Pobierz artykuł PDF

KU RYNKOWI W OPIECE ZDROWOTNEJ
IGA RUDAWSKA
Streszczenie
Kwestia stosowania rozwiza rynkowych w opiece zdrowotnej od wielu lat jest
w centrum zainteresowania dyscypliny ekonomiki zdrowia. Dyskutowane s przede
wszystkim zagadnienia efektywnoci mikroekonomicznej, kontroli kosztów w skali całego systemu oraz dostpnoci i jakoci opieki zdrowotnej dla pacjentów. Niniejszy
artykuł wpisuje si w ten nurt dyskusji. Autorka odwołuje si do ustale teoretycznych, jak i do praktyki polskiego sektora zdrowia.
Słowa kluczowe: mechanizm rynkowy, konkurencja, decentralizacja, partycypacja pacjentów
w kosztach, upodmiotowienie pacjenta
1. Wprowadzenie
Urynkowienie, rozumiane jako wzrost znaczenia mechanizmów rynkowych regulujcych stosunki miedzy usługobiorc i usługodawc opieki zdrowotnej, zmienia tradycyjny obraz tej opieki
opisywany przez wartoci społeczne i paternalizm. Obok przesłanek społecznych, bdcych
w istocie elementem procesu politycznego w kadym demokratycznym pastwie, na znaczeniu
zyskuj uwarunkowania ekonomiczne odwołujce si do wzrastajcych kosztów opieki zdrowotnej z jednej, i potrzeb zdrowotnych społeczestw z drugiej. Obie grupy przesłanek wymuszaj
poszukiwanie bardziej efektywnych sposobów kształtowania relacji pacjent-usługodawca. Jest to
szczególnie istotne w Polsce, gdzie zasoby finansowe systemu ochrony zdrowia opisywane s
przez takie wielkoci jak całkowite wydatki na zdrowie per capita rzdu 1 394 US$ PPP (w tym 1
006,1 US$ PPP to wydatki publiczne), 7,4-procentowy udział całkowitych wydatków na ochron
zdrowia w PKB, a stan zdrowotnoci społeczestwa polskiego charakteryzowany jest nastpujcymi wielkociami wskaników zdrowia: miertelno
noworodków na 1000 ywych urodze –
5,6, oczekiwana długo
ycia 71,5 lat dla mczyzn i 80,0 lat dla kobiet1. Dane te tworz obraz
sytuacji, która znacznie dystansuje nas w stosunku do bogatych pastw Unii Europejskiej (poza
wskanikiem oczekiwanej długoci ycia dla kobiet, który osignł w Polsce warto
zblion do
tych wystpujcych w Europie Zachodniej). W tej perspektywie zagadnienie racjonalnego gospodarowania rzadkimi zasobami opieki zdrowotnej staje si tym bardziej wane. Celem niniejszego
artykułu jest zatem dyskusja na temat kierunków urynkowienia opieki zdrowotnej.
1
OECD Health Data, Paris 2011.
132
Iga Rudawska
Ku rynkowi w opiece zdrowotnej
2. Specyfika opieki zdrowotnej a rynek
Rozwaajc natur relacji pacjent-usługodawca w opiece zdrowotnej mona wysun
kilka
ogólnych uwag odnoszcych si do zwizku pomidzy specyfik omawianego sektora, a moliwoci organizacji tej sfery na zasadach rynkowych.
Po pierwsze specyfika opieki zdrowotnej, opisywana w szczególnoci przez asymetri informacji, asymetri motywacji, niepewno
co do wystpienia choroby oraz efekty zewntrzne sprawia, e bezkrytyczna adaptacja zasad rynku doskonale konkurencyjnego w t sfer rzeczywistoci
nie byłaby ani ekonomicznie, ani społecznie uzasadniona2. Załoenia standardowe nie s tu bowiem w pełni spełnione, co przesdza o niemonoci gwarantowania przez mechanizm rynkowy
efektywnych warunków równowagi ogólnej. Ograniczenia załoe mechanizmu rynkowego jako
metody produkcji i podziału dóbr w opiece zdrowotnej wynikaj przede wszystkim z przyjmowania przez szereg usług zdrowotnych postaci dóbr publicznych, z generowanych przez nie efektów
zewntrznych, a take z braku doskonałej informacji o naturze produktu, o cenach i o przyszłoci.
Po drugie, społeczne wartociowanie zdrowia stawiajce je wysoko w hierarchii ludzkich wartoci sprawia, e w wikszoci przypadków, pastwo wpisuje opiek zdrowotn do katalogu
swych zada. Dominujca pozycja profesji, jaki i silna potrzeba bezpieczestwa artykułowana
szczególnie przez słabsze grupy społeczne przemawiaj za koniecznoci monitorowania sfery
usług opieki zdrowotnej pod ktem ich dostpnoci i jakoci, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowoci – za podjciem interwencji.
Po trzecie, automatyczne przeniesienie na grunt opieki zdrowotnej zasad „niewidzialnej rki”
rynku przyczyni
si moe do rozwoju problemów społecznych, jak pogłbianie rónic w dostpie
obywateli do usług ze wzgldu na status ekonomiczny. Z tego powodu zwrot ku mechanizmom
rynkowym w opiece zdrowotnej nakłada jednoczenie na pastwo wymóg umiejtnej interwencji
poprzez, całkowite lub czciowe finansowanie opieki zdrowotnej, transfery pienine, wymuszon redystrybucj, a take regulacj jakoci i iloci usług zdrowotnych.
Zatem, w procesie urynkowienia opieki zdrowotnej naley uwzgldnia
jej specyfik wynikajc z niepełnej „rynkowoci”. U podstaw jej le zasadniczo: zjawiska niepewnoci i ryzyka
towarzyszce produkcji, wymianie i konsumpcji usług zdrowotnych, rozbieno
pomidzy prywatnymi a społecznymi kosztami i korzyciami odnonie niektórych usług zwizanych ze zdrowiem, oddziaływanie sił pozarynkowych na ilo
i jako
poday tych usług, a take ograniczenia
natury etycznej.
3. Wyznaczniki urynkowienia opieki zdrowotnej
Studia literaturowe nad moliwoci stosowania mechanizmów rynkowych w opiece zdrowotnej uprawniaj autork do sformułowania kilku uwag natury ogólnej.
Po pierwsze, po podaowej stronie relacji pacjent-usługodawca mechanizm kontraktowania
usług zdrowotnych oparty na zasadzie konkurencji sprzyja efektywnoci w znaczeniu alokacyjnym
i technicznym, jeli spełnione s warunki w postaci: przejrzystoci informacyjnej rynku (dostpu
płatnika do informacji o cenach, jakoci i efektywnoci usług oferowanych przez alternatywne
podmioty, jak i o potrzebach zdrowotnych pacjentów), odpowiednich bodców motywacyjnych
2
Por. J. yyski, Dylematy reformowania systemu ochrony zdrowia, Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarzdzania Wiedz, Bydgoszcz 2010, s. 339–355.
133
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 55, 2011
skierowanych do usługodawców oraz istnienia rzeczywicie konkurencyjnej ich struktury.
W praktyce szczególnie ten pierwszy warunek okazuje si trudny do spełnienia. Istotn rol
w motywowaniu usługodawców do okrelonych zachowa sprzyjajcych efektywnoci odgrywaj
formuły płatnoci. Z drugiej strony kontraktowanie poprzez rywalizacj moe prowadzi
do wzrostu całkowitych kosztów systemu, głównie na skutek rosncych kosztów transakcji i tzw. kosztów
jakoci, a take do problemów natury społecznej jak negatywna selekcja usługobiorców.
Po drugie, niezbdnym warunkiem dla rozwoju konkurencyjnoci dostawców opieki zdrowotnej jest rzeczywista autonomia włacicielska, z któr łczy si nie tylko swoboda podejmowania
decyzji, ale i konieczno
ponoszenia za nie odpowiedzialnoci. Konkurencyjna struktura usługodawców moliwa jest przy tym do osignicia w sprzyjajcych warunkach otoczenia prawnego
i ekonomicznego, w którym podstawowe znaczenie odgrywa stabilno
systemu i jasne okrelenie
kryterium oceny efektywnoci gospodarowania zasobami bdcymi w dyspozycji dostawców
usług zdrowotnych3. Zastosowanie w tym ostatnim przypadku, powszechnego w praktyce przedsibiorstw innych sektorów gospodarki, kryterium zysku w odbiorze społecznym budzi z reguły
szereg kontrowersji zwizanych głównie z etyczno-moraln warstw wykonywania zawodów
medycznych. W takich okolicznociach bardziej adekwatne wydaje si zastosowanie kryterium
korzyci społecznych powizanych z ekonomicznie opłacalnymi procedurami leczniczymi i alokowaniem rzadkich zasobów tam, gdzie moliwe jest uzyskanie najlepszego efektu zdrowotnego
dla wikszej czci populacji. I cho
takie ujcie tematu moe wród niektórych grup społecznych
rodzi
konflikt etyczny, to umoliwia ono przesunicie odpowiedzialnoci ze szczebla regulacyjnego (przykładem tego s limity wiadcze ustalane odgórnie) na poziom organizacji, gdzie proces
decyzyjny jest bardziej elastyczny i wraliwy na specyfik kadego przypadku z osobna. Przejcie
odpowiedzialnoci przez profesjonalistów medycznych za decyzje podejmowane na poziomie
organizacji, przy równoczenie wystpujcych ograniczeniach budetowych, zmienia rol lekarza
jako agenta pacjenta w podmiot współdecydujcy o alokacji zasobów.
Po trzecie, wdroenie reguły decentralizacji w postaci przekazania przez orodek centralny
systemu poszczególnym jego elementom funkcji organizacyjnych i zarzdczych przy jednoczesnym wzmacnianiu funkcji regulacyjnych na szczeblu centrali sprzyja lepszemu zaspokojeniu
potrzeb pacjentów, umoliwia bowiem cilejsze ich powizanie z rozwojem infrastruktury podmiotów oferujcych usługi opieki zdrowotnej. Z kolei uzasadnieniem dla rozszerzenia udziału
własnoci prywatnej powinno by
kryterium jakociowe (wysza jako
wiadczonych usług) przy
równoczesnej ochronie usługobiorcy przed negatywnymi nastpstwami zjawisk mogcych temu
procesowi towarzyszy
(jak selekcja negatywna czy „spijanie mietanki z rynku”).
Po czwarte, po popytowej stronie relacji swobodny wybór usługodawcy oraz wprowadzenie
elementu cenowego w postaci partycypacji pacjentów w kosztach naley uzna
za prób wprowadzenia do sektora ochrony zdrowia mechanizmów zblionych do tych praktykowanych na wolnym
rynku. Ze wzgldu jednak na cech opieki zdrowotnej w postaci „moralnych naduy
” lekarzy
i pacjentów zasada wolnoci wyboru wiadczeniodawcy moe by
stosowana tylko w ograniczonym zakresie, jeli celem ma by
maksymalizacja korzyci zdrowotnych populacji objtej opiek,
jednak przy respektowaniu rachunku ekonomicznego. Dotyczy to szczególnie tych szczebli opieki
zdrowotnej, w których praktykowana jest formuła finansowania retrospektywnego. Uwzgldnianie
3
Istotne zmiany w tym wzgldzie wprowadzono Ustaw o działalnoci leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 roku (Dz.U. Nr
112, poz. 654).
134
Iga Rudawska
Ku rynkowi w opiece zdrowotnej
czynnika efektywnoci kosztowej usług w wyborach dokonywanych przez pacjentów mogłoby t
sytuacj poprawi
.
Po pite, model „odwiernego systemu” sprzyja kontroli poziomu kosztów w skali makro
przy załoeniu cigłego doskonalenia umiejtnoci lekarzy pierwszego kontaktu. Model ten ogranicza jednak swobod korzystania z usług opieki zdrowotnej przez pacjentów. W skali mikro natomiast do osigania efektywnoci przyczynia
si moe zastosowanie analiz farmaekonomicznych.
Po szóste, współpłacenie pacjentów za usługi opieki zdrowotnej uzna
naley za prób wykorzystania efektywnociowo-alokacyjnej roli mechanizmu rynkowego. Wprowadzenie tego mechanizmu powinno uwzgldnia
zadania sektora opieki zdrowotnej, w szczególnoci istnienie celów
o charakterze redystrybucyjnym, jak i artykułowany przez wikszo
demokratycznych społeczestw brak aprobaty dla całkowitego usztywnienia ogranicze popytu. Udział pacjentów
w kosztach wiadcze, obok efektu edukacyjnego i fiskalnego, prowadzi do uzyskania pozytywnych efektów alokacyjnych. Jednak wysokie koszty stosowania niektórych form współpłacenia,
jak i ewentualny efekt substytucyjny kierujcy zainteresowanie pacjentów ku droszym, ale całkowicie bezpłatnym formom usług, nie sprzyjaj utrzymaniu z góry zaplanowanego poziomu
kosztów w skali całego systemu. Podobne konsekwencje daje „przerzucanie” kosztów na dodatkowe ubezpieczenie. Zatem, wystpowanie takich cech usług opieki zdrowotnej jak: podatno
na
wpływ „moralnych naduy
”, złoono
rozpatrywana pod ktem stopnia skomplikowania tych
usług i zwizanej z nim ich kosztochłonnoci, wymóg rozłoenia wiadczenia usług zdrowotnych
w czasie i generowanie przez te usługi efektów zewntrznych uzasadniaj selektywne podchodzenie do zagadnienia współpłacenia pacjentów.
Po siódme, wdroenie mechanizmów rynkowych do sektora opieki zdrowotnej wie si
z dokonaniem zasadniczych zmian w zarzdzaniu usługodawc. Trend Nowe Zarzdzanie Publiczne (New Public Management), który w praktyce wie si z reformami ochrony zdrowia
zmierzajcymi do stworzenia bardziej elastycznych warunków działania organizacji staje si wyzwaniem dla marketingu placówek oferujcych usługi zdrowotne. W tym kontekcie chodzi zatem
o jednoczesne uczynienie usług opieki zdrowotnej bardziej dopasowanymi do potrzeb i preferencji
pacjentów i zapewnienie wykorzystania rzadkich zasobów sektora w sposób bardziej skuteczny
i efektywny. Akcent zostaje przesunity z praw pacjentów (do informacji, dostpu czy wyboru),
bdcych wyrazem gwarancji demokratycznego pastwa, ku zobligowaniu samodzielnych podmiotów do gospodarnego wykorzystywania ograniczonych zasobów. Celem jest przy tym maksymalizacja efektów zdrowotnych w populacji objtej opiek. W takich okolicznociach szczególnego znaczenia nabiera kwestia kształtowania reputacji dostawcy opieki zdrowotnej poprzez działania marketingowe.
135
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 55, 2011
4. Urynkowienie po polsku
Obserwacja wybranych kierunków aplikacji mechanizmów rynkowych w sfer opieki zdrowotnej w Polsce, w ostatnich dwóch dekadach, pozwala na sformułowanie nastpujcych uwag.
Zmiany formalnoprawne: jak swoboda wyboru usługodawcy, równouprawnienie publicznych
i niepublicznych wiadczeniodawców w systemie kontraktowania wiadcze, samodzielno
publicznych zakładów opieki zdrowotnej nie s wystarczajcymi czynnikami warunkujcymi reorientacj postaw i zachowa najwaniejszych uczestników sektora zdrowia, tj. pacjentów i usługodawców.
Zmianom legislacyjnym tworzcym ramy dla mechanizmu konkurencji po stronie usługodawców nie towarzyszy wyzwolenie bodców w postaci kontroli jakoci i nagradzania usługodawców
efektywnych z punktu widzenia kosztów i satysfakcjonowania pacjentów. Nieprecyzyjne zasady
selekcji „najlepszej oferty” nadal powoduje, e kontraktowanie usług pozbawione jest elementów
motywujcych usługodawców do rzeczywistego konkurowania o fundusze zgromadzone u płatnika trzeciej strony.
Jak wykazało dwudziestoletnie dowiadczenie sama formuła samodzielnoci publicznego
usługodawcy nie jest gwarantem efektywnego gospodarowania kapitałem pozostajcym w dyspozycji zakładu. Decentralizacji funkcji organizacyjnych i zarzdczych na szczeblu samodzielnych
publicznych zakładów opieki zdrowotnej nie towarzyszy wzmocnienie funkcji regulacyjnych na
szczeblu centralnym. Brak jednomylnoci co do kryteriów oceny działalnoci placówek negatywnie wpływa – w mojej ocenie - na sposób funkcjonowania usługodawców.
Według bada CBOS zaspokojenie potrzeb zdrowotnych tylko i wyłcznie w prywatnym sektorze opieki zdrowotnej dotyczy 8% Polaków, podczas gdy równoległe korzystanie z obu sektorów
(publiczny i prywatny) deklaruje 39% pacjentów4. wiadczy to o znacznym udziale pacjentów
w kosztach usług zdrowotnych poprzez finansowanie tych wiadcze bezporednio z dochodów
indywidualnych. Wysoko
zaangaowanych rodków w skali trzech miesicy wynosi rednio 550
zł netto5. Istniej zatem grupy pacjentów, które za okrelone atrybuty oferty skłonne s zaangaowa
wiksze - ni wynika to z obowizkowego powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego – rodki finansowe.
Po stronie pacjentów mechanizm wyboru sprzyja – cho
w ograniczonym zakresie - ujawnianiu zrónicowanych ich preferencji. Wielu pacjentów reaguje na negatywne bodce, jak zła komunikacja z lekarzem, czy problemy organizacyjne w placówce, zmian usługodawcy. Jednoczenie
naley wskaza
na istnienie licznej grupy klientów, którzy nigdy nie skorzystali ze swobody wyboru usługodawcy motywujc swe zachowania przyzwyczajeniem. Zarówno lojalno
inercyjna,
jak i monopol dostawców usług, szczególnie w rejonach wiejskich, stanowi zagroenie dla rozwoju orientacji na klienta wród wiadczeniodawców – nie dostarczaj bowiem bodców do zmiany ich zachowa.
Odejcie od relacji integracyjnej na rzecz relacji kontaktowej pomidzy niezalenymi usługodawcami a płatnikiem nie wzmacnia pozycji pacjentów w systemie, co jest pochodn monopsonicznej pozycji publicznego płatnika. Pacjenci, –mimo, e od strony formalnoprawnej dano im
podstawy do artykulacji własnych preferencji - nie s aktywnym uczestnikiem sektora opieki
4
5
Opinie o opiece zdrowotnej, CBOS, Warszawa 2010, s. 2.
Diagnoza społeczna 2011, Warunki i jako ycia Polaków, J. Czapiski, T. Panek (red.), Rada Monitoringu Społecznego,
Warszawa 2011, s. 124.
136
Iga Rudawska
Ku rynkowi w opiece zdrowotnej
zdrowotnej. Wikszo
z nich, bd natrafia na bariery natury egzogenicznej, wród których istotn jest monopol lokalnego orodka zdrowia czy szpitala, bd wykazuje lojalno
inercyjn, której
z reguły nie towarzyszy podnoszenie satysfakcji z usług opieki zdrowotnej. W tym ostatnim przypadku wanym elementem relacji pacjent-usługodawca jest moliwo
„ucieczki” do niepublicznego sektora usług zdrowotnych opłacanego z dochodów indywidualnych. Relatywnie łatwa dostpno
usług tego sektora, a take nieformalny system jego powiza z sektorem publicznym nie
sprzyjaj rozwojowi instytucjonalnych form rynku usług zdrowotnych, jak prywatne ubezpieczenia zdrowotne, niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej w lecznictwie zamknitym czy partnerstwo publiczno-prywatne.
Ocena kierunków urynkowienia opieki zdrowotnej – zarówno ju wdroonych, jak i tych majcych charakter postulatów- pozwala na wysunicie sugestii, e wzrost efektywnoci jest moliwy
do osignicia poprzez równoległe uruchomienie ekonomicznych mechanizmów regulowania
zarówno popytowej, jak i podaowej strony rynku. Z reguły jednak zakładany rezultat mona
uzyska
tylko w okrelonych podsektorach. Jednoczenie naley mocno podkreli
, e retoryka
prorynkowa w opiece zdrowotnej rodzi uzasadnione dylematy, a synchroniczne osignicie kilku
celów tj. efektywnoci mikroekonomicznej, kontroli poziomu kosztów systemu, a take szerokiej
dostpnoci usług opieki zdrowotnej opartej na zasadzie solidaryzmu społecznego okazuje si
nierealne. Ze wzgldu na skutki uboczne, jak „pokusa naduycia” lekarzy i pacjentów, czy efekt
selekcji ryzyka, zwrot ku rynkowym regułom moe mie
miejsce tylko w ograniczonym zakresie.
5. Zakoczenie
Urynkowienie opieki zdrowotnej jest procesem, stajcym si udziałem nie tylko rozwinitych
pastw Europy Zachodniej, ale i Polski. W tym kontekcie nieodzowne wydaje si zbadanie długookresowych efektów rónych rozwiza rynkowych wdraanych w dyskutowanym obszarze,
jak i midzynarodowa wymiana dowiadcze w tym zakresie. Zagadnienie to jest szczególnie
istotne dla pastw takich jak Polska, w których z przyczyn systemowych okres eksperymentowania z poszczególnymi propozycjami datowany jest od około dwóch dekad.
Innym aspektem wymagajcym szerszej dyskusji jest rola pacjentów w rozwoju nowych interakcji midzy grupami interesu w systemie ochrony zdrowia. Naley przy tym poprze
tez, e
pomidzy rónymi uczestnikami tego systemu bd tworzyły si koalicje zorientowane na obron
i umacnianie własnych interesów, a miejsce pacjenta wcale nie naley do priorytetowych. Jednak
przy rozpowszechnieniu w praktyce usługodawców narzdzi marketingu zorientowanych na podnoszenie jakoci relacji z usługobiorcami oraz przy sprzyjajcym ochronie interesów pacjenta
ustawodawstwie prawnym moliwe jest uzyskanie satysfakcjonujcego, cho
nie idealnego rozwizania. Transformacja systemu gospodarczego, jak i akcesja Polski do struktur Unii Europejskiej sprzyja
bd przekształcaniu paradygmatu relacji pacjent-usługodawca z modelu paternalistycznego w model autonomiczno-rynkowy, w którym pacjent w wikszym stopniu ponosi
bdzie odpowiedzialno
– równie t finansow – za stan własnego zdrowia.
Sporn w ekonomice zdrowia pozostaje nadal kwestia efektywnoci poszczególnych rozwiza rynkowych. Mona przewidywa
, e debata nad tym bdzie angaowa
myli i emocje
wszystkich uczestników tego sektora, w szczególnoci lekarzy i pacjentów. Stan ten eksponuje
znaczenie negocjacji w dochodzeniu do konsensusu, co do konstrukcji przyszłych rozwiza.
W wikszoci krajów zjednoczonej Europy proces negocjacyjny ju si rozpoczł. Polska, chcc
137
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 55, 2011
sta
si aktywnym uczestnikiem społecznej sfery unijnego ycia, musi równie poda
w tym
kierunku. Jest w nim miejsce równie na marketing jako sposób podnoszenia wartoci relacji midzy dostawcami usług opieki zdrowotnej, a ich odbiorcami. Jeli doda
do tego, e wysoko
całkowitych wydatków na zdrowie determinowana jest zachowaniami zarówno pacjentów, jak i
usługodawców, to znaczenie marketingu w łczcej ich relacji staje si tym bardziej istotne. To
bowiem poprzez kampanie marketingu społecznego mona wywiera
wpływ na wiadomoci
zdrowotn społeczestwa i kształtowa
sprzyjajcy zdrowiu styl ycia.
Ramy polemiki nad ekonomicznymi aspektami relacji pacjent-usługodawca wyznaczaj
z jednej strony entuzjaci ekonomizacji głoszcy, e dla sektora ochrony zdrowia nadeszła „złota”
era ekonomii, a z drugiej strony oponenci argumentujcy, e siły rynkowe przekształciły usługi
opieki zdrowotnej w towar równy innym, a relacj pacjent-usługodawca w sum ekonomicznych
transakcji zachodzcych midzy dostawcami a konsumentami usług. Niniejszy artykuł jest głosem
w tej dyskusji, cho
z pewnoci nie mona go umieci
na adnym z powyszych biegunów.
Bibliografia
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
Diagnoza społeczna 2011, Warunki i jako ycia Polaków, J. Czapiski, T. Panek (red.),
Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2011.
OECD Health Data, Paris 2011.
Opinie o opiece zdrowotnej, CBOS, Warszawa 2010.
Ustawa o działalnoci leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 roku, Dz. U. Nr 112, poz. 654.
yyski J., Dylematy reformowania systemu ochrony zdrowia, Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarzdzania Wiedz, Bydgoszcz 2010.
138
Iga Rudawska
Ku rynkowi w opiece zdrowotnej
TOWARDS THE MARKET IN HEALTHCARE
Summary
Health economics has been focused on the application of market mechanisms in
healthcare for many years. Micro-efficiency, cost containment in the system, availability ad quality of healthcare for patients are the most often discussed issues. This
paper contributes to this discussion. The author refers to theory, as well as to practices of Polish health sector.
Keywords: market mechanism, competition, decentralization, patient cost sharing, patients’ empowerment
Iga Rudawska
Zakład Ekonomiki Ochrony Zdrowia
Katedra Analizy i Strategii Przedsibiorstw
Wydział Nauk Komicznych i Zarzdzania
Uniwersytet Szczeciski
ul. Mickiewicza 64, 71-101 Szczecin
e-mail: [email protected]
www.us.szc.pl/rudawska