państwo a rynek - PTE Kraków - Polskie Towarzystwo Ekonomiczne

POLSKIE TOWARZYSTWO EKONOMICZNE
PAŃSTWO A RYNEK
pod redakcją Zofii Dach
Kraków 2008
4
Autorzy
Zofia Dach – rozdz. 1
Czesława Pilarska – rozdz. 3
Bogusława Puzio-Wacławik – rozdz. 2
Krystyna Przybylska – rozdz. 6
Adrian Solek – rozdz. 4
Tomasz Tylec – rozdz. 5
Grzegorz Wałęga – rozdz. 7
Recenzent
Elżbieta Mączyńska
Koordynacja wydania
Artur Pollok
Projekt okładki i stron tytułowych
Mirosław Krzyszkowski
Opracowanie redakcyjne i korekta
Agnieszka Penarska
Wydanie książki finansowane przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
© Copyright by Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 2008
ISBN 978-83-922045-9-6
Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
Oddział w Krakowie
ul. Lubelska 21, 30-003 Kraków
tel.: 0-12 634-32-59, fax: 0-12 634-03-81
http://www.pte.pl, e-mail: [email protected]
5
SPIS TREŚCI
WSTĘP .....................................................................................................................
9
1 KONTROWERSJE WOKÓŁ ROLI PAŃSTWA WE WSPÓŁCZESNEJ
GOSPODARCE RYNKOWEJ
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
Wprowadzenie ................................................................................................
Potrzeba aktywnej roli państwa w gospodarce rynkowej ................................
Rola państwa w epoce globalizacji .................................................................
Społeczny aspekt w oddziaływaniu państwa na rynek ....................................
Rola państwa w transformacji systemowej gospodarki polskiej .....................
Uwagi końcowe ...............................................................................................
11
13
15
18
20
24
2 POLITYKA PAŃSTWA NA POLSKIM RYNKU PRACY
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
Wprowadzenie ................................................................................................
Rola państwa na rynku pracy w Polsce – uwarunkowania instytucjonalne ....
Działalność instytucji rynku pracy w Polsce ...................................................
Rezultaty aktywnej polityki rynku pracy w Polsce .........................................
Realizacja aktywnej polityki rynku pracy w Polsce ........................................
Efekty „Krajowego planu działań na rzecz zatrudnienia na 2006 r.” ..............
Uwagi końcowe ...............................................................................................
27
28
31
40
42
47
50
3 SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE JAKO INSTRUMENT
POLITYKI EKONOMICZNEJ PAŃSTWA
3.1. Wprowadzenie ................................................................................................
3.2. Podstawy prawne regulujące działalność specjalnych stref ekonomicznych
w Polsce ..........................................................................................................
52
54
6
3.3. Efekty funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych w Polsce ..............
3.4. Specjalne strefy ekonomiczne jako zachęta dla inwestorów zagranicznych
i zalążek tworzenia klastrów ...........................................................................
3.5. Uwagi końcowe ...............................................................................................
58
68
76
4 PAŃSTWO NA RYNKU USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
4.9.
Wprowadzenie ................................................................................................
Przesłanki i cele regulacji sektora telekomunikacyjnego ................................
Niezależność organu regulacyjnego ................................................................
Dostęp operatorów telekomunikacyjnych do rynku ........................................
Łączenie sieci ..................................................................................................
Regulacja cen ..................................................................................................
Zapobieganie praktykom monopolistycznym .................................................
Polityka powszechności ..................................................................................
Uwagi końcowe ...............................................................................................
79
80
85
90
94
96
103
108
111
5 EKONOMICZNA ROLA PAŃSTWA W PROCESIE TRANSFORMACJI
SEKTORA ELEKTROENERGETYCZNEGO
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
5.6.
5.7.
Wprowadzenie ................................................................................................
Kierunki przemian w zakresie regulacji w sektorze elektroenergetycznym ....
Regulacja struktury rynku ...............................................................................
Regulacja sieci przesyłu i dystrybucji .............................................................
Rynki hurtowe i detaliczne ..............................................................................
Prywatyzacja sektora elektroenergetycznego ..................................................
Uwagi końcowe ...............................................................................................
112
114
119
123
126
129
131
6 POLITYKA EKONOMICZNA W ZAKRESIE ROZWOJU KLASTRÓW
6.1.
6.2.
6.3.
6.4.
6.5.
6.6.
Wprowadzenie ................................................................................................
Polityka rozwoju oparta na klastrach ..............................................................
Rola władz publicznych w polityce rozwoju klastrów ....................................
Klastry w polityce ekonomicznej Unii Europejskiej .......................................
Polityka wspierania rozwoju klastrów w Polsce .............................................
Uwagi końcowe ...............................................................................................
132
135
140
143
148
156
7 REGULACYJNA ROLA PAŃSTWA NA RYNKU KREDYTÓW
KONSUMPCYJNYCH W POLSCE
7.1. Wprowadzenie ................................................................................................
7.2. Pojęcie i klasyfikacja kredytu konsumpcyjnego .............................................
158
159
7
7.3. Rynek kredytów konsumpcyjnych w Polsce ...................................................
7.4. Przyczyny zawodności rynku kredytów i rola państwa ..................................
7.5. Przegląd wybranych rozwiązań normatywnych regulujących rynek kredytów
konsumpcyjnych w Polsce w kontekście ustawodawstwa europejskiego .......
7.5.1. Ustawa o kredycie konsumenckim .......................................................
7.5.2. Ograniczenie maksymalnej wysokości odsetek ....................................
7.5.3. Pożyczki w systemie konsorcyjnym (argentyńskim) ...........................
7.5.4. Wymiana informacji o zobowiązaniach kredytowych konsumentów ..
7.6. Instytucjonalne aspekty ochrony konsumenta na rynku kredytów konsumpcyjnych ............................................................................................................
7.7. Uwagi końcowe ...............................................................................................
161
164
LITERATURA ............................................................................................................
182
168
168
173
174
175
177
179