Jak wprowadzić kasę fiskaln¹ KASA FISKALNA – PYTANIA I

KASY FISKALNE
KASA FISKALNA
– PYTANIA I ODPOWIEDZI
Jak wprowadziæ kasê fiskaln¹
w gabinecie lekarskim od 1 marca 2015 r.
Instrukcja krok po kroku
Rozporz¹dzenie ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnieñ z obowi¹zku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestruj¹cych (DzU z 2014 r., poz. 1544),
obowi¹zuj¹ce na lata 2015–2016, wprowadzi³o obowi¹zek
ewidencjonowania za pomoc¹ kasy fiskalnej sprzeda¿y
œwiadczonych us³ug medycznych na rzecz osób fizycznych
nieprowadz¹cych dzia³alnoœci gospodarczej lub rolników
rycza³towych, bez wzglêdu na wielkoœæ tej sprzeda¿y. Oznacza to, ¿e wiêkszoœæ lekarzy, którzy prowadz¹ prywatn¹ praktykê, bêdzie musia³a posiadaæ kasê. Niniejszy tekst ma na
celu opisanie trybu wprowadzenia kasy w gabinecie.
KROK 1.
˜
wybór i zakup kasy fiskalnej
Nale¿y wybraæ model kasy i firmê, w jakiej dokona siê jej
zakupu. To wa¿ny wybór, poniewa¿ nabywca bêdzie
w tej firmie dokonywa³ przegl¹dów serwisowych kasy. Nale¿y zachowaæ fakturê VAT w celu z³o¿enia wniosku o zwrot
kwoty 700 z³ za zakup urz¹dzenia.
KROK 2.
˜
zawiadomienie w³aœciwego urzêdu skarbowego
o zamiarze ewidencjonowania sprzeda¿y
za pomoc¹ kasy fiskalnej
Podatnik, który zamierza rozpocz¹æ ewidencjonowanie
sprzeda¿y za pomoc¹ kasy fiskalnej, musi zawiadomiæ o
tym fakcie w³aœciwy dla swojej siedziby urz¹d skarbowy.
Pismo takie powinno zostaæ z³o¿one w urzêdzie skarbowym osobiœcie lub wys³ane listem poleconym, a termin z³o¿enia musi poprzedzaæ rozpoczêcie prowadzenia ewidencji za pomoc¹ kasy. Najlepiej wys³aæ zawiadomienie po
dokonaniu zakupu urz¹dzenia.
KROK 3.
˜
fiskalizacja kasy
Fiskalizacja to jednokrotna czynnoœæ inicjuj¹ca pracê modu³u fiskalnego kasy z równoczesnym wpisaniem numeru identyfikacji podatkowej podatnika (NIP) do pamiêci fiskalnej.
Czynnoœci tej dokonuje uprawniony serwisant kas w firmie,
w której zosta³o kupione urz¹dzenie. Czynnoœæ fiskalizacji
jest potwierdzana wykonaniem raportu fiskalnego dobowego. Wydruk tego raportu do³¹czany jest do ksi¹¿ki kasy.
UWAGA! Od momentu dokonania czynnoœci fiskalizacji
kasy powstaje obowi¹zek ewidencjonowania sprzeda¿y wy³¹cznie za pomoc¹ kasy fiskalnej. Nie jest mo¿liwe dokonywanie sprzeda¿y za pomoc¹ kasy w trybie
szkoleniowym.
KROK 4.
˜
zg³oszenie do urzêdu skarbowego
faktu fiskalizacji kasy
W ci¹gu siedmiu dni od dnia fiskalizacji kasy podatnik sk³ada do w³aœciwego naczelnika urzêdu skarbowego zg³oszenie danych jej dotycz¹cych, w celu otrzymania numeru
ewidencyjnego kasy. Numer ewidencyjny kasy jest niepowtarzalnym numerem, który naczelnik urzêdu skarbowego nadaje po zg³oszeniu fiskalizacji kasy przez podatnika
i podmiot prowadz¹cy serwis g³ówny lub podmiot prowadz¹cy serwis kas.
KROK 5.
˜
prowadzenie ewidencji sprzeda¿y
za pomoc¹ kasy fiskalnej
1. Podatnik bêdzie zobowi¹zany prowadziæ ewidencjê sprzeda¿y za pomoc¹ kasy od momentu dokonania jej fiskalizacji, najpóŸniej pocz¹wszy od 1 marca 2015 r. (mo¿e to
byæ data wczeœniejsza – zobacz krok 3.).
2. W przypadku podatników korzystaj¹cych ze zwolnienia
z obowi¹zku posiadania kasy w 2014 r., którzy po 31 grudnia 2014 r. kontynuuj¹ œwiadczenie us³ug, œwiadczenie
tych us³ug jest zwolnione z obowi¹zku ewidencjonowania do 28 lutego 2015 r. Pocz¹wszy od 1 marca 2015 r.,
zwolnienie traci moc i powstaje obowi¹zek prowadzenia
ewidencji za pomoc¹ kasy.
Wykonanie wymienionych czynnoœci uprawniaæ bêdzie podatnika do z³o¿enia wniosku do w³aœciwego urzêdu skarbowego
w celu uzyskania zwrotu tytu³em ulgi na kasê w wysokoœci
700 z³ netto. Ü
Oprac. Pawe³ Lenartowicz,
radca prawny OIL w £odzi
Artyku³ ukaza³ siê w „Panaceum”, biuletynie OIL w £odzi, nr 1–2/2015.
Rejestracja nieodp³atnej us³ugi medycznej
1 stycznia 2015 r. wesz³o w ¿ycie rozporz¹dzenie ministra
finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnieñ
z obowi¹zku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas
rejestruj¹cych (DzU z 2014 r., poz. 1544) reguluj¹ce obowi¹zek posiadania kasy fiskalnej i ewidencjonowania za jej po18
moc¹ obrotu uzyskanego od osób fizycznych nieprowadz¹cych dzia³alnoœci gospodarczej oraz rolników rycza³towych.
Na mocy §4 pkt. 2 lit. f tego rozporz¹dzenia na³o¿ono na
lekarzy obowi¹zek rejestrowania obrotu za pomoc¹ kas fiskalnych, niezale¿nie od wysokoœci osi¹ganych obrotów. www.miesiecznik-puls.org.pl
nr 3/2015 (239) marzec 2015
Jeœli lekarz udziela nieodp³atnej pomocy medycznej rodzinom lekarskim, najbli¿szym wspó³pracownikom, bliskim oraz
osobom spoza tego krêgu, równie¿ w formie przepisania
recepty, pojawia siê pytanie, czy taka nieodp³atna pomoc
powinna byæ rejestrowana na kasie fiskalnej.
Odpowiadaj¹c na to pytanie, na wstêpie nale¿y zauwa¿yæ,
¿e stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez œwiadczenie us³ug rozumie siê ka¿de œwiadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemaj¹cej osobowoœci prawnej, które nie stanowi dostawy
towarów w rozumieniu art. 7, w tym równie¿:
praw do wartoœci niematerialnych
– przeniesienie
i prawnych, bez wzglêdu na formê, w jakiej dokonano
czynnoœci prawnej,
do powstrzymania siê od dokonania
– zobowi¹zanie
czynnoœci lub do tolerowania czynnoœci lub sytuacji,
us³ug zgodnie z nakazem organu w³adzy
– œwiadczenie
publicznej lub podmiotu dzia³aj¹cego w jego imieniu
lub nakazem wynikaj¹cym z mocy prawa.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odp³atne œwiadczenie us³ug uznaje siê równie¿:
towarów stanowi¹cych czêœæ przedsiêbiorstwa
– u¿ycie
podatnika do celów innych ni¿ dzia³alnoœæ gospodarcza podatnika, w szczególnoœci do celów osobistych
podatnika lub jego pracowników, w tym by³ych pracowników, wspólników, udzia³owców, akcjonariuszy,
cz³onków spó³dzielni i ich domowników, cz³onków
organów stanowi¹cych osób prawnych, cz³onków
stowarzyszenia, je¿eli podatnikowi przys³ugiwa³o,
w ca³oœci lub w czêœci, prawo do obni¿enia kwoty
podatku nale¿nego o kwotê podatku naliczonego
z tytu³u nabycia, importu lub wytworzenia tych
towarów lub ich czêœci sk³adowych,
œwiadczenie us³ug na cele osobiste
– nieodp³atne
podatnika lub jego pracowników, w tym by³ych
pracowników, wspólników, udzia³owców, akcjonariuszy, cz³onków spó³dzielni i ich domowników,
cz³onków organów stanowi¹cych osób prawnych,
cz³onków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodp³atne œwiadczenie us³ug do celów innych ni¿
dzia³alnoœæ gospodarcza podatnika.
W myœl zapisów art. 111 ustawy o VAT obowi¹zek ewidencjonowania za pomoc¹ kasy rejestruj¹cej dotyczy sprzeda¿y
na rzecz osób fizycznych nieprowadz¹cych dzia³alnoœci gospodarczej oraz rolników rycza³towych, przy czym przez
dostawê rozumie siê odp³atn¹ dostawê towarów i odp³atne
œwiadczenie us³ug. Na podstawie cytowanego wy¿ej art. 8
ust. 2 pkt. 2 ustawy o VAT za odp³atne œwiadczenie us³ug
uznaje siê równie¿ wszelkie inne nieodp³atne œwiadczenie
us³ug do celów innych ni¿ dzia³alnoœæ gospodarcza podatnika. Analizuj¹c powy¿sze zapisy, mo¿na by dojœæ do wniosku, ¿e taka nieodp³atna us³uga lekarska powinna byæ na
kasie rejestruj¹cej zaewidencjonowana.
Nale¿y jednak zwróciæ uwagê na zapis §2 ust. 1, w powi¹zaniu z poz. 44 za³¹cznika do powo³anego na wstêpie rozporz¹dzenia ministra finansów z 4 listopada 2014 r. Z tego
bowiem zapisu wprost wynika prawo do korzystania ze
zwolnienia z obowi¹zku prowadzenia ewidencji sprzeda¿y
na rzecz osób fizycznych nieprowadz¹cych dzia³alnoœci gospodarczej oraz rolników rycza³towych przy zastosowaniu
kasy rejestruj¹cej w zakresie czynnoœci nieodp³atnego œwiadczenia us³ug wymienionych w art. 8 ust. 2 pkt. 2 ustawy
o VAT. Prawo to obowi¹zuje do 31 grudnia 2016 r.
Reasumuj¹c: us³ugi lekarskie œwiadczone nieodp³atnie
do 31 grudnia 2016 r. podlegaj¹ zwolnieniu z obowi¹zku rejestracji na kasie fiskalnej. Ü
Konrad Kruszyñski,
doradca podatkowy
Dane wra¿liwe na paragonie fiskalnym
Od 1 stycznia 2015 r. przedstawiciele kolejnych zawodów, w tym lekarze, zostali objêci obowi¹zkiem zainstalowania kas
fiskalnych. W praktyce korzystanie z kas fiskalnych przez lekarzy budzi istotne problemy etyczne i prawne.
Rozporz¹dzenie ministra finansów z 14.03.2013 r. w sprawie kas rejestruj¹cych w §8 wskazuje na koniecznoœæ oznaczania w treœci paragonu fiskalnego „nazwy towaru lub us³ugi, pozwalaj¹cej na jednoznaczn¹ jej identyfikacjê”. Zapis, który
nie budzi najmniejszych kontrowersji w kwiaciarni czy restauracji, w gabinecie lekarskim mo¿e byæ Ÿród³em w¹tpliwoœci,
albowiem jednoznaczne okreœlenie wykonywanej w gabinecie us³ugi mog³oby ujawniæ szczególnie wra¿liwe dane pacjenta – dane o jego stanie zdrowia.
Zagadnienie to by³o przedmiotem korespondencji miêdzy Naczeln¹ Rad¹ Lekarsk¹ i generalnym inspektorem ochrony danych
osobowych. Niestety, pismo przes³ane przez GIODO do Naczelnej Rady Lekarskiej 28 stycznia 2015 r. nie daje jednoznacznej
odpowiedzi na pytanie, co powinno siê znaleŸæ na paragonie fiskalnym wystawionym przez lekarza. Brak jasnych wskazówek
wynika przede wszystkim z faktu, ¿e GIODO uzna³ siê w tej sprawie za organ niew³aœciwy do interpretacji przepisów prawa i
o opiniê zwróci³ siê do ministra finansów. A zdaniem ministra finansów przepisy reguluj¹ce zakres i treœæ informacji umieszczanych na paragonie nie powinny sprawiæ lekarzom k³opotu, poniewa¿ ka¿dy podatnik (w tym lekarz) ma pewn¹ swobodê w
sposobie oznaczania swoich us³ug na paragonie. Innymi s³owy, lekarz nie musi okreœlaæ dok³adnie na paragonie, jakiej jednostki chorobowej dotyczy³a wizyta, mo¿e po prostu wystawiæ paragon za us³ugê „konsultacja lekarska”.
Poza tym minister finansów wskaza³, ¿e przepisy nie wymagaj¹ zamieszczania na paragonie fiskalnym danych osobowych
pacjentów (np. ich numerów PESEL), w zwi¹zku z czym, nawet gdyby na paragonie doœæ szczegó³owo podano, czego
dotyczy³a us³uga, nie da³oby siê na tej podstawie zidentyfikowaæ konkretnego pacjenta. A sama informacja o stanie zdrowia, bez przypisanych jej danych osobowych, nie podlega ochronie prawnej i nie jest objêta tajemnic¹ lekarsk¹.
Stanowisko ministra finansów, przytoczone w piœmie GIODO, nie rozwiewa jednak ca³kowicie w¹tpliwoœci zwi¹zanych
z zastosowaniem ogólnych regu³ dotycz¹cych wystawiania paragonów w przypadku us³ug medycznych. Paragon, na którym
opis us³ugi bêdzie zbyt szczegó³owy, ujawni bowiem informacje o stanie zdrowia pacjenta np. jego bliskim czy pracodawcy,
gdy¿ po wizycie u lekarza ³atwo mo¿e wpaœæ w niepowo³ane rêce. Czy zatem tak wra¿liwe dane nie powinny jednak podlegaæ
wzmo¿onej ochronie? Dlatego rozs¹dnym rozwi¹zaniem wydaje siê przyjêcie przez lekarza metody doœæ ogólnikowego opisywania wykonywanych us³ug na paragonie fiskalnym, nawet je¿eli nie bêd¹ na nim umieszczone dane identyfikuj¹ce pacjenta. Ü
adwokat Katarzyna Czy¿ewska
www.miesiecznik-puls.org.pl
nr 3/2015 (239) marzec 2015
19