powiatowy program działań na rzecz osób
Transkrypt
powiatowy program działań na rzecz osób
Załącznik do: Uchwały Nr IX/60/2007 Rady Powiatu Tureckiego z dnia 27 kwietnia 2007 r. POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM NA LATA 2007-2015 STYCZEŃ 2007 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM SPIS TREŚCI 1. CZĘŚĆ WSTĘPNA .............................................................................................................3 1.1. TŁO I PRZYCZYNY ..........................................................................................................5 1.2. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ ................................................................................................6 1.3. PRZESŁANKI WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH .................10 2. CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA............................................................................................16 2.1. CHARAKTERYSTYKA POWIATU ...............................................................................17 2.2. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ W SKALI KRAJU ................................................................20 2.3. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ W POWIECIE TURECKIM ................................................23 2.4. NIEPEŁNOSPRAWNI BEZROBOTNI W POWIECIE TURECKIM .............................27 2.5. ORGANZACJE DZIAŁAJĄCE NA RZECZ NIEPEŁNOSPRAWNYCH .....................31 2.6. DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA W OBSZARZE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI……50 2.7. MISJA, CELE STRATEGICZNE, OPERACYJNE I KIERUNKI DZIAŁAŃ ...............58 2.8. ANALIZA SWOT .............................................................................................................62 3. CZĘŚĆ OPERACYJNA ....................................................................................................64 3.1. MONITORING I EWALUACJA ......................................................................................74 4. UWAGI KOŃCWE ……………………………………………………………………..76 2 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 1. CZĘŚĆ WSTĘPNA Część wstępna zawiera elementarne informacje dotyczące zasad konstruowania dokumentu. Przedstawione w niej zostały aspekty prawne, będące podstawą działania samorządu lokalnego, zasady i wartości, na których opiera się lokalna polityka społeczna oraz najwaŜniejsze informacje dotyczące metodyki pracy nad Programem. Jest tutaj takŜe pokazany związek analizy z innymi dokumentami strategicznymi funkcjonującymi na róŜnych poziomach administrowania i zarządzania. 3 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM WSTĘP Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2007 - 2015 określa zadania, jakie Powiat Turecki zamierza realizować w zakresie działań na rzecz osób niepełnosprawnych zmierzających do pełnego indywidualnego rozwoju i zaspokajania potrzeb osób niepełnosprawnych we wszystkich sferach i na kaŜdym etapie Ŝycia, gwarantujących pełne uczestnictwo tych osób w Ŝyciu społecznym. ZałoŜeniem tego dokumentu jest wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych z terenu Powiatu Tureckiego w Ŝyciu społecznym poprzez tworzenie systemu zapewniającego moŜliwości zatrudniania osób niepełnosprawnych, tworzenie systemu pomocy rodzinom osób niepełnosprawnych, tworzenie równych szans edukacyjnych dla dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej, zapewnianie właściwej pomocy medycznej osobom niepełnosprawnym, tworzenie systemu pomocy w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych osób niepełnosprawnych, zapewnienie kontroli przestrzegania prawa wobec osób niepełnosprawnych, stworzenie osobom niepełnosprawnym warunków do udziału w róŜnych formach Ŝycia społecznego. Zadania zawarte w Powiatowym Programie Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2007-2015 opierają się na celach głównych, celach szczegółowych oraz wynikach zawartych w Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Tureckiego. Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych powinien być traktowany jako jeden z programów operacyjnych (wykonawczych) Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Tureckiego. 4 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 1.1. TŁO I PRZYCZYNY Ostatnie dziesięciolecia przyniosły istotne zmiany w sposobie postrzegania osób niepełnosprawnych. Niepełnosprawność nie jest juŜ rozumiana tylko jako rezultat uszkodzenia ciała czy choroby, ale raczej jako wynik barier - społecznych, ekonomicznych, fizycznych - jakie napotyka się w środowisku. O prawach osób niepełnosprawnych zaczęto mówić w kontekście praw człowieka. Oznacza to, Ŝe niepełnosprawni posiadają te same prawa, co wszyscy inni obywatele. W rzeczywistości jednak napotykają oni zbyt wiele przeszkód, by mogli z tych praw korzystać w pełni. Zagwarantowanie osobom niepełnosprawnym równych praw wymaga z jednej strony przeciwdziałania ich dyskryminacji, a z drugiej stworzenia mechanizmów wyrównywania szans i warunków korzystania z przysługujących im praw. Reforma administracyjna Polski która weszła w Ŝycie 1 stycznia 1999 i wprowadziła 3-stopniową strukturę podziału terytorialnego. Oprócz województw samorządowych i istniejących od 1990 roku gmin wprowadzono takŜe powiaty. Reforma miała na celu budowę samorządności, usprawnienie działań władz w terenie i przybliŜenie ich do obywatela. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym z (DZ.U.2001 Nr 142 poz.1592) nałoŜyła na powiat szereg zadań, min.: 1) edukację publiczną, 2) promocję i ochronę zdrowia, 3) pomoc społeczną, 4) politykę prorodzinną, 5) wspieranie osób niepełnosprawnych, W odniesieniu do zadań dotyczących wspierania osób niepełnosprawnych określającym obowiązki powiatu w tym zakresie jest ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (Dz.U. z dnia 23.01.2003 r. Nr 7, poz.79). Art. 35a pkt. 1 tejŜe ustawy mówi, iŜ do zadań powiatu naleŜy: 1) opracowywanie i realizacja, zgodnych z powiatową strategią dotyczącą rozwiązywania problemów społecznych, powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie: a) rehabilitacji społecznej, b) rehabilitacji zawodowej i zatrudniania, c) przestrzegania praw osób niepełnosprawnych, 2) podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności. Powiat posiada opracowaną strategię integracji rozwiązywania problemów społecznych na lata 2007 – 2015. 5 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Jednym z celów powyŜszej strategii jest: zintegrowany system rehabilitacji, aktywizacji i wsparcia osób niepełnosprawnych oraz seniorów i wynikający z niego program dotyczący osób niepełnosprawnych. Zapis ten upowaŜnia powiat do opracowania powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2007 – 2015. NaleŜy wspomnieć iŜ poprzedni Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych był opracowany na lata 2004 – 2006. Został on tak skonstruowany, iŜ pozwala na jego kontynuację wykorzystując dotychczas stworzoną bazę wsparcia na rzecz osób niepełnosprawnych. W obecnie opracowanym Powiatowym Programie Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych wybór kolejnych przedsięwzięć, czy teŜ zadań do realizacji uwzględniał będzie lokalną specyfikę zarówno w zakresie niepełnosprawności mieszkańców na terenie powiatu, jak teŜ wychodził będzie naprzeciw nowym problemom niesionym przez zmiany, które dokonują się w róŜnych dziedzinach naszego Ŝycia. W tworzeniu programu aktywnie udział wzięły samorządy lokalne i organizacje pozarządowe diagnozując swoje środowiska i określając potrzeby w tym zakresie biorąc pod uwagę specyfikę danej społeczności lokalnej. Czas realizacji programu czyli lata 2007 – 2015 to okres dalszego wdraŜania w powiecie strategii działań na rzecz osób niepełnosprawnych zainicjowany wcześniejszymi działaniami. 1.2. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ Niepełnosprawną - jest osoba, której stan fizyczny lub/i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemoŜliwia wypełnianie zadań Ŝyciowych i ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i społecznymi. Osoba niepełnosprawna – to osoba, która posiada odpowiednie orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony lub osoba, która takie orzeczenie nie posiada, lecz odczuwa ograniczenie sprawności w wykonywaniu czynności podstawowych dla swojego wieku (zabawa, nauka, praca, samoobsługa). Z uwagi na ww. kryteria zbiorowość osób niepełnosprawnych podzielono na 2 grupy: • osoby niepełnosprawne prawnie, tj. takie, które posiadają odpowiednie, aktualne orzeczenie wydane rzez organ do tego uprawniony, • osoby niepełnosprawne tylko biologicznie, tj. takie, które nie posiadają orzeczenia, ale mają/odczuwają całkowicie lub powaŜnie ograniczoną zdolność do wykonywania czynności podstawowych. 6 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM DEFINICJE OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ ROK 1991 ROK 2006 Osoby o istotnym ubytku zdolności fizycznych, psychicznych lub umysłowych ograniczających zdolność do wykonywania pracy. Osoby, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem. Niepełnosprawność – oznacza to trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. WyróŜniamy trzy stopnie niepełnosprawności: Znaczny stopień niepełnosprawności to stan, w którym osoba ma naruszoną sprawność organizmu, jest niezdolna do pracy albo jest zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymaga w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Umiarkowany stopień niepełnosprawności to stan, w którym osoba ma naruszoną sprawność organizmu, jest niezdolna do pracy albo zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymaga czasowej lub częściowej pomocy w celu pełnienia ról społecznych. Lekki stopień niepełnosprawności to stan, w którym osoba ma naruszoną sprawność organizmu powodującą w sposób istotny obniŜoną zdolność do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się rekompensować przy pomocy przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych lub środków technicznych. Niepełnosprawność u osób do 16 roku Ŝycia występuje jeŜeli mają one naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyŜej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodująca konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb Ŝyciowych w sposób przewyŜszający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku. Orzeczenia określające stopień niepełnosprawności wydają powiatowe i wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. 7 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM UWARUNKOWANIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI STOPIEŃ LEKKI UMIARKOWANY ZNACZNY ObniŜenie zdolności do pracy Niezdolność do pracy Niezdolność do pracy LUB LUB LUB ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować. zdolność do pracy wyłącznie w warunkach chronionych zdolność do pracy wyłącznie w warunkach chronionych LUB I konieczność czasowej lub częściowej pomocy osób drugich. konieczność stałej lub długotrwałej pomocy osób drugich. Obok orzecznictwa o niepełnosprawności funkcjonuje dla celów rentowych, orzecznictwo o niezdolności do pracy, a takŜe orzecznictwo o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Pierwsze prowadzą lekarze orzecznicy oraz komisje lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast lekarz rzeczoznawca Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego orzeka o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy osób w gospodarstwie rolnym. W ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyjmuje się inną definicję osoby zawodowo niepełnosprawnej, stosowanej dla celów ubezpieczeniowych i rentowych. Głównym kryterium w tej definicji jest niezdolność do pracy. Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowa utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb Ŝyciowych, orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji. 8 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM RównowaŜność zapisów orzeczeń o niepełnosprawności przedstawia tabela: Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności Lekarz Orzecznik ZUS Komisja Inwalidztwa i Zatrudnienia (KIZ) Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) znaczny stopień niepełnosprawności całkowita niezdolność do pracy oraz samodzielnej egzystencji I grupa inwalidzka osoby o stałej lub długotrwałej niezdolności do pracy, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny umiarkowany stopień niepełnosprawności całkowita niezdolność do pracy II grupa inwalidzka brak lekki stopień niepełnosprawności częściowa niezdolność do pracy lub celowość przekwalifikowania zawodowego III grupa inwalidzka pozostałe osoby o stałej lub długotrwałej niezdolności do pracy Do 1998 r. istniały Komisje Inwalidztwa i Zatrudnienia, jednak ich orzeczenia są nadal aktualne i obowiązują jeśli zostały wydane na okres stały. Osoby niepełnosprawne KIZ-y zaliczały do jednej z trzech grup inwalidów: 1. I grupy - jest równoznaczna ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 2. II grupy - jest równoznaczna z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, 3. III grupy - jest równoznaczna z lekkim stopniem niepełnosprawności. Rodzaje niepełnosprawności 1. ObniŜona sprawność sensoryczna (zmysłowa) – brak, uszkodzenie lub zaburzenie funkcji analizatorów zmysłowych (są to m.in. osoby niewidome, niedowidzące, głuche, niedosłyszące, z zaburzeniami percepcji wzrokowej i słuchowej) 2. ObniŜona sprawność intelektualna – upośledzenie umysłowe, demencja starcza 3. ObniŜona sprawność funkcjonowania społecznego – zaburzenia równowagi nerwowej, emocjonalnej oraz zdrowia psychicznego 4. ObniŜona sprawność komunikowania się – utrudniony kontakt słowny (zaburzenia mowy, autyzm) 5. ObniŜona sprawność ruchowa – osoby z dysfunkcją narządu ruchu (wrodzoną lub nabytą) 6. Mózgowe poraŜenie dziecięce 7. ObniŜona sprawność psychofizyczna z powodu chorób somatycznych – np. nowotwory, guz mózgu, cukrzyca, rak) 9 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Najczęstsze przyczyny niepełnosprawności 1. Wady wrodzone 2. Choroby przewlekłe (80%) 3. Nagłe - wypadki, urazy, zatrucia 1.3. PRZESŁANKI WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH W 1993 r. Narody Zjednoczone przyjęły Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych, których celem jest zapewnienie osobom niepełnosprawnym takich samych praw, jakie mają inni obywatele. Standardowe Zasady są znakomitym narzędziem do budowania polityki w zakresie niepełnosprawności. Szwedzka organizacja osób niepełnosprawnych opracowała metody określone mianem AGENDA 22, słuŜące do opracowania polityki na rzecz osób niepełnosprawnych oparte o Standardowe Zasady. Metody oparte o Standardowe Zasady wyznaczają: • wykorzystanie 22 Zasad jako struktury, • ścisłą współpracę władz lokalnych i organizacji osób niepełnosprawnych przy opracowywaniu planu, • oparcie planu o przegląd dotychczasowych działań realizowanych w społeczności, • skonfrontowanych ze Standardowymi Zasadami oraz o inwentarz potrzeb osób niepełnosprawnych w zakresie słuŜb i usług socjalnych, • opracowanie planu zawierającego konkretny opis rozwiązań, które mają być przedsięwzięte. Wspólnota Europejska przedstawiła ogólną strategię działań na rzecz osób niepełnosprawnych, w Komunikacie Komisji Europejskiej z 1996 roku w sprawie równych szans osób z niepełnosprawnością pn. „Nowa strategia Wspólnoty Europejskiej w odniesieniu do osób niepełnosprawnych”, wsparty po kilku miesiącach Uchwałą Rady i Przedstawicieli Państw Członkowskich (97/C 12/01). Kamieniem milowym w polityce Unii wobec niepełnosprawnych było podpisanie w 1997 roku Traktatu Amsterdamskiego. Był on pierwszym Traktatem, 10 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM w którym Unia odniosła się bezpośrednio do kwestii niepełnosprawności. NałoŜono w nim obowiązek przeciwdziałania dyskryminacji osób niepełnosprawnych. Strategia Lizbońska Przyjęty na Szczycie Rady Europejskiej w marcu 2000 r. dokument, od miejsca spotkania, zwany Strategią Lizbońską, zakłada uczynienie z Unii do 2010 roku „najbardziej dynamicznej i konkurencyjnej, opartej na wiedzy gospodarki świata, która zdolna byłaby do zrównowaŜonego wzrostu z większą liczbą lepszych miejsc pracy i odznaczałaby się większą spójnością społeczną oraz szacunkiem dla środowiska przyrodniczego”. Dokument ten stał się najwaŜniejszym programem społeczno – ekonomicznym w Unii Europejskiej stanowiącym odpowiedź na zachodzącą coraz szybciej globalizację, rozwój technologii, wzrost konkurencyjności gospodarek na świecie, pojawienie się bezrobocia, a takŜe na przemiany strukturalne spowalniające rozwój gospodarczy na „starym kontynencie”. Strategia Lizbońska jest rzeczywistością dynamiczną. Powstała w 2000 roku, a w 2005 została znowelizowana. Wprowadzono nowe zasady. Jedna z najwaŜniejszych polega na sprowadzeniu Strategii z poziomu wspólnotowego na poziom narodowy. To bardzo istotna zmiana, oznaczająca, Ŝe moŜna, a nawet trzeba przesuwać priorytety Strategii według własnych potrzeb, zgodnie z własnymi wymaganiami. Oczywiście nie umniejsza to roli Komisji Europejskiej ani całej Wspólnoty w nadzorowaniu tego procesu. Konstytucja RP Prawa osób niepełnosprawnych w Polsce zostały zagwarantowane w najwaŜniejszym dokumencie naszego kraju – w Konstytucji. Ustawa zasadnicza Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. w art. 32 stanowi, Ŝe nikt nie moŜe być dyskryminowany w Ŝyciu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Konstytucja nakłada równieŜ na władze publiczne obowiązek zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej osobom niepełnosprawnym (art. 68), a takŜe obowiązek pomocy tym osobom w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej (art. 69). Karta Praw Osób Niepełnosprawnych Ponadto Sejm RP w dniu 1 sierpnia 1997 r. przyjął uchwałę nazwaną Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych. Karta potwierdziła fundamentalne prawa osób niepełnosprawnych do niezaleŜnego, samodzielnego aktywnego Ŝycia. Zakazuje równieŜ dyskryminacji osób niepełnosprawnych. Jednocześnie Sejm RP wezwał Rząd RP i władze samorządowe do podjęcia działań ukierunkowanych na urzeczywistnienie tych praw. Karta powinna zatem stanowić wytyczne dla polityki władz rządowych i samorządowych w dziedzinie rozwiązań dotyczących osób niepełnosprawnych. 11 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych Kolejnym istotnym dokumentem określającym prawa osób niepełnosprawnych jest ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (Dz.U. z dnia 23.01.2003 r. Nr 7, poz.79). Przepisy tej ustawy dotyczą procedur orzekania o niepełnosprawności oraz określają jej rodzaje. Stanowią o kwestii rehabilitacji osób niepełnosprawnych, mówią o ich uprawnieniach, określają szczególne obowiązki i uprawnienia pracodawców w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, a takŜe definiują zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej. Przepisy ustawy wymieniają równieŜ zadania i określają organizację słuŜb działających na rzecz osób niepełnosprawnych oraz stanowią o kwestiach szkolenia osób niepełnosprawnych. Wykonanie zadań wynikających z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nadzoruje Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Na mocy w/w ustawy powołano Krajową Radę Konsultacyjną do Spraw Osób Niepełnosprawnych, która jest organem doradczym Pełnomocnika stanowiącym forum współdziałania organów administracji rządowej, samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych na rzecz osób niepełnosprawnych. Kolejną instytucją powołaną do Ŝycia na mocy tejŜe ustawy jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, który jest państwowym funduszem celowym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych. Corocznie Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych opracowuje plan finansowy, który stanowi załącznik do budŜetu państwa. Opracowany plan jak i sprawozdanie z jego realizacji podlega ocenie przez sejmowe komisje polityki społecznej i budŜetowej. Około 30 procent gromadzonych środków jest wydatkowanych bezpośrednio przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na ściśle określone cele, takie jak: • realizację działań wyrównujących róŜnice między regionami, • realizację programów wspieranych ze środków pomocowych Unii Europejskiej na rzecz osób niepełnosprawnych przewidzianych do wdroŜenia w danym roku, • dofinansowanie zadań wynikających z programów rządowych, w tym ukierunkowanych na rozwój zasobów ludzkich oraz przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, • dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników, • programy realizowane na rzecz rehabilitacji zawodowej i społecznej, 12 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM • konkursy promujące: uzdolnionych niepełnosprawnych artystów i sportowców, działania samorządów na rzecz wyrównywania szans osób niepełnosprawnych w lokalnych społeczeństwie, prace magisterskie poruszające tematykę osób niepełnosprawnych. Narodowa Strategia Spójności 2007 – 2013 Narodowa Strategia Spójności (NSS) (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia) to dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdraŜania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budŜetu Wspólnoty na lata 2007–13. Celem strategicznym NSS (NSRO) jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Narodowa Strategia Integracji Społecznej Cele polityki integracji społecznej w Polsce wynikają przede wszystkim z priorytetów określonych w przyjętej w czerwcu 2004 r. Narodowej Strategii Integracji Społecznej. Wynikają równieŜ z załoŜeń w zakresie zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego przyjętych w grudniu 2000 r. przez Radę Europejską w Nicei. Polska w pełni zaakceptowała ich zasadność, co zostało oficjalnie potwierdzone poprzez przyjęcie w grudniu 2003 r. Wspólnego Memorandum Polski i Unii Europejskiej o Integracji Społecznej (Joint Inclusion Memorandum). Zarówno Krajowy Plan Działania na rzecz Integracji Społecznej, jak i Wspólne Memorandum są elementami realizacji Strategii Lizbońskiej, która została przyjęta przez piętnaście krajów członkowskich w marcu 2000 roku. Polskie priorytety wpisują się takŜe w podstawowe załoŜenia Zrewidowanej Strategii Spójności Społecznej Rady Europy, której inauguracja odbyła się w lipcu 2004 r. w Warszawie. Jednym z tych załoŜeń jest budowanie integracji i spójności społecznej w oparciu o prawa człowieka, a zwłaszcza te prawa, które zostały zawarte w Zrewidowanej Europejskiej Karcie Społecznej. Krajowy Plan Działań Na Rzecz Integracji Społecznej Krajowy Plan Działania Na Rzecz Integracji Społecznej to program poprawy dostępu do praw społecznych i zwiększania poziomu ich realizacji. Jest to równieŜ zasadniczy instrument osiągania integracji społecznej w europejskim modelu społecznym. Realizacja praw społecznych wymaga oczywiście poniesienia określonych kosztów, tak samo jak realizacja wszystkich innych kategorii praw człowieka zawartych w prawie międzynarodowym i krajowym. NaleŜy więc 13 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM zapewnić w sposób trwały zasoby finansowe, kadrowe, lokalowe, rzeczowe i inne instytucjom odpowiedzialnym za realizację tych praw. Prawa społeczne powinny mieć obecnie priorytet w wydatkach publicznych. Ich realizacja znacznie się pogorszyła w ostatnich latach, a więc zmniejsza się poziom integracji społecznej i zwiększa się skala i zasięg procesów wykluczenia społecznego. W Krajowym Planie Działań Na Rzecz Integracji Społecznej za najwaŜniejsze uznano: • działania edukacyjne, socjalne i zdrowotne zapobiegające wykluczeniu oraz wspierające grupy zagroŜone; • budowę systemu bezpieczeństwa socjalnego i przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu społecznemu; • realizację prawa do pracy dla kaŜdego, w tym szczególnie dla grup defaworyzowanych na rynku pracy poprzez odpowiednią politykę makroekonomiczną i politykę zatrudnienia; • rozwój systemu instytucjonalnego z jasnym podziałem odpowiedzialności instytucji rządowych i samorządowych, otwierającego przestrzeń dla aktywności obywatelskiej i upodmiotowienia osób korzystających z usług społecznych, świadczonych zarówno przez państwo, jak i przez organizacje pozarządowe. Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego Strategia Rozwoju Pomocy Społecznej Województwa Wielkopolskiego pozwala zaplanować działania województwa w zakresie polityki społecznej w taki sposób, aby przeciwdziałać najistotniejszym zagroŜeniom społecznym przy aktywnym udziale samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych. Zadaniem samorządu województwa jest nie tylko rozwiązywanie problemów społecznych. To przede wszystkim organizowanie wsparcia i pomocy osobom potrzebującym w miejscu ich zamieszkania, a więc przy udziale jednostek organizacyjnych samorządów lokalnych. Do generalnych celów niniejszej strategii naleŜy między innymi: 1. zapewnienie mieszkańcom warunków do podwyŜszania poziomu Ŝycia ludzi, 2. wzrost wewnętrznej integracji i istotna poprawa jakości przestrzeni Strategia Rozwoju Powiatu Tureckiego 2001-2015 Strategia rozwoju powiatu tureckiego 2001-2015 określa misję, która pokazuje, jaki ma być powiat w przyszłości. Pośrednio wyznacza rolę, jaką ma pełnić w integrowaniu działań 14 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM w interesie rozwoju wszystkich, leŜących na jego terenie gmin w oparciu o wspólne zasoby i z uwzględnieniem potrzeb mieszkańców. To właśnie misja wyznacza kierunek i sposób działania na lata 2001-2015. Misja powiatu tureckiego brzmi następująco: Powiat turecki to region zintegrowanego działania wszystkich gmin, znany, bezpieczny, z rozwiniętym rolnictwem i przedsiębiorczością, oferujący atrakcyjne warunki Ŝycia w przyjaznym środowisku. W trakcie prac nad Strategią sformułowano 4 cele strategiczne, w tym odnoszący się do sfery społecznej: Rozwój infrastruktury społecznej – podnoszenie jakości Ŝycia. Następnie określono 3 dziedziny: 1) Kultura, sport, rekreacja, 2) Oświata, wychowanie i opieka, 3) Bezpieczeństwo, pomoc społeczna, zdrowie oraz, w ich obrębie, programy i projekty słuŜące realizacji celu strategicznego. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na programy i projekty przedstawione w dziedzinie dotyczącej: Bezpieczeństwo, pomoc społeczna, zdrowie. 1. Powiatowy program zabezpieczenia społecznego i działań na rzecz rodziny. • Powiatowy program zabezpieczenia społecznego. • Utworzenie jadłodajni i noclegowni dla mieszkańców. • Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych. 15 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2. CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA 16 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2.1. CHARAKTERYSTYKA POWIATU Powiat turecki połoŜony jest w środkowej Polsce. Graniczy z powiatami: kolskim, konińskim, kaliskim, leŜącymi w obrębie województwa wielkopolskiego oraz z powiatem sieradzkim i poddębickim z województwa łódzkiego. Zajmuje powierzchnię 929 km2. Swym zasięgiem obejmuje 9 gmin, w tym 6 gmin wiejskich (Brudzew, Malanów, Przykona, Turek, Kawęczyn, Władysławów), dwie gminy miejsko-wiejskie (Dobra i Tuliszków) oraz jedną gminę miejską (Turek). Ogółem na terenie powiatu znajduje się 210 miejscowości wiejskich. Liczba ludności powiatu tureckiego wynosi 85.547 osób, co stanowi 2,6% ludności Wielkopolski. Najwięcej mieszkańców ma miasto Turek – 30.776; najmniejszą populację 17 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM gmina Przykona – 4.188. W pozostałych gminach liczba ta kształtuje się od 5 do 10 tysięcy. W miastach mieszka 34.995 mieszkańców, a na wsi – 50.552. Struktura wiekowa mieszkańców powiatu – stan na dzień 31.12.2004 r. 53683; 62,8% 20693; 24,2% 11171; 13,1% w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym Na dzień 31 grudnia 2004 r. ludność powiatu liczyła ogółem 85.547 osób. Według danych, powiat zamieszkiwały: 20.693 osoby w wieku przedprodukcyjnym, 53.683 osób w wieku produkcyjnym oraz 11.171 osób w wieku poprodukcyjnym. Stolicą Powiatu jest Turek, miasto liczące około 31 tyś. mieszkańców. Przez Turek przechodzą główne szlaki komunikacyjne, prowadzące do Poznania, Konina, Koła, Łodzi, Sieradza i Kalisza. Oblicze powiatu kształtowane jest przez działający tu przemysł paliwowo-energetyczny, związany z funkcjonowaniem Kopalni Węgla Brunatnego „Adamów" S.A. i Elektrowni „Adamów", wchodzącej w skład Zespołu Elektrowni Pątnów – Adamów – Konin S.A. WyŜej wymienione gałęzie stanowią bazę przemysłową dla całego powiatu. Równie waŜną branŜą wpływającą na rozwój gospodarczy regionu jest przemysł tekstylny, którego historia sięga XIX wieku. Do dzisiaj funkcjonują w Turku Zakłady Przemysłu Jedwabniczego „Miranda" S.A., będące spadkobiercą tradycji tkackich. Ponadto na terenie powiatu funkcjonują inne zakłady branŜy tekstylnej takie jak: Big Star Limited, ponadto w Dobrej i w Turku działają firmy szyjące odzieŜ sportową. Obok powstałego przemysłu energetycznego i tekstylnego na rynku powiatu tureckiego znaczącą rolę odgrywają takie zakłady jak: „Linda” w Chrapczewie – firma produkująca okna i drzwi PCV, „Andrewex” w Piętnie, „Pektur” i „Poltur” w Olszówce, „Profim”, „Stoltur” w Turku. 18 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Na terenie powiatu tureckiego szkoły podstawowe są prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego, tj. gminę i miasto – szkolnictwo publiczne. Szkoły podstawowe stanowią element systemu oświaty, którym objęte są takŜe dzieci sześcioletnie. Uczestniczą one w zajęciach przedszkolnych w 17 przedszkolach na terenie powiatu. W gminach przedszkola funkcjonują często jako oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych. Dzieci i młodzieŜ w wieku szkolnym to 18.073 osób uczęszczających do: • 44 szkół podstawowych – 4.126 uczniów, • 11 gimnazjów –5.009 uczniów. MłodzieŜ po ukończeniu gimnazjum moŜe kontynuować naukę w szkołach średnich: 1. Zespół Szkół Ogólnokształcących w Turku, 2. Zespół Szkół Technicznych w Turku, 3. Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach Średnich. Dla absolwentów Zasadniczej Szkoły Zawodowej dostępne są następujące szkoły: Liceum dla dorosłych oraz Technikum dla dorosłych. Dzieci i młodzieŜ niepełnosprawna z terenu powiatu tureckiego wypełniają obowiązek nauki w szkołach ogólnie dostępnych oraz w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym w Turku. Szkoły podstawowe i gimnazja w powiecie na przestrzeni lat 2003 - 2006 Dzieci niepełnosprawne 2003/2004 Wyszczególnienie szkoła podstawowa 2004/2005 gimnazjum szkoła podstawowa 2005/2006 gimnazjum szkoła podstawowa gimnazjum Miasto Turek 23 5 28 9 28 8 Gmina Turek 4 2 5 2 5 2 Gmina Brudzew 4 5 5 6 9 4 Gmina Dobra 6 6 6 1 7 1 Gmina Kawęczyn 10 4 12 2 11 6 Gmina Malanów 3 2 3 4 4 3 Gmina Tuliszków 14 - 15 3 13 5 Gmina Władysławów 4 - 5 - 7 - Gmina Przykona 4 5 3 5 6 6 19 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Podobnie jak w szkole powszechnej dzieci uczęszczające do Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego w Turku, objęte są przygotowaniem z zakresu szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły zawodowej. Ośrodek przygotowuje wychowanków do samodzielnego udziału w Ŝyciu społecznym w integracji ze środowiskiem, umoŜliwia osiągnięcie wszechstronnego rozwoju wychowanków w dostępnym dla nich zakresie, zapewnia im opiekę pedagogiczno-psychologiczną oraz przygotowuje do wykonywaniu zawodu takiego jak: cukiernik i stolarz. Ośrodek skupia ok. 126 wychowanków upośledzonych w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, w tym z orzeczeniem o niepełnosprawności 45 wychowanków. Dzieci pochodzą często z rodzin ubogich i niezaradnych Ŝyciowo, borykających się z problemami finansowymi zagroŜonych patologią czy wręcz patologicznych. Obecnie Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy mieści się na ulicy Piłsudskiego przy Zespole Szkół Technicznych w Turku. 2.2. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ W SKALI KRAJU Zgodnie z definicją sformułowaną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO): Osoba niepełnosprawna to osoba, u której istotne uszkodzenia i obniŜenie sprawności funkcjonowania organizmu powodują uniemoŜliwienie, utrudnienie lub ograniczenie sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie, biorąc pod uwagę takie czynniki jak płeć, wiek oraz czynniki zewnętrzne. Ponad 45 milionów mieszkańców Unii Europejskiej to osoby niepełnosprawne. Jest to więcej niŜ ludność Szwecji, Finlandii, Portugalii, Belgii i Austrii łącznie. To wielka i bardzo zróŜnicowana populacja. Elementem jednoczącym tę grupę jest ryzyko naraŜenia na społeczne wykluczenie i walka o równe szanse. Szacuje się, Ŝe 45 – 65 procent osób niepełnosprawnych stanowią ludzie w wieku produkcyjnym (15 – 65 lat). Ponad połowa z nich nie jest zaangaŜowana w jakąkolwiek działalność ekonomiczną. W Unii Europejskiej nie istnieje jednolita definicja niepełnosprawności. Dane podawane przez rozmaite źródła istotnie się zatem róŜnią. RóŜne są takŜe narodowe polityki wyrównywania szans w poszczególnych krajach. Wskaźnik poziomu zatrudnienia niepełnosprawnych jest o 20 – 30 procent niŜszy od poziomu zatrudnienia w pozostałej części społeczeństwa. Szczególnie dotyczy to grupy wiekowej 50 – 64 lat. W Polsce aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych wynosi 17,3 procent, w krajach Unii Europejskiej ok. 40-50 procent. W rozwiniętych gospodarczo krajach Unii Europejskiej 20 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM około 15 procent populacji to osoby niepełnosprawne. Według Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2002 roku, liczba osób niepełnosprawnych w Polsce to 5456,7 tys., co stanowi 14,3 procent ludności kraju. Oznacza to, Ŝe co siódmy mieszkaniec naszego kraju jest osobą niepełnosprawną lub za taką się uwaŜa. Liczba osób niepełnosprawnych w okresie między spisami 1988 i 2002 wzrosła o 1721,2 tys. (tj. o 46,1 procent), natomiast w stosunku do wyników reprezentacyjnego badania stanu zdrowia ludności w 1996r. (badaniem tym objęte były tylko osoby zamieszkałe w gospodarstwach domowych) w spisie w 2002 roku nastąpił nieznaczny spadek liczby osób niepełnosprawnych – o 82,5 tys. W gospodarstwach domowych mieszkało 5348,2 tys. osób niepełnosprawnych tj. 98,0 procent populacji osób niepełnosprawnych (w 1988r. 97,5 procent).W gospodarstwach zbiorowych przebywało 108,5 tys. osób niepełnosprawnych, ale częstość występowania zjawiska niepełnosprawności w obiektach zbiorowego zagospodarowania była wyŜsza niŜ w przypadku gospodarstw domowych (260 osób niepełnosprawnych na 1000 ludności zamieszkałej w gospodarstwach zbiorowych, podczas gdy w gospodarstwach domowych wskaźnik ten wyniósł 141 osób niepełnosprawnych na 1000 ludności tam zamieszkującej). Liczba osób niepełnosprawnych prawnie w 2002 r. wzrosła w stosunku do 1988 r. o 1191,7 tys., (tj. o 36,6 procent). Natomiast zbiorowość osób niepełnosprawnych tylko biologicznie zwiększyła się w porównaniu do 1988 r. ponad dwukrotnie (wzrost o 529,5 tys. tj. o 111,0 procent). Wśród osób niepełnosprawnych w 2002 r. najliczniejszą grupę stanowiły osoby posiadające orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności (28,8 procent zbiorowości) oraz osoby z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (26,1 procent), natomiast w spisie 1988 r. przewaŜały osoby o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe z całej zbiorowości osób niepełnosprawnych najwyŜszą dynamiką wzrostu w rozwaŜanym okresie charakteryzowała się grupa wiekowa dzieci w wieku 0 – 15 lat. Wśród niepełnosprawnych tylko biologicznie z całkowicie ograniczoną zdolnością do wykonywania podstawowych czynności w 2002 r. było 124,0 tys. osób tj. o 68,4 procent więcej niŜ w 1988 r. (73,6 tys.), natomiast powaŜne ograniczenie sprawności w 2002 r. zadeklarowało 882,6 tys. osób, tj. o 479,1 tys. (o 118,7 procent) więcej niŜ w poprzednim spisie. W ogólnej zbiorowości osób niepełnosprawnych nadal przewaŜają kobiety, chociaŜ nieco w mniejszym stopniu niŜ w poprzednim spisie (52,9 procent w 2002 r. wobec 53,5 procent w 1988 r.). Zdecydowana większość osób niepełnosprawnych - 84% - utrzymuje się głównie ze świadczeń społecznych: rent, emerytur i zasiłków. Jedynie dla 8% tej populacji główne źródło 21 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM utrzymania stanowi praca, zaś kolejne 8% pozostaje na utrzymaniu innych osób, nie posiadając własnych środków na przeŜycie. Prawie połowa osób niepełnosprawnych legitymuje się co najwyŜej wykształceniem podstawowym, a to dodatkowo powoduje trudności z wejściem na rynek pracy i utrzymaniem zatrudnienia. Ale istnieje wysoka dynamika poprawy wykształcenia osób niepełnosprawnych, nie ustępująca pod tym względem grupie osób sprawnych. Integracja społeczna osób niepełnosprawnych przez pracę stanowi w Polsce bardzo wymagające i trudne do realizacji zadanie. Istnieje wiele czynników wpływających niekorzystnie na zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Po stronie podaŜowej są to - poza relatywnie niskimi kwalifikacjami osób niepełnosprawnych - słabe motywacje i liczne bariery instytucjonalno – infrastrukturalne, a po stronie popytu na pracę: niechęć pracodawców i w konsekwencji znaczny koszt ich motywowania oraz ogólnie trudny rynek pracy, charakteryzujący się słabą dynamiką tworzenia miejsc pracy. Od szeregu lat spada współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. W pierwszym kwartale 2005 r. wyniósł on 15,7%. Spada takŜe wskaźnik zatrudnienia - do 12,8% w pierwszym kwartale 2005 r. W 2004 r. nastąpił wyraźny wzrost stopy bezrobocia osób niepełnosprawnych do 19,6% w 2004 r. (18,5% w I kw. 2005 r.). Niepokojąca jest przede wszystkim stopa bezrobocia osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym - 22,6% w 2004 r. (20,8% w I kw. 2005 r.). Wykres 1. Współczynnik aktywności zawodowej i wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wieku 15 lat i więcej w latach 1993 - 2003 Źródło: GUS - BAEL z kolejnych lat Pod względem długotrwałości bezrobocia sytuacja osób niepełnosprawnych jako ogółu nie jest zdecydowanie gorsza od sytuacji ogółu osób sprawnych. Podobnie jak w przypadku osób sprawnych, czas przebywania osób niepełnosprawnych w ewidencji urzędu pracy wyraźnie spada wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia. WciąŜ zdecydowanie najtrudniej jest znaleźć 22 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM pracę osobom z upośledzeniem umysłowym. Zdecydowanie przewaŜającą formą zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest zatrudnienie w zakładach pracy chronionej. (200 tys. w I półroczu 2004 r., w drugim półroczu spadek do około 190 tys. osób). Efektem wprowadzenia od stycznia 2004 r. uprawnienia do comiesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym jest zwiększenie zainteresowania pracodawców z otwartego rynku pracy (wzrost zgłoszeń z około 2000 – 3000 pracodawców na początku 2004 r. do około 4400 pracodawców w czerwcu 2005 r.). 2.3. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ W POWIECIE TURECKIM Dla określenia społeczności osób niepełnosprawnych w powiecie tureckim niezbędne było uzyskanie wszelkich danych znajdujących się w róŜnych instytucjach świadczących usługi na rzecz osób niepełnosprawnych oraz tych, które nadają prawny status niepełnosprawności czyli instytucji orzeczniczych. Biorąc po uwagę dane przekazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – ogólna liczba uznanych za niepełnosprawne w sensie prawnym kształtuje się w granicach 11 182 osób tj. 13.1 procent mieszkańców w powiecie. W tej zbiorowości wg danych KRUS – ilość wydanych orzeczeń w okresie od 01.01.2003 do 01.01.2006 r. wynosi 10 099, z tego wydano 8 571 orzeczeń o zaliczeniu do okresowej całkowitej niezdolności do pracy, a 1 528 osób zaliczono do trwałej całkowitej niezdolności do pracy, natomiast dane ZUS na dzień 30.09.2006 r. kształtują się na poziomie – 1 083 osoby. Bardziej szczegółowo moŜna przyjrzeć się danym Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności. W 2006 r. ogółem wydano 896 orzeczeń o stopniu niepełnosprawności co przedstawia poniŜszy wykres. 23 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Analiza stopni niepełnosprawności uzyskanych przez mieszkańców naszego powiatu w Powiatowym Zespole wykazuje, Ŝe zdecydowanie najwięcej jest osób z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Niepełnosprawni w Powiecie Tureckim według rodzaju schorzeń W tej grupie zdecydowaną większość stanowią osoby z uszkodzeniem narządu ruchu, a takŜe osoby z chorobami układu oddechowego, najmniejszą natomiast grupę stanowią osoby z upośledzeniem umysłowym. 24 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Niepełnosprawni w Powiecie Tureckim według wieku Największą grupę wśród osób niepełnosprawnych według wieku, bo aŜ 39 procent stanowią osoby w wieku produkcyjnym, co tylko zaostrza nie tylko problem niepełnosprawności, ale i bezrobocia na naszym terenie. Niepełnosprawni w Powiecie Tureckim według płci 465 460 455 450 445 440 Kobiety MęŜczyźni 435 430 425 420 Jak widać z powyŜszego wykresu zdecydowaną większość wśród osób niepełnosprawnych w powiecie tureckim stanowią kobiety. Wśród zbiorowości osób niepełnosprawnych, zarówno w województwie wielkopolskim, jak i w kraju, przewaŜają kobiety, stanowiące 52,9 procent populacji. 25 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Niepełnosprawni w Powiecie Tureckim według wykształcenia Jak widać na powyŜszym wykresie zdecydowaną grupę stanowią osoby niepełnosprawne z wykształceniem podstawowym, a najmniejszą osoby z wykształceniem wyŜszym. Według danych Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w Koninie na dzień 31 grudnia 2006r. zostało wydanych 277 orzeczeń o niepełnosprawności, z tej liczby: - 57 - to dzieci w wieku od 0 do 3 roku Ŝycia, - 64 – to dzieci w wieku od 4 do 7 roku Ŝycia, - 156 – to dzieci w wieku od 8 do 16 roku Ŝycia. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe te dane nie pokrywają się wprost z danymi Poradni Pedagogiczno – Psychologicznej ze względu na to, Ŝe nie wszystkie dzieci trafiają do poradni, a rodzice często nie informują szkoły o chorobie dziecka. Ogółem Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności wydał 459 legitymacji osoby niepełnosprawnej. 26 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2.4. NIEPEŁNOSPRAWNI BEZROBOTNI W POWIECIE TURECKIM Praca oraz szeroko rozumiana aktywność społeczna jest bardzo waŜnym aspektem w Ŝyciu człowieka, gdyŜ daje poczucie mocy, bycia potrzebnym, niezaleŜnym oraz stanowi waŜny warunek sukcesu na drodze do samorealizacji. Osoba niepełnosprawna, podobnie jak osoby pełnosprawne, równieŜ posiada aspiracje, indywidualne potrzeby i zainteresowania, jednak często napotyka na nierówność i dyskryminację w dziedzinie zatrudnienia i zabezpieczenia społecznego. Najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest dąŜenie do integracji i aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością na wszystkich płaszczyznach rynku pracy oraz równoległe podjęcie działań do zmian postaw pracodawców w kierunku większej przychylności, wraŜliwości i zaangaŜowania Wspieranie i dąŜenie do pełnej integracji osób niepełnosprawnych powinno odbywać się przez aktywizację społeczną i zawodową. Trafny dobór działań wspierających pozwoli na zwalczanie wszelkich form dyskryminacji w dostępie do zatrudnienia i zwiększy jakość podaŜy na lokalnym rynku pracy. Wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych w Polsce jest jednym z najniŜszych w Europie i wyniósł w 2004 roku około 13 procent. Pracuje tylko co szósta osoba niepełnosprawna. Osobom niepełnosprawnym bardzo trudno jest znaleźć zatrudnienie na otwartym rynku pracy – najwięcej niepełnosprawnych pracuje w zakładach pracy chronionej. Niepełnosprawni potrzebujący pomocy w znalezieniu i utrzymaniu zatrudnienia mogą jednak korzystać z systemów wsparcia. Takim systemem, z którego mogą korzystać niepełnosprawni jest system pomocy osobom bezrobotnym. ChociaŜ niepełnosprawni pobierający renty i inne świadczenia nie mogą zostać osobami bezrobotnymi (uzyskać status osoby bezrobotnej) to jednak mają moŜliwość rejestrowania się w powiatowych urzędach pracy jako poszukujący pracy. Zarejestrowani niepełnosprawni znajdują się wśród 6 grup wyróŜnionych przez ustawę. Są w szczególnej sytuacji na rynku pracy i m.in. z tego tytułu przysługuje im pomoc. W województwie wielkopolskim według Narodowego Spisu Powszechnego, ogólna liczba niepełnosprawnych wyniosła 525 101 osób, z czego kobiety stanowiły 278 005 osób. Liczba niepełnosprawnych stanowiła 15,6 procent ogólnej liczby ludności województwa. 27 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM W powiecie tureckim według Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku jest 9 673 osób niepełnosprawnych, w tym 1 108 to osoby niepełnosprawne pracujące, 192 osoby bezrobotne, biernych zawodowo 5 917 osoby. Osoby niepełnosprawne bezrobotne Wyszczególnienie 2003 bezrobotni Ogółe 0 poszukujący bezrobotni Kobiety Ogółe 1 2004 2 Kobiety Ogółe 3 4 2005 poszukujący bezrobotni Kobiet Ogółe Kobiety Ogółe 1 2 3 4 poszukujący Kobiet Ogółe 1 WRZESIEŃ 2006 2 bezrobotni Kobiety Ogółe 3 4 poszukujący Kobiet Ogółe 1 2 Kobiety 3 4 Grupa inwalidzka 1 1 II 27 12 39 12 25 16 35 16 34 18 29 13 42 24 35 19 III 11 45 49 18 15 63 41 12 14 73 30 11 13 63 28 10 Razem 1 15 5 3 2 13 6 2 1 11 6 1 1 9 7 58 10 35 18 81 89 34 17 92 70 30 17 88 72 36 3 3 8 5 Wiek 15-17 0 0 0 0 0 0 0 0 18-24 17 7 25-34 47 11 24 7 45 14 14 7 35-44 0 0 0 0 0 0 0 31 13 14 5 25 9 36 19 15 9 36 20 12 6 43 25 19 7 49 22 25 12 42 20 11 5 43 20 13 8 45-54 26 14 27 8 50 30 26 8 63 37 20 10 64 36 24 10 55 i więcej 8 13 4 6 Razem 14 58 10 35 18 81 89 34 17 92 70 30 17 88 72 36 1 21 12 26 11 14 6 0 12 1 10 1 3 10 1 7 3 18 12 5 0 Wykształcenie wyŜsze 2 policealne i śr. 16 8 20 12 22 13 16 9 średnie 7 9 zasadnicze 55 12 32 7 64 23 30 10 60 23 17 5 67 24 23 9 podstawowe i 61 33 35 7 81 35 30 8 68 35 26 11 Razem 14 58 10 35 18 81 89 34 17 92 70 30 17 88 72 36 1 1 4 7 3 4 5 3 1 13 9 3 5 8 3 4 1 1 4 2 4 1 31 20 13 9 31 22 8 6 13 11 9 7 5 73 37 27 9 8 2 2 5 11 9 5 28 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Czas pozostawania bez pracy do 1 miesiąca 12 3 3 2 9 1-3 15 7 6 0 4-6 29 5 7-9 1 2 0 21 7 7 36 13 10 2 33 9 2 0 19 9 12 2 15 5 19 7 8 3 20 10 8 3 18 9 10 5 12 7 6 22 11 6 4 28 18 15 10 32 11 11 7 10-12 8 10 3 13 7 3 34 21 10 2 powyŜej 12 65 32 63 21 84 40 52 21 54 33 33 15 60 39 19 g Razem 14 58 10 35 18 81 89 34 17 92 70 30 17 88 72 36 4 4 3 4 9 1 9 4 25 13 13 g Według staŜu pracy do 1 roku 12 6 7 1 14 7 1 -5 34 9 25 8 41 15 21 8 40 16 17 7 39 19 15 8 5-10 29 11 16 5 37 19 12 5 37 19 8 5 35 18 10 6 10-20 32 17 14 6 42 20 10 4 40 23 9 4 32 17 11 6 20-30 17 6 17 3 22 7 15 3 22 9 11 3 30 12 11 2 30 lat i więcej 1 0 2 0 2 0 1 0 bez staŜu 16 9 Razem 14 58 10 35 18 81 89 34 17 92 70 30 175 88 72 3 0 2 0 18 8 0 5 2 0 16 11 3 0 0 24 11 21 12 26 12 21 14 22 10 24 3 2 0 0 15 22 1 Jak pokazuje zbiorcze zestawienie danych przekazanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Turku, liczba osób niepełnosprawnych wzrosła w stosunku do lat poprzednich, choć na koniec września 2006 r. moŜna zaobserwować nieznaczny spadek. Niepokojący jest fakt, iŜ wzrasta liczba bezrobotnych kobiet, co potwierdza się z danymi Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności przedstawionymi wcześniej. Analizując dane dotyczące bezrobotnych z uwzględnieniem stopnia niepełnosprawności obserwuje się dominację osób z lekkim stopniem niepełnosprawności (w 2003r. -113 osób, w 2006r.-132 osoby). Natomiast w grupie osób bezrobotnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności obserwuje się wzrost tych osób z 27 w 2003r. do 42 w 2006r., zaś grupa osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności pozostaje na tym samym poziomie. 29 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Wyznacznikiem pozycji na rynku pracy i szans na jej znalezienie jest z pewnością poziom wykształcenia i przygotowania zawodowego. W świetle uzyskanych danych najliczniejszą grupę wśród ogółu niepełnosprawnych bezrobotnych stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym i niepełnym. Na drugim miejscu znalazły się osoby z wykształceniem zasadniczym gdzie w latach 2003-2006 zaobserwowano tendencję wzrostową - z 55 do 67 osób. Według wieku najliczniejszą grupę stanowiły osoby bezrobotne w przedziale 45-54, a więc osoby w wieku produkcyjnym, gdzie na przestrzeni 3 lat zaobserwowano tendencję wzrostową – z 26 do 64 osób. Natomiast w przypadku staŜu pracy najliczniejszą grupę w roku 2006 stanowiły osoby ze staŜem od 1 roku do 5 lat w liczbie 39, na drugim miejscu były osoby ze staŜem od 5 do 10 lat w liczbie 35. Jak wynika z przedstawionych danych bariery zdrowotne, brak kwalifikacji zawodowych odpowiednich do wymagań rynku pracy oraz wiek powodują duŜe trudności w uzyskaniu zatrudnienia. Ograniczenie skali bezrobocia osób niepełnosprawnych, to nie tylko rozwiązanie problemów bytowych, ale równieŜ szansa na pełne włączenie w środowisko społeczne, usamodzielnienie i uaktywnienie, dające w efekcie moŜliwość rehabilitacji zawodowej i społecznej. Usługi rynku pracy skierowane do osób niepełnosprawnych Wyszczególnieni 2003 bezrobotni 2004 poszukujący bezrobotni 2005 poszukujący bezrobotni l - IX 2006 poszukujący bezrobotni poszukujący Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Oferty pracy ogółem-82, Wydane skierowania 78 Podjęcia pracy 23 ogótem-101, ogółem-81 , kobiet-5(*) ogólem-50, kobiet-8(*) 5 3 51 17 11 0 61 129 53 16 4 131 49 20 7 szkolenia 5 3 3 2 6 3 12 Poradnictwo 23 15 x X 10 4 2 25 6 1 55 18 13 5 113 33 23 1 80 32 13 2 1 g 4 13 6 1 1 0 0 2 34 11 8 4 20 16 31 18 Osoby niepełnosprawne (*) oferty pracy typowe dla kobiet, np. szwaczka Osoby niepełnosprawne korzystały w latach 2003-2006 ze wszystkich form usług oferowanych przez Urząd Pracy, niepokojący jest jednak fakt, iŜ w roku 2006 w stosunku do roku 2004 spadła o połowę liczba ofert skierowanych do osób niepełnosprawnych. Jak widać z przedstawionych danych na równi ze spadkiem ofert spadło równieŜ podjęcie zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne. 30 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2.5. ORGANIZACJE DZIAŁAJĄCE NA RZECZ NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Na terenie Powiatu Tureckiego funkcjonuje szereg jednostek o zasięgu ponadlokalnym prowadzonym przez samorządy i podmioty niepubliczne. Wszystkie te jednostki działające na rzecz osób niepełnosprawnych słuŜą przede wszystkim zapobieganiu wykluczeniu społecznemu tych osób, integracji ze środowiskiem lokalnym, szeroko rozumianej rehabilitacji społecznej, zawodowej i medycznej. Głównymi realizatorami działań na rzecz osób niepełnosprawnych są : Nazwa jednostki/organizacji i adres Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Turku ul. Łąkowa 1 Problemy występujące w działalności, Zakres świadczonych usług/cele statutowe dotychczasowe osiągnięcia, planowane przedsięwzięcia Realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej i rehabilitacji społecznej mające na celu poprawę funkcjonowania rodziny, zapobieganie i przeciwdziałanie sytuacjom kryzysowym i funkcjonalności rodziny. Do zadań realizowanych przez PCPR z zakresu niepełnosprawności naleŜy m.in.: informowanie osób niepełnosprawnych o ich prawach, uprawnieniach i moŜliwościach korzystania ze środków PFRON, informowanie o obecnie realizowanych programach na rzecz osób niepełnosprawnych, organizowanie pomocy w zakresie dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych, realizacja zadań związanych z likwidacją barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji osób niepełnosprawnych, udzielanie porad zakładom pracy i osobom indywidualnym z zakresu rehabilitacji zawodowej, zwrot kosztów poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych oraz rozpoznanie przez - na dzień 31.12.2006r.- 335 osoby 31 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM słuŜby medycyny pracy, realizacja zadań dotyczących udzielania poŜyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, realizacja zadań dotyczących dofinansowania zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środków pomocniczych, prowadzenie wypoŜyczalni sprzętu ortopedycznego i rehabilitacyjnego, przygotowywanie i organizowanie imprez integracyjnych, nadzór i kontrola nad działalnością WTZ, współpraca ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi, stowarzyszeniami i osobami zajmującymi się problematyką niepełnosprawności, realizacja innych działań mających na celu poprawę sytuacji osób niepełnosprawnych z terenu powiatu, planowanie środków, dokonywanie sprawozdań, czuwanie nad wielkością wydatkowanych środków. - na dzień 31.12.2006r. -126 osoby - na dzień 31.1.22006r.- 11 umów Z dniem 1 maja 2006r. rozpoczął swoją działalność Ośrodek Informacji dla Osób Niepełnosprawnych, który mieści się w siedzibie PCPR. Do jego zadań naleŜy udzielanie i upowszechnianie informacji słuŜących wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych w społeczeństwie, a w szczególności o: prawach osób niepełnosprawnych w tym wynikających z kodeksu pracy, moŜliwościach wsparcia finansowego i rzeczowego osób niepełnosprawnych wynikających z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, systemowych rozwiązaniach dotyczących edukacji osób niepełnosprawnych, pomocy społecznej i zabezpieczenia społecznego, rehabilitacji leczniczej i leczenia oraz wsparcia rodzin osób niepełnosprawnych, instytucjach wsparcia najbliŜszych miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej, organizacjach zrzeszających i działających na rzecz osób niepełnosprawnych i oferowanych przez nie formach pomocy, ustawowym wspieraniu pracodawców osób niepełnosprawnych, programach Unii Europejskiej, rządowych, Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, PFRON, samorządowych oraz organizacji pozarządowych, w których beneficjantami są osoby niepełnosprawne. do zadań Ośrodka Informacji dla Osób Niepełnosprawnych naleŜy równieŜ współpraca z Zespołem Wspierania Rodziny w celu jak najlepszego przygotowania konsultacji . - na dzień 31.12.2006r.-564 osoby - na dzień 31.12.2006r. - 53 osoby 32 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Ośrodki Pomocy Realizują zadania z zakresu pomocy społecznej Społecznej w trudnej sytuacji materialnej i społecznej (osoby starsze, chore, niepełnosprawne, - Miejski w Turku, ul. Konińska 4 bezradne, uzaleŜnione, wobec osób znajdujących się bezrobotne, bezdomne, rodziny wielodzietne, niepełne, dotknięte klęską Ŝywiołową) oferując pomoc finansową, rzeczową i w naturze oraz pomoc w zakresie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych. - Gminny w Turku, ul. Ogrodowa 4, - Miejsko-Gminny w Dobrej, Pl. Wojska Polskiego 10 - Gminny w Przykonie ul. Szkolna 7 - Gminny w Brudzewie ul. Turkowska 29 - Gminny w Malanowie, ul. Turecka 16 - Miejsko-Gminny w Tuliszkowie, pl. Powst. Styczniowych 1 - Gminny we Władysławowie, Rynek 43, - Gminny w Kawęczynie 33 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Jest jednostką organizacyjną wchodzącą w skład powiatowej administracji. Realizuje Powiatowy Urząd Pracy w Turku ul. Komunalna 6 zadania zgodnie z ustawą z dnia 27sierpnia 1997r o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych: Pośrednictwo pracy – polega na udzielaniu pomocy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia poprzez: zbieranie ofert, ich aktualizację i budowanie własnej bazy informacji o rynku pracy w oparciu o konkretne stanowiska pracy, ocenę moŜliwości dostosowania stanowisk pracy do potrzeb osób z róŜnym stopniem niepełnosprawności, dobór odpowiedniej pracy dla osób z określonym stopniem niepełnosprawności, informowanie zakładów pracy o moŜliwościach zawodowych osób niepełnosprawnych i przywilejach dla pracodawców związanych z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej. Poradnictwo zawodowe – polega na udzielaniu pomocy osobom z naruszoną sprawnością organizmu w podjęciu decyzji zawodowej, czyli wyborze odpowiedniej kariery zawodowej poprzez: - przekazanie określonych informacji, które ułatwiłyby jej samodzielne podjęcie optymalnej decyzji zawodowej. Dla osób niepełnosprawnych szczególnie waŜne elementy informacji zawodowej dotyczą: moŜliwości szkolenia i kształcenia zawodowego poszczególnych osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem rodzaju i stopnia uszkodzenia organizmu, róŜnych zawodów i specjalności, stawianych przez nie wymagań fizycznych (biologicznych) i psychicznych oraz wskazań i przeciwwskazań co do ich wykonania, moŜliwości uzyskania zatrudnienia w danym zawodzie i sytuacji na lokalnym rynku pracy, przepisów regulujących zagadnienie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienie osób niepełnosprawnych, udzielania porady zawodowej polegającej na przekazaniu profesjonalnej opinii i sugestii, dotyczącej optymalnej decyzji zawodowej na podstawie: 34 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM - przeprowadzonych badań osoby niepełnosprawnej i oceny przydatności do pracy (poznania jej moŜliwości i ograniczeń zawodowych), - analizy i rozeznania szans zawodowych na rynku pracy w oparciu o jej indywidualną sytuację zawodową, - wiedzy i doświadczenia zawodowego, pozostawiając jednak podjęcie decyzji zawodowej samej osobie niepełnosprawnej. Powiatowe urzędy pracy organizują szkolenia w formach: Szkolenia indywidualnego – na wniosek osoby niepełnosprawnej, Szkolenia grupowego – organizowanego na podstawie analizy potrzeb szkoleniowych występujących na lokalnym rynku pracy. - na dzień 31.12.2006r. – 3 osoby Koszty szkolenia w całości finansowane są ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dom Pomocy Społecznej w Skęczniewie 62-730 Dobra Zapewnienie mieszkańcom przewlekle somatycznie chorym i przewlekle psychicznie Problemy występujące w chorym działalności – trudności całodobowej opieki oraz zaspokojenie ich niezbędnych potrzeb bytowych, społecznych i religijnych. Dom dysponuje 210 miejscami (28 miejsc dla sch i 182 miejsc dla pch). Zakres usług Podmiot prowadzący: Starostwo Powiatowe w Turku świadczonych przez Dom ustala się uwzględniając indywidualne potrzeby i moŜliwości psychofizyczne mieszkańca. W domu znajdują się pomieszczenia do rehabilitacji i terapii zajęciowej. finansowe, dotychczasowe osiągnięcia – zlikwidowane bariery architektoniczne na terenie obiektu, Planowane przedsięwzięcia – rozszerzenie oferty terapeutycznej, zatrudnienie psychologa 35 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Zakład OpiekuńczoLeczniczy S.C. Turek, ul. Poduchowne 1 Zakład dysponuje 35 miejscami. Udziela świadczeń zdrowotnych obejmujących swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację osób niewymagających hospitalizacji, których stan zdrowia nie pozwala na przebywanie w środowisku domowym, oraz zapobieganie powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i unieruchomienia. Warsztaty Terapii Placówka wsparcia dziennego. Podstawowy rodzaj działalności – rehabilitacja Problemy występujące Zajęciowej w Turku społeczna i zawodowa oraz rehabilitacja medyczna, psychologiczna i usprawniająca w działalności – niedosyt osób powyŜej 18 roku Ŝycia z niepełnosprawnością intelektualną, dysfunkcja narządu środków finansowych ruchu, epilepsją, MPD posiadające wskazania do uczestnictwa w warsztatach. działalność, brak „trenerów Obejmuje opieką 25 osób w pięciu pracowniach. pracy”. ul. Kolska 19 Podmiot prowadzący: Zakład Pracy Chronionej „SINTUR” Spółka z o.o. na Dotychczasowe osiągnięcia – podniesienie kwalifikacji u czworga uczestników (ukończone szkoły średnie). Planowane przedsięwzięcia – poszerzenie działalności o jedną pracownię, rozwijanie umiejętności zawodowych u dalszej grupy uczestników w zakładzie produkcyjnym i biurach, podnoszenie umiejętności społecznych wśród uczestników najbardziej tego potrzebujących (znaczny stopień niepełnosprawności). 36 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Zakład Pracy Chronionej Jest cennym na rynku pracy zakładem pracy chronionej posiadającym długoletnie „SINTUR” Spółka z o.o. doświadczenie w rekrutacji osób niepełnosprawnych, w organizowaniu stanowisk w Turku ul. Kolska 19 pracy pracownikom niepełnosprawnych. Niepełnosprawni (ok. 61% zatrudnionych) objęci są indywidualnymi programami rehabilitacji, mającymi na celu podnoszenie kwalifikacji zawodowych, słuŜą poprawie mobilności zwiększając tym samym ich szanse na rynku pracy. Poradnia Psychologiczna- Poradnia ma charakter powiatowy i swym działaniem obejmuje wszystkie placówki Pedagogiczna w Turku oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze z tego terenu (przedszkola, ul. Kościuszki 6 szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, domy dziecka, specjalny Merytorycznie podlega Kuratorium Oświaty, organizacyjnie Starostwu Powiatowemu ośrodek szkolno-wychowawczy).Udziela pomocy psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej. Pomocą mogą być objęte dzieci i młodzieŜ od 0 do 19 roku Ŝycia. Udzielana pomoc jest nieodpłatna. Poradnia ze względu na swój powiatowy zasięg realizuje wszystkie zadania statutowe, a więc zajmuje się diagnozą rozwoju dziecka, wspomaganiem wychowawczej funkcji rodziny, dbaniem o wszechstronny rozwój dzieci i młodzieŜy, udzielaniem pomocy dzieciom i młodzieŜy niepełnosprawnej i ze specyficznymi zaburzeniami poszczególnych funkcji, udzielaniem pomocy młodzieŜy w rozwiązywaniu problemów w okresie dojrzewania, poradnictwem dla uczniów w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia i zawodu, dziećmi i młodzieŜą z wybitnymi uzdolnieniami, dziećmi z zaburzeniami w komunikowaniu się, wczesną interwencją, pomocą rodzicom i nauczycielom. Poradnia realizuje zadania przez: diagnozę – są to przewaŜnie badania psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne, po których wydaje się opinię lub orzeczenie określające dalszą drogę pomocy dla dziecka, terapię – terapia zaburzeń emocjonalnych dla dzieci, terapię rodzin, zajęcia logopedyczne, działalność profilaktyczną – profilaktyka uzaleŜnień, wczesne wykrywanie 37 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM trudności szkolnych, psychoedukację – zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieŜy (warsztaty zawodoznawcze, zajęcia „Przeciw przemocy”), prelekcje dla rodziców i nauczycieli, konsultacje, mediacje, informacje, doradztwo – porady indywidualne dla rodziców, nauczycieli i młodzieŜy. Specjalny Ośrodek Obejmuje edukacją, opieką i wychowaniem dzieci z upośledzeniem umysłowym Szkolno – Wychowawczy w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym i głębokim. Obowiązek szkolny w Turku realizowany jest na poziomie szkoły podstawowej, gimnazjum, zasadniczej szkoły Al. J. Piłsudskiego 5 zawodowej (kształcąca w zawodach; stolarz, cukiernik), oraz szkoły przysposabiającej do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzęŜonymi. Centrum Wolontariatu i Organizacji Pozarządowych przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Turku ul. Kaliska 47 Centrum rozpoczęło swoją działalność 5 października 2006r. Obejmuje pomocą osoby Liczba osób objętych niepełnosprawne, starsze i samotne. Ponadto: działalnością Centrum – na udziela wsparcia technicznego, lokalowego organizacjom pozarządowym, pomaga organizacjom i stowarzyszeniom w opracowywaniu programów i przygotowaniu wniosków o finansowe wsparcie, organizuje spotkania liderów i członków organizacji pozarządowych w celu poszerzania i organizowania współpracy między organizacjami, diagnozuje i prowadzi stałe rozpoznawania potrzeb środowiska pod kątem wolontariatu, współpracuje z instytucjami samorządowymi, państwowymi, pracodawcami, Kościołem i innymi instytucjami w zakresie działań Centrum Wolontariatu i organizacji pozarządowych. dzień 22.02.2007r. liczba wolontariuszy - 40, liczba osób objętych pomocą – 15. Główny problemem jest brak podjazdu dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Planowane przedsięwzięcia – rozwinięcie sieci wolontariatu. 38 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Dom Wspólnoty „BARKA”- Oferuje miejsca noclegowe oraz całodobowy pobyt dla osób bezdomnych. schronisko dla bezdomnych w Młodzianowie gm. Kawęczyn Podmiot prowadzący: Wspólnota „BARKA” Środowiskowy Dom Samopomocy ŚDS oferuje terapię zajęciową, socjoterapię i opiekę socjalną osobom niepełnosprawnym upośledzonym intelektualnie. w Miłaczewie Podmiot prowadzący; Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Malanowie Środowiskowy Dom Podstawowy rodzaj działalności – opieka socjalna i pomoc terapeutyczna osobom Samopomocy w Turku chorym i zaburzonym psychicznie. ŚDS oferuje: terapię zajęciową, socjoterapię, ul. Matejki 1 Podmiot prowadzący: Urząd Miejski w Turku opiekę socjalną i opiekę pielęgniarską. Liczba osób objętych działalnością – 20 osób objętych podstawową opieką. Ponadto działa Klub Pacjenta. Problemy występujące w działalności – ograniczone środki finansowe, brak jednoznacznych uregulowań prawych, uzaleŜnienie podopiecznych od Domu. Dotychczasowe osiągnięcia – zwiększenie liczby miejsc w Domu, efekty terapeutyczne. Planowane przedsięwzięcia – uruchomienie nowych pracowni na potrzeby prowadzonej terapii zajęciowej. 39 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Środowiskowy Dom Ośrodek wsparcia – ŚDS przeznaczony jest na dzienny pobyt dla pełnoletnich 30 osób Problemy występujące w Samopomocy w Turku z upośledzeniem umysłowym będących mieszkańcami powiatu tureckiego, gdzie działalności – wysokie koszty realizowane są świadczenia pomocy społecznej w formie specjalistycznych usług stałe: czynsz, dowozy opiekuńczych uczestników, modernizacja ul. Poduchowne 1 Podmiot prowadzący: Regionalne Stowarzyszenie na rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku os. Wyzwolenia 2/83 poprzez uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego Ŝycia, pielęgnację jako wspieranie procesu leczenia, rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu i zapewnienie dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno- wychowawczych. placówki. Dotychczasowe osiągnięcia – nawiązanie współpracy z innymi ośrodkami, współpraca kierownika z rodzicami, współorganizowanie VII Powiatowego Pikniku Osób Niepełnosprawnych w Miłaczewie, udział w Ogólnopolskiej Spartakiadzie Osób Niepełnosprawnych w Przygodzicach, udział w Rajdzie Rowerowym Osób Niepełnosprawnych w Jemielnem, stała współpraca z Miejską Biblioteką Publiczną Filia nr 2, Planowane przedsięwzięcia – rozszerzenie działalności. 40 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Ośrodek Rehabilitacyjny Podmiot prowadzący: Regionalne Stowarzyszenie na rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku Ośrodek świadczy usługi w zakresie: rehabilitacji dzieci ukierunkowanej na zmniejszeniu skutków niepełnosprawności dzieci, wspieranie rozwoju dziecka niepełnosprawnego, wspieranie rodziców w kształtowaniu odpowiedniej postawy wobec niepełnosprawnego dziecka, promowanie i popularyzowanie nowego podejścia i nowej wiedzy w zakresie rzadko rozumianej niepełnosprawności, wpływanie na zmianę postaw społecznych w kierunku pełnej integracji os. Wyzwolenia 2/83 Ochotniczy Hufiec Pracy Nr 15-18 OHP to państwowa jednostka budŜetowa nadzorowana przez ministra właściwego do spraw pracy. Wykonuje zadania w zakresie zatrudniania oraz przeciwdziałania marginalizacji i wykluczeniu społecznemu młodzieŜy, a takŜe w zakresie jej kształcenia i wychowania. Instytucja ta stwarza młodzieŜy zaniedbanej wychowawczo i edukacyjnie wszechstronną w Turku, ul. Szeroka 2 pomoc i opiekę poprzez moŜliwość uzupełnienia wykształcenia, zdobycia zawodu, jak równieŜ rozwiązywanie jej wielu problemów psycho-społecznych. Podmiotem oddziaływania OHP są trzy grupy młodzieŜy: młodzieŜ zaniedbana, o zmniejszonych szansach Ŝyciowych, pochodząca ze środowisk niedostosowanych społecznie, w duŜej części patologicznych, wręcz kryminogennych – z rodzin dysfunkcyjnych – niepełnych, zuboŜałych, absolwenci szkół ponadgimnazjalnych, absolwenci wyŜszych uczelni – młodzieŜ wykształcona i z pewnymi juŜ kwalifikacjami zawodowymi oraz młodzieŜ zagroŜona bezrobociem i bezrobotna, uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i studenci, którzy w czasie wolnym od nauki chcą pracować za pośrednictwem OHP i tym samym poprawić własną sytuację materialną. W związku z tym programy OHP są róŜnorodne i złoŜone, na bieŜąco dostosowywane do potrzeb i oczekiwań grup młodzieŜy, mieszczące się w kompleksie polityki społecznej państwa. Do Ochotniczego Hufca Pracy w Turku uczęszcza 309 41 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM uczestników, w tym 98 dziewcząt. Uczestnicy mogą zdobywać kwalifikacje w następujących zawodach: sprzedawca, stolarz, piekarz, mechanik pojazdów samochodowych, monter instalacji i urządzeń sanitarnych, kucharz, cukiernik, murarz, fryzjer, krawiec, betoniarz-zbrojarz i blacharz. Poza tym moŜna kształcić się w zawodach: rzeźnik, wędliniarz, elektryk, monter, elektronik, lakiernik, mechanik i monter maszyn i urządzeń. Środowiskowy Hufiec Pracy obejmuje następujące poziomy nauczania: Gimnazjum , Zasadnicza Szkoła Zawodowa /2-letnia/, Zasadnicza Szkoła Zawodowa /3-letnia/, Kursy zawodowe. Szkoły i gimnazja podstawowe Na terenie powiatu tureckiego szkoły podstawowe są prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego tj. gminę i miasto – szkolnictwo publiczne. Szkoły podstawowe stanowią element systemu oświaty, którym objęte są takŜe dzieci sześcioletnie. Uczestniczą one w zajęciach przedszkolnych w 17 przedszkolach na terenie powiatu. W gminach przedszkola funkcjonują często jako oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych. Przedszkole, Szkoła śłobek w tym z oddziałem podstawowa Gimnazjum integracyjnym Miasto Turek 1 7 3 2 (1) 42 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Gmina Turek --- 1 6 1 Gmina --- 1 7 1 Gmina Tuliszków --- 2 8 2 Gmina Malanów --- 1 4 1 Gmina Przykona --- 1 3 1 Gmina Brudzew --- 1 5 1 Gmina Kawęczyn --- 1 4 1 Gmina Dobra --- 2 4 1 1 17 44 11 Władysławów Razem MłodzieŜ po ukończeniu Szkoły średnie gimnazjum moŜe kontynuować naukę w szkołach ponadgimnazjalnych. Szkoły średnie: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Turku, w tym Liceum Ogólnokształcące i Liceum Profilowane Zespół Szkół Technicznych w Turku - Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Technikum Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach Średnich - Liceum Ogólnokształcące, Liceum Profilowane, Technikum. Dla absolwentów Zasadniczej Szkoły Zawodowej dostępne są następujące szkoły: Liceum dla dorosłych oraz Technikum dla dorosłych. Przy Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach Średnich funkcjonuje internat, takŜe przy Zespole Szkół Technicznych w Turku funkcjonuje Bursa szkolna. 43 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Zespół Szkół Rolniczych – Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach Średnich Od 2001 działa klub sportowo- rekreacyjny na bazie hali sportowej (wolna od barier architektonicznych) wyposaŜony w specjalistyczny sprzęt rehabilitacyjny. Klub skupia osoby niepełnosprawne i sprawne w celu zwiększenia aktywności ruchowej, poprawy koordynacji ruchowej, a co za tym idzie psychicznej osób niepełnosprawnych. Klub MłodzieŜowy Zadanie polega na prowadzeniu świetlicy jako placówki opiekuńczo-wychowawczej wsparcia „PRZYSTAŃ” dziennego o zasięgu ponadgminnym mającej na celu wspieranie rodziny w sprawowaniu jej Podmiot prowadzący: podstawowych funkcji, zapewnienie pomocy rodzinie i dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagroŜonym demoralizacją, przestępczością lub uzaleŜnieniami, współpracę ze Stowarzyszenie „Przystań” w Turku szkołą, ośrodkiem pomocy społecznej i innymi instytucjami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i doŜywianie. Ww. zadania realizuje poprzez bezpłatne korepetycje, zajęcia psychoedukacyjne, profilaktyczne, teatralne, plastyczne, muzyczne i taneczne. Ponadto oferuje porady prawne, psychologiczne, imprezy kulturalne (koncerty, konkursy, festiwale). Stowarzyszenie „Przystań” w Turku ul. Korytkowska 11 Cele statutowe to działalność opiekuńcza, wychowawcza, edukacyjna obejmująca dzieci i młodzieŜ w zakresie szeroko pojętego rozwoju osobistego: fizycznego, psychicznego, intelektualnego i duchowego, działalność kulturalna, społeczna, edukacyjna, prowadzenie działalności na rzecz prawidłowego funkcjonowania rodziny, prowadzenie działań w zakresie profilaktyki uzaleŜnień. Podstawowy rodzaj działalności – organizacja czasu wolnego, profilaktyka uzaleŜnień i zachowań ryzykownych, działalność kulturalna, wychowawcza. Liczba osób objętych działalnością – 2005r. – 115 osób, 2006r. – 96 osób, Kategorie osób objętych pomocą – dzieci, młodzieŜ, dorośli i rodziny. Problemy występujące w działalności – dostosowanie obiektu dla osób niepełnosprawnych, Dotychczasowe osiągnięcia – prowadzenie świetlicy środowiskowej, dostosowanie obiektu do prowadzonej działalności. Planowane przedsięwzięcia – uruchomienie „Szkoły dla rodziców” w celu zmniejszenia problemów wychowawczych rodziców, rozwinięcie działalności z osobami niepełnosprawnymi. 44 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Środowiskowe Ognisko Wychowawcze TPD w Sarbicach gm. Przykona Zadanie polega na prowadzeniu świetlicy jako placówki opiekuńczo-wychowawczej wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym mającej na celu wspieranie rodziny w sprawowaniu jej podstawowych funkcji, zapewnienie pomocy rodzinie i dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagroŜonym demoralizacją, przestępczością lub uzaleŜnieniami, współpracę ze Podmiot prowadzący:TPD Zarząd Powiatowy w Turku Ośrodek wsparcia dla Osób z Problemami UzaleŜnień szkołą, ośrodkiem pomocy społecznej i innymi instytucjami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i doŜywianie. Ośrodek świadczy pomoc osobom uzaleŜnionym i ich rodzinom. Pomoc świadczona jest na wniosek zainteresowanej osoby, jej rodziny, Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych lub innych instytucji. Ośrodek prowadzi poradnictwo specjalistyczne, realizuje podstawowy program terapii, na Turek, ul. Konińska 4 Podmiot prowadzący: który składają się programy dla: grupy wstępnie uzaleŜnionych, grupy edukacyjnej współuzaleŜnionych oraz realizuje system opieki po leczeniu terapeutycznym. Urząd Miejski w Turku Miejski Dom Kultury w Turku Miejsko Gminny Ośrodek Kultury w Tuliszkowie MDK stanowią centra działalności kulturalnej. Inspirowane są tu i organizowane liczne imprezy kulturalne, a takŜe prowadzona jest działalność skierowana na rzecz osób niepełnosprawnych mająca na celu integrację ze środowiskiem osób sprawnych. W obu Domach zlikwidowane są bariery architektoniczne. MDK w Turku corocznie organizuje Festiwal Specjalnych Ośrodków SzkolnoWychowawczych pod hasłem „Dzieci z róŜnych stron świata”, Wielkopolski Przegląd Twórczości Muzycznej Niewidomych, Dzień Inwalidy i Rencisty. Prócz imprez okolicznościowych i kulturalnych oraz współpracy z organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz niepełnosprawnych MDK prowadzi stałe zajęcia artystyczne, działa przy nim zespół wokalno-muzyczny „Turkowianie”, którego uczestnikami są osoby niewidome, niedowidzące i emeryci. W MDK w Tuliszkowie w ramach programu pilotaŜowego DOMINO utworzono świetlicę socjoterapeutyczną, powołano grupy samopomocy i kluby zainteresowań. Niepełnosprawni mogą w MDK w miarę swoich moŜliwości realizować swoje marzenia, zdobywać wiedzę , nowe doświadczenia, poszerzać zainteresowania oraz uczyć się Ŝyć w grupie, która potrafi zrozumieć inność. 45 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Centrum Rehabilitacji Medycznej Oferuje następujący wachlarz świadczeń: fizykoterapia (dynamik, laser, pole magnetyczne, masaŜ wirowy, ultradźwięki, krioterapia, elektrostymulacja) kinezyterapia (ćwiczenia indywidualne i grupowe) w Turku, ul Sportowa 9A NZOZ Poradnia REHA-MED S.C. w Turku ul. Kolska 19 „ORTHOS”-Sp. z o.o w Turku, ul. Składkowskiej Rodzaj świadczeń na podstawie umowy z Wielkopolskim Oddziałem Wojewódzkiego Funduszu Zdrowia: fizjoterapeutyczne zabiegi ambulatoryjne: porada fizjoterapeutyczna + w warunkach domowych, nauka czynności lokomocyjnych + w warunkach domowychzabiegi fizykoterapeutyczne – róŜne, masaŜe (podwodne, suche, ręczne), galwanizacja, jonoforeza, prądy, ultradźwięki, ultrafonoforeza, laseroterapia, kąpiele, krioterapia, ćwiczenia róŜne, usprawnienia według metod neurofizjologicznych , metody redukcji nerwowo-mięśniowej Rodzaj świadczeń na podstawie umowy z Wielkopolskim Oddziałem Wojewódzkiego Funduszu Zdrowia: ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne rehabilitacja lecznicza- fizjoterapeutyczne zabiegi ambulatoryjne 5 MEDICUS Spółka Partnerska Lekarzy Rodzinnych i Specjalistów Rodzaj świadczeń na podstawie umowy z Wielkopolskim Oddziałem Wojewódzkiego Funduszu Zdrowia: ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne rehabilitacja lecznicza –fizjoterapeutyczne zabiegi ambulatoryjne w Turku, ul. Łąkowa 4 NZOZ ARS MEDICAL Ośrodek Specjalistycznych Usług Medycznych Rodzaj świadczeń na podstawie umowy z Wielkopolskim Oddziałem Wojewódzkiego Funduszu Zdrowia: ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne: świadczenia w poradni neurologicznej, okulistycznej, logopedycznej, diabetologicznej opieka psychiatryczna i leczenie uzaleŜnień- świadczenia w poradni zdrowia psychicznego W Turku, ul. Kolska 28 Poradnia Psychiatryczna i Opieka psychiatryczna i leczenie uzaleŜnień świadczone w poradni zdrowia psychicznego ( psycholog, psychiatra i leczenie odwykowe) Leczenia UzaleŜnień Oddział Dzienny 46 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Psychiatryczny w Turku, ul. Poduchowne 1 Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Zarząd Powiatowy w Turku Jego działania to : ochrona i promowanie praw dziecka, udzielanie rodzicom pomocy w wykonywaniu zadań opiekuńczych i wychowawczych, prowadzenie działalności charytatywnej, zapobieganie umieszczenia dziecka poza rodziną, inicjowanie i rozwijanie specjalistycznych form pomocy w wychowywaniu dziecka niepełnosprawnego, promowanie wśród dzieci postaw proekologicznych. Polski Związek Zrzesza osoby niewidome i słabowidzące w celu ich społecznej integracji i rehabilitacji, Problemy występujące Niewidomych w Turku przeciwdziałanie dyskryminacji poprzez organizowanie róŜnych form rehabilitacji, pomoc w w działalności – brak zaopatrywaniu w sprzęt rehabilitacyjny, podręczniki, pomoce naukowe dla młodzieŜy odpowiedniego pomieszczenia, pobierającej naukę, organizowanie form kulturalnych, artystycznych, sportu, rekreacji, środków finansowych na popularyzowanie zagadnień z zakresu profilaktyki wzroku. Obejmuje pomocą osoby działalność statutową, brak niewidome i słabowidzące – wyposaŜenia biura. ul. 3-go Maja 2 z dodatkową niepełnosprawnością: głucho – niewidomi, chorzy na cukrzycę, SM, dziecięce poraŜenie mózgowe i wodogłowie. Dotychczasowe osiągnięcia – Liczba osób objętych działalnością – 152 członków zwyczajnych, 3 członków podopiecznych – udział w szkoleniach dzieci, rehabilitacyjnych w ośrodkach PZN nowo przyjętych z zakresu orientacji przestrzennej, samodzielnego poruszania się, zorganizowanie imprez integracyjnych, pomoc w wyborze szkoły w ośrodkach szkolno – wychowawczych dzieci, pomoc 47 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM w zaopatrywaniu w sprzęt rehabilitacyjny. Planowane przedsięwzięcia – zorganizowanie imprezy z okazji „Dnia Kobiet”, Walne Zebranie Koła PZN, zorganizowanie imprezy integracyjnej, wycieczki krajoznawczej, zorganizowanie spotkania z okazji Dnia Białej Laski. Zadania to: zapobieganie wykluczaniu i marginalizacji społecznej. Przeciwdziałanie patologiom Stowarzyszenie „Tu i Teraz” w Turku społecznym. Pomoc osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji Ŝyciowej. Promocja zatrudnienia i aktywizacja zawodowa. Prowadzenie działalności informacyjno promocyjnej i edukacyjno-szkoleniowej. ul. Konińska 4 Stowarzyszenie Celem działania Stowarzyszenia jest osiągnięcie wszechstronnego społeczno-gospodarczego Problemy występujące „Kawęczyńskie rozwoju Gminy Kawęczyn. Stowarzyszenie dąŜy do realizacji swego celu min. poprzez: w działalności – mała liczba Towarzystwo Rozwoju” 62-704 Kawęczyn aktywizowanie róŜnorodnych form samopomocy, a zwłaszcza w stosunku do ludzi wolontariuszy, brak środków starszych i niepełnosprawnych, oraz udzielanie pomocy rodzinom ze szczególnym finansowych na obsługę księgową. uwzględnieniem młodzieŜy z rodzin z problemami alkoholowymi, organizowanie i prowadzenie biur porad obywatelskich, które w swojej działalności będą zajmować się upowszechnianiem wiedzy o przysługujących obywatelom prawach oraz Planowane przedsięwzięcia – w zaleŜności od ogłoszonych konkursów prowadzić będą bezpłatne i bezstronne poradnictwo ukierunkowane na uaktywnienia i rozwój zdolności ludzkich i aktywizacją obywateli w zakresie rozwiązywania własnych problemów poprzez : współpracę z organizacjami o podobnych celach, z instytucjami 48 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM rządowymi i samorządowymi i pozarządowymi, działalność szkoleniową, edukacyjną, konsultacyjną, doradczą, promocyjną, wydawniczą, działalność integracyjną róŜnych środowisk osób pełnosprawnych z niepełnosprawnymi Kategorie osób objętych pomocą – rodziny o najniŜszym statusie materialnym, osoby chore, niepełnosprawne, osoby starsze, bezrobotne, bezdomni. Liczba osób objętych działalnością – w zaleŜności od projektu 20, 40 osób Przedmiot działalności statutowej: wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych, Stowarzyszenie Przyjaźni Dzieciom przy Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Turku, ul. Piłsudskiego 5 wieloprofilowa stymulacja, wczesna interwencja, integracja społeczna Celem Stowarzyszenia jest rehabilitacja i terapia, uspołecznianie, wyrównywanie szans, ścisła współpraca z rodziną i przestrzeganie praw człowieka. Od stycznia 2007 stowarzyszenie prowadzi świetlicę środowiskową wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym która ma na celu wspieranie rodziny w sprawowaniu jej podstawowych funkcji, zapewnienie pomocy rodzinie i dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagroŜonym demoralizacją, przestępczością lub uzaleŜnieniami, współpracę ze szkołą, ośrodkiem pomocy społecznej i innymi instytucjami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i doŜywianie. Ponadto przy współpracy Urzędu Miasta w Turku realizuje zadania dot. terapii i rehabilitacji dzieci i młodzieŜy 49 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2.6. DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA W OBSZARZE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI Widząc potrzebę działań na rzecz pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w Ŝyciu lokalnym naszej społeczności Powiat Turecki przystąpił w 2000 roku do opracowania i realizacji pierwszego Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych, pozwalającego moŜliwie kompleksowo ocenić istniejące problemy oraz zaplanować takie sposoby ich rozwiązania, aby umoŜliwić osobom niepełnosprawnym odnalezienie własnej szansy na pełnoprawne uczestnictwo w rodzimej społeczności. Naszym celem było takie powiązanie róŜnorodnych działań, inicjatyw podejmowanych na rzecz osób niepełnosprawnych, aby stworzyć program angaŜujący zarówno przedstawicieli administracji publicznej, jak i środowisk osób niepełnosprawnych, organizacje pozarządowe, przedsiębiorców, osoby indywidualne słowem wszystkich, którzy chcieliby działać na rzecz integracji. Punktem wyjścia dla naszego programu było załoŜenie, iŜ efekt w postaci moŜliwie najpełniejszego stworzenia warunków do Ŝyciowej samodzielności i aktywności osób niepełnosprawnych w Ŝyciu społecznym i zawodowym moŜliwy jest do osiągnięcia nie poprzez pojedyncze inicjatywy, działania zaplanowane tylko w jednej płaszczyźnie ale rozwiązania umoŜliwiające pokonywanie wszelkich barier zarówno społecznych, architektonicznych, w dostępie do nauki, opieki zdrowotnej, aktywności zawodowej, itp. Minione sześć lat pracy włoŜonej w realizacje programu m.in. w ramach pilotaŜu „Powiatowy Program Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych DOMINO” w latach 2001 - 2003 , Program wyrównywanie róŜnic między regionami w latach 2004 – 2006, Program EDUKACJA w latach 2005 – 2006, Program Ośrodki Informacji w latach 2006 – 2007, pozwoliły nam stworzyć bazę doświadczeń, współpracy, wspólnych inicjatyw. Działania jakie podjęliśmy na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych realizowaliśmy równolegle na kilku płaszczyznach, dzięki czemu budowaliśmy konsekwentnie system rozwiązań kompleksowych i spójnych, faktycznie pokonując bariery i równowaŜąc aktualnie istniejące moŜliwości oraz potrzeby osób niepełnosprawnych. Punktem wyjścia naszych działań jest uwzględnianie na kaŜdym etapie obecności obywateli niepełnosprawnych. Dokonaliśmy analizy lokalnej specyfiki w zakresie problemów z jakimi spotykają się osoby niepełnosprawne oraz określiliśmy potencjał środków, instytucji, organizacji jakimi dysponowaliśmy. W ten sposób wyróŜniliśmy pewne obszary działania, 50 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM które bezwzględnie naleŜało zrealizować, aby stworzyć podwaliny dla realizacji naszej strategii na rzecz integracji w latach późniejszych. OBSZARY DZIAŁAŃ STRATEGICZNYCH Działaniem strategicznym objęty został obszar edukacji i kształcenia integracyjnego. WaŜnym punktem w realizacji powiatowej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych jest rozwiązanie problemu przystosowania i wyposaŜenia placówek oświatowych do kształcenia integracyjnego. Udało się nam rozwiązać ten problem poprzez systematyczne działania w zakresie likwidacji barier architektonicznych, wyposaŜenia klasopracowni, stworzenie sal rehabilitacyjnych w przedszkolach i szkołach podstawowych o profilu kształcenia integracyjnego. W ten sposób zrealizowaliśmy w duŜym stopniu nasz cel jakim jest stworzenie prawa kaŜdego dziecka niepełnosprawnego do edukacji na równi z rówieśnikami pełnosprawnymi. Edukacja i kształcenie integracyjne Program operacyjny Realizacja załoŜonych celów/partnerzy Struktura finansowania przedsięwzięcia Koszt ogólny Program pilotaŜowy DOMINO Przystosowanie i wyposaŜenie sali lekcyjnej w Szkole Podstawowej nr 5 w Turku, Przygotowanie drugiej klasy integracyjnej w Szkole Podstawowej nr 2 w Turku, Udział własny Dofinansowanie PFRON 17.414,79 6.414,79 11.000,00 154.666,45 54.133,26 100.533,19 35.149,50 12.302,32 23.043,43 52.800,00 19.493,00 33.831,20 Powiat Turecki, Gmina Miejska Turek 2001 Program pilotaŜowy DOMINO Przystosowanie hali sportowej przy Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach Średnich dla osób niepełnosprawnych – utworzenie klubu sportowo – rekreacyjnego, likwidacja barier architektonicznych Powiat Turecki Program pilotaŜowy DOMINO Zakup sprzętu rehabilitacyjnego do wyposaŜenia hali sportowej przeznaczonego na zajęcia sportowo – rekreacyjne w ZSR CKP w Kaczkach Średnich Powiat Turecki Program pilotaŜowy DOMINO Przystosowanie internatu w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym w Turku (doposaŜenie sali rehabilitacyjnej w sprzęt, wyposaŜenie pomieszczeń przeznaczonych na „klub dla rodziców”, przystosowanie sanitariatów) Powiat Turecki 51 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2002 Program pilotaŜowy DOMINO Przystosowanie sal lekcyjnych do zajęć w klasach integracyjnych w Przedszkolu Samorządowym nr 5, Szkole Podstawowej nr 4, Szkole Podstawowej nr 5, Gimnazjum nr 1 186.561,71 67.624,18 118.937,53 205.310,32 47.771,10 157.539,22 Budowa podjazdu – Przedszkole samorządowe nr 8 w Turku 2005 Program EDUKACJA Powiat Turecki, Gmina Miejska Turek Program pomocy dla Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w Turku – zakup środka transportu, likwidacja barier architektonicznych, wyposaŜenie sal dydaktycznych, pomieszczeń internatu, sal rehabilitacyjnych Powiat Turecki, SOSz-W Turek W ramach naszej strategii połoŜyliśmy równieŜ nacisk na dostosowanie budynków uŜyteczności publicznej i infrastruktury do potrzeb osób niepełnosprawnych. DuŜym sukcesem było zlikwidowanie barier architektonicznych w Miejskim Domu Kultury w Turku, co więcej dostosowano zaplecze, scenę, widownię w taki sposób, iŜ osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich mogą być zarówno widzem, jak i swobodnie grać w przedstawieniach. Poza tym cenną inicjatywą było utworzenie Centrum Pomocy Osobom Niepełnosprawnym jako działu Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Turku. WaŜną inwestycją z tego punktu widzenia jest równieŜ zamontowanie nowej windy w budynku SP ZOZ w Turku, W ZSO LO w Turku oraz wybudowanie podjazdu i przystosowanie wejścia głównego w budynku Bursy Szkolnej i Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w Turku Dostosowanie budynków uŜyteczności publicznej i infrastruktury do potrzeb osób niepełnosprawnych. Program operacyjny Realizacja załoŜonych celów/partnerzy Struktura finansowania przedsięwzięcia Koszt ogólny 2001 Program pilotaŜowy DOMINO Likwidacja barier architektonicznych w placówkach oświatowych (Szkoła Podstawowa nr 1, Szkoła Podstawowa nr 4 i Przedszkole Samorządowe nr 5) Udział własny Dofinansowanie PFRON 193.486,48 73.441,48 120.045,00 50.898,85 17.814,59 33.922,67 Powiat Turecki, Gmina Miejska Turek Program pilotaŜowy DOMINO Adaptacja pomieszczeń w budynku Miejsko – Gminnego Ośrodka Kultury w Tuliszkowie dla potrzeb osób niepełnosprawnych, uczestników klubu zainteresowań i grup samopomocy, w tym 52 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM świetlicy socjoterapeutycznej. 2002 Powiat Turecki, Gmina Tuliszków Program pilotaŜowy DOMINO Utworzenie centrum pomocy osobom niepełnosprawnym – jako działu PCPR w Turku, wykonanie prac adaptacyjnych na zewnątrz budynku, wykonanie prac adaptacyjnych wewnątrz budynku, zakup sprzętu w celu wyposaŜenia centrum pomocy osobom niepełnosprawnym 277.215,28 96.936,61 180.278,67 103.473,67 56.674,67 46.799,00 43.557,96 13.010,84 30547,12 202.694,53 52.694,53 150.000,00 201.012,24 51.012,24 150.000,00 2007 2006 Powiat Turecki – PCPR Turek Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Likwidacja barier w budynku Gimnazjum nr 1 w Turku Gmina Miejska Turek Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Likwidacja barier architektonicznych w Bursie Szkolnej w Turku – podjazd z wejściem głównym Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Likwidacja barier architektonicznych w ZSO LO w Turku – zakup i montaŜ dźwigu Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Powiat Turecki, Gmina Miejska Turek Powiat Turecki – Bursa Szkolna, SOSz-W Powiat Turecki, ZSO LO Turek Likwidacja barier architektonicznych w SP ZOZ w Turku – zakup i montaŜ windy Powiat Turecki, SP ZOZ Turek Dostarczanie i wymiana informacji stanowi gwarancję skuteczności i efektywności działań. Mając taką świadomość podjęliśmy się w ramach realizacji naszego programu utworzenia wydawnictwa materiałów informacyjnych dla osób niepełnosprawnych przy Starostwie Powiatowym w Turku. WaŜnym przedsięwzięciem z punktu widzenia działań informacyjnych powiatu na rzecz osób niepełnosprawnych jest utworzenie przy PCPR Ośrodka Informacji dla Osób Niepełnosprawnych finansowanego ze środków PFRON. Celem Ośrodka jest udzielanie i upowszechnianie informacji na temat praw osób niepełnosprawnych, na temat programów realizowanych przez administrację publiczną , PFRON, organizacje pozarządowe, których beneficjentami są osoby niepełnosprawne. WaŜnym aspektem działalności Ośrodka jest prowadzenie bezpłatnego doradztwa prawnego i psychologicznego dla osób niepełnosprawnych. 53 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Dostarczanie i wymiana informacji Program operacyjny Realizacja załoŜonych celów/partnerzy Struktura finansowania przedsięwzięcia Utworzenie wydawnictwa materiałów informacyjnych dla osób niepełnosprawnych 2006 Program Ośrodki Informacji dla Osób Niepełnospra wnych Utworzenie i prowadzenie Ośrodka Informacji dla Osób Niepełnosprawnych , zatrudnienie 2 osób niepełnosprawnych do pracy w ramach ośrodka Program Ośrodki Informacji dla Osób Niepełnospra wnych Utworzenie Ośrodka Informacji dla Osób Niepełnosprawnych, zatrudnienie 2 osób niepełnosprawnych do pracy w ramach ośrodka 2001 Program pilotaŜowy DOMINO 2007 Koszt ogólny 52.925,02 Udział własny Dofinansowanie PFRON 18.825,03 34.099,99 53.932,00 128.292,00 33.514,00 40.846,00 DuŜy nacisk połoŜyliśmy równieŜ na działania w zakresie integracji społecznej środowiska pełnosprawnych z niepełnosprawnymi. Mając na uwadze ideę jak najpełniejszej integracji społecznej utworzyliśmy klub zainteresowań i powołaliśmy grupy samopomocy, dla których przystosowano i wyposaŜono świetlice socjoterapeutyczne i pracownie w Ośrodku Kultury w Gminie Tuliszków, tworząc swoiste centrum kulturalne działające w duchu integracji na obszarze gminy. Ponadto prowadzimy juŜ od pięciu lat coroczny cykl imprez integracyjnych o zasięgu ponadpowiatowym pod hasłami „TACY SAMI” oraz „DZIECI z RÓZNYCH STRON ŚWIATA” zapraszając do organizacji i zabawy instytucje, szkoły, samorządy gminne, organizacje pozarządowe, osoby indywidualne. Przy tej okazji odwiedzają nas przedstawiciele środowiska niepełnosprawnych z całego regionu Wielkopolski. Utworzyliśmy takŜe klub sportowo – rekreacyjny dla osób niepełnosprawnych, wyposaŜyliśmy go w specjalistyczny sprzęt sportowy, przystosowaliśmy halę sportową przy Zespole Szkół Średnich w Kaczkach poprzez likwidację istniejących barier architektonicznych. Dzięki temu, Ŝe klub działa przy Stowarzyszeniu Niepełnosprawnych Ruchowo TO MY oferta rekreacji sportowej trafia do bezpośrednio zainteresowanych. W zakresie profilaktyki i oświaty zdrowotnej podjęliśmy się realizacji innowacyjnego projektu w postaci uruchomienia emisji programów edukacyjnych w przychodni lekarzy rodzinnych w Turku. 54 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM TakŜe z sukcesem prowadzimy zajęcia w ramach wczesnej interwencji i przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym związanym z powstaniem niepełnosprawności poprzez uruchomienie w internacie Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego Klubu dla rodziców dzieci niepełnosprawnych. Ta inicjatywa mogła zaistnieć dzięki przystosowaniu internatu, utworzeniu i wyposaŜeniu sali rehabilitacyjnej, likwidacji barier architektonicznych. WaŜnym aspektem naszej strategii działań jest poradnictwo, szkolenia zawodowe i aktywizacja zawodowa w środowisku osób niepełnosprawnych, co umoŜliwia osobom niepełnosprawnym wykorzystanie wszelkich szans na podjęcie pracy. Zakładamy, iŜ jest to ukoronowanie całego procesu rehabilitacji albowiem poczucie przydatności, samodzielności ekonomicznej i moŜliwości realizacji poprze pracę jest w przypadku osób niepełnosprawnych szczególnie waŜne. Osoby niepełnosprawne często Ŝyjąc w izolacji społecznej nie potrafią ocenić realnie swoich moŜliwości na rynku pracy, swoich zdolności, a pracodawcy nie mając z nimi kontaktu nie wiedzą jak postępować z takim pracownikiem, Ŝeby przełamać te bariery organizujemy konferencje z udziałem kadr pracujących z osobami niepełnosprawnymi, pracodawców, samych osób niepełnosprawnych pod hasłem „Osoba niepełnosprawna w społeczności lokalnej”. Podjęliśmy się równieŜ we współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy organizacji warsztatów aktywnego poszukiwania pracy z osobami niepełnosprawnymi. W ramach realizowanych programów działań zachęcamy równieŜ pracodawców do korzystania z moŜliwości tworzenia miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych przy dofinansowaniu ze środków PFRON Poradnictwo, szkolenia zawodowe i aktywizacja zawodowa w środowisku osób niepełnosprawnych Program operacyjny Realizacja załoŜonych celów/partnerzy Struktura finansowania przedsięwzięcia 2001 Koszt ogólny Program pilotaŜowy DOMINO Edukacja kadr pracujących z osobami niepełnosprawnymi, pracodawcami i rodzicami – konferencja „Osoba niepełnosprawna w społeczności lokalnej” Udział własny Dofinansowanie PFRON 3.487,74 1.252,13 2.235,61 13.121,70 4.592,60 8.529,10 2002 Powiat Turecki – PUP Turek, PCPR Turek Program pilotaŜowy DOMINO Warsztaty aktywnego poszukiwania pracy dla osób niepełnosprawnych Powiat Turecki – PUP Turek, PCPR Turek 55 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2004 2005 2006 Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Utworzenie 5 stanowisk pracy przystosowanych do potrzeb i moŜliwości osoby niepełnosprawnej Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Utworzenie 3 stanowisk pracy przystosowanych do potrzeb i moŜliwości osoby niepełnosprawnej Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Utworzenie 4 stanowisk pracy przystosowanych do potrzeb i moŜliwości osoby niepełnosprawnej 178.820,09 71.111,04 107.709,05 104.253,09 48.971,89 55.281,20 120.332,92 45.790,42 74.542,50 Powiat Turecki, Urząd Miejski w Dobrej, Urząd Gminy Władysławów, ZPCh SINTUR Sp. z o.o. Turek Powiat Turecki, Biblioteka Miejska i Powiatowa w Turku, Urząd Gminy Malanów, PPHU DRAWER Turek Powiat Turecki, PPHU DRAWER Turek, PPHU NASIENNIK Turek, Zakłady Mięsne SMOLIŃSKI Dobra, Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” Dobra Zdając sobie sprawę, iŜ rezultaty udzielonej osobom niepełnosprawnym pomocy mogą zostać zaprzepaszczone, jeŜeli nie będzie ona w stanie dotrzeć na wybrane zajęcia, do szkoły, czy pracy, postanowiliśmy stworzyć sieć transportu dostosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych. Nie jest to komunikacja miejska, czy tzw. transport publiczny. W naszych warunkach zorganizowaliśmy alternatywną sieć transportu w postaci zakupionych mikrobusów i jednego autobusu przystosowanych do przewozu osób na wózkach inwalidzkich. Lokalizacja tych środków transportu pozwala na jego organizację na obszarze całego Powiatu Tureckiego. Transport dostosowany do przewozu osób niepełnosprawnych Program operacyjny Realizacja załoŜonych celów/partnerzy Struktura finansowania przedsięwzięcia 2001 Koszt ogólny Program pilotaŜowy DOMINO Zakup środka transportu przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych w szczególności na wózkach inwalidzkich – mikrobus 9 osobowy Udział własny Dofinansowanie PFRON 91.480,00 32.018,00 34.099,99 297.558,00 104.145,30 193.412,70 2002 Powiat Turecki Program pilotaŜowy DOMINO Zakup środka transportu przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych w szczególności na wózkach inwalidzkich – autobus 28 osobowy Powiat Turecki 56 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Program pilotaŜowy DOMINO Zakup środka transportu przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych w szczególności na wózkach inwalidzkich – mikrobus 9 osobowy 120.000,00 42.000,00 78.000,00 459.454,00 114.863,50 344.590,50 436.654,56 110.537,56 326.117,00 233.700,00 73.800,00 159.900,00 2004 Powiat Turecki Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Zakup 4 środków transportu przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych w szczególności na wózkach inwalidzkich – mikrobusy 9 osobowy 2005 Powiat Turecki - PCPR, DPS, Gmina Władysławów, Miasto Turek Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Zakup 4 środków transportu przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych w szczególności na wózkach inwalidzkich – mikrobusy 9 osobowy 2006 Powiat Turecki , Gmina Dobra, Gmina Kawęczy, Gmina Przykona, Gmina Malanów Program Wyrównywa nia RóŜnic Między Regionami Zakup 2 środków transportu przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych w szczególności na wózkach inwalidzkich – mikrobusy 9 osobowy Powiat Turecki , Gmina Tuliszków, Miasto Turek Doświadczenia jakie zdobyliśmy realizując Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób niepełnosprawnych w latach 2001 - 2006 uczą nas, iŜ złoŜoność działań, jakie naleŜy podjąć dla osiągnięcia pełnej integracji osób niepełnosprawnych w społeczności lokalnej, wymaga zaangaŜowania wielu instytucji i organizacji, które dopiero wtedy będą skuteczne gdy będą sprawnie kooperować i wzajemnie uczyć się na swoich błędach i doświadczeniach. 57 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2.7. MISJA, CELE STRATEGICZNE, OPERACYJNE I KIERUNKI DZIAŁAŃ Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Tureckim integruje działania na rzecz niepełnosprawnych pochodzące z róŜnych obszarów. Takie podejście metodologiczne przy konstruowaniu Programu ma uzasadnienie merytoryczne w fundamentalnej zasadzie integracji społecznej n i e p e ł n o s p r a w n y c h . NaleŜy dąŜyć do tego, aby poszczególne problemy niepełnosprawnych były traktowane jako integralne części szerokiego spojrzenia na te problemy w odniesieniu do wszystkich mieszkańców powiatu, wśród których są teŜ niepełnosprawni. Takie integrujące, horyzontalne podejście reprezentuje niniejszy Program. Ma to odzwierciedlenie w misji przyjętej w Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Tureckiego. MISJA TUREK POWIATEM WSPIERAJĄCYM RODZINĘ ORAZ DĄśĄCYM – W OPARCIU O AKTYWNOŚĆ MIESZKAŃCÓW – DO ZAPEWNIENIA INTEGRACJI MARGINALIZOWANYCH GRUP SPOŁECZNYCH CEL STRATEGICZNY NR 3 Zintegrowany system rehabilitacji, aktywizacji i wsparcia osób niepełnosprawnych oraz seniorów 58 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM CEL OPERACYJNY 3.1. PODNOSZENIE ŚWIADOMOŚCI SPOŁECZNEJ NA TEMAT OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ORAZ ICH PRAW I UPRAWNIEŃ. Kierunki działań do celu operacyjnego 3.1. 3.1.1. Upowszechnianie informacji o prawach i uprawnieniach osób niepełnosprawnych oraz dostępnych formach pomocy za pośrednictwem Internetu i mediów lokalnych. 3.1.2. Opracowywanie i rozpowszechnianie informatorów dotyczących organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych. 3.1.3. Wspieranie grup samopomocowych. 3.1.4. Szkolenia dla otoczenia współpracującego z osobami niepełnosprawnymi. CEL OPERACYJNY 3.2. ZAPEWNIENIE ZWIĘKSZONEGO DOSTĘPU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH DO OPIEKI MEDYCZNEJ, REHABILITACJI. Kierunki działań do celu operacyjnego 3.2. 3.2.1. Zwiększenie dostępu osób niepełnosprawnych do opieki medycznej i zabiegów rehabilitacyjnych poprzez opracowanie bazy informacyjnej o świadczeniodawcach, udzielanych zabiegach i warunkach korzystania z nich. 3.2.2. Podnoszenie jakości usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez systematyczne szkolenie kadr samorządowych. 3.2.3. Wspieranie profesjonalnych form pomocy przy udziale wolontariuszy. 3.2.4. Podnoszenie jakości i dostępności usług świadczonych dla osób niepełnosprawnych. 59 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM CEL OPERACYJNY 3.3. Integracja osób niepełnosprawnych ze środowiskiem. Kierunki działań do celu operacyjnego 3.3. 3.3.1. Systematyczny lobbing na rzecz łamania barier architektonicznych. 3.3.2. UmoŜliwienie osobom niepełnosprawnym (w szczególności poruszającym się na wózkach inwalidzkich) pełnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym poprzez rozwijanie właściwych dla nich form transportu. 3.3.3. Zwiększenie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w działalności sportowej i kulturalnej. 3.3.4. Budowa programów integrujących ze środowiskiem osoby zaburzone i chore psychicznie. 3.3.5. Wspieranie realizacji programów integracyjnych obejmujących niepełnosprawne dzieci od najmłodszych lat. 3.3.6. Dalszy rozwój bazy wsparcia środowiskowego dla osób niepełnosprawnych. CEL OPERACYJNY 3.4. Rozwijanie form rehabilitacji zawodowej. Kierunki działań do celu operacyjnego 3.4. 3.4.1. Rozwijanie systemu informacji, m.in. tworzenie internetowego systemu informacyjnego. 3.4.2. UmoŜliwienie osobom niepełnosprawnym udziału w szkoleniach i przekwalifikowaniach zawodowych. 3.4.3. Wspieranie pracodawców w tworzeniu i przystosowywaniu stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych stosownie do ich potrzeb i moŜliwości. 3.4.4. Podjęcie działań zmierzających do utworzenia na terenie powiatu zakładu aktywności zawodowej. 3.4.5. Działanie słuŜące tworzeniu miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych i większych moŜliwości ich zatrudnienia. 60 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 3.4.6. Działanie słuŜące rozwijaniu i promocji form współpracy pomiędzy pracodawcami, organizacjami pozarządowymi, samorządem lokalnym, zwiększające moŜliwość zatrudnienia osób niepełnosprawnych. CEL OPERACYJNY 3.5. Rozwój opieki rodzinnej i poprawienie standardu w placówkach instytucjonalnych. Kierunki działań do celu operacyjnego 3.5. 3.5.1. Wspieranie organizacji pozarządowych działających na rzecz ludzi starych w promowaniu opieki rodzinnej. 3.5.2. Szkolenie profesjonalnych kadr zajmujących się opieką środowiskową. 3.5.3. Systematyczne podnoszenie jakości usług w domach pomocy społecznej. 3.5.4. Promowanie rodzinnych form wsparcia, w tym rodzinnych domów pomocy społecznej, mieszkań chronionych. 3.5.5. Rozwój wolontariatu na rzecz pomocy seniorom. 3.5.6. Promowanie środowiskowych form wsparcia, w tym klubów seniora, dziennych domów pomocy i grup samopomocowych. 61 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 2.8. ANALIZA SWOT KWESTIA LUDZI STARYCH Mocne strony • • • • • • istnienie określonego standardu usług dla ludzi starszych, dobra dostępność domów pomocy społecznej, zmniejszanie się liczby osób oczekujących na umieszczenie w DPS, zjawisko przedłuŜającego się przeciętnego dalszego trwania Ŝycia, moŜliwość realizowania się osób starszych w organizacjach samopomocowych, korzystanie z pomocy wolontariuszy w dziedzinie pomocy osobom starszym. Słabe strony • • • utrudniony dostęp osób starszych do jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, niedostateczne przygotowanie kadry w dziedzinie spraw osób starszych, niewystarczająca liczba osób zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej, a zajmujących się problematyką osób starszych, nieprawidłowy obieg informacji o formach pomocy społecznej, wzrastająca liczba świadczeniobiorców pomocy społecznej, marginalizacja problemów osób starszych, niedysponowanie małymi formami pomocy społecznej dla osób starszych, zmiana modelu rodziny wielopokoleniowej na jedno-, dwupokoleniową, zwiększający się udział osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców, nieumoŜliwianie osobom starszym kontynuacji aktywności zawodowej, niepoprawianie sfery technicznej, która ma ułatwiać codzienne Ŝycie osób starszych, niedysponowanie ofertami pracy dla mieszkańców obszarów wiejskich, kończących aktywność zawodową. Szanse • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • dostosowywanie standardów usług do wymogów Unii Europejskiej, podmiotowe traktowanie osób starszych, niezwrastanie patologii społecznej wśród osób starszych, postęp medycyny wpływający na poprawę sytuacji zdrowotnej osób starszych, system prawny regulujący funkcjonowanie nowych form pomocy społecznej osób starszych szansą na poprawę warunków ich Ŝycia, wzrost gospodarczy kraju pozytywnie wpływający na pomoc społeczną osobom starszym. ZagroŜenia nieuwraŜliwianie systemu oświaty na problem osób starszych, wzrastająca liczba osób samotnych, infrastruktura niedostosowana do osób starszych, nieprowadzenie dokładnego rozpoznania potrzeb wśród osób starszych, istnienie problemu ujawniających się enklaw starości, migrowanie młodych ludzi na inne tereny, zmiana modelu funkcjonowania rodziny, nieprawidłowa polityka mieszkaniowa, niska świadomość społeczna dotycząca osób starszych. 62 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM KWESTIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Mocne strony • • • • róŜnorodne organizacje pozarządowe funkcjonujące w sferze niepełnosprawności, współpraca instytucji rządowych z pozarządowymi, zaangaŜowanie środowiska osób niepełnosprawnych w działalność samopomocową, rozpowszechnianie w środowisku pozytywnych wzorców postaw charytatywnych i filantropijnych. Słabe strony • • • • • • istnienie barier utrudniających pełen udział osób niepełnosprawnych w Ŝyciu społecznym, dostateczne rozpoznawanie potrzeb osób niepełnosprawnych w kontekście środowiska lokalnego, nierównomierna i niewystarczająca oferta pomocy osobom niepełnosprawnym, niedostateczna baza rehabilitacyjna dla osób niepełnosprawnych, niedostateczna oferta opieki nad osobami niepełnosprawnymi, brak pełnego rozpoznania liczby osób niepełnosprawnych. Szanse • • • • • • • wzrastająca społeczna akceptacja osób niepełnosprawnych w środowisku lokalnym, edukowanie o rozumieniu potrzeb osób niepełnosprawnych, współpraca sektora publicznego z sektorem pozarządowym w dziedzinie pomocy osobom niepełnosprawnym, korzystanie w równym stopniu ze środków pozabudŜetowych i pomocowych, sytuacja ekonomiczno-gospodarcza kraju sprzyjająca pomocy osobom niepełnosprawnym, upowszechnianie w mediach problematyki niepełnosprawności w celu kształtowania pozytywnych postaw, likwidowanie barier architektonicznych. ZagroŜenia • • zmniejszająca się liczba miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, wzrastające zapotrzebowanie na placówki opieki stacjonarnej, usługi opiekuńcze i stacjonarne. 63 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 3. CZEŚĆ OPERACYJNA Samorządy lokalne po raz kolejny postawiły przed sobą konkretne zadania, jakich naleŜy się podjąć chcąc osiągnąć postawione sobie cele, skierowane na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych. Wszystkie zamierzenia ujęte w niniejszym programie wynikają z diagnozy potrzeb i zostały zasygnalizowane przez samorządy lokalne, czy tez instytucje działające w kręgu osób niepełnosprawnych, jako priorytetowe. 64 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM CEL OPERACYJNY 3.1. PODNOSZENIE ŚWIADOMOŚCI SPOŁECZNEJ NA TEMAT OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ORAZ ICH PRAW I UPRAWNIEŃ Lp. Kierunki działań 1 Upowszechnianie informacji o prawach i uprawnieniach osób niepełnosprawnych oraz dostępnych formach pomocy Zadania do realizacji Prowadzenie Ośrodka Informacji dla Osób Niepełnosprawnych przy PCPR Turek Powiat Turecki – PCPR Prowadzenie nieodpłatnego poradnictwa prawnego i psychologicznego przy PCPR Turek Powiat Turecki – PCPR Przygotowanie sieci gminnych punktów konsultacyjno – informacyjnych dla osób niepełnosprawnych, 2 3 4 Opracowywanie i rozpowszechnianie informatorów dotyczących praw i uprawnień osób niepełnosprawnych. Szkolenia dla otoczenia współpracującego z osobami niepełnosprawnymi Kształtowanie świadomości społeczeństwa na temat osób niepełnosprawnych Realizatorzy Turek Turek Gminy Powiatu Tureckiego, PCPR Turek Wydawanie biuletynu informacyjnego, przygotowywanie materiałów informacyjnych w formie plakatów, ulotek itp. Starostwo Powiatowe w Turku, PCPR Turek, organizacje pozarządowe z terenu Powiatu Tureckiego działające na rzecz osób niepełnosprawnych Opracowywanie i rozpowszechnianie informatorów na temat organizacji pozarządowych działających na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych i ich rodzin Gmina Brudzew Organizowanie specjalistycznych form dokształcania zawodowego dla osób zajmujących się świadczeniem pomocy niepełnosprawnym (słuŜby społeczne, nauczyciele, wychowawcy, przedstawiciele organizacji pozarządowych) PCPR Turek, Gminy Przeprowadzenie badań, ekspertyz, diagnozy w obszarze róŜnych aspektów Ŝycia osób niepełnosprawnych PCPR Turek, Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna, PUP Turek Organizowanie imprez integracyjnych, kampanii informacyjnych, konferencji, akcji świadomościowych Starostwo Powiatowe w Turku, PCPR Turek, PUP Turek, organizacje pozarządowe z terenu Powiatu Tureckiego działające na rzecz osób niepełnosprawnych Powiatu Tureckiego 65 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM CEL OPERACYJNY 3.2. ZAPEWNIENIE ZWIĘKSZONEGO DOSTĘPU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH DO OPIEKI MEDYCZNEJ Lp. 1 2 Kierunki działań Zwiększenie dostępu osób niepełnosprawnych do opieki medycznej i zabiegów rehabilitacyjnych Podnoszenie jakości i dostępności usług świadczonych dla osób niepełnosprawnych Zadania do realizacji Partnerzy Opracowanie bazy informacyjnej o świadczeniach medycznych, rehabilitacyjnych i terapeutycznych, świadczeniodawcach i warunkach korzystania z wymienionych świadczeń. Powiat Turecki, Gminy Powiatu Tureckiego, Publiczne i Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej Zapewnienie wsparcia w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych poprzez wyposaŜenie i zorganizowanie bezpłatnej wypoŜyczalni sprzętu rehabilitacyjnego PCPR Turek Wspieranie działań w zakresie zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i sroki pomocnicze w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych, zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny osoby indywidualne, a takŜe podmioty publiczne i niepubliczne prowadzące działalność statutową na rzecz osób niepełnosprawnych Gmina Brudzew Stworzenie centrum rehabilitacji i systemu wsparcia w aktywnej rehabilitacji osób niepełnosprawnych i ich rodzin, utworzenie wypoŜyczalni sprzętu rehabilitacyjnego Gmina Dobra Podnoszenie jakości usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez systematyczne szkolenie kadr samorządowych. Gminy z terenu Powiatu Podnoszenie kwalifikacji osób świadczących usługi opiekuńcze Gmina Przykona Budowa systemu realizacji całościowej opieki medycznej dla określonych środowisk niepełnosprawnych z uwzględnieniem ich realizacji takŜe w miejscu zamieszkania (rehabilitacja przyłóŜkowa) oraz przeciwdziałania pogłębianiu się niepełnosprawności i jej wtórnym skutkom Gmina Brudzew Tworzenie programów profilaktyki zaburzeń rozwoju i zapobiegania niepełnosprawności poprzez działania na rzecz wcześniaków i małych dzieci Gmina Brudzew Wspieranie profesjonalnych form pomocy przy udziale wolontariuszy. Gminy Powiatu Tureckiego Wspieranie działań słuŜących rozwojowi infrastruktury i usług rehabilitacyjnych, w tym działań ułatwiających dostęp do turnusów rehabilitacyjnych oraz sprzętu rehabilitacyjnego Gmina Malanów Regionalne Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku Tureckiego Gmina Brudzew 66 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM CEL OPERACYJNY 3.3. INTEGRACA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZE ŚRODOWISKIEM Lp. 1 2 Kierunki działań Dostosowanie budynków uŜyteczności publicznej i infrastruktury do potrzeb osób niepełnosprawnych UmoŜliwienie osobom niepełnosprawnym (w szczególności poruszającym się na wózkach inwalidzkich) pełnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym poprzez rozwijanie właściwych dla nich form transportu. Zadania do realizacji Partnerzy Likwidacja barier architektonicznych w budynkach uŜyteczności publicznej (urząd gminy, urząd pocztowy, placówka banku spółdzielczego) Gmina Przykona Promowanie i wspieranie przedsięwzięć w zakresie likwidacji barier architektonicznych w instytucjach uŜyteczności publicznej, oraz w budynkach zbiorowego zamieszkania, a takŜe w miejscu zamieszkania indywidualnych osób Gmina Malanów, PCPR Wspieranie działań słuŜących likwidacji barier w komunikowaniu się i technicznych w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych Gmina Brudzew Przystosowanie chodników, przejść dla pieszych, miejsc parkingowych dla potrzeb komunikacyjnych osób niepełnosprawnych w ramach inwestycji drogowych realizowanych przez Gminę Miejską Turek (os. Muchlin, os. Wyzwolenia, os. Zdrojki Lewe, Al. Jana Pawła II, ul. Uniejowska, ul. Torowa) Gmina Miejska Turek Ułatwienie osobom niepełnosprawnym korzystania z usług Urzędu Miejskiego w Turku poprzez: uruchomienie stanowiska komputerowego w holu obiektu z dostępem do Internetu, stworzenie moŜliwości składania wniosków i podań przez Internet, stworzenie moŜliwości załatwiania spraw w urzędzie poprzez tzw. Kiosk multimedialny, przebudowa biura obsługi klienta i przeniesienie kasy urzędu do holu głównego na parterze budynku) Gmina Miejska Turek Likwidacja barier architektonicznych w miejscach publicznych, przystosowanie przejść dla pieszych, chodników Gmina Tuliszków Zakup środka transportu – mikrobus przystosowany do przewozu osób na wózkach inwalidzkich Urząd Gminy w Turku Turek, Gmina Brudzew Urząd Gminy w Dobrej Urząd Gminy Brudzew 67 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 3 Zwiększenie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w działalności sportowej i kulturalnej. Organizacja spartakiady z udziałem osób niepełnosprawnych w zawodach tenisa stołowego i w zawodach pływackich pod patronatem Warsztatu Terapii Zajęciowej w Turku Budowa Sali rehabilitacyjnej oraz gabinetu rehabilitacyjnego z zapleczem i poczekalnią w ramach realizowanej inwestycji „budowa pełnowymiarowej hali sportowej” Przygotowanie pomieszczeń słuŜących rehabilitacji w planowanej hali sportowej Utworzenie sali rehabilitacyjnej, zatrudnienie specjalistów rehabilitantów w gminnej hali sportowej w Słodkowie Włączanie osób niepełnosprawnych w działania artystyczne tj. warsztaty teatralne, baletowe – teatry tańca, malarskie, fotograficzne ) Organizacja plenerów rzeźbiarskich i malarskich połączone z aukcją prac uczestników pod patronatem Regionalnego Stowarzyszenia Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku, Środowiskowego Domu Samopomocy w Turku i Stowarzyszenia „Przystań” w Turku 4 5 Przełamywania barier i uprzedzeń mentalnych w społeczeństwie poprzez poszerzanie świadomości urzędników obsługujących osoby z niepełnosprawnością Przełamywanie barier i uprzedzeń mentalnych w społeczeństwie poprzez promocję talentów osób niepełnosprawnych Szkolenie dla pracowników ośrodków pomocy społecznej i urzędów gmin zaangaŜowanych w przygotowanie sieci gminnych punktów konsultacyjno – informacyjnych dla osób niepełnosprawnych Organizacja imprezy artystycznej – Przegląd Chórów pod patronatem Polskiego Związku Niewidomych Organizacja corocznego Festynu Rodziny Promocja twórczości i osiągnięć osób niepełnosprawnych na łamach Biuletynu Osób Niepełnosprawnych Tacy Sami Urząd Miasta w Turku, Warsztat Terapii Zajęciowej w Turku, Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej Tęcza. Gmina Miejska Turek Gmina Dobra Gmina Turek Gmina Malanów, PCPR Turek, Gmina Brudzew Regionalne Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku , Środowiskowy Dom Samopomocy w Turku, Środowiskowy Dom Samopomocy w Malanowie, Stowarzyszenie „Przystań” w Turku Urząd Gminy Turek Urząd Gminy w Przykonie, Urząd Gminy w Malanowie, Urząd Gminy Tuliszków, Urząd Gminy w Kawęczynie, Urząd Gminy w Dobrej Polski Związek Niewidomych w Turku, Centrum wolontariatu w Turku, PCPR Turek Kawęczyńskie Towarzystwo Rozwoju, Urząd Gminy w Kawęczynie, PCPR Turek Starostwo Powiatowe w Turku, PCPR Turek, organizacje pozarządowe z terenu Powiatu Tureckiego 68 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 6 7 Budowa programów integrujących ze środowiskiem osoby zaburzone i chore psychicznie. Wspieranie realizacji programów integracyjnych obejmujących niepełnosprawne dzieci od najmłodszych lat. Systematyczne świadczenie osobom niepełnosprawnym w miejscu ich zamieszkania usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi Gmina Miejska Turek, Środowiskowy Dom Samopomocy w Turku, Poradnia Zdrowia Psychicznego w Turku Opracowanie i promowanie programów integrujących ze środowiskiem osoby o obniŜonym poziomie intelektualnym i chore psychicznie Organizacja imprezy integracyjnej z cyklu DZIECI Z RÓśNYCH STRON ŚWIATA przez Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Turku Gmina Brudzew Organizowanie plenerów ekologiczno – przyrodniczych dla klas integracyjnych we współpracy Koła Integracyjnego RAJ z Gminy Przykona oraz Związku Harcerstwa Polskiego Opracowanie modelu funkcjonowania oddziałów integracyjnych dla których organem prowadzącym jest Burmistrz Turku – systemowe wsparcie działań edukacyjnych prowadzonych na rzecz dzieci niepełnosprawnych Warsztaty aktywizujące osoby niepełnosprawne i ich opiekunów 8 Dalszy rozwój bazy wsparcia środowiskowego dla osób niepełnosprawnych. Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Turku Gmina Przykona, Koło Integracyjne RAJ z Gminy Przykona oraz Związek Harcerstwa Polskiego Gmina Miejska Turek Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Szkoły w Tokarach Tworzenie klas integracyjnych, wyposaŜenie szkół w niezbędny sprzęt rehabilitacyjny Gmina Turek, Gmina Brudzew, Gmina Malanów, Gmina Dobra Opracowanie systemowego sposobu przygotowania i ciągłego wspierania nauczycieli wszystkich poziomów i rodzajów edukacji do kształcenia osób niepełnosprawnych (cykl szkoleń opartych na programach UNESCO) Utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy w Dobrej Utworzenie Warsztatów Terapii zajęciowej lub Środowiskowego domu Samopomocy na terenie Gminy Brudzew Gmina Brudzew Prowadzenie Środowiskowego Domu Samopomocy w Malanowie Gmina Dobra Gmina Brudzew Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Malanowie 69 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM CEL OPERACYJNY 3.4. ROZWIJANIE FORM REAHBILITACJI ZAWODOWEJ Lp. 1 2 Kierunki działań UmoŜliwienie osobom niepełnosprawnym udziału w szkoleniach i przekwalifikowaniach zawodowych. Działanie słuŜące tworzeniu miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych i większych moŜliwości ich zatrudnienia. Zadania do realizacji Partnerzy Szkolenia dla osób niepełnosprawnych w ramach warsztatów aktywnego poszukiwania pracy pod patronatem Powiatowego Urzędu Pracy w Turku PUP Turek, PCPR Turek, współpraca z gmina z terenu Powiatu Tureckiego Stworzenie ofert szkoleniowych umoŜliwiających zdobywanie kwalifikacji i przekwalifikowanie się osobom niepełnosprawnym pod katem przyszłego zatrudnienia Wspieranie pracodawców w tworzeniu i przystosowywaniu stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych stosownie do ich potrzeb i moŜliwości w ramach Programu Wyrównywania RóŜnic Między Regionami 2007 – 2008 Utworzenie dwóch nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych w ramach Programu wyrównywania róŜnic między regionami w 2007 r.: 1) pneumatyk, 2) lakiernik PUP Turek, Gmina Brudzew Powiat Turecki - PCPR Turek, beneficjenci programu 2007: „SINTUR” Sp. z o.o. ZPCh w Turku „SINTUR” Sp. z o.o. ZPCh w Turku Urząd Gminy w Turku Utworzenie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej Urząd Gminy w Kawęczynie Podjęcie działań zmierzających do utworzenia na terenie powiatu zakładu aktywności zawodowej. Gmina Malanów Opracowanie systemu specjalistycznego wsparcia osób z niepełnosprawnością intelektualną w miejscu pracy – poprzez osobę asystenta, trenera osoby niepełnosprawnej Pomoc pracodawcom w uzyskaniu refundacji dodatkowych kosztów przystosowania stanowisk pracy, adaptacji pomieszczeń zakładu pracy, nabycia urządzeń odpowiednich do potrzeb i moŜliwości pracy osób niepełnosprawnych Udzielanie poŜyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej osobom niepełnosprawnym Gminy Powiatu Tureckiego PUP Turek Gminy Powiatu Tureckiego PUP Turek PCPR Turek Powiat Turecki - PCPR Turek 70 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 3 Działanie słuŜące rozwijaniu i promocji form współpracy pomiędzy pracodawcami, organizacjami pozarządowymi, samorządem lokalnym, zwiększające moŜliwość zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Organizacja konferencji informacyjno – promocyjnych, Turecka Izba Gospodarcza, PUP Turek, Gmina Malanów Opracowanie i wydanie ulotek informacyjnych, folderów, plakatów informacyjnych dla pracodawców, organizacji pozarządowych osób niepełnosprawnych Turecka Izba Gospodarcza, PUP Turek, PCPR Turek Opracowanie systemu lokalnego wspierania otwartego rynku pracy, rozwijanie form współpracy i wsparcia dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, rozwijanie systemu informacji o ofercie z zakresu rehabilitacji zawodowej Gmina Brudzew 71 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM CEL OPERACYJNY 3.5. ROZWÓJ OPIEKI RODZINNEJ I POPRAWIENIE STANDARDU W PLACÓWKACH INSTYTUCJONALNYCH Lp. 1 Kierunki działań Wczesna, wielospecjalistyczna, kompleksowa, skoordynowana i ciągła pomoc dziecku zagroŜonemu niepełnosprawnością lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie Zadania do realizacji Utworzenie i prowadzenie Ośrodka Terapeutyczno – Rehabilitacyjnego – prowadzenie terapii i rehabilitacji dzieci i młodzieŜy z terenu Powiatu Tureckiego Regionalnym Stowarzyszeniu Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku, Powiat Turecki - PCPR Prowadzenie wczesnej interwencji i przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym związanym z pojawieniem się niepełnosprawności Regionalnym Stowarzyszeniu Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku, PCPR Turek Zorganizowanie bezpłatnego centrum poradnictwa psychologiczno – pedagogicznego przy Regionalnym Stowarzyszeniu Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku Prowadzenie punktu konsultacyjnego (udzielanie informacji, pomoc psychologiczna) przy Stowarzyszeniu „Nadzieja” w Malanowie 2 Wspieranie organizacji pozarządowych działających na rzecz ludzi starych w promowaniu opieki rodzinnej. Prowadzenie Klubu Seniora „Promyk” w Turku przez Stowarzyszenie Pracowników Socjalnych „Tu i Teraz” 3 Szkolenie profesjonalnych kadr zajmujących się opieką środowiskową. Organizacja szkolenia specjalistycznego dla kadr zajmujących się opieką środowiskową – opiekunki domowe 4 Systematyczne podnoszenie jakości usług w domach pomocy społecznej. Szkolenie kadr domów pomocy społecznej 5 Promowanie rodzinnych form wsparcia, w tym rodzinnych domów pomocy społecznej, mieszkań chronionych. Opracowanie systemu pomocy rodzinom osób niepełnosprawnych – usługa „czas wolny” zapewnienie opieki nad niepełnosprawnymi członkami rodziny Utworzenie grupy wsparcia dla rodzin oraz utworzenie klubu rodzin 6 7 Rozwój wolontariatu na rzecz pomocy seniorom. Promowanie środowiskowych form wsparcia, w tym klubów seniora, dziennych domów pomocy i grup samopomocowych. Partnerzy Wspieranie profesjonalnych form pomocy przy udziale wolontariuszy Prowadzenie „Klubu dla Rodziców” przez Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Turku Regionalnym Stowarzyszeniu Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Turku, PCPR Turek Gmina Malanów, Stowarzyszenie „Nadzieja” w Malanowie MOPS Turek, Stowarzyszenie Pracowników Socjalnych „Tu i Teraz” z Turku MOPS Turek, Stowarzyszenie Pracowników Socjalnych „Tu i Teraz” z Turku Powiat Turecki, PCPR Turek Gmina Malanów Gmina Brudzew Gmina Brudzew Gminy z terenu Powiatu Tureckiego 72 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM Utworzenie Centrum Informacji oraz Pogotowia interwencyjnego wraz z lokalem socjalnym Prowadzenie w ramach grup samopomocowych przy świetlicy socjoterapeutycznej kawiarenki internetowej przystosowanej dla osób niepełnosprawnych Gmina Dobra Miejsko Gminny Ośrodek Kultury w Tuliszkowie Realizatorzy celów i kierunków działań: Rada Powiatu, Starosta, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, jednostki organizacyjne powiatu, jednostki zgodnie z właściwością zadań. Środki finansowe na realizację celów: BudŜet powiatu, środki pozyskane z funduszy zewnętrznych: rządowych, pozarządowych, programów celowych, europejskich. Partnerzy w realizacji celów: Instytucje rządowe, samorządowe w szczególności miejskie, miejsko-gminne i gminne ośrodki pomocy społecznej, placówki naukowe i oświatowe, organizacje społeczne, zakłady opieki zdrowotnej, organizacje pracodawców, wolontariat. Efekty realizacji celów: Zwiększenie wiedzy lokalnej społeczności na temat niepełnosprawności i osób niepełnosprawnych. Jak największa liczba osób zatrudnionych i usprawnionych. Efektem realizacji celu winna być takŜe wzrastająca jakość usług rehabilitacyjnych i społecznych oraz aktywny wolontariat. Zwiększenie udziału seniorów w Ŝyciu publicznym, wysoka jakość świadczonych na ich rzecz usług socjalnych, zwiększanie dostępności i wiedzy na temat instytucji pomocowych i samopomocowych. UwraŜliwienie społeczności lokalnej na potrzeby osób starszych, wzrost liczby wolontariuszy, szczególnie młodych, działających na rzecz seniorów, poszerzenie oferty działań wspierających, integrujących, edukacyjnych. 73 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 3.1. MONITORING I EWALUACJA Monitoring i ewaluacja zapisów programu polegać będą na systematycznej ocenie realizowanych działań oraz modyfikacji kierunków działania w przypadku istotnych zmian społecznych, które mogą pojawić się poprzez zmianę regulacji prawnych czy teŜ narastanie poszczególnych kwestii społecznych. Podstawowym celem wyŜej wymienionych działań będzie dostarczenie praktycznej wiedzy potrzebnej przy podejmowaniu decyzji. WdraŜanie Programu monitorowane będzie na bieŜąco przez realizatorów merytorycznych poszczególnych zadań, natomiast ocena stopnia realizacji i osiągniętych efektów dokonywana będzie corocznie przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. 3.1.1. WSKAŹNIKI STOPNIA EFEKTYWNOŚCI REALIZACJI PROGRAMU Do oceny wdraŜanych działań wykorzystane zostaną wskaźniki społeczne. Odzwierciedlają one waŜne wartości zakładane do osiągnięcia celów i ukierunkowują proces rozwoju, w tym m.in.: • dane statystyczne w obszarze dotyczącym ludności – np. przyrost naturalny, saldo migracji, dochody na 1 osobę w podstawowych typach gospodarstw domowych, liczba podopiecznych korzystających ze wsparcia pomocy społecznej, • w obszarze dotyczącym rynku pracy – np. udział zarejestrowanych bezrobotnych w ogólnej liczbie czynnych zawodowo, udział bezrobotnych do 30 roku Ŝycia w ogólnej liczbie bezrobotnych z podziałem na poziom i kierunek wykształcenia, liczba poszukujących pracy na jedno wolne miejsce pracy, oraz te same wskaźniki w odniesieniu do osób niepełnosprawnych bezrobotnych, • w obszarze dotyczącym edukacji i poziomu wykształcenia – np. liczba ludności z wykształceniem wyŜszym, liczba ludności z wykształceniem co najmniej średnim, • wskaźniki społeczne: liczba programów i projektów socjalnych zrealizowanych w ramach poszczególnych celów strategicznych, liczba uczestników szkoleń i warsztatów, liczba osób opuszczających system pomocy społecznej, wychodzących z bezdomności, uzaleŜnienia, liczba utworzonych mieszkań chronionych dla róŜnych grup potrzebujących, liczba inicjatyw społecznych w obszarze aktywizacji i integracji 74 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM społecznej i zadań zleconych w tym zakresie (grupy wsparcia, rodzinne formy opieki nad dziećmi, seniorami i niepełnosprawnymi), • wskaźniki ekonomiczne: stopień poniesionych nakładów, koszty jednostkowe uzyskania efektu, ilość środków finansowych przeznaczonych na realizację danego projektu. 75 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM 4. UWAGI KOŃCOWE Zapisy zawarte w programie będą realizowane w ramach kierunków poszczególnych działań, w zaleŜności od posiadanych przez samorząd i pozyskanych z zewnątrz środków finansowych. Inne dokumenty programowe w zakresie lokalnej polityki społecznej, w szczególności na rzecz osób niepełnosprawnych powinny być zgodne z wytyczonymi w niniejszym dokumencie celami strategicznymi i kierunkami działań. W szczególności powinny je rozwijać i uszczegóławiać. Autorzy niniejszego dokumentu pragną złoŜyć serdeczne podziękowania tym wszystkim, którzy przyczynili się do identyfikacji najwaŜniejszych problemów społecznych środowiska osób niepełnosprawnych. 76 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE TURECKIM