Protokół posiedzenia WKDS w Olsztynie - Warmińsko

Protokół posiedzenia WKDS w Olsztynie,
27 stycznia 2004 r.
I.
II.
III.
Plan posiedzenia.
Lista uczestników.
Treść wypowiedzi oraz przyjętych uchwał.
I.
Plan posiedzenia.
1. Omówienie Programu Ograniczenia i Uporządkowania Wydatków
Publicznych - z uwzględnieniem mechanizmów, które mogą usprawnić
działanie małych i średnich przedsiębiorstw oraz wskazaniem rozwiązań
mających poprawić funkcjonowanie finansów administracji publicznej.
2. Omówienie działań podejmowanych przez zespoły problemowe.
3. Stanowiska Sekcji Krajowej Energetyki NSZZ ,,Solidarność.
II.
Lista uczestników.
a) Pan Stanisław Szatkowski, wojewoda warmińsko-mazurski
b) Pan Jerzy Szczepanik, Dyrektor Wydziału Skarbu Państwa i Przekształceń
Własnościowych
c) Pan Marek Zaczek, Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej
d) Pan Andrzej Ryński, Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego
e) Pani Maria Skurpska, Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie
f) Pan Stanisław Kowalczyk, Przewodniczący Rady Wojewódzkiej OPZZ
g) Pan Andrzej Dziejowski, członek Prezydium Rady Wojewódzkiej OPZZ
h) Pan Józef Dziki, Przewodniczący Zarządu Regionu Warmińsko-Mazurskiego NSZZ
„Solidarność”
i) Pan Ryszard Hrynkiewicz, Przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego Forum Związków
Zawodowych
j) Pan Lech Janda, Dyrektor Warmińsko-Mazurskiej Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości
k) Pan Andrzej Skonieczny, Dyrektor biura Cechu Rzemiosł Różnych w Elblągu
l) Pan Jan Szynaka, Związek Rzemiosła Polskiego
m) Pan Mirosław Mówiński, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
n) Pan Jerzy Humięcki, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
o) Pan Przemysław Chojnowski, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
p) Pan Adam Czmuda, Konfederacja Pracodawców Polskich
q) Pan Marek Kołakowski, Kanclerz Loży BCC
- Pani Aneta Piątkowska, MGPiPS
- Pan Krzysztof Socha, MGPiPS
- Pani Dorota Maćko, Iławskie Stowarzyszenie Bezrobotnych ,,Etat"
1
-
Pani Zofia Borowska, Rada Organizacji Pozarządowych w Obszarze Bezrobocia
warm.-maz.
Pan Waldemar Kozłowski, Warmińsko-Mazurski NSZZ ,,Solidarność 80"
Pan Stefan Duk, Marszałek W-M Sejmiku Gospodarczego
Pan Jan Citko, Dyrektor Oddziału Banku Gospodarki Żywnościowej w Olsztynie
Pan Zbigniew Kalwas, Dyrektor Oddziału PKO BP w Olsztynie
woj.
III. Treść wypowiedzi oraz przyjętych uchwał.
Pan Stanisław Szatkowski powitał osoby uczestniczące w spotkaniu.
Przedstawił przybyłych na posiedzenie gości z Ministerstwa Gospodarki, Pracy i
Polityki Społecznej. Zapoznał członków WKDS z planem posiedzenia.
Pan wojewoda rozpoczynając dyskusję na temat Programu Uporządkowania i
Ograniczenia Finansów Publicznych zauważył, że panująca sytuacja
gospodarcza Polski wymaga stanowczych działań skierowanych na niwelowanie
deficytu budżetowego. Obecny wysoki wzrost gospodarczy nie może być
bowiem jedynym środkiem naprawczym. Program rządowy przedstawia
diagnozę obecnego stanu oraz środki zaradcze, które mają poprawić panującą
sytuację. Pan Szatkowski zauważył, że pewne środki racjonalizujące zostały już
podjęte. Nad najbardziej kontrowersyjną częścią tego programu, związaną z
cięciami socjalnymi, prowadzona była publiczna debata. Nikt zdaniem
wojewody nie kwestionuje potrzeby naprawy finansów publicznych, różne są
jednak poglądy co do sposobów za pomocą jakich proces ten powinien być
przeprowadzony. We wstępie podkreślony został również fakt, że dynamiczny
rozwój gospodarczy jest szczególnie potrzebny na Warmii i Mazurach. Region
ten bowiem boryka się z wysokim poziomem bezrobocia. Mimo poprawy na
tym polu nadal bez pracy pozostaje jednak około 160 tys. osób. Program
naprawy finansów publicznych zakładający racjonalizację wydatków powinien
wpłynąć również pozytywnie na te sferę.
Pani Aneta Piątkowska zauważyła, że sam wzrost gospodarczy nie jest w stanie
zlikwidować deficytu finansów publicznych. Plan rządowy zakłada cięcia w
dwóch sferach: wydatki w administracji (są już realizowane - zmniejszenie
liczby samochodów służbowych, likwidacja części stanowisk w ministerstwach)
oraz wydatków socjalnych. Co do drugiej tej kwestii prowadzona była debata
ekspercka - pięć obszarów: wiek emerytalny, aktywizacja zawodowa osób
starszych, system rent i emerytur, sytuacja osób niepełnosprawnych,
ubezpieczenia społeczne rolników. Proponowane zmiany do założeń
opracowanych przez premiera Hausnera zakładały: wiek emerytalny - zrównanie
od 2014 r. - wprowadzenie do 2020 r., wprowadzenie elastyczności pomiędzy
2
60 a 65 rokiem życia (tutaj decyzja o pracy należałaby do samego
zainteresowanego). Aktywizacja zawodowa osób starszych - nadal prowadzone
są na ten temat dyskusje. System rent i emerytur - wycofanie się z pierwotnych
założeń w sprawach waloryzacji tych świadczeń w najbliższym okresie - ze
względów czasowych.
Pan Stanisław Szatkowski stwierdził, że rzeczą niezwykle ważną jest
prowadzenie dalszej debaty nad programem. Rząd próbuje wybrać jak
najbardziej racjonalne rozwiązania. Efektem tego są stałe korekty w planie zwłaszcza w sferze socjalnej.
Pan Ryszard Hrynkiewicz oceniając rządowy program przedstawił oficjalne
stanowisko Forum Związków Zawodowych w jego przedmiocie. Forum
negatywnie oceniło program. Stanowisko w załączeniu.
Pan Adam Czmuda podsumował część programu dotyczącą aktywizacji
zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Firma Czmuda S.A. jest
zakładem pracy osób niepełnosprawnych. Zauważył, że rząd zamierza zmienić
formę dopłat, nie zamierza jednak ich likwidować. Pozytywnym postulatem jest
likwidacja funduszu centralnego. Racjonalnym rozwiązaniem jest przeniesienie
pewnych zadań na ośrodki wojewódzkie - są one bowiem bliżej potencjalnych
beneficjentów. Likwidacja pewnych przywilejów pracowniczych osób
niepełnosprawnych zwiększy jednocześnie ich konkurencyjność. Przypisanie
dotacji do konkretnych osób niepełnosprawnych również jest rozwiązaniem
idącym w dobrym kierunku.
Pan Stanisław Szatkowski zauważył, że wskazane w przekazanych materiałach
rozwiązania ulegną prawdopodobnie jeszcze zmianom, gdyż nadal będą
konsultowane.
Pan Przemysław Chojnowski analizując przekazaną członkom WKDS ankietę
stwierdził, że społeczeństwo popiera cięcia dokonywane w administracji.
Pracodawcy pozytywnie oceniają podobne propozycje. Zwrócił jednocześnie
uwagę na potrzebę opodatkowania dochodów osiąganych na Giełdzie Papierów
Wartościowych. Równie ważnym zagadnieniem jest m.in. opodatkowanie
dochodów hipermarketów.
Pani Zofia Borowska zauważyła, że bardzo często oszczędności szukane są
kosztem najbiedniejszej części społeczeństwa. Rada Organizacji Pozarządowych
w Obszarze Bezrobocia zajęła stanowisko w przedmiocie programu naprawy
finansów publicznych (w załączeniu). Skrytykowane zostały również
rozwiązania związane: z kosztami administracji - trzynastki, finansowaniem
partii politycznych.
3
Pan Stanisław Szatkowski podkreślił, że niektóre z tych postulatów są również
popierane przez stronę rządową, np. likwidacja trzynastek.
Pan Stefan Duk oceniając plan Hausnera zauważył, że nie ma on alternatywy.
Konieczne jest w dzisiejszych czasach ,,zaciśnięcie pasa". Jak zauważył,
potrzebna jest reorganizacja funkcjonowania administracji publicznej. Pan Duk
stwierdził także, że w przypadku reformy KRUS bardzo niekorzystnym
zjawiskiem jest struktura gospodarstw rolnych, które są zbyt małe. Nie działają
one w takim przypadku jak małe przedsiębiorstwa. Marszałek Sejmiku
Gospodarczego zauważył potrzebę zmniejszenia dopłat na górnictwo oraz PKP.
Równie ważnym czynnikiem usprawniającym funkcjonowanie państwa będzie
reorganizacja armii - armia zawodowa. Pan Duk poparł generalnie postulaty
programu, zauważył jednak, że trzeba dalej szukać jak najlepszych rozwiązań.
Pan Stanisław Kowalczyk, zapytał się czy reforma systemu rent i emerytur nie
doprowadzi do sytuacji, radykalnego zróżnicowania sytuacji tych grup.
Pan Stanisław Szatkowski zauważył, że zaniechanie reform w tej sferze może
doprowadzić do radykalnego zubożenia tych grup w najbliższej przyszłości.
Pan Mirosław Mówiński stwierdził, że najważniejszą kwestią są wymierne
skutki jakie przyniesie realizacja programu. Już teraz rozwiązania proponowane
budzą obawy. Jednak ich nie wprowadzenie może doprowadzić ostatecznie do
konieczności zastosowania konstytucyjnych procedur. Obecna rzeczywistość
rodzi niechęć, bowiem osoby pracujące fizycznie po 12 h dziennie zarabiają
niejednokrotnie mniej niż wynosi przeciętna emerytura. Równie błędnym
rozwiązaniem jest waloryzacja emerytur, której koszt jest większy niż realne
korzyści jakie otrzymują osoby uprawnione. Pan Mówiński postawił także
gościom z MGPiPS pytania: czy w przypadku sytemu rentowego, podobnie jak
w przypadku emerytur wysokość świadczenia będzie uzależniona od okresu
składkowego, jak będzie to liczone?
Pan Andrzej Dziejowski zauważył, że plan stale ewoluuję i ustosunkowanie się
WKDS do tego dokumentu może być aktualne tylko na daną chwilę. Pan
Dziejowski stwierdził, że w założeniach obniżających koszty pracy
administracji publicznej nie zakłada się cięć w przypadku administracji
samorządowej. Zgłosił jednocześnie propozycję likwidacji powiatów.
Pani Maria Skurpska zaznaczyła, że kłopoty związane z finansami publicznymi
wynikają z niedokończenia oraz niedopracowania przeprowadzonych reform.
Plan Hausnera jest szkieletem ramowym i jego rozwiązania zostaną
dopracowane w ustawach oraz rozporządzeniach wykonawczych.
4
Analizując zmiany dotyczące osób niepełnosprawnych, pani Skurpska
wspomniała o komisjach orzekających o stopniu niepełnosprawności analogicznych do komisji ZUS-owskich - miały one orzekać o stopniu zdolności
do pracy. Obecnie jest dwutorowość i plan przewiduje jej zachowanie - co nie
jest rozwiązaniem wskazanym. Również wydatki socjalne związane z
bezrobociem nie są racjonalizowane - brak kontroli nad wydatkowaniem w tej
sferze. PEFRON jest potrzebny, jednak należy ukrócić działalność pracujących
w nim urzędników.
Pan Jerzy Szczepanik stwierdził, że racjonalizacja finansów publicznych jest
rzeczą wskazaną i powinna być przeprowadzona jak najszybciej. Samo
ograniczenie wydatków na administrację publiczną nie uratuje ich jednak
(administracja publiczna - wydatki około 8 mld zł rocznie, emerytury i renty 9
mln osób - 9 mld zł miesięcznie). Rząd wskazał obszary w jakich powinno się
oszczędzać. Plan pokazuje gdzie ograniczyć wydatki, jednak poprawa
rzeczywistości wymaga również wskazania źródeł zwiększenia wpływów do
budżetu. Ustawy precyzujące plan nie powinny pozostawiać furtek
umożliwiających obejście proponowanych rozwiązań.
Środkiem zaradczym na tym polu może być również powołanie Funduszu
Świadczeń Gwarantowanych.
Pan Szczepanik zwrócił także uwagę na potrzebę reformy górnictwa i PKP.
Pan Stanisław Szatkowski zauważył, że jednym ze sposobów na zwiększenie
wpływów do budżetu będzie utrzymanie wysokiego poziomu wzrostu
gospodarczego. Rząd równie dużą uwagę przywiązuje także do zmniejszenia
bezrobocia. To zjawisko oraz deficyt budżetowy wpłyną na to, że zostać mogą
naruszone konstytucyjne gwarancje - następstwem tego będą radykalne cięcia,
ze względu na konieczność zrównoważenia budżetu.
Pan Andrzej Skonieczny stwierdził, że rząd za późno podjął tę inicjatywę.
Jakość tworzenia prawa, jego skutki są dla przedsiębiorców niejednokrotnie
tragiczne (ustawa o VAT - jako przykład złego prawodawstwa). Jednocześnie
skrytykowane zostały rozwiązania wprowadzające powiaty, których
funkcjonowanie jest zbyt drogie. Poza usprawnieniem wydatków należy
również wprowadzić formę państwa przyjaznego obywatelowi.
Pan Marek Kołakowski stwierdził, że reformy PKP i górnictwa są niezwykle
konieczne. Zjawisko bezrobocia, zdaniem Kanclerza olsztyńskiej Loży BCC, po
rzetelnej weryfikacji uległoby zmniejszeniu. Pracodawcy niejednokrotnie nie
mogą znaleźć chętnych do pracy. Bezwzględnie jest potrzebna weryfikacja
przyznawanych rent. Plan Hausnera nie wskazuje, co podkreślił pan
5
Kołakowski, jak walczyć z szarą strefą. Wprowadzone wcześniej rozwiązania
doprowadziły do pewnego paradoksu, gdzie urzędnicy posiadają szersze
uprawnienia od policji. Pan Kołakowski nawiązał również do ustawy o VAT
(planowany - dłuższy okres jego zwrotu). Może ona bowiem bardzo
niekorzystnie wpłynąć na rozwój przedsiębiorstw - zahamuje obecny wzrost
gospodarczy. Konieczna jest ponadto dobra współpraca z bankami.
Pan Stanisław Szatkowski zauważył, że występują skrajne przypadki, gdy
pracodawcy nie mogą znaleźć pracowników. Jednak są one wyjątkowe.
Pan Józef Dziki przedstawił stanowisko NSZZ ,,Solidarność" na temat debaty
nad programem. Zabrakło w tym przypadku pracy w zespołach roboczych.
Debata powinna być mocno upubliczniona. ,,Solidarność" od wielu lat domagała
się weryfikacji rent i emerytur, to powinno dotyczyć zwłaszcza byłych działaczy
politycznych z okresu PRL, w których przypadku nie były odprowadzane
składki na ZUS. Cięcia muszą być przeprowadzone w sposób racjonalny. Pan
Przewodniczący zwrócił również uwagę na brak rozwiązań walczących z ,,szarą
strefą". Rząd chce, zdaniem pana Dzikiego, uzyskać środki kosztem
najuboższych. Na takie propozycje NSZZ ,,Solidarność" nie wyraża zgody.
Zajęcie stanowiska nad programem w związku z jego modyfikowaniem nie jest
możliwe.
Pani Zofia Borowska zauważyła, że opisane poprzednio przypadki są wyjątkami
(brak osób chętnych do pracy).
Pan Stanisław Szatkowski stwierdził, że debaty nad programem będą nadal
prowadzone. Dyskusje powinny się toczyć, muszą w nich jednak zapadać
merytoryczne argumenty. Głosy twierdzące, że zbyt późno wprowadzane są
reformy, można odeprzeć stwierdzeniem, że panująca poprzednio koniunktura
gospodarcza nie sprzyjała temu. Obecny wzrost gospodarczy umożliwia
przeprowadzenie programu. Jednocześnie pan Szatkowski podkreślił, że nie ma
obecnie alternatywy dla planu Hausnera. Należy jednak nad nim nadal
debatować. Na poprawę otaczającej rzeczywistości może mieć także wpływ
sprawniejsza współpraca przedsiębiorców z bankami.
Pan Krzysztof Socha zauważył, że debata ekspercka była przeprowadzona w
sposób rzetelny. Uczestniczyli w niej również przedstawiciele związków
zawodowych. Miała ona pomóc znaleźć jak najlepsze rozwiązania. Jej
wynikiem jest m.in. pozostawienie PEFRON-u. Finanse publiczne w obecnym
stanie, zdaniem premiera Hausnera, jak przytoczył przedstawiciel resortu, nie
mogą pozostać.
6
Pan Stefan Duk zauważył, że w planie Hausnera brak jest rozwiązań
przewidujących bezpośrednią walkę z bezrobociem. Sposobem na zmniejszenie
tego zjawiska mogłyby być prace interwencyjne. Pozwoliłyby one
wyeliminować osoby podpisujące listy bezrobotnych w urzędach pracy,
pobierające zasiłki a jednocześnie pracujące na ,,czarno".
Pan Stanisław Szatkowski podsumował tę część dyskusji. Podziękował
przedstawicielom resortu za obecność oraz aktywny udział w posiedzeniu.
Wprowadzając drugie zagadnienie omawiane przez WKDS zauważył, że
kondycja lokalnych przedsiębiorców w dużej mierze zależy od dobrej
współpracy z bankami. Kierownictwo banków, zdaniem wojewody, powinno
prowadzić działalność skierowaną na tę grupę podmiotów.
Pan Jan Citko zauważył, że banki posiadają środki, które mogą być
przeznaczane na udzielanie kredytów. Problemem są jednak niejednokrotnie
zdolność kredytowa podmiotów ubiegających się o nie oraz ich zabezpieczenie.
Banki muszą kierować się w tej materii przepisami oraz względami
ekonomicznymi.
Pan Zbigniew Kalwas potwierdził słowa dyrektora Citko. Banki pomimo
intensywnego inwestowania w papiery wartościowe emitowane przez Skarb
Państwa posiadają równocześnie środki na kredyty. Głównym problemem przy
ich uzyskaniu jest jednak słaba zdolność kredytowa podmiotów gospodarczych.
Pan Stanisław Szatkowski realizując kolejny punkt posiedzenia poinformował o
pracach zespołów problemowych. Zespół ds. polityki gospodarczej i rynku
pracy zajmował się sytuacją związaną z reorganizacją Olsztyńskiego Okręgu
Poczty oraz związaną z nią likwidacją Rejonowego Urzędu Poczty w
Bartoszycach. Mediacje w tej sprawie jak poinformował przewodniczący
WKDS są kontynuowane. Pan Szatkowski przekazał również członkom Komisji
stanowiska Sekcji Krajowej Energetyki NSZZ ,,Solidarność" w sprawie sytuacji
panującej w tym sektorze.
W sprawach różnych wypowiedzieli się:
Pan Andrzej Dziejowski przypominając, że reprezentatywne związki zawodowe
posiadają prawo opiniowania aktów prawnych stanowionych przez władze
samorządowe podkreślił, że w województwie warmińsko-mazurskim to
uprawnienie jest naruszane. Zwrócił się z prośbą o przypomnienie w czasie
jednego z kolejnych spotkań, w którym uczestniczyliby przedstawiciele władz
samorządowych szczebla powiatowego, istnienia tego wymogu.
7
Pan Stanisław Szatkowski podkreślił fakt licznego uchylania uchwał
podejmowanych przez władze samorządowe. Stąd projekty aktów prawnych
powinny być konsultowane ze związkami zawodowymi.
Pan Stefan Duk przypominając sprawę związaną z eksmisją mieszkańców
,,Samotniaka" przy ul. Kołobrzeskiej, którą Komisja zajmowała się pod koniec
poprzedniego roku, poinformował, że Sejmik Gospodarczy nawiązał w związku
z tą problematyką współpracę z kilkoma miastami w Polsce oraz z kilkoma
państwami europejskimi. Materiały uzyskane z tych źródeł zostały przekazane
przewodniczącemu WKDS oraz są dostępne dla wszystkich członków tego
gremium u marszałka Sejmiku Gospodarczego.
Pan Jan Szynaka zwrócił się z prośbą o podjęcie przez WKDS problematyki
pomocy publicznoprawnej m.in. ze strony urzędów pracy, urzędów skarbowych
udzielanej przedsiębiorcom (próg 100 tys. euro, jako ograniczenie w tej sferze).
Protokół sporządził:
Sebastian Budzyła
8