wykłady- prof. J. Ciosek

Projekt „OPERACJA SUKCES – unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby
gospodarki opartej na wiedzy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki.
KARTA PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu
SZYSZYNKA I RYTMY BIOLOGICZNE. ZAGADNIENIE CHRONOBIOLOGII W
WARUNKACH ZDROWIA I CHOROBY
2. Numer kodowy
PHY05e
3. Język, w którym prowadzone są zajęcia
polski
4. Typ kursu
fakultatywny
5. Grupa treści kształcenia
nauki podstawowe
6. Poziom studiów według klasyfikacji bolońskiej
studia magisterskie
7. Rok studiów/semestr
III rok / semestr 5
8. Formuła przedmiotu
wykłady
9. Liczba godzin zajęć
4
10. Rodzaj zajęć z uwzględnieniem podziału godzin
2 wykłady dwugodzinne
11. Liczba punktów ECTS
0
12. Jednostka dydaktyczna prowadząca przedmiot
Zakład Badań Neuropeptydów
Katedra Patologii Ogólnej i Doświadczalnej
13. Imię i nazwisko osoby zaliczającej przedmiot
dr hab. n. med. prof. nadzw. Joanna Ciosek
14. Osoby prowadzące zajęcia
dr hab. n. med. prof. nadzw. Joanna Ciosek
15. Cele i założenia nauczania przedmiotu
Celem wykładów jest przedstawienie studentom zagadnień dotyczących rytmów biologicznych
warunkujących przebieg odpowiednich procesów fizjologicznych w organizmie człowieka,
generowania rytmów na poziomie ośrodkowym, związków rytmiki z występowaniem określonych
zaburzeń funkcji organizmu oraz zależności farmakoterapii od rytmiki dobowej.
Omówiona zostanie rola szyszynki oraz melatoniny - głównego hormonu szyszynki - w regulacji
różnych procesów fizjologicznych i patologicznych.
16. Metody dydaktyczne
Wykłady w formie prezentacji multimedialnych
17. Wykaz literatury
- Patofizjologia. red. Maśliński S, Ryżewski J, PZWL, Warszawa, wyd. IV, 2007
18. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu
Zaliczenie na podstawie potwierdzonej obecności na wykładach
19. Treści merytoryczne budujące wiedzę
1.
2.
3.
4.
5.
Szyszynka i związki przez nią syntetyzowane, zależność wydzielania od pory dnia
Kierunki działania melatoniny i jej możliwe zastosowanie lecznicze
Chronobiologia - jej miejsce w medycynie
Rytmy okołodobowe, struktura i funkcja zegara biologicznego
Wzajemne zależności między funkcjonującymi w organizmie rytmami biologicznymi a czynnością
różnych narządów i układów; zaburzenia niektórych rytmów
6. Podstawy chronofarmakologii (stosowanie leków w sposób zależny od pory dnia)
Wiedza: student ma wiadomości na temat budowy szyszynki, regulacji jej działania, wydzielanych
przez nią związków, w tym melatoniny; charakteryzuje receptory i funkcje melatoniny w organizmie –
udowodnione oraz postulowane [m.in. regulacja rytmu okołodobowego (w tym. regulacja snu oraz
efektu jet-lag), rola melatoniny w okresie dojrzewania i menopauzy, działanie antyoksydacyjne,
przeciwzapalne oraz onkostatyczne,
efekty hormonalne melatoniny, regulacja odpowiedzi
immunologicznej ustroju] oraz zaburzenia czynności szyszynki (wapnienie gruczołu oraz guzy
szyszynki); potrafi opisać postulowany korzystny efekt melatoniny w chorobach takich jak: zapalenie
przełyku, choroba wrzodowa żołądka, ostre zapalenie trzustki, zespół jelita nadwrażliwego, colitis
ulcerosa; student prawidłowo definiuje podstawowe pojęcia z zakresu chronobiologii (rytm
biologiczny, chronofizjologia, chronopatologia, chronofarmakologia), podaje kategorie rytmów
biologicznych, charakteryzuje synchronizatory okołodobowych rytmów biologicznych, wie jak działa
zegar biologiczny (schemat budowy, rola jądra nadskrzyżowaniowego w podwzgórzu ssaków,
molekularne podstawy rytmu biologicznego), podaje przykłady oscylacji dobowych różnych zjawisk
fizjologicznych (np. temperatury, snu, wydzielania hormonów, ciśnienia krwi); wykazuje poznane
związki między porą doby a zgonem, narodzinami; potrafi udokumentować związek między zmianą
rytmu a pojawieniem się oznak choroby; potrafi przedstawić zasady chronofarmakologii i podać
przykłady (m.in. zasady chronoterapii w odniesieniu do choroby niedokrwiennej serca).
Umiejętności i kompetencje: student potrafi przedstawić znaczenie szyszynki i melatoniny dla
funkcjonowania różnych procesów fizjologicznych oraz uzasadnić potrzebę stosowania tego hormonu
w różnych zaburzeniach; student ma kompetencje w zakresie oceny stosowania preparatów
leczniczych w oparciu o rytm dobowy wyznaczający siłę ich działania, a także metabolizm
wewnątrzustrojowy.
20. Zagadnienia integrujące wiedzę podstawową i kliniczną
1. Rola melatoniny jako czynnika terapeutycznego.
2. Związek miedzy występowaniem nagłych incydentów kardiologicznych zagrażających życiu oraz
zaostrzeń objawów różnych chorób a rytmem dobowym człowieka.
3. Efekty terapeutyczne leków zależnych od rytmu dobowego.
21. Informacje dodatkowe dostępne są pod adresem
[email protected]