Layout 1

miesięcznik informacyjno-techniczny
Alergie
układu oddechowego
Badania epidemiologiczne wykazały korelację częstszego występowania
alergii z poziomem emisji spalin, z zamieszkiwaniem na terenach zurbanizowanych i z tzw. zachodnim trybem
życia. Z powodu procesu zapalnego
toczącego się w drogach oddechowych
składniki zanieczyszczenia powietrza
pokonują ochronną barierę śluzówki i
zapoczątkowują reakcję alergenną w
organizmie. Szkodliwe działanie chemicznych i biologicznych zanieczyszczeń powietrza może być w tych zależnościach dodatkowo wzmacniane
przez zjawiska meteorologiczne, np.
prędkość wiatru, wilgotność, burze,
anomalie klimatyczne wysokich i niskich temperatur czy okresy suszy i
powodzi. Ścisła korelacja między zaostrzeniem stanów astmatycznych a
czynnikami środowiskowymi, tj. zjawiskami meteorologicznymi, alergenami pochodzenia roślinnego i ich
dystrybucją, opiera się na szybszym i
bardziej intensywnym wzroście roślinności, ponieważ rośliny produkują więcej pyłków, a w ziarnie pyłku
wzrasta ilość białek alergizujących.
Ponadto wegetacja rozpoczyna się
wcześniej, przez co sezon pylenia zaczyna się szybciej i trwa dłużej.
Burze
Do szczególnych uciążliwości należą ostre ataki astmy u pacjentów z
pyłkowicą, występujące w różnych
strefach geograficznych podczas gwałtownych burz w sezonie pylenia. Ataki astmy są efektem uwolnienia do atmosfery bioaerozolu zawierającego
cząstki łatwiej penetrujące drogi oddechowe. W wodzie deszczowej następuje pęcznienie i pękanie ziaren
pyłków i spor grzybów oraz uwolnienie do atmosfery respirabilnej frakcji
cząstek o silnych właściwościach alergizujących. Nasilenie ataków astmy
obserwowano m.in. w Londynie, gdy
po gwałtownej lipcowej burzy w 2004
r. liczba pacjentów z ostrym atakiem
astmy była ponad 10-krotnie wyższa
niż przy zwykłej pogodzie (około 60)
- w ciągu 30 godzin przyjęto 640 pacjentów w trybie pilnym, w większości nie chorujących na astmę lub cierpiących jedynie na katar sienny.
www.instalator.pl
5 (189), maj 2014
Sytuacje takie mają miejsce jedynie
wiosną i latem, podczas pylenia, a wystąpienie epidemii, nadejście burzy i
wzrost stężenia pyłków są ściśle powiązane w czasie. U alergików, którzy
podczas burzy pozostali w domach
przy zamkniętych oknach, nie obserwowano zaostrzenia objawów. Wysokie ryzyko wystąpienia niebezpiecznych objawów astmy dotyczy zwłaszcza osób chorych nieleczonych lub leczonych niewłaściwie.
Choroby
układu oddechowego
W 2005 roku nastąpiło zniszczenie
Nowego Orleanu, najpierw przez huragan Katrina, a następnie przez katastrofalną powódź. Infrastruktura
mieszkaniowa i budynki publiczne
były zdewastowane i zanieczyszczone
osadami wód powodziowych, w których nastąpił gwałtowny rozwój mikroorganizmów. Po ustąpieniu wody
pomiary wykazywały ekstremalnie
wysoki poziom infestacji mikrobiologicznej powierza i materiałów budowlanych. Odbudowa miasta wiązała się
z zaangażowaniem osób przygotowanych - bądź nie - do pracy w warunkach wysokiego ryzyka ekspozycji na
grzyby i spory grzybów, na bakterie,
endotoksyny i mykotoksyny, a więc
czynniki, które mogą być odpowiedzialne za choroby układu oddechowego: alergie, toksyczne zapalenie
płuc, infekcje, zapalenie płuc oraz
wystąpienie lub zaostrzenie astmy. U
niemal ośmiuset robotników obserwowano wskaźniki nieprawidłowego
funkcjonowania układu oddechowego: gorączkę i kaszel, zapalenie zatok,
zapalenie płuc, nabycie astmy, trudności w oddychaniu, POChP oraz
wskaźniki czynności płuc [3].
Silne mrozy
Obserwacja i przeprowadzone wywiady z mieszkańcami Jakucka (od
października do marca 2007 roku) dotyczyły ubiorów chroniących przed
zimnem oraz ogrzewania mieszkań
(sypialni i pokoju dziennego) w warunkach temperatury powietrza:
+10,2°C, -20,0°C i -48,2°C; wyniki
korelowano z przypadkami śmierci z
powodu chorób układu krążenia,
układu oddechowego i wypadków w
tym okresie. Stwierdzono, że przy -
20,0°C temperatura pokoju dziennego wynosiła 19,6°C, zaś przy -48,2°C
obniżyła się zaledwie o pół stopnia.
Śmiertelność w Jakucku przy ekstremalnie niskiej temperaturze -48,2°C
nie wzrosła w porównaniu do wyższych temperatur, w przeciwieństwie
do krajów europejskich, gdzie już spadek temperatury poniżej +18°C wywoływał taki efekt. Dodać trzeba, że
zimą mieszkańcy Jakucka noszą co
najmniej cztery warstwy bardzo ciepłych ubrań (futra), ogrzewają mieszkania, a przy temperaturach poniżej 20°C nie wychodzą z domów. Śmiertelność z powodu chorób układu oddechowego wzrastała przy -20,0°C,
ale przy jednoczesnym spadku ilości
wypadków [5].
drinż.BogumiłaSzponar
Literatura:
[1] Ekstremalne zjawiska pogodowe,
zmiany klimatyczne i cywilizacyjne zanieczyszczenie powietrza - wpływ na występowanie i zaostrzanie chorób układu oddechowego: Komisja Wspólnot Europejskich, 2009. Dokument uzupełniający
Białą Księgę „Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania - Wpływ
zmian klimatu na zdrowie ludzi, zwierząt i
roślin”.
[2] D’Amato i wsp. Multidiscpl Respiratory Med. 2013.
[3] Rando i wsp., „Respiratory health effects associated with restoration work in
post-hurricane Katrina New Orleans. J
Env Public Health, 2012.
[4] Ekstremalne zjawiska pogodowe,
zmiany klimatyczne i cywilizacyjne zanieczyszczenie powietrza - wpływ na występowanie i zaostrzanie chorób układu oddechowego: Komisja Wspólnot Europejskich, 2009. Dokument uzupełniający
Białą Księgę „Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania - Wpływ
zmian klimatu na zdrowie ludzi, zwierząt i
roślin”.
[5] Donaldson i wsp. “Cold related mortalities and protection against cold in
Yakutsk, eastern Siberia: observation and
interview study”, BMJ 1998.
65