2013-03-15 Klastry_PARP

2013
Joanna Podgórska
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Kierunki i załoŜenia polityki klastrowej
w Polsce do 2020 roku.
Rekomendacje Grupy roboczej ds. polityki
klastrowej.
Komitet MSP
Warszawa, 14 marca 2013 roku
Klastry = współpraca + konkurowanie
geograficzna koncentracja
i świadomość terytorialnej
toŜsamości klastra
konkurencja, ale i współpraca
koncentracja wokół
dominującej branŜy
trwałość współpracy
wspólne inicjatywy
klastry mogą być formalnie
zarejestrowane, jak
i nieposiadające formy
organizacyjno-prawnej
Korzyści z funkcjonowania klastrów
niŜsze koszty transakcyjne - wyspecjalizowanych zasobów, nieformalnych
powiązań i przepływu informacji. Wewnętrzna konkurencja podmiotów
w klastrze stymuluje innowacyjność i jest siłą napędową jego rozwoju.
przestrzenna bliskości licznej grupy niezaleŜnych podmiotów, skupienie
określonej wiedzy i kwalifikacji, specjalizacji; łatwość znalezienia
pracowników i partnerów biznesowych (podwykonawców i usługodawców)
oraz realizacji wspólnych działań w pewnych obszarach.
dostępne lokalnie, wyspecjalizowane i unikalne zasoby – w tym wiedza
i kapitał ludzki – oraz odpowiednia infrastruktura.
klaster staje się atrakcyjnym rynkiem pracy przyciągającym
wykwalifikowanych pracowników i absolwentów (talenty).
NiŜsze koszty pozyskiwania i szkolenia nowych pracowników.
oprócz konkurencji występuje takŜe współpraca,
czy teŜ współdziałanie (często niesformalizowane
i nieuświadomione), zwłaszcza pomiędzy sektorem przedsiębiorstw,
administracją i sektorem badawczo-rozwojowym.
Klastry w badaniu benchmarkingowym PARP
Rok 2010 - 47 klastrów.
Rok 2012 - 35 klastrów.
Spośród 35 klastrów
uczestniczących w
badaniu w 2012 roku,
20 brało równieŜ udział
w poprzedniej edycji.
Klastry biorące udział
w benchmarkingu w 2010 r.
Klastry biorące udział
w benchmarkingu w 2012 r.
Silne strony klastrów w Polsce
Powiązanie klastrów z potencjałem, zasobami naturalnymi, tradycjami
gospodarczymi środowiska lokalnego; silne interakcje klastra względem
otoczenia zewnętrznego;
Silna pozycja koordynatora w klastrach oraz aktywność koordynatora na rzecz
animacji współpracy w klastrach; wysoka aktywność w sferze komunikacji
wewnętrznej i zewnętrznej;
Dobra dostępność laboratoriów dla członków klastra; bardzo dobra dostępność
biur i sal konferencyjnych na potrzeby klastra;
Największy postęp w stosunku do
roku 2010 dokonał się w obszarze
internacjonalizacja klastrów
W ciągu ostatnich dwóch lat klastry
zauwaŜalnie poprawiły swoje
wyniki w obszarze realizowanych
procesów biznesowych
Najbardziej efektywne są klastry:
utworzone oddolnie, posiadające powyŜej 60
członków,
posiadające w swych strukturach więcej instytucji
otoczenia
biznesu,
jednostek
naukowych
i badawczych,
W stosunku do roku 2010 odnotowano, Ŝe
Klastry, które aktywnie pracują
nowo powstające klastry są efektem
z instytucjami otoczenia biznesu lepiej
współdziałania sektorów prywatnego
i szybciej się rozwijają
i publicznego oraz instytucji B+R
Słabe strony klastrów w Polsce
Niska innowacyjność przedsiębiorstw w klastrze;
mała liczba innowacji objętych ochroną prawną
wprowadzonych w klastrze w ostatnich dwóch
latach; słabe efekty współpracy z sektorem nauki
(np. mała liczba spin offów w klastrach).
Niewielka liczba klastrów realizujących wspólną
aktywność rynkową, jak np. wspólne zamówienia,
zaopatrzenie na rzecz firm w klastrze.
Słaba aktywność klastra w przygotowywaniu ofert
dla odbiorców z zewnątrz oraz w pozyskiwaniu
zewnętrznych środków finansowych na projekty
klastrowe.
Niewystarczająca współpraca z innymi
podmiotami regionalnych systemów innowacji,
w tym instytucjami otoczenia biznesu.
Grupa robocza ds. polityki klastrowej
CEL:
wypracowanie kierunków i załoŜeń
polityki klastrowej do 2020 roku,
na podstawie wniosków
i rekomendacji wynikających
z obecnie realizowanej polityki,
z uwzględnieniem doświadczeń
i dobrych praktyk zagranicznych oraz
zaleceń Komisji Europejskiej.
>> wsparcie instytucji
kształtujących politykę klastrową<<
Instytucjonalny skład Grupy roboczej
Ministerstwo Gospodarki
Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości
Kancelaria Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej
Kancelaria Prezesa Rady
Ministrów
Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego
Ministerstwo Edukacji
Narodowej
Ministerstwo Nauki
i Szkolnictwa WyŜszego
Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju
Polska Agencja Informacji
i Inwestycji Zagranicznych
Sejmowa Komisja
Innowacyjności
i Nowoczesnych Technologii
Konwent Marszałków RP
Związek Województw RP
Unia Metropolii Polskich
Business Centre Club
Krajowa Izba Gospodarcza
Pracodawcy Rzeczpospolitej
Polskiej
PKPP Lewiatan
Konferencja Specjalnych Stref
Ekonomicznych
Przedstawiciele klastrów
Eksperci
Przyszła polityka klastrowa w Polsce
Cel:
wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki w oparciu o:
intensyfikację współpracy, interakcji i przepływów wiedzy
(czyli wzmacnianie rozwoju istniejących i powstających klastrów)
wspieranie
rozwoju
strategicznych
specjalizacji
gospodarczych
(czyli wybór kluczowych klastrów krajowych i regionalnych oraz
skoncentrowanie na nich części wsparcia publicznego)
Zasady wdraŜania polityki:
I.
wspieranie sieciowania i współpracy; łączenie podejścia oddolnego i odgórnego
przy wspieraniu rozwoju klastrów,
II. tworzenie ekosystemu instytucji na rzecz rozwoju klastra,
III. koncentracja wsparcia na klastrach o największym potencjale rozwoju
i tworzenia inteligentnych specjalizacji,
IV. koordynacja polityk i instrumentów publicznych wokół kluczowych klastrów,
V. rozwój klastrów - inwestycje prywatne firm, ale takŜe inwestycje publiczne
(infrastruktura, wiedza, kapitał ludzki), te ostatnie stopniowo wygaszane,
Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (1)
1. wspieranie inicjatyw klastrowych oraz koordynatorów klastrów,
2. ukierunkowanie wsparcia takŜe bezpośrednio do aktorów klastrów
(poziom krajowy i regionalny),
3. wystandaryzowane wsparcie koordynatorów klastrów we wszystkich
regionach,
4. priorytetyzacja regionalnej polityki rozwojowej poprzez wskazanie
kluczowych klastrów regionalnych – koncentracja i koordynacja
środków na poziomie regionalnym,
5. wprowadzenie mechanizmów skutkujących ukierunkowaniem róŜnego
rodzaju nakładów publicznych alokowanych w gospodarce – system
przyznawania
projektom
zgłaszanym
przez
podmioty
z klastrów kluczowych dodatkowych punktów w systemie oceny,
Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (2)
Proces selekcji i wsparcia krajowych klastrów kluczowych
Przygotowanie
aplikacji
Przygotowanie aplikacji
w tym:
•analizy (masa krytyczna,
benchmarking)
•strategia i plan działania
•wstępny opis projektów
kluczowych
•instytucjonalizacja
inicjatywy
•potencjał koordynatora
•przykłady
dotychczasowej
współpracy
Wybór
krajowych
klastrów
kluczowych
Alokacja
wsparcia
Koordynacja
i sieciowanie
(dla koordynatora jeżeli
jeszcze nie ma
dofinansowania; poziom
regionalny)
Dokonanie wyboru przez
Komisję
i przyznanie statusu
krajowego klastra
kluczowego na okres od
3-5 lat
Internacjonalizacja
(dla koordynatora; poziom
krajowy)
Projekty realizowane
przez konsorcja aktorów
klastra
(lub koordynatora)
w zakresie:
•B+R / innowacji
•Inwestycji
infrastrukturalnych
•edukacji/szkoleń
•ekspansji
międzynarodowej
•doradztwa
innowacyjnego
•transferu technologii
Mapa klastrów w Polsce 2020 (wizja)
• klastry o największym
potencjale
konkurencyjnym
i znaczeniu dla
gospodarki regionu
• powiązane
i konkurencyjne
w skali regionu/ kraju
• wpisują się
w regionalne
inteligentne
specjalizacje
Kluczowe
klastry krajowe
• klastry o największym
potencjale konkurencyjnym
i znaczeniu dla polskiej
gospodarki
• powiązane i konkurencyjne
w skali międzynarodowej
• posiadające znaczący potencjał
naukowo-technologiczny
Kluczowe klastry regionalne
Klastry lokalne/ regionalne
mobilizacja oddolnego powstawania
i angaŜowania się aktorów klastrów w procesy wspólnego,
strategicznego planowania rozwoju oraz definiowania
wspólnych przedsięwzięć
Wielkość wsparcia publicznego
a klasyfikacja klastrów
2013
Raport z rekomendacjami oraz szczegółowe informacje nt. przebiegu prac
Grupy roboczej ds. polityki klastrowej znajdują się na stronie Portalu
Innowacji:
http://www.pi.gov.pl/klastry/chapter_95482.asp
Kontakt: [email protected]
Dziękuję za uwagę
prezentacja przygotowana na podstawie raportu „Kierunki i załoŜenia polityki
klastrowej w Polsce do 2020 roku. Rekomendacje Grupy roboczej ds. polityki
klastrowej”, red. M. DzierŜanowski, PARP, Warszawa 2012 r.