London, 29th March 1999

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej
w Budapeszcie
Referat Ekonomiczny
E-mail: [email protected]
Budapeszt, 8 czerwca 2012 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 6/2012
1.
Rada Monetarna zdecydowała 29 maja 2012 roku o pozostawieniu bazowej stopy
oprocentowania na nie zmienionym (od grudnia ub.r.) poziomie 7,00%.
2.
Z opublikowanej przez Komisję Europejską wiosennej prognozy gospodarczej dla
państw członkowskich UE wynika, że KE spodziewa się deficytu budżetowego na Węgrzech
na poziomie 2,5% PKB w roku bieżącym i 2,9% PKB w roku 2013 (na jesieni ub. r. KE
prognozowała odpowiednio 2,8% i 3,7%). Komisja spodziewa się skurczenia węgierskiej
gospodarki w roku bieżącym (-0,3%), a następnie jej lekkiego wzrostu (1,1%) w roku 2013.
Bruksela ocenia jednocześnie, że wskaźnik zadłużenia państwa węgierskiego spadnie z
80,6% w relacji do PKB na koniec zeszłego roku do 78,5% na koniec bieżącego roku, by w
2013 roku osiągnąć poziom 78%. KE podała, że powodem zmian prognozy jest
przedstawiony przez rząd węgierski pod koniec kwietnia br. nowy plan konwergencji i stan
zaawansowania reform strukturalnych. Prognoza dla Węgier dostępna jest on-line na stronie
KE: http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2012_spring/hu_en.pdf.
3.
OECD w swym najnowszym raporcie przewiduje dla Węgier w roku bieżącym
spadek gospodarczy na poziomie 1,5% (jeszcze w marcu br. prognozowała spadek 0,6%owy) i 1,1%-owy wzrost PKB w roku 2013 (podobnie przewidywano w marcu br.). Deficyt
budżetowy wynieść ma w roku 2012 3% PKB, a w roku 2013 2,9% PKB. Autorzy prognozy
argumentują, że wzrost gospodarczy na Węgrzech jest silnie uzależniony od eksportu
(spodziewają się jego słabszego wzrostu w roku bieżącym: o 4,8%, w porównaniu z 8,4%owym wzrostem w roku 2011), przy stale słabnącym popycie wewnętrznym. Postępuje
spadek wartości inwestycji kapitałowych i zastój w udzielaniu kredytów dla przedsiębiorców.
Prognoza
OECD
dla
Węgier
dostępna
jest
on-line:
http://www.oecd.org/document/51/0,3746,en_2649_37443_45269939_1_1_1_37443,00.html.
4.
Komisja Europejska poinformowała (30 maja br.), że zarekomenduje Radzie ECOFIN
cofnięcie decyzji o tymczasowym zawieszeniu wypłat z funduszu spójności dla Węgier. Nie
zainicjowała natomiast procesu zamknięcia procedury nadmiernego deficytu, którą Węgry
objęte są od ośmiu lat. KE stwierdza, że Węgry, zgodnie z jej zaleceniami, podjęły działania
niezbędne do zredukowania nadmiernego deficytu, w związku z czym w roku bieżącym
spełnią kryterium deficytu na poziomie 2,5%, a w 2013 roku deficyt może pozostać poniżej
3%, mimo ogólnych złych warunków makroekonomicznych. KE zaznaczyła, że zgodnie z
Paktem Stabilności i Wzrostu, w dalszym ciągu będzie dokładnie śledziła kształtowanie się
węgierskiego budżetu.
5.
Europejski Bank Centralny opublikował pod koniec maja br. oświadczenie, w którym
stwierdza m.in., że węgierska legislacja nie gwarantuje pełnej niezależności banku
narodowego, nie spełnia też kryteriów prawnej integracji z systemem euro.
6.
Według wstępnych danych węgierskiego urzędu statystycznego KSH w pierwszym
kwartale 2012 roku węgierski PKB skurczył się o 0,7% w stosunku do analogicznego okresu
2011 roku, przy czym - po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych – spadek wyniósł
1,3%, a po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych i sezonowych 1,5%. W stosunku do
poprzedniego, czwartego kwartału 2011 roku węgierski PKB był niższy o 1,3% (po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych i sezonowych).
7.
Ceny artykułów konsumpcyjnych były w kwietniu wyższe o 5,7% w stosunku do cen
z kwietnia 2011 roku. Żywność zdrożała o 4,2%, przy czym największe poziomy wzrostu
odnotowano w przypadku: jaj - o 62,1 %, tłuszczu wieprzowego - o 30,9%, czekolady i
kakao - o 19,9 %, kawy - o 15,7%, wieprzowiny - o 12,1%, wędlin i kiełbas - o 10,7%,
spadły natomiast ceny mąki (o 16,0%), żywności sezonowej (o 14,7%) i cukru (o 10,6%).
Zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe (o 12,6%), paliwa (o 18,3%) oraz leki (o 3,2%). Ceny
gazu w butlach wzrosły o 14,1%, a centralnego ogrzewania o 11,7%. W przypadku usług
wzrost cen wyniósł 4,2%, w tym wywozu śmieci 6,4%, a opłaty za kanalizację 5,4%. Odzież
zdrożała o 2%, natomiast za artykuły trwałego użytku zapłacić trzeba było o 1,2% mniej niż
w kwietniu 2011 roku. W stosunku do marca 2012 roku ceny artykułów konsumpcyjnych
wzrosły o 0,8%. (KSH)
8.
W okresie luty-kwiecień 2012 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 11,5%, co
oznacza poziom wyższy o 0,1% w porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku. W
badanym okresie liczba bezrobotnych wyniosła 496 tysięcy i była o 15 tysięcy osób wyższa
w porównaniu z danymi sprzed roku. W grupie wiekowej 25-54 lat bezrobocie wyniosło
10,7% (bez zmian w ujęciu r/r), a wśród osób młodszych (15-24 lat) 27,3% (wzrost o 1,4% w
porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu bezrobotnych 45,7%
poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętna długość przebywania bez
zatrudnienia to 17,8 miesięcy. (KSH)
9.
W okresie styczeń-marzec 2012 roku w ujęciu rocznym średnia płaca brutto osób
zatrudnionych na pełnym etacie wzrosła o 4,4% i wyniosła 219.200 HUF, przy czym w
sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o 6,4% (do 229.200 HUF), a w sektorze
publicznym płace obniżyły się o 0,5% (do 197.700 HUF). Średnia płaca netto (liczona bez
ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 1,6%, do poziomu 141.800 HUF (przy czym w
przypadku pracowników fizycznych do 98.900 HUF, a umysłowych 185.800 HUF). (KSH)
10.
W okresie luty-kwiecień 2012 roku na Węgrzech zatrudnionych było 3.811 tys. osób,
co oznacza o 52 tys. osób więcej (wzrost o 1,4%), niż w analogicznym okresie roku 2011.
Spośród zatrudnionych w przedziale wiekowym 15-64 lat proporcja zatrudnienia wyniosła
56,1%. (KSH)
11.
W pierwszym kwartale 2012 roku nakłady inwestycyjne na Węgrzech zmniejszyły się
o 8,6% w porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku, utrwalając trwającą od kilku lat
tendencję spadkową. (KSH)
12.
Węgierski przemysł budowlany odnotował w marcu 2012 roku spadek o 12,6% w
porównaniu z marcem 2011 roku, przy czym produkcja budynków spadła o 17,6%, a
wykonanie robót innych było niższe o 5,3%. Portfel zamówień na roboty budowlane był
mniejszy r/r o 16,8%. (KSH)
-2-
13.
W pierwszym kwartale 2012 roku Węgry osiągnęły dodatnie saldo obrotów
handlowych ze światem na poziomie 1.746,2 mln EUR, przy czym wartość eksportu
wyniosła 19.975,2 mln EUR (spadek o 0,8% w stosunku do pierwszego kwartału 2011 roku),
a importu 18.229,1 mln EUR (wzrost o 1,2%). Łączna wartość obrotów wyniosła 38.204,3
mln EUR. W marcu 2012 roku obroty wyniosły 13.569,3 mln EUR, przy czym wartość
eksportu wyniosła 7.102,6 mln EUR, a importu 6.466,7 mln EUR. (KSH)
14.
W marcu 2012 roku produkcja przemysłowa spadła o 1,6% w porównaniu z marcem
2011 roku. Do zmiany przyczyniły się zmniejszone potrzeby grzewcze oraz malejący popyt
na urządzenia telekomunikacyjne oraz elektroniczne artykuły konsumpcyjne.
Wyeliminowanie czynników kalendarzowych i sezonowych zmienia obraz: w stosunku do
marca 2011 roku produkcja przemysłowa odnotowała wzrost o 0,6%, podobnie jak w
stosunku do lutego 2012 roku. W marcu 2012 roku eksport produktów przemysłowych
wzrósł o 0,5%, a sprzedaż krajowa produktów przemysłowych spadła o 7,6% w stosunku do
analogicznego okresu 2011 roku. (KSH).
15.
W kwietniu 2012 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu wzrosły o 7,1% w
stosunku do kwietnia 2011 roku i były o 0,3% wyższe w stosunku do poprzedniego miesiąca.
W ujęciu rocznym wzrost cen zanotowano w przetwórstwie naftowym i węglowym (o
22,9%), produkcji chemicznej (o 12,7%) oraz produkcji komputerów, produktów optycznych
i elektronicznych (o 9,8%). Spadek cen odnotowano w przypadku pozostałego przetwórstwa
przemysłowego i sektora napraw (o 5,2%), produkcji leków (o 4%) oraz przemyśle
tekstylnym i skórzanym (o 1,2%). Ceny zaopatrzenia w energię elektryczną, gaz, parę wodną
i klimatyzacji wzrosły r/r o 7%. (KSH)
16.
W stosunku do marca 2011 roku ceny produktów rolnych spadły w marcu 2012 roku
o 4,1%, przy czym ceny upraw roślinnych spadły o 11,7%, a ceny zwierząt żywych i
produktów pochodzenia zwierzęcego były wyższe o 14,6%. (KSH)
17.
Ministerstwo Gospodarki Narodowej opublikowało dane, z których wynika, że Węgry
odnotowały w kwietniu br. nadwyżkę budżetową w wysokości 289,3 mld HUF, co obniżyło
poziom deficytu za pierwsze cztery miesiące 2012 roku do 228,2 mld HUF, tj. 39,6%
deficytu założonego na cały rok bieżący (576,2 mld HUF).
18.
W maju 2012 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
(BÉT) wyniosły 201,3 mld HUF, a średnia wartość dziennej transakcji wyniosła 9,6 mld
HUF.
19.
Na koniec kwietnia 2012 roku rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku
narodowego (MNB) wyniosły 35,2 mld EUR (o 461 mln EUR więcej niż w miesiącu
poprzednim, natomiast o 959 mln EUR mniej niż w analogicznym okresie 2011 roku).
20.
Premier Orbán zapowiedział zamiar wykupu przez państwo 38,5%-owego pakietu
udziałów banku spółdzielczego TakarékBank, należących obecnie do niemieckiego DZ Bank
AG. Zakończenie negocjacji ma nastąpić latem br.
21.
Z dniem 2 czerwca br. nowym ministrem bez teki, odpowiedzialnym za negocjacje z
MFW (w miejsce T. Fellegiego), został Mihály Varga.
22.
Rząd zapowiedział, że nowy elektroniczny system pobierania opłat drogowych,
ustalanych proporcjonalnie do długości użytkowanego przez podatnika odcinka dróg, ma
-3-
ruszyć od połowy 2013 roku. Koszt zakupu systemu oraz jego obsługi w okresie najbliższych
10 lat ma wynieść 214,5 mld HUF netto i ma zostać sfinansowany z kredytów, których spłata
nastąpi z przyszłych wpływów z opłaty. Nowy system dotyczyć będzie pojazdów o masie
całkowitej powyżej 3,5 tony na trasach szybkiego ruchu oraz pozostałych odcinkach
głównych tras dróg publicznych.
23.
Parlament węgierski przyjął ustawę o nowym podatku telekomunikacyjnym,
nakładającą, z dniem 1 lipca br., na operatorów telekomunikacyjnych obowiązek zapłaty 2
HUF od każdej rozpoczętej minuty rozmów telefonicznych i sms/mms-ów.
24.
Parlament węgierski uchwalił ustawę wprowadzającą tzw. ’odwrócony VAT’ w
rolnictwie, który polega na tym, że - w przypadku sprzedaży produktu podlegającego
obowiązkowi opłaty VAT - sprzedający nie nalicza podatku VAT, zaś obowiązek jego
zapłaty zostaje przerzucony na kupującego, który dokonywać ma płatności bezpośrednio na
rzecz państwa. Zmiany wchodzą w życie z dniem 1 lipca br. i pozostaną w mocy na okres
przejściowy dwóch lat. Nowe przepisy dotyczą obrotu zbożami, nasionami oleistymi oraz
roślinami wysokobiałkowymi. Uchwalona ustawa wprowadza jednocześnie obowiązek
przekazywania władzom odpowiednich danych dot. transakcji kupna/sprzedaży, któremu
podlegać będą podmioty podatkowe, dokonujące kupna/sprzedaży produktów podlegających
nowym przepisom.
25.
KEHI (Rządowy Urząd ds. Kontroli) poinformował, w oparciu o dane pokontrolne z
pięciu największych obowiązkowych OFE, że od momentu rozpoczęcia przez fundusze
działalności (1995 roku), ich członkowie stracili 850 mld HUF, z czego 150 mld stanowiły
nieproporcjonalnie wysokie w stosunku do wyników koszty działalności operacyjnej
funduszy, a 700 mld potencjalnie utracone zyski (które mogły wpłynąć, gdyby fundusze
inwestowały w obligacje państwowe).
26.
Z analizy agencji nieruchomości (opartej na danych NAV, Urzędu Skarbowego i
Podatkowego) wynika, że w 2011 roku sprzedano na Węgrzech 90-92 tysiące mieszkań (dla
porównania: sprzedaż mieszkań w 2003 roku osiągnęła poziom 271 tysięcy).
27.
Rząd węgierski planuje zwiększenie od 2014 roku zawartości biokomponentów w
paliwach. Zgodnie z projektem rozporządzenia ich zawartość w benzynie (obecnie 3,1%) i
oleju napędowym (obecnie 4,4%) ma wzrosnąć do 4,9% w 2014 roku i 5,1% w 2015 roku.
28.
MNB (węgierski bank centralny) opublikował dane, zgodnie z którymi w pierwszym
kwartale br. łączna wartość kredytów udzielonych gospodarstwom domowym 232,9 mld
HUF (dla porównania: w pierwszym kwartale 2011 roku 93,4 mld HUF). Całość zobowiązań
kredytowych węgierskich gospodarstw domowych wynosi obecnie 7,7 bln HUF i
zmniejszyła się od zeszłego roku o ponad 4%, w przypadku przedsiębiorstw 7,4 trylionów
HUF i spadła w tym samym okresie o 1,8%.
29.
Pod koniec maja br. zamknięto Terminal nr 1 budapeszteńskiego lotniska
międzynarodowego. Obsługę loty tanich linii lotniczych, dotychczasowego głównego klienta
tego terminalu, przeniesiono do Terminalu nr 2. Przeloty w obrębie Schengen są obsługiwane
przez Terminal nr 2A, a pozostałe przez Terminal nr 2B.
30.
Według listy 100 najbogatszych Węgrów, publikowanej corocznie przez dziennik
gospodarczy Napi Gazdaság, w 2012 roku najbogatszą osobą na Węgrzech pozostaje nadal
Sándor Csányi, prezes banku OTP, z majątkiem szacowanym na 135 mld HUF (w zeszłym
roku 155 mld HUF).
-4-
31.
Węgierski Bank Narodowy MNB poinformował, że w 2011 roku wypracował zysk w
kwocie 13,6 mld HUF (dla porównania: rok 2010 zamknął stratą na poziomie 41,6 mld
HUF), przy jednoczesnej redukcji kosztów swego funkcjonowania o 38% w stosunku do
2006 roku (do 11,9 mld HUF).
32.
Według Instytutu Badań GfK zdolność węgierskich gospodarstw do gromadzenia
oszczędności była w pierwszym kwartale 2012 roku najniższa od 2004 roku, kiedy to zaczęto
przeprowadzać takie badania. W pierwszym kwartale br. jedynie 16% respondentów w wieku
16-69 lat posiadało oszczędności (40% w 2004 roku).
33.
Władze m.st. Budapeszt podjęły decyzję o przekazaniu 500 mln HUF w roku
bieżącym na poprawę infrastruktury trzeciej linii stołecznego metra.
34.
Trzy duże firmy telekomunikacyjne: Magyar Telekom, Telenor Magyarország oraz
Vodafone Magyarország wystosowały wspólne oświadczenie do węgierskiego rządu ws.
wycofania nowych przepisów o podatku telekomunikacyjnym.
35.
Zgodnie z projektem rozporządzenia resortu gospodarki narodowej w przyszłości
nowe Centrum Koordynacji Rozwoju Komunikacji (KKK) będzie odpowiedzialne za nadzór
realizacji wszelkich zadań rządowych związanych z zarządzaniem, utrzymaniem,
konserwacją i rozwojem sieci drogowej na Węgrzech. KKK ma przejąć zadania w tym
zakresie, należące dotychczas do państwowej dyrekcji dróg krajowych (Magyar Közút Zrt.),
agencji rozwoju infrastruktury krajowej (Nemzeti Infrastruktúra Fejlesztő Zrt.), spółki
zarządzającej państwowymi autostradami (Állami Autópálya Kezelő Zrt.) oraz krajowego
urzędu ds. komunikacji transportowej (Nemzeti Közlekedési Hatóság). Nowe Centrum
wykonywać ma swe funkcje w oparciu o środki z opłat drogowych i przychodów własnych
nieruchomości (bez dotacji państwowych).
36.
Według danych zrzeszenia MATESZ w pierwszym kwartale 2102 roku spadła
sprzedaż gazet i tabloidów w porównaniu z poprzednim kwartałem. Najwyższy obrót w
pierwszym kwartale br. odnotował Blikk (średnio 168 tys. egzemplarzy dziennie), a następnie
dziennik Népszabadság (spadek z 62 tys. do poniżej 60 tys.), Magyar Nemzet (43 tys.),
Népszava (19 tys.) i Magyar Hírlap (10,5 tys.). Najlepiej sprzedającą się gazetą regionalną
był Kisalföld (68 tys. egzemplarzy). Tygodniki tabloidalne Kiskegyed i Story sprzedały w
badanym okresie po ok. 198 tys. kopii w skali tygodnia.
37.
Z dniem 1 lipca 2012 roku państwowe Centrum Marketingu Rolnego
(Agrármarketing Centrum) zostanie wcielone (wraz z budżetem) do Magyar Turizmus Zrt.
(węgierska organizacja turystyczna), które przejmie tym samym zadania marketingowe z
zakresu promocji wina.
38.
Według instytutu GKI wartość dóbr zakupionych przez internet w 2011 roku
osiągnęła poziom 155 mld HUF. Zgodnie z prognozami rynek sprzedaży internetowej może
osiągnąć w tym roku wartość 175-180 mld HUF (ok. 3% całości rynku sprzedaży
detalicznej).
39.
Z badań przeprowadzonych przez Magyar Turizmus Zrt. (węgierska organizacja
turystyczna) wynika, że tylko 35% Węgrów planuje w tym roku letni wyjazd urlopowy, przy
czym 62% z nich spędzi wakacje w kraju, a 10% planuje spędzenie urlopu i w kraju i za
granicą. Dominującym kierunkiem wyjazdów krajowych jest Balaton, a zagranicznych
Chorwacja, Austria i Rumunia.
-5-
40.
Spółka Magyar Gáz Tranzit Zrt., należaca do węgierskiej państwowej grupy
energetycznej MVM, podpisała porozumienie ze słowackim partnerem Eustream ws. budowy
słowacko-węgierskiego interkonektora gazowego o długości 115 km, z czego na odcinek
węgierski przypadnie 94 km, na słowacki 21 km. Całkowita wartość inwestycji wyniesie 160
mln EUR, z czego UE sfinansuje 30 mln EUR. Gazociąg, umożliwiający przesył surowca
obydwie strony, ma zacząć funkcjonować z początkiem 2015 roku, a jego wydajność
przesyłowa w skali roku ma wynieść 5 mld m³.
41.
Pod koniec maja br. dokonano uroczystego otwarcia - zrekonstruowanego przez
węgierską firmę deweloperską TriGranit – nowego dworca kolejowego Poznań Główny.
Koszt inwestycji wyniósł ok. 7 mln EUR.
42.
Hard Rock Cafe w Budapeszcie jest jedną z pięciu najlepiej prosperujących placówek
tej sieci w Europie. Restaurację, którą otwarto pięć miesięcy temu, miesięcznie odwiedza
przeciętnie ok. 15 tysięcy gości (w kwietniu było to 20 tysięcy osób). Placówka na Węgrzech
zarządzana jest przez polską firmę, która na podstawie umowy franchisingowej prowadzi
również dwa dalsze punkty tej sieci w Warszawie i Krakowie.
43.
NÉBIH (Narodowy Urząd ds. Bezpieczeństwa Łańcucha Żywnościowego)
prolongował obowiązek składania zeznań podatkowych dot. nowego podatku od
bezpieczeństwa żywności do końca czerwca br. Wpłat z tytułu nowego podatku należy
również dokonywać w tym terminie.
44.
Nowym szefem Budapeszteńskiej Giełdy Papierów Wartościowych został z dniem 15
maja br. Zsolt Katona (dyr. gen. ING Banku). Jego poprzednikiem był György Mohai, który
złożył rezygnację w kwietniu br.
45.
Według raportu ICCA (International Congress and Conference Association)
Budapeszt zajął 11. miejsce wśród najbardziej popularnych miast konferencyjnych w
Europie, wyprzedził takie miasta jak Praga (14.), czy Bruksela (17.). Pierwsze trzy lokaty
zajęły kolejno Wiedeń, Paryż i Barcelona.
Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Wzrost PKB (%)
Produkcja przemysłowa (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
2009
-6,3
-17,7
4,2
10,5
2010
1,2
10,5
4,9
10,8 (X-XII)
*dane wstępne
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH)
Opr : Referat Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
-6-
2011
1,7
5,4
3,9
10,7 (X-XII)
2012
-1,3* (I-III)
0,6 (III)
5,7 (III)
11,5 (II-IV)