2 Podręcznik klasa Kształcenie zintegrowane

2 Podręcznik klasa Kształcenie zintegrowane

2
klasa
Hanna Dobrowolska Anna Konieczna
Kształcenie zintegrowane
w klasie 2.
Podręcznik
Część 1.
Ilustratorzy
Krzysztof Demianiuk, Jowita Płoszajska, Elżbieta Śmietanka−Combik
Konsultacja muzyczna
Krystyna Wasilewska
Ilustracja na okładce
Edmund Dudek
Redaktor inicjujący projektu
Danuta Piotrowska
Redaktor merytoryczny
Anna Królik
Współpraca redaktorska
Alina Namiecińska
Redaktor techniczny
Mariola Kaszkowiak, Teresa Nowak
Redaktor graficzny
Krzysztof Demianiuk
Fotografie: BE&W s. 61 (w Afryce); G. Bryk / WSiP s. 12 (jezdnia z chodnikiem, skrzyżowanie w wielkim mieście); COLLECTION LASKI s. 60 (na kajaku,
kardynałowie S. Wyszyński i K.Wojtyła); EPA/MASSIMO CAPODANNO s. 60 (pierwsze błogosławieństwo); Ingram Publishing /ThETA s. 31 (buty turystyczne);
Marcin Karetta s. 83; R. Kirlenko s. 37, 39; Zbigniew Kowal / WSiP s. 3 (plaża); M. Kozioł, G. Bryk / WSiP s. 31 (plecak, aparat fotograficzny); A. Królik / WSiP
s. 106 (kompas); Adam Kuras / DiGiTouch s. 3 (Tatry); B. Lemisiewicz / WSiP s. 3 (Mazury); N. Marszałek / WSiP s. 106 (dziecko); PAP/Janusz Mazur s. 61
(w Polsce); PAP/CAF-REPRODUKCJA s. 60 (K. Wojtyła – chłopiec); PAP/EPA.GIUSEPPE GIGLIA s. 61 (grób); PAP / Andrzej Rybczyński s. 90 (rynek Starego
Miasta, most Świętokrzyski, Barbakan); PhotoDisc / FPM / WSiP s. 70 (skrzypce); R. Piątkowski / WSiP s. 3 (zamek w Ciechanowie), 9, 11, 12 (droga z poboczem),
22, 31 (sztormiak, lupa, lornetka, notes, termometr) 90 (kolumna Zygmunta, Syrenka, pomnik Chopina), 91 (dzwonki), 93; reprodukcje s. 87, 89; S. Tarasow / WSiP
s. 90 (Zamek Królewski, Łazienki); W. Wójtowicz / WSiP s.75; W. Wójtowicz / Putto / WSiP s. 13; Łukasz Zandecki / DiGiTouch s. 12 (droga polna).
Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania
i wpisany do wykazu podręczników szkolnych do kształcenia ogólnego−zintegrowanego na poziomie klasy
drugiej szkoły podstawowej na podstawie recenzji rzeczoznawców: mgr Marii Kacperskiej, mgr Ewy Kagan,
dr Eugenii Rostańskiej i mgr. Wacława Wawrzyniaka.
Numer dopuszczenia: 22/00
OZNACZENIA
ZAPAMIĘTAJ!
Treści ortograficzne
1
2
Odesłanie do kart pracy.
Linie oznaczają karty
zintegrowane, kratka – karty
matematyczne
Symbol płyty CD
z odpowiednim nagraniem
ZAPAMIĘTAJ!
Treści gramatyczne
Treści muzyczne
i środowiskowe
Oznaczenie tekstów i ćwiczeń
dodatkowych
Oznaczenie lektur
obowiązkowych
Teksty piosenek
W SZKOLE PO WAKACJACH
1
1
Tadeusz Kubiak
Dzień dobry, szkoło!
Żegnajcie, lasy zielone,
żegnajcie, rzeki błękitne.
Już wrzesień idzie przez łąki
i wrzosem liliowo kwitnie.
Żegnajcie, letnie przygody,
czas już powracać do domu.
Złocą, czerwienią się liście
dębów, jesionów i klonów.
Witaj nam, szkoło radosna,
grająca dzwonkiem co rano!
Dzień dobry, szkoło wesoła.
Lesie i łąko, dobranoc.
1. Kto i dlaczego żegna letnie przygody?
2. Kogo powitałeś w pierwszym dniu roku szkolnego? Przedstaw to w krótkiej
scence.
3
3 -4
3
słowa: Zbigniew
Stawecki • muzyka: Marian Sawa
Nasze polskie ABC
1. Już w przedszkolu dzieci wiedzą,
co to Wisła, co to Bałtyk.
Że na Śląsku leży węgiel,
a znów góry, to są Tatry.
Taki polski elementarz,
raz zobaczysz i pamiętasz.
Ref. Nasze polskie A B C,
każde dziecko o nim wie.
Wchodzi w głowę, wchodzi w serce
jak literka po literce.
Coraz lepiej czytasz je
nasze polskie A B C.
2. Kiedy będę taki duży,
jak na przykład są rodzice,
z książek, z kina i z podróży
poznam kraju okolice.
Jak zakładka – Wisły wstążka,
no a Polska jest jak książka.
Ref. Nasze polskie A B C...
ZAPAMIĘTAJ!
Nazwy państw, miast, rzek
piszemy wielką literą,
np. Polska, Wisła.
4
1. Przyjrzyj się ilustracji. Do jakiego fragmentu
piosenki nawiązuje?
2. Jak autor tekstu określił Wisłę, a jak Polskę?
Spróbuj to wyjaśnić.
3. Powiedz, jakie miasta leżą nad Wisłą.
Pomoże ci mapa Polski.
4. Zaśpiewaj tę piosenkę.
5. Opowiedz kolegom o miejscowościach,
które odwiedziłeś podczas wakacji.
5
4
Danuta Gellnerowa
Wakacyjne skarby
Zawiesimy skarby
w kącie naszej klasy,
by nam przypomniały
o wakacjach czasem...
Zasuszone osty,
tajemniczy korzeń,
muszle pozbierane
o świcie nad morzem.
Ktoś serce z piernika
kupił na straganie.
Poszukajmy miejsca
dla serca na ścianie.
Niech wisi przy skarbach
pośrodku kącika
i bije dla szkoły –
serduszko z piernika.
1. Wymień wakacyjne skarby, o których mówi poetka w wierszu.
2. Przyjrzyj się ilustracjom. Skąd mogą pochodzić te skarby?
3. Powiedz, gdzie znalazłeś lub kupiłeś swój
wakacyjny skarb.
4. O czym mogłaby opowiedzieć twoja wakacyjna
ZAPAMIĘTAJ!
pamiątka? Powiedz kolegom, czego się od niej
ó piszemy wtedy,
dowiedziałeś.
gdy wymienia się na o,
5. Zaobserwuj:
np. lód – lody.
twój – bo twoja
łódź – bo łodzie
5
Grzegorz Kasdepke
Opowieść o zarozumiałym komarze
Uwierzcie mi na słowo, iż dawno temu żył sobie bardzo zarozumiały
komar. Uważał, że jest najpiękniejszym stworzeniem na świecie.
– Patrzcie, patrzcie, podziwiajcie!... – krzyczał, latając nad polami, nad
łąkami, nad lasami. – Czy widzieliście kiedyś coś równie wspaniałego?...
– Prawdę mówiąc... – jąkały się mrówki.
– Jak by ci to powiedzieć?... – stękał pająk.
– Oo... owszem – krztusiła się mucha. – Widzieliśmy...
6
6
5
– Nieprawda! – wrzeszczał komar i leciał dalej.
Faktem jest jednak, że niezależnie od tego, jak daleko doleciał, nigdzie
jego uroda nie budziła zbytniego zachwytu.
– Muszę być podziwiany! – bzyczał. – Oddam za to wszystko, wszystko!!! Skrzydła, nóżki, odwłok!... Nawet ryjek!...
Postanowił polecieć do wróżki.
– Podziwiany?... – zdziwiła się wróżka. – I oddasz za to wszystko?...
– Tak, tak, tak! – gorączkował się komar.
– No, to proste... – powiedziała wróżka. Podeszła do rosnącej nieopodal
sosny, nacięła jej korę, a komarowi kazała stanąć poniżej, na ziemi.
– Jesteś zdecydowany? – zapytała.
– Jestem, jestem, jestem! – zabzyczał komar.
I nagle!...
Z naciętej kory prosto na komara skapnęła kropla żywicy – lepka,
pachnąca, prześwietlona słońcem...
„Patrzcie, patrzcie, podziwiajcie!” – chciał krzyknąć, lecz jego głos
uwiązł w złotej mazi. [...] „Podziwiany...” – przemknęło mu przez główkę,
nim jego myśli zastygły tak, jak i jego ciało, nim żywica przemieniła się
w bursztyn...
A co było dalej?...
No cóż, spełniło się marzenie komara...
Możecie go podziwiać, jeśli macie na to ochotę. Jest w najbliższym
muzeum w gablocie z bursztynami. Taki sam, jak tysiące lat temu...
1. Powiedz, co w opowieści o komarze mogło się zdarzyć naprawdę.
Jakie wydarzenia zrodziły się w wyobraźni autora?
2. Jaki był komar? Które określenia do niego pasują?
miły • zarozumiały • niesympatyczny • dobry • skromny
krzykliwy • wesoły
3. Przeczytaj zdania. Przepisz do zeszytu to, które najlepiej oddaje sens opowieści.
Wróżka spełniła prośbę komara.
Wróżka ukarała komara za zarozumialstwo.
Wróżka spełniła prośbę komara, ale jednocześnie ukarała go za zarozumialstwo.
4. Weź udział w czytaniu tekstu z podziałem na role.
7
Teresa Maria Massalska
Bursztyn
Dawno temu...
Gdzieś... Przed laty...
Rósł iglasty las bogaty,
Właśnie tamtych drzew
żywica,
W naszych czasach wciąż
zachwyca.
Morze kiedyś ją zabrało,
Jako bursztyn przechowało.
Złoty bursztyn,
Ten sprzed wieków,
W wodorostach morskich
czeka.
Fala na brzeg go wyrzuci,
Bursztynowy skarb nam
zwróci.
1. Przeczytaj wiersz. Zacznij tak, jakbyś opowiadał baśń.
2. Gdzie można znaleźć bursztyny? Czy udało się to komuś z twojej klasy podczas
wakacji?
3. Jakiego koloru są bursztyny? Co oznacza określenie: kolor bursztynowy?
4. Na podstawie zdjęć powiedz, do czego wykorzystywane są bursztyny.
8
Bursztyny naturalne
Wyroby z bursztynu
Lekarstwa z bursztynu
9
BEZPIECZEŃSTWO
Ewa Skarżyńska
Znów urosłem
Mój tornister
już nie taki całkiem nowy.
Tarcza
także na rękawie trochę zbladła.
I pomyśleć,
że rok temu – tak niedawno –
uczyliśmy się literek abecadła...
Szkoła wzywa nas
na lekcje
dźwięcznym dzwonkiem.
O wakacje,
o przygody pyta nas.
I otwiera swoją bramę
tak jak serce.
I zaprasza do znajomych, jasnych klas!
ZAPAMIĘTAJ!
ter
r wszystkich li
ió
b
z
to
t
e
b
a
lf
A
i.
ślonej kolejnośc
re
k
o
w
h
c
y
n
o
ułoż
10
Ania
Bartek
Cyprian
Darek
Ewa
Franek
Grażynka
Hania
Iza
Jurek
Kuba
Lidka
Łukasz
Małgosia
Natalka
Ola
Piotrek
Renatka
Staszek
Tomek
Ula
Witek
Zenek
Żanetka
7-8
1. Powiedz, kogo szkoła wzywa na lekcje. Obejrzyj
ilustrację i przeczytaj imiona dzieci. Rozpocznij
od tego dziecka, które pierwsze dotarło do szkoły.
2. Wymień litery alfabetu, na które nie rozpoczyna się
żadne imię.
3. Policz litery i głoski w wyrazach: klasa i szkoła.
6
ZAPAMIĘTAJ!
pisma.
Litera to znak
ięk mowy.
Głoska to dźw
ZAPAMIĘTAJ!
i.
wiema literam
d
y
m
a
z
c
a
n
z
o
i
Niektóre głosk
z, dz, dż, dź.
c
,
sz
,
rz
,
h
c
i:
Są to dwuznak
4. Jakim wyrazem podpisałbyś każde z tych
zdjęć? Czym się one różnią?
11
9 - 10
7
1. Przyjrzyj się ilustracjom i powiedz, która droga jest podobna do twojej drogi
do szkoły.
Droga polna ma miękką
nawierzchnię.
Szosa to droga o twardej
nawierzchni. Obok jezdni
jest pobocze.
Ta droga składa się z jezdni
i chodników.
Skrzyżowanie dróg
w dużym mieście.
Rodzaj drogi i warunki jazdy mają
wpływ na bezpieczeństwo.
12
Zasady zachowania na drodze
1. Przechodź przez jezdnię tylko w wyznaczonych
miejscach.
2. Zanim wejdziesz na jezdnię, upewnij się,
czy nie nadjeżdża pojazd.
3. Przy przechodzeniu bądź szczególnie uważny.
4. Nie przechodź przy czerwonym świetle.
5. Nie przebiegaj przez jezdnię.
6. Nie baw się w pobliżu jezdni.
7. Nie wychodź na jezdnię zza stojących pojazdów.
8. Gdy nie ma chodnika, idź lewym poboczem.
Zapamiętaj i stosuj te zasady!
13
Mieczysława Buczkówna
W drodze do szkoły
– Basiu, uważaj na ulicy! – powiedziała mama, gdy Basia wychodziła
z domu. – Boję się o ciebie. Taki ruch na ulicach, że czasem nawet starszemu trudno przejść na drugą stronę.
Ale Basia jest rozsądna. Idzie powoli i uważnie ulicą pełną ludzi.
Po drodze zatrzymuje się przed wystawą księgarni. Przygląda się książkom.
Wtem czuje, że ktoś ją ciągnie za warkocz. Odwraca się szybko. Za nią
stoi Jurek, największy urwis z całej klasy, i śmieje się głośno.
– Idź sobie! – mówi Basia. – W tej chwili odejdź!
Jurek jeszcze raz pociąga Basię za warkocz i biegiem rusza naprzód.
Basia widzi, jak Jurek ucieka, potrącając ludzi.
14
ĆWICZYMY ŁADNE CZYTANIE
Jurek już dobiega do brzegu chodnika. W ogóle nie patrzy na sygnały.
A tu właśnie zapaliło się czerwone światło.
– Stój! – woła Basia, biegnąc w kierunku Jurka.
Auta jadą jedno za drugim. Jurek już stawia nogę na jezdni, chce przebiec na drugą stronę.
I nagle czuje, że ktoś łapie go za ubranie i szarpie do tyłu. W tej chwili
przed nim z hukiem przejeżdża wielka ciężarówka.
Teraz dopiero Jurek ogląda się i widzi przerażoną twarz Basi.
– Wpadłbyś pod ciężarówkę – mówi cicho dziewczynka.
Aż wzdrygnął się na myśl, co by się stało, gdyby nie Basia. Nie może
jednak wymówić ani słowa.
W tej chwili po drugiej stronie jezdni błyska zielone światło. Basia, nie
patrząc już na Jurka, przechodzi powoli na drugą stronę. Gdy jest już na
chodniku, słyszy za sobą nieśmiały głos Jurka:
– Basiu! Ja ci chciałem bardzo podziękować. I nie gniewaj się...
1. Jak zachowywała się na ulicy Basia, a jak Jurek? Wskaż w tekście odpowiednie
fragmenty.
2. Jakie niebezpieczne zdarzenie miało miejsce w drodze dzieci do szkoły?
Za co Jurek podziękował Basi?
3. Odegrajcie scenę zachowania dzieci na ulicy. Kto będzie Basią, a kto Jurkiem?
Jak można przedstawić pędzącą ciężarówkę?
4. Opowiedz o swojej drodze do szkoły. W jakim miejscu powinieneś szczególnie
uważać?
15
słowa:
W. Anielewska • muzyka: S. Matecki
Piosenka o ruchu drogowym
Na chodniku przystań bokiem,
raz, dwa, trzy.
Popatrz w lewo bystrym wzrokiem,
raz, dwa, trzy.
Skieruj w prawo wzrok sokoli,
znów na lewo spójrz powoli,
jezdnia wolna, więc swobodnie
mogą przez nią przejść przechodnie,
raz, dwa, raz, dwa, raz, dwa, raz.
1. Naucz się śpiewać piosenkę.
2. Patrząc na obrazki, powiedz, a potem pokaż, jak należy przechodzić przez jezdnię,
gdy nie ma sygnalizacji świetlnej.
1. ZATRZYMAJ SIĘ!
16
2. SPÓJRZ NA LEWO!
3. SPÓJRZ NA PRAWO!
11-12 8
Tadeusz Śliwiak
Zielone światło
Światło zielone,
światło zielone,
można przechodzić
na drugą stronę.
Pojazdów szereg
posłusznie czeka.
Krzywda nie spotka
tutaj człowieka.
Póki zielone
światło jak liść
– bezpiecznie można iść.
1. O czym przypomina ten wiersz?
2. Na podstawie obrazków powiedz,
kiedy można, a kiedy nie można
przechodzić przez jezdnię.
3. Wypisz z wiersza wyrazy z rz.
Uzasadnij ich pisownię.
ZAPAMI}TAJ!
literach:
rz piszemy po
, p, t, w,
b, ch, d, g, j, k
eg.
np. krzew, brz
4. SPÓJRZ NA LEWO!
5. NIC NIE JEDZIE?
RUSZAJ ŻWAWO!
17
Stoją znaki. Znak za znakiem.
I zadanie mają takie,
żeby ostrzec i zakazać
lub kierunek dobry wskazać.
Muszą czyste być, dlatego
nie oszpecaj ich, kolego!
Nie bazgrajcie po nich niczym.
One nam ratują życie!
Marcin Przewoźniak
ZNAKI OSTRZEGAWCZE
Dzieci
Skrzyżowanie
dróg
ZNAKI ZAKAZU
Zakaz skręcania
w prawo
18
Zakaz
wjazdu
Zakaz wjazdu
rowerów
Przejście
dla pieszych
Rowerzyści
ZNAKI NAKAZU
Nakaz jazdy
w lewo przed
znakiem
Droga
dla rowerów
Nakaz jazdy
prosto
ZNAKI INFORMACYJNE
Telefon
Szpital
Przejście
dla pieszych
Podróżnikom setki razy
pomagały drogowskazy.
Wytyczały, wskazywały,
prowadziły przez świat cały.
Służą wszystkim, więc pamiętaj:
Nie niszcz ich i nie przekręcaj.
Jeśli jedziesz dokądś drogą,
tobie chętnie też pomogą.
Marcin Przewoźniak
19
10
13
Wincenty Faber
Niebezpieczny mecz
Wyskoczyła na ulicę piłka nożna.
Pomyśl – można skoczyć za nią
czy nie można?
Tam przygody ją czekają rozmaite:
Może zechce strzelić bramkę
koń kopytem?
Może „kopnie” piłkę auto rozpędzone,
zanim piłka umknie het,
na drugą stronę...
– Skoczyć za nią na ulicę, na sam środek?
– Lepiej nie grać w piłkę nożną
z samochodem!
1. Przeczytaj wiersz i powiedz, przed czym nas ostrzega.
2. Wyjaśnij, dlaczego scenka na ilustracji została przekreślona.
3. Gdzie w twojej miejscowości można bezpiecznie uprawiać
sport oraz bawić się na powietrzu latem i zimą?
4. Przepisz do zeszytu zdania:
Chętnie bawię się na dworze.
Lubię wychodzić na dwór.
5. Narysuj obrazek, który można byłoby zatytułować
„Moja bezpieczna zabawa na dworze”.
20
ZAPAMIĘTAJ!
rz piszemy,
się na r,
gdy wymienia
mur.
np. w murze –
Dorota Gellner
Mój rower
Mój rower
jak prawdziwy konik,
lubi z wiatrem
po ścieżkach gonić.
Lubi pędzić przed siebie
przez park i przez pole,
wciąż dalej i dalej,
koło za kołem.
1. Przeczytaj wiersz. Wyraź głosem nastrój
utworu.
2. Narysuj siebie na rowerze.
3. Zaprojektuj ubiór na wycieczkę rowerową
z rodzicami. Pamiętaj, że jest piękny,
słoneczny dzień.
4. Przepisz zdanie. Uzasadnij pisownię rz.
Zapamiętaj!
Nie możesz jeździć po drogach
bez opieki dorosłych!
Nie masz karty rowerowej.
Po lekcjach często jeżdżę na rowerze.
21