Wyróżnić mo¿na mechanizmy dzia³aj¹ce bezpośrednio lub

Mechanizmy
Mechanizm - to urz¹dzenie techniczne, które przeznaczone jest do zamiany jednego
rodzaju ruchu w inny (lub identyczny), przy jednoczesnym przeniesieniu energii
wyra¿onej momentem obrotowym, liczb¹ obrotów itp. (k¹t obrotu, przesuniêcie).
Wyró¿niæ mo¿na mechanizmy dzia³aj¹ce bezpoœrednio lub poœrednio (³añcuch, lina, pas, powietrze,
woda, olej). Cz³ony mechanizmu (czynny, bierny i poœrednicz¹cy) po³¹czone s¹ w taki sposób, ¿e przy
poruszaniu jednego z nich (czynnego) pozosta³e wykonuj¹ œciœle okreœlone ruchy.
Istnieje wiele ró¿nych typów mechanizmów. Najwiêksze znaczenie maj¹ mechanizmy dŸwigniowe,
jarzmowe, korbowe, krzywkowe i zapadkowe, a tak¿e - tworz¹ce osobn¹ grupê – przek³adnie.
Mechanizm dŸwigniowy:
Mechanizmy dŸwigniowe s³u¿¹ do zmiany kierunku i charakteru
p-podstawa, b-cz³on bierny,
c-cz³on czynny,
ruchu oraz do zmiany wartoœci dzia³aj¹cych si³.
³-³¹cznik
Mechanizm dŸwigniowy sk³ada siê z czterech cz³onów (sztywnych)
po³¹czonych ze sob¹ przegubowo. Cz³on nieruchomy mechanizmu
nazywa siê podstaw¹ mechanizmu (p). Przy proporcjach cz³onów
przedstawionych na rysunku jeden cz³on (c – czynny) mo¿e wykonywaæ
ruch obrotowy, a drugi (b – bierny) mo¿e siê tylko wahaæ. Przy innych
stosunkach wymiarów cz³onów
zarówno cz³on czynny,
jak i bierny mog¹ wykonywaæ pe³ne obroty,
a przy jeszcze innych
Mechanizm wagi dziesiêtnej:
cz³ony te mog¹ siê tylko
1-platforma, 2-masa wa¿ona, 3-masa
wahaæ wokó³ po³o¿enia œrodkowego.
wzorcowa (odwa¿nik), 4-szalka
Mechanizm dŸwigniowy maszyny do pisania: 1-klawisz, 2-dŸwignia
klawiszowa, 3-dŸwignia poœrednia,
Mechanizm jarzmowy
ma jarzmo przesuwne lub
obrotowe, w którego prowadnicach porusza siê
kamieñ po³¹czony przegubowo z innym cz³onem
mechanizmu, np. korb¹.
Mechanizm jarzmowy przesuwny
Mechanizm jarzmowy obrotowy
Mechanizm korbowy: 1-korba, 2-korbowód, 3-wodzik
Mechanizmy korbowe s¹ przeznaczone
do zamiany ruchu postêpowego na obrotowy, lub te¿ ruchu obrotowego na postêpowy. Maj¹ one budowê podobn¹ jak
mechanizm dŸwigniowy, ale ró¿ni¹ siê od nich
tym, ¿e dwa cz³ony nie s¹ po³¹czone
przegubowo, lecz œlizgowo, podczas, gdy
pozosta³e po³¹czenia cz³onów s¹ przegubowe.
Mechanizm krzywkowy s³u¿y do zmiany ruchu obrotowego na ruch postêpowy (I) lub ruchu obrotowego na ruch wahad³owy (II). W wyj¹tkowych przypadkach krzywka mo¿e wykonywaæ ruch postepowo-zwrotny
W mechanizmach pierwszego typu krzywka, bêd¹ca tarcz¹ o odpowiednio dobranym kszta³cie, wspó³pracuje z popychaczem. Podczas obrotu krzywki dociœniêty
do jej powierzchni popychacz
wykonuje ruchy prostoliniowe
w sposób uzale¿niony od
kszta³tu krzywki.
Popychacze mog¹ byæ punktowe (praktycznie nie stosowane) p³askie i kr¹¿kowe.
W drugim typie mechanizmu krzywkowego krzywka
wspó³pracuje
nie z popychaczem, lecz z dŸwigni¹ wykonuj¹c¹ ruchy wahad³owe.
Mechanizmy krzywkowe: a) o krzywce przesuwnej i popychaczu punktowym, b) o krzywce obrotowej i popychaczu p³askim,
c) o krzywce obrotowej i popychaczu kr¹¿kowym; h-wznios zaworu
Mechanizm
krzywkowy typu I:
1-krzywka,
2-popychacz
Mechanizm
krzywkowy typu II:
1-krzywka,
2-dŸwignia
Mechanizmy o przerywanym ruchu cz³onu
biernego stanowi¹ odrêbn¹ grupê mechanizmów.
Nale¿¹ do nich mechanizmy zapadkowe oraz
mechanizmy z krzy¿em maltañskim, stosowane w najrozmaitszych
automatach, np. jako mechanizmy s³u¿¹ce do dzielenia.
Ko³owrót
z mechanizmem
zapadkowym:
1-ko³o zapadkowe, 2-zapadka,
3-korba, 4-bêben ko³owrotu,5-ciê¿ar
ÆWICZENIE:
Mechanizm zapadkowy
Mechanizm z krzy¿em maltañskim
Zaprojektuj mechanizm poruszaj¹cy wycieraczki samochodowe. Wykorzystaj dowolny z poznanych mechanizmów.