Spis treści

Transkrypt

Spis treści
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Spis treści
strona
I.Wstęp……………………………………………………………………………………………………………………………2
II.Analiza zasobów Gminy Miejskiej Kwidzyn…………………………………………………………………. 5
1.Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie………………………………………………………..5
2.Komenda Powiatowa Policji w Kwidzynie…………………………………………………………………….7
3.Straż Miejska w Kwidzynie……………………………………………………………………………………………8
4.Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Kwidzynie……………………………………………………9
5.Zarządzanie oświatą w Kwidzynie………………………………………………………………………………..10
6. Ochrona zdrowia………………………………………………………………………………………………………..13
7. Organizacje pozarządowe…………………………………………………………………………………………..13
III.Prezentacja sytuacji rodzin w Kwidzynie……………………..…………………………………………….14
IV.Cele programu…………………………………………………………………………………………………...........25
V.Adresaci programu………………………………………………………………………………………………………25
VI.Zadania do realizacji oraz wskaźniki realizacji celu……………………………………………………..26
1.Promowanie rodzinnego stylu życia i odpowiedzialności rodziny naturalnej za los
dziecka…………………………………………………………………………………………………………………………26
2.Przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodziny…………………………………...26
3.Rozwijanie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny…………………………………….28
4.Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży…………………………………………………29
5.Reintegracja rodziny……………………………………………………………………………………………………..30
VII.Realizatorzy i partnerzy programu………………………………………………………………………………32
VIII.Zasady finansowania………………………………………………………………………………………………….33
IX.Monitoring i ewaluacja…………………………………………………………………………………………………34
X.Bibliografia…………………………………………………………………………………………………………………….35
XI.Spis tabel………………………………………………………………………………………………………………………36
Strona 1
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
I. Wstęp
Zgodnie z art. 176 ustawy z dnia 09 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej (Dz.U. Nr 149, poz.887 ze zm.) do zadań własnych gminy należy opracowanie
i realizacja gminnego programu wspierania rodziny. Niniejszy Program stanowić ma
kompleksowy system wspierania rodzin z terenu Miasta Kwidzyna. Założenia przyjęte
w gminnym programie wspierania rodziny na lata 2012-2014 znajdują swoje uzasadnienie
w dokumentach strategicznych na poziomie powiatu, województwa i kraju.
W „Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015” głównym celem jest podniesienie poziomu i jakości
życia mieszkańców Polski: poszczególnych obywateli i rodzin. W Priorytecie 4 Budowa
zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa wyodrębniono działanie
obejmujące promocję polityki integracji społecznej, w tym prorodzinnej, zwłaszcza
w zakresie funkcji ekonomicznych, opiekuńczych i wychowawczych.
Program zgodny jest także ze „Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego” - wizja do
roku 2020, w ramach celu strategicznego 2 – silne, zdrowe i zintegrowane społeczeństwo,
w odniesieniu do Priorytetu II. Spójność – oddziaływanie na zmniejszenie zróżnicowań
wewnątrz województwa w poziomie rozwoju społecznego, gospodarczego i przestrzennego.
W strategii tej zaplanowano następujące działania:
- budowa partnerstwa regionalnego na rzecz realizacji aktywnej polityki społecznej;
- wspieranie działań na rzecz reintegracji wszystkich grup zagrożonych wykluczeniem;
- ograniczenie patologii spolecznych, m. in. poprzez inicjowanie i wspieranie programów
profilaktycznych oraz terapeutycznych;
- kompleksowe wspieranie funkcjonowania rodziny, w tym tworzenie rozwiazań służących
godzeniu pracy zawodowej z wychowywaniem dzieci oraz rozwijanie usług społecznych na
rzecz rodziny.
Przygotowanie gminnego programu wspierania rodziny na lata 2012-2014 stanowi także
uszczegółowienie „Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata
2011-2014”, w której wyodrębniono cel strategiczny: wspomaganie osób i rodzin we
wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności realizacji potrzeb życiowych i uczestnictwa w życiu
społecznym.
Strona 2
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Rekomendację dla Programu stanowi także Narodowy Plan Działań na Rzecz Dzieci na lata
2004-2012 „Polska dla Dzieci”, który dla zapewnienia dzieciom godnych warunków życia
w rodzinie odnosi się do celu pomocy i wsparcia dla rodziny, tak by wszystkie dzieci były
wychowywane w środowisku pełnej opieki, z uwzględnieniem prymatu form rodzinnych oraz
wspieraniu rodzin dysfunkcyjnych w prawidłowym wypełnianiu obowiązków opiekuńczych
i wychowawczych.
Powyższe priorytety są zgodne z podstawą aksjologiczną ustawy z dnia 09 czerwca 2011 roku
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastepczej, która w preambule odwołuje się do dobra
dzieci, które potrzebują szczególnej ochrony i pomocy ze strony dorosłych, środowiska
rodzinnego, atmosfery szczęścia, miłości i zrozumienia, w trosce o ich harmonijny rozwój
i przyszłą samodzielność życiową, dla zapewnienia ochrony przysługujacych im praw
i wolności.
W Programie przedstawiono diagnozę determinant prawnych, społecznych i ekonomicznych
ograniczających osiagnięcie stabilności życiowej przez rodzinę naturalną. Analizę
sporządzono na podstawie danych będących w dyspozycji Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Kwidzynie, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie, Sądu
Rejonowego w Kwidzynie, Powiatowego Urzędu Pracy w Kwidzynie, Poradni Psychologiczno
– Pedagogicznej w Kwidzynie oraz danych uzyskanych z instytucji i organizacji działających na
rzecz rodziny.
Program zawiera nowe rozwiązania w zakresie wsparcia rodziny, opisuje założone do
osiągnięcia cele oraz wymienia instytucje, organizacje i służby włączone w jego realizację.
Priorytetem niniejszego programu jest wypracowanie spójnego systemu wsparcia rodziny na
terenie Gminy Miejskiej Kwidzyn.
Program będzie realizowany w oparciu o następujace akty prawne:
- ustawa z dnia 09 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U.
Nr 149, poz. 887 ze zm.)
- ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.)
- ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U.
z 2010 r. Nr 33, poz. 178 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654 ze zm.)
Strona 3
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
- ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze
zm.)
- ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz.
1493 ze zm.)
- ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654)
Strona 4
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
II. ANALIZA ZASOBÓW GMINY MIEJSKIEJ KWIDZYN
1. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie
osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie
pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Pomoc społeczna polega w szczególności na:
- przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń,
- pracy socjalnej,
- prowadzeniu i rozwijaniu niezbędnej infrastruktury socjalnej,
- analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,
- realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,
- rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych
potrzeb.
Na koniec 2011r. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Kwidzynie zatrudnionych było
55 osób, w tym 19 pracowników socjalnych. A tym samym spełniony został wymóg
zatrudnienia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku
jeden pracownik socjalny na 2000 mieszkańców, nie mniej jednak niż trzech pracowników
socjalnych.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie w zakresie wspierania rodziny realizuje
szereg zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej oraz w odpowiedzi na potrzeby
społeczne mieszkańców :
Praca socjalna – jest zadaniem ukierunkowanym na analizę sytuacji klienta i wskazanie
możliwości przezwyciężenia występujących problemów w rodzinie. Zadaniem pracownika
socjalnego jest motywacja i wspieranie klienta pomocy społecznej do zmiany zachowań
i ukierunkowania na możliwości rozwiązywania problemów. Pracownicy przeprowadzają
pierwsze mediacje w sytuacjach konfliktowych a w dalszej pracy prowadzą wiele rozmów,
interwencji oraz współpracują z różnymi instytucjami i organizacjami w zakresie
rozwiązywania problemów rodziny.
Strona 5
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Poradnictwo specjalistyczne – prowadzone jest nieodpłatnie w celu wspomagania osób
i rodzin we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności realizacji potrzeb życiowych
i uczestnictwa w życiu społecznym poprzez:
- promowanie modelu zdrowej rodziny; wzmocnienie poczucia odpowiedzialności rodziców
za własną sytuację życiową, los dzieci; adekwatne spostrzeganie swoich problemów oraz
zmianę stylu wychowania dzieci;
zwrócenie uwagi na
ich indywidualne potrzeby
i umiejętności w poszczególnych okresach rozwojowych, a także dostarczanie wiedzy na
temat prawidłowego wypełniania obowiązków rodzicielskich,
- dostarczanie wiedzy na temat ważnych życiowych umiejętności (radzenia sobie ze stresem,
asertywnego zachowania, rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie w sytuacjach
kryzysowych),
- przeciwdziałanie rozpadowi rodziny oraz przemocy w rodzinie i jej skutkom; pozyskiwanie
umiejętności niezbędnych do samodzielnego radzenia sobie, budowania podstaw
autonomicznego, konstruktywnego funkcjonowania i decydowania o kształcie własnego
życia,
- zapewnienie pomocy rodzinie i dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze;
zagrożonym demoralizacją, przestępczością lub uzależnieniami,
- współpraca ze szkołami i innymi instytucjami społeczności lokalnej w rozwiązywaniu
problemów wychowawczych dzieci i młodzieży,
- indywidualne wsparcie psychologiczne dla osób pozostających bez pracy;
pomoc
ukierunkowana na poprawę funkcjonowania na rynku pracy, radzenie sobie ze stresem,
skuteczną komunikacją społeczną; pomoc w poznaniu cech swojej osobowości, preferencji
zawodowych,
kompetencji
społecznych,
motywowanie
i
udzielanie
wsparcia
w podejmowaniu pozytywnych zmian.
Usługi opiekuńcze – świadczenia oferowane osobom przewlekle chorym i niepełnosprawnym
w ich środowisku domowym.
Pomoc społeczna od dnia 1 maja 2004 r. funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 12 marca
2004 r. o pomocy społecznej (Tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze. zm.).
Strona 6
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
2. Komenda Powiatowa Policji w Kwidzynie
Komenda Powiatowa Policji w Kwidzynie na rzecz poprawy bezpieczeństwa dzieci z terenu
Gminy
Miejskiej
Kwidzyn
podejmuje
działania
o
charakterze
represyjnym,
jak
i profilaktycznym. Działania represyjne prowadzone są w stosunku do osób zobowiązanych
do zapewnienia odpowiedniej opieki małoletnim, a jednocześnie w sposób drastyczny
zaniedbujących swoje obowiązki.
Bezpieczeństwo i ochrona dzieci to stałe zadania realizowane w toku codziennej służby przez
wszystkich policjantów. W sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia dziecka, braku należytej
opieki natychmiastowe działania są podejmowane przez służby interwencyjne.
Szczególne działania wobec dzieci są podejmowane w ramach realizacji procedury
„Niebieskiej
Karty”.
W
przypadku
stwierdzenia
obecności
małoletnich
podczas
przeprowadzania interwencji dotyczącej przemocy domowej informacje w tym zakresie są
przesyłane do Sądu Rejonowego w Kwidzynie Wydział Rodzinny i Nieletnich.
Działania profilaktyczne prowadzone na rzecz poprawy bezpieczeństwa dzieci prowadzone
są w ramach realizowanych programów prewencyjnych, skierowanych do różnych grup
wiekowych dzieci i młodzieży.
Główne programy profilaktyczne realizowane w tym zakresie, to:
„Bezpieczeństwo dziecka”
Program adresowany do najmłodszych mieszkańców Kwidzyna, dzieci w wieku
przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W ramach tego programu prowadzone są zajęcia
w obszarach: bezpieczne zabawy w domu, na podwórku, na placach zabaw, przestrzeganie
zasad bezpieczeństwa w okresie wypoczynku nad wodą, w lesie, na lodowisku, urządzenia
elektryczne, zachowanie wobec osób obcych. Organizowane są także spotkania
najmłodszych w Komendzie Powiatowej Policji w Kwidzynie, które mają budować zaufanie
dzieci do policji.
„Bezpieczny wypoczynek”
Działania profilaktyczne realizowane w okresie wolnym od nauki szkolnej, tj. w czasie
wakacji, ferii zimowych oraz przerw świątecznych głównie przez edukację dzieci i młodzieży
na temat bezpiecznych zachowań. W ramach działalności profilaktycznej prowadzono
prelekcje przed zakończeniem roku szkolnego, propagowano ulotki „Bezpieczne wakacje”.
Strona 7
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
„Bezpieczna droga do szkoły”
Powyższe działania realizowane są całorocznie z nasileniem na pierwsze miesiące roku
szkolnego i ukierunkowane na uczniów klas pierwszych szkół podstawowych. W ramach
działań prowadzone są zajęcia edukacyjne dla pierwszoklasistów połączone z rozdaniem
elementów odblaskowych, materiałów edukacyjnych i plakatów.
„Bezpieczna szkoła”
Działania prowadzone w szkołach wszystkich szczebli m.in. prelekcje, działania dostosowane
do wieku uczniów mają na celu kształtowanie bezpiecznych zachowań, wychowanie
w poszanowaniu norm prawnych i społecznych oraz budowanie zaufania do Policji.
„Działania patologie”
W ramach realizacji powyższego działania prowadzone są kontrole zachowań młodzieży
w miejscach publicznych pod kątem przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w tym
ujawniania przypadków sprzedaży i podawania napojów alkoholowych wbrew zakazom,
rozprowadzania środków odurzających, ujawniania nieletnich pod wpływem alkoholu lub
innych środków.
3. Straż Miejska w Kwidzynie
Straż Miejska w Kwidzynie w latach 2009-2011 prowadziła szereg działań z zakresu prewencji
i profilaktyki dotyczącej dzieci i młodzieży, jak program „Bezpieczny Przedszkolak”,
„Bezpieczeństwo w ruchu drogowym” oraz program edukacyjno-promocyjny z zakresu
bezpieczeństwa mieszkańców Kwidzyna „Rowerowy Kwidzyn”. Powyższe działania miały za
zadanie:
- przygotować dzieci do pewnego i bezpiecznego poruszania się po drogach,
- zapoznanie dzieci z podstawowymi zasadami obowiązującymi w ruchu pieszym
i rowerowym,
- wyposażenie dzieci w elementy odblaskowe ( poprawienie widoczności na drodze),
Dodatkowo akcje mają wpłynąć na:
- wyeliminowanie zagrożeń wynikających z niewłaściwego przygotowania terenów
przedszkoli do rozpoczynającego się roku szkolnego,
Strona 8
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
- czuwanie nad bezpieczeństwem dzieci w drodze do przedszkola.
4. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Kwidzynie
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Kwidzynie jest publiczną placówką oświatową,
której oferta skierowana jest do dzieci i młodzieży powiatu kwidzyńskiego, a także do ich
rodziców i nauczycieli.
Zakres kompetencji Poradni obejmuje w szczególności:
- diagnozowanie przyczyn trudności w nauce i zachowaniu dzieci i młodzieży,
- diagnozowanie dzieci z zaburzeniami wzroku, słuchu, autyzmu,
- badanie mowy,
- wybiórcze badania psychologiczno – pedagogiczno – logopedyczne dzieci w młodszym
wieku szkolnym,
- konsultacje, porady dla uczniów, rodziców i nauczycieli,
- psychoterapię indywidualną młodzieży,
- terapię rodzin,
- terapię logopedyczną – indywidualną i grupową,
- terapię pedagogiczną – indywidualną i grupową,
- terapię dzieci niepełnosprawnych – indywidualną,
- terapię dzieci dyslektycznych,
- grupy wsparcia,
- grupy dla dzieci z problemami interpersonalnymi,
- zajęcia dla dzieci zdolnych,
- spotkania warsztatowe dla dzieci i młodzieży,
- spotkania edukacyjno - informacyjne dla rodziców,
- szkoła dla rodziców i wychowawców,
- realizacja cyklicznych programów edukacyjnych, wychowawczych, profilaktycznych
i korekcyjnych.
Strona 9
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
5. Zarządzanie oświatą w Kwidzynie
Zadania związane z zarządzaniem oświatą w Gminie Miejskiej Kwidzyn zostały sformułowane
w Uchwale Rady Miejskiej w sprawie przyjęcia Programu Wyrównywania Szans Edukacyjnych
oraz Wspierania Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży z Gminy Miejskiej Kwidzyn. W programie
tym przyjęto, iż wyrównywanie szans rozwoju młodego pokolenia to główny cel działań
samorządu dla dzieci i młodzieży. Fundamentalne znaczenie ma także tworzenie warunków
do samorealizacji młodego pokolenia i wyzwalania jego aktywności społecznej.
Co czwarty uczeń/wychowanek kwidzyńskich placówek oświatowych posiada defekty
rozwojowe. Większość z nich może i powinna uczyć się w tzw. oddziałach masowych. Jednak
dla pewnej grupy dzieci i młodzieży szansą na sukces edukacyjny jest funkcjonowanie
oddziałów integracyjnych. Powstała ścieżka kształcenia integracyjnego, na którą składa się
Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi, Szkoła Podstawowa Nr 6 z oddziałami
integracyjnymi oraz Gimnazjum Nr 3 z oddziałami integracyjnymi.
W szkołach bardzo liczną grupę stanowią dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
wymagające w procesie uczenia się szczególnych warunków, odpowiadających zarówno ich
indywidualnym możliwościom, jak i potrzebom. Do grupy tej oprócz uczniów zdolnych
i wybitnie zdolnych zalicza się dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Z myślą
o uczniach o specjalnych potrzebach edukacyjnych w szkołach prowadzone są dodatkowe
zajęcia korekcyjno-kompensacyjne czy też zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze.
Zadaniem dyrektora szkoły/przedszkola jest takie wykorzystanie przyznanych środków
finansowych, by:
- umożliwić wszechstronny rozwój osobowości ucznia,
- podmiotem działania szkoły był uczeń,
- wyznacznikiem funkcjonowania placówek była jakość,
- zapewnić uczniowi indywidualną drogę rozwoju,
- przeciwdziałać problemowi wykluczenia społecznego.
Oferta kwidzyńskich szkół związana z całą sferą zadań opiekuńczo – wychowawczych jest
bardzo bogata. Poniższa tabela przedstawia wybrane działania opiekuńcze, wychowawcze
i profilaktyczne podjęte przez szkoły podstawowe i gimnazja w roku szkolnym 2010/2011.
Strona 10
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Tab.1 Wybrane działania opiekuńcze, wychowawcze i profilaktyczne w roku szkolnym 2010/2011.
Działanie
Szkoła Podstawowa Nr 2
Zapewnienie bezpieczeństwa i opieki wychowawczej nad uczniami ze
szczególnym uwzględnieniem dzieci 6-letnich
Realizacja programów wychowawczo- profilaktycznych wśród uczniów
klas I-VI: „Spójrz inaczej”, „Spójrz inaczej na agresję”, „Dobry wybór”,
„Zgrana klasa”, „Festyn szkolny”, „Kwidzyn moje miasto”, „Każdy uczeń
SP2 historię swego miasta zna”, spotkania edukacyjne dla rodziców z
zakresu profilaktyki uzależnień (dopalacze).
Udzielanie i współorganizowanie pomocy materialnej rodzinom
znajdującym się w trudnej sytuacji bytowej: stypendia socjalne,
wyprawki szkolne, prowadzenie akcji charytatywnych.
Szkoła Podstawowa Nr 4 Realizacja ogólnopolskiego programu „Ratujemy i uczymy ratować”współpraca z WOŚP. Program jest realizowany w klasach III.
Realizacja ogólnopolskiego programu wychowawczo- profilaktycznego:
„Szkoła bez przemocy”. W ramach programu uczniowie m. in. wzięli
udział w konkursie na projekt koszulki z logo programu, wybierali
Wychowawcę Roku 2011, uczestniczyli w obchodach Dnia Szkoły bez
Przemocy (06.06.2011r.)
Realizacja ogólnopolskiego programu „Wolność oddechu-zapobiegaj
astmie” koordynowanego przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Szkoła Podstawowa Nr 5 Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowanie
przyczyn niepowodzeń szkolnych.
Minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie
zaburzeniom zachowania oraz organizowanie różnych form pomocy
wychowawczej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym ucznia.
Podejmowanie działań profilaktyczno- wychowawczych wynikających z
programu wychowawczego szkoły w stosunku do uczniów z udziałem
rodziców i nauczycieli.
Szkoła Podstawowa Nr 6 Zwiększenie umiejętności wychowawczych rodziców. Organizowanie
zebrań informacyjnych, edukacyjnych z rodzicami, prowadzenie
dziennika elektronicznego, prowadzenie pedagogizacji tematycznych
ogólnoszkolnych nt. m.in. profilaktyki uzależnień (dopalacze), szkoły dla
rodziców- sposobów radzenia sobie z trudnymi zachowaniami u dzieci
(kłamstwo, konflikty, agresja, trudności szkolne).
Diagnoza sytuacji wychowawczej. Przeprowadzenie badań ankietowych
wśród uczniów nt. m.in. „Zagrożenia dla mojego bezpieczeństwa”,
„Nauczyciel-wychowawca”, ankietowanie rodziców dot. oceny szkoły.
Współpraca z instytucjami wspomagającymi wychowanie i profilaktykę
w celu wzmocnienia i rozszerzenia specjalistycznej pomocy dziecku i
rodzinie.
Gimnazjum Nr 1
Motywowanie uczniów poprzez nagradzanie- stypendia, wyróżnienie za
osiągnięcia (apele, tablica prymusa przedmiotu).
Realizacja programu „Trzymaj formę”- kształtowanie prozdrowotnych
zachowań, propagowanie zdrowego stylu życia.
Strona 11
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Gimnazjum Nr 2
Gimnazjum Nr 3
Opracowanie „Szkolnego systemu bezpieczeństwa”. Jasno zostały
określone działania pracowników szkoły w zjawiskach dotyczących
problematyki bezpieczeństwa uczniów tj.: opuszczania przez uczniów
terenu szkoły podczas trwania zajęć, używania na lekcjach telefonów
komórkowych, zachowań agresywnych wobec innych uczniów,
stosowania przemocy fizycznej i psychicznej, niszczenia mienia szkoły,
incydentalnego zachowania agresywnego wobec nauczycieli, odmowy
wykonania poleceń.
Spotkania rodziców uczniów wszystkich klas z funkcjonariuszami KPP
w Kwidzynie dotyczące skutków zażywania substancji niedozwolonych
(narkotyków i dopalaczy).
Kształtowanie postaw kulturalnych i patriotycznych.
Warsztaty dla uczniów klas I dotyczące tolerancji przeprowadzone
przez psychologów z PPP.
Program przeciwdziałania demoralizacji wśród uczniów, współpraca
z funkcjonariuszami policji z wydziału dla nieletnich oraz kuratorami
zawodowymi. Pogłębianie wiedzy na temat karalności nieletnich za
popełnione czyny niezgodne z prawem.
Dzień Integracji, Gimnazjada Integracyjna „Razem Łatwiej”.1
Od 1 września 2011 roku funkcjonuje w Kwidzynie Społeczna Szkoła Podstawowa przestało natomiast
istnieć Gimnazjum Nr 1.
Miasto Kwidzyn przeznacza corocznie środki finansowe na wypłatę stypendiów i innych form
pomocy finansowej dla uczniów i młodzieży. Formy pomocy stypendialnej:
- stypendia szkolne; uczniom szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych
i innym uczniom/słuchaczom spełniającym kryteria zawarte w art. 90b i 90d ustawy
o systemie oświaty; będącym w trudnej sytuacji materialnej, wynikającej z niskich dochodów
w rodzinie,
- stypendia za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe; przekazano dla uczniów klas IV-VI szkół
podstawowych i uczniom klas I-III gimnazjów za wyniki w nauce oraz za osiągnięcie wysokich
wyników we współzawodnictwie sportowym – stypendia udzielane są zgodnie
z regulaminem ustalonym przez dyrektora szkoły,
- stypendia zwyczajne; dla studentów uczelni dziennych i uczniów szkół ponadgimnazjalnych,
- stypendia naukowe; dla studentów uczelni zagranicznych.
1
Informacja Burmistrza Miasta Kwidzyna o stanie realizacji zadań oświatowych za rok szkolny 2010/2011
Strona 12
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
6. Ochrona zdrowia
Działania pomocowe w zakresie profilaktyki na rzecz dziecka i rodziny prowadzą także
placówki służby zdrowia. Na terenie Miasta Kwidzyna funkcjonuje 18 zakładów podstawowej
opieki zdrowotnej, 14 świadczeniodawców ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i 17
poradni specjalistycznych. Prowadzone są ok. 192 prywatne praktyki lekarskie oraz działa 17
aptek i punktów aptecznych.
7. Organizacje pozarządowe
W Gminie bardzo aktywnie działają liczne organizacje pozarządowe. Ich praca
ukierunkowana jest na potrzeby i oczekiwania mieszkańców. Podejmowanie różnorodnej
aktywności na rzecz społeczności lokalnej pozwala na nieograniczony dostęp do kultury,
edukacji, rekreacji i aktywnego wypoczynku mieszkańców miasta. Wykorzystanie potencjału
tych organizacji pozwoli Gminie stworzyć szeroką i atrakcyjną ofertę również dla rodzin
zagrożonych lub już wykluczonych społecznie i przyczyni się do szeroko rozumianej integracji
społecznej mieszkańców.
Strona 13
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
III. PREZENTACJA SYTUACJI RODZIN W KWIDZYNIE
Na dzień 31 grudnia 2011 roku Miasto Kwidzyn liczyło 37368 mieszkańców. W tym samym
okresie w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kwidzynie zarejestrowanych było 2162 osób
bezrobotnych (Miasto Kwidzyn), co stanowi 12,9 % ogółu populacji; z czego ponad połowę
bezrobotnych stanowiły kobiety, tj. 1166 osób (53,93 %). Analizując lata wcześniejsze, tj.
2009-2011 warto zauważyć, że szacunkowa stopa bezrobocia w Kwidzynie wzrosła
w stosunku do lat poprzednich (Tab. 2). W obserwowanych przez nas latach nie zmienił się
natomiast odsetek kobiet pozostających bez pracy, które stanowiły w tych 3 latach połowę
osób bezrobotnych.
Tab.2 Szacunkowa stopa bezrobocia w Kwidzynie w latach 2009-2011
14
12
12,9
10,8
10
9,9
8
Stopa bezrobocia
6
4
2
0
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Odnosząc się do zarejestrowanych osób bezrobotnych do 25 roku życia i osób długotrwale
bezrobotnych w minionym okresie procentowo wartości te kształtowały się między: 22,01 %
w 2009 r. do 18,73 % w 2011 r. – do 25 r.ż. oraz 36,22 % w 2009 r. do 35,85 % w 2011 r.
W obu zatem przedziałach można zauważyć niewielki spadek.
W analizowanych przez nas latach 2009-2011 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
w Kwidzynie działając w zakresie wspierania rodziny realizował szereg zadań wynikających
z ustawy o pomocy społecznej obejmował swoją pomocą (bez względu na rodzaj świadczonej
pomocy) od 1554 w 2010 roku do 1668 rodzin w 2011 roku. Szczegóły przedstawia Tab. 3.
Strona 14
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Pomoc społeczna polega w szczególności na przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń, pracy
socjalnej, prowadzeniu i rozwijaniu niezbędnej infrastruktury socjalnej, analizie i ocenie
zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, realizacji zadań
wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych, czy też rozwijaniu nowych form pomocy
społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
Tab.3 Typy rodzin objętych pomocą społeczną
Rok 2009
WYSZCZEGÓLNIENIE
Liczba
rodzin
Rok 2010
Rok 2011
Liczba Liczba Liczba Liczba
osób w rodzin osób w rodzin
rodzinach
rodzinach
Liczba
osób w
rodzinach
RODZINY OGÓŁEM
(wiersz 2+3+4+5+6+7)
1
1636
3578
1554
3255
1668
3524
o liczbie osób:
1
2
842
842
851
851
908
908
2
3
237
474
217
434
219
438
3
4
199
597
185
555
211
633
4
5
213
852
169
676
184
736
5
6
89
445
76
380
101
505
6 i więcej
7
56
368
56
359
45
304
w tym (z wiersza 1)
rodziny
z dziećmi ogółem (wiersz
9+10+11+12+13+14+15)
8
633
2370
569
2115
607
2250
o liczbie osób:
1
9
256
712
233
632
249
686
2
10
229
873
198
735
220
832
3
11
100
478
95
462
94
452
4
12
32
193
20
120
30
177
5
13
11
72
17
114
11
75
6
14
2
17
4
33
1
8
15
3
25
2
19
2
20
7 i więcej
Strona 15
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
RODZINY NIEPEŁNE ogółem
(wiersz 17+18+19+20)
16
285
824
274
812
292
917
o liczbie dzieci:
1
17
127
254
122
245
140
321
2
18
94
282
93
281
92
299
3
19
43
172
37
156
39
171
4 i więcej
20
21
116
22
130
21
126
Analizując, z jakich powodów MOPS udzielał pomocy swoim świadczeniobiorcom, możemy
stwierdzić, iż bez względu na rok, w którym udzielano pomocy od lat dominują niezmiennie
te same przyczyny, tj. 1) ubóstwo*, 2) bezrobocie, 3) niepełnosprawność, 4) długotrwała lub
ciężka choroba, 5) alkoholizm 6) bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych
i prowadzenia gospodarstwa domowego oraz 7) przemoc w rodzinie (*podajemy wg liczby
rodzin). W poszczególnych latach liczba rodzin i ilość osób w tych rodzinach ulegała
niewielkim wahnięciom, ale widać co najmniej trzy tendencje wzrostowe: bezrobocie –
wzrost z 864 rodzin w 2009 roku do 1087 rodzin w 2011 roku, niepełnosprawność – wzrost
z 426 rodzin w 2009 roku do 605 rodzin w 2011 roku i bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego – wzrost z 139 rodzin w 2009 roku
do 397 rodzin w 2011 roku.
Tab. 4 Powody przyznania pomocy (lata 2009-2011)
Rok 2009
Rok 2010
Rok 2011
Liczba
rodzin
Liczba
osób w
rodzinach
Liczba
rodzin
Liczba
osób w
rodzinach
Liczba
rodzin
Liczba
osób w
rodzinach
Ubóstwo
1215
2430
1116
2165
1254
2526
Sieroctwo
0
0
0
0
0
0
Bezdomność
123
132
128
135
137
139
Potrzeba ochrony macierzyństwa
26
88
29
96
79
391
W tym: wielodzietność
6
37
2
12
42
273
Bezrobocie
864
1950
838
1867
1087
2535
Niepełnosprawność
426
631
441
704
605
1127
POWÓD TRUDNEJ
SYTUACJI ŻYCIOWEJ
Strona 16
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Długotrwała lub ciężka choroba
266
494
313
542
356
682
Bezradność w sprawach opiek.wychowawczych - ogółem
139
380
153
385
397
1150
W tym: rodziny niepełne
61
181
58
166
290
913
14
95
17
108
5
30
Przemoc w rodzinie
89
305
54
179
65
222
Potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi
0
0
0
0
0
0
168
237
157
223
178
241
Narkomania
3
4
4
5
4
8
Trudności w przystosowaniu do życia po
zwolnieniu z zakładu karnego
24
29
23
26
26
31
Brak umiejętności w przystosowaniu
do życia młodzieży opuszczającej placówki
opiekuńczo-wychowawcze
1
1
0
0
0
0
Trudności w integracji osób, które otrzymały
status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą
0
0
2
10
4
21
Zdarzenie losowe
2
5
0
0
5
10
Sytuacja kryzysowa
8
25
6
23
5
21
Klęska żywiołowa lub ekologiczna
0
0
0
0
0
0
rodziny wielodzietne
Alkoholizm
Oprócz udzielanej pomocy finansowej MOPS świadczy także pomoc niematerialną w trzech
podstawowych formach: poradnictwa specjalistycznego (prawnego, psychologicznego
i rodzinnego), interwencji kryzysowych i pracy socjalnej.
Jak widać na poniższej tabeli (Tab. 5) wzrosła znacznie liczba rodzin, w których prowadzona
jest praca socjalna – ze 139 rodzin w 2009 roku do 292 rodzin w 2011 roku.
Tab.5 Formy pomocy niematerialnej
Rok 2009
Rok 2010
Rok 2011
FORMY POMOCY
PORADNICTWO
SPECJALISTYCZNE
INTERWENCJA
KRYZYSOWA
PRACA SOCJALNA
Liczba
rodzin
Liczba osób
w
rodzinach
Liczba
rodzin
Liczba
osób w
rodzinach
Liczba
rodzin
Liczba
osób w
rodzinach
282
1034
264
929
268
827
8
25
6
23
5
21
139
324
178
364
292
549
Strona 17
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Dane ukazujące liczbę przyznanych posiłków dla dzieci prezentuje Tab.6:
Tab.6 Ilość dzieci korzystających z posiłków
POSIŁKI
Rok 2009
Rok 2010
Rok 2011
Liczba dzieci, którym przyznano
decyzją świadczenie
Liczba rodzin
719
700
707
425
378
409
Liczba osób w rodzinach
1628
1419
1607
Według posiadanych przez nas danych (stan z 30.08.2010 r.) w szkołach podstawowych
i gimnazjach liczebność uczniów wynosiła 3889 dzieci, natomiast w przedszkolach w roku
szkolnym 2010/2011 – 1480 wychowanków (z czego 102 dzieci było spoza Kwidzyna). Ilość
uczniów w szkołach ponadgimnazjalnych w analogicznym okresie wynosiła 3056 osób,
z czego 2584 stanowiły osoby, które nie ukończyły 18 roku życia.
Uczniowie ci objęci są pomocą Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Kwidzynie, która jest
publiczną placówką oświatową i której oferta skierowana jest między innymi do dzieci
i młodzieży z terenu Miasta Kwidzyna, a także do ich rodziców i nauczycieli.
W obecnym roku szkolnym Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Kwidzynie obejmuje
swoją opieką 18 tys. uczniów w 79 placówkach*. PPP realizowała m.in. warsztaty dla dzieci
i młodzieży (ogółem ilość uczestników – 1612), wykłady i prelekcje dla dorosłych (ogółem
ilość uczestników – 1485), czy też programy profilaktyczno-wychowawcze (ogółem ilość
uczestników – 537). Powyższe dane dotyczą roku szkolnego 2010/2011. (* Teren działania
Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Kwidzynie obejmuje Miasto Kwidzyn, Gminę
Kwidzyn, Gminę Sadlinki, Gminę Gardeja, Gminę Ryjewo, Miasto-Gminę Prabuty).
Dla dzieci wymagających wsparcia przewidziano też opiekę w świetlicach środowiskowych,
które podobnie jak PPP, prowadzą program socjoterapeutyczny – działanie to jest
realizowane przez Stowarzyszenie Rodzin Katolickich. W 3-letnim okresie najmniej dzieci, bo
102 osoby, korzystało z tej formy zajęć w 2011 roku. Szczegóły – Tab. 7
Strona 18
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Tab. 7 Ilość dzieci objęta opieką w świetlicach środowiskowych
120
120
114
115
110
105
102
Liczba dzieci
100
95
90
2009 rok
2010 rok
2011 rok
W latach 2009-2011 na terenie Kwidzyna funkcjonowało od 75 do 65 rodzin zastępczych,
w których przebywało łącznie ponad 100 dzieci – można tutaj zaobserwować małą tendencję
spadkową, choć zarazem z każdym rokiem przybywało też dzieci, które były umieszczane w
środowisku zastępczym – z 16 do 20 dzieci. Szczegóły przedstawia Tab.8.
Tab.8 Liczba dzieci umieszczonych i przebywających w rodzinach zastępczych
oraz ogólna liczba rodzin zastępczych
120
112
109
106
100
80
75
65
65
60
40
20
16
17
20
2009 rok
2010 rok
2011 rok
0
Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych
Liczba dzieci przebywających w rodzinach zastępczych
Liczba rodzin zastępczych, które objęły dzieci opieką i wychowaniem
Strona 19
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Zarazem przybywało również osób z terenu Kwidzyna, które zostały objęte przez PCPR
w Kwidzynie procesem usamodzielnienia (w tym pomocą na kontynuowanie nauki,
usamodzielnienie i zagospodarowanie) – szczegóły poniżej.
Tab.9 Liczba usamodzielnionych osób
60
50
52
57
46
40
30
Liczba osób
20
10
0
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Spośród rodzin pozostających pod nadzorem kuratora sądowego widać, że liczba tych rodzin
nie zmienia się znacząco w analizowanym 3-letnim okresie i kształtuje się na poziomie 150
rodzin, przy czym są to zarówno rodziny, w których jedno, bądź dwoje rodziców ma
ograniczoną władzę rodzicielską. W obu przypadkach nie odnotowano w latach 2009-2011
zwiększenia liczby takich rodzin – szczegóły w Tab.10.
Warto także podkreślić zmniejszenie liczby nieletnich pozostających pod nadzorem kuratora
sądowego – Tab.11.
Strona 20
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Tab.10 Sprawy pozostające pod nadzorem kuratora sądowego sprawującego nadzór nad sposobem
wykonywania władzy rodzicielskiej przez rodziców nad małoletnimi dziećmi
250
203
200
200
176
150
100
80
71
75 70
75 70
2010 rok
2011 rok
50
0
2009 rok
Liczba rodzin, w których jeden z rodziców ma ograniczoną władzę
rodzicielską lub został jej pozbawiony
Liczba rodzin, w których oboje rodziców ma ograniczoną władzę
rodzicielską
Liczba małoletnich dzieci w rodzinach, które pozostają pod
nadzorem kuratora sądowego
Tab.11 Nieletni pozostający pod nadzorem kuratora sądowego,
którzy na dzień 31.12.2011 r. nie ukończyli 18 lat
95
92
90
90
85
80
78
75
70
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Strona 21
Liczba osób
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Analizując działania Komendy Powiatowej Policji w Kwidzynie w latach 2009-2011 wobec
rodzin (zwłaszcza pod kątem nieletnich) można zaobserwować dwie główne tendencje:
1) spadek liczby wniosków kierowanych do Sądu Rejonowego w Kwidzynie w sprawach
nieletnich i 2) wzrost liczby wniosków kierowanych do Sądu Rejonowego w Kwidzynie
w sprawach opiekuńczych.
Na uwagę zasługuje również zmniejszenie liczby nieletnich zatrzymywanych pod wpływem
alkoholu i z kolei zwiększenie od 2009 roku liczby nieletnich używających narkotyków, bądź
środków psychoaktywnych. Szczegóły w Tab. 12.
Tab. 12 Działania podejmowane przez KPP w Kwidzynie w rodzinach, gdzie stwierdzono
zaniedbania opiekuńcze, przejawy patologii (alkoholizm, narkomania,
przemoc domowa oraz przestępczość i demoralizacja nieletnich)
120
118
112
100
94
80
60
46
49
53
48
57
53
41
40
45
38
36
28
26
20
0
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Wnioski do SR w sprawie nieletnich
Wnioski do SR w sprawach opiekuńczych
Wnioski do MKRPA o przymusowe leczenie odwykowe
Nieletni pod wpływem alkoholu
Przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
Strona 22
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Odnosząc się do liczby interwencji w rodzinach w latach 2009-2011 odnotowujemy znaczący
wzrost liczby interwencji – z 431 w 2009 r. do 732 w 2011 r., czyli prawie 1,7 razy więcej;
przy czym ilość sporządzanych Niebieskich Kart spadła z 121 w 2009 r. do 82 w 2011 r. –
więcej w Tab. 13.
Tab. 13 Ilość interwencji w rodzinach
800
732
700
631
600
500
431
400
300
200
121
100
64
82
2010 rok
2011 rok
0
2009 rok
Ilość przeprowadzonych interwencji domowych
Ilość sporządzonych Niebieskich Kart
Uwzględniając działania Straży Miejskiej w Kwidzynie warto odnotować, że w latach 20092011 SM prowadziła szereg działań z zakresu prewencji i profilaktyki dotyczącej dzieci
i młodzieży – łącznie różnego rodzaju programami edukacyjno-profilkatycznymi objęto 9000
dzieci.
Największym zagrożeniem zdrowia dzieci i młodzieży, mieszkańców Gminy Miejskiej Kwidzyn
są choroby układu oddechowego. Kolejnymi pod względem ilościowym problemami
zdrowotnymi są zaburzenia refrakcji i akomodacji oka oraz zniekształcenia kręgosłupa.
Znaczący problem stanowi także otyłość wśród dzieci.
Szczegółowe wyróżnienie poszczególnych zaburzeń i chorób obrazuje Tab. 14.
Strona 23
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Tab. 14 Najczęstsze schorzenia dzieci i młodzieży w 2010 roku
Liczba dzieci
i młodzieży
Rodzaj schorzenia
nowotwory
4
niedokrwistość
37
choroby tarczycy
54
cukrzyca
9
otyłość
106
upośledzenie umysłowe
28
padaczka
21
dziecięce porażenie mózgowe
11
zaburzenia refrakcji i akomodacji oka
166
choroba nadciśnieniowa
20
dychawica oskrzelowa
290
alergie skórne
90
alergie pokarmowe
49
zniekształcenia kręgosłupa
152
choroby układu moczowego
13
wady rozwojowe lub choroby układu nerwowego
12
choroby narządów płciowych
5
choroby układu krążenia
27
choroby układu mięśniowo-kostnego i tkanki łącznej
–
choroby reumatyczne
–
choroby układu trawiennego
–
Dane NZOZ im. Św. Łukasza, NZOZ „SANMED”, NZOZ „Mediana” SC, NZOZ „MEDICUS”,
Centrum Medycyny Pracy w Kwidzynie.
Strona 24
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
IV. CELE PROGRAMU:
1.CEL GŁÓWNY:
Rodzina w Kwidzynie silniejsza i odpowiedzialna za swój los, tworząca lepsze warunki
prawidłowego rozwoju i opieki wszystkim swoim członkom.
2. CELE SZCZEGÓŁOWE:
1. Promowanie rodzinnego stylu życia i odpowiedzialności rodziny naturalnej za los dziecka
2. Przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodziny
3. Rozwijanie umiejętności opiekuńczo - wychowawczych rodziny
4. Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży
5. Reintegracja rodziny
V. ADRESACI PROGRAMU:
Program wspierania rodziny stanowi sposób realizacji miejskiej polityki rodzinnej mającej na
celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania funkcji opiekuńczo - wychowawczych.
Adresatami programu są rodziny mające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo –
wychowawczych, w których występują różnego rodzaju dysfunkcje oraz zagrożenie
umieszczenia dzieci w pieczy zastępczej.
Strona 25
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
VI. ZADANIA DO REALIZACJI ORAZ WSKAŹNIKI REALIZACJI CELU
Cel szczegółowy 1: Promowanie rodzinnego stylu życia i odpowiedzialności rodziny
naturalnej za los dziecka
W wymiarze zarówno jednostkowym, jak i społecznym niezmiernie ważne staje się
promowanie rodzinnego stylu życia i odpowiedzialności naturalnej rodziny za los dziecka.
Bezcenne jest, aby dzieci mogły wychowywać się w prawidłowo funkcjonujących rodzinach,
dlatego istotne są działania mające na celu wzmocnienie rodziny w sprawowaniu jej
podstawowych funkcji.
Zadania do realizacji:
- tworzenie kampanii edukacyjnych na rzecz umacniania wartości rodziny,
- inicjowanie różnorodnych form integracji rodzin (festyny, warsztaty, spotkania),
- organizowanie konsultacji i poradnictwa specjalistycznego,
- promowanie prawidłowego modelu rodziny oraz edukowanie rodzin w zakresie właściwego
wypełniania ról rodzicielskich ( np. w ramach „Szkoły dla rodziców”).
Wskaźniki realizacji celu:
- ilość artykułów i programów pojawiających się w lokalnych mediach,
- ilość inicjatyw na rzecz rodziny,
- ilość osób korzystających z konsultacji i poradnictwa specjalistycznego.
Cel szczegółowy 2: Przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodziny
Jak wynika z przeprowadzonych w Polsce badań „podstawową przyczyną umieszczania dzieci
w różnych formach opieki zastępczej jest brak realnej pomocy rodzinie zmarginalizowanej
lub rodzinie w kryzysie. Dlatego istotą proponowanych rozwiązań jest stworzenie spójnego
systemu opieki nad dzieckiem i rodziną jeżeli ma ona trudności w prawidłowym wypełnianiu
swoich funkcji.
Strona 26
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Działania podejmowane w ramach tego systemu powinny zapewnić rodzinie taką pomoc,
aby w jej efekcie wyeliminowane zostało zagrożenie zabrania dziecka z rodziny lub
zapewniony szybki do niej powrót dla tych dzieci, które z uwagi na ich dobro, okresowo
musiały zostać umieszczone poza rodziną”2
Zadania do realizacji:
- dostarczenie świadczeń z pomocy społecznej rodzinom żyjącym w trudnych warunkach
materialnych,
- aktywizacja zawodowa rodzin z problemem bezrobocia,
- zaspokajanie potrzeb osób niepełnosprawnych,
- pomoc w dostępie do przedszkoli, współfinansowanie pobytu dzieci z rodzin
wymagających wsparcia,
- zapewnienie dzieciom i młodzieży z rodzin ubogich posiłku w szkole,
- pomoc w zaopatrzeniu dzieci w artykuły szkolne i podręczniki,
- udzielenie dzieciom i młodzieży stypendiów,
- współfinansowanie wypoczynku dzieci i młodzieży z rodzin ubogich,
- monitorowanie sytuacji zdrowotnej dzieci z rodzin przeżywających trudności
w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych (kontakt z punktami szczepień,
lekarzem rodzinnym).
Wskaźniki realizacji celu:
- procent świadczeniobiorców Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kwidzynie
w stosunku do ogółu mieszkańców,
- liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kwidzynie
uczestniczących w szkoleniach,
- liczba bezrobotnych mieszkańców Kwidzyna podejmujących zatrudnienie,
- liczba usług opiekuńczych wśród osób niepełnosprawnych pozostających w rodzinie,
- liczba dzieci z rodzin wymagających wsparcia korzystających z edukacji przedszkolnej,
- liczba dzieci i młodzieży korzystających z dożywiania w szkole,
- liczba dzieci objętych pomocą w formie zaopatrzenia w artykuły szkolne i podręczniki,
2
Założenia projektu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Ministerstwo Pracy i Polityki
Społecznej, Warszawa 2009
Strona 27
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
- liczba dzieci i młodzieży, które otrzymały stypendia,
- liczba dzieci uczestniczących w organizowanym wypoczynku,
- liczba rodzin objętych monitoringiem w zakresie sytuacji zdrowotnej.
Cel szczegółowy 3: Rozwijanie umiejętności opiekuńczo - wychowawczych rodziny
Obok rodzin dobrze funkcjonujących, które potrafią sprostać wyzwaniom codziennego życia,
istnieją te dotknięte różnymi problemami i dysfunkcjami. Należą do nich między innymi:
ubóstwo, uzależnienia, bezrobocie, niezaradność życiowa, niewydolność wychowawcza,
przemoc w rodzinie. Czynniki powstawania problemów i trudności mogą być różne, istotne
jest jednak, by dobrze funkcjonujący system lokalny wspierał rodzinę w sytuacjach
kryzysowych, tak aby mogła ona odzyskiwać równowagę i funkcjonować samodzielnie.
Zewnętrzna interwencja w życie rodzinne powinna być nastawiona na uruchomienie
potencjału i zasobów tkwiących w rodzinie oraz wyposażenie jej w nowe umiejętności,
przydatne w przezwyciężaniu problemów.
Zadania do realizacji:
- udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych,
psychologicznych, wychowawczych z dziećmi,
- podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia
bezpieczeństwa dzieci i rodzin,
- pozyskiwanie i szkolenie rodzin wspierających,
- prowadzenie placówek wsparcia dziennego dla dzieci,
- organizowanie narad, spotkań służących doskonaleniu systemu współpracy instytucji
i organizacji,
- podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników socjalnych, asystentów rodziny,
pedagogów, psychologów w zakresie pracy z dziećmi i rodziną.
Strona 28
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Wskaźniki realizacji celu:
- liczba rodzin w kryzysie korzystających z poradnictwa rodzinnego, psychologicznego,
prawnego,
- liczba rodzin skierowanych do Zespołu Interdyscyplinarnego,
- liczba rodzin korzystających z pomocy asystenta rodziny,
- liczba rodzin wspierających,
- liczba dzieci korzystających z placówek wsparcia dziennego,
- liczba narad i spotkań poświęconych doskonaleniu współpracy pomiędzy instytucjami
i organizacjami,
- liczba szkoleń, w których wzięli udział specjaliści pracujący z dzieckiem i rodziną.
Cel szczegółowy 4: Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży
Dzieci i młodzież często potrzebują szczególnego wsparcia skierowanego na osiąganie
sukcesów edukacyjnych, rozwijanie zdolności i szczególnych umiejętności, usuwanie
zaburzeń i dysharmonii w rozwoju psychospołecznym oraz wzmacnianie roli rodziny
w tworzeniu właściwych postaw wobec wymagań szkoły i pozytywnej motywacji do nauki
szkolnej.
Zadania do realizacji:
- pomoc w wyrównywaniu i uzupełnianiu braków edukacyjnych dzieci i młodzieży
z rodzin szczególnie zaniedbanych, niepełnosprawnych, z dysfunkcjami rozwojowymi,
- wsparcie dzieci z rodzin nie posiadających możliwości finansowych w rozwijaniu
uzdolnień,
- rozwój i wzbogacanie programów profilaktycznych i edukacyjnych,
- współpraca międzyinstytucjonalna na rzecz aktywizacji społecznej, edukacyjnej
i zawodowej dzieci i młodzieży.
Strona 29
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
Wskaźniki realizacji celu:
- liczba dzieci objętych wsparciem w szkołach integracyjnych,
- liczba dzieci korzystających z oferty placówek wsparcia dziennego,
- liczba programów skierowanych do dzieci ze szczególnymi uzdolnieniami a znajdującymi
się w trudnej sytuacji materialnej,
- liczba dzieci i młodzieży uczestniczących w programach profilaktycznych, korekcyjnokompensacyjnych, wyrównawczych,
- liczba podjętych inicjatyw na rzecz aktywizacji społecznej, edukacyjnej i zawodowej
dzieci i młodzieży.
Cel szczegółowy 5: Reintegracja rodziny
Pojęcie
reintegracji
rodziny
oznacza
„planowy
proces
odbudowywania
więzi
w rodzinach, w których na skutek kryzysu więzi te zostały zerwane lub nadwyrężone od
udzielenia informacji, nawiązania i podtrzymywania kontaktu, do faktycznego powrotu
dziecka do rodziny biologicznej”3
Zadania do realizacji:
- zapobieganie trwałej dezintegracji rodziny w wyniku przedłużającego się rozdzielenia jej
członków,
- upowszechnianie wiedzy prawnej; obowiązek alimentacyjny rodziców naturalnych,
- kształtowanie prawidłowych postaw rodzicielskich,
- przełamywanie uprzedzeń do osób sprawujących pieczę zastępczą oraz instytucji
wspierania rodziny.
Wskaźniki realizacji celu:
- liczba dzieci powracających do rodzin naturalnych w wyniku zmiany formy ograniczenia
bądź przywrócenia władzy rodzicielskiej,
3
M. Kolankiewicz (red.): Zagrożone dzieciństwo. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki, Warszawa 1998, s.
108
Strona 30
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
- liczba rodzin współpracujących z asystentem rodziny,
- zmiana ilościowa i jakościowa kontaktów rodziców naturalnych z dziećmi objętymi
pieczą zastępczą oraz zaangażowania w proces wychowawczy ( ilość i częstotliwość
spotkań, urlopowań do domu rodzinnego, udział w zebraniach szkolnych).
Czas realizacji działań:
Działania ciągłe na lata 2012 -2014
Strona 31
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
VII. REALIZATORZY I PARTNERZY PROGRAMU
Realizacja programu odbywać się będzie na zasadach współpracy z jednostkami administracji
rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami
oraz osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny.
Instytucje działające na terenie Gminy Miejskiej Kwidzyn należące do systemu profilaktyki
i opieki nad dzieckiem i rodziną, które przyczyniły się do przygotowania programu, a tym
samym wytyczyły zadania w programie, to:
- Urząd Miejski w Kwidzynie,
- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie,
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie,
- Zespół Kuratorów Zawodowych Rodzinnych Sądu Rejonowego w Kwidzynie,
- Komenda Powiatowa Policji w Kwidzynie,
- Straż Miejska w Kwidzynie,
- Powiatowy Urząd Pracy w Kwidzynie,
- Placówki oświatowo-wychowawcze,
- Zakłady opieki zdrowotnej,
- Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Kwidzynie.
Realizacja programu odbywać się będzie we współpracy z:
- Organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz dziecka i rodziny,
- Parafiami.
Program jest zobowiązaniem do realizacji przyjętych celów i zadań przez instytucje
i organizacje działające na rzecz dziecka i rodziny.
Strona 32
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
VIII. ZASADY FINANSOWANIA
Finansowanie programu odbywać się będzie na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej, ze środków na realizację programów rządowych oraz
pozyskiwanych z funduszu UE. Środki finansowe na realizację zadań będą uwzględniane
w rocznych planach finansowych poszczególnych jednostek.
Strona 33
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
IX. MONITORING I EWALUACJA
W okresie obowiązywania program jest analizowany w procesie monitoringu. Monitoring
programu odbywa się poprzez: coroczne raportowanie i ocenę zgodności faktycznego
postępu z założeniami i celami programu, ocenę nowych wyzwań i zagrożeń, uaktualnienie
programu w odpowiedzi na potrzeby społeczne.
Ewaluacji podlegają:
- standard i dostępność usług,
- stopień i realizacja celów.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie sporządza sprawozdania rzeczowofinansowe z zakresu wspierania rodziny oraz przekazuje je właściwemu wojewodzie.
W terminie do dnia 31 marca każdego roku Burmistrz Miasta Kwidzyna składa Radzie Gminy
roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny oraz przedstawia
potrzeby związane z realizacją zadań.
Strona 34
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
X. BIBLIOGRAFIA
Człowiek w obliczu wykluczenia i marginalizacji społecznej. Wokół zagadnień teoretycznych.
Red. K. Białobrzeska, S. Kawula, Toruń 2006
Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. Red. D.Lalak, T.Pilch, Warszawa
1999
Kawula S., Brągiel J., Janke A.W., Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki,
Toruń 2000
Krasiejko I., Metodyka działania asystenta rodziny. Podejście skoncentrowane na
rozwiązaniach w pracy socjalnej, Katowice 2010
Zagrożone dzieciństwo. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki. Red. Kolankiewicz M.,
Warszawa 1998
Inne źródła
Informacja Burmistrza Miasta Kwidzyna o stanie realizacji zadań oświatowych za rok szkolny
2010/2011
Informacja Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kwidzynie w zakresie wspierania
rodziny za okres 2009-2011
Informacja Komendy Powiatowej Policji w Kwidzynie dotycząca działań na rzecz poprawy
bezpieczeństwa dzieci oraz w zakresie podejmowanych działań w rodzinie za okres 20092011
Informacja Straży Miejskiej w Kwidzynie dotycząca czynności ukierunkowanych na rzecz
dziecka i rodziny za okres 2009-2011
Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodziny w Kwidzynie za okres 2009-2011
Informacja Powiatowego Urzędu Pracy w Kwidzynie za okres 2009-2011
Informacja Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Kwidzynie za rok szkolny 2009/2010;
2010/2011
Informacja Zespołu Kuratorów Zawodowych Rodzinnych Sądu Rejonowego w Kwidzynie za
okres 2009- 2011
Informacja zakładów opieki zdrowotnej za rok 2010
Narodowy Plan Działań na Rzecz Dzieci na lata 2004-2012 „Polska dla Dzieci”
Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2011-2014
Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego
Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015
Założenia projektu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nad dzieckiem,
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2009
Strona 35
Gminny program wspierania rodziny na lata 2012 - 2014
XI. SPIS TABEL
strona
Tabela 1 Wybrane działania opiekuńcze, wychowawcze i profilaktyczne w roku szkolnym
2010/2011…………………………………………………………………………………………………………….….……11
Tabela 2 Szacunkowa stopa bezrobocia w Kwidzynie w latach 2009-2011…….….………………………….14
Tabela 3 Typy rodzin objętych pomocą społeczną……………………………………………………………….….……..15
Tabela 4 Powody przyznania pomocy (lata 2009-2011)……………………………………………………….…………16
Tabela 5 Formy pomocy niematerialnej……………………………………………………………………………….………..17
Tabela 6 Ilość dzieci korzystających z posiłków……………………………………………………………………….……..18
Tabela 7 Ilość dzieci objęta opieką w świetlicach środowiskowych………………………………………………..19
Tabela 8 Liczba dzieci umieszczonych i przebywających w rodzinach zastępczych oraz ogólna
liczba rodzin zastępczych………………………………………………………………………………………….………19
Tabela 9 Liczba usamodzielnionych osób……………………………………………………………………………………….20
Tabela 10 Sprawy pozostające pod nadzorem kuratora sądowego sprawującego nadzór nad
sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej przez rodziców nad małoletnimi dziećmi..21
Tabela 11 Nieletni pozostający pod nadzorem kuratora sądowego, którzy na dzień 31.12.20011r.
nie ukończyli 18 lat………………………………………………………………………………………………………….21
Tabela 12 Działania podejmowane przez KPP w Kwidzynie w rodzinach, gdzie stwierdzono zaniedbania opiekuńcze, przejawy patologii (alkoholizm, narkomania, przemoc domowa
oraz przestępczość i demoralizacja nieletnich)………………………………………………………………..22
Tabela 13 Ilość interwencji w rodzinach………………………………………………………………………………………….23
Tabela 14 Najczęstsze schorzenia dzieci i młodzieży w 2010r…………………………………………………….…….24
Strona 36