Przeor Mateusz Ludwik Prądzyński(1816-1823)

sylwetki PelPlińskicH włODaRzy
Przeor Mateusz Ludwik Prądzyński (1816-1823)
Gdy w październiku 1814 r. zmarł
opat komendariusz
Franciszek Ksawery
Rydzyński, rząd
pruski nie mianował nikogo na ten
urząd. Tak więc
szybkimi krokami
zbliżała się zagłada
klasztoru cysterskiego w Pelplinie. Gdy
zabrakło opata, w klasztorze najważniejszą osobą był przeor. Od 1816 r. urząd
ten piastował Mateusz Ludwik Aubracht
Prądzyński. Urodził się 14 stycznia 1756 r.
w Podlesiu Małym, w parafii Niedamowo.
Jego ojciec Jan, szlachcic pomorski, był
właścicielem majątku w Prądzonie, parafia
Borzyszkowy. Matka Brygida pochodziła
z rodu Łaszewskich. Mateusz Prądzyński
miał braci: Jakuba, Franciszka, Felicjana,
Jana oraz siostry: Joannę, Weronikę i
Katarzynę. Do pelplińskiego klasztoru
wstąpił 3 września 1778 r., profesję zakonną złożył w październiku 1779 r. W latach
1794-1797 był kuratusem w Pogódkach. Od
17 kwietnia 1798 r. do 31 grudnia 1806 r.
zawiadywał parafią pelplińską, by następnie od 1807 r. pełnić funkcję prokuratora
zakonnego. W 1816 r. został przeorem
klasztoru i równocześnie proboszczem w
Nowej Cerkwi.
Przeor Mateusz Prądzyński musiał być
znaną osobą wśród cystersów w Prusach,
gdyż obrany został w 1819 r. komisarzem
i wizytatorem generalnym w prowincji.
Natomiast zakonnicy z Bledzewa (lubuskie) wybrali go w 1821 r. na swojego
opata.
5 marca 1823 r. król pruski Fryderyk
Wilhelm III zadekretował likwidację opactwa pelplińskiego. W klasztorze przebywało wówczas 16 zakonników. Przeor
Mateusz Prądzyński, przedprzeor Leonard
Michel, Teodor Koszka, Oliwer Muller,
Urban Schulz, Wacław Rohn, Xystus
Śniegowski, Dionizy Netkowski, Edmund
Brzózkowski, Florian Karczyński, Wilhelm
Miecznikowski, Hieronim Ornas, Izydor
Bittner, Kadłubeusz Szynalewski. Dekret
królewski odczytał mnichom kanonik
Rossołkiewicz z Gdańska, pocieszając ich,
że klasztor zostanie w rękach Kościoła.
Ostateczna kasata dokonała się 2 kwietnia
1823 r. Opactwo cysterskie w Pelplinie po
549 latach przestało istnieć. Jego budynki przeznaczono na siedzibę zreorganizowanej terytorialnie diecezji chełmińskiej,
14
INFORMATOR PELPLIŃSKI
zakonnikom zaś przyznano dożywotnie
renty. Cystersi się rozproszyli. Kilku wróciło do rodzinnej Warmii, inni osiedli w
konwentach wielkopolskich. W Pelplinie
pozostali jedynie sparaliżowany ojciec
Teodor Koszka i urodzony w 1747 r. w
Czechach Leonard Michel, przyjęty do zakonu w 1772 r. W 1834 r. biskup Sedlag zaproponował mu posadę proboszcza. Ojciec
Leonard odpowiedział, że ma już 87 lat, z
których 62 spędził w Pelplinie i chciałby tu
pozostać. Zwiedzającym dawny klasztor
chętnie opowiadał o życiu miejscowych cystersów i uporczywie twierdził, że po stu
latach znowu ojcowie w szarych habitach
w stallach zasiadać będą. Zmarł w 1835 r.
i został – jako ostatni z cystersów – pochowany w kościele poklasztornym. W 1859
r. w Skarszewach zmarł ostatni żyjący cysters pelpliński Wilhelm Miecznikowski.
Przeor Mateusz Ludwik Prądzyński
otrzymał od rządu pruskiego pensję w wysokości 400 talarów rocznie i probostwo w
Nowej Cerkwi. Zachował prawo noszenia
habitu, pierścienia i krzyża. Podobno nie
raz z utęsknieniem spoglądał na widoczny
z Nowej Cerkwi szczyt sygnaturki kościoła
klasztornego w Pelplinie. Ostatni zwierzchnik cystersów pelplińskich zmarł w Nowej
Cerkwi 25 lipca 1829 r. i pochowany został
w miejscowym kościele.
W okresie istnienia opactwa Pelplin był
niewielką, lecz stopniowo rozwijającą się
wsią. W 1687 r. liczył 120 mieszkańców,
a w 1780 r. wraz z pobliską Wolą – 322
osoby, w tym 13 protestantów. W czasach
opactwa administratorów miejscowej parafii mianował opat na podstawie prawa
patronalnego, natomiast jurysdykcji udzielał biskup diecezjalny włocławski. Przed
rokiem 1823 administratorzy ci nigdy nie
posiadali instytucji proboszczowskiej i mogli być w każdej chwili odwołani. Ostatni
zakonni zarządcy parafii pelplińskiej to:
Florian Antoni Karczyński, cysters.
Urodził się 17 stycznia 1783 r. w Koźminku,
parafia Pogódki. Profesję zakonną złożył
w 1805 r., święcenia kapłańskie przyjął
w 1808 r. Parafią pelplińską zarządzał w
latach 1815-1817. Później był administratorem w Pogódkach, gdzie zmarł 19 kwietnia
1823 r., tuż po kasacie klasztoru.
Jan Konrad Jakub Bojanowski, cysters.
Urodził się 24 lipca 1777 r. w Puzdrowie,
święcenia kapłańskie przyjął w 1808 r.
Administratorem w Pelplinie był w okresie od 1817 r. do 4 sierpnia 1824 r. Zmarł
jako administrator parafii Garczyn 24
czerwca 1841 r. W latach 1821-1824 wspierał Bojanowskiego wikariusz Hieronim
Jan Ornass, który urodził się 15 kwietnia
1782 r. w Rajkowach, święcenia kapłańskie przyjął w 1808 r. we Włocławku. W
pelplińskiej parafii pracował do 6 sierpnia
1824 r. dokonując ostatniego zapisu chrztu
udzielonego przez cystersa.
„
Bogdan SoleCki
Komunikat
przypominający o zmianach od 1 stycznia 2012 r. zasad ustalania prawa do
świadczeń rodzinnych związanych z urodzeniem dziecka
Burmistrz Miasta i Gminy Pelplin przypomina, że od 1 stycznia 2012 r. prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka i jednorazowej zapomogi z tytułu
urodzenia się dziecka, ponownie uzależnione będzie od przedstawienia przez osobę ubiegającą się zaświadczenia, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później
niż od 10 tygodnia ciąży do porodu (przepisy ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczeniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców nie przewidują możliwości
zastąpienia ww. zaświadczenia oświadczeniem).
Wzór powyższego zaświadczenia określony jest we wchodzącym w życie 1 stycznia
2012 r. rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka
oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (Dz. U. z 2010 r.
Nr 183, poz. 1234).
Podstawa prawna:
– art. 9 i art. 15b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U.
Nr 139, poz. 992 z późn. zm.)
– art. 3 ustawy z dnia 5 marca 2010 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych
oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (Dz.
U. Nr 50, poz. 301).