M. Gorynia, Nauki ekonomiczne a postulat

EKONOMIA i środowisko
Zamówienia:
tel./fax 71 36 80 602 [email protected]
ksiegarnia.ue.wroc.pl
Fiedor_oprawa twarda.indd 1
i środowisko
si a u ileuszo a
ro esora o us a a iedora
d redakcj Stanisława Czai
i Andrzeja Graczyka
Nasze książki można czytać na
ibuk.pl oraz ebookpoint.pl
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
53-345 Wrocław, ul. Komandorska 118/120
www.wydawnictwo.ue.wroc.pl
EKONOMIA
ISBN 978-83-7695-580-3
yda nict o
ni ersytetu
konomiczne o
e
roc a iu
2016-06-08 15:17:24
EKONOMIA
i środowisko
si a u ileuszo a
ro esora o us a a iedora
pod redakc Stanisława Czai
i Andrzeja Graczyka
yda nict o ni ersytetu konomiczne o e
roc a
roc a iu
Senacka Komisja Wydawnicza
Krzysztof Jajuga prze odnicz cy ydzia arz dzania n ormatyki i inans
Andrzej Bąk ydzia konomii arz dzania i urystyki
Marek Biernacki ydzia arz dzania n ormatyki i inans
Paweł Dittmann ydzia Nauk konomicznyc
Małgorzata Gableta ydzia n yniery no konomiczny
Elżbieta Kociołek-Balawejder ydzia n yniery no konomiczny
Kazimierz Perechuda ydzia arz dzania n ormatyki i inans
Paweł Waniowski, Zbigniew Golarz Magdalena Warszawa
ecenzent
Dariusz Pieńkowski
edaktor yda nict a
Dorota Pitulec, Aleksandra Śliwka
edaktor tec niczny
Barbara Łopusiewicz
orektor
Hanna Jurek
k ad i amanie
Małgorzata Czupryńska
ro ekt ok adki
Beata Dębska
Na ok adce ykorzystano zd cie z zaso
oyalty ree
opio anie i po ielanie akie kol iek ormie
wymaga pisemnej zgody Wydawcy
opyri
t y
ni ersytet konomiczny e
roc a
ISBN 978-83-7695-580-3
ruk i opra a
roc a iu
pis treści
Przedmowa ........................................................................................................
7
r tka c arakterystyka osi ni nauko yc dydaktycznyc i or anizacy
nyc u ilata pro z dr a dr c o us a a iedora .........................
9
ykaz osi ni
nauko yc
N
dydaktycznyc i or anizacy nyc
u ilata ......
N
Tadeusz Borys
ersoni kac a or anizac i ako no a orma yra ania istoty no e o
parady matu roz o u........................................................................................
Stanisław Czaja
y rane pro lemy roz o u sp czesne ekonomii eterodoksy ne
ś ietle doro ku ro esora o us a a iedora ..........................................
sław ied r
konomia a pi kno kilka re eks i .................................................................
Marian Gorynia
Nauki ekonomiczne a postulat interdyscyplinarności .....................................
it d Kwa nicki
y tko oś roz o u ospodarcze o uropy ac odnie i e dro a do
kapitalizmu ........................................................................................................
E ieta M czy ska aweł rys
yzyko sekularne sta nac i perspekty a mi dzynarodo a i casus olski
azy i skr k
Nauko oś ma yc opraco a z ekonomii .....................................................
87
pis treści
N
N
yszard r wiecki ar ara Si ta karska
arakterystyczne pro lemy spo eczno ospodarcze i ekolo iczne olski
okresie e trans ormac i ................................................................................
Andrzej Graczyk
e ionalny rynek poz ole na emis
Andrzej Kassen er
Niskoemisy ny roz
olski
eksperyment opolski ......................
y rane za adnienia .....................................
ar ara Kryk
ac unek sozoekonomiczny i analiza koszt
korzyści ako podsta a
decyz i in estycy nyc
dziedzinie oc rony środo iska .............................
E
ieta rek A nieszka rek
koe ekty noś ospodarki arunkiem zielone o zrostu i roz o u
zr no a one o ...............................................................................................
Cezary Madryas
y rane aspekty tec nolo iczne i ekonomiczne udo y z iornik
retency nyc
miastac ..................................................................................
a ał Miłaszewski
ykorzystanie zaso
odnyc
olsce.....................................................
ade sz ind r eszek reisner
a ospodaro anie morskic zaso
mineralnyc z odne z zasadami tr a
ości roz o u......................................................................................................
asz innicki
No atorskie in ynierskie tec nolo ie środo isko e
ymiar ekonomiczny
eszek
niak Sy wia ziedzic
arz dzanie re ionem kontekście realizac i polityki ospodarcze
i ekolo iczne nii urope skie studium przypadku ...................................
erzy w dziak
ec anizmy zarz dzania akości po ietrza studium przypadku ..............
asz y icz
olityka ekolo iczna a ospodarcza..................................................................
ako czenie.......................................................................................................
i lio ra a ........................................................................................................
Przedmowa
a dy u ileusz sk ania do re leks i i szukania odpo iedzi na kilka zasadniczyc pyta
o uda o si u ilato i osi n
o po inien eszcze zrealizo a dla sie ie i innyc
aki ślad pozosta i dotyc czas umys ac i sercac innyc ludzi
przypadku nasze o u ilata pro z dr a dr c o us a a iedora
odpo iedzi na te pytania s imponu ce
ci u ielu lat ardzo t rcze i intensy ne pracy po sta y e o liczne dzie a odkrycia i idee a ne dla nauki praktyki
ospodarcze i dydaktyki
lany na przysz oś ukryte s
umyśle sercu i marzeniac u ilata o na si
spodzie a e zao ocu one kole nymi t rczymi per ami
lady umys ac innyc ludzi kt re u ilat pozosta i ś iadcz o e o mistrzost ie
romna rzesza e o uczni to pot ierdza lady ludzkic sercac
s natomiast do odem spania yc cec c arakteru i oso o ości u ilata
rzedk adana mono ra ia konomia i środo isko est skromnym do odem
nasze dzi czności dla pro z dr a dr c o us a a iedora
y itne o
czone o spania e o Nauczyciela i do re o ciep e o z o ieka
Wdzięczni przyjaciele, koledzy i uczniowie
arian orynia
ni ersytet konomiczny
oznaniu
Nauki ekonomiczne a postulat
interdyscyplinarności*
st p
ec
sp czesne ospodarki est post pu ca z o onoś ycia ospodarcze
o oraz szy ko zac odz ce zmiany
ś iecie ospodarczym nast pu r nocze
śnie i nak ada si na sie ie liczne niekiedy przeci sta ne procesy
n ce
c tyc proces
y o i est przyspieszenie o lne o post pu tec nolo iczne o
e o na a nie szym sp czesnym nurtem s udoskonalane tec nolo ie in or
matyczne pro adz ce do zrostu szy kości i zakresu romadzenia przet arzania
i przesy u in ormac i .
rocesy zac odz ce o iekcie ada nauk ekonomicznyc
yma a z kolei
reakc i po stronie nauki d ce do opisu zrozumienia i y aśnienia zac odz cyc
tendenc i ost p upra ianiu nauki z edne strony rodzi implikac do po
iania si spec alizac i śr d adaczy z dru ie zaś po sta e za ro enie autono
mizac i i yizolo ania ynik po edynczyc ada oraz niezdolności do ic in
te rac i i syntezy szersze koncepc e teoretyczne pec alizac a adaczy po
ia
si
spos la ino y i mec aniczny yodr nia si coraz to no e pode ścia
cz sto mar inalne pery ery ne i t rne kt re zaczyna y
asnym yciem nie
rzadko oder aniu od dotyc czaso e o doro ku ez dostateczne o na i zania
rzy oto u c ninie szy artyku od o ano si do cześnie po sta yc opraco a
orynia O klasyfikacji nauk zajmujących się międzynarodową działalnością gospodarczą
kulska
omiter
ic alczyk red Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej:
księga jubileuszowa z okazji 45-lecia pracy naukowej Profesora Jana Rymarczyka
yda nict o
ni ersytetu konomiczne o e roc a iu roc a
orynia O interdyscyplinarności
biznesu międzynarodowego maszynopis po ielony
i ykorzystano ic ra menty
or
orynia
o alski Nauki ekonomiczne i ich klasyfikacja a wyzwania współczesnej
gospodarki konomista
nr s
Nauki ekonomiczne a postulat interdyscyplinarności
do cześnie eksploato anyc kierunk
ada czyc
r anizo ane s coraz to
no e kon erenc e i seminaria po sta kole ne periodyki rośnie rezer uar ie
dzy udost pniane sieci Nierzadko pode mo ane s adania o c arakterze przy
czynkarskim ma e donios ości i niskim potenc ale kreaty ności rozumianym ako
pra dopodo ie st o st orzenia lepsze teorii atomizo anie niekt ryc szk
ada czyc po sta anie sztucznyc arier np postaci ardzo ermetyczne o
zyka rak korespondenc i mi dzy pode mo anymi ysi kami ada czymi itp
mo dopro adzi do unkc ono ania nauk ekonomicznyc
postaci nadmier
nie s ra mentaryzo ane a ednocześnie ma o zrozumia e dla szersze o rona
interesariuszy co i e si z ryzykiem utraty przez nauki ekonomiczne unkc o
nalności stosunku do spo ecze st a kt re co do zasady est interesariuszem
na a nie szym i pier otnym dy ponosi nak ady na inanso anie ada ekono
micznyc
spomniane cześnie inte rac a i synteza nie s
zasadzie mo li e
ez pro adzenia ada o c arakterze interdyscyplinarnym multidyscyplinarnym
ielodyscyplinarnym czy transdyscyplinarnym
ile tendenc a do spec alizac i
est po szec nie idoczna i akcepto ana o tyle spomniane nie ezpiecze st a
s rzadzie przedmiotem re leks i
elem ninie sze o opraco ania est s ormu o anie u a odnośnie do dia no
zy stanu i stopnia interdyscyplinarności ada pro adzonyc przez przedsta icieli
nauk ekonomicznyc
skazanie na potrze pe nie sze realizac i postulatu interdy
scyplinarności ak r nie zaryso anie mo li yc scenariuszy e oluc i te dziedzi
ny pod k tem realizac i postulat interdyscyplinarności i multidyscyplinarności
Nauki ekonomiczne a ilozo ia nauki
orzenie re leks i nad interdyscyplinarności nauk ekonomicznyc si a
ilozo ii nauki ilozo ia nauki stano i po
ion re leks na temat te o czym
est nauka co mo na ada oraz ak mo na ada a szcze lnie tak e ak dzia al
noś ada cza inna y zor anizo ana
edne strony ma o est c y a przed
sta icieli nauk ekonomicznyc kt rzy nie z odz si z po l dem e ekonomia
dru ie ednak strony nie szyscy ekonomiści s oic
potrze u e ilozo ii
adaniac explicite od o u si do osi ni
ilozo ii nauki ymczasem nauki
ekonomiczne nauki spo eczne szelkie nauki potrze u ilozo ii raktycznie
ka da dyscyplina nauko a azu e na akic ś podsta ac ilozo icznyc a przede
szystkim tyc kt re dotycz relac i mi dzy adan rzeczy istości a teori
d
c produktem upra iania nauki ole noś określe
poprzednim zdaniu nie est
przypadko a o rzeczy istoś kt r adamy est pier otna a zar no procesy
ardt Studia z realistycznej teorii ekonomii
yda nict o
eck
arsza a
s
Marian Gorynia
pozna cze ak i ic
yt ory czyli iedza nauko a a szcze lnym ypadku
teoria ma c arakter t rny
zym aści ie est teoria i aki est e z i zek z adan rzeczy istości
e sp czesne ilozo ii nauki cz sto spotykany est po l d e optymalnym sta
no iskiem ilozo icznym przyczynia cym si do sukces
nauki est stano isko
realizmu ilozo iczne o kt re mo na streści
trzec punktac
• realnoś ze n trzne o ś iata czyli niezale noś ś iata o ser o ane o od
pozna ce o o podmiotu
• ś iat ze n trzny czyli rzeczy istoś ma ielo arst o
skompliko an
struktur
• ś iat ze n trzny est pozna alny
yt orem pro adzenia ada nauko yc est iedza nauko a uto samiana
cz sto z teori
adania nauko e po inny spe nia określone arunki sk ada ce
si na kryterium rac onalności o inny mie ustalony cel ykorzysty a kry
teria k ali iko ania ynik
do iedzy nauko e stoso a metody uznane za
aści e przez spec alist
a ponadto po inny y s ormu o ane z przestrze
aniem zasad reda o ania tekst
nauko yc
zcze lnym zaa anso anym
przypadkiem iedzy nauko e est teoria e inic a teorii zapropono ana przez
ztompk do rze opisu e relac e mi dzy adan rzeczy istości ś iatem ze
ed u te o
n trznym a teori opisu c
spos nauko y t rzeczy istoś
autora teoria o e mu e trzy rupy t ierdze za o e o lna orientac a teore
tyczno metodolo iczna model po cio y oraz teoria empiryczna
dzia alności nauko e po szec nie est przy mo ane za o enie i rzeczy
istoś ma ielo arst o skompliko an struktur kt ra ma udo
ierar
c iczn
a o enie to zosta o u te koncepc i o lne teorii system
kt re
przy mu e si e z iolo iczne o punktu idzenia szec ś iat to ierarc ia po
a
cz szy od cz stek elementarnyc a do or anizac i ponadindy idualnyc
o enie o ierarc iczne udo ie szec ś iata zosta o nast pnie per analogiam
przeniesione z iolo ii do innyc dyscyplin
tym tak e do nauk spo ecznyc
a szcze lności nauk ekonomicznyc
ak i c ielo arst o oś
ieloaspek
to oś oraz roz udo ana ierarc iczna struktura rzeczy istości spra ia
e
est ona
arunkac kole nyc odkry nauko yc i o lne o post pu nauce
coraz ardzie z o ona
am e s
oraz
un e Scientific Realism. The Search for Systems t
prin er Ne
eidel er erlin
s
ztompka Wstęp do wydania polskiego
urner Struktura teorii socjologicznej
N arsza a
s
on ertallan y Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania
N Warszawa
s
ork
Nauki ekonomiczne a postulat interdyscyplinarności
asy nalizo ana z o onoś adane rzeczy istości impliku e koniecznoś spe
c alizac i natomiast za emne po i zania mi dzy r nymi elementami i aspek
tami adane rzeczy istości spra ia
e imperaty em sta si adania yc o
dz ce poza ranice skic spec alistycznyc i ermetycznyc dyscyplin ym
samym z edne strony po a ia si paradoks o iekty ne z o oności adane o
ś iata oraz ymuszone tymi okolicznościami spec alizac i
dru ie zaś strony
rozi nam nie ezpiecze st o zatomizo ania nauki i poszatko ania e na coraz
szcze o sze dyscypliny i su dyscypliny ez zape nienia inte rac i i syntezy
rozproszonyc ynik
a okolicznoś ten s oisty paradoks m
y skra nyc
arunkac dopro adzi do zak estiono ania spo eczne u yteczności i unkc o
nalności nauki
edn z recept ma cyc zaradzi post pu ce 7 z o oności adane rzeczy i
stości est spec alizac a ama spec alizac a est ednak nie ezpieczna otrze ne
s adania interdyscyplinarne i multidyscyplinarne
lasy ikac a nauk
olsce a interdyscyplinarnoś
multidyscyplinarnoś i transdyscyplinarnoś
ada nauko yc
ic alna urz do a klasy ikac a o szar
dziedzin i dyscyplin nauko yc
ma przede szystkim cele pra matyczne z i zane z unkc ono aniem pe nyc
aspekt
ycia nauko e o a anse nauko e or anizac a instytuc i ada czyc
or anizac a uczelni rynek czasopism nauko yc itp
otrze a istnienia mo li ie
lo iczne i prze rzyste klasy ikac i iedzy nauko e dotycz ce dzia alności o
spodarcze czasami udzi ednak tpli ości z czym trudno si z odzi
lasy i
kac a taka est niez dna z ielu po od
• s u y ona do or anizo ania ada nauko yc co cale nie przeczy postulato
i pro adzenia ada interdyscyplinarnyc
• est przydatna or anizo aniu procesu dydaktyczne o
• est ykorzysty ana do oceny doro ku nauko e o os
u ie a cyc si
o a ans nauko y stopie nauko y doktora stopie nauko y doktora a ili
to ane o tytu nauko y pro esora
Na cz ście przy mu e si
e kryteriami podzia u nauki na cz ści sk ado e
dziedziny dyscypliny spec alności itd s
orynia
o alski yd cyt s
o onoś adane rzeczy istości est e cec o iekty n
ycie określenia post pu ca
z o onoś ma na celu z r cenie u a i na okolicznoś e miar ak pro adzone s coraz ardzie
zaa anso ane adania mo e po sta a iluzoryczne
ra enie e istotnie rzeczy istoś sta e si
coraz ardzie z o ona
7
Marian Gorynia
• o iekty ada i dotycz ce ic pro lemy nauki r nice przedmioto e
• metody ada i ypraco ane z ic zastoso aniem teorie r nice metodolo
iczne
•
aści e im zyki nauko e r nice zyko e8.
oda nale y e kryteria te po inny y spe nione cznie
ers i nieco
prostsze u a a si
e ra menty nauki ydziela si ze z l du na przedmiot
i metod nteresu cy przyk ad delimitac i dyscypliny
arst ie pode ś teore
tycznyc metod ada czyc oraz siatki po poda e
uszko ski9.
Na cz ście stoso anym podzia em nauki na cz ści sk ado e est podzia y
.
r nia cy trzy stopnie dziedzin nauki dyscyplin nauki i spec alnoś nauko
au a y nale y e o ic alnie yr nia si tak e szersz od y e ymienionyc
kate ori kt r stano i o szary iedzy ziedzina nauk ekonomicznyc nale y
do o szaru nauk spo ecznyc o ok dziedziny nauk spo ecznyc i dziedziny nauk
pra nyc
ozporz dzenie inistra Nauki i zkolnict a y sze o z sierpnia
r spra ie o szar
iedzy dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin nauko
yc i artystycznyc
odnie z przy o anym rozporz dzeniem dziedzinie nauk ekonomicznyc
zosta y yr nione cztery dyscypliny ekonomia inanse nauki i zarz dzanie oraz
to arozna st o
onadto nale y zaznaczy e cz sto pode mo ane s nie ormalne pr y dal
sze o ardzie szcze o e o opisu ykazu zaintereso a ada czyc i przed
miotu ada
postaci su dyscyplin yr nianyc
ramac poszcze lnyc
yr ni
ramac dyscypliny ekonomia na
dyscyplin Na przyk ad
iedor
st pu ce su dyscypliny teoria i metodolo ia ekonomii mikroekonomia makro
ekonomia mezoekonomia mi dzynarodo e stosunki ekonomiczne istoria o
spodarcza ekonomia i polityka re ionalna z ospodark przestrzenn
eo ra ia
ekonomiczna polityka spo eczna marketin
adania rynku statystyka ekono
metria i adania operacy ne ekonomika rolnict a i si ekonomika pracy i sto
sunki przemys o e ekonomia ekolo iczna i zr no a one o roz o u ed u
te o same o autora dyscyplinie inanse mo li e est yr nienie nast pu cyc
su dyscyplin zarz dzanie inansami przedsi iorst
inanse pu liczne inanse
oso iste rynki inanso e oraz rac unko oś i spra ozda czoś inanso a ko
a is
aros O klasyfikacji nauk orum kademickie
nr s
uszko ski Próba delimitacji obszaru badawczego studiów europejskich między naukami
o polityce i stosunkami międzynarodowymi
zaputo icz red Studia europejskie. Wyzwania interdyscyplinarności ni ersytet arsza ski ydzia ziennikarst a i Nauk olitycznyc
arsza a
a is
aros yd cyt s
iedor Stan nauk ekonomicznych w Polsce w świetle wyników badania ankietowego ma
szynopis po ielony omitet Nauk konomicznyc olskie kademii Nauk arsza a
s
8
9
Nauki ekonomiczne a postulat interdyscyplinarności
lei nauki o zarz dzaniu o e mu su dyscypliny metodolo ia zarz dzania metody
i instrumenty zarz dzania zarz dzanie strate iczne zarz dzanie operacy ne za
rz dzanie zaso ami oraz in ormatyka ekonomiczna
o szec nie znanym i stoso anym przyk adem podzia u dyscypliny ekonomia
na cz ści sk ado e est klasy ikac a ypraco ana ramac ournal o conomic
iterature
ttps
aea e or econlit el odes p p ie
el
u y ona do uporz dko ania literatury nauko e
ramac te e dyscypliny y
r niono nie
kate orii o lnyc kt re dziel si nast pnie na kate orie szcze
o e o kate orii o lnyc general categories zaliczono ekonomi i nauczanie
General Economics and Teaching istori myśli ekonomiczne History of Economic Thought metodolo i i pode ście eterodoksy ne Methodology, and Heterodox
Approaches metody matematyczne i ilościo e Mathematical and Quantitative Methods mikroekonomi makroekonomi i ekonomi monetarn Microeconomics;
Macroeconomics and Monetary Economics ekonomi mi dzynarodo
International Economics ekonomi inanso
Financial Economics ekonomi sektora pu
liczne o Public Economics zdro ie edukac i do ro yt Health, Education, and
Welfare ekonomi pracy i u cia demo ra iczne o Labor and Demographic Economics pra o i ekonomi Law and Economics or anizac przemys u Industrial
Organization zarz dzanie iznesem i ekonomi iznesu Business Administration
and Business Economics marketin Marketing rac unko oś Accounting za
rz dzanie personelem Personnel Economics istori ospodarcz Economic History roz
ospodarczy Economic Development inno ac e Innovation zmiany
tec nolo iczne i zrost Technological Change and Growth systemy ospodarcze
Economic Systems rolnict o i ospodaro anie zaso ami naturalnymi ekonomi
środo isko i ekonomi ekolo iczn Agricultural and Natural Resource Economics Environmental and Ecological Economics o szary mie skie o szary ie skie
re iony nieruc omości i ekonomi transportu Urban, Rural, Regional, Real Estate,
and Transportation Economics r norodne kate orie Miscellaneous Categories
inne szcze lne rodza e Other Special Topics
ak spomniano edn z a nyc przes anek uporz dko ania o szar
dziedzin i dyscyplin s z l dy kompetency ne przy ocenie niosk
o a anse
nauko e
odzi o to y doro ek kandydata do stopnia al o tytu u nauko e o
zosta oceniony przez ac o e o recenzenta pe nienie te o postulatu cale nie
yklucza pro adzenia ada interdyscyplinarnyc multidyscyplinarnyc czy na
et transdyscyplinarnyc z myśl o przy oto aniu prac a anso yc mo e ed
nak st arza określone pro lemy z zaliczeniem pracy do konkretne dyscypliny
ymienione cześnie trzy mo li e relac e interdyscyplinarnoś multidyscy
plinarnoś transdyscyplinarnoś mi dzy po i zanymi dyscyplinami nauko ymi
y a r nie de inio ane literaturze przedmiotu akresy tyc po
nie s
Marian Gorynia
asne i ednoznacznie u mo ane piśmiennict ie
niekt ryc u ciac po cie
interdyscyplinarności u a ane est za to same z po ciem multidyscyplinarno
ści a tak e z po ciem transdyscyplinarności
dmienne stano isko prezentu e
a atek
e o zdaniem multidyscyplinarnoś zak ada interakc d c lu
i ce dyscyplin
y mo na y o m i o interdyscyplinarności konieczne est
eszcze spe nienie arunku inte rac i i syntezy pode ś c arakterystycznyc dla
poszcze lnyc dyscyplin Natomiast transdyscyplinarnoś oznacza nie tyle u
na et inte rac czy te komunikac pomi dzy dyscyplinami ile yc odzenie
ponad dyscypliny s oist transcendenc dyscyplin .
tym opraco aniu przy mu e si e interdyscyplinarnoś mo na rozumie
co na mnie na cztery sposo y
• pro adzone dane dyscyplinie adania od o u si
spoma a co do in
nyc dyscyplin zlokalizo anyc
innym o szarze nauki np od o ania eko
nomii oraz nauk o zarz dzaniu do o lne teorii system
ma ce korzenie
iolo iczne inny przyk ad to na i zania ekonomii i nauk o zarz dzaniu do
teorii e oluc i e olucy na teoria irmy
• pro adzone dane dyscyplinie adania od o u si
spoma a co do in
nyc dyscyplin zlokalizo anyc
inne dziedzinie nauki ale nale ce do
te o same o o szaru nauki np u cie irmy ramac ekonomiczne teorii
pra
asności na i zu e do dyscypliny pra o nale ce do dziedziny nauk
pra nyc inny przyk ad to na i zanie ekonomii i naukac o zarz dzaniu
do znane z soc olo ii koncepc i zakorzenienia kole ny przyk ad to czerpanie
z doro ku psyc olo ii przez nauko c upra ia cyc inanse co dopro a
dzi o do ykszta cenia si inans
e a ioralnyc
• pro adzone dane dyscyplinie adania od o u si spoma a co do dys
cyplin zlokalizo anyc
te same dziedzinie np teorie irmy roz i ane
ramac ekonomii oraz nauk o zarz dzaniu cz sto od o u si do koncepc i
ypraco anyc przez dyscyplin inanse
• pro adzone dane su dyscyplinie adania na i zu
spoma a co do a
da nale cyc do innyc su dyscyplin ramac dane dyscypliny ten przy
padek interdyscyplinarności da e si at o zak estiono a z czyste pozyc i
lo iczne ale przez niekt ryc y a on respekto any
No ak ar Multidyscyplinarność w metodologii nauk ekonomicznych stosowanej do analizy
i opisu procesów integracji europejskiej
zaputo icz red Studia europejskie. Wyzwania
interdyscyplinarności ni ersytet arsza ski ydzia ziennikarst a i Nauk olitycznyc
ar
sza a
s
a atek Dyscyplinarna analiza czy interdyscyplinarna synteza? Uwagi o europeistyce jako
kierunku studiów uniwersyteckich
zaputo icz red Studia europejskie. Wyzwania interdyscyplinarności ni ersytet arsza ski
ydzia ziennikarst a i Nauk olitycznyc
arsza a
s
am e s
Nauki ekonomiczne a postulat interdyscyplinarności
Nale y przypomnie e de facto arunek interdyscyplinarności
ers i moc
ne po inien zak ada i na i zanie do innyc dyscyplin dotyczy ednocześnie
przedmiotu ada metodolo ii oraz zyka z sto ednak arunek ten y a trak
to any spos
a odny roz czny
czas ystarczy z i zek z inn dyscypli
n
kt re kol iek z trzec ymienionyc p aszczyzn
Na k esti interdyscyplinarności i multidyscyplinarności mo na tak e spo rze
z punktu idzenia za emne o relaty ne o znaczenia a i czy roli dyscyplin
c odz cyc
interakc e ada cze rzytoczone odmiany interdyscyplinarności
zak ada
e pro adzonyc adaniac mamy do czynienia z dyscyplin
n inacze podsta o
dominu c al o iod c oraz z dyscyplin dodatko
inacze spoma a c trakto an pomocniczo akie po mo anie interdyscypli
narności z edne strony nie st arza arier dla pro adzenia ada od o u cyc
si do pode ś teoretycznyc metod ada czyc i modeli po cio yc zaczerp
ni tyc z innyc dyscyplin a z dru ie strony nie kreu e pro lem z zak ali iko
aniem ada do o szaru dziedziny i dyscypliny np spra ac a anso yc lu
przydzia u środk na adania
kolei po cie multidyscyplinarności ielodyscyplinarności mo e y i za
ne z pro adzeniem ada określone o ra mentu rzeczy istości z perspekty po
zna czyc co na mnie d c dyscyplin kt re realizo anym adaniu pozosta
stosunku do sie ie relac i z l dne r norz dności czy iście mo na tuta
tak e y enero a co na mnie kilka typ
multidyscyplinarności zale ności
od te o do akic dziedzin i o szar
nale
c odz ce rac u dyscypliny
o rym przyk adem odnosz cym si do d c dyscyplin poc odz cyc z edne
a su
o o szaru i z edne dziedziny iedzy est zarz dzanie strate iczne
dyscyplina e z l dnie podo nym zr no a onym stopniu czerpie zar no
z ekonomii ak i z nauk o zarz dzaniu nny ale pod ieloma z l dami odmienny
przyk ad mo e stano i ekono izyka amy e ypadku do czynienia z r no
le ym u z l dnieniem koncepc i ekonomii i izyki
ako czenie
rzepro adzone
opraco aniu roz a ania z ednoczesnym ykorzy
staniem innyc prac autora i sp praco nik
poz ala na s ormu o anie
d c kate orii niosk
odnośnie do przysz ości interdyscyplinarności nauk
ekonomicznyc
ier sza rupa konkluz i i e si z interdyscyplinarności ada
ramac
dziedziny nauk ekonomicznyc
o na tuta s ormu o a nast pu ce u a i
orynia
anko ska
przedsiębiorstwa konomista
nr
czarzak Zarządzanie strategiczne jako próba syntezy teorii
s
Marian Gorynia
•
yda e si e przysz ości dziemy mieli do czynienia z zac o aniem o ra
niczone odr ności dyscyplin c odz cyc
sk ad dziedziny nauk ekono
micznyc
• nale y si liczy z yst po aniem coraz licznie szyc prze a
po
ia
ce si kon er enc i ada ekonomicznyc inanso yc i ada
ramac
nauk o zarz dzaniu a na et o r ie to arozna st a
• doś iluzoryczne i c y a niepotrze ne y y y pr y ryso ania ścis e linii de
markacy ne pomi dzy dyscyplinami onieczny yda e si kompromis uzna
cy ic o raniczon odr noś z ednoczesn rezy nac z poszuki ania pr
zakreślenia yra nyc ranic mi dzy nimi .
ru a rupa niosk dotyczy relac i ekonomii z innymi dyscyplinami spoza
dziedziny nauk ekonomicznyc
odniesieniu do nie mo na tak e spr o a
s ormu o a kilka prze idy a na przysz oś
•
yda e si e racze
dzie spada sk onnoś ekonomii do zac o a imperia
listycznyc
• ednocześnie narasta
dzie tendenc a do kooperac i d a sorpc i elemen
t innyc nauk spo ecznyc
• poszerza si
dzie ykorzystanie przez ekonomi za o e i metod ada
czyc poc odz cyc z innyc dyscyplin dzi ki czemu osi alne d lepsze
ardzie realistyczne y aśnienia ielu z a isk ekonomicznyc
• pra dopodo ne est ykszta cenie si tr a e o umiarko ane o pluralizmu
pode ś ada czyc
ekonomii
• na et ednak eśli po stanie no y dominu cy pro ram ada czy ekono
mii to stanie si to du e mierze dzi ki p y o i psyc olo ii soc olo ii
i innyc nauk spo ecznyc
dzie si on zape ne opiera na d c silnie
spo ecznyc za o eniac
ednostki ospodaru ce s racze spo ecznie
zakorzenione ni atomistyczne
ednostki i struktury spo eczno ekono
miczne środo isko rynki instytuc e itp za emnie na sie ie oddzia u .
o na reszcie skaza na to e roz
nauk ekonomicznyc
przysz ości
dzie musia pra dopodo nie mierzy si ze z a iskami kryzyso ymi podo ny
mi do tyc zapocz tko anyc
roku
yda e si e ednym ze sposo
zape nienia i ksze z ie ności analiz ekonomicznyc z pro lemami rzeczy i
ste o ś iata ospodarcze o dzie si anie na coraz szersz skal do roz a a
interdyscyplinarnyc .
or
orynia
o alski yd cyt
rzezi ski
orynia
ocku a Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI
wieku. Między imperializmem a kooperacją konomista
nr
orynia
o alski Nauki ekonomiczne a kryzys gospodarczy tudia konomiczne
nr