Pobierz plik [pdf 272.27 KB]

KOMENTARZ RYNKOWY
Listopad 2009
OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE
PIOTR NOWAK
kwietnia 2008 wzrósł powyżej wartości odniesienia (50)
i wyniósł 52,4. Do największego wzrostu w porównaniu
do miesiąca poprzedzającego od momentu rozpoczęcia
publikacji PMI, w głównej mierze przyczynił się wzrost
produkcji (55,5) oraz wskaźnik nowych zamówień (54,8).
Nadal negatywnie oddziałują zapasy, jak również
zatrudnienie. W przypadku pierwszego czynnika istnieje
duże prawdopodobieństwo poprawy w nadchodzących
miesiącach, natomiast naszym zdaniem sytuacja na
rynku pracy, będzie jednym z większych wyzwań
stojących przed rządem w 2010 roku.
Wykres 1 Produkcja przemysłowa a wskaźnik PMI.
Produkcja przemysłowa, pomimo wciąż ujemnego
poziomu w październiku, również ukazała lepszy stan
polskiej gospodarki, w porównaniu z oczekiwaniami
rynku i wyniosła -1,2% r/r. Apetyty na lepsze wyniki za
listopad rozbudził wskaźnik PMI1 , który pierwszy raz od
50,0
10
45,0
0
40,0
-10
35,0
-20
30,0
2009-08-31
20
2007-09-30
55,0
2005-10-31
30
2003-11-30
60,0
2001-12-31
40
2000-01-01
PKB I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA
Ostatni
tydzień
listopada
był
wyczekiwany
z niecierpliwością przez większość inwestorów, gdyż był
to czas publikacji najważniejszej danej z rodzimej
gospodarki w ostatnich miesiącach – PKB za trzeci
kwartał 2009. Opublikowana wartość nie zawiodła,
a wręcz pozytywnie zaskoczyła nawet największych
optymistów, gdyż polska gospodarka odnotowała
wzrost w 3 kwartale br. o 1,7% w ujęciu rocznym. Do
poprawy sytuacji przyczynił się w głównej mierze wzrost
konsumpcji gospodarstw domowych, co w znacznym
stopniu może być wytłumaczone okresem wakacyjnym
i większym odsetkiem Polaków spędzających urlop
w kraju. Kolejnym ważnym czynnikiem jest niższa
dynamika spadku inwestycji, która wyniosła 1,5%.
Przyczyniły się do tego w głównej mierze inwestycje
samorządowe i przygotowania do EURO 2012, co
pozwoliło zniwelować negatywny wpływ braku
aktywności przedsiębiorstw na tym polu. W dalszym
ciągu dodatnią kontrybucję do Produktu Krajowego
Brutto odnotowujemy ze strony eksportu netto. Szansę
na poprawę w ostatnim kwartale br. wyniku z kwartału
poprzedzającego widzimy w możliwości odbudowania
zapasów, które na przestrzeni ostatnich miesięcy
negatywnie ciążyły na odczytach PKB.
Produkcja przemysłowa r/r, wyrównana sezonowo (lewa oś)
Wskaźnik menedżerów logistyki PMI (prawa oś)
Źródło: Dane GUS i Markit Economics.
INFLACJA
Inflacja CPI2 w październiku wyniosła 3,1 r/r,
i wyłączając styczeń 2009, jest to najniższa wartości od
października 2007. Za spadek inflacji w głównej mierze
odpowiedzialne są niższe ceny żywności i napojów
z dynamiką produkcji przemysłowej w długim okresie może być
traktowany jako wskaźnik wyprzedzający dynamikę PKB.
Wskaźnik CPI pokazuje zmiany cen płaconych za dobra
i usługi przez konsumentów. Koszyk obejmuje między innymi: ceny
żywności, energii, odzieży, transportu, opieki medycznej, edukacji czy
koszty zakwaterowania.
2
1
w
Wskaźnik
PMI
(Indeks
aktywności
gospodarczej
sektorze wytwórczym) ze względu na swoją istotną korelację
1
bezalkoholowych w porównaniu do października roku
ubiegłego, jak również niższy wzrost cen w segmencie
„użytkowanie mieszkania i nośniki energii”.
Zgodnie z oczekiwaniami inflacja sukcesywnie zmierza
w kierunku celu wyznaczonego przez Radę Polityki
Pieniężnej i pomimo spodziewanej stabilizacji na
poziomie powyżej 3% do końca roku, to pierwszy
kwartał 2010 powinien przynieść jej gwałtowny spadek
ze względu na wysoką bazę z 2009 roku. Podtrzymujemy
nasze oczekiwania co do braku jakichkolwiek zmian na
stopach procentowych zainicjowanych przez RPP
w obecnym składzie. Z drugiej strony pojawiające się
coraz częściej w mediach kandydatury na nowych
członków Rady, zdają się potwierdzać tezę, że ze
względu na znaczną rozbieżność w poglądach co do
właściwego kierunku kształtowania się polityki
monetarnej, należy poczekać do uformowania się
końcowego składu nowej Rady z wysuwaniem
wniosków co do ewentualnych ruchów w 2 połowie
2010 roku.
miliona. Rosnące bezrobocie w połączeniu z ujemnym
realnym wzrostem płac powoduje, iż gospodarstwa
domowe dysponują coraz mniejszą ilością środków
finansowych, co może mieć zdecydowanie negatywne
konsekwencje dla popytu wewnętrznego i przyczynić się
do gorszych danych dotyczących sprzedaży detalicznej.
Nie należy oczekiwać poprawy w nadchodzących
miesiącach i tak na przykład szacunki za listopad
wypadają jeszcze gorzej, gdyż w powszechnej opinii
stopa bezrobocia może sięgnąć 11,4%, nieuchronnie
zbliżając się do poziomu 12% na koniec roku.
Wykres 3 Rynek pracy w Polsce.
24,0%
24,0%
20,0%
20,0%
16,0%
16,0%
12,0%
12,0%
8,0%
8,0%
Wykres 2 Inflacja a cel inflacyjny NBP.
4,0%
4,0%
28,0
0,0%
0,0%
24,0
-4,0%
-4,0%
-8,0%
-8,0%
-12,0%
2009-07-31
2008-01-31
2006-07-31
2005-01-01
2003-07-31
12,0
2002-01-01
16,0
2000-07-31
1999-01-01
20,0
Wydajnośc pracy w sektorze przemysłowym ogółem (R/R)
Realny fundusz płac 3MA (dynamika R/R)
8,0
Realna średnia płaca w sektorze przemysłowym 3MA (dynamika R/R)
Zatrudnienie w sektorze przemysłowym (dynamika R/R)
4,0
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS.
0,0
CPI R/R
stopa redyskontowa
stopa lombardowa
stopa interwencyjna
PPI R/R
Net CPI
2009-01-01
2008-04-01
2007-07-01
2006-10-01
2006-01-01
2005-04-01
2004-07-01
2003-10-01
2003-01-01
2002-04-01
2001-07-01
2000-10-01
2000-01-01
1999-04-01
1998-07-01
1997-10-01
1997-01-01
-4,0
Źródło: Dane GUS i NPB.
RYNEK PRACY
Według najnowszych danych w październiku w sektorze
przedsiębiorstw nie zaszły wielkie zmiany jeżeli chodzi
o liczbę zatrudnionych. Jest to jeden z nielicznych,
pozytywnych sygnałów płynących z rynku pracy,
potwierdzający trend wzrostowy w sektorze. Powyższa
sytuacja nie zmienia obrazu realnego wzrostu płac,
który nadal oscyluje wokół zera.
Stopa bezrobocia dla całej gospodarki niestety nadal
znajduje się na fali wznoszącej i liczba zarejestrowanych
bezrobotnych w październiku wyniosła około 1,744
RYNEK OBLIGACJI I RYNEK WALUTOWY
Niewielka zmienność na rynku obligacji w listopadzie,
naszym zdaniem jest przysłowiową „ciszą przed burzą”
i oczekujemy, że w grudniu inwestorzy wykażą się
większym zaangażowaniem.
Do połowy listopada wyglądało na to, iż coroczne,
przedświąteczne zakupy rozpoczęły się wcześniej niż to
zwykle miało miejsce i rentowności na całej długości
krzywej spadły. Był to jednak falstart i pomimo
relatywnie pozytywnego sentymentu na globalnych
rynkach, większość obligacji zakończyła miesiąc na
niższych poziomach cenowych, niż go rozpoczęła.
Przyczynili się do tego mocno duzi, lokalni gracze, którzy
wyprzedawali papiery, licząc na odkupienie ich na
aukcjach. Zaowocowało to sporym zainteresowaniem
na przetargach, i zarówno aukcja OK0712 jak również
aukcja
zamiany
sprzedały
się
w
dobrych
rentownościach. Nie wsparło to jednak cen, gdyż
2
z każdym miesiącem podaż - w związku z dużymi
potrzebami pożyczkowymi ze strony Ministerstwa
Finansów - będzie rosła.
RYNEK AKCJI
MARCIN WINNICKI
Zmiany rentowności kształtowały się w listopadzie
następująco:
- obligacje w sektorze 2-letnim wzrost o 6 p.b.
- obligacje w sektorze 5-letnim spadek o 3 p.b..
- obligacje w sektorze 10-letnim wzrost o 4 p.b.
Listopad na rynku walutowym upłynął pod znakiem
umacniania się złotówki. Kurs EUR/PLN z okolic 4,30 na
początku miesiąca osiągnął poziom 4,08-4,09 na
przełomie listopada i grudnia br. Praktycznie od
pierwszego dnia listopada polska waluta rozpoczęła
marsz w dół, jednak ważne poziomy zostały przebite tak
naprawdę w czasie naszej nieobecności na rynku
związanej ze świętem 11 listopada. Wówczas to, wśród
inwestorów pozostała już tylko nieliczna grupka nie
wierząca w możliwość osiągnięcia poziomu 4 złotych za
euro. Trochę nadziei w serca sceptyków tchnęły
wiadomości z Dubaju, informujące o problemach ze
spłatą zadłużenia przez firmę związaną z tamtejszym
rządem. Jednakże, wywołało to jedynie krótkotrwały
szok na rynkach, w głównej mierze ze względu na czas
publikacji – Święto Dziękczynienia w USA i związaną
z tym niską płynność na rynkach. Złotówka osłabiła się
wówczas o około 4 grosze do euro, jednak to było
wszystko na co było stać stronę podażową i dalsze
umocnienie pozostaje tylko kwestią czasu.
Wykres 4. Kurs EURPLN i kurs USDPLN od 1998 roku.
5,000
W listopadzie rynki akcji nie obrały jednakowego
kierunku. Indeksy w Warszawie WIG oraz WIG20
wzrosły o odpowiednio 3,00 oraz 3,43%, natomiast np.
rynki w Istambule oraz Pradze zanotowały
kilkuprocentowe spadki. Na rynkach rozwiniętych DAX,
CAC oraz S&P500 zanotowały kilkuprocentowe wzrosty,
natomiast japoński Nikkei blisko 7% spadek.
Z indeksu WIG20 największe wzrosty zanotowały Lotos
(+20,1%), Agora (+17,5%); największe spadki zaś BRE (15,6%) oraz TVN (-14,1%). Z indeksu MWIG40
największe wzrosty zanotowały Emperia (+24,8%) oraz
Stalprodukt (+19,8%), największe spadki zaś Mostostal
Zabrze (-16,7%) oraz Orbis (-10,5%).
Na rynku widać pogłębiające się rozwarstwienie opinii
wśród inwestorów, które z jednej strony znajdują
argumenty przemawiające za kontynuacją wzrostów, a
z drugiej mają też mocne przesłanki przemawiające za
spadkami cen. W mojej opinii więcej argumentów
przemawia za spadkami cen, ale rynek na razie wydaje
się je ignorować.
4,500
4,000
3,500
3,000
2,500
ZL/US$
2009-10-31
2007-10-31
2005-10-31
2003-10-31
2001-10-31
1999-10-31
1997-10-31
2,000
ZL/Euro
Źródło: Dane NBP.
3
RYNEK SUROWCÓW
MICHAŁ HOŁDA
W listopadzie 2009 roku wartość indeksu szerokiego
rynku surowców Reuters/Jefferies CRB wzrosła o 1,0%.
Z jednej strony, wzrosty na rynku surowców, które miały
miejsce w pierwszej połowie października, nie zostały
zanegowane. Z drugiej jednak, notowania indeksów
surowcowych w listopadzie nie rosły szczególnie mocno
(na co wskazywać mogłaby długość trwania konsolidacji
w trzecim kwartale 2009), tylko przebywały w wąskim
przedziale wahań. Żeby mieć pełen obraz listopadowych
wydarzeń, należy spojrzeć dokładniej na sytuację
w poszczególnych segmentach rynku towarowego,
która była bardzo zróżnicowana.
jednak zasługuje fakt, że raportowane pozycje
spekulacyjne w kontraktach terminowych na złoto
osiągnęły już bardzo wysokie poziomy.
Ceny produktów rolnych w październiku również rosły –
pszenica na giełdzie w Chicago podrożała o 11,0%, soja
o 7,7%, a kukurydza o 8,5%. Jak wspominałem
w poprzednim komentarzu, kluczowe dla rynku są teraz
informacje dotyczące przebiegu zbiorów w Stanach
Zjednoczonych. Mimo iż według ostatnich danych
przyspieszyły one nieco, w dalszym ciągu są one mocno
opóźnione względem pięcioletnich średnich. Gorsze
prognozy pogody wskazywały ponadto na możliwość
dalszego opóźniania się zbiorów, co spowodowało
wzrosty notowań. Dodatkowo, taniejący dolar, w którym
wyrażone są ceny tych towarów, zachęcał do zakupów
inwestorów spoza Stanów Zjednoczonych.
Ceny ropy naftowej na giełdzie w Nowym Jorku spadły
o 1,2%, benzyny o 0,9%, a oleju opałowego o 1,0%. Dane
dotyczące popytu na ropę naftową i produkty jej
przerobu z wielu krajów oraz dane dotyczące zapasów
ropy naftowej i paliw w Stanach Zjednoczonych były
niejednoznaczne, co wywołało nastrój wyczekiwania
wśród inwestorów. Ponadto, wypowiedzi przedstawicieli
kartelu krajów eksportujących ropę naftową OPEC
sugerowały, że poziomy 70 - 80$ za baryłkę ropy
naftowej są dla tych krajów odpowiednie. Większe
zdecydowanie
inwestorów
było
zauważalne
w segmencie kontraktów terminowych o najdalszych
terminach zapadalności, gdzie notowania ropy naftowej
z dostawą w grudniu 2017 roku wzrosły o niemalże 5%,
przekraczając poziom 100$ za baryłkę.
Ceny
najważniejszych
metali
przemysłowych
w listopadzie wzrosły - notowania miedzi na giełdzie
w Londynie o 6,9%, a aluminium o 7,9%. Notowania tej
grupy towarów reagowały pozytywnie na dane
dotyczące kondycji gospodarki chińskiej. Ponadto,
cenom pomagały związane z negocjacjami płacowymi
i strajkami przestoje w produkujących metale zakładach
w Ameryce Południowej oraz Kanadzie.
Segment kruszców zanotował w listopadzie największe
wzrosty - złoto na londyńskim rynku metali podrożało
o 13,1%, a srebro o 9,5%. Zmianom cen, jak
w poprzednich miesiącach, pomagał słabnący dolar.
Jednakże,
najistotniejszą
informacją,
która
zelektryzowała rynek, była decyzja indyjskiego banku
centralnego o zakupie 200 ton złota z puli, którą miał
sprzedawać Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz
gotowość dalszych zakupów tego kruszcu. Na wieść
o tym, inwestorzy rzucili się do zakupów. Na uwagę
4
ZASTRZEŻENIA PRAWNE
Niniejszy dokument przeznaczony jest wyłącznie dla klientów BPH Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA (BPH TFI) i nie jest przeznaczony do
publicznej wiadomości. Publikowanie w prasie lub w Internecie w części lub całości niniejszego opracowania wymaga zgody sporządzających
komentarz. Materiał został przygotowany na podstawie informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez BPH TFI za wiarygodne, ale BPH TFI nie
gwarantuje i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie
stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Opracowanie niniejsze nie ma charakteru rekomendacji dotyczącej
instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących
rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami własnymi BPH TFI.
Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu BPH TFI nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne,
a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie, w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie BPH TFI mogą się zmieniać bez
obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie.
BPH TFI, jego pracownicy, członkowie władz ani podmioty dominujące i stowarzyszone z BPH TFI nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za
działania lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego
komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych.
BPH TFI jest podmiotem zarządzającym cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru
Finansowego.
BPH TFI, jego podmioty dominujące, zależne lub stowarzyszone są lub mogą być aktywnymi uczestnikami rynku kapitałowego w szczególności jako
emitenci, subemitenci, gwaranci brokerzy, animatorzy, nabywający instrumenty finansowe na rachunek własny, prowadzący działalność inwestycyjną w
pozostałym zakresie.
KONTAKT
BPH Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA
www.bphtfi.pl
e-mail: [email protected]
Infolinia: 19511
5