Dr hab. Jarosław Orzechowski Treningi poznawcze jako metoda

Prowadzący:
Tytuł seminarium:
Dr hab. Jarosław Orzechowski
Treningi poznawcze jako metoda korygowania dysfunkcji
poznawczych i stymulowania rozwoju
Opis i cele przedmiotu:
Seminarium magisterskie poświęcone będzie treningom poznawczym, polegającym na rozwijaniu
elementarnych zdolności czy umiejętności poznawczych, takich jak uwaga i pamięć. Wydaje się to istotne
zarówno z perspektywy psychologii rozwojowej czy klinicznej, gdyż jest nadzieja, że treningi poznawcze
pomogą w korygowaniu wybranych dysfunkcji poznawczych, czy zatrzymają albo spowolnią poznawcze
starzenie się osób w podeszłym wieku. Jest też nadzieja, że pozwolą również osobom zdrowym rozwijać
swoje zdolności i umiejętności, poprawiając tym samym swoją efektywność osobistą. Tematyka ta stała
się w ostatnich latach niezwykle popularna, co spowodowało powstanie wielu programów treningowych i
badań nad ich efektywnością. Tych ostatnich nie jest jeszcze tak wiele.
Celem seminarium byłoby przeprowadzenie badań, które miałyby sprawdzać efektywność treningów
poznawczych w określonym kontekście (np. w wybranej grupie, albo określonym przebiegu).
Efekty kształcenia realizowane w ramach seminarium magisterskiego:
Seminarium magisterskie I (semestr I)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego I
Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę z zakresu problematyki
przygotowywanej pracy magisterskiej
Na podstawie przeczytanej literatury potrafi sformułować i uzasadnić hipotezy
badawcze
Student jest świadomy, jaki jest stan jego wiedzy oraz ma zdaje sobie sprawę z
potrzeby jej poszerzania i aktualizowania
K_U06
Zadanie
Dyskusje,
Analiza literatury
Dyskusje
K_K01
Dyskusje
K_W08
Zadanie
Dyskusje
K_W02
Seminarium magisterskie II (semestr II)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego II
Wie, jak tworzyć i weryfikować narzędzia badawcze, a także wie jak dobierać i
stosować narzędzia dostępne, aby uzyskiwać wiarygodne dane
Potrafi przygotować narzędzia potrzebne do przeprowadzenia zaplanowanych
badań
Potrafi zaplanować swoją pracę.
K_U08
K_K05
Prezentacja metody
badawczej
Dyskusje
K_W07
Zadanie
Dyskusje
Seminarium magisterskie III (semestr III)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego III
Student wie, jak zaplanować i przeprowadzić badanie zgodnie ze standardami
metodologicznymi oraz w jaki sposób analizować dane pochodzące z
przeprowadzonego badania
Student potrafi wyszukiwać, interpretować oraz wyjaśnić uzyskane wyniki
będące odwzorowaniem realnych sytuacji psychologicznych
Student ma świadomość odpowiedzialności za prowadzone badania i za osoby
badane, odpowiedzialnie podejmuje decyzje
K_U02
K_K08
Dyskusje,
omówienie
wyników badań
Dyskusje
Seminarium magisterskie IV (semestr IV)
Sprawdzane kierunkowe efekty dla seminarium magisterskiego IV
Zadanie
Student wie, jak należy przygotować i napisać pracę magisterską (zasady
etyczne, formalne i merytoryczne)
Student potrafi przeanalizować i zinterpretować uzyskane wyniki,
przeprowadzić ich dyskusję zgodnie z obowiązującymi go zasadami etyki i
względami formalnymi
Potrafi napisać pracę magisterską
Świadomie stosuje się do zasad etyki zawodowej i w ich świetle rozpatruje
napotykane trudności w realizacji projektu
K_W13
Dyskusje
K_U07
Napisanie i złożenie
pracy magisterskiej
K_U12
K_K07
Dyskusje
Tematyka i przykładowe pytania badawcze:
1. Efektywność treningu poznawczego uwagi u dzieci z ADHD
2. Efektywność treningu poznawczego pamięci roboczej u osób starszych
3. Efektywność treningu poznawczego w grupie studentów
4. Wpływ treningu poznawczego na rozwój poznawczy w grupie dzieci szkolnych
5. Porównanie skuteczności różnych programów treningu poznawczego
6. Efekt transferu treningu poznawczego pamięci roboczej na efektywność podejmowania decyzji
7. Efekt transferu treningu poznawczego pamięci roboczej na inteligencję
Wymagania wobec uczestników seminarium:
Uczestnicy prowadzić będą samodzielne studia literatury oraz własne badania empiryczne. Zatem oprócz
wymagań „technicznych”, tj. umiejętności planowania i przeprowadzania badań eksperymentalnych,
znajomości statystyki, itd., niezbędna jest samodzielność, umiejętność i chęć współpracy innymi
magistrantami oraz zapał do prowadzenia badań empirycznych. Uczulam, iż badania nad treningami
poznawczymi są długotrwałe i pracochłonne.
Wstępny harmonogram pracy i warunki zaliczenia:
I semestr: analiza tekstów i wyników badań dotyczących tematyki seminarium; sformułowanie tematu
pracy i opracowanie programu badań
II semestr: przeprowadzenie badań empirycznych
III semestr: analiza uzyskanych wyników
IV semestr: praca nad ostatecznym kształtem pracy magisterskiej; przygotowanie do obrony.
Podstawowa literatura do zajęć:
Minge, Minge (2013). Trening umysłu dla osób po 50+. Wydawnictwo Edgard.
Bąbel, Baran (2011). Trening pamięci. Projektowanie, realizacja, techniki i ćwiczenia. Wydawnictwo Difin.
Gargól (2011). Trening inteligencji. Ćwiczenia poprawiające sprawność intelektualną. Wydawnictwo:
Publicat SA
A przede wszystkim artykuły źródłowe i doniesienia z badań.
Biogram Promotora:
Dr hab. Jarosław Orzechowski – absolwent psychologii UJ, od wielu lat pracuje jako wykładowca na
stanowisku profesora nadzwyczajnego w SWPS. Prowadzi zajęcia z psychologii poznawczej i biznesu.
Skutecznie wypromował dziesiątki magistrantów. Naukowo zajmuje się problematyką podłoża funkcji
intelektualnych (inteligencja, twórczość, rozwiązywanie problemów) w ujęciu psychologii poznawczej.
Jest autorem wielu publikacji. W ostatnim czasie współpracuje przy tworzeniu systemów treningów
poznawczych. Posiada również wieloletnie doświadczenie jako trener, m.in. umiejętności poznawczych
takich jak myślenie analityczne i twórcze oraz rozwiązywanie problemów.