Czytaj - Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
Transkrypt
Czytaj - Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
mgr inż. JAN JAGŁA Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Sterownik elektrohydrauliczny typu SEMI-3 – innowacyjne rozwiązanie konstrukcyjne W artykule omówiono szczególne warunki, w jakich pracują rozdzielacze elektrohydrauliczne – skupiono się zwłaszcza na czynnikach wpływających na jakość ich pracy. Dokonano przeglądu rozwiązań, jakie w Instytucie EMAG opracowano dla poprawy bezpieczeństwa w procesach sterowania. Przedstawiono szeroko stosowany sterownik SEMI-2, przeznaczony do sterowania iskrobezpiecznymi rozdzielaczami hydraulicznymi i pneumatycznymi przystosowanymi do eksploatacji w trudnych warunkach podziemi kopalń. Zaprezentowano nowe rozwiązanie sterownika SEMI-3 oraz dokonano porównania jego parametrów z parametrami sterownika SEMI-2. 1. WPROWADZENIE W Instytucie Technik Innowacyjnych EMAG od wielu lat prowadzone są prace badawczo-rozwojowe nad iskrobezpiecznymi rozdzielaczami elektrohydraulicznymi i elektropneumatycznymi, zasilanymi różnymi rodzajami mediów roboczych. Szczególnym przeznaczeniem tych rozdzielaczy jest praca w podziemiach kopalń. Stanowią one jeden z podstawowych elementów w procesie automatyzacji i mechanizacji maszyn i urządzeń górniczych. Prace rozpoczęte w latach siedemdziesiątych miały na celu opracowanie doświadczalnego sterownika elektrohydraulicznego do sterowania przepływem emulsji olejowo-wodnej. Po latach intensywnych badań i zdobyciu wielu doświadczeń skonstruowano rozdzielacze elektrohydrauliczne i elektropneumatyczne mogące z powodzeniem konkurować z rozwiązaniami firm zagranicznych pod względem rozwiązań technicznych, parametrów pracy, niezawodności i trwałości. 2. SZCZEGÓLNE WARUNKI PRACY ROZDZIELACZY ELEKTROHYDRAULICZNYCH Elementy układów hydraulicznych maszyn i urządzeń górniczych podlegają działaniu różnych czynników zewnętrznych, takich jak pył węglowy i ka- mienny, wilgotność powietrza, gazy czy temperatura otoczenia. Elementy te muszą być zatem zabezpieczone przed oddziaływaniem tych czynników, a w szczególności przed niebezpieczeństwem spowodowania wybuchu metanu. Rozdzielacze elektrohydrauliczne, jako jeden z elementów układu hydraulicznego, muszą spełniać ściśle określone wymagania sprecyzowane w odpowiednich normach. Warunek iskrobezpieczeństwa, zabezpieczenia przed działaniem pyłów i innych czynników, stawia przed konstruktorem określone wymagania w zakresie doboru odpowiednich materiałów, zabezpieczenia tych materiałów przed korozją, procesu wytwarzania, montażu i serwisu tych elementów [2]. W maszynach i urządzeniach górniczych stosowane są różne media robocze – przykładowo w układach napędowych kombajnów ścianowych stosowany jest olej hydrauliczny, a w układach hydraulicznych obudowy zmechanizowanej podstawowym medium roboczym jest emulsja olejowo-wodna. Lepkość emulsji jest mała i zbliżona do lepkości wody, a smarność stosunkowo niska. Stosowanie tego medium roboczego wiąże się ze zjawiskiem korozji mikrobiologicznej, której źródłem są mikroorganizmy zawarte w wodzie. W przypadku medium, jakim jest powietrze, występują jeszcze większe problemy. Sprężone powietrze jako medium robocze wykorzystywane jest m.in. w napędach urządzeń przyszybowych. Lepkość powietrza jest znikomo mała w stosunku do lepkości wody, a bardzo duża ściśliwość, przy ograniczonym ciśnieniu zasilania, może być przyczyną powsta- 30 nia zjawiska „młotka pneumatycznego”. Dodatkowo częsty brak odwodnienia powietrza zasilającego potęguje zjawisko korozji. W urządzeniach i maszynach górniczych występuje również problem pracy rozdzielaczy z dużą częstotliwością. Przerwy pomiędzy załączeniami rozdzielacza mogą sięgać nawet 100 i więcej godzin. W przypadku długich przerw w pracy z dużym natężeniem występuje wytrącanie się zanieczyszczeń z medium roboczego. Dotyczy to głównie emulsji olejowowodnej. Długie przerwy w pracy układu hydraulicznego są również przyczyną bardzo niekorzystnego zjawiska, jakim jest jego zapowietrzenie. Ze względu na proces pracy w warunkach eksploatacyjnych rozdzielacze muszą spełniać także warunek trwałości, wynoszący co najmniej 30 000 cykli przesterowań. Rozdzielacze opracowane przez Instytut EMAG spełniają ten warunek i z powodzeniem zapewniają 60 000 cykli przesterowań. Konstrukcja rozdzielaczy elektrohydraulicznych i elektropneumatycznych składa się z sterownika elektrohydraulicznego, tj. rozdzielacza pilotującego, zintegrowanego z elektromagnesem i rozdzielacza wykonawczego. Konstrukcję rozdzielaczy pilotowych oparto na technice zaworowej, zapewniając dużą szczelność zamknięcia, nie do osiągnięcia przy rozdzielaczach suwakowych. Jest to szczególnie ważne, gdy medium robocze stanowi powietrze lub emulsja olejowo-wodna. Sterownik elektrohydrauliczny steruje dużymi mocami hydraulicznymi rozdzielaczy wykonawczych przy bardzo małych siłach lub mocach elektrycznych potrzebnych do zasilania elektromagnesu. Elektromagnesy stosowane w rozdzielaczach muszą być dopuszczone do stosowania w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych w polach niemetanowych i metanowych w pomieszczeniach zaliczonych do stopnia „a”, „b” i „c” niebezpieczeństwa wybuchu zgodnie z właściwościami określonymi cechą budowy przeciwwybuchowej ExsiaI. Elektromagnes może współpracować z iskrobezpiecznym obwodem wyjściowym kategorii ia zasilacza dopuszczonego dla I grupy wybuchowości gazu o następujących parametrach U = 12 V DC(-15% +10%), Imax = 1,6 A. 3. PRZEGLĄD PIERWSZYCH KONSTRUKCJI STEROWNIKÓW ELEKTROHYDRAULICZYCH Pierwszym z rozwiązań opracowanych w Instytucie EMAG był sterownik SEMI-1, który posiadał różne konstrukcje (rys. 1). MECHANIZACJA I AUTOMATYZACJA GÓRNICTWA Rys. 1. Pierwsze rozwiązanie konstrukcyjne sterownika SEMI-1 (opracowanie własne) Z kolei pierwszym prototypem zbudowanym w Instytucie był sterownik elektrohydrauliczny typu SEMI-1 (rys. 2). Rys. 2. Sterownik elektrohydrauliczny SEMI-1 (opracowanie własne) Rozdzielacz pilotowy jest wkręcony w elektromagnes. Jako kompletny element sterownik jest przykręcony śrubami do korpusu. W korpusie tym wykonane są odpowiednie komory umożliwiające dopływ i odprowadzenie medium roboczego. Elektromagnes ten jest tzw. elektromagnesem „mokrym”, to znaczy, że medium robocze po przesterowaniu rozdzielacza pilotowego przedostaje się do przestrzeni pomiędzy tulejką a kotwicą i rdzeniem. Podawanie ciśnienia na rozdzielacz pilotowy od jego czoła wymagało zastosowania do zamocowania sterownika śrub o zwiększonej wytrzymałości. Zebrane doświadczenia i współpraca z Politechniką Śląską pozwoliły na opracowanie nowej konstrukcji elektromagnesu, oznaczonego jako EMI-3, zwanego elektromagnesem „mokrym”. Zrezygnowano w jego przypadku z sprężyny powrotnej kotwicy. Zmodyfikowano konstrukcję rozdzielacza pilotującego, optymalizując wielkość szczeliny roboczej i wyposażając urządzenie w indywidualny filtr. Elektromagnes zaopatrzono w przycisk z redukcją siły. Elektromagnes EMI-3 połączony ze zmodernizowanym rozdzielaczem pilotowym RHP-2 nazwano sterownikiem SEMI-2 ( rys. 3). Sterownik ten przy pobieranej mocy rzędu 1 W pozwalał sterować ciśnieniem o wartości 38 MPa. Nr 10(512) PAŹDZIERNIK 2013 Rys. 3. Sterownik elektrohydrauliczny SEMI-2 (opracowanie własne) W celu poprawy funkcjonalności elektromagnesu dokonano zmian w układzie zasilania napięciem jego cewki oraz zastosowano komorę przyłączeniową do podłączenia przewodów elektrycznych. Przycisk sterujący kotwicą schowano w korpusie elektromagnesu celem zabezpieczenia go przed mechanicznymi uszkodzeniami. Zastosowanie w tym rozwiązaniu specjalnego układu elektronicznego sterującego pracą elektromagnesu zapewniło szybką likwidację magnetyzmu szczątkowego po zaniku napięcia zasilającego elektromagnes. Podstawowe dane techniczne urządzenia oraz schemat połączeń hydraulicznych przedstawiono na rysunkach 4. i 5. 31 Najnowszymi rozwiązaniami są obecnie sterowniki SEMI-2 z elektromagnesem EMI-3/T z komorą przyłączeniową. Sterowniki te mogą być produkowane w trzech odmianach: SEMI-2/E, SEMI-2/OL oraz SEMI-2/P. Symbol oznacza medium robocze, dla jakiego urządzenie jest przewidziane: E – emulsję olejowo-wodną, OL – olej hydrauliczny lub o podobnych właściwościach, P – sprężone powietrze. Sterownik elektrohydrauliczny typu SEMI-2 stał się podstawą rozwoju całego typoszeregu rozdzielaczy hydraulicznych i pneumatycznych. 4. ZAKRES STOSOWANIA STEROWNIKA ELEKTROHYDRAULICZNEGO SEMI-2 Sterowniki SEMI-2 przeznaczone są do sterowania iskrobezpiecznymi rozdzielaczami hydraulicznymi i pneumatycznymi przystosowanymi do pracy w trudnych warunkach podziemi kopalń. Jednym z pierwszych zastosowań sterownika elektrohydraulicznego SEMI-2, eksploatowanego w układach hydraulicznych zasilanych olejem hydraulicznym, było umieszczenie go w konstrukcji rozdzielacza elektrohydraulicznego ZEH-2 (rys. 6 i 7). Rys. 6. Rozdzielacz elektrohydrauliczny ZEH-2 (opracowanie własne) Rys. 4. Wymiary i podstawowe dane sterownika SEMI-2 z komorą przyłączeniową (opracowanie własne) Rys. 5. Sterownik SEMI-2 z komorą przyłączeniową (opracowanie własne) Rys. 7. Sterownik SEMI-2 z kostką przyłączową (opracowanie własne) 32 MECHANIZACJA I AUTOMATYZACJA GÓRNICTWA Rozdzielacz ten jest stosowany w olejowym układzie hydraulicznym sterowania pracą kołowrotów kopalnianych (medium olejowe). Sterownik elektrohydrauliczny SEMI-2 jest stosowany również w układzie sterowania napędem kolejek podwieszonych typu HNK-1, zasilanych olejem hydraulicznym. Sterowniki elektrohydrauliczne SEMI-2 sterują pracą rozdzielacza proporcjonalnego typu RPro-1 (rys. 8) za pośrednictwem popychaczy pośrednich znajdujących się w elementach dociskowych wkładu zaworowego. zagrożonych wybuchem metanu i/lub pyłu węglowego zgodnie z właściwościami określonymi cechą budowy przeciwwybuchowej. W rozdzielaczach zastosowano suwakowy rozdzielacz pneumatyczny konstrukcji Instytutu EMAG. Rozdzielacz ten przeszedł pewną drogę rozwoju, co doprowadziło do rozwiązania, w którym elektromagnes, rozdzielacz pilotujący i rozdzielacz wykonawczy stanowią jedną całość konstrukcyjną. Ponadto w Instytucie EMAG opracowano typoszereg rozdzielaczy elektropneumatycznych typu REPI - */*-*-* o różnych parametrach techniczno-konstrukcyjnych, dostosowując je do potrzeb użytkowników. Pozytywne doświadczenia wynikające ze stosowania sprężonego powietrza w sterowaniu urządzeniami pomocniczymi w przemyśle wydobywczym pozwoliły na rozszerzenie zakresu stosowania tego medium. Aktualnie powszechnie stosowane są rozdzielacze elektropneumatyczne REPI, służące do sterowania pracą urządzeń przyszybowych. Parametry techniczne tych rozdzielaczy nie są jednak wystarczające do sterowania maszynami o większej wydajności. Konieczność sterowania awaryjnego napędem pneumatycznym wentylatora lutniowego w przypadku wyłączenia energii elektrycznej zrodziła potrzebę skonstruowania zaworu elektropneumatycznego o dużej wydajności typu ZEP-1 (rys. 10) sterowanego sterownikiem typu SEMI-2. Rys. 8. Rozdzielacz proporcjonalny typu RPro-1 (opracowanie własne) Rozdzielacz proporcjonalny RPro-1 jest 4-drogowym hydraulicznym rozdzielaczem regulacyjnym, przeznaczonym do elektronicznej regulacji ciśnienia i przepływu cieczy w maszynach i urządzeniach. Składa się on z korpusu, w którym umieszczono wkład zaworowy z suwakiem, który wraz z centralnie zamontowanymi dyszami tworzy regulator ciśnienia/przepływu. Sterownik o symbolu SEMI-2/P służy do sterowania iskrobezpiecznymi elektropneumatycznymi rozdzielaczami o bardzo dużych przepływach sprężonego powietrza przy ciśnieniu nominalnym 0,63 MPa. Rozdzielacze elektropneumatyczne iskrobezpieczne typu REPI (rys. 9) są przeznaczone do elektrycznego sterowania kierunkiem przepływu sprężonego powietrza w maszynach i urządzeniach stosowanych w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych Rys. 10. Rozdzielacz elektropneumatyczny typu ZEP-1 - */*-*-* (opracowanie własne) Rys. 9. Rozdzielacz elektropneumatyczny typu REPI - */*-*-* (opracowanie własne) Procedura uruchomienia napędów maszyn urabiających przewiduje wstępne uruchomienie pompy wodnej w chodniku podścianowym i wytworzenie ciśnienia o odpowiedniej wartości. Dostarczona woda zasila obwody chłodzenia i zraszania, zabudowane na kombajnie ścianowym. Praktycznie niemożliwe jest uruchomienie napędów bez kontroli dopływu wody oraz sygnalizacji braku odpowiedniego ciśnienia. Niedostateczny stan ciśnienia w obecnie stosowanych układach sygnalizuje czujnik ciśnienia wody, przeka- Nr 10(512) PAŹDZIERNIK 2013 zując informacje do systemu sterowania i diagnostyki. Brakuje natomiast możliwości automatycznego sterowania pracą zaworu dopływu wody znajdującego się na kombajnie. Instytut EMAG zaproponował zastosowanie zaworu elektrohydraulicznego spełniającego wymagania określone dla urządzeń pracujących w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. W rozwiązaniu tym sterownik elektrohydrauliczny typu SEMI-2/.. steruje zaworem hydraulicznym typu grzybkowego. Zastosowanie tego zaworu ze względu na zmienny stan zanieczyszczenia wody w rurociągach przeciwpożarowych wymaga filtracji na poziomie 25 mm, co wymaga skonstruowania dokładnego systemu filtracji. Dla tego typu przypadków proponuje się zastosowanie sterownika elektrohydraulicznego ZEW-1 (rys. 11) do sterowania, poprzez rozdzielacz pilotujący, rozdzielaczem typu grzybkowego. 33 Umożliwia on elektryczne lub ręczne sterowanie przepływem medium w określonym kierunku. Jako medium stosuje się olej hydrauliczny (lub inny o podobnych własnościach) lub emulsję olejowowodną. Maksymalna wielkość przepływu zależy od rodzaju medium roboczego, jego ciśnienia oraz dopuszczalnych przez użytkownika spadków ciśnienia na zaworach rozdzielacza wykonawczego. Nominalne ciśnienie wynosi 32 MPa. 5. ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE NOWEGO STEROWNIKA ELEKTROHYDRAULICZNEGO TYPU SEMI-3 Sterownik elektrohydrauliczny typu SEMI-3/.. (rys. 13) zbudowany jest z iskrobezpiecznego elektromagnesu o nowoczesnej konstrukcji typu EMI-4 i zmodernizowanego rozdzielacza pilotującego typu RHP-4. Rys. 13. Sterownik elektrohydrauliczny typu SEMI-3 (opracowanie własne) Rys. 11. Zawór elektrohydrauliczny do instalacji wodnych typu ZEW-1 (opracowanie własne) Do sterowania przepływu medium, które steruje jednym odbiornikiem z jedną funkcją, opracowano rozdzielacz wykonawczy typu RWSE-1 (rys. 12). Rys. 12. Rozdzielacz wykonawczy typu RWSE-1 (opracowanie własne) Istotnym elementem innowacyjnego, iskrobezpiecznego elektromagnesu jest zmniejszona, w stosunku do poprzedniego modelu, cewka, o poborze prądu 0,08 A. Cewkę zamknięto dwustronnie w tulei magnetowodu zworą i rdzeniem. Całość umieszczono w korpusie wykonanym z tworzywa sztucznego dopuszczonego do stosowania w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Poprzez odpowiednie wkręcenie popychacza dokonuje się regulacji wielkości szczeliny między kotwicą a rdzeniem i ustala się w ten sposób optymalny punkt pracy na charakterystyce mechanicznej elektromagnesu poprzez dobór odpowiedniej siły potrzebnej do przesterowania rozdzielacza typowanego do konkretnego medium roboczego. Obwód zasilania cewki zabezpieczony jest przed przeciążeniem, zwarciem oraz wzrostem napięcia – zapewnia to jego iskrobezpieczeństwo [1]. Do korpusu przykręcono zmodernizowany rozdzielacz pilotujący, którego konstrukcja składa się z tulei z odpowiednio usytuowanymi otworami, tworzącymi kanały zasilania, odbioru i spływu. Wewnątrz tulei 34 MECHANIZACJA I AUTOMATYZACJA GÓRNICTWA umieszczono zespoły zaworowe sterowane popychaczem pośrednim napędzanym popychaczem kotwicy elektromagnesu. Uszczelnienie popychacza pośredniego zapewnia tzw. „suchość” elektromagnesu. Zasilanie elektryczne jest doprowadzone przewodem poprzez złącze typu Hirschmann zgodnie z opracowanym schematem. Przewody wychodzące z cewki są podłączone do odpowiednich końcówek gniazda złącza. Elektromagnes jest zasilany napięciem o wartości 12±15% VDC, co zapewnia siłę wymaganą do przesterowania rozdzielacza pilotującego przy ciśnieniu maksymalnym 35 MPa, spełniając przy tym wymagania iskrobezpieczeństwa. Nad kotwicą zabudowano przycisk ręcznego przesterowania rozdzielacza pilotującego i zabezpieczono go osłoną przed zanieczyszczeniami. Wysterowanie elektryczne rozdzielacza pilotującego następuje poprzez włączenie cewki elektromagnesu w obwód iskrobezpiecznego źródła napięcia elektrycznego, powodując przesunięcie kotwicy w kierunku rdzenia. Ruch ten wywołuje wzrost siły wytworzonej przez pole magnetyczne, która przenosi się przez popychacz kotwicy i popychacz rozdzielacza pilotującego, przełączając odpowiednie obwody hydrauliczne rozdzielacza. Wysterowanie mechaniczne rozdzielacza pilotującego może być realizowane również za pomocą przycisku ręcznego umieszczonego na obudowie korpusu elektromagnesu [4]. w wyszczególnionych normach i opracowanych dla sterownika elektrohydraulicznego SEMI-3 „Warunkach technicznych odbioru”. Zrealizowano je według programu przedstawionego w tabeli 1. Tabela 1. Program badań (opracowanie własne) Lp. Badanie 1 2 3 Nagrzewanie Rezystancja izolacji Wytrzymałość elektryczna izolacji Odporność na zimno Odporność na suche gorąco Odporność izolacji na wilgotne gorąco stałe Wytrzymałość na wibracje (Próba Fc) 4 5 6 7 Metoda badania (norma, procedura) wg p. 5.2.7 K03.036WTO1 wg p. 2.4.4 PN-G-50006:2003 wg p. 2.4.5 PN-G-50006:2003 wg PN-EN 60068-2-1:2009 wg PN-EN 60068-2-2:2009 wg PN-EN 60068-2-78:2007 wg PN-G 50006:1997 punkt 2.7.6 oraz tabela 2., wiersz „Średnio narażone” PN-EN 60068-2-6:2008 Wyznaczono charakterystykę mechaniczną elektromagnesu, określając zależność siły przyciągania zwory (kotwicy) przez rdzeń, w funkcji wzajemnej ich odległości, przy stałym natężeniu prądu wzbudzającego uzwojenie i stałej temperaturze zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 06830:1996 (rys. 14). 6. BADANIA STEROWNIKA SEMI-3 Konstrukcję nowego sterownika poddano badaniom. W pierwszym etapie były to badania laboratoryjne wykonanego układu elektromechanicznego (elektromagnes wraz z rozdzielaczem pilotującym), które miały na celu potwierdzenie poprawności jego działania [3]. Następnie przeprowadzono badania wytrzymałościowe, zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 1804-3:2008 Maszyny dla górnictwa podziemnego – Wymagania bezpieczeństwa dla obudowy zmechanizowanej – Część 3. Hydrauliczne układy sterowania [5]. W świetle tych wymagań sterownik elektrohydrauliczny SEMI-3 podlega następującym próbom: szczelności, wytrzymałości ciśnieniowej, zachowania przy przełączaniu, niezawodności działania, odporności na ciśnienie na spływie. W dalszej kolejności przeprowadzono badania środowiskowe – zgodnie z wytycznymi zawartymi Rys. 14. Prototyp sterownika elektrohydraulicznego SEMI-3 na stanowisku badawczym do wyznaczania charakterystyki mechanicznej (opracowanie własne) Pomiar charakterystyki siły elektromagnesu w funkcji szczeliny roboczej kotwicy przeprowadzono na stanowisku badawczym sterowników. Pomiar siły wykonano czujnikiem siły tensometrycznym. Szczelinę roboczą wyznaczono z odczytu czujnika przemieszczenia. Zmniejszano szczelinę roboczą co 0,01 mm aż do całkowitego jej zaniku. Na podstawie zmierzonych wartości sporządzono wykres siły elektromagnesu w funkcji szczeliny roboczej kotwicy. Nr 10(512) PAŹDZIERNIK 2013 35 Wyznaczone statyczne charakterystyki mechaniczne elektromagnesu potwierdzają prawidłowość przyjętej koncepcji, gdzie istotą jest kształt szczeliny powietrznej kotwica-rdzeń. Na kształt charakterystyki dość istotnie wpływa również reżim technologiczny w zakresie wykonania obróbki cieplnej. Na wykresie (rys. 15) przedstawiono statyczną charakterystykę mechaniczną elektromagnesów SEMI-2 i SE- MI-3. Porównanie podstawowych parametrów aktualnie wytwarzanego sterownika elektrohydraulicznego SEMI-2/.. i SEMI-3/.. zawiera tabela 2. Wypada dodać, iż zastosowane w sterowniku typu SEMI-3/.. nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne zostały zastrzeżone przez zespół autorski we wniosku patentowym. Zastrzeżeniu patentowemu poddano trzy istotne walory konstrukcyjne urządzenia. F=f(W) 350 300 250 200 F[N] 150 100 50 0 0 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 W[mm] SEMI-2 Cewka bez rury, odwinięta, tuleja zaciśnięta 80mA Cewka z rurą, odwinięta, tuleja zaciśnięta 85mA Rys. 15. Porównanie charakterystyk sterowników SEMI-2 i SEMI-3 (opracowanie własne) Tabela 2. Porównanie parametrów sterowników SEMI-2/.. i SEMI-3/.. (opracowanie własne) Parametr Sterownik elektrohydrauliczny SEMI-2/.. Sterownik elektrohydrauliczny SEMI-3/.. Wymiary gabarytowe 42×90×92 mm Rodzaj korpusu korpus wykonany w całości z metalu korpus wykonany z tworzywa sztucznego Sposób wprowadzenia zasilania poprzez dławik do listwy zaciskowej w komorze zasilania poprzez złącze Hirschmann bez dodatkowej komory zasilania Konstrukcja przycisku metalowa, zespolona uszczelniony tłoczek, gumowa membrana Konstrukcja rozdzielacza pilotującego tuleja z 3 wkładami zaworowymi zmniejszona tuleja z 2 wkładami zaworowymi 6. PODSUMOWANIE Rozwój rozwiązań stosowanych w sterownikach wpływa na lepszą i bardziej niezawodną pracę urządzeń, w których zostały one użyte. Opis budowy i działania nowego sterownika, przedstawiony na tle przeglądu dotychczasowych rozwiązań, uwypukla szereg dokonanych w nim zmian, podnoszących jego walory funkcjonalne oraz poprawiających parametry techniczne i ekonomiczne. Konstrukcja sterownika elektrohydraulicznego SEMI-3 została opracowana i stworzona w oparciu o nowoczesne technologie, co świadczy o konkurencyjności urządzeń ITI EMAG w stosunku do analogicznych produktów oferowanych w obszarze stero- 42×48×89 mm wania urządzeniami elektrohydraulicznymi przez czołowe firmy światowe. Literatura 1. Michalski R.: Konstrukcja przyrządów i urządzeń precyzyjnych, WNT 1996. 2. Elbaum J.: Elektromagnesy przemysłowe, WNT 1994. 3. Badania funkcjonalne zmodernizowanej konstrukcji sterownika elektrohydraulicznego, Sprawozdanie z pracy statutowej. 4. Sterownik elektrohydrauliczny SEMI-3/.., Dokumentacja techniczna. 5. PN-EN 1804-3:2008. Maszyny dla górnictwa podziemnego. Artykuł został zrecenzowany przez dwóch niezależnych recenzentów.