D - Sąd Okręgowy w Bydgoszczy

Sygn. akt II Cz 868/15
POSTANOWIENIE
Dnia 09 lutego 2016 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Ireneusz Płowaś
Sędziowie: SO Wojciech Borodziuk
SO Tomasz Adamski (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 09 lutego 2016 roku w Bydgoszczy
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku wierzycieli T. W. i W. W.
z udziałem dłużnika (...) w N.
o egzekucję świadczenia niepieniężnego
na skutek zażalenia dłużnika na postanowienie Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią dnia 1 października 2015 roku,
sygn. akt I Co 141/15
postanawia:
1. oddalić zażalenie,
2. zasądzić od dłużnika na rzecz wierzycieli solidarnie kwotę 60 (sześćdziesiąt) zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego.
Na oryginale właściwe podpisy
II Cz 868/15
UZASADNIENIE
Wierzyciele T. W. i W. W., po ostatecznym sprecyzowaniu wniosku, wnieśli o nakazanie dłużnikowi(...) (...) w N.
zapłaty solidarnie na rzecz wierzycieli po 100 zł za każdą niedzielę i święto zwłoki w wykonaniu czynności opisanych
w postanowieniu z 28 listopada 2011 r. wydanego w sprawie I C 198/11, w październiku i listopadzie 2013 r. W
uzasadnieniu podali, że wskazanym postanowieniem Sąd udzielił im zabezpieczenia roszczenia na czas trwania
postępowania poprzez nakazanie dłużnikowi dostarczania ciepła do lokalu wierzycieli przez całą dobę przez wszystkie
dni tygodnia. Dłużnik nie wykonał tego obowiązku, co skutkowało wszczęciem postępowania egzekucyjnego, w ramach
którego Sąd w sprawie V Co 260/13 postanowieniem z dnia 21 marca 2011 r. zagroził dłużnikowi nakazaniem zapłaty
solidarnie na rzecz wierzycieli 100 zł za każdy dzień zwłoki w wykonaniu czynności opisanych w postanowieniu z dnia
28 listopada 2011 r. (I C 198/11).
Dłużnik domagał się oddalenia wniosku podnosząc, że realizuje postanowienie o zabezpieczeniu dostarczając ciepło
do mieszkania wierzyciela.
Postanowieniem z dnia 1 października 2015 r. Sąd Rejonowy w Nakle nad Notecią zasądził od dłużnika solidarnie na
rzecz wierzycieli kwotę 1.000 zł (punkt 1), oddalił w pozostałym zakresie wniosek (punkt 2) oraz nie obciążył stron
kosztami postępowania (punkt 3).
Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach prawnych:
Postanowieniem z dnia 28 listopada 2011 r. w sprawie I C 198/11 (później 21/13) udzielono wierzycielom
zabezpieczenia na czas trwania postępowania poprzez nakazanie dłużnikowi dostarczania ciepła do lokalu wierzycieli
przez całą dobę przez wszystkie dni tygodnia. Mieszkanie wierzycieli, oprócz lokali administracyjnych i sklepów w
budynku, jest jedynym ogrzewanym przez dłużnika. Dlatego też dłużnik dostarczał ciepło do wszystkich pomieszczeń,
włącznie z mieszkaniem wierzycieli, jedynie w dni powszednie w godzinach, w których czynne były biura i sklepy.
1
Wierzyciele wszczęli postępowanie egzekucyjne uzyskując postanowienie z dnia 21 marca 2013 r., na mocy którego Sąd
wyznaczył dłużnikowi 14 dni do wykonania postanowienia o zabezpieczeniu i jednocześnie zagroził mu nakazaniem
zapłaty solidarnie na rzecz wierzycieli po 100 zł za każdy dzień zwłoki w wykonaniu czynności opisanych w
postanowieniu z dnia 28 listopada 2011 r. (V Co 260/13).
Krótko po uprawomocnieniu się tego orzeczenia zakończył się sezon grzewczy. Na początku kolejnego, w październiku
2013 r., dłużnik nie dostarczał ciepła do lokalu wierzycieli zgodnie z postanowieniem Sądu. Dłużnik ogrzewał ich
mieszkanie tylko w dni powszednie od wczesnych godzin rannych do około godziny 18-19, tak jak były otwarte sklepy.
Później, pomimo tego, że palacz nie dokładał do pieca, to system grzewczy automatycznie jeszcze przez 6 godzin
rozprowadzał ciepło. W niedziele i święta biura i sklepy były zamknięte, dłużnik więc nie palił w ogóle.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków, przy czy wskazał, że zeznania W. G. nie były
wiarygodne w części, w której podał, że obecnie palił także w niedziele i święta, albowiem były one sprzeczne z
pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym także w sprawach V C 21/13 i V Co 260/13. Sąd dał wiarę również
opinii biegłego sporządzonej w sprawie.
Po przytoczeniu treści art. 1050[1] k.p.c. Sąd Rejonowy wskazał, że postanowienie w sprawie V Co 260/13 zostało
wydane na podstawie tego przepisu. Dłużnik został zmotywowany do wykonywania postanowienia o zabezpieczeniu
z zagrożeniem, że jeżeli tego nie będzie czynił, za każdy dzień zwłoki będzie zobowiązany do zapłaty wierzycielom
solidarnie po 100 zł. Sąd uznał, że nie było potrzeby dostarczania ciepła w nocy, ze względu na funkcjonowanie sytemu
grzewczego, jednakże zostało wykazane, że dłużnik w ogóle nie ogrzewał ich mieszkania w niedziele i święta. Dopiero
przegrana w sprawie V C 21/13 skutkowała tym, że w chwili obecnej dłużnik wymienia system grzewczy w mieszkaniu
zajmowanym przez wierzycieli na ogrzewanie gazowe.
Mając powyższe na uwadze, zgodnie z prawomocnym postanowieniem wydanym w sprawie V Co 260/13, Sąd zasądził
od dłużnika na rzecz wierzycieli solidarnie 1.000 zł przyjmując 100 zł za 1 dzień, w którym nie dostarczono ciepła do
ich mieszkania. Były to po 4 niedziele w październiku i listopadzie oraz dzień liii listopada 2013 r., które były dniami
wolnymi od pracy. W pozostałym zakresie wniosek oddalił oraz orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 100
k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
2
Zażalenie na postanowienie złożył dłużnik zarzucając Sądowi pierwszej instancji błąd w ustaleniach faktycznych, że
dłużnik w dniach wskazanych w uzasadnieniu orzeczenia nie wypełniał postanowienia Sądu, podczas gdy wierzyciele
nie przedstawili na tę okoliczność żadnego dowodu, naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic
swobodnej oceny dowodów i przyjęcie za dowód niepodpisanej karty, na której wypisano kolejno cyfry dotyczące
poszczególnych dni miesiąca w październiku i listopadzie 2013 r. oraz art. .328 § 2 k.p.c. poprzez podanie w
uzasadnieniu nieistotnych informacji przy jednoczesnym ograniczeniu istoty rozstrzygnięcia jedynie do dwóch zdań.
Wskazując na powyższe dłużnik wniósł o uchylenie postanowienia w punkcie pierwszym i zasądzenie na jego rzecz
kosztów postępowania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
W odpowiedzi na zażalenie wierzyciele wnieśli o jego oddalenie oraz o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania
odwoławczego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy podziela ustalenia Sądu Rejonowego wraz z końcową konkluzją, że dłużnik nie wykonywał w pełni
czynności, do których był zobowiązany treścią postanowienia o zabezpieczeniu z dnia 28 listopada 2011 r., a
mianowicie nie dostarczał ciepła do mieszkania wierzycieli w niedziele oraz przypadające święta w okresie od
października do listopada 2013 r., co skutkować musiało - na wniosek wierzycieli - zasądzeniem na ich rzecz kwoty
wynikającej z postanowienia wydanego w sprawie V Co 260/13, finalizującego pierwszy etap egzekucji sądowej z art.
1050[1] § 1 k.p.c, którego treścią zagrożono dłużnikowi obowiązkiem zapłaty kwoty po 100 zł na rzecz wierzycieli za
każdy dzień zwłoki w wykonaniu ciążącego na nim zobowiązania.
Na wstępie za zupełnie chybiony uznać należy zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 328 § 2 k.p.c. Zarzut obrazy
tego przepisu może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych przypadkach, w których treść uzasadnienia
orzeczenia sądu pierwszej instancji całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził
do jego wydania. Innymi słowy, gdy nie zostało ujawnione w uzasadnieniu, dlaczego zapadło takie, a nie inne
rozstrzygnięcie. Tymczasem w sprawie, jak sam wskazał skarżący, sfera motywacyjna orzeczenia została ujawniona.
A zatem bez wątpienia istniała możliwość przeprowadzenia kontroli instancyjnej zaskarżonego postanowienia.
3
Odnosząc się do pozostałych zarzutów podniesionych w apelacji Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności wskazuje, że w
egzekucji świadczeń niepieniężnych sposób egzekucji zdeterminowany jest treścią świadczenia i pozostaje poza sferą
swobodnego wyboru wierzyciela. W sprawie zobowiązanie dłużnika wynikało, z postanowienia Sądu Rejonowego w
Nakle nad Notecią z dnia 28 listopada 2011 r. o zabezpieczeniu roszczenia powodów (w niniejszej sprawie wierzycieli) o
ustalenie, którym to nakazano pozwanemu (dłużnikowi) dostarczanie ciepła do lokalu powodów przez całą dobę przez
wszystkie dni tygodnia na dotychczasowych zasadach (sygn. akt I C 198/11). Egzekucja czynności niezastępowalnej,
bo z taką czynnością mamy do czynienia w sprawie, bowiem tylko dłużnik mógł dostarczać ciepło do lokalu wierzycieli
z racji posiadania przez niego wewnętrznej sieci ciepłowniczej, przebiega w dwóch etapach. Pierwszy, w myśl art.
1050[1] § 1 k.p.c. w zw. z art. 1050 § 1 k.p.c. zakończył się zagrożeniem dłużnikowi nakazaniem zapłaty solidarnie na
rzecz wierzycieli kwoty 100 zł za każdy dzień zwłoki w wykonaniu zobowiązania, na co wskazuje punkt 2 postanowienia
Sądu z dnia 21 marca 2013 r. (sygn. akt V Co 260/13). W sprawie tej Sąd przyjął, że żądanie zagrożenia zapłaty w
przypadku niewykonania zobowiązania w wyznaczonym dłużnikowi terminie 14 dni od uprawomocnienia się tego
postanowienia jest uzasadnione. Drugi etap egzekucji został zainicjowany wnioskiem wierzycieli o zapłatę powyższej
sumy z powodu niewykonywania przez dłużnika w całości ciążącego na nim zobowiązania (art. 1050[1] § 2 k.p.c).
Wierzyciele podnosili, że w niedziele i święta w okresie od października do listopada 2013 r. pozwany nie ogrzewał
ich mieszkania do czego został zobowiązany.
Prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że wniosek ten jest uzasadniony. Przede wszystkim wskazać należy, że w okresie
objętym żądaniem niewątpliwie rozpoczął się sezon grzewczy, tymczasem pełnomocnik dłużnika na posiedzeniu
jawnym w dniu 22 kwietnia 2014 r. wprost wskazał, że w październiku i listopadzie 2013 r. nie było palone, gdyż nie
było na tyle zimno, aby trzeba było palić. Dodał przy tym, że w październiku było jedynie „przepalane", ale nie potrafił
wskazać od kiedy /k.38/. Oświadczenie to, świadczące o przyznaniu okoliczności podnoszonych przez wierzyciela,
stoi w rażącej sprzeczności z dalszymi twierdzeniami dłużnika oraz zarzutami zawartymi w apelacji. Niezależnie od
tego wskazać należy, że świadek W. G. w swoich zeznaniach podał, że kazano mu palić do godziny 18-19, jak są
otwarte sklepy /k.46v/. Na ten fragment jego zeznań, skądinąd sprzecznych wewnętrznie, albowiem później świadek
ten wskazał, że palił także w niedziele i święta, zwrócił również uwagę Sąd Rejonowy. Nadto świadek W. R. wskazał,
że w mieszkaniu wierzycieli było zimno. Istotnie, kwestia odczuwania zimna ma charakter
4
subiektywny, jednakże te zeznania nie są bez znaczenia w sprawie. Jakkolwiek treść zeznań złożonych w sprawie V Co
260/13, czyli dotyczącej pierwszego etapu egzekucji sądowej, nie mogła stanowić podstawy ustaleń faktycznych co do
wniosku o zapłatę z art. 1050[1] § 2 k.p.c, albowiem w niniejszej sprawie rzeczą Sądu było dokonanie ustaleń odnośnie
tego, czy dłużnik wykonuje swoje zobowiązanie po zagrożeniu mu nakazaniem zapłaty, to jednak w sprawie V C 21/13
na rozprawie w dniu 24 lutego 2014 r. zeznania za dłużnika (pozwanego w tamtej sprawie) złożyła A. W. - prezes
zarządu dłużnika - która wprost podała, że zarząd spółdzielni podjął decyzję, że będzie ogrzewał tylko w tygodniu,
oprócz niedziel /k.214 V C 21/13/. Z tego wniosek, że taki stan utrzymywał się również w październiku i listopadzie
2013 r. Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że chybiony był zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. W
sprawie zostały zgromadzone dowody przemawiające za zasadnością wniosku wierzycieli. Ich ocena, uwzględniając
zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, mogła doprowadzić Sąd pierwszej instancji do końcowego
wniosku, że dłużnik nie dostarczał ciepła do lokalu wierzyciela w niedziele i święta w okresie od października do
listopada 2013 r. Zauważyć należy, że dłużnik nie miał dostarczać ciepła do lokalu wierzycieli zgodnie z umową, tylko
jego obowiązkiem było wykonywanie postanowienia o zabezpieczeniu w okresie trwania sprawy I C 21/13, zgodnie
z jego treścią, czego w całości nie czynił. Tym samym wniosek o zapłatę kwoty 100 zł, wynikającej z postanowienia
wydanego w sprawie V Co 260/13, za każdy dzień zwłoki w wykonaniu zobowiązania słusznie został uwzględniony.
Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że zapłata na rzecz wierzyciela, spełniając niewątpliwie podstawowy cel właściwy
dla środków przymusu, jakim jest wymuszenie na dłużniku określonego działania bądź zaniechania, jednocześnie
stanowi, zbliżone swym charakterem do zadośćuczynienia, wynagrodzenie za znoszenie przez wierzyciela stanu
spowodowanego niewykonywaniem świadczenia w terminie. Jest więc szczególnego rodzajem środkiem przymusu,
którego swoistość wynika z wypełniania obu wskazanych celów i funkcji. Swoistość ta powoduje, że w sprawie nie
może mieć znaczenia okoliczność, że postanowienie o zabezpieczeniu już nie obowiązuje na skutek prawomocnego
zakończenia sprawy I C 21/13, w której orzeczenie to zostało wydane. Zapłata należy się wierzycielom z tego względu,
że w okresie obowiązywania tego postanowienia musieli znosić stan niewykonywania przez dłużnika obowiązku
wynikającego z jego treści. To, czy dane orzeczenie stwierdzające zobowiązanie, którego za dłużnika nikt wykonać nie
może, wiąże w okresie orzekania o wniosku z art. 1050[1] § 2 k.p.c, nie ma znaczenia w sprawie.
5
Mając powyższego na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie
jako niezasadne (punkt 1).
O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 108
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zasądzając od dłużnika na
rzecz wierzycieli solidarnie kwotę 60 zł (§ 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 10 ust. pkt 7 w zw. z § 6
pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity - Dz. U. 2013 r.,
poz. 490 ze zm.- punkt 2)