ZAGROŻENIE WYBUCHEM

ZAGROŻENIE
WYBUCHEM
mgr inż. Aleksander Demczuk
mł. bryg. w stanie spocz.
Czy tylko po
???
ZAPEWNENIE BEZPIECZEŃSTWA
POKÓJ
KRYZYS
WOJNA
REAGOWANIE
zdarzenie
PRZYGOTOWANIE
- miejscowe zagrożenie
- katastrofa
- klęska
- atak terrorystyczny
-atak zbrojny
ZAPOBIEGANIE
Planowanie
ODBUDOWA
Dyrektywa 94/9/WE
Rozporządzenie Ministra Gospodarki
z dnia 23 marca 1994 roku
z dnia 22 grudnia 2005 roku w sprawie
w sprawie ujednolicenia
przepisów prawnych państw
członkowskich, dotyczących
urządzeń i systemów ochronnych
przeznaczonych do użytku w
przestrzeniach zagrożonych
wybuchem
zasadniczych wymagań dla urządzeń i
systemów ochronnych przeznaczonych do
użytku w przestrzeniach zagrożonych
wybuchem (Dz. U Nr 263, poz.2202)
ATEX 100 A
Dyrektywa 1999/92/WE
Z dnia 16 grudnia 1999 r.
Rozporządzenie Ministra
Gospodarki,Pracy Polityki
Społecznej
W sprawie minimalnych wymagań
mających na celu poprawę stanu
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
pracowników potencjalnie
narażonych na ryzyko
spowodowane atmosferami
wybuchowymi
minimalnych wymagań dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy
pracowników zatrudnionych na
stanowiskach pracy, na których może
wystąpić atmosfera wybuchowa
ATEX 137
(Dz. U. Nr 107,poz.1004)
29 maja 2003 w sprawie
WYBUCH
GWAŁTOWNA REAKCJA UTLENIANIA LUB ROZKŁADU
WYWOŁUJĄCA WZROST TEMPERATURY I/LUB CIŚNIENIA
ZAGROŻENIE WYBUCHEM
ZAGROŻENIE SPOWODOWANE PALNYMI GAZAMI,
PARAMI LUB MGŁAMI CIECZY PALNYCH, PYŁAMI
LUB WŁÓKNAMI PALNYCH CIAŁ STAŁYCH
ORAZ MATERIAŁAMI WYBUCHOWYMI;
WYBUCH
Wykaz przepisów regulujących tematykę
zagrożenia wybuchem par cieczy palnych,
palnych gazów i pyłów
1. rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony
przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych
i terenów /Dz. U. Nr 80, poz. 563/
2. rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 29.05.2003r. w sprawie minimalnych
wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy
pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na
których może wystąpić atmosfera wybuchowa /Dz.U.Nr 107,
poz. 1004/
3.rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 28.07.2003r. w sprawie zasadniczych
wymagań
dla
urządzeń
i
systemów
ochronnych
przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych
wybuchem /Dz. U. Nr 143, poz. 1393/
4. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać
budynki i ich usytuowanie /Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm./
5. PN-EN 1127-1: 2001. Atmosfery wybuchowe. Zapobieganie
wybuchowi i ochrona przed wybuchem. Pojęcia podstawowe
i metodologia.
6. PN-EN 60079-10. Urządzenia elektryczne w przestrzeniach
zagrożonych wybuchem. Część 10: Klasyfikacja przestrzeni
zagrożonych wybuchem.
(IEC 79-10: 1995)
7. PN-EN 50014+AC: 1997. Urządzenia elektryczne w
przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Wymagania ogólne.
8.
PN-EN
50015:
2003.
Urządzenia
elektryczne
w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Osłona olejowa.
9. PN-EN 50016: 2003 (U). Urządzenia elektryczne
w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Osłona gazowa
z nadciśnieniem.
10. PN-EN 50017: 2003. Urządzenia elektryczne
w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Osłona piaskowa. ]
11. PN-EN 50018: 2002 (U). Urządzenia elektryczne
w
przestrzeniach
zagrożonych
wybuchem.
Osłony
ognioszczelne.
12. PN-EN 50018: 2002/A1: 2003 (U).
elektryczne w przestrzeniach zagrożonych
Osłona ognioszczelne.
Urządzenia
wybuchem.
13. PN-EN 50019: 2002 (U). Urządzenia elektryczne
w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Budowa
wzmocniona.
14. PN-EN 50020: 2003 (U). Urządzenia elektryczne
w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Wykonanie
iskrobezpieczne.
15. PN-EN 50028: 2002 (U). Urządzenia elektryczne
w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Obudowy
hermetyzowane masą.
16. PN-E-05204: 1994. Ochrona przed elektrycznością
statyczną. Ochrona obiektów, instalacji i urządzeń.
17. PN-EN 50281-1-1: 2002. Urządzenia elektryczne do
stosowania w obecności pyłów palnych. Urządzenia
elektryczne chronione przez obudowy. Budowa i badania.
18. PN-EN 50281-2-1: 2002. Urządzenia elektryczne do
stosowania w obecności pyłów palnych. Metody badania.
Metody oznaczania minimalnej temperatury zapłonu pyłu
19. PN-EN 50281-1-2: 2002. Urządzenia elektryczne do
stosowania w obecności pyłów palnych. Dobór, instalowanie
i konserwacja.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki,Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 29 maja 2003 roku
w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa
i higieny pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy,
na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz. U Nr 107,
poz.1004)
obowiązuje od 3 lipca 2003 roku,
stanowiska eksploatowane przed tym
terminem – dostosowane do wymagań
rozporządzenia w terminie 24 miesięcy
od wejścia w życie
Na stanowiskach pracy, na których mogą występować
atmosfery wybuchowe, dokonuje się okresowo, nie
rzadziej niż raz w roku, oceny ryzyka, a zwłaszcza:
1)prawdopodobieństwa i częstotliwości występowania
atmosfer wybuchowych,
2)
prawdopodobieństwa
występowania
oraz
uaktywniania się źródeł zapłonu, w tym wyładowań
elektrostatycznych,
3) identyfikacji i oceny zagrożeń wybuchem
stwarzanych przez urządzenia techniczne oraz procesy
pracy, a także stosowane surowce i półprodukty,
4) Oceny skali niepożądanych skutków
„Dokument zabezpieczenia przed
wybuchem”
1)
2)
3)
4)
Informacje o identyfikacji atmosfer
wybuchowych i ocenę ryzyka wystąpienia
wybuchu,
Informacje o podjętych odpowiednich środkach
zapobiegających wystąpieniu zagrożeń
wybuchem, sporządzone w formie zestawienia,
Wykaz miejsc pracy zagrożonych wybuchem
wraz z ich klasyfikacją,
Deklarację, że stanowiska pracy i narzędzia
pracy, a także urządzenia alarmujące są
zaprojektowane, używane i konserwowane z
uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa
„Dokument zabezpieczenia przed
wybuchem”
powinien być sporządzony przed dopuszczeniem
stanowiska do pracy,
informacje w nim zawarte powinny być przekazane
pracownikom,
powinien być weryfikowany w przypadku zmian
(zarówno technicznych jak i organizacyjnych)
rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 21 kwietnia 2006 r.
W sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków innych obiektów
budowlanych i terenów (Dz. U Nr 80, poz.563)
zagrożeniu wybuchem - rozumie się przez to możliwość tworzenia przez
palne gazy, pary palnych cieczy, pyły lub włókna palnych ciał stałych,
w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem
czynnika inicjującego zapłon (iskra, łuk elektryczny lub przekroczenie
temperatury samozapalenia) wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu
spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia
strefie zagrożenia wybuchem – rozumie się przez to przestrzeń,
w której może występować mieszanina substancji palnych z powietrzem
lub innymi gazami utleniającymi, o stężeniu zawartym między dolną
i górną granicą wybuchowości,
wybuchowości,
§ 33 pkt 7
W pomieszczeniach należy wyznaczyć
strefę zagrożenia wybuchem, jeżeli może
w nim występować mieszanina wybuchowa
o objętości co najmniej 0,01m3 w zwartej
przestrzeni
rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z
dnia 21 kwietnia 2006 r. W sprawie ochrony przeciwpożarowej
budynków innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U Nr 80,
poz.563)
W obiektach i na terenach przyległych, gdzie prowadzone są
procesy technologiczne z użyciem materiałów mogących
wytworzyć mieszaniny wybuchowe, powinna być dokonana
ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń i przestrzeni
zewnętrznych.
Ocena zagrożenia wybuchem obejmuje:
wskazanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem,
wyznaczenie w pomieszczeniach i przestrzeniach
zewnętrznych odpowiednich stref zagrożenia wybuchem
Pomieszczenia zagrożone wybuchem
Przyrost ciśnienia spowodowany wybuchem
palnych gazów par lub pyłów >5 kPa ( obliczenia wg.
Załącznika do rozporządzenia MSWiA z 21.04.2006 r.)
Konsekwencje:
- wydzielenie pożarowe i konstrukcyjne pomieszczeń,
- zmniejszenie dopuszczalnych powierzchni stref pożarowych,
- zwiększenie odległości pomiędzy obiektami z takimi
pomieszczeniami,
- zabezpieczenia przed skutkami wybuchu (lekkie dachy, bądź
powierzchnie wydmuchowe),
- odpowiedni wystój wnętrz
Strefy zagrożenia wybuchem
stref
trefa
a zagrożenia wybuchem – rozumie się przez to przestrzeń, w której
może występować mieszanina substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami
utleniającymi, o stężeniu zawartym między dolną i górną granicą wybuchowości,
KSZTAŁT i WYMIARY
KLASYFIKACJA
STREFA
ZAGROŻENIA
WYBUCHEN
PN-EN 1127PN1127-1: 2001 „Atmosfery wybuchowe.
Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed wybuchem.
Pojęcia podstawowe i metodologia
Klasyfikacja stref dla palnych gazów i par cieczy
Strefa 0
– przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę
substancji palnych , w postaci gazu, pary i mgły z powietrzem występuje stale ,
w długim czasie lub często (wewnątrz rurociągów, aparatów, zbiorników it.
it.)
Strefa 1
– przestrzeń, której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę
substancji palnych w postaci gazu, pary i mgły z powietrzem może wystąpić w
normalnych warunkach pracy ( w trakcie normalnego działania),
Strefa 2
– przestrzeń w której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę
substancji palnych , w postaci gazu, pary i mgły z powietrzem nie występuje w
trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia trwa przez krótki
okres czasu
PN-EN 1127PN1127-1: 2001 „Atmosfery wybuchowe.
Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed
wybuchem. Pojęcia podstawowe i metodologia
Klasyfikacja stref dla palnych pyłów i włókien
Strefa 20 - przestrzeń , w której atmosfera wybuchowa w postaci obłoku
palnego pyłu występuje stale, w długim czasie lub często.
Strefa 21 - przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa w postaci obłoku
palnego pyłu może czasami wystąpić w trakcie normalnego działania.
Strefa 22 - przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa w postaci obłoku
palnego pyły w powietrzu nie występuje w trakcie normalnego działania,
a w przypadku wystąpienia trwa przez krótki czas
Wielkość stref zagrożenia wybuchem jest
uzależniona od wielu elementów, w tym :
• charakteru źródła emisji,
• wentylacji,
• wielkości (wydajności ) źródła wydzielania,
• stężenia substancji palnej w mieszaninie,
• geometrii źródła wydzielania
• gęstości względnej gazu lub pary w stosunku do
powietrza,
•dolnej
granicy
wybuchowości,
charakterystyki
fizykochemicznej substancji palnej (prężności par, ciepła
parowania ).
Parametry charakteryzujące zagrożenie
od mieszaniny palnej
Właściwości palne :
- temperatura zapłonu,
- granice wybuchowości (DGW, GGW),
- graniczne stężenie tlenu (GST)
Właściwości dotyczące zapłonu:
- minimalna energia zapłonu,
- minimalna energia samozapłonu,
- minimalna temperatura samozapłonu warstwy pyłu
Właściwości dotyczące wybuchu:
-maksymalne ciśnienie wybuchu,
- maksymalna szybkość przyrostu ciśnienia,
- maksymalna eksperymentalna
rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. W sprawie
ochrony przeciwpożarowej budynków innych
obiektów budowlanych i terenów (Dz. U Nr 80,
poz.653)
§ 33 pkt 3 określa, że
Za dokonanie oceny zagrożenia wybuchem, w tym za
wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem
odpowiedzialny jest projektant (na etapie projektu
budowlanego), inwestor bądź użytkownik decydujący
o procesie technologicznym
Wcześniejsza klasyfikacja stref
Strefa Z0 – strefa 0
Strefa Z1 – strefa 1
Strefa Z2 – strefa 2
Strefa Z11
Z11-- strefa 21 lub 22 w zależności od
prawdopodobieństwa wystąpienia
mieszaniny wybuchowej
Dziękuję bardzo
za poświęcony
czas i uwagę.
[email protected]
601--70601
70-2424-12
Proszę o pytania.