bezpieczna dyskoteka bezpieczna dyskoteka

BEZPIECZNA DYSKOTEKA
RZETELNY SKLEP
czyli
jak skutecznie ograniczać zjawisko
sprzeda&y alkoholu osobom niepełnoletnim
w sklepach i du&ych marketach
oraz pubach, dyskotekach i klubach.
Projekt profilaktycznoprofilaktyczno-interwencyjny
Propozycja współpracy
dla Samorządów Gminnych
Warszawa, 25 września 2008 roku
www.ropsan.org.pl
1
Szanowni Państwo!
1. Wstęp
Analizując wyniki ubiegłorocznych badań ESPAD – 2007 realizowanych zarówno
w skali ogólnopolskiej, jak i na poziomie wielu miast i województw, po raz kolejny
przekonaliśmy się, iŜ jedynie 10-15% nastolatków (15-16 latków), którzy chcą kupić piwo lub
inny napój alkoholowy spotyka się z odmową sprzedaŜy i Ŝądaniem okazania dowodu
osobistego. Choć wynik ten faktycznie oznacza pewien postęp - w stosunku do 5-8%
odmów, jakie notowano w badaniach z 1995 r. – to trudno go uznać za satysfakcjonujący.
Niektóre miasta i gminy starają się podejmować w tej sprawie róŜne spektakularne
działania, włączając do tego lokalne media, policję, straŜ miejską oraz gminną komisję
rozwiązywania problemów alkoholowych. Pozytywne efekty tych działań trudno jednak
utrzymać przez dłuŜszy czas, z reguły po kilku miesiącach sytuacja „wraca do normy”.
Proponowany przez nas projekt ma charakter systemowy a jego głównym celem jest zmiana
owej normy, w sposób trwały. Aby tak się stało uruchamiamy wiele róŜnych działań, które
wzajemnie się dopełniają, starając się zakorzenić nasz sposób myślenia w lokalnej
społeczności (tworząc lokalne koło Stowarzyszenia „RoPSAN”). Nasze pomysły sprawdziliśmy
w konkretnym działaniu i wiemy, Ŝe mają one w sobie ogromny potencjał, mogący
skutecznie wpłynąć na zmianę dotychczasowych, niekorzystnych norm w zakresie sprzedaŜy
alkoholu nieletnim (w załączeniu przedstawiamy Referencje jednego z miast). Kluczem do
sukcesu jest profesjonalnie zrealizowany program działań, w którym istotną rolę odgrywają
takŜe lokalne władze, system edukacji i media, rzetelnie prezentujące róŜne elementy
wspomnianego programu.
Wiemy równieŜ, Ŝe od kilku lat w Polsce stopniowo przybywa miejsc, w których
małoletniej młodzieŜy coraz trudniej kupić jest napój alkoholowy. Chcemy promować te
miejsca i pokazywać dobre praktyki, zarówno na poziomie lokalnych społeczności
(we współpracy z samorządami gminnymi) oraz w ogólnopolskich mediach.
www.ropsan.org.pl
2
Jedyne zrealizowane dotąd w kraju ogólnopolskie badania „tajnego klienta” na
reprezentatywnej próbie punktów sprzedaŜy napojów alkoholowych (przeprowadzone na
zlecenie „Browarów Polskich” przez PBS DGA w listopadzie 2004 r.) pokazały, iŜ ponad 80%
sprzedawców sprzedaje napoje alkoholowe osobom wyglądającym na małoletnie, nie Ŝądając
okazania jakiegokolwiek dokumentu. RównieŜ inne badania zrealizowane pod koniec 2006 r.
przez PBS DGA w kilku duŜych miastach (m.in. w Gdańsku i Zielonej Górze) pokazały
ogromne rozmiary naruszeń prawa w tym zakresie.
Taka sytuacja jest dla nas nie do zaakceptowania i jako rodzice,
członkowie ogólnopolskiego stowarzyszenia „RoPSAN – Rodzice Przeciwko
SprzedaŜy Alkoholu Nieletnim” nie zamierzamy się temu obojętnie przyglądać.
2. ZałoŜenia programu i kampanii profilaktyczno-edukacynej.
Pierwszym krokiem, który powinien zostać uruchomiony w ramach planowanego
programu jest diagnoza rzeczywistych rozmiarów zjawiska sprzedaŜy alkoholu osobom
niepełnoletnim zarówno w róŜnych kategoriach sklepów (hipermarkety, małe sklepy
osiedlowe, sklepy na stacjach benzynowych), jak i w kawiarniach, dyskotekach oraz klubach
młodzieŜowych. Realizacja takich badań ma szczególe znaczenie wówczas, gdy niesie za
sobą jakiś konkretny pomysł związany z ich praktycznym wykorzystaniem. Nasz projekt
zakłada przeprowadzenie wspomnianych badań a następnie uruchomienie lokalnej kampanii
edukacyjnej, której adresatem byliby przede wszystkim przedsiębiorcy (właściciele sklepów,
dyskotek, klubów oraz sprzedawcy napojów alkoholowych, kelnerzy i barmani) a takŜe
rodzice nastolatków.
Jednym z najbardziej skutecznych mechanizmów wprowadzania i utrwalania zmian
społecznych jest nagradzanie tych, którzy pozytywnie reagują na propozycje takich zmian
i stosują się do nich w praktyce. Przez ostatnie lata wielokrotnie poszukiwano nowych
sposobów karania nierzetelnych sprzedawców alkoholu, podnoszono ustawową wysokość kar
grzywny, rzadko natomiast odwoływano się do „kupieckiej uczciwości” i argumentów
etycznych. Wspomniany model działania doskonale sprawdził się podczas ogólnopolskiej
kampanii „Alkohol – nieletnim dostęp wzbroniony” (organizowanej przez PARPA we
współpracy z przemysłem piwowarskim), w wielu lokalnych środowiskach. Dziś szereg osób
aktywnie pracujących w tamtej kampanii uczestniczy w projektach stowarzyszenia RoPSAN.
www.ropsan.org.pl
3
NajwaŜniejszym celem naszej kampanii jest zmiana nastawienia przedsiębiorców
zajmujących się handlem napojami alkoholowymi do samego zjawiska sprzedaŜy alkoholu
osobom niepełnoletnim. Muszą oni nabrać przekonania, Ŝe to nie jest błaha sprawa, Ŝe
społeczne konsekwencje takich zaniedbań (ze strony barmanów, sprzedawców) czasami
mogą być naprawdę powaŜne (wypadki, pobicia, zgwałcenia – dokonywane przez
nietrzeźwych
nastolatków,
którym
„ktoś”
sprzedał
alkohol).
Tym,
co
moŜe
w szczególny sposób oddziaływać na mentalność przedsiębiorców jest podkreślenie ich
odpowiedzialności i rzetelności.
Badanie „tajnego klienta”
Wstępem do tak zarysowanej kampanii powinny być rzetelne i profesjonalnie
zorganizowane badanie, przeprowadzone metodą „tajnego klienta”, sprawdzające moŜliwość
zakupu piwa (lub innego alkoholu) przez osoby niepełnoletnie lub wyglądające na
niepełnoletnich. W naszym stowarzyszeniu współpracujemy z grupą takich osób, które za
zgodą rodziców, rozumiejąc i w pełni podzielając cel naszych działań uczestniczą w takich
badaniach (mają 16-17 lat). KaŜdorazowo w badaniu bierze udział dwóch specjalnie
przeszkolonych ankieterów – „nastolatek” (który chce kupić alkohol) i „dorosły”,
którego zadaniem jest zwrócenie uwagi sprzedawcy/kelnerowi, Ŝe nie powinien sprzedać
alkoholu tak młodemu klientowi. W kaŜdym wylosowanym punkcie sprzedaŜy
napojów alkoholowych – sklepie i lokalu gastronomicznym - badanie będzie
realizowane dwukrotnie, raz z udziałem „nieletniego chłopca” a za drugim razem,
z udziałem „nieletniej dziewczyny”. Tym samym przekonamy się, czy łatwiej jest kupić
butelkę piwa lub drinka młodej dziewczynie, czy raczej młodemu chłopakowi.
Na podstawie uzyskanych wyników badania przygotujemy dla Państwa:
1. Listę adresową sklepów/lokali gastronomicznych (klubów, dyskotek, pubów), które
proponujemy wyróŜnić certyfikatem „Odpowiedzialny sklep/odpowiedzialny
lokal – renoma w ….” – gdzie dwukrotnie sprzedawca/kelner odmówił naszemu
„nieletniemu ankieterowi” sprzedaŜy alkoholu, Ŝądając okazania dowodu osobistego;
2. Listę adresową sklepów, w których – mimo podjętej interwencji „dorosłego” ankietera
- sprzedawca dwukrotnie sprzedał alkohol „nieletniemu” ankieterowi. Do
właścicieli/kierowników tych sklepów/lokali wyślemy specjalny list, w którym
www.ropsan.org.pl
4
uprzejmie ale stanowczo zarazem poprosimy ich, aby zwrócili uwagę swoim
pracownikom, iŜ sprzedając alkohol nieletnim nie tylko naruszają prawo naraŜając się
na karę grzywny, ale równieŜ mogą powaŜnie zaszkodzić samemu przedsiębiorcy,
któryw takim przypadku moŜe na 3 lata stracić zezwolenie na sprzedaŜ alkoholu.
Dzięki przeprowadzonemu badaniu dowiecie się Państw, jaka część punktów
sprzedaŜy napojów alkoholowych działających na terenie Waszej gminy/miasta
nie przestrzega obowiązującego prawa i sprzedaje napoje alkoholowe niepełnoletniej młodzieŜy. Badanie
pozwoli
nam
równieŜ
ocenić,
jaki
odsetek
sprzedawców gotowych jest zweryfikować swoją pierwotną decyzję o podaniu alkoholu
młodo wyglądającej osobie, i zaŜądać okazania dokumentu potwierdzającego pełnoletność,
w sytuacji, gdy - zwróci na to uwagę inny klient tego sklepu tzw. nasz „dorosły ankieter”.
Na podstawie badań będziemy mogli sprawdzić, czy łatwiej jest kupić alkohol młodo
wyglądającym chłopakom czy dziewczętom, czy częściej odmawiają sprzedaŜy alkoholu
nieletnim klientom sprzedawcy, czy sprzedawczynie. Szczególnie istotna będzie takŜe
informacja dotycząca reakcji innych dorosłych świadków sprzedaŜy, jaką otrzymacie Państwo
po realizacji ww. badań. Ilu z nich aktywnie przeciwstawiło się sprzedaŜy alkoholu nieletnim,
a ilu gotowych było pomóc w zakupie alkoholu młodym klientom.
Konferencja podsumowująca badania – dla sprzedawców (oraz nauczycieli
i pedagogów).
Do udziału w konferencji zaprosimy burmistrza, wójta (prezydenta miasta) oraz
kierownictwo lokalnej policji i straŜy miejskiej. Podczas konferencji zostaną zaprezentowane
wyniki badania (prezentacja multimedialna) a następnie zostaną wręczone specjalne
certyfikaty:
„Odpowiedzialny
sklep
/
Odpowiedzialny
lokal
–
renoma
w …… (nazwa miasta, w którym funkcjonuje wyróŜniony sklep). Proponujemy
Państwu, aby pod certyfikatem znalazły się podpisy:
•
Burmistrza, Wójta (Prezydenta miasta) na terenie, którego znajduje się wyróŜniony
sklep
•
Komendanta Policji w danej gminie/mieście
•
Przewodniczącego Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „RoPSAN
– Rodzice Przeciwko SprzedaŜy Alkoholu Nieletnim”
www.ropsan.org.pl
5
Gotowi jesteśmy równieŜ podjąć starania, aby patronat nad tym przedsięwzięciem
objęło Forum Odpowiedzialnego Biznesu lub/oraz regionalna organizacja pracodawców.
Konferencja prasowa
Integralną częścią konferencji podsumowującej wyniki badań oraz uroczystości
wręczenia certyfikatów Odpowiedzialnym Sprzedawcom będzie konferencja prasowa.
Zaprosimy na nią dziennikarzy prasowych, radiowych i telewizyjnych wszystkich waŜniejszych
mediów lokalnych i regionalnych, specjalny komunikat i zaproszenie na konferencję
skierujemy równieŜ do niektórych mediów centralnych. MoŜemy równieŜ postarać się
o zaproszenie do porannych audycji radiowych i telewizyjnych, gdzie krótko przedstawimy
naszą kampanię i jej strategicznego Partnera/Sponsora, czyli Urząd Miasta/Gminy. Mamy
nadzieję, Ŝe podczas wspomnianej konferencji obok przewodniczącego RoPSAN-u zasiądzie
burmistrz, wójt lub prezydent miasta albo ich pełnomocnicy. Informację o przedsiębiorcach,
którzy otrzymają Certyfikat „Odpowiedzialny sklep – Renoma w ….” zamieścimy na
stronie internetowej www.ropsan.org.pl i prześlemy do wszystkich regionalnych mediów,
zachęcając dziennikarzy, aby zapytali tych sprzedawców, dlaczego nie sprzedają alkoholu
nieletnim, choć zdecydowana większość robi to bardzo często i dobrze na tym zarabia.
Jesteśmy przekonani, Ŝe wyniki naszego badania a takŜe inne proponowane przez nas
elementy kampanii (np. szkolenia dla sprzedawców, szkolenia dla nauczycieli, ulotki dla
rodziców, klip radiowy lub spot telewizyjny promujący „Odpowiedzialnych sprzedawców w ….
Państwa mieście”), spotkają się z duŜym zainteresowaniem mediów i będą szeroko
prezentowane w prasie, radiu i telewizji.
Oferujemy Państwu przygotowanie i realizację profesjonalnego klipu radiowego lub
spotu telewizyjnego, w którym podziękowalibyśmy sprzedawcom z Waszego miasta
wyróŜnionym
certyfikatem
„odpowiedzialnego
sprzedawcy”
i
jednocześnie
zwrócili się do wszystkich pozostałych sprzedawców, aby zwracali większą uwagę
na to, komu sprzedają alkohol. Na zakończenie przedstawimy takŜe sponsorów:
„Sponsorem kampanii jest burmistrz gminy …. oraz …. (sponsorami mogą być
równieŜ lokalne firmy lub instytucje).
www.ropsan.org.pl
6
Opierając się na naszych wcześniejszych doświadczeniach moŜemy przyjąć, iŜ
przygotowany przez nas klip radiowy będzie bezpłatnie emitowany w róŜnych regionalnych
stacjach radiowych.
Gotowi
jesteśmy
takŜe
opracować
specjalny
plakat
lub
bilboard
z podziękowaniem dla odpowiedzialnych sprzedawców z Waszego miasta.
Nie zapomnimy takŜe o tych sklepach i lokalach na terenie Waszego miasta/gminy,
w których „młodzi ankieterzy” bez problemu dokonali zakupu piwa. Wrócimy do nich raz
jeszcze – powtarzając badanie za kilka miesięcy. Liczymy, Ŝe będzie to takŜe doskonała
okazja, aby przekonać się, jak wiele udało nam się w tej sprawie zmienić. Jeśli nasze
oczekiwania okaŜą się nietrafne i w wielu sklepach „młodzi ankieterzy” bez problemu kupią
alkohol, wyślemy kolejny list do właścicieli/kierowników tych sklepów. Tym razem będzie on
znacznie bardziej stanowczy niŜ poprzedni, a jako załącznik do listu dodamy wycięte
z papieru „Niebieskie okulary”, jako symbol pewnego „niedopatrzenia” i nadziei, Ŝe to się
zmieni.
Wspomniany list byłby jednocześnie zaproszeniem do udziału w specjalnym
szkoleniu pt. „Bądź asertywny, czyli jak odmówić sprzedaŜy alkoholu nastolatkom
nie naraŜając się na stres”.
Szkolenie
sprzedawców,
barmanów,
kelnerów
przeprowadzą
odpowiednio
przygotowani do tego działania trenerzy - członkowie stowarzyszenia „RoPSAN”. Będzie ono
miało charakter zajęć seminaryjno-warsztatowych. Kluczowym elementem planowanego
szkolenia będzie trening
umiejętności
asertywnego
odmawiania.
Podczas
szkolenia
sprzedawcy, kelnerzy (kelnerki) będą uczestniczyć w specjalnie zaaranŜowanych scenkach
i wzajemnie oceniać skuteczność podejmowanych działań. Jednym z elementów szkolenia
będzie prezentacja materiałów multimedialnych, obrazujących zarówno odpowiedzialne jak
i negatywne zachowania. Uczestnicy będą mogli równieŜ, praktycznie wypróbować nowe
umiejętności, a takŜe przeanalizować swoje mocne i słabe strony pod okiem doświadczonych
trenerów.
Szkolenie
będzie
takŜe
dobrą
okazją,
aby
przypomnieć
i
pokazać
kelnerom/barmanom emitowane na antenie TVP materiały na temat zjawiska sprzedaŜy
alkoholu nieletnim wraz z wypowiedziami na ten temat wielu znanych i cenionych
autorytetów Ŝycia publicznego, aktorów, polityków itp.
www.ropsan.org.pl
7
3. Harmonogram.
Zaplanowane w projekcie badania mogą zostać przeprowadzone jeszcze w tym roku –
w październiku i listopadzie a konferencję podsumowująca ich wyniki – i otwierającą nowy
etap naszej kampanii moglibyśmy zaplanować na początek karnawału, czyli stycznia 2009 r.
Oczywiście, moŜemy takŜe realizację całej kampanii zaplanować na przyszły roku, tak aby jej
kulminacja tzn. wręczenie certyfikatów i podsumowanie wyników badań oraz szkolenia dla
sprzedawców i nauczycieli - mogły się odbyć w okresie przed wakacyjnym.
Zawsze jesteśmy gotowi elastycznie dostosować się do Państwa planów i oczekiwań.
4. Kosztorys.
•
Koszt 2-krotnych badań „tajnego klienta” w 80 sklepach oraz 20 lokalach
(klubach,
pubach,
kawiarniach
i
dyskotekach)
przeprowadzonych
na
terenie
miasta/gminy wynosi 19.940 zł (brutto). Realizacja badań wymaga zawarcia
odpowiedniej
umowy
ze
Stowarzyszenie
„RoPSAN”.
PoniewaŜ
nasze
stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej za realizację badań wystawimy
Państwu
rachunek.
Przedstawiony
kosztorys
obejmuje:
przeprowadzenie
badań
terenowych, utworzenie i kontrola zbiorów danych, wykonanie obliczeń statystycznych
i
napisanie
profesjonalnego
raportu
z
badań
oraz
przygotowanie
prezentacji
multimedialnej, która będzie przedstawiana podczas konferencji podsumowującej wyniki
kampanii.
•
MoŜliwy jest równieŜ nieco węŜszy wariant tego badania „tajnego klienta”
obejmujący 40 sklepów i 10 lokali gastronomicznych, czyli w sumie 50 punktów
sprzedaŜy napojów alkoholowych. Koszt realizacji takiego projektu wynosi
13.960 zł (brutto).
•
Koszt
opracowania
projektu
graficznego
i
wyprodukowania
Certyfikatów
„Odpowiedzialny Sklep – renoma w …..” lub „Odpowiedzialny Lokal - renoma
w …..”
wynosi 2.000 zł (przygotowanie ok. 10 certyfikatów). Wspomniane
certyfikaty mogą być równieŜ samodzielnie przygotowane przez Urząd Miasta/Gminy
a RoPSAN wskaŜe Państwu jedynie listę laureatów tego wyróŜnienia.
www.ropsan.org.pl
8
•
Kolejnym elementem naszej propozycji jest szkolenie sprzedawców, kasjerów oraz
barmanów i kelnerek. Koszt takiego szkolenia – wraz z wynajęciem niezbędnego
sprzętu dla 25 osobowej grupy wynosi 1.300 zł. Przewidujemy realizację kilku ww.
szkoleń.
•
Następnym elementem naszego projektu jest opracowanie i przekazanie specjalnej
ulotki dla rodziców gimnazjalistów, podsumowującej wyniki przeprowadzonego
badania i zapraszającej rodziców do przyłączenia się do … RoPSAN-u. Mamy nadzieję,
Ŝe równieŜ w Urzędzie Miasta/Gminy znajdzie się grupa zaangaŜowanych
osób, w szczególności rodziców nastolatków, którzy zechcą utworzyć lokalne
koło Stowarzyszenia RoPSAN. Opracowanie i wydrukowanie wspomnianej ulotki
w nakładzie ok. 3 tys. egz. to koszt ok. 1.600 zł.
•
Kosztorys dot. opracowania i wyprodukowania klipu radiowego, spotu
telewizyjnego lub plakatu/bilboardu przedstawimy na Państwa wniosek.
Jesteśmy takŜe otwarci na Państwa pomysły i propozycje dotyczące realizacji ww.
projektu, tak aby spełniał one równieŜ Państwa potrzeby i oczekiwania. Prezentowana
kampania jest autorskim projektem Stowarzyszenia RoPSAN i jako projekt oryginalny nie
moŜe być realizowana bez zgody pomysłodawcy. Mam nadzieję, Ŝe nasz projekt spotka się
z Państwa zainteresowaniem i będzie podstawą dobrej i owocnej współpracy.
Serdecznie pozdrawiam i zapraszam do współpracy,
Bogusław Prajsner
Przewodniczący Zarządu Głównego
Ogólnopolskiego Stowarzyszenia
„RoPSAN – Rodzice Przeciwko SprzedaŜy Alkoholu Nieletnim”
www.ropsan.org.pl
9
5. Kontakt i podstawowe informacje o stowarzyszeniu;
Ogólnopolskie Stowarzyszenie „RoPSAN – Rodzice Przeciwko
SprzedaŜy Alkoholu Nieletnim”
Nasz adres: 02-791 Warszawa, ul. Braci Wagów 11/158
tel. 0-601-911-390 lub 0-604-634-580 lub 0-604-237-098
mail: [email protected], [email protected], [email protected]
Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego po numerem KRS: 0000272870
Numer identyfikacyjny REGON: 140906278 ;
NIP: 9512217902
Konto bankowe: Nordea Bank Polska
Nr rachunku: 25 1440 1101 0000 0000 0612 5808
www.ropsan.org.pl
10