ocena znajomoāci i stosowania afrodyzjaków

OCENA ZNAJOMOÂCI
I STOSOWANIA
AFRODYZJAKÓW
PRZEZ STUDENTÓW WOJEWÓDZTWA ÂLÑSKIEGO
dr med. Agnieszka Drosdzol, prof. dr hab. med. Violetta Skrzypulec,
Agnieszka Pniok, lek. Krzysztof Nowosielski
Streszczenie
Afrodyzjaki sà definiowane jako specyficzne substancje pobudzajàce sfer´ uczuciowo-seksualnà oraz wzmagajàce prawid∏owà lub obni˝onà pobudliwoÊç seksualnà. Powodujà one wybiórcze przekrwienie narzàdów
miednicy mniejszej oraz pobudzajà oÊrodki przywspó∏czulne uk∏adu nerwowego w rdzeniu przed∏u˝onym.
Cel pracy: Celem pracy by∏a ocena znajomoÊci i stosowania ró˝nych form afrodyzjaków przez studentów
województwa Êlàskiego. Materia∏ i metody: Badaniem obj´to grup´ 100 studentów Âlàskiej Akademii Medycznej
i Uniwersytetu Âlàskiego w Katowicach. Narz´dziem badawczym by∏ samodzielnie opracowany kwestionariusz
dotyczàcy znajomoÊci i stosowania afrodyzjaków. Analizy statystycznej dokonano w programie komputerowym
Statistica 6,0. Wyniki: Ârednia wieku ankietowanych wynosi∏a 23,2 ± 2,27 lat. 70% kobiet i 47% m´˝czyzn
deklarowa∏o sta∏e zwiàzki partnerskie, jak równie˝ wi´kszoÊç ankietowanych regularne ˝ycie seksualne.
98% studentów deklarowa∏a znajomoÊç afrodyzjaków. 36% obj´tych badaniem respondentów zastosowa∏o
kiedykolwiek afrodyzjaki w celu uzyskania efektu pobudzenia seksualnego. Odpowiednio 68% kobiet i 58%
m´˝czyzn potwierdzi∏o skutecznoÊç dzia∏ania Êrodków i preparatów o dzia∏aniu afrodyzujàcym.
Wnioski: Afrodyzjaki mogà wywieraç pozytywny efekt, lecz z pewnoÊcià nale˝y przeprowadziç wi´cej prospektywnych badaƒ klinicznych oceniajàcych ich dzia∏anie i skutecznoÊç.
S∏owa kluczowe
afrodyzjak, aktywnoÊç seksualna, kwestionariusz
EVALUATION OF THE KNOWLEDGE AND USE OF APRODISIACS AMONG THE SILESIAN REGION STUDENTS
Summary
Aphrodisiacs are defined as specific substances which activate emotional-sexual sphere and increase either
normal or decreased sexual stimulation. They cause the hyperaemia of selected pelvis minor organs and they
activate parasympathetic centers localized in the medulla.
Aim of the study: The aim of this study was to evaluate the knowledge and use of aphrodisiacs among the
Silesian Region students. Material and methods: A group of 100 students of the Medical University of Silesia and
the Silesian University in Katowice was subjected to an analysis. The research tool was a self-prepared
questionnaire containing questions about the knowledge and use of aphrodisiacs. Statistica 6,0 computer
software was used in statistical analysis. Results: The mean age was 23,2 ± 2,27. 70% of women and 47% of
men declared stable relationships as well as the majority of respondents stated regular sexual life. 98% of students knew many forms of aphrodisiacs. Aphrodisiacs were used in 36% by students as sexual stimulation. The
effectiveness of aphrodisiacs was confirmed by 68% of female and 58% of male, respectively.
Conclusions: Aphrodisiacs might cause a positive effect but more prospective clinical studies should be
performed to evaluate their activity and effectiveness.
Key words
aphrodisiacs, sexual activity, questionnaire
PRACA RECENZOWANA
Przeglàd Seksuologiczny, kwiecieƒ/czerwiec 2007, nr 10
dr med. Agnieszka
Drosdzol
prof. dr hab. med.
Violetta Skrzypulec
Agnieszka Pniok
lek. Krzysztof
Nowosielski
Zak∏ad Profilaktyki
Chorób Kobiecych
i Seksuologii
Katedra Zdrowia Kobiety
Âlàskiej Akademii
Medycznej w Katowicach
7
Zgodnie z definicjà afrodyzjak jest substancjà specyficznie pobudzajàcà sfer´
uczuciowo-seksualnà oraz wzmagajàcà
prawid∏owà lub obni˝onà pobudliwoÊç seksualnà [1, 2]. Afrodyzjaki dzia∏ajà wzmacniajàco na ustrój cz∏owieka. Sà to przede
wszystkim ekstrakty o w∏aÊciwoÊciach adaptogennych, korygujàc ró˝ne dysfunkcje organizmu ludzkiego, w zale˝noÊci od potrzeb
stymulujàc lub hamujàc. Substancje te normalizujà zdolnoÊç organizmu do generowania metabolicznych zmian przystosowawczych wobec ró˝nego rodzaju czynników
stresogennych. Znaczne obcià˝enie uk∏adu
nerwowego w wyniku sta∏ej ekspozycji
na czynniki stresogenne objawia si´ ogólnym os∏abieniem psychicznym i fizycznym,
jak równie˝ os∏abieniem pop´du p∏ciowego,
co w konsekwencji prowadzi do wystàpienia
zaburzeƒ seksualnych. Ârodki pochodzenia
roÊlinnego cz´sto korygujà dysfunkcje
seksualne, a w przypadkach wyst´powania
patologii seksualnych stanowià przydatne
ogniwo w procesie terapeutycznym [3].
Poza ogólnym dzia∏aniem wzmacniajàcym na organizm, afrodyzjaki pobudzajà
seksualnie. Zawierajà one bowiem substancje dra˝niàce, które powodujà lekkie, wybiórcze przekrwienie narzàdów miednicy
mniejszej, w tym tak˝e narzàdów p∏ciowych.
RoÊliny dzia∏ajàce w taki w∏aÊnie sposób
to m.in. kardamon, imbir, kurkuma, ga∏ka
muszkato∏owa, gorczyca, ja∏owiec. W innym
mechanizmie dzia∏ajà na przyk∏ad damiana,
pochrzyn, maka, kolcoroÊl, ˝eƒ-szeƒ, winoroÊl, yohimba – wywo∏ujà one efekt erotyzujàcy, w wyniku pobudzenia oÊrodków
przywspó∏czulnych uk∏adu nerwowego
w rdzeniu przed∏u˝onym, wzmagajà przez to
podniecenie seksualne i podatnoÊç
na bodêce erotyczne [1, 4, 5, 6, 7].
Ze wzgl´du na mechanizm dzia∏ania
afrodyzjaki mo˝na podzieliç na pi´ç grup:
analogiczne, skojarzeniowe, „kanibalistyczne”, terapeutyczne oraz wra˝eniowe [2, 7].
Afrodyzjaki
analogiczne
przypominajà
swoim kszta∏tem narzàdy p∏ciowe i sà to
na przyk∏ad: ostrygi, korzeƒ ˝eƒ-szenia,
korzeƒ mandragory. Afrodyzjaki skojarzeniowe majà zwiàzek z praktykami seksualnymi, cz´sto dawno zapomnianymi. Sà reliktami dawnych wierzeƒ, które przerwa∏y
w tradycji ludowej, jak na przyk∏ad zajàc
poÊwi´cony bogini Afrodycie, czy pod∏u˝ne
bochenki chleba poÊwi´cone bogowi p∏odnoÊci – Priapowi. Do afrodyzjaków „kanibalistycznych” zaliczamy jàdra baranie, cz∏onki
byków – zgodnie z wierzeniami, i˝ przez
8
skonsumowanie narzàdu p∏ciowego innego
zwierz´cia, przejmuje si´ w pewnym stopniu
jego si∏´ czy potencj´. Afrodyzjaki terapeutyczne to substancje, którym przypisywane
jest podniecajàce dzia∏anie na organizm
cz∏owieka. U˝ywane sà w postaci napojów
i pokarmów, sà wdychane lub stosowane
zewn´trznie. Afrodyzjaki wra˝eniowe sà to
czynnoÊci majàce na celu zwi´kszenie podniecenia seksualnego poprzez oddzia∏ywanie na ró˝ne zmys∏y. Zaliczmy do nich
masa˝, literatur´ erotycznà, ilustracje lub
filmy erotyczne, gry mi∏osne i techniki urozmaicajàce wspó∏˝ycie seksualne lub zwi´kszajàce jego intensywnoÊç [2, 7].
Cel pracy
Celem pracy by∏a ocena znajomoÊci
i stosowania ró˝nych form afrodyzjaków
przez studentów Âlàskiej Akademii Medycznej i Uniwersytetu Âlàskiego.
Materia∏ i metody
Badaniem o charakterze kohortowym
retrospektywnym obj´to grup´ losowo
wybranych 100 osób – studentów Âlàskiej
Akademii Medycznej (n=50) i Uniwersytetu
Âlàskiego (n=50) w Katowicach w okresie
od stycznia do czerwca 2006 r. Narz´dziem
badawczym by∏ samodzielnie opracowany
kwestionariusz zawierajàcy 22 pytania dotyczàce danych personalnych (wiek, p∏eç,
stan cywilny), wywiadu po∏o˝niczo-ginekologicznego (wiek pierwszej miesiàczki, regularnoÊç miesiàczkowania, wizyty u lekarza
po∏o˝nika-ginekologa), ˝ycia seksualnego
(wiek inicjacji seksualnej, aktywnoÊç seksualna), jak równie˝ znajomoÊci i zastosowania ró˝nych form afrodyzjaków. Analizy
statystycznej dokonano w programie komputerowym Statistica 6,0.
Wyniki
Badaniem o charakterze ankietowym obj´∏o grup´ 100 studentów – 50 studentów
Âlàskiej Akademii Medycznej (SAM) i 50 studentów Uniwersytetu Âlàskiego (US). Ârednia wieku ankietowanych wynosi∏a 23,2 ±
2,27 lat. Najliczniejszà grup´ respondentów
(51%) stanowili studenci w wieku 21–22 lata.
Zdecydowanà wi´kszoÊç w grupie ankietowanych stanowi∏y kobiety – 81%, m´˝czyêni
natomiast stanowili mniejszà cz´Êç grupy –
19%.
W populacji badanej 4% kobiet zawar∏o
zwiàzek ma∏˝eƒski, natomiast wszyscy badani m´˝czyêni byli stanu wolnego. 75% ankietowanych zainicjowa∏o ju˝ swoje ˝ycie
Przeglàd Seksuologiczny, kwiecieƒ/czerwiec 2007, nr 10
seksualne. Âredni wiek inicjacji seksualnej
dla badanej populacji wynosi∏ 17,5 ± 1,64 lat.
70% kobiet i 47% m´˝czyzn deklarowa∏o
sta∏e zwiàzki partnerskie, jak równie˝ przewa˝ajàca wi´kszoÊç ankietowanych regularne ˝ycie seksualne (odpowiednio: 53%
m´˝czyzn i 63% kobiet). 78% studentek
i 63% studentów wyrazi∏o satysfakcj´ z ˝ycia
seksualnego.
Analiza przeprowadzonych badaƒ wykaza∏a, i˝ 98% studentów SAM i US deklaruje
znajomoÊç afrodyzjaków. Grupà, która wykaza∏a si´ najwi´kszà znajomoÊcià ocenianych zwiàzków by∏a m∏odzie˝ w przedziale
wiekowym 21–22 lata (ryc.1.). WÊród najbardziej znanych Êrodków pobudzajàcych znalaz∏y si´ zdaniem ankietowanych: lek Viagra
– 42%, przyprawa lubczyk – 25%, preparat
z muchy hiszpaƒskiej – 18% oraz zio∏o lecznicze ˝eƒ-szeƒ – 14%. G∏ównymi êród∏ami
wiedzy dotyczàcej zwiàzków o charakterze
afrodyzujàcym w badanej populacji by∏a
prasa (41%), a nast´pnie media (28%) oraz
rówieÊnicy (26%).
36% obj´tych badaniem ankietowanych
zastosowa∏o kiedykolwiek afrodyzjaki w celu
uzyskania efektu pobudzenia seksualnego.
Odpowiednio 68% kobiet i 58% m´˝czyzn
potwierdzi∏o skutecznoÊç dzia∏ania Êrodków
i preparatów o dzia∏aniu afrodyzujàcym.
Dyskusja
Afrodyzjaki sà Êrodkami znanymi ju˝
od czasów staro˝ytnych, które stosowano
w celu zdobycia mi∏oÊci upragnionej osoby,
zwi´kszenia potencji seksualnej oraz jako
leki w dysfunkcjach seksualnych [2]. Aktualnie wiedza o specyfikach o aktywnoÊci afrodyzujàcej powoli zamiera, a ich zastosowanie jest niewielkie. Od czasu pojawienia si´
leków pobudzajàcych seksualnie afrodyzjaki
tracà popularnoÊç, przetrwa∏y jedynie w
medycynie ludowej oraz w dietetyce seksualnej. Powodem mo˝e byç równie˝ fakt,
i˝ granica mi´dzy dzia∏aniem leczniczym
(„napojem mi∏osnym”), a toksycznym w
wielu przypadkach jest niewielka, co mo˝e
prowadziç do zaburzeƒ funkcjonowania
organizmu.
W piÊmiennictwie naukowym spotykamy
niewiele prac i badaƒ klinicznych dotyczàcych dzia∏ania i aktywnoÊci afrodyzjaków.
W wi´kszoÊci przypadków, wzmianki na
temat Êrodków o charakterze afrodyzujàcym
znajdujemy w pracach opisujàcych zaburzenia seksualne, gdzie czytamy, ˝e stosowane sà one w medycynie ludowej lub ˝e
nale˝à do „Êwiata antycznego” [3, 4, 5, 6, 8].
%
zna
50%
50
nie zna
45
40
35
31%
30
25
20
15%
15
10
5
0
1%
1%
0
19–21 lat
21–22 lat
23–24 lat
2%
0
25–26 lat
Ryc. 1. ZnajomoÊç afrodyzjaków wÊród studentów SAM i US.
Niektórzy autorzy nawet zaprzeczajà mo˝liwoÊci wp∏ywu afrodyzjaków na seksualnoÊç
cz∏owieka [9].
Wnioski
Przeprowadzone badanie unaoczni∏o,
i˝ wcià˝ stosuje si´ afrodyzjaki, chocia˝ respondenci tak deklarujàcy stanowià mniejszoÊç – 36%. Sà to g∏ównie ludzie m∏odzi,
którzy chcà bardziej urozmaiciç swoje ˝ycie
seksualne. Ponad 50% potwierdza skutecznoÊç afrodyzjaków. Na podstawie zaprezentowanych badaƒ mo˝na wnioskowaç, i˝
afrodyzjaki mogà wywieraç pozytywny efekt,
lecz z pewnoÊcià nale˝y zaprojektowaç
i przeprowadziç wi´cej prospektywnych
badaƒ klinicznych oceniajàcych ich dzia∏anie i skutecznoÊç. ◗
PiÊmiennictwo
1. Skrzypulec V. (red.) (2005) Wst´p do seksuologii. Wydawnictwo Kwieciƒski. Katowice.
2. Lew-Starowicz Z., Zdrojewicz Z., Dulko S. (2002) Leksykon seksuologiczny. Continuo. Wroc∏aw.
3. Lew-Starowicz Z. (2004) Zaburzenia seksualne w praktyce ogólnolekarskiej. Wydawnictwo Termedia. Poznaƒ.
4. J´drzejko K., Klama H., ˚arnowiec J. (1997) Zarys wiedzy o roÊlinach
leczniczych. ÂAM w Katowicach. Katowice.
5. Kar∏owicz-Bodalska K., Staƒczak J. (2005) Surowce roÊlinne o dzia∏aniu wzmacniajàcym libido w stanach dysfunkcji seksualnej. Post´py fitoterapii. 1-2 (15), 4-15.
6. Lutomski J. (2002) Wp∏yw Êrodków zio∏owych na witalnoÊç organizmu.
Post´py fitoterapii. 1-2 (8), 12-21.
7. Stawarz B., ¸´cki A., Zieniuk S. (1999) Impotencja – wspó∏czesne metody
leczenia chirurgicznego i farmakologicznego. Gin Prakt. 4 (37), 8-13.
8. Kohn I., Kaplan S. (2001) Zaburzenia seksualne u kobiet: co wiemy na ten
temat i jak mo˝emy pomóc. Ginekologia po dyplomie. 3 (13), 23-28.
9. Feldmanh H. i in. (1994) Impotence and its medical and psychological correlates: results of the Massachutes Male Aging Study. J Urol. 5 (39), 31-34.
Przeglàd Seksuologiczny, kwiecieƒ/czerwiec 2007, nr 10
9