Nadesłane artykuły

Autor/ autorzy
1. Kutyłowska Małgorzata
Tytuł/ streszczenie
PREDICTION OF WATER PIPES’ FAILURE RATE USING ARTIFICIAL
NETWORKS
Ab stract/ Str esz czenie
The pap er des crib es th e results of fail ure rate mod ell ing using arti fici al neu ral netwo rks
(ANN). ANN mod eling is like “ black bo x” appro ach and to achi eve reliable solutions it is
required to apply “ trial and error method ” during creation th e network mod el. The aim of th e
present ed paper was comparison between current results and inv estig ations of fail ure rate
mod eling in another Polish city using typi cal mod eling and also ANN approach.
Op eration al data from 14 years of expl oitation, received from P olish water utility A, were
us ed to predict output value of fail ure frequen cy of dist ribution pipes and house conn ections.
Dat a (344 and 168 for distribution pip es and hous e conn ections, resp ectively) from th e ti me
sp an 1999-2005 were us ed for learning the network . On the basis of dat a (260 and 153
for di st ribution pip es and house connections , respectiv ely ) from th e next 7 years the prognosis
(prediction) of fail ure rate was done. Multilay er perceptron (MLP ) was chos en as the best
netwo rk st ructure for failure rate prediction. The reali zation of the mod elling was performed
in the softw are program Statistica 10.0.
Con cerning house connections , th e best mod el predicting fail ure rate had 6, 10
and 1 neu rons in input , h idd en and output lay er, respectively. Hyperbolic tangent and lin ear
fun ctions were us ed to activ ate th e neurons in hidd en and output lay er during 27 epo chs
of learni ng. The conv ergen ce betw een experiment al and predict ed values of fail ure rate was
satis facto ry and described by the coeffici ent R2=0.9411 and R2=0.8566 in learning
and prognosis step, respectiv ely .
The mod el for distribution pipes was l ess compl icated because contained only one hidden
neu ron activ ated by hyperbolic tang ent , but was trained during 10000 epochs. The correlation
between experiment al and forecasted data was characterized by R2=0.9653 in learning phase.
The prognosis step gave worse results of mod eling .
The prediction of reli ability indi cato rs as well as techni cal condition and then using
th e mod elling results by water utiliti es can lead to an in crease in water supply network
effici ency.
2. Halicki Wojciech,
Zając Artur
„ZASTOSOWANIE IDEI ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
W ZAOPATRZENIU W WODĘ NA PRZYKŁADZIE ROZWIĄZAŃ
WDROŻONYCH PRZE Z I NSTYTUT EKOLOGII STOSOWANEJ
W SKÓRZYNIE”
St reszczeni e
W pierwszej części referatu przedstawione będą cele, jakie stawia zrównoważony rozwój
go spodarce wodnej, a szczególnie w odniesieniu do zaopatrzeni a w wodę.
W drugiej części zostanie zaprezentowany pracujący od kilku lat syst em wodno -ści ekowy
dl a ośrodk a szkol eniowo konferencyjnego dla 300 osób w m. Jesi on ka powi at nowosolski,
wo j. lubuskie, sk ładającego się z:
● Du aln ej kanalizacji w budynku hot elowo -konferencyjny m, której celem jes t rozd ział
pows tających ścieków na dwa strumien ie. Pierwszy to ś cieki czarne (odpływ z kuchni,
to alet i pralni ) drugi to ści eki szare (odpływ z umyw alek , pryszni cy i wani en).
● Natu raln ej oczyszczalni ścieków czarny ch z odnową wody i całkowitym wyko rzystaniu
do nawadni ani a zieleni, do celów po rządkowych na terenie ko mpl eksu
oraz do odbudowy lok alnych zasobów wód podziemny ch w ok resi e zimowym.
● Naturalnej oczyszczalni ści eków szarych wraz z odnow ą wody przeznaczonej
do spłukiw ani a to alet na terenie ośrodka.
● Du aln ej instal acji wodnej na terenie oś rodka umożliwiaj ącej osobne zasilani e
ws zystk ich toalet na tereni e oś rodka.
W trzeciej części przedstawion e zost aną szczegóły technologiczn e pos zczególnych
uk ładów oczyszczania ścieków i odnowy wody, charakterystyczn e wi elkoś ci stężeń
zanieczyszczeń w ściek ach oraz uzyskiwan ą jakość wody przeznaczon ej do ponown ego
wyko rzystania.
W części czwartej omów ion e zostan ą uzyskane efekt y pod kątem zało żeń
zrównoważonego rozwoju taki e jak:
● Ograniczenie zapotrzebowania na wod ę pod ziemną o około 30 – 40% w sk ali roku,
● P ełne zamkn ięcie obiegu wody na tereni e ośrodk a,
● Całkowite wykorzystani e subst ancji nawo zowych zawarty ch w ściekach,
● Wyelimin owanie odprow adzania ścieków do środowisk a.
W części pi ątej zost aną przedstawione wnioski.
3. Cieżak Wojciech
PROGNO ZOWANIE SZEREGÓW CZASOWYCH DOBOWEGO ROZBIORU
WODY PRZY WYKOR ZYSTANIU S ZTUCZNYCH SIECI NEURONOWYCH
St reszczeni e
W referacie zos tan ą przedstawione analizy dotyczące szeregów czasowych dobow ego
rozbio ru wody . Artykuł będzi e obej mow ał badania nad przydatności ą sztucznych sieci
neu ronowych do budowy mod eli prognosty czny ch dobowy ch poborów wody . P rognostyczn e
mod ele szeregów czasowy ch poboru wody z miejskich sieci wodo ciągowych stanowią element
algorytmów optymaln ego sterow ani a szeroko poj ęty mi procesami zaopatrzenia w wodę, w tym
pro cesami oczyszczania wody i jej dystrybu cji . W tym kont ekś cie podjęci e badań dotyczących
prognozowania szeregów czasowy ch dobowego rozbioru wody jest jak najb ardzi ej uzasadnione.
4. Urbaniak Andrzej,
Bałut Alicja,
Brodziak Rafał,
Bylka Jędrzej
INTEGRACJA NARZĘD ZI INFORMATYCZNYCH DO CELÓW
ZRÓWNOWAŻO NEGO ZARZĄDZANIA SYSTEMAMI ZAOPATRZENIA
W WODĘ
St reszczeni e
Gł ówny m celem zarządzania układ ami wodoci ągowo -kan ali zacyjny mi jest zapewni ani e
do stępu do czystej wody dl a ob ecny ch i przyszły ch pokoleń . W celu reali zacji tych zadań
ni ezbędne jest wypracowanie kryt eriów zrównow ażon ego zarządzania ukł adami
transportuj ącymi wo dę. W referacie opis ze się wybrane kryteria zrównoważonego zarządzani a
uk ładami transportuj ącymi wod ę. Kryteri a te pod zieli si ę na: ekono miczn e, środowiskow e,
prawne oraz ekono miczn e. Szczególne uw agę zwróci si ę na możliwoś ć praktycznej realizacji
ty ch kryteriów z użyci em narzędzi informaty cznych.
W zarządzaniu przedsiębio rstwem wo doci ągowo -kan ali zacyjny m ko rzysta się z czterech
rod zajów syst emów informaty cznych: Syst emów Informacji Przestrzennej (GIS), b az dany ch,
sy stemów mon ito ringu (SCADA ) oraz mod eli ko mputerowy ch. W arty kul e opisze si ę
charakterystyk ę tych systemów oraz reali zowane zadania, z użyci em ty ch narzędzi . Zwróci się
uw agę na relację międ zy nimi oraz opiszę się różn e kon cepcj ę integ racji tych systemów .
Wykaże si ę użytecznoś ć int egracji tych systemów do celów realizacji wypracowanych
kryteriów zrównow ażon ego zarządzanie.
5. Iwanek Małgorzata,
Musz Anna,
Kowalska Beata,
Kowalski Dariusz,
Chołody Monika
6. Dul Katarzyna,
Widomski Marcin K.,
Musz Anna
ANALI ZA STRAT WODY W WYBRANYM WODOCIĄGU GRUPOWYM
St reszczeni e
Straty wody w systemach dyst rybucji są problemem, z kt óry m zmagają si ę
przedsi ębiorstw a wodo ciągow e na cały m świeci e, t akże w najbogatszy ch krajach. Na rodzaj
i wi elkoś ć strat wpływa wi ele różnych czynników, któ rych udzi ał jest inny w każdym sy stemie
dy strybucji. Dlat ego z jedn ej strony istni eje pot rzeba wnikliwej indywidu aln ej analizy pracy
ko nkretnych sieci wodociągowych , by możl iwe było opracowanie efekt ywn ej st rategii działań
zmierzających do ograni czeni a strat wody w rozp atrywanym sy stemie, z drugi ej zaś wskazane
jest jednolit e podejście do p roblemu ni e tylko w obrębie pos zczególnych państw, lecz równi eż
w sk ali międ zyn arodow ej, umożl iwi ające po równywanie systemów dyst rybucyjnych
po d względ em strat wody. W zwi ązku z ty m w os tatnich latach w P ols ce, podobni e jak w wielu
in nych państwach , stosuje się meto dę bil ansow ani a i ok reśl ani a strat zaproponowan ą przez
na przełomie XX i XXI wieku przez Intern ation al Water Asso ciation (IWA).
Celem ni ni ejs zego artykułu jest analiza strat wody w latach 2003-2013 w wyb rany m
wodo ciągu grupowym w wojewód ztwie lubelskim w op arciu o st and ardowe meto dy badaw cze
(bilansowanie wg IWA oraz meto dę wskaźnikow ą). P rzeprow adzone badania umożliwiły ocenę
st anu techniczn ego sieci oraz zaproponowanie dzi ałań mających na celu zmni ejs zeni e strat
wody w syst emie, co się przekład a na ko rzyś ci ekono miczn e i zwiększenie jakości usług
św iadczonych przez przedsi ębiorstwo wodo ciągow e.
ANALI ZA NUMERYCZNA PRZEPŁYWU WODY PRZE Z ZAWÓR
KULOWY ZAMONTOWANY NA PRZEWODZIE WIELOWARSTWOWYM
St reszczeni e
Ni niejs za praca przedstawi a analizę numeryczną warunków przepływu wody przez zawó r
ku lowy o średni cy nomin alnej DN 15 zamontowany na inst alacyjnym przewodzi e
wi elowarstwowym P EX-Al-P EX za po mocą zaciskowy ch poł ączeń rozł ączny ch. Badani a
mod elowe przepływu cieczy lepki ej przez zawór kulowy , oparte o dwu równaniowy mod el
tu rbulen cji k-epsilon, przeprowadzono z wykorzyst ani em ko mercyjnego paki etu
ob liczeniow ego CFD Ansys Flu ent . Wykon ane wariantow e badania mod elow e obej mow ały
ob serwacje przestrzennego pol a prędkości , ukł adu st rug , rozkładu int ensywności tu rbulen cji
oraz określeni e st raty ciśnienia i współczynnik a opo ru miejscowego dl a wyb rany ch stopni
ot warcia zawo ru oraz zmiennej liczby Reynoldsa. Charakt erystyki geo metry czne ukł adu
oraz warunki brzegow e i początkowe ust alono na drod ze pomiaró w labo rato ryjny ch.
P rzeprowad zono bad ani a mod elow e dla czterech stopni otw arcia zaworu 0°, 15°, 30°, 45 °
oraz zmien nego natężenia przepływu z zakresu 100 -1120 dm3/h (Re z zakresu ok. 5000 30 000). Zaobs erwowano wyraźną zależność pomięd zy stopniem zamkn ięci a zawo ru,
wartoś ciami i kierunk ami wektorów lok aln ej prędkości przepływu oraz int ensywności
tu rbulen cji a wi elkoś cią st raty ciśnienia oraz wartości ą współ czynnika oporu miejscowego.
Badania mod elow e zweryfikow ano poprzez porówn ani e obli czonych współczynników oporu
miej scowego z wynikami po miaró w laboratoryjnych przeprowad zonych na sp ecjalni e do tego
celu skonstruow any m st anowisku . W alidacj a mod elu , opart a na określonych R2, RSME , N SE
(współczynnik Nash -Sut cli ffe’ a) oraz RSR (relacji RSME do odchyl eni a st and ardowego),
wykazał a zadowal ającą zgodność wyników symul acji z wynikami zaobserwow any mi w czasi e
po miarów labo rato ryjny ch. P rzeprowad zono porównanie uzyskanych wyników z informacjami
zawartymi w literaturze przed miotu oraz wytyczny ch dla projektantów.
7. Kowalski Dariusz,
Suchorab Paweł,
Kowalska Beata,
Iwanek Małgorzata
8. Kowalska Beata,
Kowalski Dariusz,
Paweł Suchorab,
Iwanek Małgorzata
9. Góra Wojciech,
Jaszczyszyn Katarzyna
WYBRANE PROBLEMY HYDRAULICZNE ZWI ĄZANE Z ŁĄCZE NIEM
WODOCIĄGÓW LOKALNYCH W GRUPOWY
St reszczeni e
Celem arty kułu jest przedstawieni e problemów , któ re pojawiły się na etapi e opracow ani a
ko ncepcji projektowej dotyczącej budowy wodo ciągu grupowego w wybran ej gmin ie. Na jej
terenie fun kcjonuj e ob ecni e 6 odd zielny ch systemów wodo ciągowych obsługuj ących
ki lkanaś cie mały ch wsi i jedno 10 tysięczn e mias to. Zarząd gmin y rozważa kon cepcj e
po łączenia wszystkich systemów w jed en. Autorzy artykułu opracowali i wstępnie skalib row ali
zbiorczy mod el nu meryczny fun kcjonujący ch wodo ciągów . N a podstawie przeprowad zonych
analiz wskazali wady i zalety powy ższego rozwiązania. P rzeprow adzone analizy wyk azały
is tnienie szerszej kl asy problemów zwi ązany ch z tego typu inwesty cjami, szczególni e
ob ejmuj ących współpracę pompo wni , sp ełnienie wymagań ochrony ppo ż., wysokości ciśni eni a
i prędkości przepływu .
WYBRANE PROBLEMY Z JAKOŚCIĄ PRZESYŁANEJ WODY ZWI ĄZANE
Z ŁĄCZENIEM WODOCIĄGÓW LOKALNYCH W GRUPOWY
St reszczeni e
P roblematy ka wtórnego zanieczyszczeni a wody przesyłanej w wodoci ągach wiejskich jest
st osunkowo rzadko poruszan a w lit eratu rze. Zarządcy tych wodo ciągów reali zuj ą bad ani a
jakoś ciowe w minimaln ym możl iwy m zakresi e. N ajczęści ej o złej jakości wody dost arczanej
od biorcom, dowi adujemy się w sytuacj ach kry zysowych , w ymagających przerwania dost awy
wody . Dotyczy to przede wszystkim sk ażenia bakt eriologi cznego. Odd zielny m problemem jes t
od działywanie materiału przewodów na jakoś ć przesyłan ej wody . W warunk ach wiejskich
prędkości jej przepływu są bardzo niski e, co prowad zi do du żych wartości czasu zatrzymani a
wody w syst emie i tym samym przedłużonego kont aktu woda-materiał przewodów. W artykul e
na bazie przeprowadzony ch bad ań terenowy ch autorzy zamierzają przedst awi ć zmierzon e
efekt y tego oddziaływania w warunkach wyb rany ch wodoci ągów wiejskich . Bad ani ami obj ęto
przede wszystki m sk ład pi erwi astkowy przesyłan ej wody , ze szczególny m uw zględni eni em
zawartoś ci metal i ciężkich. Punkty pomiaru prób ek wody wytypowano w op arciu o zbudow any
i wstępni e sk alibrowany mod el badan ej sieci wodociągowej .
ZASTOSOWANIE MONTMORYLONITU W TECHNOLOGII WODY
St reszczeni e
W artykule przedst awiono możl iwoś ci zastosow ani a mon tmorylonitu w systemach
uzd atniania i odnowy wody. Montmory lonit jako min erał pochodzenia naturalnego może by ć
wyko rzystywany w pro cesach fizy cznych oraz fizy czno -chemiczn ych. Szczególną uwag ę
po święcono możl iwościom us uwania ze środowiska wodnego subst ancji określanych
jako Em erging Contaminants. P rzedstawiono równi eż możl iwości technologiczne zastosow ani a
mon tmory lonit u w układ ach zint egrowanych opieraj ących się na pro cesach prowad zonych
w sposób symul taniczny.
10. Kołaska Sylwia,
Chomicki Ireneusz
INFILTRACJA W UZDATNIANIU WODY Z UJĘCIA DĘBINA
W POZNANIU
St reszczeni e
P roces infil tracji skut eczni e rozwiązuje problem ku rczących si ę zasobów wód
po dziemny ch. Wraz ze wzrost em li czebności populacji obsługiw anej przez dany wodoci ąg,
część z ujęć wód podzi emny ch była przekszt ałcan a w ujęci a infil tracyjne. Taki e rozwiązani e
po zwal ało na wyko rzystanie istni ejącej już technologii uzdatni ani a wód podzi emny ch,
ewentu alnie z ni ewielki mi mod yfik acjami, bez ko niecznoś ci budowania now ej st acji
przystosow anej do uzd atniania wód powi erzchniowy ch. Główny mi zaletami in filtracji jest
wyko rzystanie natu ralnych pro cesów zachodzących w st awach in filtracyjnych i grunci e
bez stosow ani a środków chemiczn ych. Bio rąc pod uwag ę aspekt ekono miczny i ekologiczny,
pro ces infiltracji jest godny polecenia, jeśli tylko istniej ą sprzyjaj ące warunki hyd rog eologiczn e
umożl iwi ające budowę tego typu ujęcia.
W opracowaniu zaprezentow ano charakt erystykę ujęci a infil tracyjnego Dębin a zasilaj ącego
P oznań. Efekt ywnoś ć pro cesu in filtracji zost ała przedstawiona w op arciu o analizę jakości
wody warciański ej i infil tracyjnej . P od uwag ę wzięto międ zy innym takie parametry jakości
wody jak: st ężeni e żelaza i mang anu, utlenialność, OWO , zawartoś ć tlenu rozpus zczon ego
i woln ego ditlenku węgla, stężeni e metali ciężkich , det ergentów oraz bakterii. Przeanali zow ano
równi eż roczną zmien noś ć temperatu ry wody w rzece Warcie i infil tracyjnej oraz wpływ tego
parametru na dals ze procesy technologiczn e.
11. Dymaczewski Zbysław,
Komorowska-Kaufman
Małgorzata,
Krajewski Piotr,
Sozański Marek M.
ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW Z PROCESÓW
UZDATNIANIA WODY
St reszczeni e
W pro cesach uzdatniania wody powstają odp adowe produkty ubo czne. Są to najczęściej
po zostałoś ci z pro cesów koagul acji , zmięk czani a wody wapnem oraz popłu czyny.
Zakaz od prow adzania tych produktów do wód powierzchniowych , wysokie opł aty , zaost rzon e
przepisy doty czące składowani a odpadów zmus zają zakł ady wodo ciągow e do pos zukiw ani a
alt ernatywny ch meto d zagospod arow ani a ty ch odpadów . Wiel e zakładów uzd atniania wody
st osuje różn e metody pożyteczn ego zagospod arow ani a produktów odp adowy ch. P rzedstawion e
w artykul e przykł ady zagospod arow ani a ty ch odpadów ob ejmuj ą ich wykorzyst ani e
do wiązania si arkowodo ru, produk cji cegieł, produkcji cementu, kompo stowania, kontroli
bi ogenów, aplik acji do gruntu i up raw leśny ch oraz odkwas zani a gl eb.
12. Jeż-Walkowiak Joanna,
Sozański Marek
WYBRANE PROBLEMY TECHNOLOGICZNE I EKSPLOATACYJNE
ZŁÓ Ż FILTRÓW POSPIESZNYCH
St reszczeni e
W pracy zaprezentow ano podst awowe zagadnienia zwi ązane z eksplo atacją fil trów
po spieszny ch stosow any ch w technologii uzdatni ani a wód. Uw agę zwrócono na optymaln y
do bór uzi arni eni a materiału filtracyjn ego , gw arantuj ący uzyskiw ani e wysokich i st abilnych
efekt ów fil tracji pospies znej . Anali zie podd ano parametry procesow e filtracji pospi eszn ej,
ok reśl ając wpływ:
 prędkości fil tracji,
 dł ugości cyklu filtracyjn ego ,
 po jemno ści maso wej złó ż fil tracyjny ch,
 wy sokości strat hydrauli czny ch,
na przebieg i efekt y procesu fil tracji.
13. Tchórzewska-Cieślak
Barbara,
Szpak Dawid
14. Rak Janusz,
Boryczko Krzys ztof
ANALI ZA PRZYCZYNOWO-SKUTKOWA ZDARZEŃ NIEPO ŻĄDANYCH
Z WYKORZYSTANIEM ROZMYTYCH SIECI BAYESA
St reszczeni e
W pracy przedstawiono metodę oceny bezpi eczeństw a systemów zbio row ego zaopatrzenia
w wod ę (SZZW) z wyko rzystaniem rozmyt ych sieci Bayes a. Wytypowano zdarzeni a
ni epo żądan e zagrażające bezpieczeństwu SZZW. P rzeprow adzono analizę przyczynowo –
sk utkową zdarzeń w warunkach ni epewnej informacji w op arciu o rozmyt e sieci Bayesa.
Wy znaczono prawdopodobieństwo wyst ąpi eni a ok reślon ego po zio mu ryzyka spo życi a wody
o ni eodpowi edniej jakoś ci.
METODA OKREŚLANIA STOPNIA DYWERSYFIKACJI ZASOBÓW WODY
W SYSTEMACH ZBIOROWEGO ZAOPATRZE NIA W WODĘ
St reszczeni e
Temate m pu blik acji jest przedst awi eni e metodyki ok reśl ani a stopnia dyw ersy fik acji
zasobów wody w systemach zbi orow ego zaopatrzenia w wod ę (=SZZW). Znaj ąc li czbę
po dsyst emów dostawy wody oraz ich udział w całości dostawy wody do SZZW możl iw e jest
ob liczenie bezwymiaro wego wsk aźnika Hurlbert a. W pracy przedstawiono obli czeni a
ws kaźnika dywersyfik acji dla wyb rany ch SZZW na terenie P olski . P rzedstawiona meto dyk a
daj e możl iwość porównywani a jednostek o różnym zapot rzebowaniu na wodę
15. Mikołaj Sikorski,
Bauman-Kas zubska
Hanna
WYBRANE PROBLEMY PRAWNE DOTYCZĄCE JAKOŚCI WODY
WYKORZYSTYWANEJ NA RÓ ŻNE CELE
St reszczeni e
Zagadnienie jakoś ci wody jest generalni e dob rze ujęt e w polskim prawod awstwie. Istniej ą
jednak pewne aspekty wy magające rozróżni eni a i poddania szczegółowej analizi e. W pracy
uw zgl ędnione zostan ą wymagania formaln o-prawne z zakresu jakości wody wykorzystyw anej
w celach użytkowych i monitoringowych . W ramach jakości wody użytkow ej przeanalizowan e
zostan ą wy magania stawian e wod zie na konk retn e cele, m.in. do spo życi a przez ludzi
oraz przeznaczon ej dla zwierząt w różnych warunkach z uwzględni eni em aspektu zdrowotności
zwi erząt.
16. Nowak Robert,
Imperowicz Anna
PROBLEMY EKSPLOATACYJNE UZDATNIANIA I DYSTRYBUCJI WODY
W WIEJSKICH SYSTEMACH ZAOPATRZENIA W WODĘ.
St reszczeni e
W pracy przedstawiono współczesne probl emy eksplo atacyjn e obiektów i systemów ,
sł użących do uj mow ani a, uzd atniania i dyst rybucji wody, zlokalizowanych na terenach
wi ejski ch. Na przykładzie gminy w województwie zachodniopo morski m ukazane zostały realne
probl emy, z jaki mi borykaj ą się lok aln e samorządy i przedsi ębiorstw a wodoci ągowe,
do starczające mies zkańcom gmin y wo dę do spoży cia. W pracy przedstawi ono dzi ałania,
pl anowan e lub podjęt e w celu poprawy efekt ywnoś ci pracy ni eskut eczny ch urządzeń
i syst emów oraz efekt y, uzyskiw ane w wyniku tych dział ań.
17. Michel Magdalena M.,
Siwiec T adeusz,
Reczek Lidia,
Wereda Natalia
ODKWASZANIE WODY Z WYKORZYSTANIEM
MELAFIRU, DOLOMITU I HYDROLITU
St reszczeni e
Celem bad ań był a ocena możliwoś ci wykorzyst ani a melafiru oraz melafiru prażon ego ,
jako złó ż odkwas zający ch i po równanie skut eczności odkwas zani a wody na melafirze
z po wszechni e wykorzystyw any mi złożami odkwas zający mi, taki mi jak dolo mit i hydrolit.
Odkw aszano dwa rodzaje wody o podwyżs zon ej agresywności . Badani a realizowan e były
w fun kcji czasu kont aktu, a parametrami ko ntrolnymi były pH, zasadowoś ć i kw asowość.
Stw ierdzono, że melafir ni e ty lko podnosi zasadowoś ć. w ody , ale tak że obniża kwasowoś ć
oraz w kons ekw encji obniża st ężeni e agresywnego dwutlenku węgl a. Wpływ a to na znaczące
ob niżeni e agresywnoś ci wody. Rów nież, co korzystne wzrast a w wod zie stężenie jonów Ca+2
i Mg +2. Termiczn a mod yfik acja melafiru wpłynęł a na podniesienie jego własności
od kwaszających .
18. Dąbrowski Wojciech,
Bąk Joanna
BAKTERIE Z ROD ZAJU LEGIONELLA – SKALA ZAGROŻENIA
W POLSCE
St reszczeni e
Od lat w lit eratu rze poruszany jest probl em zagrożenia zwi ązanego z bakt eriami z rod zaju
Legionella. Op rócz możliwoś ci wyst ąpi eni a zagro żeni a chorobami wy woływ any mi przez te
mik roo rganizmy ze st rony syst emów klimaty zacji, przeanalizować należy także systemy
zaopatrzenia w wod ę, stanowiące element infrast ruktury krytyczn ej.
W P ols ce zagadni eni e to pojawiało się już w lit eratu rze wielokrotnie, powst ała także
pu blikacja mon og raficzn a na ten temat. Jedn ak wciąż brakuje bądź są niedostat eczni e
rozpowszechnion e in formacje doty czące li czby zachorowań , a po zwal ające choci aż
w ni ewi elkim stopniu na ocenę skali zagrożenia w P ols ce.
W pracy przedstawiono analizę liczby zachorowań na legionello zę i gorączkę Pontiac
(pods tawow e postaci choroby wywoływan ej przez bakteri e z rodzaju Legionella) w P ols ce
w ostatni ch latach. Porówn ano także zmian y takiego wskaźnika jak zapadalność na legionellozę
i gorączkę P ontiac na przestrzeni ost atnich kilku lat.
P rzedstawione dane wraz z obowiązujący mi przepisami prawny mi w P ols ce po zwoliły
na szacunkow ą ocenę zagrożenia wywoływ anego bakt eriami z rod zaju Legion ell a. O mówiono
po nadto sposoby eli min acji bądź ograniczania tego nieb ezpi eczeństw a.
19. Jodłowski Andrzej,
Gutkowska Ewelina
WPŁYW WARUNKÓW FLOKULACJI NA CECHY MORFOLOGICZNE
I WYMIARY FRAKTALNE AGREGATÓW GLONÓW PLANKTONOWYCH
St reszczeni e
P roces koagulacji stosuje się od dawn a podczas o czys zczani a wód zawierających koloidy
i zawiesiny o wysoki m stopniu dysp ersji, w tym glony planktonow e. W prowad zonych
do tychczas analizach skuteczności elimin acji komórek glonów z wody pomij ano na ogół
zagadni eni e morfol ogii powstaj ących agregatów . W pracy przedstawiono wyniki badań
nad zmian ami parametró w morfol ogi czny ch oraz wy miarów fraktalny ch agregatów ko mórek
ziel eni cy Monoraphidium contortum powstaj ących w wyniku koagul acji prow adzonej
z wy korzyst ani em chl orku żelaza (III). W bad ani ach zastosow ano mik roskopowy analizato r
ob razu Morphologi G3 firmy Malv ern. Zaobserwow ano wyraźny wpływ czasu flo kul acji
na zmian y średnicy równoważn ej powst ający ch agregatów komórek. Stwierd zono, że agregaty
te charakt eryzowały się nieregul arną budow ą, a ich wymiar fraktalny D 2 osi ągał wartość 1,99.
Wpływ czasu flo kul acji na morfol ogi ę cząstek był szczególni e zauw ażalny w odniesieniu
do taki ch parametrów morfol og iczny ch jak kolistość i wypukłoś ć. Zwi ęks zani e int ensywności
wo lnego mies zania wpływ ało główni e na zwartoś ć powstaj ących klasterów cząstek
pi erwotnych .
20. Jodłowski Andrzej,
Janiszewska Sylwia
USUWANIE DETERGENTÓW PODCZAS OCZYS ZCZANIA
SZARYCH ŚCIEKÓW METODĄ KOAGULACJI ELEKTROCHEMICZNEJ
St reszczeni e
Oczyszczanie szarych ścieków stanowi ących mies zaninę wody zużyt ej w łazience i pralni ,
a następni e powtórne wyko rzystanie odzysk anej wody do spłukiw ani a toalet oraz nawadni ani a
trawników i ogrodów może stanowić istotny element zrównoważonego gospodarowania wodą.
W pracy przedstawiono wyniki badań laborato ryjny ch nad skutecznoś cią oczyszczania szarych
ści eków z wyko rzystaniem pro cesu elekt rokoagul acji . Zani eczys zczeni ami mod elowych
szarych ścieków były: żel pod prysznic, szampon do włosów, past a do zębów oraz mleczko
do czyszczenia urządzeń sanitarnych . E lekt rokoagul ację (EK ) prowad zono meto dą statyczn ą
wyko rzystując elektrody glinowe i st alowe. Ok reślono zamian y jakości szarych ścieków
zachodzące w trakci e prow adzenia pro cesu analizując st ężeni e deterg entów anionowy ch,
det ergentów niejonowych , ChZT oraz OWO . Stwierd zono, że zastosow ani e procesu EK
umożl iwiło skuteczne usuw ani e deterg entów oraz zapewniło znaczne zmni ejs zeni e wartości
ws kaźnika ChZT (po nad 90%). Wy ciągnięto wnios ek, że stosunkowo prosta kon figuracj a
uk ładu elektroko agulacyjnego stwarza możl iwość jego stosow ani a w instal acjach
do oczyszczania szarych ści eków.
21. Jodłowski Andrzej,
Dobrzański Maci ej
ANALI ZA EKONOMICZNA MO ŻLIWOŚCI STOSOWANIA
INSTALACJI ODZYSKU WODY Z S ZARYCH ŚCIEKÓW
W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH I HOTELACH
St reszczeni e
W pracy przedst awiono wyniki analizy ekono miczn ej pol egaj ącej na oszacowaniu
op łacalności stosowania inst alacji umożliwiaj ących oczyszczanie szarych ści eków,
pows tających podczas myci a rąk, kąpieli i prani a, w celu powtó rnego wykorzyst ani a odzysk anej
wody m.in. do spłukiw ani a ni eczystości w toal etach . Zastosow ani e dualnego systemu
zaopatrzenia w wodę powinno teorety czni e umożliwić uzyskanie zmni ejs zeni a opł at za do staw ę
wody i odprowad zani e ścieków , zapewniaj ąc opł acalnoś ć inwestycji . W analizie wykorzyst ano
ws kaźniki ekono miczne w postaci prost ego czasu (SP BT) oraz wskaźnik a opłacalności
in westy cji (NP V). Ustalono wartości tych wskaźników zakładając możl iwość zastosowania,
zarówno w gospod arstwi e do mowym, jak i w hot elu 4* o 170 miej scach nocl egowy ch,
sy stemów odzysku wody opartych na procesi e filtracji membrano wej pop rzedzonej wstępny m
oczyszczaniem przy użyciu fil trów polip ropyl enowy ch. Na podstawie wyników
przeprowadzonej analizy stwierdzono , że przy obecny m po zio mie cen jednostkowych dostawy
wody i odprowad zani a ścieków , zastosowanie systemu od zysku wody w poj edynczy m
go spodarstwi e do mowym jes t ekono micznie nieu zasadnion e. W przypadku zastosow ani a
in stalacji od zysku wody z szarych ścieków w hot elu uzysk ano dodatni ą wartoś ć wskaźnik a
NP V, a wartość SP BT oszacow ano na ok. 5 lat .
22. Szlachta Małgorzata,
Wójtowicz Patryk
ASSESSMENT OF THE APPLICATION POTENTIAL OF CARBON
NANOTUBES TECHNOLOGY FOR WATER TREATMENT
Ab stract/ Str esz czenie
Carbon nanotubes are an exampl e of material attracting th e int erest of a number
of researches wo rldwide since th ey are consid ered as a pro mising st rategy for environment al
po llution challenges . Due to thei r small si ze, large su rface area and unique st ructure, relativ e
hi gh reactivity and exceptional mechani cal strength , carbon nanotubes have a great pot ential for
wat er and wastewater treatment applications . On the other hand there is an increasing concern
ov er health and envi ron ment al risks asso ciat ed with carbon nanotub es. In the presented work it
has been proven that carbon nanotub es were able to effici ent ly remov e many kinds of pollutants
su ch as pesticides , d yes and natu ral organic matt er from aqu eous solutions. The comparison
of carbon nanotub es with other carbon-based adsorb ents sugg ests that they possess excell ent
adsorption ability and could substitute convention ally used adso rptiv e materials .
23. Szlachta Małgorzata,
Wójtowicz Patryk,
Kozielec Marzena,
Włodarczyk Paweł
24. Kubiak Zygmunt,
Urbaniak Andrzej
SAFE AND SUSTAINABLE TREATMENT SOLUTIONS FOR ARSENICRICH WATERS FROM GOLD MINES
Ab stract/ Str esz czenie
Ars eni c is a highly to xic and carcinogenic element th at is common in th e natural
environment . H igh arsenic concentrations found in surface and groundwaters , in some regions
originat e from min ing activiti es and ore pro cessing. Therefore, th e major concern of mining
in dustr y is to main tain a good qualit y of e fflu ents disch arged in large volumes. Thi s requires
const ant monitoring of efflu ent s quality that guarantee the effici ent prot ection of th e receiving
wat ers and reacting to possibl e neg ative impact of con tamin ation on local commun it ies.
A nu mber of pro ven technologi es are available for arseni c remov al from wat ers
and wast ewat ers. In the presented work special attention is given to the adso rption method as a
techni cally feasible, common ly appli ed and effecti ve technique for the treatment of arsenic-rich
min e efflu ent s. It is known that arseni c has a st rong affin ity for iron -based materials. Therefore,
io n exchange/ adsorption on iron -containing surfaces has been explored for thei r ability
to remov e arseni c species from contamin ated wat er.
SMART METERING A WODA
St reszczeni e
Koncep cja po miarów in telig entny ch (ang . smart met ering ) two rzon a był a już od dawn a
jednak dopi ero w ostatni ch kilku lat ach zaistniały odpowi ednie warunki technologi czne,
ekono miczn e, ekologi czne i inne dl a jej reali zacji . D o nied awn a domin ujący m rozwiązani em
st osowany m przy rozliczaniu kosztów zuży cia medi ów taki ch jak: energia elekt ryczna, gaz,
woda, ciepło były bezpośredni e od czyty urządzeń pomiaro wych przez ink asenta. Efekt em
tej meto dy jest niewielka częstoś ć pozyskiw ani a po miarów raz na miesiąc lub rzadzi ej.
Ak tualnie w przypadku ciepła i wody wp row adzane są liczniki mechani czno elekt roniczn e
wypo sażone w transmit ery radiowe. Osob a zbierająca odczyty nie mus i mieć bezpośredni ego
do stępu do u rządzeń pomiaro wych . Stanowi to niewątpliw ą zaletę ponieważ odczyty mog ą być
prowad zon e w dowolnych termin ach bez wizyt w mies zkaniach. Pon adto dane zbierane są
w post aci cyfrowej, co upraszcza dalsze ich przetwarzanie. Jest to jedn ak rozwiązani e
po łowiczne poniew aż proces ten angażuje człowiek a. Natu ralnym rozwini ęciem teg o kierunku
by ło opracowanie meto dy AMR (ang . Automati c Meter Reading). A MR należy rozu mieć jako
w pełni auto maty czne zbi erani e dany ch doty czących zuży cia przez rozpros zonych odbio rców
różnego rodzaju zasobów i energii . Pomiary te gromadzon e są we wspólnej bazie danych
z kró tki m okresem li czonym np . w minut ach, god zin ach. Nowym podejści em jest „inteligentny
sy stem po miaro wy” AMI (ang. Ad van ced Metering Infrastru kture). Poza dwukierunkow ą
ko mun ikacją z urządzeniami po miarowy mi reali zuj e on równi eż szereg innych zadań takich
jak: od czyt na żądani e, k ont rol a jakoś ci dostaw , sterowanie obci ążeniem, zdaln e wył ączani e
i załączanie odbiorcy , zdalne prog ramow ani e li czników, ws parcie w wyk ryw aniu kradzieży
medi um, it d. Idea int eligentnych po miarów wspieran a jest przez P arlament Europejski.
EU od pon ad 30l at zajmuj e si ę polityk ą wody pitn ej, któ ra ma zapewni ć m.in. jakoś ć wody
pi tnej, kontrolowan ą poprzez st and ardy op arte na najnowszy ch wynikach bad ań naukowy ch,
zapewni ć skuteczne i efektywne metody monitorowania, oceny i egzekwowania jakości wody
pi tnej, zapewnić odbio rcom wł aściwą, termin ową informację z ważny mi dl a ni ch aspektami
dy strybucji wody.
W opracowaniu przedstawiono zagadni eni a ogóln e związane z pomiarami in teligentnymi,
wybran e zagadni eni a standary zacyjne, rozwiązania i wypos ażeni e urządzeń związanych
z dy strybu cją wody dl a potrzeb int eligentnych po miarów w tym zagadni eni a ko munik acyjne.
25. Pasela Rafał
PROGNO ZOWANIE DOBOWYCH ROZBIORÓW WODY W MIEJSKIM
SYSTEMIE WODOCIĄGOWYM
St reszczeni e
Do anali zy i prognozow ani a szeregów czasowy ch dobowych rozbiorów wody w miej skich
sy stemach zaopatrzenia w wod ę mog ą być wykorzystyw ane min . mod ele bi ałej skrzynki,
ARIMA , wygład zeni a szeregów czasowy ch oraz sztuczn e si eci neu ronow e. W pracy
przedst awiono wyniki bad ań nad możliwoś cią zastosowania si eci neuronowy ch do predyk cji
po boru wody. An ali zie poddano szereg czasowy dobow ego zuży cia wody zarejest row any
w lat ach 2013 -2014 . Dane po zyskano z przedsiębio rstwa wodo ciągow ego w Grud ziąd zu.
Uzysk ane wyniki wykazały, że mod elow ani e może odbyw ać si ę w op arciu o znajomoś ć
ty godniowych zmian poboru wody . Otrzy mane wyniki pozwoliły na dob re określenie dynamik i
zmian rozbiorów wody.
26. Ram-Szatkiewicz Klara
WSPARCIE MODELOWANIA PRACY SIECI WODOCIĄGOWEJ
POPRZE Z ZASILANIE KRZYWYMI REFERENCYJNYMI ZAPISÓW
WODOMIERZOWYCH
St reszczeni e
Mod ele kompu terow e systemów wodo ciągowych są coraz części ej wyko rzystywan e
do prow adzenia długotermin owy ch sy mul acji przepływów w sieci . P rzypisyw ani e jedn ego
zbiorczego i uogólnion ego wzo rca rozbiorów wody ws zystkim węzło m sieci jest znaczącym
uo gólnieniem. Lep szy m rozwiązani em może wi ęc być przypisanie węzłom wzo rcowych
rozkładów rozbiorów godzinowych wody dla tzw. odbio rców referencyjnych .
W wyniku bad ań prow adzony ch w wodo ciągu miej ski m ze zdalnym od czyt em wodomierzy,
uzysk ano krzywe referencyjne. Weryfik acja ich powtarzalności odbyła si ę pop rzez
zastosow ani e technik eksploracji dany ch takich jak hi erarchi czna meto da aglo meracji
oraz ni ehi erarchi czna – grupow ani a metodą k-średnich .
P rzeprowad zon e bad ani a dowiodły du żego zróżni cow ani a wzorców rozkładów rozbio rów
go dzinowy ch wody przez różnych odbiorców, co wyklucza prawidłowoś ć odgórn ego
przypisywania wspólny ch, uogólniony ch rozkładów wszystki m węzłom mod elo wany ch sieci
wodo ciągowych . P owstał zbiór krzywych referencyjny ch dla różnych grup odbiorców, (takich
jak np . mies zkalni ctwo wielorodzinn e, o biekty biu row e, o biekty handlow e), który może by ć
wyko rzystany w praktyce mod elowania pracy sieci.
27. Laskowski Tomasz,
Nawrocki Jacek
IDEA I KONSTRUKCJA MODELI DO BADAŃ WPŁYWU KOROZJI
NA JAKOŚĆ WODY
St reszczeni e
Od dawn a wi ado mo, że ko rozj a w si eci dys trybu cyjnej może w znacznym st opniu
mod yfik ować jakoś ć wody . Dlat ego też prowad zi si ę eksperyment aln e bad ani a koro zji
i warunków , któ re ją ograniczają lub pro muj ą. Taki e badania najwygodniej prow adzi ć
na mod elach. Dotych czas badania mod elow e prowad zono na stosunkowo długich od cinkach
przewodów albo na tzw. kuponach materiału , z któ rego zbudowan a jest si eć. Nasz pomys ł
do tyczy badania wypływu korozji na jakoś ć wody przy pomocy mod eli bazujących na opiłkach
metal i. Mod el po zwal a zmni ejs zyć kub atu rę konieczn ą do bad ań, poni eważ niewielka iloś ć
op iłków może sy mulow ać długie odcinki rur (ma równoważn ą powierzchnię). Wykorzyst ani e
op iłków po zwal a w jednym mod elu badaw czym sp rawdzać wpływ kilku parametró w wody
na zmian y jakoś ci wody pod wpływem zjawisk ko rozyjnych . Model stosow any w naszy m
laboratorium skład a się 6 sekto rów , co umożl iwi a prow adzenie równoległy ch bad ań dl a wód
o różnych parametrach. Wyniki jaki e obs erwujemy w naszy ch bad ani ach staramy si ę
ko nfrontow ać z rezultatami z rzeczywistych sieci dyst rybucyjnych . G eneralny wniosek z tych
bad an doty czy stagnacji wody: znaczące pogors zeni e jakoś ci wody obserwuj e si ę przede
ws zystk im podczas st agn acji wody.
Ek speryment y przeprow adzono dla żeliwa (stosow ane do budowy sieci dystrybu cyjny ch),
mied zi i mos iądzu (stosowan e w domowych inst alacj ach wodo ciągowych ).
Mod el oparty o opiłki dostarczył reprezent atywn e wyniki dotyczące wpływu koro zji
żeliwa na jakoś ć wody . W wyniku tego zjawisk a, obs erwuje się wzrost st ężeni a żelaza
i mętn oś ci oraz sp adek st ężeni a tlenu i azot anów. Te rezultaty były zbieżn e z wynikami
ot rzymany mi na fragmencie rzeczywist ej sieci dystrybu cyjnej Φ = 100 mm i dłg . 100m.
P ogo rszenie jakości wody obs erwowano podczas stagn acji wody .
Ko rozj a mied zi, z kolei , p rzyczyni a się do wzrostu st ężeni a tego pi erwi astka w wod zie.
Bardzo podobn e wyniki obserwow ano dl a mied zianej instal acji do mow ej o dłg. ok. 5 m.
Na skut ek korozji mos iądzu do wody uwalni any jest przede wszystki m cynk, nato miast stężenie
mied zi w wodzi e ni e uleg a istotn ej zmian ie. W wodzi e po zostaj ącej w kontak cie z mied zią
i mos iąd zem równi eż obs erwuje się sp adek st ężeni a tlenu. I tu podobni e – ni eko rzystn e
zjawiska obserwuj e si ę tylko podczas stagnacji wody.
Tak op racowany mod el badawczy wyko rzystano jako narzędzie do wyj aśnienia zjawisk a
zaniku azot anów w sieci zbudowan ej z rur żeliwnych . Doty chczas w lit eratu rze nie wyj aśniono
do kładnie czy zanik ten wynik a z redukcji chemiczn ej przez żelazo metal iczne lub zwi ązki
żelaza (II), czy jest to skut ek denit ryfik acji. Poniew aż lit eratu rze znan e są doni esi eni a
o pojawianiu się jonu NH 4+ to oznaczałoby by to , iż azotany mog ą być efektywny m utleni aczem
in tensy fikuj ącym korozję.
Ob serwacje uzyskan e na mod elu i odcinku rzeczywisty m wskazują, że chemiczn a
redukcj a do NH 4+ zachodzi na tylko stosukowo świ eżym żeli wi e. Redukcj a azotanów
w skorodowanym od cinku jest przede wszystki m wyniki em denit ryfik acji, która prow adzi
do powst awania azotu cząsteczkowego . Co więcej, p odobnie jak w przypadku innych zjawisk
ko rozyjnych zanik azot anów w wod zie obserwow any jest wyłącznie pod czas stagn acji wody .
Z bad ań ty ch wynik a koniecznoś ć ut rzymani a przepływu wody , poniew aż zjawisk a
ko rozyjn e powoduj ące pogars zani e jakości wody w si eci zachodzą głównie podczas st agn acji .
28. Kuzioła Elżbieta,
Kowalska Beata,
Kowalski Dariusz
ANALI ZA ZMIAN JAKOŚCI WODY W WYBRANEJ STREFIE SYSTEMU
WODOCIĄGOWEGO LUBLINA
St reszczeni e
W pracy przedst awiono analizę zmian jakości wody w wybran ej st refie systemu
wodo ciągow ego mias ta Lublin, zasil ającego w wodę obszar li czący około 40 tysięcy
mies zkańców . W badani ach wyko rzystano mod el hydrauli czny sieci wodo ciągow ej wykon any
w prog ramie Ep anet 2.0, dzięki któremu określono prędkoś ci przepływu w przewodach
oraz czas zatrzy mani a wody (wi ek wody ). An ali zie podd ano jakość wody zasilającej dany
ob szar (wod a uj mow ana i tło czon a do si eci) oraz w wybranych punkt ach czerpalnych
u odbiorców. P unkty poboru próbek do analizy wybranych parametró w jakości wody
wy typowano w oparciu o sk alibrowany mod el hyd rauliczny. Określono parametry
fizy ko chemiczn e i mik robiologi czne wody, stabilność biologi czną, a także strukturę osadów
wy stępujący ch na wewn ętrznych powi erzchni ścian ek rur. Uzyskane wyniki będ ą st anowiły
po dstawę do dals zych prac związanych z próbą oceny celowości rezygnacji z dezynfekcji
chemiczn ej wody , prow adzon ej chlo rem gazowy m oraz przeprowad zenia oceny ryzyka tego
przedsi ęwzi ęcia.
29. Kłosok-Bazan Iwona,
Sawiniak Waldemar
THE PROBLEMS ASSOCIATED WITH THE PRESENCE OF MANGANESE
ANALYSIS IN WATER INTAKES SUPPLYING BRANICE COMMUNITY
Ab stract/ Str esz czenie
30. Boguniewicz Joanna,
Kłosok-Bazan Iwona,
Podgórni Ewelina
ANALYSIS OF WATER HARDNESS IN OPOLE WATER SUPPLY SYSTEM
31. Kłosok-Bazan Iwona,
Grabuńczyk Marcin
MAINTAINING THE MICROBIOLOGICAL WATER PURITY IN WATER
SUPPLY SYSTEM ON THE EXAMPLE OF GŁUBCZYCE
Ab stract/ Str esz czenie
Ab stract/ Str esz czenie
32. Nikolas Baldacchino
Malta College of Arts,
Science and
Technology
33. Bergel Tomasz,
Tuz Piotr
CURRENT WATER MANAGEMENT SCENARIOS
Ab stract/ Str esz czenie
PROBLEMY USTALANIA PRZEPŁYWU OBLICZENIOWEGO
DO DOBORU WODOMIERZY W GOSPODARSTWACH WIEJSKICH
St reszczeni e
W publikacji poruszono probl em wł aściwego opo miarowania zużycia wody
w gospod arstwach wi ejski ch. P roblem ten jest ważny co najmni ej z dwóch powodów.
P o pi erws ze - brak rzetelny ch wytycznych doboru wodomierzy, wynikaj ący z równo czesn ego
fun kcjonow ani a na rynku dwóch norm mów iący ch o obli czaniu przepływów
charakterystycznych do doboru wodomierzy do mowych . P ierws za z nich (P N-92/B-01706 )
po daje wzo ry do wy znaczania przepływu obli czeniow ego wyko rzystywan ego do doboru
wodo mierza, ale dobran e na tej podstawie wodo mierze są przewymiaro wane. Druga (PN-ISO
40 64-2) ni e podaj ąc żadnych wzo rów obliczeniowych , wsk azuj e na mon itoring podł ączeni a
wodo ciągow ego jako główn e źródło wi edzy o przepływach charakt eryzujący ch dan ego
od biorcę. W zaistni ałej sytuacji, dobó r wodomierza st aje się jeszcze trudni ejs zy, jeżeli
weźmiemy po d uw agę drugi z powodów, a mian ow icie charakter odbiorcy wody . Jedn ym
z od bio rców , sp rawi ający ch określone problemy w poruszony m zakresie, są gospodarstw a
wi ejski e, charaktery zuj ące się zapotrzebowaniem wody nie tylko na cele bytowe mies zkańców,
ale równi eż na cele dodatkowe, któ re mog ą występować okresowo, a na zaspokojenie któ rych
zużywa si ę często znaczne obj ętości wody . W takiej sytu acji , wyzn aczeni e przepływu
ob liczeniow ego do doboru wodomierza jest zadaniem ni ezwykl e trudnym. W pracy dokon ano
analizy god zinow ej nierównomiern ości pobo ru wody i charakterystycznych jej przepływów,
na podstawie 3-letnich obserw acji prow adzony ch w jedny m z go spodarstw wiejskich
zlokalizowanych na terenie woj. mało polski ego .
34. Traczewsk a Teodora,
Biedroń Izabela
35. Rak Adam
BIOFILM ECOLOGY OF DRINKING WATER DISTRIBUTION SYSTEMS
St reszczeni e
EFEKTYWNOŚCI DZIAŁAŃ PROEKOLOGICZNYCH NA OBSZARZE
POŚREDNIEJ STREFY OCHRONNEJ
UJĘCIA WODY POWIERZCHNIOWEJ I ICH WPŁYW NA JAKOŚĆ WODY
St reszczeni e
W artykule podj ęto problematy kę zmien noś ci podstawowych wsk aźników jakoś ci wody
powi erzchniowej ujmow anej dla celów zaop atrzenia w wodę aglo meracji miasta Nysy.
Uj ęcie wody powierzchniowej zlok ali zow ane jest na lewym brzegu rzeki Białej Głuchoł askiej
w km 3+5 15 , przed jazem pi ętrzącym, po wyżej zbio rnika Nys a. Rzeka Biała Głu chołaska,
kt órej źródła znajduj ą się w Czechach (zbocza gó ry Maly Ded , w paś mie Hruby Jesenik,
na wysokoś ci około 940 m n.p.m.), ma charakter górski , objęt a zost ała st refą ochrony
po średniej ze względu na ujęcie wód powierzchniowych dla gmin y Głuchoł azy i mias ta Nysy
oraz ze względu na ochronę zlewni Nysy Kłodzkiej (st refa ustalona do granicy polsko -czeskiej ).
An ali zie podd ano 27 wskaźników jakościowych wody uj mow anej w rzece w ok resi e
20 04-2014 r. Analiza wykazał a, że woda uj mow ana z rzeki Biał a Głuchoł ask a
w pos zczególnych ok resach roku posi ada bardzo zróżni cow any skład jakościowy.
Szczególnie du że różnice zanotow ano w takich wskaźnik ach jak: mętn ość, barwa, ChZT,
azotany . Wskazuje to na dużą zawartoś ć związków organicznych , st ąd w pro cesi e
technologi czny m uzd atniania zastosowanie węgla aktywnego do ost atecznego usuwania tych
zwi ązków. Poł ączeni e procesu koagul acji kontaktow ej z procesem so rpcji na węglu aktywny m
dało dobre efekt y koń cow e. W analizowanym ok resi e po mimo znacznego zróżni cow ani a
jakoś ciowego uj mow anej wody , proces technologi czny przebi egał prawidłowo . P odstawow e
ws kaźniki taki e jak: barwa, odczyn, zawartość azot anów ni e przekroczyły dopus zczalnych
no rm. Natomias t mętn ość wody uzdatnion ej przekro czył a dopus zczaln ą granicę wynos zącą
1 TU w dwóch okresach. W tym czasie mętn oś ć wody surowej znacznie odbi egał a od normy
i istniej ący układ technologiczny ni e móg ł skutecznie zareagować, aby uzdatnion a wod a
po siadał a normow e parametry . Bio rąc po uw agę to , że tak a sytuacj a może si ę powtó rzyć,
ws kazane byłoby , aby system st erowania zmod yfikow ać. Modyfik acja powinn a poleg ać
na ok reśl eniu granicznej wielkości barwy i mętn ości , dl a której układ technologiczny jest
w st ani e uzd atnić wodę do parametrów no rmowych . Stąd w okresie występow ani a
po dwyżs zon ej barwy i mętnoś ci wody w rzece, należy do uzd atnienia pobierać wod ę
ze zbi orników retencyjnych zlok ali zow any ch przy ujęciu wody .
P rzeprowad zon a analiza wskazał a na ko rzystn e zmiany jakoś ci uj mow anej wody
dl a celów komun alny ch. Wi doczna pop rawa jakości wody zwi ązana jest z po djętymi
dzi ałaniami up orządkow ani a gospodarki ściek ami na obszarze zlewni. Możn a oczekiwać,
że w perspektywi e, t enden cja stabilizacji szczególni e zawartoś ci azot anów, jaką zanotow ano
w latach 2010-2014 będzi e się nadal si ę ut rzymyw ała. Jedny m z warunków gw arantuj ących
ut rzymani e się tenden cji pop rawy jakości wody jest prowad zeni e zrównow ażon ej gospod arki
rolnej na obszarze zlewni oraz upo rządkow ani e gospod arki wodami op adowy mi na trenach
zabudowanych .
36. Izabela Zimoch
Andrzej Kuśnierski
EVALUATION OF THE Q UALITY OF THE WATER SUPPLIED TO THE
POWIAT (DISTRICT) GLUBCZYCE
Ab stract/St reszczeni e
P owi at (Dist rict ) Glubczy ce is located in th e south ern part of opolskie. It tak es th e
“ Plaskowy z Glubczy cki ”. The number of costumers of drinking water resource is about fou r
residents 47500 commun it ies.
The main directions of the residents is agricultu re. There are also indust rial plants , mos t of
wi th includ e metal indust ry. Ag ricultural produ ctions is carried out primaril y by individual
far min g and two large obj ects operating in the field of crop produ ction and livesto ck. They are:
Ko mbi nat Rolny “Kiet rz” sp. z o.o. (established on the surface of app roximatel y 8,000 h a) and
Top Farms Gl ubczyce sp. z o.o. (established on the surface of app roximatel y 11,000 ha). The
reason for th e dev elop ment of agri cultu re in the Count ry are very good qu ality soil and long
periods of the growing season .
Col lection syst ems and water supply within th e district shall be subject to the regulation
laid down in nation al and EU legislation.
The distri ct is powered by the water of 35 wells groundw ater, formin g the recognition
sy stem of gro un dwater resources . In accord ance with the applicable legal requirements in th e
wat er supply system is subject ed to constant monitoring . Monito ring is carried out both by the
national supervisory authoriti es (P SSE Glub czyce), as well as by provid ers of wat er on its own.
Research on th e physi cal, chemical and biologi cal raw wat er is subject ed to damp (water
treatment stations ) and treated (in water treatment stations and in subsequent parts of th e
in dividual networks). Surv eys are subject to both the parameters of th e physi cal, chemical and
bi ological. The mos t common tes ts performed in clude parameters whi ch may po se a threat to
hu man health: nit rates , nit rit es, heavy metal s and microbiological parameters. The tests are also
parameters remain ing indifferent to the health of th e consumer th at ensure th e qu ality of
drinking water suppli ed to th e consumer.
The pu rpos e of th is articl e is to analys e and evaluat e the dyn amics of chang es in wat er
qu ality in the water supply system of po wi at (distri ct) glubczy cki for th e period 2011 to 2014.
In addition , an int egral part of th e work will be an esti mate of th e health risk of wat er through
th e identi fication of the key facto rs.
37. Wójtowicz Patryk,
Pawlak Andrzej,
Izabela Zimoch
Studziński Jan
HYDRAULIC MODELLING AND CALIBRATION OF THE COMPLEX
WATER DISTRIBUTION SYSTEM OF UPPER SILESIAN
WATERWORKS PLC
Ab stract/ Str esz czenie
The Upp er Silesian Waterworks P LC (USW PLC) is one of the largest water compan ies in
P oland, deliv ering water to almost 3 mil lion custo mers in Sil esi an Metropolis, with the main
wat er network whi ch is over 880 km long . The USW main distribution system is a combi nat ion
of pressure and gravity pip elines conveying the water to local (municipal ) distribution systems
and bulk (industrial) users.
The area is ch aracterised by a great diversity of terrain altitud e, heavy con cent ration of industry
and mining damages. This dyn amic environment requires constant upd ate of WDN topology
and water demand from key (bulk) customers.
Ou r paper presents th e results of hy draulic mod elling and calibration of a co mpl ex wat er
transfer and dist ribution syst em of Up per Silesian Waterwo rks PLC. Appro ach to dynamic
wat er network skel etoni zation and water demand loading in conn ection with GIS system will be
present ed.
For calibration and valid ation of hydraulic mod el we used th e USW telemetry syst em compo sed
of mon itoring st ations (including wholes ale custo mers meters, reservoirs , tanks, pu mping
st ation s etc.). Thi s syst em contains senso rs measuri ng flo w rate, pressu re, turbidity and chlorin e
residu al. To collect addition al data, th e extensive calib ration and valid ation measurement
campai gn was conducted.
Det ail ed, all -pip e hydrauli c mod el (bas ed on EPANET 2.0) is a crucial element of the integrated
ICT syst em for co mprehen siv e water network management , consisting of several mod ul es: GIS,
CIS, SCAD A as well as tools for mul ti -crit eria optimis ation and forecasting.
38. Wójtowicz Patryk,
Pawlak Andrzej,
Izabela Zimoch
Studziński Jan
39. Izabela Zimoch,
Zenon Szlęk
Wójtowicz Patryk,
Pawlak Andrzej,
Studziński Jan
40. Toczyłowska Bożenna
KOMPLEKSOWA INFORMATYZACJA SIECI WODOCIĄGOWEJ
W GPW KATOWICE
St reszczeni e
ZADANIA ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM GPW S.A.
ROZWIĄZYWANE ZA POMOCĄ NARZĘD ZI INFORMATYCZNYCH
St reszczeni e
WALIDACJA METOD ZAPOBIEGANIA NAMNAŻANIU SIĘ
BAKTERII LEGIONELLA W INSTALACJACH WODOCIĄGOWYCH
I ICH ZWALCZANIA
St reszczeni e
Ważnych element em sy stemu zarządzania bezpieczeństwem zdrowotny m wody
dl a ochrony przed bakteri ami Legionella w instal acjach wodoci ągowy ch jest walidacj a
st osowany ch procedur, pro cesów i czynnoś ci, które mają na celu zapobieg ani e namnażaniu się
bakterii lub ich zwal czani e. W alid acja ma na celu potwi erdzenie, że pod ejmow ane dział ani a
prowad zą rzeczywiści e do zaplanow any ch wyników, tzn . do ut rzymani a liczby wykrywanych
bakterii Legion ella na określonym w syst emie dopuszczalnym pozio mie.
W referacie przedstawione zostan ą na przykł adzi e trzech obiektów wyniki walid acji meto d
wd rożony ch w ramach syst emu zarządzani a bezpieczeństwem wo dy dla ochrony przed
legionelozą zgodni e z wy maganiami ok reślonymi przez Komis ję Eu rop ejską (wytycznymi
EWGL I). Zost aną zaproponowan e dział ani a, jakie powinny by ć podjęt e dla zwi ęks zeni a
po zio mu bezpieczeństwa.
41. Pruss Alina, Prus Paweł
ROLA BADAŃ TECHNOLOGICZNYCH WODY
W PROCESIE INWESTYCYJNYM
St reszczeni e
P rzedp roj ektow e badania technologi czne są bardzo ważnym etap em w pro cesie
in westy cyjny m. Umożl iwi ają one ok reśl eni e technologii uzd atniania wody , parametró w
pro cesów jednostkowych oraz ni ezbędnego zakresu inw estycji. Rezult atem bad ań
technologi czny ch jest znajomoś ć właściwego układu technologicznego, przybli żonych kosztów
in westy cyjny ch i eksplo atacyjnych , możliwoś ć optymali zacji oraz materiał do dals zych decyzji
in westycyjny ch. P roj ekt anci otrzy muj ą wyty czne, które umożl iwi ają prawidłow e wykon ani e
do kument acji techniczn ej. Dob ry, przemyś lany projekt budowlano-wykon awczy umożl iwi a
wł aściwą realizację inw estycji, której zakończeniem będzi e uruchomien ie i odbiór inwesty cji
oraz osiągnięcie zamierzon ego efekt u technologicznego . W artykule autorzy zaprezentują swoj e
do świadczeni a z realizacji badań technologiczny ch zwi ązany ch z technologią uzdatniania wody
oraz przedstawi ą ich wpływ na realizacje inw estycji.
42. Miłaszewski Rafał
ANALI ZA KOSZTÓW STACJI UZDATNIANIA WÓD POD ZIEMNYCH
I POWIERZCHNIOWYCH
St reszczeni e
W referacie zost ani e omówiona metodyka przeprowad zani a analizy kosztów
fun kcjonow ani a stacji uzdatni ani a wód podziemny ch i powierzchniowy ch. Analiza ta obej muj e
bad ani a wi elkoś ci jednostkowych nakładów inwestycyjny ch na budow ę stacji uzdatniania wód
powi erzchniowy ch i podzi emny ch oraz jednostkowych kosztów ich eksploat acji . Badani a
ob ejmuj ą równi eż zależności po międ zy jednostkowy mi nakł adami in westycyjnymi
a przepustowoś cią stacji uzdatni ani a jak równi eż jednostkowymi kos ztami eksplo atacji a ilości ą
uzd atnian ej wody. Ważną częścią analizy jest bad ani e struktu ry roczny ch kosztów eksploat acji
st acji uzdatni ani a wód pod ziemny ch i powi erzchniowych . Bad ani a kosztów zost ały wykonan e
dl a różny ch grup stacji uzd atniania wody w zależności od stosowanych technologii . W referacie
zaprezentowano przykładowe rezultaty tych bad ań.
43. Mrowiec Maci ej,
Kuliński Emil
ANALI ZA WPŁYWU ZASTOSOWANIA UKŁADU REDUKCJI CIŚNIENIA
NA ZMNIEJS ZENIE AWARYJNOŚCI SIECI WODOCIĄGOWEJ
St reszczeni e
44. Kotowski Andrzej,
Kaźmierczak Bartosz
PROBLEMATYKA OCHRONY ŚRODOWISKA ZWIĄZANA
Z DZIAŁANIEM PRZELEWÓW BURZOWYCH
St reszczeni e
45. Pakuła Grzegorz
OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII W WYNIKU MODERNIZACJI
POMPOWNI WODOCIĄGOWYCH
St reszczeni e
46. Moraczewska-Majkut
Katarzyna,
Szymura Ewa,
Zielińska Katarzyna
ZASTOSOWANIE BIOINDYKATORÓW W MONITORINGU
JAKOŚCI WODY
47. Eymontt Andrzej,
Wierzbicki Krzyszto f,
Weber-Dąbrowska
Beata, Górski Andrzej,
Żaczek Maciej,
Gryka Romuald
DOTYCHCZASOWE DOŚWIADCZENIA Z WDR AŻANIA NOWEJ
TECHNOLOGII UZDATNIANI A WODY
St reszczeni e
Ostatnia wersja 13.04.2015
St reszczeni e