Spis treści

Spis treści
Wprowadzenie .......................................................................................................................... 11
Wykaz ważniejszych skrótów.................................................................................................. 12
Rozdział I. Administracja publiczna i prawo administracyjne ................................. 13
1. Pojęcie administracji publicznej ..................................................................................13
2. Funkcje administracji publicznej ............................................................................... 16
3. Sfery działania administracji publicznej ....................................................................18
4. Pojęcie prawa administracyjnego ................................................................................19
5. Prawo administracyjne a inne gałęzie prawa ............................................................23
6. Globalizacja a administracja publiczna i prawo administracyjne ..........................25
7. Globalne (międzynarodowe) prawo administracyjne ..............................................27
8. Europeizacja prawa administracyjnego ......................................................................29
9. Mulitecentryczność systemu prawa administracyjnego...........................................30
Rozdział II. Zasady ogólne prawa administracyjnego .............................................. 31
1. Prawo do dobrej administracji ................................................................................... 31
2. Koncepcja good governance....................................................................................... 33
3. Zasada demokratycznego państwa prawnego ...........................................................36
4. Zasada równości ............................................................................................................37
5. Zasada pomocniczości (subsydiarności)....................................................................40
6. Zasada proporcjonalności ............................................................................................41
Rozdział III. Wybrane podstawowe pojęcia prawa administracyjnego..................... 42
1. Stosunek administracyjnoprawny, sytuacja administracyjnoprawna .....................42
2. Publiczne prawa podmiotowe ......................................................................................43
3. Interes ..............................................................................................................................44
4. Współdziałanie (kooperacja), koordynacja ...............................................................46
5. Władza dyskrecjonalna .................................................................................................47
6. Kompetencja organów administracji publicznej .......................................................50
7. Sankcja administracyjna ...............................................................................................52
8. Odpowiedzialność publiczna .......................................................................................55
Rozdział IV. Prawo administracyjne porównawcze .................................................. 60
1. Uwagi wstępne .............................................................................................................. 60
2. Europejskie prawo administracyjne .......................................................................... 60
2.1. Pojęcie europejskiego prawa administracyjnego .........................................60
2.2. Prawo administracyjne Rady Europy ........................................................... 62
2.3. Rekomendacja CM/Rec(2007)7 w sprawie dobrej administracji ............. 67
3. Niemieckie prawo administracyjne ...........................................................................68
4. Prawo administracyjne USA .......................................................................................69
Rozdział V. Źródła prawa administracyjnego ............................................................ 75
1. Uwagi wstępne ...............................................................................................................75
2. Konstytucja RP ...............................................................................................................76
3. Ustawa .............................................................................................................................77
4. Ratyfikowane umowy międzynarodowe .....................................................................78
5. Rozporządzenia ..............................................................................................................79
6. Akty prawa miejscowego ..............................................................................................79
6.1. Statuty ..............................................................................................................................80
6.2. Przepisy wykonawcze...................................................................................................81
6.3. Przepisy porządkowe....................................................................................................82
6.4. Nadzór nad stanowieniem aktów prawa miejscowego
(na przykładzie gminy) ..........................................................................................................83
7. Niezorganizowane źródła prawa administracyjnego ............................................... 83
Rozdział VI. Prawne formy działania administracji publicznej ................................ 85
1. Akt normatywny ............................................................................................................85
2. Akt administracyjny......................................................................................................85
3. Porozumienie administracyjne....................................................................................91
4. Umowa cywilnoprawna ................................................................................................93
5. Przyrzeczenie (promesa) ..............................................................................................93
6. Czynności faktyczne (działania faktyczne) ................................................................94
7. Akty planowania ............................................................................................................94
Rozdział VII. Ustrojowe prawo administracyjne ....................................................... 96
1. Uwagi wstępne ...............................................................................................................96
2. Prawo ustrojowe a normy europejskie .......................................................................96
3. Podstawowe pojęcia ustrojowego prawa administracyjnego ..................................99
4. Samorząd ..................................................................................................................... 102
5. Zakład administracyjny ............................................................................................ 103
6.
7.
Prywatyzacja zadań publicznych ............................................................................. 103
System organów administracji publicznej .............................................................. 104
7.1. Prezydent RP ....................................................................................................... 104
7.2. Naczelne organy administracji publicznej ..................................................... 104
7.3. Inne organy centralne ....................................................................................... 105
7.4. Inne organy działające na szczeblu całego kraju ............................................ 106
7.5. Podział terytorialny ........................................................................................... 106
7.6. Samorząd gminny............................................................................................... 107
7.6.1. Zakres działania i zadania gminy ........................................................... 107
7.6.2. Władze gminy ........................................................................................... 109
7.6.3. Nadzór nad gminą .................................................................................... 111
7.7. Samorząd powiatowy ......................................................................................... 112
7.7.1. Zadania powiatu ....................................................................................... 112
7.7.2. Władze powiatu ........................................................................................ 114
7.8. Samorząd województwa ................................................................................... 116
7.8.1. Zadania województwa ............................................................................. 117
7.8.2. Władze województwa .............................................................................. 118
7.9. Terenowe organy administracji rządowej ....................................................... 121
7.9.1. Wojewoda .................................................................................................. 122
7.9.2. Administracja zespolona.......................................................................... 123
7.9.3. Niezespolona administracja rządowa..................................................... 124
Rozdział VIII. Kontrola administracji publicznej ................................................... 126
1. Zagadnienia wstępne ................................................................................................. 126
2. Kontrola sprawowana przez sądy administracyjne ............................................... 127
3. Kontrola sprawowana przez Rzecznika Praw Obywatelskich .............................. 129
4. Kontrola sprawowana przez Najwyższą Izbę Kontroli .......................................... 133
5. Kontrola w administracji rządowej.......................................................................... 137
Rozdział IX. Wybrane zagadnienia materialnego prawa administracyjnego ......... 142
1. Uwagi wstępne .............................................................................................................142
2. Obywatelstwo polskie .................................................................................................142
3. Zmiana imienia i nazwiska ........................................................................................146
4. Zgromadzenia ..............................................................................................................148
5. Stowarzyszenia ............................................................................................................152
6. Pomoc społeczna .........................................................................................................156
7. Pomoc państwa w wychowywaniu dzieci – program „Rodzina 500 plus” ..........161
8. Świadczenia rodzinne .................................................................................................162
9.
10.
11.
12.
Dodatki mieszkaniowe ...............................................................................................166
Dostęp do informacji publicznej ...............................................................................167
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne ........................................................175
Prawo budowlane ........................................................................................................177
Rozdział X. Polsko-angielski słowniczek wybranych pojęć
z zakresu administracji publicznej i prawa administracyjnego .............................. 180
Wybrana literatura z zakresu prawa administracyjnego .................................................. 191
Załączniki:
Nr 1 Europejski Kodeks Dobrej Administracji ................................................................. 193
Nr 2 Europejska Karta Samorządu Lokalnego .................................................................. 201
Nr 3 Europejska Karta Samorządu Regionalnego ............................................................. 210
Nr 4 Przykład porozumienia administracyjnego .............................................................. 222
Nr 5 Przykładowy statut gminy ........................................................................................... 228
Nr 6 Wzór protokołu (po)kontrolnego .............................................................................. 250
Nr 7 Przykład aktu prawa wewnętrznego (1) .................................................................... 252
Nr 8 Przykład aktu prawa wewnętrznego (2) .................................................................... 254