rynek finansowy

Dokument Zatwierdzający:
Uchwała Rady Nadzorczej IRGiT S.A. nr 3/01/II/2015 9 lutego 2015 r.
Data zatwierdzenia KNF:
Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 kwietnia 2015 roku
Nr wersji:
1
Właściciel dokumentu:
Dyrektor Działu Zarządzania Ryzykiem
Regulamin
Funduszu Gwarancyjnego
Izby Rozliczeniowej i Rozrachunkowej
(rynek finansowy)
Rozdział I
Postanowienia ogólne.
§ 1.
1.
Regulamin niniejszy, zwany dalej „Regulaminem”, określa sposób tworzenia i
wykorzystywania funduszu zabezpieczającego („Fundusz”), o którym mowa w art.
68 d ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi („Ustawa”),
organizowanego i prowadzonego przez Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych SA
(dalej „IRGiT”) zgodnie z art. 68d Ustawy.
2.
Fundusz
służy
zabezpieczeniu
prawidłowego
wykonania
zobowiązań
wynikających z prowadzonych przez Izbę rozliczeń transakcji zawieranych na
Giełdzie lub ASO.
3.
Definicje, którymi posługuje się Regulamin, używane są w znaczeniu nadanym im
w regulaminie Izby Rozliczeniowej i Rozrachunkowej (rynek finansowy)
prowadzonej przez IRGiT („Regulamin IRR”).
4.
Ustalanie oraz obliczanie biegu terminów określonych w Regulaminie odbywa się
na zasadach określonych w Regulaminie IRR.
§ 2.
1. Fundusz zabezpiecza rozliczenia transakcji zawieranych na Giełdzie lub ASO, o ile
Izba prowadzi rozliczenia transakcji zawieranych na tych rynkach.
2. Fundusz tworzony jest z wpłat dokonywanych przez uczestników Izby
posiadających status uczestników rozliczających w rozumieniu Regulaminu IRR
(„Uczestnik Rozliczający”) działających na rynkach, o których mowa w § 2 ust. 1.
3. Na środki gromadzone w Funduszu składają się wpłaty dokonywane przez
Uczestników Rozliczających oraz przychody Funduszu, o których mowa w
Regulaminie.
4. IRGiT zarządza środkami Funduszu.
str. 2
§ 3.
1. Środki Funduszu wykorzystywane są w celu:
1) pokrycia zobowiązań z tytułu rozrachunku transakcji objętych Funduszem w
przypadku jeżeli Uczestnik Rozliczający nie posiada środków na pokrycie tych
zobowiązań a wszystkie środki wniesione do systemu gwarantowania rozliczeń
przez
tego
Uczestnika
Rozliczającego
zostały
w
trakcie
rozrachunku
wykorzystane,
2) spełnienia świadczenia pieniężnego należnego od uczestnika posiadającego
status Uczestnika Rozliczającego, który nie wykonuje ciążących na nim
zobowiązań pieniężnych wynikających z transakcji objętej Funduszem, której
przedmiotem są instrumenty finansowe,
3) spełnienia na rzecz Uczestnika Rozliczającego, który nie spowodował
zawieszenia rozrachunku transakcji objętej Funduszem, której przedmiotem są
instrumenty finansowe, świadczenia pieniężnego w wysokości określonej w
Regulaminie IRR, w miejsce świadczenia pieniężnego albo świadczenia
niepieniężnego wynikającego z tej transakcji.
2. W sprawach dotyczących zasad wykorzystywania Funduszu, nieuregulowanych w
Regulaminie, stosuje się przepisy Regulaminu IRR.
Rozdział II
Zasady wnoszenie, aktualizacji oraz dokonywania wpłat do Funduszu.
§ 4.
1.
Wpłaty uczestników polegają na wniesieniu do Funduszu środków pieniężnych .
2.
Wniesienie wpłaty do Funduszu następuje w drodze uznania rachunku bankowego
Funduszu zarządzanego przez Izbę.
3.
Uczestnicy Rozliczający wnoszą wpłaty do Funduszu w formie pieniężnej. Pierwsza
wpłata powinna zostać wniesiona do dnia podjęcia przez odpowiedni organ Giełdy
lub
ASO
decyzji
określającej
dzień
rozpoczęcia
działalności
Uczestnika
str. 3
Rozliczającego lub podmiotu, którego Uczestnik Rozliczający będzie reprezentował
w systemie rozliczeń jako Uczestnik Rozliczający, na Giełdzie lub ASO , nie później
jednak niż na 2 (dwa) dni przed dniem rozpoczęcia tej działalności wskazanym w tej
decyzji.
4.
Wysokość pierwszej wpłaty jest równa 3 (trzy) krotnej wartości wpłaty minimalnej
ustalonej zgodnie z § 6 ust.2 Regulaminu.
5.
Przed wniesieniem do Funduszu pierwszej wpłaty, o której mowa w ust. 4, Uczestnik
Rozliczający jest zobowiązany wskazać IRGiT w formie pisemnej rodzaj działalności
ustalony zgodnie Regulaminem IRR, w ramach którego zamierza wnieść tę wpłatę.
§ 5.
1. Z zastrzeżeniem ust. 3, wpłaty do Funduszu podlegają aktualizacji w każdym
ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego, a jeżeli przypada on na dzień, w którym
Izba nie dokonuje rozliczeń transakcji – w ostatnim, poprzedzającym ten dzień dniu,
w którym rozliczenia takie są w Izbie prowadzone.
2. Aktualizacja polega na ustaleniu przez Izbę wymaganej wysokości wpłaty.
3. Jeżeli w wyniku rozszerzenia działalności Uczestnika Rozliczającego wartość jego
zobowiązań wobec Funduszu znacząco wzrośnie Izba może zaktualizować jego
wpłatę do Funduszu w dniu w którym rozpoczął rozszerzoną działalność.
4. Rozszerzenie uczestnictwa w Izbie o reprezentację nowego podmiotu w zakresie
transakcji zawieranych na tym samym rynku nie wymaga wniesienia wpłaty, o której
mowa w § 46 ust. 2 i 3 Regulaminu IRR.
§ 6.
1. Aktualizacja wpłat wykonywana jest zgodnie z zasadami określonymi w
Regulaminie.
2. Wysokość minimalnej wpłaty do Funduszu jest ustalona przez Zarząd IRGiT w
drodze uchwały. Zarząd IRGiT w drodze uchwały uprawniony jest do ustalenia innej
str. 4
wysokości wpłaty minimalnej dla określonego Uczestnika Rozliczającego
3. Regulacja wpłaty odbywa się poprzez wniesienie przez Uczestnika Rozliczającego
wpłaty
uzupełniającej
do
Funduszu
albo
poprzez
zwrot
Uczestnikowi
Rozliczającemu części wniesionej przez niego wpłaty.
4. Zwrot części wpłaty wniesionej przez Uczestnika Rozliczającego następuje w formie
pieniężnej, w drodze uznania rachunku Uczestnika Rozliczającego.
5. Regulacja polegająca na zwrocie Uczestnikowi Rozliczającemu części wniesionej
uprzednio wpłaty zostaje wstrzymana, jeżeli powstała sytuacja, w której Uczestnicy
Rozliczający Izby są zobowiązani do wniesienia wpłat odtworzeniowych lub
dodatkowych, o których mowa Regulaminie IRR. Uczestnik Rozliczający wnosi
wpłatę uzupełniającą do godziny 11.30 trzeciego dnia po dniu wykonania
aktualizacji, chyba, że w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa
obrotu lub rozliczeń transakcji Zarząd IRGiT, w drodze uchwały, ustali ten termin
odmiennie dla danej aktualizacji. W tym samym dniu IRGiT zwraca Uczestnikowi
Rozliczającemu część wniesionej uprzednio wpłaty, jeżeli zaktualizowana wpłata jest
niższa niż wpłata wynikająca z poprzedniej aktualizacji.
6. Uchybienie terminowi, o którym mowa w ust. 5 rodzi obowiązek wniesienia przez
Uczestnika Rozliczającego opłaty, stanowiącej równowartość odsetek ustawowych
za każdy dzień opóźnienia. IRGiT zobowiązana jest do wniesienia na rzecz
Uczestnika Rozliczającego opłaty, ustalonej zgodnie z niniejszym ustępem w
przypadku, gdy IRGiT nie zwróciła Uczestnikowi Rozliczającemu wpłaty
następnego dnia po dniu wykonania regulacji, chyba, że uchybienie terminowi
spowodowane było ze względu na bezpieczeństwo obrotu lub rozliczeń transakcji.
Regulacja wpłaty następuje na podstawie dokumentów wystawionych przez IRGiT
udostępnionych Uczestnikom Rozliczającym na 3 (trzy) dni przed dniem wykonania
regulacji.
7. Wartość zobowiązań wobec Funduszu każdego Uczestnika Rozliczającego Izby
będzie naliczana w okresach miesięcznych i podawana Uczestnikom Rozliczającym
do wiadomości na 3 dni przed datą regulacji wpłaty do Funduszu.
8. Szczegółowe zasady oraz tryb udostępniania informacji, o których mowa w ust. 6 lub
str. 5
ust. 7 określi Zarząd IRGiT w formie uchwały.
9. W przypadkach szczególnie uzasadnionych względami bezpieczeństwa obrotu lub
rozliczeń transakcji Zarząd IRGiT, w drodze uchwały, może ustalić inne terminy
aktualizacji oraz regulacji wpłat do Funduszu, a także może zobowiązać wszystkich
lub niektórych Uczestników Rozliczających do wniesienia wpłat do Funduszu w
określonej wysokości, innej niż wysokość ustalona zgodnie z ust. 2.
§ 7.
1. Regulacja wpłaty następuje na podstawie dokumentów zawierających informacje, o
których mowa w ust.2, wystawionych przez IRGiT i udostępnionych Uczestnikom
Rozliczającym.
2. W dniu wykonania aktualizacji, IRGiT udostępnia poszczególnym Uczestnikom
Rozliczającym w zakresie transakcji objętych Funduszem, informacje określające
zaktualizowaną wysokość ich wpłat do Funduszu oraz wysokość ich zobowiązań lub
należności pieniężnych do uregulowania w ramach najbliższej regulacji wpłaty.
Rozdział III
Przychody Funduszu.
§ 8.
1. Przychodami Funduszu są przychody z lokowania środków pieniężnych
wniesionych do Funduszu.
2. Udział Uczestnika Rozliczającego w przychodach z lokowania środków Funduszu
jest proporcjonalny odpowiednio do wartości jego wpłat do Funduszu. Wartość
przychodów z lokowania środków dopisywana jest w ramach aktualizacji
dokonywanej na koniec każdego kwartału, do udziału Uczestnika Rozliczającego w
Funduszu.
str. 6
Rozdział IV
Zasady wydatkowania środków Funduszu.
oraz dokonywania wpłat odtworzeniowych lub dodatkowych.
§ 9.
Jeżeli środki Funduszu wymagane w celu rozliczenia transakcji, za które odpowiada dany
Uczestnik Rozliczający przekraczałyby jego wpłatę do Funduszu, wydatkowanie środków
Funduszu ponad tę wpłatę następuje najpierw z wpłaty tego Uczestnika Rozliczającego, a
jeżeli okaże się to niewystarczające, z wpłaconych przez innych Uczestników Rozliczających
pozostałych środków Funduszu, przeznaczonych na zabezpieczenie rozliczenia transakcji
zawieranych na rynku zabezpieczonym przez Fundusz.
§ 10.
1. W przypadku, gdy środki Funduszu zostały wykorzystane zgodnie z § 65 ust. 2
Regulaminu IRR, Uczestnicy Rozliczający zobowiązani do utrzymywania wpłat do
Funduszu wnoszą wpłaty odtworzeniowe.
2. Wartość wpłat odtworzeniowych poszczególnych Uczestników Rozliczających
równa jest różnicy między wpłatą należną do Funduszu na dany dzień a wartością
wpłaty która pozostała w Funduszu po przeprowadzeniu operacji o której mowa w
ust.1.
3. W przypadku ustania uczestnictwa w Izbie, IRGiT zwraca wszystkie środki danego
Uczestnika Rozliczającego znajdujące się w Funduszu, po wykonaniu przez niego
wszystkich zobowiązań wynikających z uczestnictwa w Izbie.
4. Zasady, o której mowa w ust. 3 nie stosuje się w przypadku, gdy ustanie uczestnictwa
w Izbie następuje na skutek przejęcia Uczestnika Rozliczającego przez inny podmiot,
który wstępuje w ogół praw i obowiązków podmiotu przejmowanego. W takim
przypadku wpłatę do Funduszu zarachowuje się na rzecz podmiotu przejmującego.
5. Zwrotu kwoty, o której mowa w ust. 3 z zasobu Funduszu dokonuje się w terminie 7
dni po wykonaniu zobowiązań.
str. 7
6. Zwracane środki mogą być pomniejszone o środki niezbędne do rozliczenia
transakcji zawartych w związku z innymi transakcjami, dla których ten podmiot był
Uczestnikiem Rozliczającym, a także o środki potrzebne do rozliczenia transakcji, za
które odpowiada inny Uczestnik Rozliczający, jeżeli podstawa do dokonania ich
rozliczenia, przy użyciu Funduszu, powstała przed ustaniem lub ograniczeniem
uczestnictwa w Izbie podmiotu, któremu zwracane są środki, o których mowa
w ust. 3.
§ 11.
1.
Uczestnicy Rozliczający, z których wpłat dokonano wydatkowania, zobowiązani są
do niezwłocznego odtworzenia wykorzystanej części Funduszu.
2.
Wpłaty odtworzeniowe wnoszone są do wysokości różnicy pomiędzy wartością
wykorzystanej części Funduszu, a łączną wartością środków wniesionych tytułem
wpłat do Funduszu przez Uczestników Rozliczających, którzy wbrew obowiązkowi
nie posiadali środków koniecznych do przeprowadzenia rozrachunku transakcji.
§ 12.
1.
Jeżeli środki Funduszu okażą się niewystarczające do spełnienia świadczeń
podlegających wykonaniu z tych środków, Uczestnicy Rozliczający w zakresie
transakcji objętych Funduszem zobowiązani są do wniesienia wpłat dodatkowych
proporcjonalnych do wielkości ich dotychczasowych wpłat do Funduszu,
wynikających z ostatniej przeprowadzonej aktualizacji, w zakresie niezbędnym dla
wykonania tych świadczeń, o ile Zarząd IRGiT w drodze uchwały nie ustali jednej
wysokości wpłaty dodatkowej dla wszystkich takich uczestników.
2.
Wpłaty dodatkowe wnoszone są w formie pieniężnej w terminie określonym przez
Zarząd IRGiT, przypadającym najwcześniej w dniu następnym po dniu dokonania
wezwania do ich wniesienia. Jeżeli Regulamin IRR tak stanowi wpłaty dodatkowe
wnoszone są w ratach, których wysokość określa Zarząd IRGiT.
str. 8
Rozdział V
Skutki ustania, zmiany lub zawieszenia uczestnictwa albo przejęcia uczestnika.
§ 13.
1. W przypadku ustania uczestnictwa albo takiego jego ograniczenia, z którym
związana jest utrata statusu Uczestnika Rozliczającego w zakresie transakcji objętych
Funduszem, IRGiT zwraca Uczestnikowi Rozliczającemu wniesione środki pieniężne
pozostałe z jego wpłaty do Funduszu, a także środki pieniężne stanowiące
równowartość jego udziału w przychodach Funduszu naliczonych do dnia zwrotu
środków Uczestnikowi Rozliczającemu. Zwracane środki mogą być pomniejszone o
środki niezbędne do przeprowadzenia rozrachunku transakcji zawartych w związku
z innymi transakcjami zabezpieczonymi środkami Funduszu, w zakresie których
posiadał on status Uczestnika Rozliczającego.
2. Zwrot
następuje
po
wykonaniu
zobowiązań
Uczestnika
Rozliczającego
wynikających z jego statusu w zakresie transakcji objętych Funduszem.
3. Zasadę określoną w ust. 1 stosuje się jedynie do wartości wpłat i odpowiadających
im udziałów w przychodach Funduszu, z tym zastrzeżeniem, że zwrot środków
pieniężnych następuje do wysokości środków pieniężnych przypisanych do wpłaty
Uczestnika Rozliczającego podlegającej zwrotowi według stanu z dnia ostatniej
regulacji wpłat z jego udziałem, lecz jedynie w takim zakresie, w jakim nie zaszła
konieczność ich wykorzystania.
4. Zasady, o której mowa w ust. 1 nie stosuje się również w przypadku, gdy:
1) ustanie uczestnictwa następuje na skutek przejęcia Uczestnika Rozliczającego
przez inny podmiot, który wstępuje w ogół jego praw i obowiązków. W takim
przypadku środki wniesione do Funduszu przez podmiot przejmowany i
jego udział w Funduszu zarachowuje się na rzecz podmiotu przejmującego,
albo
2) ograniczenie uczestnictwa następuje na skutek przejęcia Uczestnika
Rozliczającego przez inny podmiot, który wstępuje w prawa i obowiązki
podmiotu przejmowanego w określonym zakresie, a do wpłaty podmiotu
str. 9
przejmowanego do Funduszu oraz do jego udziału w Funduszu został
zastosowany tryb określony w pkt 1 zdanie drugie.
§ 14.
1. Wpłata Uczestnika Rozliczającego do Funduszu nie podlega aktualizacji w okresie
zawieszenia
jego
uczestnictwa,
jednakże
podlega
wykorzystywaniu,
oraz
odtwarzaniu na zasadach ogólnych, do poziomu wpłaty w dniu zawieszenia
uczestnictwa.
2. W przypadku przywrócenia statusu Uczestnika Rozliczającego po okresie
zawieszenia, wymagana wysokość wpłaty Uczestnika Rozliczającego do Funduszu
jest ustalana zgodnie z § 4 Regulaminu.
§ 15.
W przypadku przejęcia Uczestnika Rozliczającego przez inny podmiot w danym zakresie,
wysokość wpłaty do Funduszu, wymaganej od podmiotu przejmującego, określa się w
wysokości ostatniej zaktualizowanej wpłaty podmiotu przejmowanego, wniesionej w
zakresie objętym przejęciem, z zastrzeżeniem § 16.
§ 16.
1. Z zastrzeżeniem ust. 2, wysokość wpłaty do Funduszu, wymaganej od podmiotu
przejmującego będącego zarazem uczestnikiem Funduszu, określa się na zasadach
ogólnych, z zastrzeżeniem jednak, iż za podstawę przyjmuje się dane dotyczące
podmiotu przejmowanego i przejmującego łącznie.
2. Przy określaniu wpłaty, o której mowa w ust. 1, dane dotyczące podmiotu
przejmowanego uwzględnia się jedynie w zakresie objętym przejęciem.
str. 10
Rozdział VI
Obowiązki w zakresie sprawozdawczości.
§ 17.
Zarząd IRGiT przedstawia uczestnikom Funduszu kwartalne oraz roczne sprawozdania ze
swej działalności w zakresie zarządzania środkami Funduszu. Szczegółowe zasady
sporządzania sprawozdań oraz zasady ich udostępniania określa Zarząd IRGiT.
Wersja
1
Tabela zmian wersji dokumentu
Dokument zatwierdzający
Uchwała Rady Nadzorczej IRGiT S.A. nr 3/01/II/2015
Data zatwierdzenia
9 lutego 2015 r.
str. 11