Trybuna Górnicza "Wybiórcze kontrole już w hali producenta"
Transkrypt
Trybuna Górnicza "Wybiórcze kontrole już w hali producenta"
Wybiorcze kontrole juz w hali producenta WUG Sprz$t, stosowany w atmosferze potencjalnie wybuchowej, pod szczegolnym nadzorem. JERZY CHROIVHK j chromik@gorni cza x, om. pi wykto si? mawiac, ze wysokie standardy bezpieczenstwa sa, pisane krwia,. Tak bylo mi?dzy innymi z - krotko stosowany w kilku kopalniach — maszyna. do ci?cia drewna. Po tym, jak obci?la pracownikowi stop')?, wszystkie identyczne jej wytworca wycofal z dystrybucji. Szkoda, ze po wypadku. Nieprzypadkowo zdarza sie_ wie.c, ze kontrola sprz?tu incydentalnie przenosi si? juz z zaktadow gorniczych do hal produkcyjnych jego wytworcow. Do konca kwietnia 2004 roku prawie catosc sprz?tu i produktow, trafiaja_cych do kopaln, Inusiata miec tzw. dopuszczenia Wyzszego Urze.du Gorniczego do stosowania. Od tamtego czasu te administracyjne decy.zje zostaly zasta,pione tzw. ocenami zgodnosci. — Nowy uklad prawny, b?da_cy naste.pstwem obecnosci Polski w Unii Europejskiej, powoduje, ze wyroby musza_ sprostac wyznaczonym, dyrektywami UE, rygorom w zakresie spelniania wymagari formalnych i technicznych, czyli s^ obj?te tzw. ocena^ zgodnosci. Ten europejski system jest zbudowany tak, aby umozliwic swobodny przepiyw towarow wewnajrz europejskiego obszaru gospodarczego. Znane oznaczenie ,,CF" jest wi?c uniwersalnym znakiem, swiadczacym, ze produkt spemia podstawowe wymagania bezpieczenstwa. Zbior takich wymagan formalnych i technicznych, zwanych ,,dyrektywami nowego podejscia" - jest ich kilkadziesiat - znalazl si? w naszych ustawach i rozporzadzeniach. System polega na tym, ze nie ma paristwowego nadzoru nad jakoscia, i bezpieczenstwem wyrobow. To producent, badz upowazniony przedstawiciel, ma obowiazek zadbania b to, aby wyrob spelnial Z wymagania. Jesli tak nie jest - maja, one bye eliminowane poprzez system nadzoru rynku — wyjasnia Miroslaw Krzystolik, zast^pca dyrektora Departamentu Energomechanicznego w Wyzszym Urz^dzie Gorniczym. Szybka adaptacja W ocenie dyrektora Krzystolika, zarowno certyfikuj^ce wyroby polskie jednostki notyfikowane, jak i producenci sprz^tu dla gornictwa, bardzo szybko — wbrew pierwotnym obawom - przystosowafy si? do nowej rzeczywistosci prawnej. Doskonale radza, sobie na europejskim i swiatowych rynkach. Jego zdanie'm, stato si? tak dlatego, ze w poprzednim systemic administracyjnych dopuszczen przywykli do jego restrykcyjnych rygorow. W odniesieniu do wyrobow, ktore sa, stosowane wzaldadach gorniczych, nadzorrynku prowadzi prezes Wyzszego Urz^du Gorniczego. Ich lista jest, oczywiscie, bardzo dhiga, totez dyrektor Krzystolik poprzestaje na wskazaniu glownych grup. Sa_ to zatem materialy wybuchowe do uzytku cywilnego, sprz?t i systemy zabezpieczajq.ce przeznaczone do stosowania w atmosferach potencjalnie wybuchowych, ale tez sprz?t ochrony indywidualnej. W tej ostatniej grupie ocenie zgodnosci z wymaganiami poddawany jest bardzo szeroki wachlarz wyrobow: buty, odziez, maski, hetmy, r^kawice, okulary ochronne, tlenowe aparaty ucieczkowe... Co istotne, ocena zgodnosci dotyczy wyrobow po raz pierwszy wprowadzanych do obrotu i udoste.pnianych na rynku. Nie tylko w kopalniach W ubieglym roku pracownicy inspekcyjno-techniczni OUG-u oraz Urz^du do Badan Kon- trolnych Urz^dzeri Energomechanicznych przeprowadzili ta,cznie 140 takich kontroli. Liczba sprawdzonych przez nich wyrobow byla przy tym duzo wi^ksza. Kontrole te koncentrowafy si? zwlaszcza na urza,dzeniach tzw. budowy przeciwwybuchowej oraz maszynach. — Generalnie, kontrole s^ prowadzone w zaktadach gorniczych. Sa_ im poddawane urz^dzenia juz zabudowane, uruchomione, czyli te, ktore uzytkownik oddat do eksploatacji. W WUG-u istnieje centralna baza danych i informacje 0 zgodnosci wyrobu sa. szybko weryfikowane. Ale - z upowaznienia prezesa WUG-u - mozemy tez przeprowadzac kontrole poza zakladami gorniczymi, czyli juz w firmach produkcyjnych 1 dystrybucyjnych - wyjasnia Krzystolik. Taki rzadki przypadek - wywolany zastrzezeniami ratownikow — mial miejsce w jednej z renomowanych fabryk, wytwarzaj^cych tlenowe aparaty ucieczkowe. - Egzemplarze do badari byiy wybierane losowo z tasmy produkcyjnej. Ostatecznie produkt okazal si? okay, natomiast byhy zastrzezenia formalne. Ale po czasie wazny okazal si? rowniez mobilizuj^cy wymiar tamtej kontroli. Dzis to s^ juz zupemie inne aparaty - z lepszymi wlasciwosciarni, zdecydowanie sprawniejsze - zauwaza dyrektor Krzystolik. Unijna rewolucja W jego ocenie, prawdziwa rewolucja na unijna_ skal? nast^pila w ostatnich 6 latach, zwlaszcza w odniesieniu do urza_dzen, przeznaczonych do pracy w atmosferze potencjalnie wybuchowej. — Ocena na klase. przeciwwybuchowosci dotyczyla przedtem glownie urza.dzen elektrycz- nych. Dzis podlegaj^ jej rowniez urzadzenia niezawierajqce podzespotow elektrycznych, a wi?c np. przekladnie, sprz?gla, wentylatory, re,czne maszyny nap?dzane spr^zonym powietrzem, pompy wysokocisnieniowe, rnloty i wiertarki udarowe... Wi?cej: gorniczy hehn lub buty muszq. nie tylko spelniac okreslone warunki wytrzymatosciowe i kryteria komfortu, lecz jednoczesnie posiadac oceny na antyelektrostatycznosc. Z pocz^tku nie wszyscy chcieli w to uwierzyc i sta_d powstawalo wiele nieporozumien. Bywalo, ze na rozmaite sposoby - takze poprzez donosy ~ wykorzystywala to konkurencja — mowi Krzystolik. Bardziej wymagajqcy uzytkownik Sposrod wspomnianych 140 ubiegtorocznych kontroli, jedynie w odniesieniu do 6 wyrobow stwierdzono niezgodnosc z zasadniczymi wymaganiami. Juz nie zdarzaja, si? sytuacje, jak ta z maszyny do cie.cia drewna pozbawion^ urz^.dzen sterujq.cych, oston, wyla.cznikow awaryjnych... Jej producent nie probowal kwestionowac negatywnej decyzji urz?du gorniczego, lecz sam odkupywal egzemplarze juz dostarczone uzytkownikom i dystrybutorom. Takie niespodzianki juz si? nie zdarzaj^. Od dwoch lat rynek wyraznie si? juz ustabilizowal. Wpryn?to na to nie tylko zdyscyplinowanie producentow, ale i rosna,ca swiadomosc gorniczych uzytkownikow, podnosza,cych swoje wymagania. Problem stwarzaja_ jeszcze srodki ochrony indywidualnej, pochodzq.ce z masowej produkcji, w tym spoza Europy. Wyrob, przedstawiony do oceny, jest dobry lub bardzo dobry, a potem jego jakosc spada. Poza UE ta kontrola jakosci jest utrudniona.