docRaport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP
download 
Reklamacja Transkrypt
Raport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP
Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ Gimnazjum Specjalne Trzebież Zachodniopomorski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty w Szczecinie Przebieg ewaluacji: Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach na różnego rodzaju testach, egzaminach), o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce). Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 2 / 35 Opis metodologii: Badanie zostało zrealizowane w dniach 22-10-2012 - 31-03-2013 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli Małgorzata Zasztowt, Agnieszka Kulikowska, Katarzyna Parszewska. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego. Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe (wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. Kategoria badanych/źródła danych Dyrektor szkoły Nauczyciele Metoda/technika Sposób doboru próby Indywidualny wywiad pogłębiony Ankieta elektroniczna (CAWI) Ankieta elektroniczna (CAWI) "Szkoła, w której pracuję" Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) nd Pracownicy niepedagogiczni Uczniowie Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Rodzice Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Ankieta audytoryjna (PAPI) Partnerzy szkoły, przedstawiciele samorządu lokalnego Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Obserwacja zajęć Obserwacja zajęć pozalekcyjnych Obserwacja szkoły Analiza danych zastanych Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne Wielkość próby/liczba obserwowanych jednostek nd nd Badanie na próbie pełnej nd 10 Nauczyciele zróżnicowani pod względem stażu, nauczanego przedmiotu i pracy w zespołach zadaniowych oraz pedagog szkolny Pracownicy inni niż nauczyciele Przedstawiciele trzech ostatnich roczników, wywiad prowadzony przy udziale wychowawców Przedstawiciele rady rodziców i rad klasowych, reprezentujący różne roczniki oraz wszyscy chętni Badanie na próbie pełnej rodziców uczniów klas rok niższych od najstarszych. Przedstawiciele samorządu lokalnego i instytucji wskazanych przez dyrektora jako partnerzy 8 godzin lekcyjnych, dobór uwzględnia różnorodność uczniów w szkole. Klasy uczniów z upośledzeniem w stopniu lekkim uczestniczące w obserwacji, to klasy najstarsze i rok młodsze od najstarszych. W przypadku szkół dla uczniów z upośledzeniem umiarkowanym lub znacznym - obserwacja obejmuje po jednym oddziale z każdego etapu edukacyjnego. 0 Na zewnątrz, przed i po lekcjach, podczas przerw, podczas zajęć pozalekcyjnych nd 9 0 0 0 0 8 3 / 35 Informacja o placówce Nazwa placówki Gimnazjum Specjalne Patron Typ placówki Gimnazjum Miejscowość Trzebież Ulica WOP Numer 10 Kod pocztowy 72-020 Urząd pocztowy Trzebież Telefon Fax Www Regon 81204175000000 Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter specjalna Uczniowie, wychow., słuchacze 60 Oddziały 5 Nauczyciele pełnozatrudnieni 0 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 0 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0 Średnia liczba uczących się w oddziale 12 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo ZACHODNIOPOMORSKIE Powiat policki Gmina Police Typ gminy gmina miejsko-wiejska Liczba mieszkańców Wysokość wydatków na oświatę Stopa bezrobocia Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 4 / 35 Wprowadzenie: obraz placówki Raport, którego lekturę Państwo za chwilę rozpoczniecie, powstał w wyniku ewaluacji całościowej Gimnazjum Specjalnego wchodzącego w skład Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Trzebieży. Szkoła jest integralną częścią tego ośrodka więc realizowane przez nią funkcje wynikają z innych zadań placówki i z nimi się przenikają. Poniżej znajdą Państwo najważniejsze, wynikające z badań informacje o szkole. Trzebież jest niewielką miejscowością (liczy 2000 mieszkańców) zlokalizowaną w powiecie polickim w województwie zachodniopomorskim. Z jednej strony przestrzeń jest ograniczona pobliską Puszczą Wkrzańską, przez którą przebiega granica państwa, z drugiej wodami Zalewu Szczecińskiego, na brzegu których zlokalizowano port. W rejonie Trzebieży przebiega też tor wodny Szczecin-Świnoujście. Na północny wschód od portu znajduje się sztuczna wyspa Chełminek, powstała podczas pogłębiania toru wodnego oraz Wyspa Refulacyjna powstała podczas budowy i pogłębiania portu oraz torów podejściowych do Trzebieży. Wieś składa się z dwu części: starszej południowo-wschodniej, zwanej Trzebieżą Wielką, i nowszej po stronie północno-zachodniej – Trzebieży Małej, gdzie znajdują się plaże. Wykorzystując naturalne walory swojego położenia Trzebież w sezonie letnim pełni funkcję ośrodka wczasowo-wypoczynkowego. Kameralny charakter miejscowości sprzyja otwartości ośrodka i współpracy ze społecznością lokalną. Wbrew stereotypowym opiniom dotyczącym negatywnego wpływu ośrodków resocjalizacyjnych na życie środowiska lokalnego, mieszkańcy Trzebieży cenią sobie obecność i działalność chłopców w miejscowości. Ośrodek w Trzebieży jako placówka opiekuńczo - wychowawcza funkcjonuje od 1964 roku. Najpierw do 30 czerwca 1970 r. placówka funkcjonowała pod nazwą Państwowe Pogotowie Opiekuńcze, a następnie jako Państwowy Młodzieżowy Zakład Wychowawczy – placówka resocjalizacyjna dla chłopców opóźnionych w realizacji obowiązku szkolnego. Od roku 1981r. do chwili obecnej Ośrodek funkcjonuje jako Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy - placówka resocjalizacyjna dla chłopców w wieku od 13 do 18 lat. Z dniem 1 stycznia 1999r. Ośrodek został przekazany z mocy prawa przez Kuratora Oświaty i Wychowania w Szczecinie Staroście Powiatu Polickiego jako organowi prowadzącemu i ten stan prawny trwa do dziś. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze są prowadzone dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania i resocjalizacji jako resocjalizacyjno-wychowawcze, a dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim jako resocjalizacyjno-rewalidacyjne. Do zadań młodzieżowego ośrodka wychowawczego należy eliminowanie przyczyn i przejawów niedostosowania społecznego oraz przygotowanie wychowanków do życia zgodnego z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Trzebieży usytuowany jest w poniemieckich budynkach – szkoła w willi powstałej na potrzeby urzędu nadleśnictwa. Po wojnie była w nim jedna z siedzib Wojsk Ochrony Pogranicza. W Ośrodku może przebywać maksymalnie 60 wychowanków. Integralną częścią ośrodka jest Gimnazjum Specjalne realizujące trzyletni program nauczania. Do Szkoły uczęszczają więc uczniowie, którzy mieszkają w internacie funkcjonując w grupach wychowawczych. W czasie przeprowadzania ewaluacji w Ośrodku przebywało 48 chłopców. Zadaniem Gimnazjum wchodzącego w skład placówki wychowawczej jest diagnozowanie zachowań uczniów i ich umiejętności szkolnych. Uczniowie dzięki możliwości edukacji w placówce mają szansę sprostać wymaganiom edukacyjnym określonym w podstawie programowej kształcenia ogólnego i ukończyć gimnazjum, gdyż nauczanie jest zindywidualizowane, a materiał edukacyjny dostosowany do możliwości każdego ucznia. Nauczyciele stosują specjalne metody i formy pracy z uczniem na lekcji oraz inne formy wsparcia. O efektach nauczania nie tyle świadczy wynik końcowy, lecz „droga”, którą uczeń pokonuje. W szkole nie ma zjawiska drugoroczności, a każdy uczeń, który dotrwa do końca klasy III kończy szkołę. Z uwagi na specyfikę placówki praca szkoły opiera się o zalecenia wydane w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego oraz informacje zawarte w pozostałej dokumentacji, z którą wychowankowie trafiają do placówki, wyniki diagnoz wstępnych prowadzone przez pedagoga, psychologa i nauczycieli poszczególnych przedmiotów oraz bieżącą ocenę postępów w nauce i zachowaniu chłopców. Funkcjonowanie uczniów w szkole ułatwiają jasno określone zasady, obowiązujące również w internacie. Jednolity system oddziaływań oraz konsekwencja ze strony wszystkich pracowników sprawia, że możliwa jest realizacja zadań określonych w statucie. W pracy nauczyciele stosują zasady: pełnego programowania czasu wolnego uczniów w placówce, pełnej, ciągłej asystencji, propozycji szerokiej gamy pozalekcyjnych zajęć rozwijających, dostosowanych do indywidualnych predyspozycji i możliwości uczniów. Działania te służą rozwijaniu poczucia Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 5 / 35 własnej wartości u chłopców i budowaniu na tym wzrostu wyników edukacyjnych. Możliwość poznania smaku sukcesu i „delektowania się” nim to credo działalności tej szkoły i co najważniejsze, jest to udziałem wszystkich jej uczniów, niezależnie od ich możliwości. Nauczyciele mają na uwadze potrzeby i zainteresowania uczniów, a także to, aby rozbudzić w nich pasje, które będą mogli rozwijać w przyszłości. Podejmowane w szkole działania wychowawcze wynikają z funkcjonującego w Ośrodku systemu oceniania postaw i zachowań wychowanków oraz systemu nagród i kar. Przyjęty system wychowawczy – zakładający dokonywanie oceny zachodzących pozytywnych bądź negatywnych zmian postaw i zachowań wychowanków w 7 sferach – jest kompatybilny z koncepcją pracy szkoły. Działania służące zmniejszeniu zagrożeń i wzmacnianiu pożądanych zachowań są podejmowane zarówno przez pracowników pedagogicznych jak i niepedagogicznych. Ze względu na fakt, iż oddziaływania szkoły i internatu są wspólne i nakładają się na siebie, w trakcie comiesięcznego zebrania grupowego dokonywana jest analiza sytuacji wychowawczej w grupie, a wychowankowie dokonują samooceny swojej postawy i osiągnięć. Wszystkie oceny i zestawienia są analizowane przez pedagoga, który oblicza średnią dla każdego wychowanka. Uzyskane punkty przedstawia się na zebraniu społeczności. Taki sposób oceny zachowania ułatwia uczniom uruchomienie mechanizmów samokontroli. Zwykle po kilku miesiącach pobytu w placówce większość chłopców potrafi adekwatnie ocenić własne zachowanie. Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze należą do placówek, w których wolą ustawodawcy nie tworzy się rad rodziców. Nauczyciele Gimnazjum Specjalnego Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Trzebieży od początku pobytu dziecka w Ośrodku zachęcają indywidualnie rodziców do współpracy, uzyskują od nich wiadomości o dotychczasowych losach edukacyjnych chłopców, wysyłają informacje o postępach synów w nauce i zachowaniu, a także o ich sukcesach, zachęcają do odwiedzin w placówce. Wychowawcy pełnią często nieformalną funkcję asystentów rodzin chłopców, pomagając rodzicom przezwyciężać rożne trudności życiowe. Ośrodek to ich ostatnia próba – powiedział w jednym z wywiadów prasowych Wicedyrektor MOW w Trzebieży – Mogą skończyć gimnazjum z dala od deprawacji, ich starego środowiska. Niektórzy go przeczekują, przerywają ucieczkami. Ale są tacy, którzy dają sobie szansę tj. dają szansę wychowawcom. Czego życzyć młodym, którzy jednak zostają i próbują zmienić swoje życie – odwagi i wiary w siebie. Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 6 / 35 Wyniki ewaluacji: Obszar: Efekty Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Komentarz: Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego polega na łączeniu dwóch strategii: analizy jakościowej – na poziomie pojedynczych uczniów z analizą ilościową - na poziomie zespołu klasowego. Egzamin zewnętrzny jest istotnym elementem stanowiącym diagnozę końcową i pokazuje drogę, którą uczeń pokonał w trakcie nauki. Specyfika placówki (duża rotacja wychowanków w ciągu roku szkolnego) powoduje, iż ważniejszą dla nauczycieli Gimnazjum jest analiza jakościowa wyników egzaminu zewnętrznego. Przez współczynnik łatwości zadania analizowane jest jak wypadł każdy uczeń w realizacji każdego zadania. Analizowane też są obszary i umiejętności w gorszym stopniu opanowane. Istotną barierą uniemożliwiającą bardziej skuteczne działania są powody dla których chłopcy trafili do placówki: zaległości edukacyjne, niechęć do nauki, niskie poczucie bezpieczeństwa i poczucia własnej wartości i często zbyt krótki okres oddziaływania. Dzięki szkole w placówce wychowawczej uczniowie mają jednak szansę na rozwój, a efekty pracy wychowawczej przekładają się na wyniki kształcenia. Szkoła ma tendencję wzrostową. Przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów gimnazjalnych W Gimnazjum przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych, co wynika z odpowiedzi udzielonych przez nauczycieli w czasie ankiety i wywiadu oraz dyrektora MOW. Wszyscy nauczyciele potwierdzili, iż otrzymali pełną informację o wynikach egzaminu gimnazjalnego w poprzednim roku szkolnym. W trakcie wywiadu stwierdzili, iż analizują te wyniki zarówno jakościowo, jak i ilościowo (analiza danych punktowych, średnich, median, modalnych, w 9-stopniowej skali staninowej), porównując z wynikami uzyskanymi w poprzednich latach, z wynikami uzyskanymi z województwie zachodniopomorskim, w okręgu). Każdy nauczyciel dokonuje analizy zadań ze swojego przedmiotu a dzięki współczynnikowi trudności zadania ma obraz jakie umiejętności uczeń opanował, a jakich nie. Analiza wyników egzaminów zewnętrznych służy poprawie jakości pracy szkoły Analiza wyników egzaminów zewnętrznych jest prowadzona w celu poprawy jakości pracy szkoły, co wynika ze zbieżnych odpowiedzi udzielonych przez dyrektora i nauczycieli. Służy podwyższaniu jakości np. poprzez zmianę podręczników, programów, ustalenie możliwości korelacji międzyprzedmiotowej, ustalenie zakresu zajęć wyrównawczych z uczniami. Nauczyciele wychodzą naprzeciw potrzebom edukacyjnym uczniów, a efekty ich działań są widoczne w wynikach egzaminów, gdyż szkoła ma tendencję lekko wzrostową. Wdraża się wnioski z analizy Wnioski z analizy są wdrażane. Zarówno dyrektor jak i nauczyciele (8 z 10) podkreślają, iż koncentrują swoje działania na rozwijaniu umiejętności pisania tekstu we wszystkich jego aspektach, co jest efektem oddawania przez uczniów we wcześniejszych latach niewypełnionych miejsc przeznaczonych na samodzielną wypowiedź pisemną podczas rozwiązywania otwartych zadań egzaminacyjnych. Nauczyciele wymienili następujące formy ćwiczeń: ćwiczę z uczniami wypowiedzi pisemne, wykonuję więcej zadań otwartych, zwracam uwagę na czytelność pisma uczniów, zwracam uwagę na błędy ortograficzne, formę gramatyczną, wypowiedzi pełnym zdaniem, zwracam uwagę na dłuższe formy wypowiedzi pisemnych, uatrakcyjniam tematy prac pisemnych, uczniowie prowadzą okresowo dzienniki - pamiętniki, zwracam uwagę na słownictwo. Dyrektor wymienił jeszcze pisanie podań przez wychowanków we właściwej formie w swoich naturalnych sytuacjach życiowych (np. podań o przepustkę) – obejmujące uczniów od pierwszej klasy, mimo późniejszego umieszczenia tych umiejętności w podstawie programowej z języka polskiego. To powoduje, iż wychowankowie są obyci z tą formą pisania. Podkreślił również konieczność ćwiczenia czytania ze zrozumieniem. Dwóch nauczycieli stwierdziło wprost, że rozwijają również tę umiejętność, jeden określił, iż uczula uczniów na uważne czytanie poleceń. Ze względu na fakt, iż chłopcy mają kłopoty z pisaniem ręcznym (do MOW są kierowani nawet tacy, którzy nie umieją pisać) nauczyciele ćwiczą Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 7 / 35 również umiejętności kaligraficzne – także w trakcie zajęć wychowawczych. Do wdrożonych wniosków wspólnie wymienionych przez nauczycieli i dyrektora należy również zorganizowanie dodatkowych zajęć wyrównawczych. Spośród innych wdrażanych wniosków nauczyciele wymienili: - modyfikacje metod pracy (dobieranie innych sposobów przekazania wiedzy – 2 z 10); przy czym jeden z nauczycieli dodał, iż doskonali się w tym zakresie; zauważanie też mocnych stron, które ukazały wyniki egzaminu. (1 z 10) - wprowadzanie nowych elementów do procesu kształcenia (2 z 10) - kładzenie szczególnego nacisku na przygotowanie zadań osadzonych w kontekście praktycznym. (1 z 10) - dobieranie odpowiednio treści do możliwości i potrzeb uczniów(1 z 10). Stosowane są jakościowe i ilościowe metody analizy W szkole stosuje się jakościowe i ilościowe metody analizy, co wynika z wywiadu z dyrektorem i dokumentacji szkolnej. Zdaniem dyrektora stosowane metody dotyczą analizy wyników zewnętrznych egzaminów gimnazjalnych każdego ucznia. Ilościowo są analizowane następujące dane: dane punktowe, wyniki w skali staninowej, średnie statystyczne, mediana, modalna. Wyniki są porównywane do wyników powiatu, województwa, okręgu a nawet do szkół sąsiedzkich – Gimnazjum w Trzebieży. Dokonywane jest też porównanie wyników w latach – o ile to jest możliwe, gdy zmieniają się zasady organizowania egzaminu. Analiza ilościowa nie daje szkole miarodajnych wyników ze względu na małą liczbę uczniów przystępujących do egzaminu (8-10 chłopców), co powoduje, iż wynik skrajny nawet jednego ucznia rzutuje znacząco na wynik całej grupy. Zdaniem dyrektora warto podkreślić też fakt rotacji wychowanków w ciągu roku szkolnego - przyjeżdżają nowi, odchodzą np. 18-latkowie lub wychowankowie, którym sądy rodzinne zmieniły orzeczenie co powoduje, iż ważniejszą dla Gimnazjum w MOW jest analiza jakościowa wyników egzaminu zewnętrznego. Przez współczynnik łatwości zadania analizowane jest jak wypadł każdy uczeń w realizacji każdego zadania. Analizowane są obszary i umiejętności w gorszym stopniu opanowane. Wdrażane wnioski są przyczyną wzrostu efektów kształcenia Wdrażane wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia, co wynika z danych przedstawionych przez dyrektora i nauczycieli w trakcie wywiadu. Wnioski te wynikają przede wszystkim z przyjętych w szkole metod analiz zewnętrznych egzaminów gimnazjalnych wśród których dominują analizy jakościowe. Nauczyciele stosują metody nauczania aktywizujące uczniów, szczególnie w obszarach wymagających poprawy jak np. pisanie dłuższych wypowiedzi, analizują dokonany wybór programów i podręczników w celu dokonania korelacji międzyprzedmiotowej lub ewentualnej ich zmiany. Prowadzący zwracają uwagę na to, by dostosowywać metody i techniki nauczania do indywidualnych możliwości wychowanków, zachęcać uczniów, nagradzać za sukcesy, stwarzać okazje do częstszego powtarzania materiału (tablice ścienne z wzorami), wykorzystywać bazę jaką dysponuje szkoła (pomoce naukowe, tablice multimedialne), organizować zajęcia wyrównawcze. Uczniowie w trakcie wywiadu stwierdzili, iż „nauczyciele bazują na naszych umiejętnościach i wzmacniają nasze mocne strony”. Wypowiedzi partnerów szkoły świadczą o braku realnej wiedzy o efektach kształcenia, tym niemniej z przedstawionych opinii wynika, iż cenią fakt istnienia szkół w takich placówkach jak MOW i stwarzaną przez te szkoły możliwości kontynuowania nauki przez młodzież. Z wypowiedzi partnerów wynika również przekonanie, że zadania szkoły specjalnej w placówce wychowawczej są inne niż w szkole ogólnodostępnej. Wypowiedzi partnerów szkoły świadczą również o tym, iż widzą efekty pracy wychowawczej przekładające się na umiejętność zachowania się chłopców w miejscach publicznych oraz wpisanie wartości nauki (w postaci chęci ukończenia szkoły) do katalogu osobistych wartości uczniów. Szkoła ma tendencję wzrostową. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 8 / 35 Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności Komentarz: Uczniowie nabywają na miarę swoich możliwości wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową, choć często ze względu na zbyt krótki okres przebywania, nie są w stanie uzupełnić wszystkich braków wynikających z nauki w szkołach ogólnodostępnych. Nauczyciele dostrzegają możliwość uzyskania lepszych wyników przez uczniów, pomimo przejawianej przez nich niechęci do nauki. Dostosowują wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych uczniów na podstawie orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego. Zalecenia zawarte w dokumentach, z którymi skierowani chłopcy przybywają do Ośrodka oraz wyniki diagnoz prowadzonych w szkole są dla nauczycieli drogowskazem do planowania dalszej pracy edukacyjno-wychowawczej. Nauczyciele prowadzą wszelkie dostępne formy analiz osiągnięć uczniów. Analizują każdego ucznia indywidualnie i całościowo biorąc pod uwagę jego możliwości rozwojowe i formułują na podstawie tych analiz wnioski do dalszej pracy. Za największe osiągnięcie nauczyciele i dyrektor uważają wyeliminowanie problemu drugoroczności oraz fakt, iż gimnazjum kończą wszyscy uczniowie, którzy dotrą do końca roku szkolnego III klasy. Pracownicy szkoły mają świadomość, iż naprawdę nieliczni wychowankowie skończą wyższe studia. Wiadomości nadchodzące do placówki o ukończeniu szkoły średniej przez wychowanków, zdaniu matury czy kontynuowaniu nauki w szkołach policealnych jest wielką radością – porównywalną chyba do informacji o sukcesach w olimpiadach wiedzy osiąganych przez uczniów w szkołach ogólnodostępnych. Szkoła korzystnie wpływa na zaangażowanie uczniów w naukę szkolną. Wiadomości i umiejętności nabywane przez uczniów są zgodne z podstawą programową Z badań ankietowych i analizy dokumentów wynika, iż uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową. W ostatnich dwóch latach szkolnych tylko jeden uczeń musiał zdawać egzamin poprawkowy, zaś gimnazjum kończą wszyscy, którzy dotrą do końca roku szkolnego III klasy. Ci uczniowie, którzy nie kończą szkoły to osoby, które z różnych przyczyn opuściły Ośrodek (np. z powodu ucieczek, ukończenia 18 lat i przebywania poza Ośrodkiem). Wszyscy ankietowani nauczyciele wskazali, iż w poprzednim roku szkolnym uczniowie osiągnęli wiadomości i umiejętności opisane w podstawie programowej, przy czym większość z nich (8 z 10) uznało, iż w średnim i raczej dużym stopniu. Partnerzy w trakcie wywiadu zbiorowego stwierdzili, że postrzegają placówkę jako miejsce, gdzie chłopcy nabywają bardzo praktyczne umiejętności życiowe (np. niesienie pierwszej pomocy, umiejętne zachowanie się w trakcie nieprzewidzianych zdarzeń jak np. pożar czy powódź, umiejętności artystyczne - jak gra na instrumentach muzycznych, kreacja plastyczne: fotografika, malarstwo, rzeźba, papieroplastyka, teatr), a więc patrzą na efekty kształcenia w szkole nie tylko poprzez realizację podstawy programowej. Zdaniem partnerów społecznych fakt przygotowywania spektakli teatralnych w pełni potwierdza takie efekty kształcenia chłopców jak umiejętności nauczenia się długich tekstów na pamięć, stworzenia postaci scenicznych i świadczą o ich dojrzałości emocjonalnej, zaś angażowanie się i pomoc społeczności lokalnej świadczy o ich rozwoju społecznym, poszerzanym dzięki kontaktom międzynarodowym z młodzieżą np. z Litwy i rozwijanym wspólnym pasjom. Analizowane są osiągnięcia uczniów Z wywiadu z dyrektorem, badań ankietowych nauczycieli i analizy dokumentów wynika, że w szkole analizuje się osiągnięcia uczniów. Dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że w placówce prowadzone są wszelkie dostępne formy analiz osiągnięć uczniów: od analizy dokumentów, z którymi uczeń przychodzi do MOW, poprzez badanie ich poziomu wiedzy i umiejętności, przez pomiar dydaktyczny (wypowiedzi ustne, prace klasowe, testy kompetencji, kontrola zeszytów, kontrola wyników egzaminów, prace praktyczne), obserwacje (nie tylko w trakcie lekcji, ale praktycznie nieustanne), rozmowy, bieżącą analizę sytuacji wychowawczych (też zaangażowanie uczniów w pracę na lekcji, postawę i ewentualne zmiany nastawienia uczniów do nauki) aż po comiesięczną wspólną z wychowankami analizę wyników postępów w nauce i zachowaniu wynikającą z przyjętych zasad oceniania postaw i zachowań wychowanków. Ponadto wszyscy nauczyciele w ankietach wypowiedzieli się, iż analizują osiągnięcia wszystkich uczniów. Możliwości rozwojowe uczniów uwzględnia się w analizie ich osiągnięć Zarówno dyrektor podczas wywiadu jak i nauczyciele podczas wywiadu grupowego stwierdzili, że analizują osiągnięcia szkolne uczniów uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Działania nauczycieli są od początku Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 9 / 35 dostosowane do możliwości uczniów które znane są z dokumentacji, z którymi chłopcy przychodzą do Ośrodka, w szczególności poradni psychologiczno-pedagogicznej. Następnie bada ich psycholog w placówce. Nauczyciele znają wyniki tych badań i zalecenia do dalszej pracy. Nauczyciele również sami prowadzą wstępne diagnozy przedmiotowe. Wszystkie te działania są drogowskazem do dalszej pracy edukacyjno-wychowawczej. Uczniowie w wywiadzie grupowym stwierdzili, że nauczyciele poznają ich możliwości i umiejętności, a potem te umiejętności rozwijają. Formułowanie wniosków z analizy osiągnięć uczących się Z wywiadu grupowego z nauczycielami wynika, iż w szkole formułuje się wnioski z analizy osiągnięć uczących się. Nauczyciele w wywiadzie zbiorowym wyciągnęli następujące wnioski z analizy osiągnięć uczniów: - sprawia uczniom problem formułowanie dłuższych wypowiedzi pisemnych oraz umiejscowienie zdarzeń na osi czasu, chętniej rozwiązywane są zadania osadzone w kontekście praktycznym życia codziennego, - dobrze na mobilizację młodzieży wpływa metoda pracy w grupach wykorzystująca elementy rywalizacji, - pozytywnie na efekty kształcenia (wyniki w nauce) wpływa uczestnictwo chłopców w zajęciach pozalekcyjnych. Uczniowie w wywiadzie zbiorowym poinformowali, że zajęcia w szkole, w których uczestniczyli w dniu zadawania im pytania, były łatwe. Wdraża się wnioski z analizy osiągnięć uczących się Z wywiadu z dyrektorem i wywiadu grupowego z nauczycielami wynika, że w szkole wdraża się wnioski z analizy osiągnięć uczących się. Dyrektor stwierdził, iż uczniowie szkoły nie osiągają może super wyników, ale został wyeliminowany problem drugoroczności. Powiedział również, iż zarówno on jak i nauczyciele mają świadomość, iż naprawdę nieliczni wychowankowie skończą wyższe studia. Podkreślił jednak, że wiadomości nadchodzące do placówki o ukończeniu szkoły średniej przez wychowanków, zdaniu matury czy kontynuowaniu nauki w szkołach policealnych jest wielką radością – porównywalną chyba do sukcesów w olimpiadach wiedzy u uczniów w innych szkołach – i bodźcem do dalszej pracy opartej na koncepcji rozwijania poczucia własnej wartości u wychowanków, poprzez rozwijanie ich potencjalnych możliwości również podczas zajęć pozalekcyjnych i budowaniu na tym wzrostu wyników edukacyjnych. Przyjęcie tego założenia wynikało właśnie z wyników analizy jakościowej postępów chłopców i obserwacji, iż uczniowie aktywni w różnych dziedzinach życia – teatralnych, muzycznych – osiągają lepsze wyniki w nauce. Stąd wdrożone działanie polegające na zwiększeniu oferty zajęć pozalekcyjnych oraz na zachęcaniu chłopców, nagradzaniu i aktywizowaniu do udziału w nich. Nie tylko tych którzy chcą, ale też tych, którzy są obojętni. Odbudowywane jest też w ten sposób poczucie bezpieczeństwa uczniów poprzez wyzbycie się przez nich lęku przed publicznym wystąpieniem i konsekwencją poniesionego błędu. Również m. in. z tego powodu zachęcani są chłopcy do udziału w zajęciach wyrównawczych, w trakcie których uczeń może otwarcie zapytać się czy poprosić nauczyciela o wyjaśnienia jakiegoś problemu. Dyrektor podkreślił również, iż wychowawcy jeszcze dodatkowo pomagają chłopcom wieczorem, poza godzinami nauki własnej. Nauczyciele w wywiadzie zbiorowym poinformowali, że w celu ćwiczenia komponowania dłuższych wypowiedzi pisemnych wprowadzono ćwiczenia prawidłowego przygotowywania przez chłopców podań i innych pism użytkowych już od początku pobytu w MOW, przygotowywanych przez wychowanków w praktycznym celu życiowym np. uzyskania przepustki do domu. Utrwalanie wiadomości następuje nie tylko w trakcie sformalizowanych zajęć temu poświęconych np. zajęcia lekcyjne, wyrównawcze, nauki własnej, ale również na ten cel poświęcone bywają godziny spacerów czy przygotowywania się do snu. Możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów jest dostrzegana przez nauczycieli Nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów. W trakcie badań ankietowych żaden z nauczycieli nie wyraził skrajnej opinii, iż uczniowie nie mają chęci do nauki, choć 4 z 10 nauczycieli podkreśliło stanowisko jej bliższe. Największa grupa nauczycieli (5 z 10) scharakteryzowała pozytywnie chęć uczniów do nauki zakreślając stopień szósty na skali ośmiopunktowej, przy czym punkt 8 dotykał prawego krańca skali określonego jako „uczniowie mają chęć do nauki”. Również zdaniem największej grupy ankietowanych nauczycieli (5 z 10) uczniowie raczej uzyskują lepsze wyniki (zakreślenie poziomu siódmego w skali ośmiopunktowej, przy czym punkt 8 dotykał prawego krańca skali określonego jako „uczniowie uzyskują lepsze wyniki”). Uczniowie w wywiadzie grupowym stwierdzili, że nauczyciele bazują na ich umiejętnościach i wzmacniają ich mocne strony. Podczas obserwacji zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych można było zauważyć, że nauczyciele wzmacniają pozytywnie uczniów tj. chwalą ich za aktywność, przypominając ich sukcesy, nagradzają plusami, naklejkami. Wzrost efektów kształcenia jest wynikiem wdrażanych wniosków Z wywiadu z dyrektorem Ośrodka, wywiadu zbiorowego z nauczycielami i uczniami oraz analizy dokumentacji wynika, iż wdrażanie wniosków przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia. Zdaniem dyrektora i nauczycieli wdrażane wnioski z analizy osiągnięć uczniów przekładają się zdecydowanie na wzrost efektów kształcenia w postaci przystąpienia w ub. roku szkolnym wszystkich piszących egzamin gimnazjalny do rozwiązywania zadań Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 10 / 35 otwartych. Dyrektor podkreślił, iż pobyt w placówce korzystnie wpływa na zaangażowanie uczniów w naukę szkolną podając jako przykład wdrożonych wniosków służących wzrostowi efektów kształcenia również zwiększenie oferty zajęć pozalekcyjnych, zachęcanie do czytania (też poprzez obowiązek czytania artykułów prasowych dotyczących bieżącej sytuacji w kraju i regionie w „Kurierze szczecińskim”), system zawieszonych dużych plansz ze wzorami w klasach, wprowadzenie możliwości korzystania z tablic mulitmedialnych uatrakcyjniających zajęcia, rozwój bazy szkoły i jej wykorzystanie (uczniowie mają możliwość przeprowadzania doświadczeń biologicznych, budują proste modele elektryczne). Stwierdził również, iż uczniowie przyszli ze szkół, w których byli postrzegani negatywnie, izolowani bo stwarzali problemy. Obecnie w placówce mogą zagrać w spektaklu, przygotowywać prace plastyczne eksponowane na terenie szkoły – mogą być zauważeni, co korzystnie wpływa na odbudowanie ich poczucia bezpieczeństwa. W wywiadzie grupowym uczniowie poinformowali, że czują się w szkole bezpieczni przez co rozumieją również to „że się szanują i pracują nad tym, żeby każdy był postrzegany ile jest wart przez to kim jest i co robi." Z analizy dokumentacji wynika, że zestawienie statystyczne wyników egzaminów zewnętrznych sytuuje następujący średni wynik szkoły w staninie ogólnopolskim uzyskany w ostatnim roku szkolnym: - część humanistyczna: z zakresu j. polskiego – 2 z zakresu historii i wos – 2 część matem-przyr.: z zakresu matematyki – 2 z zakresu przyrody – 2 Języki obce: j. angielski (podst.) – 1 j. niemiecki (podst.) – 3. Analiza wyników egzaminów gimnazjalnych prowadzona przez dyrektora placówki wskazuje w ostatnich 3 latach tendencję lekko wzrostową. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Uczniowie są aktywni Komentarz: Nauczyciele podejmują szereg różnorodnych działań wyzwalających aktywność uczniów, również we współdziałaniu z innymi podmiotami środowiska lokalnego. Proponują wiele aktywności, w których uczniowie mogą odnieść sukces. Mają na uwadze potrzeby i zainteresowania uczniów, a także to, aby rozbudzić w nich pasje, które będą mogli rozwijać w przyszłości. Uczniowie podejmują inicjatywy dotyczące własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Wiedza nabyta w ramach zajęć pozalekcyjnych i rozwijane umiejętności przynoszą wymierne efekty w postaci nagradzanych osiągnięć uczniów oraz sympatii społeczności lokalnej. Zaangażowanie uczniów w zajęcia organizowane przez szkołę Nauczyciele w wywiadzie grupowym, jak i w badaniach ankietowych stwierdzili, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia lekcyjnych i pozalekcyjnych organizowane przez szkołę. Nauczyciele podejmuję szereg działań służących wyzwoleniu aktywności uczniów - od działań służących podniesieniu ich samooceny (chwalenie, zachęcanie, odwoływanie się do sukcesów), po stosowanie metod nauczania-uczenia się lubianych przez uczniów np. formy zabawowe (zagadki, krzyżówki). Wypełniając ankietę nauczyciele jako przykłady sposobu angażowania się uczniów w trakcie zajęć podali: - proponowanie ćwiczeń, tematyki, form zajęć i zastosowanych technik; demonstrowanie ćwiczeń, pomoc w wykonywaniu doświadczeń; - chętne branie udziału w inscenizacjach i scenkach rodzajowych; - uczestniczenie w zajęciach dodatkowych, - głośne czytanie tekstów i zadań na lekcji, chętne podejmowanie pracy z podręcznikiem, - gotowość do podanie ocenie swoich prac domowych, też samodzielnie pisanych wierszy, - zgłaszanie się do odpowiedzi, chętne branie udziału w dyskusji, pracy przy tablicy, - wykonywanie zadań dodatkowych, też pomocy potrzebnych do doświadczeń, - chętna praca w grupach, z tablicą multimedialną przy rozwiązywaniu zadań multimedialnych - chętne rozwiązywanie krzyżówek, rebusów. Inicjatywy uczniów dotyczące ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły Dyrektor i nauczyciele w prowadzonych wywiadach stwierdzili, że uczniowie podejmują inicjatywy dotyczące ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Jako przykłady takich działań zgłaszanych indywidualnie dyrektor podał propozycje zajęć dotyczących dodatkowych umiejętności, które mogą nabyć poza szkolnym programem nauczania np. umiejętności muzyczne (gra na instrumentach), sportowe i możliwość uzyskania dodatkowych umiejętności przydatnych na rynku pracy (poprzez prace konserwatorsko-malarskie w ośrodku i poza nim). W odniesieniu do bazy szkoły uczniowie zgłaszają wnioski dotyczące technologii informacyjnej i kształcenia zawodowego. Obecnie baza ośrodka nie pozwala na stworzenie możliwości kształcenia zawodowego chłopcom, ale dyrektor Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 11 / 35 planuje rozmawiać z zarządzającymi firmami rynkowymi, aby tam uczniowie mogli nauczyć się wykonywać proste prace. Nauczyciele stwierdzili, iż dużo inicjatyw uczniowskich dotyczy wyboru granych przedstawień teatralnych, podziału na role, dekoracji scenicznych. Szkoła pomaga uczniom planować własny rozwój w dłuższej perspektywie głównie poprzez rozwój ich kompetencji psychologicznych (budzenie i rozwijanie poczucia własnej wartości, sprawstwa w życiu, możliwości odniesienia sukcesu) i społecznych (umiejętność pracy w grupie, panowania nad emocjami, pracy nad sobą, obserwacji zachowań rówieśników ze szkół ogólnodostępnych). Służą temu prezentacje i konfrontacje wyników działań uczniów np. w trakcie festiwali. Partnerzy szkoły w trakcie wywiadu jako przykłady ciekawych uczniowskich inicjatyw nie potrafili podać żadnego przykładu związanego bezpośrednio z uczeniem się w szkole, ale stwierdzili, że uczniowie zaskoczyli ich przygotowywanymi spektaklami teatralnymi wymagającymi opanowania pamięciowego dużych partii tekstów. Wychowankowie w trakcie wywiadu zbiorowego stwierdzili, że nauczyciele uwzględniają ich opinie w jaki sposób chcieliby uczyć się na lekcjach i nie ignorują ich próśb (np. robią doświadczenia, pytają przy jakiej tablicy chcieliby pracować: zwykłej czy elektronicznej). Stwierdzili też, że chcieliby nabyć w szkole zawód oraz nauczyć się jak wychowywać dzieci. Realizacja działań zainicjowanych przez uczniów Szkoła realizuje działania zainicjowane przez uczniów, co potwierdza wywiad z dyrektorem, wywiad zbiorowy z nauczycielami, jak i wnioski z obserwacji placówki. Na korytarzu wiszą prace wykonane przez uczniów (prace plastyczne wykonane w szkole, prace z wystawy fotograficznej pn. „Twarze i maski” – będącej zwieńczeniem trzymiesięcznych warsztatów prowadzonych w ramach projektu naukowo-wychowawczego „Fotografia w resocjalizacji”). W gablocie aktualizowane na bieżąco informacje tekstowe i zdjęciowe o przedsięwzięciach i akcjach, w których uczniowie brali udział (w okresie przebywania na terenie Ośrodka były to informacje z obecnego roku szkolnego: - o koncercie Michała Landowskiego- kolejnym spotkaniu organizowanym w ramach cyklu „Ludzie z pasją”, -poświęceniu krzyża upamiętniającego dawny ewangielicki cmentarz w Małej Trzebieży,w którym chłopcy z MOW pomagali wykona ć alejkę żwirową prowadzącą do jego centrum, - zawodach sportowych OSP). Do wdrożonych działań zainicjowanych przez uczniów należy zdaniem dyrektora szkoły wprowadzenie nowego posiłku - drugiego śniadania, zamontowanie brakujących uczniom ławeczek do siedzenia w szkole i na podwórku, przeprowadzenie remontów w ośrodku. W trakcie wywiadu zbiorowego nauczyciele, iż w szkole znajdującej się w MOW to do nauczyciela należy inicjatywa, a uczniowie rozwijają ją poprzez zgłaszanie konkretnych pomysłów np. dotyczących przedstawień przygotowywanych na przegląd artystyczny. Tradycją ośrodka jest też przygotowywanie zakończenia roku szkolnego przez uczniów ostatniej klasy. Wychowankowie zapytani w trakcie wywiadu grupowego o możliwości przedstawiania swoich oczekiwań i pomysłów stwierdzili, iż w ramach spotkań comiesięcznych wychowankowie mogą powiedzieć wszystko co im się podoba lub nie pasuje. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Komentarz: O bezpieczeństwo uczniów dbają wszyscy pracownicy szkoły. Uczniowie znają dobrze wymagania dotyczące zachowania, swoje prawa i obowiązki. Potrafią wyrażać emocje w sposób akceptowany powszechnie i zachować się poprawnie w różnych sytuacjach społecznych, co zauważają również partnerzy szkoły. Systematycznie dostają od nauczycieli i wychowawców informację zwrotną na temat swojego zachowania. Aktualnie funkcjonujące w Ośrodku „Zasady oceniania postaw i zachowań wychowanków” są efektem ewaluacji dokonywanej na bieżąco przez nauczycieli i wychowawców. Podejmowane oddziaływania wychowawcze powodują, że uczniowie respektują normy społeczne i czują się w szkole bezpiecznie. Poczucie bezpieczeństwa uczniów uczniowie w placówce czują się bezpiecznie. Uczestnicy badań (pracownicy niepedagogiczni, partnerzy szkoły oraz sami uczniowie) podali zbieżne opinie i przykłady potwierdzające tezę. Obserwacja zajęć również potwierdziła wyżej wymienioną opinię. W wywiadach zarówno uczniowie, pracownicy niepedagogiczni jak i partnerzy szkoły potwierdzili, iż chłopcy są w szkole pilnowani. W ramach działań profilaktycznych organizowane są dla uczniów zajęcia dotyczące emocji i rozładowania złości, na co zwracają uwagę uczniowie, przedstawiciele partnerów i samorządu oraz pracownicy niepedagogiczni. W wywiadzie uczniowie podkreślali, iż duże znaczenie ma dla nich Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 12 / 35 bezpieczeństwo psychiczne, co potwierdziły obserwacje zajęć podczas których nauczyciele zwracali się do uczniów z szacunkiem i życzliwością, a uczniowie między sobą również. W sposób szczególny poczucie bezpieczeństwa uczniów w oczach jednego z partnerów szkoły obrazuje fakt, powrotu ucznia w trakcie świąt do placówki . Znajomość obowiązujących w szkole norm przez uczniów Z przeprowadzonych wywiadów oraz z obserwacji placówki wynika, że uczniowie znają obowiązujące w szkole normy społeczne. Uczniowie jak i partnerzy szkoły w wywiadzie oraz obserwacja placówki wskazują, że uczniowie znają obowiązujące w szkole normy społeczne. Podczas wywiadu chłopcy potrafili wymienić swoje prawa i obowiązki. Wiedzieli także jakie zachowania są w szkole zabronione. Partnerzy szkoły stwierdzili, że uczniowie są grzeczni i funkcjonują tak jak każdy mieszkaniec Trzebieży. Również podczas pobytu w szkole można było zaobserwować, że chłopcy są spokojni i kłaniają się dorosłym. Diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń W szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń, co wynika z wywiadu z dyrektorem Ośrodka i analizy dokumentacji. Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Diagnoza zachowań prowadzona jest m.in. w oparciu o ankietowanie chłopców, obserwacje bezpośrednie na terenie szkoły i poza szkołą przez nauczycieli, wychowawców, pracowników szkoły oraz psychologa i pedagoga szkolnego. Podczas zebrań grupowych i społeczności analizuje się zachowania wychowanków. Natomiast diagnoza zagrożeń oparta jest o analizę indywidualną wychowanka zawartą w dokumentacji otrzymaną ze skierowaniem do Ośrodka, obserwację wychowawców, badań specjalistycznych, ankietowanie chłopców. Znajdujące się w dokumentacji szkolnej (zeszyt zespołu wychowawczego, zeszyt zespołu diagnostyczno – rewalidacyjnego, dokumentacja wychowanka) informacje dotyczące diagnozy zagrożeń są analizowane podczas zebrań. Podejmowanie działań wychowawczych w celu zmniejszania zagrożeń oraz wzmacniania pożądanych zachowań Z zebranych danych wynika, iż podejmowane w szkole działania wychowawcze wynikają z funkcjonującego w Ośrodku systemu oceniania postaw i zachowań wychowanków oraz systemu nagród i kar. Przyjęty system wychowawczy - zakładający dokonywanie oceny zachodzących pozytywnych bądź negatywnych zmian postaw i zachowań wychowanków w 7 sferach – jest kompatybilny z koncepcją pracy szkoły. Działania służące zmniejszeniu zagrożeń i wzmacnianiu pożądanych zachowań są podejmowane zarówno przez pracowników pedagogicznych jak i niepedagogicznych. Ze względu na fakt, iż oddziaływania szkoły i internatu są wspólne i nakładają się na siebie, w trakcie comiesięcznego zebrania grupowego dokonywana jest analiza sytuacji wychowawczej w grupie, a wychowankowie dokonują samooceny swojej postawy i osiągnięć. Wszystkie oceny i zestawienia są analizowane przez pedagoga, który oblicza średnią dla każdego wychowanka. Uzyskane punkty przedstawia się na zebraniu społeczności. Prowadzenie analizy podejmowanych działań mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacniania pożądanych zachowań Z wywiadów z dyrektorem i nauczycielami wynika, iż w szkole prowadzi się analizę podejmowanych działań mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Dyrektor stwierdził, iż dokonywane są analizy anonimowych ankiet wypełnianych przez uczniów, analizuje się terminowość powrotów z przepustek oraz liczbę i powody spóźnień na lekcje. Nauczyciele powiedzieli, iż spotykają się i przekazują sobie informacje na temat zachowań uczniów w trakcie rozmów indywidualnych i spotkań w zespołach. Swoje spostrzeżenia i uwagi przekazują wychowawcom internatu. Kompleksowość podejmowanych w tym zakresie działań przez szkołę wynika z funkcjonującego w Ośrodku systemu pn. „Zasady oceniania postaw i zachowań wychowanków”. Działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są w razie potrzeby modyfikowane Z wywiadów z dyrektorem i nauczycielami wynika, iż działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są w razie potrzeby modyfikowane. Zarówno dyrektor jak i nauczyciele stwierdzili, iż zostały zmodyfikowane zasady udzielania nagród i kar w związku ze spóźnieniami na lekcje oraz zmieniono działania służące dyscyplinowaniu wychowanków tj. zmniejszające zjawisko ucieczek i nieterminowych powrotów z placówek. Zachowania uczniów zgodne z wymaganiami Uczniowie prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Wprawdzie wszyscy badani respondenci (dyrektor, Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 13 / 35 nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni) stwierdzali, iż w szkole i ośrodku zdarzały się przypadki naruszania norm (np. kradzieże, wymuszenia, szarpanina , używanie wulgaryzmów i niekulturalne zwracanie się do siebie), ale zachowania takie przejawiają chłopcy nowo przyjęci, którzy nie bardzo wiedzą jak reagować na nową sytuację w jakiej się znaleźli. Zdaniem pracowników niepedagogicznych są to jednostki, nie można mówić o grupie uczniów. Na nietaktowne zachowania swoich kolegów, reagują inni wychowankowie zwracając im uwagę. Nauczyciele w trakcie wywiadu stwierdzili, iż agresywne zachowania występują sporadycznie i szybko na nie reagują. Dyrektor stwierdził, iż w przypadku łamania norm stosuje następujące kary: udzielenie nagany na apelach, upomnienia, przeniesienia do niższej grupy punktowej, zakaz udzielania przepustek, pozbawianie nagród. Jako osiągnięcia szkoły w kształtowaniu wymaganych w szkole zachowań nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni uważają, że: uczniowie mniej przeklinają, jest mniej przemocy na terenie szkoły, mniej ucieczek, uczniowie punktualnie wracają z przepustek. Pracownicy niepedagogiczni uważają, iż uczniowie raczej respektują zasady postępowania. W opinii przedstawicieli partnerów szkoły uczniowie zachowują się dobrze, są grzeczni, kulturalni, sympatyczni, uśmiechnięci, chętni do pomocy. Podobnie uważają pracownicy niepedagogiczni, którzy w trakcie wywiadu stwierdzili, iż w zachowaniu chłopców podoba im się ich otwartość, szczerość, uprzejmość, uczynność, kultura osobista, zaangażowanie w to co robią i reakcja na nietaktowne zachowania swoich kolegów. Podczas obserwacji szkoły oraz zajęć lekcyjnych nie zauważono zachowań uczniów odbiegających od ogólnie przyjętych norm społecznych. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 14 / 35 Obszar: Procesy Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Komentarz: Szkoła działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy. Koncepcja pracy szkoły jest analizowana i modyfikowana w miarę potrzeb. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana pracownikom szkoły, o czym świadczą wypowiedzi badanych respondentów: dyrektora, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych. Koncepcja pracy Gimnazjum Specjalnego w Trzebieży zawiera się w koncepcji pracy Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Trzebieży. Koncepcja pracy Gimnazjum Specjalnego zawiera się w koncepcji pracy Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Trzebieży. Zdaniem dyrektora, nauczycieli biorących udział w wywiadzie i analizie dokumentacji, najważniejsze założenia koncepcji to: tworzenie właściwej atmosfery wychowawczej, które ma na celu stworzenie warunków do rozwoju i zastąpienie wychowankom atmosfery rodzinnej, będącej naturalnym środowiskiem wychowawczym młodzieży. Zwracanie uwagi na prawidłowe zachowanie uczniów jak i dawanie przykładu przez pracowników szkoły. rozwój intelektualny chłopców - celem pracy szkoły jest ukończenie przez chłopców gimnazjum, przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego, przygotowanie do świadomego wyboru dalszego kierunku kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej; tworzenie pozytywnego obrazu placówki w środowisku lokalnym m.in. poprzez organizację i współorganizację imprez dla społeczności lokalnej (np. imprezy kulturalne, przeglądy artystyczne, turnieje sportowe, organizacja koncertów), z osobami wspomagającymi, klubami sportowymi; rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczniów - zwiększenie ofert zajęć pozalekcyjnych, zachęcanie, nagradzanie i aktywizowanie chłopców do udziału w zajęciach, udział w projektach i konkursach ekologicznych, wolontariacie; przygotowanie ucznia do rynku pracy - zapoznanie z technologią informatyczną, angażowanie się w prace społeczne na rzecz otoczenia, organizowanie zajęć z zakresu preorientacji zawodowej. Ponadto w koncepcji, zdaniem dyrektora, dużą rolę odgrywa rozwijanie poczucia własnej wartości u chłopców, poprzez zdobycie informacji o ich potencjalnych możliwościach czy sukcesach również podczas zajęć pozalekcyjnych i budowanie na tym wzrostu wyników edukacyjnych. Koncepcja pracy szkoły została wspólnie wypracowana i przyjęta przez radę pedagogiczną, co znajduje potwierdzenie w przedstawionej przez dyrektora dokumentacji i opinii ankietowanych nauczycieli, którzy czują się jej współautorami. Szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy szkoły. Potwierdzają to przykłady wskazane przez dyrektora i nauczycieli, np.: systematyczna współpraca ze szkołami i organizacjami młodzieżowymi z sąsiednich krajów, w tym współpraca z organizacjami polonijnymi np. w ramach wymiany Polsko-Litewskiej zorganizowano obóz w Pogorzelicy w ramach którego zorganizowano koncert dla emerytów miejskiej placówki opiekuńczej; Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 15 / 35 współpraca z Uniwersytetem Szczecińskim - realizacja cyklu warsztatów fotograficznych ze studentami z Koła Naukowego Resocjalizacji w ramach projektu pn. „Fotografia w resocjalizacji”, którego efektem było zorganizowanie wystawy fotograficznej pt. „Twarze i maski”; organizacja cyklicznych spotkań pn. „Ludzie z pasją” podczas których młodzież spotyka się z różnymi osobowościami np. wolontariuszami, absolwentami szkoły, piłkarzami Pogoni, pianistą – Michałem Landowskim, chórem studenckim z Akademii Sztuki, Aleksandrem Dobą – kajakarzem, który przepłynął Atlantyk; szerokie wykorzystanie technologii informacyjnej w organizacji pracy szkoły oraz na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych (tablice interaktywne, prowadzenie wspólnie z nauczycielem informatyki strony Internetowej szkoły); organizowanie i udział w licznych zawodach sportowych, takich jak: Bieg z okazji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, bieg „Mila Goleniowska”, I Turniej Halowy Piłki Nożnej o Puchar Burmistrza Gminy Nowe Warpno; realizowanie działań proekologicznych, np.; „Sprzątanie Świata”, zbiórka elektro-śmieci, (III m-ce w Polsce w I semestrze w roku szkolnym 2011/2012 oraz V m-ce w II semestrze), „Sprzątanie lasu”, dokarmianie zwierząt i ptaków, pomoc w usuwaniu wnyków; udział młodzieży w wolontariacie, ukończenie przez uczniów kursu I pomocy; organizacja wycieczek, obozów połączonych z nauką. Szkoła współpracuje z różnymi instytucjami, np.: Sołectwo Trzebież (fundator nagród i pucharów w turniejach sportowych i imprezach artystycznych); Grzegorz Dobosz-Firma „Dobosz” (pomoc finansowa w organizacji obozów narciarskich); Nadleśnictwo Trzebież i Koło Łowieckie (szkoła otrzymuje co roku choinki na święta Bożego Narodzenia); Przedszkole Publiczne i Zespół Szkół w Trzebieży – wspólne organizowanie imprez; Burmistrz Nowego Warpna (fundator nagród w turniejach piłki nożnej o Puchar Burmistrza Nowego Warpna); Fundacja Banku Zachodniego WBK (wsparcie finansowe w organizacji Młodzieżowego Przeglądu Artystycznego). Wszystkie działania o charakterze edukacji pozaformalnej, opierające się na dobrowolnym udziale wychowanków, uwzględnianiu ich zainteresowań i uzdolnień oraz stwarzaniu warunków do rozwoju poprzez własną aktywność pozostają w ścisłej relacji z edukacją formalną prowadzoną przez szkołę, a więc zajęciami szkolnymi przygotowującymi do egzaminu gimnazjalnego oraz pracą resocjalizacyjną realizowaną w oparciu o Indywidualne Programy Resocjalizacyjne oraz Plan Pracy Wychowawczej Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Trzebieży. Koncepcja pracy szkoły jest analizowana i modyfikowana w razie potrzeb, co znajduje potwierdzenie w opiniach dyrektora i nauczycieli. W analizie i modyfikacji koncepcji pracy uczestniczą dyrektor, nauczyciele, którzy sami się zgłosili, uczniowie i pracownicy niepedagogiczni. Większość ankietowanych (9 z 10) nauczycieli deklaruje swój udział w pracach nad analizą lub modyfikacją koncepcji pracy szkoły, którą dokonuje się podczas posiedzeń rad pedagogicznych i na spotkaniach wychowawców. Przykładowe wnioski wypływające z tych analiz to: zwiększenie efektywności nauczania poprzez stosowanie metod aktywizujących; wprowadzenie dodatkowych godzin z matematyki; należy zwrócić uwagę na otwartość szkoły na środowisko, co pomaga w edukacji chłopców; wyposażenia klas w sprzęt multimedialny, co pozwala na uatrakcyjnienie zajęć. Modyfikacje koncepcji pracy szkoły są wynikiem tych analiz. Według dyrektora modyfikacje koncepcji pracy szkoły dokonywane są w momencie, w którym osiągane są założone cele, podsumowywany jest zakończony etap. Dokonuje się analizy sytuacji wychowawczej, analizowane są wyniki uczniów i pracy szkoły, kiedy osiągane cele są inne od założonych. Zdaniem dyrektora i nauczycieli biorących udział w wywiadzie w wyniku analiz np. zwiększono nacisk na zajęcia pozalekcyjne i ich uatrakcyjnienie; wykorzystywanie na wszystkich lekcjach technologii informacyjnej; szersze otwarcie placówki na środowisko, co pomaga w resocjalizacji; zmieniono formułę wyjazdów młodzieży - organizowane są wyjazdy na obozy, konkursy. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom i akceptowana przez nich. Według dyrektora uczniowie są współautorami koncepcji pracy szkoły. Na etapie jej powstawania uczniowie są zapoznawani Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 16 / 35 z ogólnymi założeniami koncepcji, zgłaszają własne propozycje, które są uwzględniane. Po zatwierdzeniu koncepcji pracy szkoły jest omawiana na zebraniu społeczności Ośrodka. Uczniowie biorący udział w wywiadzie stwierdzili, że ośrodek jest otwarty, mogą realizować swoje zainteresowania, nauczyć się gry na instrumentach muzycznych, zwiedzać ciekawe miejsca. Podoba im się plan zajęć lekcyjnych, dobre relacje z nauczycielami, dekoracje w szkole, pomoce dydaktyczne oraz to, że np. na lekcjach korzystają z tablicy interaktywnej. Brakuje im tylko kształcenia zawodowego - warsztatów, gdzie mogliby uczyć się zawodu. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana rodzicom i akceptowana przez nich. Według dyrektora szkoły, rodzice są zapoznawani z ogólnym zarysem koncepcji pracy szkoły w momencie przywiezienia dziecka do ośrodka, informowani o celach i metodach pracy placówki oraz o zasadach współpracy. Na bieżąco otrzymują informacje o postępach dziecka w nauce i zachowaniu, są zapraszani na imprezy szkolne i występy dzieci poza placówką, otrzymują listy pochwalne. Nieliczna grupa rodziców/opiekunów przyjmuje zaproszenie i bierze udział w imprezach okolicznościowych, prezentacjach osiągnięć. Szkoła pomaga w budowaniu prawidłowych relacji na linii rodzic – dziecko udzielając fachowego wsparcia psychologa i pedagoga. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej Komentarz: Oferta edukacyjna szkoły zgodna jest z podstawą programową oraz potrzebami uczniów. Realizacja podstawy jest monitorowana a wypracowane wnioski wykorzystuje się do dalszej pracy. Szkoła kształci w uczniach kompetencje potrzebne na rynku pracy, a w trosce o zapewnienie uczniom pełniejszego rozwoju wprowadza nowatorskie rozwiązania programowe. Oferta edukacyjna wynika z podstawy programowej i jest z nią spójna. Świadczą o tym przykłady wskazane przez dyrektora i nauczycieli, dotyczące wykorzystania w programach nauczania wszystkich jej elementów: celów, treści, metod i form nauczania, a także umiejętności i osiągnięć uczniów. Ponadto nauczyciele kształtują umiejętności współdziałania w grupie (realizacja projektów edukacyjnych, prezentacja osiągnięć, udział w konkursach, zawodach sportowych), posługiwania się i wykorzystywania technologii informacyjno – komunikacyjnej, stosują metody i formy pracy dostosowane do możliwości uczniów oraz postawy obywatelskie i społeczne. Oferta edukacyjna jest zgodna z potrzebami uczniów. Potwierdzili to w badaniu uczniowie i nauczyciele. W wywiadzie uczniowie stwierdzili, że szkoła stara się umożliwiać im zdobywanie pewnych umiejętności fachowych przydatnych do pracy, nie mając możliwości kształcenia zawodowego. Podczas wywiadu nauczyciele stwierdzili, że najważniejsze działania edukacyjne szkoły to: uatrakcyjnienie zajęć dodatkowych; prezentowanie efektów pracy ucznia, aby dowartościować ucznia i kształtować w nim poczucie własnej wartości. W ofercie szkoły zostały wprowadzone zmiany w celu umożliwienia uczniom pełniejszego, wielokierunkowego rozwoju np. większa liczba zajęć pozalekcyjnych i kółek zainteresowań; udział w projektach unijnych; udział w rajdach i wycieczkach poza miejscowość; wyjazdy do teatru, kina; otwarcie się na środowisko lokalne (występy dla społeczności miejskiej, występy dla przedszkolaków, wspólne imprezy z Gimnazjum w Trzebieży); organizacja większej liczby konkursów, zawodów sportowych. Ponadto szkoła zapewnia wsparcie psychologa i pedagoga oraz bardzo dobrą atmosferę. Oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Znajduje to potwierdzenie we wskazanych przez dyrektora, nauczycieli i partnerów szkoły przykładach. Według dyrektora ważne są: umiejętności informatyczne, umiejętność pisania pism, podań, CV oraz wypełniania druków urzędowych. Kadra pedagogiczna zwraca uwagę na umiejętność wyszukiwania potrzebnych informacji, kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości, systematyczność. Ponadto w opinii dyrektora i nauczycieli istotna jest rzetelność, uczciwość, wytrwałość, punktualność i szacunek do pracy. Zdaniem przedstawicieli partnerów szkoły uczestniczących w wywiadzie gimnazjum poza umiejętnościami praktycznymi rozwija umiejętności społeczne i emocjonalne. Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 17 / 35 Zdaniem dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie realizacja podstawy programowej jest monitorowana przez niego i nauczycieli, np. poprzez: obserwacje zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, sprawozdania semestralne i roczne nauczycieli, kontrolę dzienników lekcyjnych, pozyskiwanie informacji zwrotnych od nauczycieli. Według dyrektora monitorowanie odbywa się również poprzez rozmowy z uczniami, diagnozy po każdym semestrze, testy próbne (OKE). Najważniejsze wnioski z tego monitorowania, w opinii dyrektora, to m.in. zmiana metod nauczania na metody aktywizujące w celu wyzwalania aktywności uczniów na lekcjach; zwiększenie pracy w grupie; doposażanie gabinetów w pomoce dydaktyczne; przeanalizowanie programu nauczania poszczególnych zajęć edukacyjnych, aby zapewnić każdemu uczniowi ciągły postęp edukacyjny; zachęcać uczniów do pracy nad sobą i eksponowanie ich osiągnięć; rozpoznawać potrzeby zakresie opieki i zapewnić uczniom wszelkie dostępne formy pomocy. Oferta edukacyjna jest modyfikowana i umożliwia rozwój zainteresowań uczniów. Świadczą o tym dowody wskazywane w wywiadzie przez dyrektora, przedstawicieli partnerów zewnętrznych szkoły i uczniów, które dotyczą wprowadzenie różnorodnych zajęć pozalekcyjnych, edukacyjnych, sportowych oraz udziału uczniów w projektach międzynarodowych, motywowania uczniów do udziału w konkursach, stwarzania uczniom możliwości udziału wycieczkach, wyjazdach do kina, na basen, możliwości wyboru przez uczniów spośród oferowanych zajęć, tych które odpowiadają ich zainteresowaniom. Uczniowie w wywiadzie stwierdzili, że szkoła pomaga rozwijać ich zainteresowania poprzez uczestnictwo np. w kole teatralnym, muzycznym, zajęciach sportowych, artystycznych. Szkoła realizuje nowatorskie rozwiązania programowe. Według dyrektora i nauczycieli biorących udział w wywiadzie w gimnazjum realizowane działania z zakresu edukacji pozaformalnej służące rozwijaniu licznych umiejętności i kompetencji uczniów. Przykładami takich działań są m.in.: realizacja projektów międzynarodowych wymian młodzieży z Litwy, Łotwy, Estonii i Ukrainy, które odbywają się 2-3 razy w roku w ramach programu edukacyjnego Komisji Europejskiej pn. „Młodzież w działaniu” oraz innych programów, m.in. Funduszu Polsko – Litewskiej Wymiany Młodzieży. W ramach tych programów realizowane są warsztaty międzykulturowe, warsztaty związane z tematem danej wymiany, prezentacja efektów pracy np. koncerty w Poroninie i Zakopanem dla tamtej społeczności lokalnej; długoterminowe projekty tematyczne związane z zainteresowaniami wychowanków, zwieńczone prezentacją efektów pracy młodzieży, organizowane z zewnętrznymi partnerami m.in. cykl warsztatów teatralnych prowadzonych przy współpracy z Teatrem ABANOIA zwieńczonych przygotowaniem i wielokrotną prezentacją spektakli teatralnych pn. "rozMOWy" oraz "Mateyko" a także ich zarejestrowaniem i wydaniem w formie pamiątkowych płyt DVD; cykl warsztatów muzycznych zakończonych nagraniem w studio płyty z zapisem utworów wokalno - instrumentalnych w wykonaniu uczniów oraz licznymi koncertami; realizacja przedmiotów przyrodniczych z wykorzystaniem zasobów środowiska, wyjść poza teren szkoły, np.: lekcje biologii prowadzone nad Zalewem Szczecińskim, w nadleśnictwie, we współpracy z kołem łowieckim; lekcje fizyki przeprowadzane na interaktywnej wystawie „Eureka”, gdzie uczniowie wykonują ćwiczenia i doświadczenia; lekcje historii ubogacane są o spotkania z pierwszymi powojennymi osadnikami; organizacja przez szkołę licznych cyklicznych imprez umożliwiających prezentację efektów pracy kół zainteresowań w szerszym środowisku, w tym m.in.: Młodzieżowy Przegląd Artystyczny, w którym uczestniczyło 9 innych placówek resocjalizacyjnych województwa zachodniopomorskiego; turniej sportowe; coroczne koncerty pn. "Wspólne Kolędowanie" w trzebieskim kościele - w koncertach uczestniczyły oprócz zespołu wychowanków MOW-u także inne zaproszone grupy w tym z Polic i Wilna; cykliczne imprezy z okazji Dnia Kobiet organizowane we współpracy z Radą Sołecką dla pań z lokalnej społeczności; udział w cyklicznych imprezach umożliwiających prezentację efektów pracy kół zainteresowań organizowanych przez inne szkoły i organizacje, w tym m.in.: Ogólnopolskim Przeglądzie Artystycznym Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych "Kowadło" w Kuźni Raciborskiej; Salezjańskim Festiwalu Teatralnym SOFFT; udział w projekcie "Odbijmy od brzegu" realizowanym przez UKS "Fala" oraz Centralny Ośrodek Żeglarski w Trzebieży. Z przeprowadzonego badania wynika, że szkoła dysponuje bogatą ofertą edukacyjną, dostosowaną do aktualnych potrzeb młodych ludzi. Gimnazjum przygotowuje uczniów do podejmowania ważnych ról w życiu zawodowym, wdraża do uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej, a na szczególną uwagę zasługuje umożliwienie rozwijania Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 18 / 35 uczniom rozwijania pasji i zainteresowań. Przedstawione powyżej argumenty świadczą o bardzo wysokim poziomie spełnienia wymagania przez szkołę. Poziom spełniania wymagania: A Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany Komentarz: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany – są planowane, uwzględnia się w nich zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Zarówno przyjęta organizacja procesów edukacyjnych, jak i stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się uczniów. Stosowany system oceniania daje chłopcom informację o ich postępach w nauce i motywuje ich do dalszej pracy. Nauczycielom współpracują z uczniami w zakresie planowania procesów edukacyjnych, choć nie we wszystkich obszarach, gdyż - z uwagi na specyfikę placówki - trafiają do niej dzieci, które unikały aktywności szkolnej. W celu osiągnięcia zakładanych celów nauczyciele stosują zróżnicowanie metody wspierania i monitorowania uczniów do uczenia się. Między innymi temu służy przekazywana uczniom przez nauczycieli informacja zwrotna o postępach w nauce. Procesy edukacyjne i osiągnięcia uczniów są systematycznie monitorowane. Wnioski wynikające z prowadzonych analiz wdrażane są do realizacji i wykorzystywane są do dalszego planowania. Wykorzystanie zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej Wymieniając zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej stosowane w pracy, w badaniu ankietowym nauczycieli wskazali na: - indywidualizację pracy z uczniem ( - pracę metodą projektu edukacyjnego (3 z 10) - stosowanie metod aktywizujących (także wyjazdy, wycieczki, zajęcia terenowe) - 5 z 10 - dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych możliwości i potrzeb ucznia (2 z 10) - eksperymentowanie, obserwowanie procesów i zjawisk (2 z 10) - gry dydaktyczne, symulacyjne (2 z 10) - wyciąganie wniosków. Odkrywanie praw. Rozumienie zjawisk. Ścisłe definiowanie i odkrywanie praw. Posługiwanie się wielkościami fizycznymi i chemicznymi. Ilustrowanie przykładami. - dobór programów i podręczników (2 z 10) - wykorzystywanie pomocy naukowych i środków audiowizualnych, korzystanie z technologii informatycznej (4 z 10) - współpracę z innymi nauczycielami - uwzględnianie problematyki ojczystej i regionalnej, - prowadzenie zajęć o charakterze interdyscyplinarnym, Odnosząc się do ograniczeń w stosowaniu zalecanych warunków i sposobu realizacji podstawy programowej nauczyciele biorący udział w wywiadzie grupowym zwrócili uwagę na: braki edukacyjne uczniów i rotację uczniów, którzy przychodzą w różnych okresach roku szkolnego, mając różne zaległości edukacyjne. Wskazali, że utrudnieniem w realizacji podstawy programowej są również warunki bazy lokalowej i braki finansowe uniemożliwiające zorganizowanie wszystkich potrzebnych pracowni przedmiotowych. W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Planowanie procesów edukacyjnych Z wywiadu z dyrektorem, przeprowadzonych obserwacji zajęć oraz ankiety wypełnionej przez nauczycieli (w której 9/10 uznało, że w szkole planuje się procesy edukacyjne) wynika, że procesy edukacyjne są w szkole planowane, a oferta edukacyjna, oparta na pełnej diagnozie każdego ucznia, jest dostosowana do potrzeb i możliwości uczniów. Nauczyciele po analizie dokumentacji ( z którą skierowany do MOW uczeń przychodzi), po otrzymaniu wyników badań pedagoga i psychologa i przeprowadzeniu własnych diagnoz wiedzy i umiejętności nowoprzybyłego ucznia, dla każdego z nich ustalają indywidualny sposób pracy. Obserwacje zajęć prowadzonych w trakcie ewaluacji wskazują na dostosowanie poziomu wymagań i sposobu prowadzenia lekcji przez nauczycieli do możliwości uczniów. Na wszystkich obserwowanych zajęciach nauczyciele sprawdzali rozumienie przekazywanego materiału przez zadawanie pytań i /lub ćwiczeń sprawdzających, odpowiadali na pytania uczniów, sprawdzali poprawność wykonywanych ćwiczeń. Ponadto udzielali indywidualnych wskazówek, wybierali dla niektórych uczniów inne zadania domowe lub inne (albo więcej) ćwiczenia na lekcji. Procesy edukacyjne są planowane. Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 19 / 35 Sprzyjająca uczeniu się organizacja procesów edukacyjnych Na podstawie analizy dokumentów, odpowiedzi udzielonych przez nauczycieli wypełniających ankietę oraz wypowiedzi uczniów podczas wywiadu grupowego można stwierdzić, że organizacja procesów edukacyjnych w szkole sprzyja uczeniu się. Wszyscy ankietowani nauczyciele twierdzą, że szkoła zapewnia im możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć pomocy dydaktycznych (przy czym połowa ankietowanych odpowiedziała, że zdecydowanie tak, a druga połowa, iż raczej tak). Większość nauczycieli (60%) uważa, że pomieszczenia, w których prowadzą zajęcia w sposób zdecydowany sprzyjają osiąganiu zamierzonych celów. Rozłożenie godzin oraz przedmiotów w tygodniowych planach zajęć lekcyjnych dla poszczególnych klas jest równomierne. Przedmioty ułożone w planie zajęć sprzyjają uczeniu się zgodnie z higieną pracy, lekcje wymagające dużej pracy umysłowej przedzielone są przedmiotami lżejszymi. Zajęcia są zróżnicowane, nie występuje łączenie w kilkugodzinne bloki zajęć z tego samego przedmiotu. Uczniowie odpowiedzi twierdząco na pytanie, czy czują się zmęczeni z powodu liczby zajęć w szkole, ale z ich późniejszych wyjaśnień wynika, iż jest to rezultat niechętnego stosunku do szkoły jako instytucji, a nie niewłaściwego ułożenia planu lekcji. Organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się. Metody nauczania sprzyjające uczeniu się Obserwacja zajęć, wywiad z dyrektorem, wywiad grupowy z nauczycielami oraz obserwacja placówki wskazują, że stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się uczniów. Szkoła stworzyła możliwości do korzystania przez uczniów i nauczycieli z technologii informatyczno-komunikacyjnych w postaci pracowni komputerowej, wyposażeniu każdej klasy w projektor multimedialny oraz dwóch sal w tablice multimedialne. Wypowiadając się na temat działań nauczycieli nakierowanych na zwiększenie efektywności procesu uczenia się w szkole, dyrektor wymienił: organizację zajęć wyrównawczych, wykorzystanie na lekcjach metod aktywizujących i pracy w grupach, zastosowanie technologii informatycznej, nagradzanie i chwalenie chłopców. W każdej możliwej sytuacji - również w organizacji życia codziennego, pozaszkolnego wychowanków - wdrażane są działania podnoszące efektywność procesu uczenia się zachodzącego w szkole np. poprzez naukę pisanie podań i wypełniania dokumentów przygotowywanych na potrzeby własne przez chłopców, wyrabianie nawyku śledzenia wiadomości poprzez czytanie gazet i wspólne oglądanie w telewizji wydania głównego „Wiadomości” TVP. Uczestniczący w wywiadzie grupowym nauczyciele stwierdzili, że w celu zwiększenia aktywności uczniów i ich poczucia odpowiedzialności za proces uczenia się stosują metody aktywizujące jak np. scenki, gry, praca w parach i grupach oraz udział w konkursach. Obserwacja zajęć lekcyjnych wskazuje na to, że nauczyciele zachęcają uczniów do aktywności poprzez zadawanie pytań, dawanie wskazówek, przygotowywanie tekstów, zadań i ćwiczeń do samodzielnego przeczytania, wykonywania i/lub wyciągania wniosków, dyskusje, przygotowanie zadań zawierających błędy w danych do wykrycia przez uczniów. Uczniowie są motywowani do wysiłku i chwaleni za prawidłową pracę, a w momentach zwątpienia w sens nauki przypomniano im rolę wykształcenia w życiu człowieka. W przypadku, gdy uzasadniał to cel lekcji lub zadania uczniowie wykonywali ćwiczenia w parach (4/8 zajęć) i grupach (2/8 zajęć). Podczas obserwowanych lekcji uczniowie byli zaangażowani w ich przebieg, a podczas 3/8 lekcji zaobserwowano wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnej (2 x rzutnik multimedialny, 1xtablica interaktywna). W szkole jest wywieszony plan zajęć, zaś podczas nauki własnej uczniowie pracują pod opieką wychowawców, którzy otrzymują od nauczycieli wskazówki do pracy z każdym z nich. Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Informacja dla uczniów o postępach w nauce Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce. Wskazuje na to analiza dokumentów, obserwacja placówki, odpowiedzi nauczycieli biorących udział w ankiecie oraz wypowiedzi uczniów biorących udział w wywiadzie grupowym. Zgodnie z zapisami Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania nauczyciele zobowiązani są do: jawnego oceniania, informowania ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie, udostępnienia do wglądu uczniom ich ocenionych prac. Wszyscy nauczyciele wypełniający ankietę napisali, że oceniając ucznia przekazują mu informację zwrotną uzasadniającą ocenę. Nauczyciele określili, iż podają w niej zarówno informacje o popełnionych błędach, jak i wskazówki co do sposobu poprawienia pracy, planowania pracę dalej oraz odnotowanie tego co wymaga poprawienia. Nie brakuje też wyszczególnienia i docenienia dobrych elementów pracy ucznia. Funkcję motywującą do poprawy pełnią również zasady comiesięcznego oceniania postaw i zachowań wychowanków zgodnie z którymi każdy nauczyciel i wychowawca niezależnie i osobno ocenia poszczególnych wychowanków, a w ramach 7 sfer zachowania podlegających ocenie są też wyniki w nauce i przejawiany stosunek do obowiązków szkolnych. Uczniowie biorący udział w wywiadzie grupowym stwierdzili, że nauczyciele wystawiając ocenę odnoszą się do tego co uprzednio umieli i wiedzieli. Poznane możliwości i umiejętności chłopców są rozwijane, a motywując ich do dalszej pracy nauczyciele wskazują dokonane postępy w nabytej wiedzy i umiejętnościach. Obserwacja placówki wskazuje na przekazywanie uczniom informacji zwrotnej Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 20 / 35 o ich osiągnięciach edukacyjnych, w szczególności o ich osiągnięciach w zakresie aktywności pozalekcyjnej. Na tablicach i ścianach wywieszone są prace plastyczne uczniów, w tym wystawa zdjęć wieńczących trzymiesięczne warsztaty fotograficzne. W ramach wywieszanych informacji o ważnych wydarzeniach w życiu szkoły znajdują się również wiadomości tekstowe i fotograficzne nt. odnoszonych sukcesów przez chłopców. Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce. Ocenianie motywujące uczniów do dalszej pracy Analiza odpowiedzi nauczycieli biorących udział w ankiecie oraz wypowiedzi uczniów w trakcie wywiadu grupowego wskazują, że ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy. Zdaniem większości nauczycieli (8 z 10) wypełniających ankietę, dzięki informacji zwrotnej przekazywanej uczniom przy wystawianiu ocen, są oni raczej zmotywowani (4 z 8) i zdecydowanie zmotywowani do pracy (4 z 8). Uczniowie stwierdzili, że o przyczynach ich sukcesów nauczyciele mówią podczas comiesięcznych zebrań społeczności omawiając średnie ocen. Na pytanie o rozmowy nauczycieli z nimi nt. przyczyn trudności w nauce, uczniowie określili, iż znany jest im powód ich trudności w nauce - zbyt małe zaangażowanie w zdobywanie wiedzy i umiejętności. „Trzeba się uczyć by robić klasę za klasą i wyjść stąd”. – powiedzieli. Ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy. Monitorowanie osiągnięć uczniów W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów. Wskazują na to dane uzyskane z wywiadu z dyrektorem MOW i informacje uzyskane od nauczycieli uczestniczących w wywiadzie grupowym. W szkole prowadzona jest diagnoza wstępna, comiesięczna wynikająca z przyjętych „Zasad oceniania postaw i zachowań wychowanków”. Analizowane są wyniki egzaminów zewnętrznych, a także informacje o losach absolwentów. W szkole monitoringiem objęci są wszyscy uczniowie, a całe grono pedagogiczne monitoruje ich postępy poprzez wyniki prac pisemnych, odpowiedzi ustnych i kontroli zeszytów. Co miesiąc każdy uczeń ma liczoną średnią ocen , a jedną ze sfer zachowania objętych comiesięczną analizą są wyniki w nauce i przejawiany stosunek do obowiązków szkolnych. W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów. Monitorowanie procesów edukacyjnych Z wypowiedzi dyrektora i nauczycieli biorących udział w wywiadzie grupowym oraz analizy dokumentów można stwierdzić, że prowadzony jest monitoring procesów edukacyjnych. Zajmuje się tym zespół nauczycieli prowadzący wewnętrzną ewaluację pracy szkoły, w którym uczestniczą wszyscy nauczyciele. Bieżący monitoring procesów edukacyjnych wynika też z przyjętego systemu wychowawczego MOW w Trzebieży, zakładającego dokonywanie oceny zachodzących pozytywnych bądź negatywnych zmian postaw i zachowań wychowanków w 7 sferach, z których dwie dotyczą procesów edukacyjnych (wyników w nauce i przejawianego stosunku do obowiązków szkolnych), a pozostałe przestrzegania regulaminu ośrodka, przyswojenia i przestrzegania norm społecznych, współżycia w zespole (klasie, grupie), dbałość o higienę i estetykę, aktywność w działaniu na rzecz grupy, Ośrodka i innych osób. Procedury zakładają analizę ocen edukacyjnych dokonywaną przez wychowawca klasy na koniec każdego miesiąca, obliczenie średniej ocen każdego ucznia, porównanie jej ze średnią z poprzedniego miesiąca w celu określenie postępów i ustalenia liczby punktów przyznawanych za naukę szkolną oraz dokonanie oceny postaw i zachowania uczniów przez każdego wychowawcę i nauczyciela. W trakcie comiesięcznego zebrania grupowego dokonywana jest analiza sytuacji wychowawczej w grupie, a wychowankowie dokonują samooceny swojej postawy i osiągnięć. Wszystkie oceny i zestawienia są analizowane przez pedagoga, który oblicza średnią dla każdego wychowanka. Uzyskane punkty przedstawia się na zebraniu społeczności. Nauczyciele w trakcie wywiadu grupowego stwierdzili, iż monitoring – poza comiesięczną kontrolą – obejmuje też diagnozę wstępną, badanie przyrostu wiedzy poprzez regularne sprawdziany pisemne, kontrolę zeszytów, przeprowadzanie testów kompetencji i próbnych egzaminów gimnazjalnych. Ze względu na fakt, iż szkoła i internat są traktowane jako jedność w Ośrodku, monitorowanie procesów edukacyjnych obejmuje współpracę nauczycieli i wychowawców nie tylko w ramach procedur przyjętego systemu wychowawczego, ale również poprzez przekazywanie informacji pomiędzy wychowawcami w internacie a nauczycielami w szkole i współpracę pomiędzy nimi w rozwiązywaniu problemów w ramach zespołów: wychowawczych (obejmująca wychowawcę klasy i wychowawcę grupy w internacie), resocjalizacyjno-wychowawczych i zespołu ds. usamodzielniania wychowanków. Procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane. Wykorzystanie wniosków z monitoringu do planowania procesów edukacyjnych Wnioski z monitoringu są wykorzystywane do planowania procesów edukacyjnych, o czym świadczą wypowiedzi dyrektora i nauczycieli biorących udział w wywiadzie grupowym. Złe wyniki nauczania są traktowane przez nauczycieli jako także informacja dotycząca wyników ich pracy i przyjętych metod nauczania i wychowania, które być może powinny ulec zmianie. W wyniku monitoringu procesów edukacyjnych zmieniona została siatka godzin (zwiększono liczbę godzin z matematyki, ustalono zajęcia wyrównawcze), przeznaczono więcej środków na zakup Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 21 / 35 pomocy audiowizualnych, multimedialnych i informatycznych. Wnioski z monitoringu są wykorzystywane do planowania procesów edukacyjnych. Współpraca nauczycieli i uczniów w zakresie procesów edukacyjnych Z ankiet dla nauczycieli, wywiadu grupowego przeprowadzonego z nauczycielami i wywiadu grupowego z uczniami wynika, że nauczyciele współpracują z uczniami w zakresie procesów edukacyjnych, choć w ograniczonym zakresie (6 z 10 nauczycieli stwierdziło, iż na większości zajęć, 3 iż na niektórych zajęciach). Swoje propozycje dotyczące preferowanych sposobów uczenia się na lekcjach, uczniowie mogą zgłaszać podczas zebrań społeczności i jak wynika z opinii wychowanków nauczyciele nie ignorują ich próśb. Choć na taką lekcję trzeba poczekać, nauczyciele – w opinii uczniów - przygotują ją następnym razem. Prośby chłopców dotyczą np. przeprowadzenia doświadczeń oraz szerszego wykorzystania technologii informacyjnych obejmujących lekcje przy tablicy interaktywnej czy poszukiwania informacji w Internecie. Nauczyciele w trakcie wywiadu stwierdzili, iż starają się dostosować swoje metody pracy do chęci, możliwości i predyspozycji uczniów np. wykorzystują często komputery, rzutniki multimedialne podczas zajęć czy też pocztę elektroniczną do kontaktowania się z uczniami. Chłopcy mogą też wpływać na treści godzin wychowawczych , zaś w pełni zależy od nich wybór tekstów, muzyki, aranżacja przygotowywanych prezentacji muzycznych i teatralnych. Współpraca nauczycieli i uczniów dotyczy procesów edukacyjnych. Zróżnicowane metody wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się Nauczyciele stosują zróżnicowane metody wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. W wypełnionej ankiecie wymienili następujące sposoby, za pomocą których wspierają uczniów w nauce: indywidualizacja wymagań - (7 z 10 nauczycieli), pomoc chłopcom w pokonywaniu trudności (zajęcia dodatkowe, wyrównawcze - 7 z 10 nauczycieli), nagradzanie aktywności, pochwały na forum klasy, apelu, zebraniu społeczności (3 z 10 nauczycieli), wspieranie mocnych stron uczniów (2 z 10 nauczycieli), uatrakcyjnianie zajęć, wyjazdy edukacyjne (2 z 10 nauczycieli), ukazywanie celu zajęć, pokazywanie możliwości odniesienia sukcesu i głośne czytanie swoich prac (pojedyncze opinie). W odpowiedzi na pytanie o sposoby motywowania uczniów do nauki nauczyciele głównie wskazali na: stosowanie pochwał, wzmacnianie pozytywnych, mocnych stron ucznia (wszyscy nauczyciele), możliwość wyrażenia zgody na dodatkowa przepustkę lub telefon do domu (3 z 10 nauczycieli), możliwość poprawy ocen oraz zachęcanie do uzyskania promocji śródrocznej (3 z 10), dodatkowe punkty przy ocenie miesięcznej, możliwość wystosowania pochwały do rodziców i sądu (2 z 10). W opinii uczniów biorących udział w wywiadzie grupowym nauczyciele zachęcają ich do nauki („ciągną do nauki”) przeprowadzając fajne zajęcia, kusząc nagrodami i organizując zajęcia dodatkowe. Nauczyciele stosują zróżnicowanie metody wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. Informacja zwrotna do uczniów o postępach w nauce Z wypowiedzi uczniów biorących udział w wywiadzie grupowym wynika, iż w szkole rozmawia się o tym, jak się uczyć. Nauczyciele podsuwają materiały i dają wskazówki (też metody techniczne) jak rozwiązać jakiś problem. Nie podpowiadają, ale pokazują inną drogę, naprowadzają. Uczniowie potwierdzili też skuteczność tych działań, szczególnie w klasie III, w której młodzież przygotowuje się do egzaminów gimnazjalnych. Przekazywanie informacji wychowawcom przez nauczycieli np. na temat konieczności dopilnowania wychowanka w trakcie pracy własnej w internacie - w opinii uczniów - wpływa również na dodatkowe umotywowanie uczniów. Informacja o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się. Wdrażanie wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów Z wywiadu z dyrektorem i wywiadu grupowego z nauczycielami wynika, iż wdrażane w szkole wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów, stały się osnową stworzonego kompleksowego systemu oddziaływania na wychowanka obejmującego systematyczną, zorganizowaną, bieżącą kontrolę pracy uczniów (wynikającą z przyjętego sytemu wychowywania w MOW w Trzebieży w tym zasad oceniania postaw i zachowań wychowanków), stosowanie metod aktywnych (np. mobilizującej uczniów i skutecznej pracy w grupach), stworzenie możliwości poprawy ocen, rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych (w celu dopasowania ich do ich potrzeb i możliwości wychowanków), istnienie systemu pochwał udzielanych uczniom, o których informujemy telefonicznie lub listownie rodziców), wysyłanie pozytywnych opinii do sądu rodzinnego, co umożliwia uzyskanie przepustek w ciągu roku i podczas ferii, a nawet zwolnienie z MOW. Odnosząc się do zajęć pozalekcyjnych dyrektor powiedział, iż to właśnie w wyniku monitorowania stwierdzono, że uczniowie aktywni w trakcie zajęć pozalekcyjnych osiągają lepsze wyniki w nauce, co zaowocowało zwiększoną ofertą zajęć pozalekcyjnych ( w momencie ewaluacji były to zajęcia: muzyczne, teatralne, plastyczne, sportowe, kulinarne, garncarskie) wraz z wprowadzeniem obowiązku uczestniczenia przez ucznia w jednej z form. Wnioski z monitorowania osiągnięć Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 22 / 35 uczniów są wdrażane. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli Komentarz: Procesy edukacyjne jakie zachodzą w szkole są efektem współdziałania nauczycieli i podejmowania wspólnych decyzji, które wpływają na poprawę wyników nauczania. Nauczyciele współdziałają przy analizie i tworzeniu procesów edukacyjnych. Zarówno nauczyciele jak i dyrektor współpracują przy analizie procesów edukacyjnych. Zespoły przedmiotowe analizują wyniki egzaminów zewnętrznych. Analizują je także wszyscy nauczyciele indywidualnie. Analiza procesów edukacyjnych dokonywana jest także na zebraniach społeczności oraz na zebraniach wychowawczych. Prawie wszyscy nauczyciele (9 na 10) stwierdzili, że analizę podejmuje wspólnie z innymi nauczycielami. Poza tym 8 na 10 respondentów wypowiedziało się, że analizy tego typu są prowadzone z innymi nauczycielami przy okazji nieformalnych spotkań i rozmów. Podczas wywiadu nauczyciele powiedzieli, że wspólnie analizują stosowane metody i techniki nauczania, a także oceny. Wspólnie decydują, które są lepsze, skuteczniejsze, a które trudno zastosować. Wszyscy nauczyciele konsultują swoje plany zajęć edukacyjnych pomiędzy sobą. Informacje zdobyte podczas wywiadów wykazały także, że w szkole działają także zespoły przedmiotowe (humanistyczny, matematyczno- fizyczny oraz językowy). Nauczyciele pracują w nich, gdzie analizują wybrane podręczniki i w razie potrzeby dokonują ich zmiany. Poza tym analiza procesu edukacyjnego jest stałym punktem obrad rady pedagogicznej. Wszyscy nauczyciele wymieniają między sobą uwagi nt. co mogą zrobić wspólnie (na języku polskim i historii, matematyce i fizyce). Starają się także skorelować treści nauczania lub tak ułożyć wprowadzane i ćwiczone umiejętności by ułatwić nauczanie innych przedmiotów (np. zajęcia z procentami na matematyce są wcześniej niż wykorzystanie tej wiedzy i umiejętności nastąpi na fizyce czy chemii lub umiejętność czytania wykresów wprowadzona najpierw na matematyce umożliwia wykorzystanie tej wiedzy i umiejętności na lekcjach biologii i chemii; ). Wspólnie analizowane są stosowane metody i techniki nauczania. Nauczyciele gimnazjum i wychowawcy internatu wspólnie czuwają nad prowadzeniem przez uczniów dzienników-pamiętników służących doskonaleniu umiejętności pisania dłuższych wypowiedzi. Nauczyciele i wychowawcy prowadzą także „zeszyty łącznościowe”, w których prowadzą korespondencję między szkołą, a internatem. Nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Ta wzajemna pomoc i wsparcie polega przede wszystkim na wymianie pomysłów i doświadczeń, która następuje na bieżąco w pokoju nauczycielskim lub w trakcie lekcji pokazowych czy koleżeńskich. W szkole nauczyciele mogą także liczyć na wzajemną pomoc w rozwiązywaniu konkretnych problemów dydaktycznych i wychowawczych czy pomoc w organizacji imprez szkolnych. Młodsi i mniej doświadczeni nauczyciele wprowadzani są w grono starszych. Mogą także liczyć na wsparcie doświadczonych kolegów. W szkole swoją pomocą służą także pedagog i psycholog. Wspólnej organizacji i realizacji procesów edukacji służy także realizowana w szkole korelacja międzyprzedmiotowa oraz współpraca w ramach zespołów działających w placówce. Nauczyciele pomagają sobie w wyborze programów nauczania, podręczników, a także udostępniają sobie materiały lub sprzęt, który ułatwia realizację zajęć. Wszyscy nauczyciele stwierdzili, że wsparcie jakie uzyskują od innych nauczycieli jest zdecydowanie wystarczające. Zmiany dotyczące przebiegu procesów edukacyjnych następują w wyniku wspólnych ustaleń między nauczycielami. Większość nauczycieli (7na 10) stwierdziło, że ich głos raczej jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów edukacyjnych. 3 na 10 nauczycieli natomiast wypowiedziało się, że ich głos zdecydowanie jest brany pod uwagę. Zdaniem nauczycieli proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji kiedy dotyczy: regulaminów, modyfikacji w systemach oceniania, propozycji zajęć i kół zainteresowań, podejmowania oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych, zakupu pomocy dydaktycznych, zwiększenie ilości lekcji wyrównawczych, organizacji wycieczek, wyboru programów Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 23 / 35 nauczania czy podręczników. Dyrektor w trakcie wywiadu powiedział, że nauczyciele mają możliwość zgłaszać uwagi i wnioski na bieżąco oraz w trakcie spotkań zespołów wychowawczych i przedmiotowych jak też na radzie pedagogicznej. Jednakże niektóre zmiany, a zwłaszcza te dotyczące pomocy dydaktycznych uzależnione są od środków materialnych jakie posiada placówka. Jako przykład współdziałania nauczycieli i dyrektora oraz wspólnie podjętej decyzji można podać dostosowanie liczby godzin matematyki do potrzeb uczniów, czego efektem była poprawa wyników z tego przedmiotu. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów Komentarz: Praca ośrodka nastawiona jest na kształtowanie właściwych postaw uczniów. Poprzez to, że wszystkie podejmowane działania są spójne i adekwatne do potrzeb wychowanków w szkole nie ma drugoroczności. Zarówno działania edukacyjne jak i wychowawcze nauczycieli oraz wychowawców są ukierunkowane na kształtowanie u chłopców postaw społecznie pożądanych. Wnioski z analiz działań wychowawczych wobec uczniów są na bieżąco wdrażane. Z analizy tych działań wynika, że zwiększenie roli chwalenia chłopców oraz wzmocnienia pozytywne przynoszą lepsze efekty niż karanie. Na apelach, zebraniach społeczności chłopcy są chwaleni przez nauczycieli,a o złym zachowaniu rozmowa odbywa się indywidualnie. Zdaniem nauczycieli analiza działań pokazała także, że dobra atmosfera w ośrodku i liczne proponowane zajęcia pozalekcyjne, które zaspokajają ich potrzeby motywują wychowanków do terminowych powrotów z przepustek. Jako przykład nauczyciele podali iż w bieżącym roku szkolnym prawie wszyscy chłopcy wrócili po wakacjach na rozpoczęcie roku szkolnego. Zmniejsza się także liczba zachowań agresywnych, w szkole zostały wyeliminowane spóźnienia na lekcje i udało się też przełamać niechęć uczniów do nauki – nie ma drugoroczności i według wypowiedzi nauczycieli chłopcy zaczynają lubić się uczyć. Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne i adekwatne do potrzeb uczniów. W szkole jest wymiana informacji między nauczycielami, a wychowawcami o czym świadczą wpisy w zeszytach łącznościowych, które znajdują się w każdym dzienniku. Poza tym w szkole są takie same oddziaływania wychowawcze wychowawców i nauczycieli. Zarówno jedni jak i drudzy stosują spójne metody wychowawcze. Również pracownicy niepedagogiczni tłumaczą chłopcom, że właściwe zachowanie podnosi ich wartość zarówno wśród personelu szkoły jak wychowanków, że jak będą zachowywać się godnie równie godnie będą traktowani. Podczas zebrań zespołów wychowawczych ustalane są wspólne strategie oddziaływań, a rozmowy prowadzone są w każdym momencie. Wszyscy respondenci mówili, że w szkole jest swobodny przepływ informacji w każdej chwili dnia: podczas przerw, podczas rozmów indywidualnych czy podczas zebrań zespołów . Informacje na temat uczniów pozyskiwane są również od pracowników niepedagogicznych, z dokumentacji czy od psychologa. Na podstawie tego nauczyciele i wychowawcy ustalają wspólne strategie działań.Działania wychowawcze w placówce są adekwatne do potrzeb uczniów. Nauczyciele powiedzieli, że dysponują dokumentacją, która towarzyszy skierowaniu nieletniego do ośrodka, a w niej w szczególności orzeczenia sądu rodzinnego, kopie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego, kopię opinii rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego, biegłych i innych specjalistycznych placówek, informacje o stanie zdrowia i ewentualnie orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, jeśli zostało wydane. Nauczyciele analizują wszystkie te akta, a następnie rozmawiają z pedagogiem i psychologiem, którzy już diagnozowali chłopców. Przeprowadzają też własne diagnozy i ankiety jako nauczyciele. Rozmawiają również (najczęściej telefonicznie) z rodzicami chłopców. Wszystkie te informacje dają im możliwość rozpoznania potrzeb wychowanków, do których dostosowują swoje działania. Zdaniem nauczycieli diagnoza potrzeb uczniów wykazała, że chłopcom przede wszystkim potrzeba poczucia bezpieczeństwa, akceptacji, przynależności i szacunku. W ośrodku kształtowana jest więc tożsamość wychowanków poprzez proces budowania poczucia własnej wartości. Chłopcy nie wiedzą w czym są dobrzy, nie potrafią tego określić. To jest zadanie nauczycieli i dlatego ośrodek proponuje im różnorodność zajęć dodatkowych: sportowe, artystyczne, plastyczne, kulinarne, fotograficzne, informatyczne, teatralne, ćwiczy grupa wioślarska, działa sekcja biegowa, a także reprezentacja piłki nożnej. Według nauczycieli bardzo ważną rolę odgrywa hala sportowa, ponieważ wiele zajęć sportowych umożliwia uczniom rozładowanie napięć czy agresji. Sami uczniowie stwierdzili, że poprzez zajęcia i działalność pozalekcyjną mają możliwość rozwijania własnych zainteresowań pozaszkolnych. Uczniowie również biorą udział w planowaniu i modyfikacji działań wychowawczych. Chłopcy zgłaszają swoje propozycje zmian na zebraniach grupowych, lub samorządu uczniowskiego, podczas zebrań całej społeczności, które odbywają się raz w miesiącu lub podczas godzinach wychowawczych. Z wypowiedzi respondentów wynika, że modyfikacja działań wychowawczych, w których Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 24 / 35 uczniowie biorą udział najczęściej dotyczy: przepustek, systemu punktacji lub kar za spóźnienia i ucieczki. Oprócz tego chłopcy współtworzą plan wycieczek i wyjazdów, zamieszczają treści i zdjęcia na tablicach informacyjnych, redagują informacje o wydarzeniach mających miejsce w placówce, które są umieszczane na gazetkach ściennych i na stronie internetowej ośrodka. Uczniowie uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Wszyscy wychowankowie MOW uczestniczą w zebraniach społeczności, podczas których omawiane jest między innymi ich zachowanie. Poza tym obserwacja zajęć oraz obserwacja relacji między nauczycielami, a chłopcami wykazała, że nauczyciele poprzez swój sposób zachowania i relacje z uczniami kształtują pożądane społecznie postawy, a na zajęciach sportowych uczą dyscypliny i gry fair play. Nauczyciele oraz pracownicy niepedagogiczni okazują uczniom szacunek zwracając się do nich przyjacielsko, po imieniu, z zachowaniem pełnych zasad savoir-vivru, przypominają chłopcom o zasadach kulturalnego zachowania. Poziom spełniania wymagania: A Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych Komentarz: Wszystkie działania prowadzone na terenie szkoły oraz internatu służą wyrównywaniu szans edukacyjnych wychowanków, a także stwarzają warunki do rozwoju aby uczniowie osiągali sukcesy na miarę swoich możliwości . Z przeprowadzonych badań wynika, że między innymi poprzez organizowanie indywidualnych zajęć dla uczniów oraz przygotowywanie przez nauczycieli zadań o różnym stopniu trudności w szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. Przy ocenie końcowej brane są także pod uwagę możliwości ucznia i zalecenia poradni. Oprócz tego obserwacja zajęć pokazała, że nauczyciele kontrolują na bieżąco pracę każdego ucznia, podchodzą do uczniów, którzy wykonują ćwiczenie niepoprawnie lub słabo i pokazują jak należy je wykonać lub różnicują liczbę zadań w zależności od możliwości ucznia. W szkole prowadzone są także działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów. Na terenie szkoły organizowane są zajęcia wyrównawcze, a także zajęcia indywidualne z poszczególnymi nauczycielami i wychowawcami. Poprzez liczne zajęcia pozalekcyjne jakie oferuje szkoła chłopcy rozwijają swoje zainteresowania, co pomaga im zbudować poczucie własnej wartości i pokazuje im sens własnych działań. Wszystkie te zajęcia o charakterze edukacji pozaformalnej opierają się na dobrowolnym udziale wychowanków, uwzględnianiu ich zainteresowań oraz uzdolnień. Poza tym nauczyciele i wychowawcy motywują uczniów do kontynuowania nauki i podejmują pracę z rodziną aby oni też zachęcali chłopców do dalszej nauki. Szkoła oferuje także pomoc w znalezieniu praktyk oraz pomoc w znalezieniu miejsca do zamieszkania. Dzięki takim działaniom uczniowie osiągają sukcesy na miarę swoich możliwości. Chłopcy mają możliwość w ciągu jednego roku szkolnego ukończyć dwie klasy. Poza tym wychowawcy mają wpływ na chłopców po zajęciach lekcyjnych i są przez nich dopilnowani w konsekwencji tego ich efekty nauczania są o wiele wyższe. Jako sukces szkoły można podać to, iż duży procent uczniów chce dalej kontynuować naukę. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 25 / 35 Obszar: Środowisko Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju Komentarz: Przeprowadzone badania wykazały, że zarówno środowisko lokalne jak i szkoła chętnie podejmują wzajemną współpracę. Zasoby środowiska bardzo dobrze wykorzystywane są na rzecz wszechstronnego rozwoju placówki, a szkoła w miarę swoich możliwości zaspakaja potrzeby lokalnej społeczności. Wypowiedź jednego z przedstawicieli partnerów szkoły, który powiedział: "chłopcy są przykładem dla gimnazjalistów", może świadczyć o tym, że ta wzajemna współpraca daje korzyści obydwu stronom. Szkoła systematycznie współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku lokalnym, a przede wszystkim z: - lokalną parafią rzymsko-katolicką; - Uniwersytetem Szczecińskim; - Radą Sołecką; - Powiatowym Urzędem Pracy; - Ochotniczym Hufcem Pracy; - Gimnazjum w Trzebieży - Przedszkolem w Trzebieży, - Nadleśnictwem - Miejskim Ośrodkiem Kultury w Policach - Ochotniczą Strażą Pożarną. Podejmowana jest także współpraca Medialna (Polskie Radio Szczecin, TVP Szczecin, Kurier Szczeciński, Głos Szczeciński). W ramach współpracy z Nadleśnictwem chłopcy sadzili młody las w ramach akcji "Sadzimy milion drzew" Lions Club. Z wypowiedzi wszystkich respondentów wynika, że poprzez uczestnictwo pracowników ośrodka w różnych organizacjach społecznych, zebraniach wiejskich oraz przez bezpośrednie kontakty z przedstawicielami środowiska szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska lokalnego i prowadzi różnorodne działania, które mają na celu zaspokojenie tych potrzeb. Szkoła przede wszystkim pomaga w porządkowaniu i sprzątaniu okolicy, pomaga mieszkańcom potrzebującym pomocy, uświetnia występami uczniów różnego rodzaju imprezy, a mieszkańcy mogą korzystać z hali sportowej. Poza tym szkoła organizuje wiele inicjatyw na rzecz środowiska lokalnego. Z dokumentacji wynika, że w ciągu ostatniego roku środowisko lokalne i organizacje mogły korzystać z następujących działań szkoły: - „Ludzie z pasją” – cykl spotkań z ciekawymi ludźmi, osobowościami; - Wspólne kolędowanie połączone z jasełkami – dla mieszkańców Trzebieży; - Wystawa fotograficzna pt. ”Twarze i maski” będąca podsumowaniem warsztatów prowadzonych przez Koło Naukowe Resocjalizacji US w ramach projektu naukowo-wychowawczego pn. „Fotografia w resocjalizacji”. W projekcie brało udział jedenastu studentów z Koła Naukowego Resocjalizacji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz siedmiu wychowanków i wychowawcy z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego. Pod kierunkiem dr-a Huberta Kupca, młodzież i studenci uczyli się sztuki fotografowania, realizując zadania z zakresu fotografii portretowej. Wychowankowie pracując w parach ze studentkami resocjalizacji, sami przygotowywali sesje zdjęciowe na wybrane tematy, a następnie wywoływali klisze i wykonywali powiększenia w ciemni, wykorzystując zarówno fotografię analogową, jak i cyfrową. - Obchody Dnia Kobiet – inscenizacja bajki o kopciuszku na wesoło – dla całej społeczności Trzebieży; - Wykonanie przez grupę teatralną ArtCrew spektaklu pt. „Mateyko” – dla podopiecznych Bursy Towarzystwa Salezjańskiego w Policach w ramach Młodzieżowego Przeglądu Artystycznego zorganizowanego przez ośrodek - Młodzież pomagała wykonać wyłożoną żwirem alejkę prowadzącą do centrum dawnego cmentarza - Prezentacja wieczoru wspomnień o wszystkich zmarłych – dla mieszkańców Trzebieży; - Sprzątanie przez uczniów cmentarza w okolicach Święta Wszystkich Świętych - Przygotowanie na prośby organizatorów opraw muzycznych do uroczystości lokalnych : mszy z okazji Dnia Godności Osób z Upośledzeniem Umysłowym oraz Galii Finałowej X Wojewódzkiego Konkursu Ruchu Drogowego; Oprócz tego chłopcy w ramach współpracy z Nadleśnictwem dokarmiają zwierzęta, a także sadzili Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 26 / 35 młody las w ramach akcji "Sadzimy milion drzew" Lions Club. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że ośrodek podejmuje współpracę z młodzieżą z innych krajów. W ramach wymiany międzynarodowej została nawiązana współpraca z młodzieżą z Litwy, Łotwy i Estonii. W ramach polskolitewskiej wymiany młodzieży zorganizowano dwa koncerty kolęd dla społeczności Poronina i Zakopanego. Działalność artystyczna to kolejny przykład na zaangażowanie młodzieży w życie ośrodka. Przy MOW działa grupa artystyczna ArtCrew, która nie tylko przygotowuje spektakle ale także nagrywa je na płyty. Spektakl „RozMOWy” był zaprezentowany m.in. podczas pozakonkursowego pokazu w trakcie VI SOFFT 2012, ktore odbyły się w dniach 8-10 czerwca 2012 r. w Szczecinie. Spektakl „Mateyko” to drugi po „RozMOWach” spektakl teatralny prezentowany przez grupę artystyczną ArtCrew. Praca nad spektaklem trwała w latach 2011-2012. Prezentacja spektaklu odbyła się wielokrotnie w ubiegłym roku szkolnym: • 18 grudnia 2011 – dla podopiecznych Bursy Towarzystwa Salezjańskiego; • 20 stycznia 2012 r. w Zakopanem, gdzie oprócz grupy ArtCrew w prezentacji spektaklu udział wzięły litewska grupa taneczna „Smile” z Solecznik oraz łotewska grupa „Plastilins” z Rezekne; • 18 lutego 2012 r. w Goleniowie dla uczestników zlotu ZHR z okazji Dnia Myśli Braterskiej; • 9 marca 2012 r. w Maszewie w ramach IV Ogólnopolskich Spotkań Młodego Teatru „Krzykowisko”; • 18 maja 2012 r. w Policach w ramach Młodzieżowego Przeglądu Artystycznego zorganizowanego przez MOW w Trzebieży; Szkoła korzysta z zasobów środowiska w procesie nauczania, a jej współpraca z podmiotami działającymi w środowisku wpływa na rozwój uczniów. Aktywna współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku sprawia, że uczniowie mają kontakt ze społecznością lokalną oraz z rówieśnikami z innego środowiska niż to, z którego pochodzą przez co nabywają nowych umiejętności wychowawczych. Poza tym chłopcy mogą korzystać między innymi z biblioteki oraz kompleksu boisk szkolnych pobliskiego Gimnazjum, parafia Rzymsko-Katolicka udostępnia szkole bus na wycieczki, a banki i poczta działające na terenie Trzebieży udostępniają szkole druki, które pomagają w przygotowaniu chłopców do wyjścia z ośrodka. Wspólnie z uczniami gimnazjum przygotowują wiele projektów, wyjeżdżają na koncerty czy przedstawienia. Zalew, las, pole – z tego korzysta się na lekcji biologii czy geografii. Oprócz tego lekcje historii wzbogacane są o spotkania z pierwszymi powojennymi osadnikami, a niektóre lekcje fizyki prowadzone są na interaktywnej wystawie "Eureka", gdzie uczniowie mogą wykonywać ćwiczenia i doświadczenia. Współpraca z wymienionymi podmiotami działającymi w środowisku przede wszystkim wpływa na pozytywny obraz wychowanka i placówki, kształtuje także w chłopcach postawy: proekologiczną, prospołeczną oraz te ułatwiające zatrudnienie. Przedstawione argumenty dowodzą, że wymaganie spełniane jest na bardzo wysokim poziomie. Poziom spełniania wymagania: A Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów Komentarz: Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 27 / 35 Absolwenci odgrywają ważną rolę w życiu szkoły, a zwłaszcza w procesie nauczania i wychowania. Z przeprowadzonych ankiet i wywiadów wynika, że szkoła współpracuje z absolwentami. Współpraca ta jest podejmowana regularnie i polega przede wszystkim na spotkaniach z absolwentami po to aby pokazać wychowankom pozytywne przykłady sukcesów życiowych byłych wychowanków. Podczas tych spotkań absolwenci uświadamiają chłopców z jakimi trudnościami mogą się zetknąć po ukończeniu gimnazjum, a także opowiadają o swoim życiu i dzielą się swoimi wskazówkami jak poradzić sobie w takich trudnych sytuacjach. Jeżeli stanowią one pozytywny przykład dla uczniów szkoła wykorzystuje także informacje o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania. Bardzo często nauczyciele omawiają losy absolwentów podczas lekcji. Poprzez przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego, organizowanie wyjazdów edukacyjnych, wymiany międzynarodowe, a także spotkania z ciekawymi ludźmi szkoła przygotowuje chłopców do dalszej edukacji.Poza tym nauczyciele analizują wyniki egzaminów zewnętrznych i w swojej pracy realizują wnioski z tych analiz. Prowadzą także dodatkowe zajęcia wg potrzeb uczniów. Mimo, iż zdaniem partnerów oferta szkoły raczej nie jest dostosowana do potrzeb obecnego rynku pracy i nie ma warunków lokalowych Szkoła kształtuje w chłopcach kompetencje niezbędne na rynku pracy takie jak: systematyczność, rzetelność, uczciwość, umiejętność pracy w grupie, doprowadzenie sprawy do końca dzięki czemu przygotowuje ich do funkcjonowania na rynku pracy. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji Komentarz: Szkoła w różnorodny sposób informuje rodziców wychowanków oraz środowisko o swoich działaniach. Na terenie ośrodka wychowawczego oraz w środowisku lokalnym promowana jest także wartość edukacji. Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć Szkoła informuje o swojej ofercie i osiągnięciach przede wszystkim poprzez umieszczanie tych informacji na stronie internetowej ośrodka, a także prezentuje się w lokalnych mediach - zarówno w prasie jak i telewizji. Informacje o działalności szkoły umieszczane są również na tablicach ogłoszeń oraz poprzez plakaty rozwieszane na terenie miejscowości Trzebież i pobliskich Polic. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają osiągnięcia szkoły i jej uczniów. Podczas wywiadu wszyscy partnerzy szkoły stwierdzili, że uzyskują raczej wystarczającą informację na temat osiągnięć szkoły. Powiedzieli także, że szkoła informuje ich o sportowych i artystycznych osiągnięciach uczniów. Partnerzy stwierdzili, iż nie mają informacji o osiągnięciach edukacyjnych uczniów ale wypowiedzieli się, że nie brakuje im żadnych informacji na temat osiągnięć szkoły. Szkoła uzasadnia prowadzone przez nią działania pod względem ich celowości i skuteczności. Z ankiety dla nauczycieli wynika, że szkoła uzasadnia prowadzone przez nią działania pod względem ich celowości i skuteczności. Prawie wszyscy nauczyciele (9 na 10) stwierdzili, że mówią rodzicom jaki jest cel wychowawczy działań które realizują, a 8 na 10 respondentów powiedziało, że mówi rodzicom jaki jest cel edukacyjny działań które realizują, natomiast 7 na 10 nauczycieli wypowiedziało się, że mówi jakie cele chce realizować szkoła. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym środowiskiem Z wywiadu z partnerami wynika, że szkoła dba o relacje z lokalnym środowiskiem. Zdaniem partnerów szkoły nauczycielom i innym pracownikom szkoły zdecydowanie zależy na współpracy z lokalnym środowiskiem. Dodali także, że obie strony - zarówno szkoła jak i środowisko chce tej współpracy. Szkoła prowadzi także działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie. W ramach tych działań szkoła prowadzi spotkania z ciekawymi ludźmi pod nazwą „Ludzie z pasją”. Jest to impreza cykliczna której ideą jest prezentowanie podopiecznym oraz wszystkim mieszkańcom Trzebieży osób realizujących ciekawe pasje. Oprócz tego szkoła prowadzi akcje społeczne takie jak zbieranie eko-śmieci, a także spotkania wigilijne dla mieszkańców. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 28 / 35 Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły Komentarz: Przez to, że wychowankowie ośrodka są z terenu całego kraju kontakt z rodzicami jest utrudniony. Mimo to szkoła stara się utrzymywać kontakt z rodzicami lub opiekunami uczniów i zachęca ich do współpracy. Współpraca szkoły z rodzicami polega przede wszystkim na indywidualnym kontakcie telefonicznym lub listownym. Rodzice są informowani o rozwoju ich dzieci, a w miarę możliwości uczestniczą również w działaniach organizowanych przez szkołę. Najczęściej są to: zakończenia roku szkolnego, uroczystości religijne, jeśli uczniowie występują poza Szczecinem i jeżeli jest to bliżej rodziny chłopca – to wówczas rodzina zapraszana jest na występy. W kontaktach problemem jest odległość oraz sprawy finansowe. W szkole jest pokój gościnny, który jest udostępnimy rodzinom, które przyjeżdżają z daleka - w ten sposób rodzice zachęcani są do odwiedzin. Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze (w tym istniejące w nich szkoły) należą do placówek, w których wolą ustawodawcy nie tworzy się rad rodziców. W szkole nie ma - bo nie może być - formalnej współpracy z rodzicami na forum całej szkoły i rodzice nie biorą udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Istnieje jednak współpraca indywidualna rozpoczęta pismem wysyłanym rodzicom nowo przyjętego wychowanka zawierającym wszystkie konieczne informacje dotyczące pobytu dziecka w placówce, możliwości kontaktów z nim, z pracownikami ośrodka, wychowawcą w szkole, możliwością uzyskania przepustek wraz z wszelkimi koniecznymi załącznikami. Podczas indywidualnych rozmów telefonicznych lub przy okazji uroczystości szkolnych, a także podczas odwiedzin w ośrodku rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania. Szkoła wspiera rodziców w wychowaniu dzieci w zależności od potrzeb mają oni możliwość skorzystania z pomocy pedagoga lub psychologa szkolnego. Niestety, korzysta z tego niewielka grupa rodziców. Innymi sposobami wsparcia jakie oferuje rodzicom wychowanków szkoła są: kierowanie rodziców do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, informowanie ich o pomocy w środowisku lokalnym oraz prowadzenie przez szkołę profilaktyki zachowań ryzykownych. Nauczyciele starają się poznać sytuację życiową wychowanków oraz ich rodzin i w razie potrzeby doradzają, gdzie rodzice mogą szukać wsparcia, służę rodzicom radą i wsparciem w sytuacjach problemowych (co stwierdziło 9 na 10 nauczycieli). W ośrodku są także wychowawcy prowadzący. Każdy wychowawca ma pod swoją opieką kilku uczniów. Oprócz opieki nad uczniami wychowawca wspomaga także rodzinę tych uczniów. Pomaga rodzicom lub opiekunom w sprawach wychowawczych oraz w innych codziennych sytuacjach kontaktuje się z tymi rodzicami i przekazuje informacje na temat dziecka. Wychowawca pełni rolę asystenta rodzinnego. Analiza dokumentów wykazała, że w szkole udzielana jest pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego,opieka socjalna i pomoc doradcy zawodowego. Ze względu na specyfikę placówki nie można było uzyskać danych od rodziców. W związku z tym nie można określić poziomu spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 29 / 35 Obszar: Zarządzanie Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach Komentarz: Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują działania opierając się na analizie efektów pracy zespołów, rozwiązują problemy i doskonalą metody oraz formy współpracy. Wszyscy nauczyciele w wysokim stopniu angażują się w pracę zespołów, o czym świadczą opinie 10 z 10 ankietowanych nauczycieli i ocena dyrektora szkoły. Według dyrektora w bieżącym roku szkolnym w gimnazjum funkcjonują następujące zespoły: ds. ewaluacji, zespół wychowawców, zespoły przedmiotowe (humanistyczny, matem.-fizyczny, językowe), zespół ds. okresowej analizy sytuacji wychowawczej, zespół resocjalizacyjno – wychowawczy, zespół ds. usamodzielnienia wychowanków. Nauczyciele w ankiecie stwierdzili, że aktywnie działają w zespołach: wychowawczym i profilaktycznym - 10 wskazań, organizacji imprez dla uczniów, rodziców i nauczycieli - 9 wskazań, ds. współpracy z otoczeniem zewnętrznym szkoły - 8 wskazań, programowym (praca nad treściami nauczania) - 6 wskazań, metodycznym (rozwijanie metod pracy z uczniem) - 2 wskazania. W opinii dyrektora większość nauczycieli angażuje się w pracę zespołów w wysokim stopniu. Zespoły analizują efekty swojej pracy. Według dyrektora i wszystkich (10 z 10) ankietowanych nauczycieli zespoły, które działają w szkole stosują regularnie procedury ewaluacyjne. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że analizują efekty pracy zespołów zawsze podczas posiedzeń rady pedagogicznej, spotkań zespołów wychowawczych, zespołów przedmiotowych, jak również jest powołany zespół ds. okresowej analizy sytuacji wychowawczej. Nauczyciele wspólnie planują działania w szkole opierając się na analizie efektów pracy zespołów. Zdaniem dyrektora i prawie wszystkich (8 z 10) ankietowanych nauczycieli zdecydowana większość działań planowana jest wspólnie z innymi nauczycielami; 2 nauczycieli twierdzi, że większość. W opinii wszystkich (10 z 10) tych respondentów większość tego planowania opiera się na analizie efektów pracy zespołowej. Ankietowani nauczyciele podają najczęściej następujące przykłady planowania pracy zespołu opartego na analizie efektów tej pracy np.: zwiększenie metod aktywizujących w pracy z uczniem; wspólne planowanie wyjść; wspólne przygotowanie i prowadzenie imprez i uroczystości; zwiększenie współpracy ze środowiskiem lokalnym; organizacja imprez cyklicznych i okolicznościowych; uszczegółowienie regulaminów; promowanie uczniów poza normalnym trybem; konkretne ukierunkowane i systematyczne działania wychowawcze w stosunku do konkretnego ucznia; zwiększenie współpracy w zespołach wychowawczych i przedmiotowych. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy. Tę tezę potwierdzają wypowiedzi dyrektora i nauczycieli. W opinii dyrektora w szkole problemy rozwiązywane są zespołowo. 4 z 10 ankietowanych nauczycieli deklaruje, że bardzo często korzysta z pomocy innych nauczycieli przy rozwiązywaniu problemów, które napotykają w szkole, 3 osoby – często, 2 osoby czynią to rzadko. Zdaniem prawie wszystkich (8 z 10) tych respondentów zespoły pomagają im w rozwiązywaniu pojawiających się w pracy problemów; 2 z 10 nauczycieli jest odmiennego zdania. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie zgodnie przyznają, że napotykając na problemy w pracy, odwołują się do pomocy zespołów. Według dyrektora w tym i poprzednim roku szkolnym nie było potrzeby organizowania szkoleń dla nauczycieli dotyczących metod i form współpracy, były przeprowadzane wcześniej. Z analizy dokumentów wynika, że w roku szkolnym 2011/2012 nauczyciele uczestniczyli szkoleniach: "Pierwsza pomoc przedmedyczna"; „Profesjonalizm w zawodzie nauczyciela”;. Z informacji uzyskanej od dyrektora wynika, że nauczyciele indywidualnie uczestniczyli w szkoleniach np.: „Jak pisać programy edukacyjne?”; szkolenie w zakresie korzystania i obsługi tablicy multimedialnej; "Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi". Pracownicy niepedagogicznych, uczestnicy wywiadu, nie uczestniczą wspólnie z pracownikami pedagogicznymi szkoły w szkoleniach dotyczących doskonalenia pracy zespołowej. Na rok szkolny 2012/2013 zaplanowano m.in. następujące szkolenia dla nauczycieli: „Indywidualizacja kształcenia ze względu na specjalne potrzeby edukacyjne na II i III etapie edukacyjnym”; „Dzieci z zaburzeniami zachowania w szkole”; Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 30 / 35 w formie warsztatowej – „Pomoc w planowaniu pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami”; „Rozwiązywanie konfliktów w szkole”. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny Komentarz: W ramach sprawowanego przez dyrektora szkoły wewnętrznego nadzoru pedagogicznego w gimnazjum prowadzona jest ewaluacja wewnętrzna, w proces której zaangażowani są wszyscy nauczyciele. Wyniki wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły, a wdrażane z tego nadzoru wnioski przyczyniają się do wprowadzenia zmian w funkcjonowaniu gimnazjum. Dyrektor szkoły angażuje nauczycieli do udziału w realizacji ewaluacji wewnętrznej. Potwierdzają to dane uzyskane z wywiadu z dyrektorem oraz wyniki ankiet dla nauczycieli. Jak podaje dyrektor szkoły nauczyciele sami zgłaszają się do pracy w zespole. Swoje zaangażowanie w ewaluację wewnętrzną deklarują wszyscy ankietowani nauczyciele (10 z 10). Według nauczycieli (10 osób) ich udział w przeprowadzeniu ewaluacji wewnętrznej był zwyczajem panującym w szkole – 9 wskazań, traktowaniem ewaluacji niezbędnej dla poprawienia jakości własnej pracy – 1 wskazanie. Nauczyciele twierdzą, że angażują się w realizację ewaluacji wewnętrznej w wysokim (9 z 10) lub wystarczającym (1 z 10) stopniu. Zaangażowanie w tę ewaluację, jak potwierdzają nauczyciele w ankiecie polega na: pracy w zespole ds. ewaluacji wewnętrznej, który dokonuje wszelkich niezbędnych badań i analiz; ocenie sytuacji wychowawczej szkoły; badaniu przyrostu wiedzy; analizowaniu wyników egzaminów zewnętrznych, testów kompetencji i sprawdzianów; przedstawianiu wniosków, opracowaniu raportu i zaprezentowaniu go na radzie pedagogicznej oraz wdrażaniu go do realizacji. Wyniki wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły, co stwierdzają dyrektor i nauczyciele oraz potwierdza analiza dokumentów. Dyrektor stwierdził, że wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są przedstawiane na radzie pedagogicznej i wprowadzane do planu pracy szkoły. W tym roku szkolnym w planie pracy szkoły znalazły się wnioski z ubiegłorocznego nadzoru pedagogicznego, które jak wynika z analizy dokumentów są wykorzystywane do planowania pracy szkoły np.: zachęcanie uczniów do pracy nad sobą i eksponowanie ich osiągnięć (eliminowanie zachowań agresywnych, rozwijanie kultury osobistej wychowanków, wyrabianie nawyków systematycznej pracy umysłowej, współpraca ze środkami masowego przekazu; dbać o kształtowanie pozytywnego wizerunku placówki w środowisku (organizacja imprez środowiskowych, współpraca z nadleśnictwem, kołem łowieckim, praca na rzecz miejscowości). Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie potwierdzili uwzględnianie wniosków z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego podczas tworzenia planu pracy szkoły np. doskonalenie sposobu przygotowania uczniów do egzaminu gimnazjalnego (rozwiązywanie różnych zadań otwartych, zwrócenie uwagi na formę dłuższych wypowiedzi, czytanie ze zrozumieniem); eksponowanie osiągnięć, prac uczniów na terenie szkoły; dostosowania metod pracy do możliwości intelektualnych uczniów. W planowaniu wewnętrznego nadzoru pedagogicznego na rok szkolny 2012/2013 wykorzystano wnioski z nadzoru pedagogicznego w roku szkolnym 2011/2012 oraz wnioski z ewaluacji wewnętrznej. Ewaluacja wewnętrzna prowadzona jest z udziałem zespołów nauczycieli. Z informacji uzyskanej od dyrektora i analizy dokumentacji wynika, że został powołany zespół ds. ewaluacji (protokół Rady Pedagogicznej z dnia 29 sierpnia 2012 r.), który opracowuje plan ewaluacji wewnętrznej. Swoje uczestnictwo w pracach zespołu deklarują wszyscy (10 z 10) ankietowani nauczyciele. Wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego przyczyniają się do wprowadzania prorozwojowych zmian w funkcjonowaniu szkoły. Dyrektor za najważniejsze zmiany wprowadzone w oparciu o wyniki wewnętrznego nadzoru uznał przyjęcie nowej koncepcji pracy szkoły. W opinii nauczycieli uczestniczących w wywiadzie najważniejsze zmiany w funkcjonowaniu szkoły, które zostały wprowadzone w bieżącym roku szkolnym, to: ciągłe otwieranie się na środowisko, wzbogacanie oferty szkoły od strony zaspakajanie potrzeb Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 31 / 35 wychowanków, poszerzenie bazy szkoły np. zakup pomocy dydaktycznych, tablic interaktywnych. Zmiany te wpływają na uatrakcyjnienie zajęć, zwiększenie aktywności uczniów, osiąganie przez uczniów coraz lepszych wyników w nauce, zwiększenie oferty szkoły w środowisku lokalnym oraz przyczyniły się do profesjonalizacji działań szkoły w środowisku – uczniowie czują się jak artyści. Według ankietowanych nauczycieli wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego są w pełni uwzględniane przy wprowadzaniu zmian w funkcjonowanie szkoły. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie Komentarz: Warunki lokalowe i wyposażenie gimnazjum umożliwiają realizację podstawy programowej oraz przyjętych programów nauczania. Podejmowanych jest wiele działań mających na celu wzbogacanie warunków lokalowych i wyposażenie w pomoce dydaktyczne. Działania wykonywane są systematycznie i zgodnie z przyjętym planem. Z przeprowadzonego badania wynika, że warunki lokalowe szkoły są wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w gimnazjum programów nauczania. Dyrektor szkoły ocenia warunki lokalowe jako odpowiednie (występują nieliczne braki) do realizowania podstawy programowej i przyjętych programów nauczania, a w opinii większości ankietowanych nauczycieli (8 z 10) te warunki są wystarczające. Zadaniem przedstawicieli nauczycieli mocną stroną szkoły są: duża hala sportowa, położenie szkoły, co umożliwia korzystanie ze szkolnego sprzętu sportowego (kajaki, rowery) i organizowanie dla chłopców rajdów, biwaków, spływów kajakowych, natomiast słabą – brak pracowni plastycznej, nowoczesnego wyposażenia pracowni językowej, pracowni do kształcenia zawodowego, pełnego wyposażenia pracowni chemicznej. Według partnerów szkoły uczestniczący w wywiadzie oraz obserwacji placówki wynika, że warunki lokalowe szkoły są dobre, chociaż brakuje zaplecza na warsztaty, w których chłopcy mogliby zdobywać umiejętności praktyczne. W szkole znajduje się wyposażenie wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania, o czym świadczą opinie dyrektora i ankietowanych (5 z 10) nauczycieli (przy czym 4 nauczycieli uważa, że występują nieliczne braki, a według jednego nauczyciela braki te są znaczące). Z wypowiedzi dyrektora i ankietowanych nauczycieli wynika, że w szkole istnieje planu wzbogacania warunków lokalowych i wyposażenia szkoły, który zawiera zmiany i potrzeby szkoły, m.in. budowa nowego boiska szkolnego, zagospodarowanie piwnic pod kątem gabinetów pracowni, remont dróg i przejścia między szkołą a internatem, zakup sprzętu komputerowego, zestawu pomocy dydaktycznych. Partnerzy szkoły stwierdzili podczas wywiadu, że posiadają informacje o zmianach dotyczących warunków lokalowych szkoły i zakupionych pomocach dydaktycznych. W szkole podejmuje się działania mające na celu wzbogacenie warunków lokalowych i wyposażenia dydaktycznego szkoły, jak twierdzi dyrektor, według planu uzupełniania wyposażenia oraz w miarę posiadanych środków finansowych np. w ostatnim okresie zakupiono tablice interaktywne, projektory, które wykorzystywane są na zajęciach szkolnych. Poza tym szkoła aktywnie uczestniczy w programach rządowych, które dają możliwość pozyskiwania dodatkowych środków pozabudżetowych na wzbogacanie bazy, które trwale służą całej społeczności uczniowskiej. W ramach projektu pt. „Aktywność zamiast krat” (programu MEN „Bezpieczna i przyjazna szkoła”) został m.in. zakupiony sprzęt muzyczny, meble do gabinetów lekcyjnych, komputery, piec do wypalania gliny w pracowni plastycznej, pomoce dydaktyczne. Uczniom szkoła zakupuje podręczniki, zeszyty, długopisy i inne pomoce potrzebne do zajęć. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 32 / 35 Wnioski z ewaluacji: 1. Koncepcja pracy szkoły stanowiąca podstawę wszystkich planowanych i realizowanych oddziaływań edukacyjnych i wychowawczych w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Trzebieży jest znana, akceptowana i wdrażana w życie przez wszystkich pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych. 2. Nauczyciele współdziałając z wychowawcami internatu planują i realizują procesy edukacyjne biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby i możliwości uczniów. 3. Nauczyciele współdziałając ze sobą w organizacji procesów edukacyjnych tworzą wspólny system oddziaływań edukacyjnych. 4. Indywidualne diagnozowanie efektów każdego ucznia i realizowanie wynikających z diagnoz działań planowanych pod kątem indywidualnych możliwości i potrzeb uczniów przekłada się na wzrost efektów kształcenia. 5. Bardzo bogaty wachlarz zajęć edukacyjnych rozwijających zainteresowania uczniów wpływa pozytywnie na ich poczucie własnej wartości oraz bezpieczeństwa, co wpływa pozytywnie na wyniki nauczania. 6. Nauczyciele angażują się w pracę różnych zespołów, co przekłada się na lepszą i bardziej efektywną pracę edukacyjno – wychowawczą oraz rozwój potencjalnych możliwości uczniów. 7. Szkoła podejmuje różnorodne działania na rzecz środowiska lokalnego dzięki czemu uczniowie zyskują sympatię mieszkańców, lepsze efekty edukacyjno – wychowawcze, rozwijają swoje zainteresowania i przygotowują się do życia w społeczeństwie. 8. Wyniki i wnioski z pełnionego przez dyrektora nadzoru pedagogicznego wpływają korzystnie na funkcjonowanie szkoły i jej rozwój. Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne 33 / 35 Wymaganie Obszar: Efekty Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności Uczniowie są aktywni Respektowane są normy społeczne Obszar: Procesy Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli Kształtuje się postawy uczniów Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych Obszar: Środowisko Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów Promowana jest wartość edukacji Rodzice są partnerami szkoły Obszar: Zarządzanie Funkcjonuje współpraca w zespołach Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne Poziom spełniania wymagania B B B B B A B B A B A B B B B B 34 / 35 Raport sporządzili: Małgorzata Zasztowt Agnieszka Kulikowska Katarzyna Parszewska Kurator Oświaty: ................................................ Raport z ewaluacji: Gimnazjum Specjalne Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 35 / 35
