Barry Davies biogram-f1540283-62f2-431e-a2fc

ix bin gebojrn gevorn in london, in hakeni, vos iz in mizrach london. in jene jorn zenen af gas a sax
jidn, nit azoj vi hajnt, ober zenen faran in hakeni hajnt a sax xsidiše jidn.
/ ɪx bɪn gɛbojrn gɛvɔrn ɪn lɔndən | ɪn hæknɪ | vɔs ɪz ɪn mɪzərax lɔndən ǁ ɪn jɛnɛ jɔrn zenɛn af gas a sax
jɪdn̩ , nɪʃt azoj vɪ hajnt | ɔbɛr zenɛn faran ɪn hakenɪ hajnt a sax xsɪdiʃɛ jɪdn |
Urodziłem się w Londynie, w Hackney, które leży we wschodnim Londynie. W tamtym czasie było
tam jeszcze wielu Żydów, nie to co dziś. Ale także dziś w Hackney mieszkają chasydzi.
I was born in London, in Hackney , which is in East London. At that time, there were still many Jews ,
not like today . But even today, the Hasidim live in Hackney.
ix
bin
gebojrn
ge-vorn
in london, in hakeni,
1SG.NOM be.PRS.1SING PTCT-be.born.PTCT PTCT-become.PTCT in London,
vos iz
in Hackney
in mizrach london.
what be.PRS.3SG in East
London
in jene jor-n zenen af gas
a sax jid-n, nit azoj vi hajnt,
in that.PL year-PL be.PRS.3PL at street.SG a lot Jew-PL, NEG as
how today,
ober zenen faran in hakeni hajnt a sax xsidiš-e jid-n.
but
be.PRS.3PL there
in Hackeny today
a lot Chassidic-PL Jew-PL
mir hobn gehat a por xsidiše jidn ober nit azoj fil. di… ix bin gebojrn in a mišpoxe vu tate iz gekumen
fun pojln.
mɪr hɔb gɛhat a pɔr xsɪdɪʃɛ jɪdn̩ ɔbɛr nɪt azoj fɪl ǁ dɪ | ɪx bɪn gɛbojrn ɪn a mɪʃpɔxɛ vu tatɛ ɪz gɛkʊmn̩ fʊn
pojln̩ ǁ
Wtedy było niewielu chasydów, na pewno nie tak dużo [jak dziś]. Urodziłem się w rodzinie, w której
ojciec przyjechał z Polski.
Then there were few Hasidim , certainly not as much [ as today ]. I was born into a family where my
father came from Poland.
mir
hobn
ge-hat
a por xsidiš-e jid-n ober nit azoj fil.
3PL.NOM have.PRS.3PL PTCT-have.PTCT a few Chassidic-PL Jew-PL but
di…
ix
bin
gebojrn
in a
NEG that
many
mišpoxe
the.F.NOM... 1SG.NOM be.PRS.1SG PTCT-be.born.PTCT in a.SG family
vu
tate iz
ge-kumen
fun pojln
where father be.PRS.3SG PTCT-come.PTCT from Poland.
er iz gekumen fun pojln nox der eršter velt-milxome, vos hejst az in der eršter velt-milxome zenen di
dajčn arajn in pojln, der okupacje, un zej hobn gevolt hobn arbeters in dajčland.
er ɪz gɛkʊmn̩ fʊn pojln̩ nɔx der ɛrʃtɛr vɛltmɪlxɔmɛ | vɔs hejst az ɪn dɛr ɛrʃtɛr vɛltmɪlxɔmɛ zenen dɪ
dajtʃn arajn ɪn pojln̩ | dɛr ɔkupatsjɛ | ən zej hɔbn gɛvɔlt hɔbn arbɛtɛrs ɪn dajtʃland ǁ
Przyjechał z Polski po pierwszej wojnie światowej. Było tak, że w czasie pierwszej wojny światowej
Niemcy weszli do Polski, okupowali ją i zabierali stamtąd pracowników do Niemiec.
He came from Poland after the First World War. During the First World War, the Germans invaded
Poland, occupied it and from there took workers to Germany.
er
iz
ge-kumen fun pojln nox der
eršt-er velt-milxome,
3SG.NOM be.PRS.3SG PTCT-come.PTCT from Poland after the.F.DAT first-DAT world-war
vos hejst
az in der
eršt-er velt-milxome zenen
that to.be.called.PRS.3SG that in the.F.DAT first-DAT world-war
di
dajč-n
arajn
be.PRS.3PL the.PL German-PL inside[PTCT.come.PTCT]
in pojln, der okupacje,
in Poland, the.F.DAT occupation
un zej
hobn
ge-vol-t
hobn arbeter-s in dajčland.
and 3PL.NOM havePRS.3PL PTCT-will-PTCT have.INF worker-PL
in Germany.
un azoj vi majn tate iz geven a beker, zej hobn ništ gehat kejn bekers in dajčland, un ix vejs šojn az a
sax frojen zenen gevorn bekers, iz er arojs fun pojln un iz gekumen in berlin.
ən azoj vɪ majn tatɛ ɪz gevɛn a bekɛr | zej hɔbn nɪʃt gɛhat kejn bɛkəz ɪn dajtʃland | ən ɪx vejs ʃojn az a
sax frojen zenen gɛvɔrn bɛkəz | ɪz ɛr arojs fʊn pojln̩ ən ɪz gɛkʊmen ɪn bɛrlɪn ǁ
Mój ojciec był piekarzem, a oni nie mieli piekarzy w Niemczech. Wiem, że jest wiele kobiet piekarzy.
[Ojciec] wyjechał z Polski i przyjechał do Berlina.
My father was a baker, and they had no bakers in Germany. I know that there were many women
bakers. [ My Father ] left Poland and came to Berlin.
un azoj vi majn tate iz
and so
like my
zej
hobn
ge-ven
a
beker,
father be.PRS.3SG PTCT-be.PTCT a.SG baker
ništ ge-hat
kejn beker-s in dajčland,
3PL.NOM havePRS.3PL NEG PTCT-have.PTCT NEG baker-PL in Germany
un ix
vejs
šojn az a sax froj-en zenen
and 1SG.NOM know.PRS.1SG already that a lot
iz
er
arojs
ge-vorn
beker-s,
woman-PL be.PRS.3PL PTCT-become-PTCT beker-PL,
fun pojln un iz
ge-kumen
in berlin.
be.PRS3SG 3SG.NOM outside[PTCT.go.PTCT] from Poland and be.PRS.3SG PTCT-come,PTCT in Berlin
baj sof fun der milxome, in najncn hundert axcn, iz er geven in berlin, ober gezec iz geven in jene jorn
azoj, az in pojln di naje regirung hobn bezuxt az di jidn vos hobn ništ gelebt in najncn hundert axcn in
pojln gufe, hobn ništ gehat a rext cu hobn a pojliše birgeršaft, hot er farlojrn zajn birgeršaft.
baj sɔf fʊn dɛr mɪlxɔmɛ | ɪn najntsn hʊndɛrt axtsn | ɪz ɛr gevɛn ɪn bɛrlɪn | ɔbɛr gezɛts ɪz gevɛn ɪn jɛnɛ
jorn azoj | az ɪn pojln dɪ najɛ rɛgɪrung hɔbn bezuxt az dɪ jɪdn̩ vɔs hɔbn̩ nɪʃt gelɛbt ɪn najntsn hʊndɛrt
axtsn ɪn pojln̩ gʊfɛ | hɔbn nɪʃt gɛhat a rɛxt tsu hɔbn̩ a pojlɪʃɛ bɪrgɛrʃaft |
Pod koniec wojny w 1918 był w Berlinie. W tamtych latach obowiązywało prawo wydane przez
nowy rząd w Polsce, które mówiło, że Żydzi, którzy nie mieszkali w 1918 w Polsce, nie mają prawa
do polskiego obywatelstwa.
At the end of the war in 1918 he was in Berlin. In those years, a law was passed by the new
government in Poland, which said that the Jews who had not been living in Poland in 1918 had no
right to Polish citizenship.
baj sof fun der
milxome, in najncn hundert axcn,
at
end of
iz
the.F.DAT war,
er
in nineteen hundred.SG eighteen
ge-ven
in berlin,
be.PRS.3SG.AUX 3SG.NOM PTCT-be.PTCT in Berlin,
ober gezec iz
but
law
ge-ven
in jene jorn azoj,
be.PRS.3SG PTCT-be.PTCT in these year-PL so
az in pojln di
naj-e
regirung hobn
bezux-t
that in Poland the.F.NOM new-F.NOM government havePRS.3PL PTCT.meet-PTCT
az di
jid-n vos hobn
ništ ge-leb-t
in najncn hundert axcn in pojln gufe,
what the.PL Jew-s that have.PRS.3PL NEG PTCT-live-PTCT in nineteen hundred.SG eighteen in Poland body
hobn
ništ ge-hat
a
rext cu hobn a
pojliš-e birgeršaft,
have.PRS.3PL NEG PTCT-have.PTCT a.SG right to have.INF a.SG Polish-F.SG citizenship
farštejt zix az er iz gebojrn gevorn vi a rus, unter der rusišer heršaft.
hɔt ɛr farlojrn zajn bɪrgɛrʃaft ǁ farʃtɛjt zɪx az ɛr ɪz gɛbojrn gɛvɔrn vɪ a rus | ʊntɛr dɛr rusɪʃɛr hɛrʃaft ǁ
Tak [ojciec] stracił swoje obywatelstwo. Jest zrozumiałe, że urodził się jako Rosjanin, pod władzą
rosyjską.
So [ my Father ] had lost his citizenship. It is understood that he was born a Russian, under Russian
authority.
hot
er
farlojrn
zajn birgeršaft
have.PRS.3SG 3SG.NOM PTCT.lose.PTCT his
farštejt
zix az er
citizenship
iz
gebojrn
gevorn
vi a
rus,
understand.PRS.3SING REFL that 3SG.NOM be.PRS.3SG PTCT-be.born.PTCT PTCT-become.PTCT as a.SG Russian,
unter der
under
rusiš-er
heršaft
the.F.DAT Russian-F.DAT authority
hot er fajlojrn zajn birgeršaft, hot er ništ gehat kajn birgeršaft, iz geven štatloz. hot er gelebt a por
jorn in berlin, zajn bruder iz gekumen, vajl der bruder iz geven in der krig far di rusn, ober er iz nox
der krig, iz er curikgekumen un bejde zenen avek fun dajčland, vajl di virtšaftlexe lage iz geven ništ
azoj gut, zenen gekumen in paris, paris.
hɔt ɛr fajlojrn zajn bɪrgɛrʃaft | hɔt ɛr nɪʃt gɛhat kajn bɪrgɛrʃaft | ɪz geven ʃtatlɔz ǁ hɔt ɛr gɛlebt a pɔr jɔrn
ɪn bɛrlɪn | zajn brʊdɛr ɪz gɛkʊmɛn | vajl dɛr brʊdɛr ɪz geven ɪn dɛr krɪg far dɪ rusn | ɔbɛr ɛr ɪz nɔx dɛr
krɪg | ɪz ɛr tsurɪkgɛkʊmɛn ən bɛjdɛ zenen avɛk fʊn dajtʃland | vajl dɪ vɪrtʃaftlɛxɛ lagɛ ɪz gevn̩ nɪʃt azoj
gut | zenen gɛkʊmen ɪn parɪʒ | parɪʒ ǁ
Więc stracił obywatelstwo i nie miał żadnego obywatelstwa, był bezpaństwowy. Kilka lat mieszkał w
Berlinie, tam przyjechał jego brat, bo brat był na wojnie, [walczył] po stronie rosyjskiej, ale po wojnie
wrócił i obaj wyjechali z Niemiec, bo sytuacja gospodarcza nie była tak dobra i przyjechali do Paryża.
So he lost his citizenship and had no nationality, he was stateless. A couple of years he lived in Berlin,
where his brother came, because his brother was in the war [ and fought ] on the Russian side , but
after the war he returned, and both of them went to Germany because the economic situation was
not good enough to come to Paris.
hot
er
fajlojrn
zajn birgeršaft,
have.PRS.3SG 3SG.NOM PTCT.lose.PTCT his
hot
er
ništ ge-hat
citizenship
kajn birgeršaft,
have.PRS.3SG 3SG.NOM NEG PTCT-have.PTCT NEG
iz
ge-ven
citizenship
štatloz.
be.PRS.3SG.
PTCT-be.PTCT stateless
hot
er
ge-leb-t
a por jor-n in berlin,
have.PRS.3SG 3SG.NOM PTCT-lieve-PTCT a few year-PL in Berlin
zajn bruder iz
his
ge-kumen,
brother.SG be.PRS.3SG PTCT-come.PTCT
vajl
der
bruder iz
ge-ven
in der
krig far di
rus-n,
because the.M.NOM brother be.PRS.3SG PTCT-be.PTCT in the.F.DAT war for the.PL Russian-PL
ober er
but
iz
nox der
krig,
3SG.NOM be.PRS.3SG after the.F.DAT. war
iz
er curik-ge-kumen un bejde zenen avek
be.PRS.3SG. 3SG back-PTCT-come.PTCT and both
vajl
di
virtšaftlex-e lage
fun dajčland,
be.PRS.3PL away[PTCT.go.PTCT] from Germany
iz
ge-ven
ništ azoj gut,
because the.F.NOM economic-F.SG situation be.PRS.3SG PTCT-be.PTCT NEG that good
zenen
ge-kumen
in paris, paris.
be.PRS.3PL PTCT-come.PTCT in Paris,
Paris.
hobn zej gearbet in paris a por jorn, ober efšer ništ azoj lang, ober far der eršter milxome, a sax…
eltexe fun zejer švester zenen ongekumen in england. hobn gehat švester… švester… a sax švester in
england, zenen zej gekumen kejn england.
hɔbn̩ zej gɛarbɛt ɪn parɪʒ a pɔr jɔrn | ɔbɛr ɛfʃɛr nɪʃt azoj lang | ɔbɛr far dɛr ɛrʃtɛr mɪlxɔmɛ | a sax | ɛltɛxɛ
fʊn zejɛr ʃvɛstɛr zenen ɔngɛkʊmɛn ɪn ɛngland ǁ hɔbn gɛhat ʃvɛstɛr | ʃvɛstɛr| a sax ʃvɛstɛr ɪn ɛngland |
zenen zej gɛkʊmɛn kejn ɛngland /
W Paryżu pracowali kilka lat, ale nie tak długo. Ale przed pierwszą wojną światową wielu, kilkoro z
nich [z rodziny], ich siostry wyjechały do Anglii. Mieli więc siostry, kilka sióstr w Anglii, więc
pojechali do Anglii.
In Paris he worked a few years, but not for very long. But before World War I many, some of them
[the family], their sisters left for England. So they had sisters, several sisters in England, so they went
to England.
hobn
zej
ge-arbet
in paris a por jor-n,
have.PRS.3PL.AUX 3PL.NOM PTCT-work.PTCT in Paris
a few year-PL
ober efšer ništ azoj lang,
but
maybe NEG so
ober far
but
der
long
eršt-er milxome, a sax…
before the.F.DAT firts-F.DAT war,
a lot
eltexe fun zejer švester zenen on-ge-kumen in england.
some
hobn
from their
sister.PL be.PRS.3PL on-PTCT-come.PTCT in England
ge-hat
švester… švester… a sax švester in england,
have.PRS.3PL PTCT-have.PTCT sister.PL... sister.PL...
zenen
zej
ge-kumen
a lot sister.PL
kejn england
be.PRS.3PL 3PL.NOM PTCT-come.PTCT to
England.
in England