TROSZYN 10, gm. WOLIN, woj. zachodniopomorskie (AZP 21

Transkrypt

RATOWNICZE ARCHEOLOGICZNE BADANIA WYKOPALISKOWE
TROSZYN 10,
gm. WOLIN, woj. zachodniopomorskie
(AZP 21-07/71)
Pod redakcją
Lecha Czerniaka
FUNDACJA UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO
INSTYTUT ARCHEOLOGII
UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
GDAŃSK 2010
RATOWNICZE ARCHEOLOGICZNE BADANIA WYKOPALISKOWE
TROSZYN 10,
gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie
(AZP 21-07/71)
Redakcja tomu: Lech Czerniak
Materiał ilustracyjny:
rysunki – Maciej Gościmiński, Ewa Starczewska
fotografie – Janusz Różycki
rysunki cyfrowe i obróbka komputerowa – Monika Kalka, Piotr Kalka
Opracowanie techniczne - Karolina Czonstke, Maciej Gościmiński, Bartosz
Świątkowski
Sekretarz tomu: Monika Kwiatkowska
SPIS TREŚCI
WSTĘP
(Lech Czerniak)
I. MATERIAŁY KRZEMIENNE ZE STANOWISKA TROSZYN 10, GM. WOLIN
(Marcin Wąs)
II. OSADNICTWO GRUPY MARIANOWICKIEJ KULTURY JASTORFSKIEJ
NA STANOWISKU TROSZYN 10, GM. WOLIN
(Katarzyna Ślusarska)
III. ŚLADY OSADNICZE Z OKRESU WCZESNEGO ŚREDNIOWIECZA I
NOWOŻYTNOŚCI ZE STANOWISKA TROSZYN 10, GM. WOLIN
(Monika Kwiatkowska)
IV. OBIEKTY O NIEOKREŚLONEJ PRZYNALEŻNOŚCI KULTUROWEJ ZE
STANOWISKA TROSZYN 10, GM. WOLIN
(Monika Kwiatkowska)
WSTĘP
W niniejszym opracowaniu przedstawiamy wyniki archeologicznych badań ratowniczych
w pasie budowy obwodnicy Ostromice i Troszyn (w ciągu drogi S3), przeprowadzonych w okresie
od czerwca do sierpnia 2009 roku na stanowisku nr 10 w Troszynie, gm. Wolin, woj.
zachodniopomorskie (arkusz AZP 21-07; nr stan. na arkuszu: - 71) (Ryc. 1-2).
Stanowisko Troszyn 10 zostało przeznaczone do wyprzedzających badań
wykopaliskowych na podstawie badań rozpoznawczych poprzedzających przygotowanie
inwestycji.
Badania wykopaliskowe na stanowisku przeprowadziła, na zlecenie Fundacji
Uniwersytetu Łódzkiego (zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział
Szczecin) ekspedycja archeologiczna Instytutu Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego. Pracami w
terenie kierował mgr Janusz Różycki.
Stanowisko Troszyn 10, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, znajduje się w odległości
około 300 metrów na południe od drogi krajowej nr E65 (Świnoujście - Szczecin). Leży ono w
obrębie wschodniego skraju Równiny Gryfickiej (Kondracki 2001), zajmując południową krawędź
małej doliny. Część zachodnia stanowiska występuje na podłożu gleb ciężkich - gliny, natomiast
część wschodnią zajmuje teren piaszczysty.
Północną część stanowiska przecina droga gruntowa obsadzona drzewami, a w jego
północno zachodnim obrębie znajdują się zabudowania gospodarcze. Powierzchnię stanowiska
w momencie rozpoczęcia badań stanowiły nieużytki rolne.
Prace badawcze przeprowadzono według zasad przyjętych dla stanowisk
eksplorowanych w ramach inwestycji szerokopłaszczyznowych. Warstwę orną na stanowisku
zdejmowano mechanicznie za pomocą spychacza i koparki, a odsłoniętą w ten sposób
powierzchnię plantowano dodatkowo ręcznie. Warstwa humusu na omawianym stanowisku miała
miąższość około 40-50 cm. Pod humusem rejestrowano skałę macierzystą lub nawarstwienia
akumulacyjne (kulturowe), które eksplorowano metodą warstw mechanicznych, o miąższości ok.
10 cm.
4
Na stanowisku założono siatkę arową zgodną z kierunkiem przebiegu planowanej drogi
(NW-SE). Przyjęto podział stanowiska na odcinki (hektary), oznaczone dużymi literami alfabetu
(B, C...), które podzielono na ary o wymiarach: 10 m x 10 m, a te dodatkowo na ćwiartki (5 m x 5
m). Podstawową jednostką eksploracyjną był 1 ar powierzchni. Numeracja arów w ramach
odcinka jest trzyczęściowa: duża litera oznacza odcinek (hektar), liczba od 1 do 100 oznacza nr
ara, natomiast mała litera odpowiada konkretnej ćwiartce w obrębie ara (a – NW, b – NE, c – SW,
d – SE), np. B10b.
Dla każdego odcinka zastosowano odrębną numerację obiektów i numerów
inwentarzowych. Zatem w ramach każdego odcinka numeracja obiektów oraz numery
inwentarzowe zaczynają się od 1... przyjmując zawsze oznaczenie dwuelementowe, np.: obiekt
B8, C2; nr inw. B17 itp.
Każdy ar powierzchni plantowano ręcznie, fotografowano i dokumentowano. Dla arów, na
których zaobserwowano obiekty nieruchome lub nawarstwienia kulturowe, wykonywano rysunek
w skali 1:20. Natomiast w przypadku arów pozbawionych reliktów osadniczych lub istotnych
nawarstwień naturalnych wykonywano rysunek w skali 1:50.
Jako zasadę eksploracji obiektów przyjęto, że do momentu rozpoznania nawarstwień
obiektu, będą miały zastosowanie warstwy mechaniczne o miąższości 5-10 cm, w zależności od
sytuacji stratygraficznej. Ideą nadrzędną było zebranie materiału ruchomego w sposób
umożliwiający jego późniejsze rozdzielenie zgodnie z zaobserwowaną stratygrafią obiektu.
W praktyce powyższe zasady oznaczały przeprowadzenie następujących czynności: eksplorację
warstwami mechanicznymi pierwszej połowy lub dwóch naprzeciwległych ćwiartek obiektu;
wykonanie fotografii, rysunku i analizę przekroju pionowego. W efekcie oznaczenia nawarstwień
na przekroju pionowym eksplorację pozostałej części obiektu prowadzono metodą warstw
naturalnych. Każda warstwa konsystencyjna traktowana była jako odrębna warstwa naturalna i
otrzymała odpowiednie oznaczenie na rysunku przekroju pionowego.
Obiekty archeologiczne były dokumentowane w granicach ćwiartek arowych, na
rysunkach skali 1:20. Wykonano rysunki czarno-białe, z zastosowaniem opisu poszczególnych
warstw za pomocą symboli.
W efekcie przeprowadzonych prac zweryfikowano wielkość powierzchni stanowiska oraz
jego zasięg. Ostatecznie zbadano 78 arów powierzchni stanowiska leżących w ramach pasa
drogowego (Ryc. 3).
Zarejestrowano 414 obiektów nieruchomych o charakterze gospodarczym (Fot. 1-30). Ich ogólną
charakterystykę przedstawia tabela 1.
5
Pozyskano materiał ruchomy w postaci 5 324 fragmentów ceramiki naczyniowej, krzemieni i
innych drobnych zabytków (np. kamiennych).
Na podstawie materiału zabytkowego wyróżniono następujące fazy zasiedlenia
stanowiska (Tab. 1):
I faza zasiedlenia – kultura łużycka,
II faza zasiedlenia – kultura jastrofska,
III faza zasiedlenia – wczesne średniowiecze,
IV faza zasiedlenia – nowożytność.
Pełny opis obiektów nieruchomych, ich zawartości i datowania przedstawiają tabele 2 oraz 3.
W opracowaniu zastosowano układ chronologiczny.
W tekście użyto następujących skrótów nazw kultur archeologicznych i określeń
periodyzacyjnych:
KŁ – kultura łużycka;
KJ – kultura jastorfska;
WŚ – wczesne średniowiecze;
NOW. – nowożytność.
Legendę dotyczącą symboli użytych przy opisie wypełnisk obiektów archeologicznych zawiera
rycina 6.
Lech Czerniak
6
Tabela 1. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10.
Ogólna charakterystyka funkcji zbadanych obiektów w rozbiciu na fazy zasiedlenia.
FAZA ZASIEDLENIA
Kultura łużycka
Kultura jastorfska
Nowożytność
Nieokreślone
SUMA
jama
0
123
1
3
127
skupisko ceramiki
0
8
0
0
8
palenisko
0
36
0
0
36
FUNKCJA OBIEKTU
ognisko
dołek posłupowy
0
1
3
225
0
0
0
8
3
234
piec
0
1
0
0
1
rów
0
5
0
0
5
SUMA
1
401
1
11
414
Tabela 2. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Charakterystyka morfo-metryczna obiektów nieruchomych.
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
B1
B
B80d
palenisko
owalny
132
102
20
wannowaty
jednowarstwowe plamiaste
KJ
B2
B
B70abcd
palenisko
owalny
200
162
20
wannowaty
dwuwarstwowe diagonalne
KJ
B3
B
B80a
palenisko
owalny
100
88
38
nieckowaty
wielowarstwowe mieszane
KJ
B4
B
B80a
palenisko
owalny
362
220
52
nieckowaty
dwuwarstwowe nieckowate
KJ
B5
B
B59c
skupisko ceramiki
owalny
70
50
40
-
fragmenty ceramiki
KJ
B6
B
B69a
skupisko ceramiki
owalny
98
64
30
-
fragmenty ceramiki
KJ
B7
B
B69d
jama
owalny
174
120
20
wannowaty
jednowarstwowe jednorodne
KJ
B8
B
B68b
skupisko ceramiki
owalny
120
88
20
-
fragmenty ceramiki
KJ
B9
B
B68b
skupisko ceramiki
owalny
84
60
10
-
fragmenty ceramiki
KJ
B10
B
B58d
skupisko ceramiki
owalny
78
60
20
-
fragmenty ceramiki
KJ
B11
B
B78b
jama
owalny
130
104
12
wannowaty
KJ
B55c
dołek posłupowy
owalny
44
32
10
nieckowaty
KJ
B75b / B65d dołek posłupowy
owalny
40
36
10
nieckowaty
KJ
B12
B
B13
B
B14
B
B76a
dołek posłupowy
kolisty
28
26
20
u-kształtny
KJ
B15
B
B77a
jama
owalny
104
66
14
wannowaty asymetrycznie przegłębieny
KJ
B16
B
B78ac
jama
owalny
140
110
14
wannowaty
KJ
B17
B
B56a
jama
owalny
80
60
9
nieckowaty
KJ
B18
B
B57ac
jama
owalny
104
83
20
KJ
B19
B
B55a
jama
owalny
108
88
40
nieckowaty
KJ
B20
B
B57d
jama
owalny
202
144
26
wannowaty
KJ
B21
B
B66b
dołek posłupowy
owalny
38
32
8
nieckowaty
-
B22
B
B65d
jama
owalny
172
160
60
nieckowaty
KJ
B23
B
B65d
palenisko
owalny
120
102
20
nieckowaty
KJ
B24
B
B68cd
palenisko
owalny
62
54
14
nieckowaty
KJ
B25
B
B58d
skupisko ceramiki
owalny
57
56
20
-
fragmenty ceramiki
KJ
B26
B
B70bd
dołek posłupowy
owalny
60
50
13
wannowaty
dwuwarstwowe mieszane
KJ
B27
B
B80b
palenisko
kolisty
106
106
30
nieckowaty
KJ
B28
B
B79d
dołek posłupowy
owalny
48
38
38
nieckowaty
KJ
B29
B
B70b
jama
owalny
119
76
10
nieckowaty
KJ
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
B30
B
B70b
palenisko
owalny
70
66
22
nieckowaty
KJ
B31
B
B70c
skupisko ceramiki
owalny
88
71
10
-
fragmenty ceramiki
KJ
B32
B
B69c
dołek posłupowy
owalny
40
34
12
nieckowaty
KJ
B33
B
B70b
palenisko
owalny
70
50
18
nieckowaty
KJ
B34
B
B69a
dołek posłupowy
owalny
32
24
11
amorficzny
KJ
B35
B
B78b / B79a
jama
kolisty
160
154
20
nieckowaty
KJ
B36
B
B79c
dołek posłupowy
kolisty
56
52
18
nieckowaty
wielowarstwowe nieckowate
KJ
B37
B
B78b
dołek posłupowy
kolisty
40
38
18
nieckowaty
KJ
B38
B
B68cd
palenisko
owalny
50
40
16
nieckowaty
KJ
B39
B
B58cd
palenisko
owalny
64
50
6
wannowaty
wielowarstwowe diagonalne
KJ
B40
B
B77b
dołek posłupowy
owalny
60
44
13
wannowaty
KJ
B41
B
B59d
jama
owalny
138
104
36
nieckowaty
KJ
B42
B
B65d
jama
owalny
148
120
22
wannowaty
KJ
B43
B
B69b
dołek posłupowy
owalny
40
29
24
nieckowaty
KJ
B44
B
B69b
dołek posłupowy
kolisty
30
28
18
u-kształtny
KJ
B45
B
B69d
dołek posłupowy
kolisty
32
32
19
u-kształtny
KJ
B46
B
B69b
dołek posłupowy
kolisty
32
30
19
nieckowaty
KJ
B47
B
B69b
dołek posłupowy
kolisty
22
20
11
nieckowaty
KJ
B48
B
B69b
dołek posłupowy
kolisty
23
18
16
u-kształtny
KJ
B49
B
B69b
dołek posłupowy
kolisty
35
31
20
nieckowaty
KJ
B50
B
B60bd /
C51ac
palenisko
owalny
70
58
32
nieckowaty
KJ
B51
B
B56cd
jama
owalny
152
132
10
wannowaty
KJ
B52
B
B56a
dołek posłupowy
kolisty
30
28
14
nieckowaty
KJ
B53
B
B56a
dołek posłupowy
kolisty
40
38
18
nieckowaty
KJ
B54
B
B56b
dołek posłupowy
kolisty
30
30
30
u-kształtny
KJ
B55
B
B57a
dołek posłupowy
kolisty
36
36
10
nieckowaty
KJ
B56
B
B57c
dołek posłupowy
kolisty
26
26
18
nieckowaty
KJ
B57
B
B57b
dołek posłupowy
kolisty
36
36
19
nieckowaty
KJ
B58
B
B57b
dołek posłupowy
kolisty
36
35
14
nieckowaty
KJ
B59
B
B58c
dołek posłupowy
kolisty
18
18
8
nieckowaty
KJ
B60
B
B58a
dołek posłupowy
kolisty
30
30
8
nieckowaty
KJ
B61
B
B58a
dołek posłupowy
kolisty
30
28
16
nieckowaty
KJ
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
B62
B
B58c
dołek posłupowy
kolisty
18
14
8
nieckowaty
KJ
B63
B
B58cd
dołek posłupowy
kolisty
19
18
10
nieckowaty
KJ
B64
B
B58d
dołek posłupowy
kolisty
19
18
6
nieckowaty
KJ
B65
B
B58c / B57d
dołek posłupowy
owalny
58
38
14
nieckowaty
KJ
B66
B
B69a
dołek posłupowy
kolisty
44
44
8
nieckowaty
KJ
B67
B
B69a
dołek posłupowy
kolisty
30
26
14
nieckowaty
KJ
B68
B
B69c
dołek posłupowy
kolisty
24
24
5
nieckowaty
-
B69
B
B78a
dołek posłupowy
kolisty
34
32
8
nieckowaty
KJ
B70
B
B79a
dołek posłupowy
owalny
50
38
10
nieckowaty
KJ
B71
B
B79a / B78b dołek posłupowy
kolisty
52
45
8
wannowaty
KJ
B72
B
kolisty
22
22
8
nieckowaty
KJ
B69c
dołek posłupowy
B73
B
B79ac
dołek posłupowy
kolisty
31
32
8
nieckowaty
dwuwarstwowe wertykalne
KJ
B74
B
B79a / B78b
jama
owalny
114
67
24
nieckowaty
KJ
B75
B
B79a
jama
owalny
92
62
8
wannowaty
KJ
B76
B
B79c
dołek posłupowy
kolisty
27
25
12
nieckowaty
KJ
B77
B
B79c
dołek posłupowy
owalny
63
45
18
wannowaty
KJ
B78
B
B79c
dołek posłupowy
kolisty
26
26
21
u-kształtny
KJ
B79
B
B79c
dołek posłupowy
kolisty
32
29
8
nieckowaty
KJ
B80
B
B 79c / B89a
palenisko
półkolisty
68
24
28
nieckowaty
KJ
B81
B
B79d
jama
półkolisty
90
42
57
nieckowaty
KJ
B82
B
B79c
dołek posłupowy
kolisty
34
33
5
nieckowaty
-
B83
B
B79bd
palenisko
owalny
88
54
24
KJ
B84
B
B69c
dołek posłupowy
owalny
62
48
26
nieckowaty asymetrycznie przegłębiony
KJ
B85
B
B69c
dołek posłupowy
kolisty
58
58
22
trójkątny
KJ
B86
B
B69d
dołek posłupowy
kolisty
18
17
8
nieckowaty
KJ
B87
B
B69d
dołek posłupowy
kolisty
24
22
6
nieckowaty
KJ
B88
B
B69b
dołek posłupowy
owalny
60
48
8
nieckowaty
KJ
B89
B
B69b
dołek posłupowy
kolisty
30
28
5
nieckowaty
-
B90
B
B69bd
dołek posłupowy
kolisty
30
28
20
u-kształtny
KJ
B91
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
14
12
10
u-kształtny
KJ
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
B92
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
20
20
12
nieckowaty
KJ
B93
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
24
22
14
u-kształtny
KJ
B94
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
20
16
12
u-kształtny
KJ
B95
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
19
18
18
u-kształtny
KJ
B96
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
14
12
8
u-kształtny
KJ
B97
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
18
18
8
nieckowaty
KJ
B98
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
20
20
14
u-kształtny
KJ
B99
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
30
30
12
nieckowaty
KJ
B100
B
B70a
dołek posłupowy
kolisty
32
30
10
nieckowaty
KJ
B101
B
B70b
dołek posłupowy
kolisty
22
20
10
nieckowaty
KJ
B102
B
B70bd
dołek posłupowy
kolisty
18
16
12
u-kształtny
KJ
B103
B
B70bd
dołek posłupowy
kolisty
17
17
10
u-kształtny
KJ
B104
B
B70bd
dołek posłupowy
kolisty
18
17
14
u-kształtny
KJ
B105
B
B70bd
dołek posłupowy
kolisty
22
22
14
u-kształtny
KJ
B106
B
B70bd
dołek posłupowy
kolisty
16
16
10
u-kształtny
KJ
B107
B
B70d
dołek posłupowy
kolisty
16
12
8
nieckowaty
KJ
B108
B
B70a
dołek posłupowy
owalny
68
50
30
nieckowaty
dwuwarstwowe horyzontalne
KJ
B109
B
B70a / B60c
jama
kolisty
119
100
42
nieckowaty
KJ
B110
B
B70a
dołek posłupowy
owalny
40
28
18
nieckowaty
KJ
B111
B
B70c
palenisko
kolisty
94
88
22
wannowaty
KJ
B112
B
B70c
dołek posłupowy
kolisty
24
23
8
nieckowaty
KJ
B113
B
B70c
dołek posłupowy
owalny
62
40
22
nieckowaty
KJ
B114
B
B70b
dołek posłupowy
kolisty
36
34
7
nieckowaty
KJ
B115
B
B80b
dołek posłupowy
kolisty
38
36
10
nieckowaty
KJ
B116
B
B80b
dołek posłupowy
kolisty
60
54
14
nieckowaty
KJ
B117
B
kolisty
50
46
14
nieckowaty
KJ
B118
B
kolisty
40
40
7
nieckowaty
KJ
B119
B
B80b / B70d
jama
owalny
72
56
8
nieckowaty
KJ
B120
B
B70c
palenisko
kolisty
74
70
24
nieckowaty
KJ
B121
B
B66a
dołek posłupowy
owalny
32
25
8
nieckowaty
KJ
B122
B
B66d
dołek posłupowy
owalny
40
33
11
nieckowaty
KJ
B123
B
B76b
dołek posłupowy
kolisty
42
38
12
nieckowaty
KJ
B124
B
B65bd
jama
owalny
104
94
24
nieckowaty
KJ
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
B125
B
B65d
jama
kolisty
144
140
25
wannowaty
KJ
B126
B
B76d
dołek posłupowy
kolisty
32
28
7
nieckowaty
KJ
B127
B
B76d
dołek posłupowy
kolisty
24
22
5
nieckowaty
-
B128
B
B66d
jama
owalny
100
84
26
nieckowaty
KJ
B129
B
B66a
dołek posłupowy
owalny
31
24
10
nieckowaty
KJ
B130
B
B65c
jama
owalny
165
155
13
wannowaty
KJ
B131
B
B66c
dołek posłupowy
owalny
43
34
16
nieckowaty
KJ
B132
B
B66bd
dołek posłupowy
owalny
39
33
9
nieckowaty
KJ
B133
B
B78a
jama
owalny
279
123
60
schodkowy asymetryczny
KJ
B134
B
B76b
jama
owalny
200
180
46
wannowaty symetrycznie przegłębieny
KJ
B135
B
B77b
dołek posłupowy
kolisty
32
30
8
nieckowaty
KJ
B136
B
kolisty
55
54
6
wannowaty
KJ
B137
B
B78d
jama
owalny
86
59
11
nieckowaty
KJ
B138
B
B75b / B76a
jama
amorficzny
292
222
55
schodkowy asymetryczny
KJ
B139
B
B67d
jama
owalny
157
133
11
wannowaty
KJ
B140
B
B77bd
dołek posłupowy
owalny
40
30
8
nieckowaty
KJ
B141
B
B68b
dołek posłupowy
kolisty
32
29
15
nieckowaty
KJ
B142
B
B78a
jama
owalny
124
68
16
KJ
B143
B
B78a
dołek posłupowy
kolisty
14
12
8
nieckowaty
KJ
B144
B
B78a
dołek posłupowy
owalny
46
35
12
nieckowaty
KJ
B145
B
B78ab
dołek posłupowy
owalny
27
36
20
nieckowaty
KJ
B146
B
B78d
dołek posłupowy
owalny
56
42
18
wannowaty
KJ
B147
B
B60d
palenisko
owalny
134
69
23
wannowaty
KJ
B148
B
B60c
palenisko
owalny
123
87
41
nieckowaty
KJ
B149
B
B60c
palenisko
owalny
77
68
22
wannowaty
KJ
B150
B
B78c
jama
owalny
80
70
14
wannowaty
KJ
B151
B
B78ac
dołek posłupowy
kolisty
66
57
10
nieckowaty
KJ
B152
B
B78b
dołek posłupowy
kolisty
35
32
7
nieckowaty
KJ
B153
B
B77d
rów
prostokątny
136
56
28
nieckowaty
KJ
B154
B
B77bd
rów
prostokątny
336
54
34
nieckowaty
KJ
B155
B
B60c
jama
owalny
104
90
56
nieckowaty
KJ
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
B156
B
B77abc
rów
L-kształtny
304
49
24
nieckowaty
KJ
B157
B
B67d
dołek posłupowy
kolisty
39
34
18
prostokątny
KJ
B158
B
B67d
dołek posłupowy
owalny
27
23
4
wannowaty
-
B159
B
B68b
dołek posłupowy
kolisty
24
22
14
nieckowaty
KJ
B160
B
B68a
dołek posłupowy
kolisty
24
23
8
nieckowaty
KJ
B161
B
B68a / B58c
dołek posłupowy
kolisty
35
34
15
nieckowaty
KJ
B162
B
B68a
jama
owalny
116
66
37
KJ
B163
B
B78d
dołek posłupowy
owalny
24
21
10
nieckowaty
KJ
B164
B
B77d
jama
owalny
162
131
67
wannowaty
KJ
B165
B
B60ac
palenisko
owalny
86
77
28
nieckowaty
KJ
B166
B
B60ac
palenisko
owalny
132
123
30
nieckowaty
KJ
B167
B
B60a
dołek posłupowy
kolisty
46
45
19
nieckowaty
KJ
B168
B
B67b / B57d
jama
owalny
75
48
16
nieckowaty
KJ
B169
B
B60a
jama
owalny
82
55
14
wannowaty
KJ
B170
B
B60d
dołek posłupowy
owalny
76
56
24
nieckowaty
wielowarstwowe horyzontalne
KJ
B171
B
B60a
dołek posłupowy
kolisty
46
46
54
u-kształtny
KJ
B172
B
B60d
jama
kolisty
98
92
19
wannowaty
KJ
B173
B
B60d
dołek posłupowy
kolisty
20
18
7
nieckowaty
KJ
B174
B
B60d
dołek posłupowy
kolisty
17
16
7
nieckowaty
KJ
B175
B
B60d
dołek posłupowy
owalny
31
26
9
nieckowaty
KJ
B176
B
B60d
dołek posłupowy
owalny
55
40
10
nieckowaty
KJ
B177
B
B60d
dołek posłupowy
owalny
46
36
9
nieckowaty
KJ
B178
B
B60b
dołek posłupowy
owalny
62
44
20
nieckowaty
KJ
B179
B
B60d
dołek posłupowy
kolisty
29
27
16
nieckowaty
KJ
B180
B
B49d
dołek posłupowy
owalny
40
34
18
nieckowaty
KŁ
B181
B
B50b
dołek posłupowy
owalny
53
45
10
wannowaty
KJ
B182
B
B50b
dołek posłupowy
owalny
56
40
16
nieckowaty
KJ
B183
B
B50cd
jama
owalny
74
40
14
wannowaty
KJ
B184
B
B49a
jama
owalny
104
80
22
wannowaty
KJ
B185
B
B50a
jama
owalny
188
110
37
wannowaty
KJ
B186
B
B49b / B39d
jama
owalny
77
58
22
wannowaty
KJ
B187
B
B49a / B39c
jama
owalny
167
94
15
wannowaty
KJ
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
B188
B
B40c
jama
owalny
85
73
13
wannowaty
KJ
B189
B
B48b
dołek posłupowy
kolisty
34
34
16
nieckowaty
KJ
B190
B
B48b
dołek posłupowy
kolisty
23
22
10
nieckowaty
KJ
B191
B
B48a
jama
owalny
125
76
36
KJ
B192
B
B48a
dołek posłupowy
owalny
56
50
11
nieckowaty
KJ
B193
B
B28d / B29c
palenisko
kolisty
131
135
22
nieckowaty
KJ
B194
B
B47b / B48a dołek posłupowy
owalny
69
48
18
KJ
B195
B
B47b
jama
owalny
76
58
14
wannowaty
KJ
B196
B
B47d
dołek posłupowy
kolisty
26
24
7
nieckowaty
KJ
B197
B
B47b
dołek posłupowy
owalny
65
56
21
nieckowaty
KJ
B198
B
B47abcd
jama
owalny
74
65
12
wannowaty
KJ
B199
B
B47b
jama
owalny
115
79
18
wannowaty
KJ
B200
B
B47bd
dołek posłupowy
kolisty
26
25
10
nieckowaty
KJ
B201
B
B46d
dołek posłupowy
kolisty
24
24
6
nieckowaty
KJ
B202
B
B46d
dołek posłupowy
kolisty
16
15
8
nieckowaty
KJ
B203
B
B46b
jama
owalny
164
82
15
wannowaty
KJ
B204
B
B46d
dołek posłupowy
kolisty
40
40
19
prostokątny
KJ
B205
B
B46cd
jama
owalny
120
120
14
wannowaty
KJ
B206
B
B38d
dołek posłupowy
owalny
47
38
16
nieckowaty
KJ
B207
B
B38d
dołek posłupowy
owalny
60
50
8
wannowaty
KJ
B208
B
B38c
jama
kolisty
40
39
7
nieckowaty
-
B209
B
B37c
jama
owalny
122
109
12
wannowaty
-
B210
B
B37d
dołek posłupowy
owalny
55
41
18
nieckowaty
KJ
B211
B
B37b / B38ac
jama
owalny
216
109
29
KJ
B212
B
B36d
jama
owalny
87
66
14
nieckowaty
KJ
B213
B
B45ab /
B35cd
jama
owalny
229
152
52
nieckowaty
KJ
B214
B
B37a
ognisko
kolisty
36
33
14
nieckowaty
KJ
B215
B
B40d
skupisko ceramiki
owalny
95
82
15
-
fragmenty ceramiki
KJ
B216
B
B40d
dołek posłupowy
kolisty
28
27
25
u-kształtny
KJ
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
B217
B
B40d
dołek posłupowy
kolisty
32
31
22
trójkątny
KJ
B218
B
B40bd
jama
owalny
154
121
14
wannowaty
KJ
B219
B
B39ab
jama
owalny
136
130
27
wannowaty
KJ
B220
B
B49b / B50a
ognisko
owalny
140
122
15
nieckowaty
KJ
B221
B
B49d
jama
owalny
80
70
25
prostokątny
KJ
B222
B
B49b
dołek posłupowy
kolisty
45
42
26
u-kształtny
KJ
B223
B
B49a
dołek posłupowy
kolisty
30
30
18
nieckowaty
KJ
B224
B
B49c
dołek posłupowy
kolisty
24
23
13
nieckowaty
KJ
B225
B
B38b
jama
owalny
97
85
16
wannowaty
KJ
B226
B
B38b
jama
owalny
157
142
20
wannowaty
KJ
B227
B
B38d
jama
owalny
100
60
12
wannowaty
KJ
B228
B
owalny
56
34
9
wannowaty
KJ
B229
B
B48a / B47b dołek posłupowy
B47d
palenisko
owalny
120
108
10
wannowaty
KJ
B230
B
B38a
jama
owalny
344
225
50
KJ
B231
B
B47c
jama
owalny
123
92
20
nieckowaty
KJ
B232
B
B47c
jama
owalny
84
38
18
wannowaty
KJ
B233
B
B37d / B38c
jama
owalny
158
132
32
wannowaty
KJ
B234
B
B50d
dołek posłupowy
kolisty
40
32
12
prostokątny
KJ
B235
B
B50bd
dołek posłupowy
owalny
45
33
8
wannowaty
KJ
B236
B
B50ac
dołek posłupowy
owalny
48
42
8
nieckowaty
KJ
B237
B
B50a
dołek posłupowy
owalny
36
32
8
wannowaty
KJ
B238
B
B50a
dołek posłupowy
kolisty
29
29
7
nieckowaty
KJ
B239
B
B50ab
dołek posłupowy
owalny
48
41
8
wannowaty
KJ
C1
C
C55b
jama
owalny
100
72
18
KJ
C2
C
C55a
dołek posłupowy
kolisty
67
65
14
nieckowaty
KJ
C3
C
C54a
dołek posłupowy
kolisty
80
70
5
wannowaty
-
C4
C
C65c
jama
owalny
83
61
45
nieckowaty
KJ
C5
C
C64a
jama
owalny
180
132
16
KJ
C6
C
kolisty
64
60
20
nieckowaty
KJ
C52c / C62a dołek posłupowy
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
C7
C
C66b
jama
owalny
54
50
6
wannowaty
Now.
C8
C
C66d
jama
owalny
148
138
26
nieckowaty
KJ
C9
C
C67a
jama
owalny
172
152
18
nieckowaty
KJ
C10
C
C58a
dołek posłupowy
kolisty
26
22
12
u-kształtny
KJ
C11
C
C69b
jama
owalny
180
102
12
wannowaty
KJ
C12
C
C59a
jama
kolisty
104
84
25
nieckowaty
KJ
C13
C
C58d
jama
owalny
230
90
22
wannowaty
KJ
C14
C
C59b
jama
owalny
124
100
22
nieckowaty
KJ
C15
C
C58bd /
C59ac
jama
owalny
126
86
32
nieckowaty
KJ
C16
C
C69d / C79b
jama
owalny
226
180
34
nieckowaty
KJ
C17
C
C57b
dołek posłupowy
owalny
56
42
18
nieckowaty
KJ
C18
C
C68c
jama
owalny
78
58
12
wannowaty
KJ
C19
C
C55ab
jama
owalny
112
74
10
wannowaty
KJ
C20
C
C57c
palenisko
owalny
88
64
38
nieckowaty
KJ
C21
C
C65
jama
owalny
100
82
15
nieckowaty
KJ
C22
C
C54abcd
jama
owalny
110
82
15
wannowaty
KJ
C23
C
C64a / C54c
palenisko
owalny
210
146
36
wannowaty
KJ
C24
C
C51a
jama
owalny
106
72
40
nieckowaty
KJ
C25
C
C62c
palenisko
owalny
154
152
28
nieckowaty
KJ
C26
C
C51a
dołek posłupowy
owalny
64
40
14
wannowaty
KJ
C27
C
C61c
palenisko
kolisty
112
102
28
amorficzny
KJ
C28
C
C69ac
jama
owalny
104
71
13
wannowaty
KJ
C29
C
C66d
jama
owalny
94
72
24
nieckowaty
KJ
C30
C
półkolisty
62
28
24
nieckowaty
KJ
C31
C
C66a
dołek posłupowy
kolisty
55
48
8
wannowaty
KJ
C32
C
C66d
dołek posłupowy
kolisty
55
48
33
nieckowaty
KJ
C33
C
C65a
jama
owalny
144
122
68
nieckowaty dwustronnie przegłębiony
KJ
C34
C
C54a / C53b
palenisko
owalny
210
179
19
wannowaty
KJ
C67d / C77b dołek posłupowy
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
C35
C
C64ab
jama
owalny
177
106
32
schodkowy symetryczny
KJ
C36
C
C54bd
dołek posłupowy
owalny
55
46
12
nieckowaty
KJ
C37
C
C55a
jama
owalny
171
107
54
nieckowaty
KJ
C38
C
C54bd
dołek posłupowy
kolisty
42
36
15
nieckowaty
KJ
C39
C
C62bd
jama
owalny
144
71
19
nieckowaty
wielowarstwowe diagonalne
KJ
C40
C
C61a
jama
owalny
98
72
22
nieckowaty
-
C41
C
C51b
palenisko
owalny
106
91
39
nieckowaty
KJ
C42
C
C51cd
jama
owalny
84
58
23
wannowaty
KJ
C43
C
C51b
dołek posłupowy
kolisty
38
30
24
u-kształtny
KJ
C44
C
C51b
dołek posłupowy
owalny
66
55
10
wannowaty
KJ
C45
C
C51ab
jama
owalny
130
82
24
KJ
C46
C
C51a
palenisko
owalny
150
110
35
wannowaty
KJ
C47
C
C61ab
jama
owalny
184
112
46
nieckowaty
KJ
C48
C
C51a
dołek posłupowy
owalny
50
41
28
nieckowaty
-
C49
C
C51d
dołek posłupowy
kolisty
50
47
19
nieckowaty
KJ
C50
C
C52d
dołek posłupowy
kolisty
37
31
32
u-kształtny
KJ
C51
C
C51a
jama
kolisty
77
71
19
nieckowaty
KJ
C52
C
C61c / C71a
piec
owalny
196
124
48
nieckowaty
KJ
C53
C
C52d
dołek posłupowy
kolisty
42
36
28
u-kształtny
KJ
C54
C
C52cd
dołek posłupowy
kolisty
24
22
24
u-kształtny
KJ
C55
C
C52c
dołek posłupowy
kolisty
36
32
26
prostokątny
KJ
C56
C
C52c
dołek posłupowy
kolisty
40
38
15
nieckowaty
KJ
C57
C
C52b
dołek posłupowy
kolisty
34
28
22
u-kształtny
KJ
C58
C
C52b
dołek posłupowy
kolisty
27
22
20
u-kształtny
KJ
C59
C
C52a
dołek posłupowy
kolisty
40
33
15
nieckowaty
KJ
C60
C
C52ab
jama
owalny
82
52
10
wannowaty
KJ
C61
C
C52a
dołek posłupowy
kolisty
41
31
9
nieckowaty
KJ
C62
C
C52a
dołek posłupowy
kolisty
41
31
17
nieckowaty
KJ
C63
C
C52a
dołek posłupowy
owalny
70
52
14
wannowaty
KJ
C64
C
C52a
dołek posłupowy
kolisty
22
20
12
nieckowaty
KJ
C65
C
C52b
dołek posłupowy
owalny
47
40
10
nieckowaty
KJ
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
kolisty
44
44
34
u-kształtny
KJ
palenisko
owalny
78
69
29
nieckowaty
KJ
C62ac
jama
owalny
106
60
28
nieckowaty
KJ
C51b
dołek posłupowy
kolisty
42
32
18
nieckowaty
KJ
C
C51a
dołek posłupowy
kolisty
30
26
13
nieckowaty
KJ
C
C51a
dołek posłupowy
owalny
50
40
6
wannowaty
KJ
C72
C
C51a
dołek posłupowy
owalny
40
35
24
u-kształtny
KJ
C73
C
C51c
dołek posłupowy
owalny
34
28
12
nieckowaty
KJ
C74
C
C51a
jama
owalny
74
64
24
nieckowaty
KJ
C75
C
C51d
jama
owalny
210
193
52
amorficzny
KJ
NR OB.
ODC.
AR
C66
C
C67
C
C52c
C68
C
C69
C
C70
C71
FUNKCJA
C52b / C53a dołek posłupowy
C76
C
C51d
dołek posłupowy
kolisty
49
38
24
u-kształtny
KJ
C77
C
C61a
jama
owalny
106
65
12
wannowaty
KJ
C78
C
C61a
dołek posłupowy
kolisty
30
28
7
nieckowaty
KJ
C79
C
C61c
rów
podłużny
40
630
20
nieckowaty
KJ
C80
C
C61c
dołek posłupowy
kolisty
53
50
28
nieckowaty
KJ
C81
C
C61c
dołek posłupowy
kolisty
36
34
27
u-kształtny
KJ
C82
C
C61c
dołek posłupowy
kolisty
46
42
7
nieckowaty
KJ
C83
C
C61cd
dołek posłupowy
kolisty
28
24
18
u-kształtny
KJ
C84
C
C53b
jama
owalny
115
96
12
wannowaty
KJ
C85
C
C53d
dołek posłupowy
kolisty
25
21
24
u-kształtny
KJ
C86
C
C53a
dołek posłupowy
kolisty
43
43
26
u-kształtny
KJ
C87
C
C53a
dołek posłupowy
owalny
59
56
7
nieckowaty
KJ
C88
C
C53a
dołek posłupowy
owalny
40
34
38
u-kształtny
KJ
C89
C
C53d
jama
owalny
169
78
14
wannowaty
KJ
C90
C
C53d
dołek posłupowy
owalny
20
15
15
u-kształtny
KJ
C91
C
C53a
dołek posłupowy
owalny
105
54
27
nieckowaty
KJ
C92
C
C53a
dołek posłupowy
kolisty
22
22
14
nieckowaty
KJ
C93
C
C53c
dołek posłupowy
owalny
61
42
24
nieckowaty
dwuwarstwowe wertykalne
KJ
C94
C
C53bd
dołek posłupowy
owalny
58
48
15
nieckowaty
KJ
C95
C
C53d
dołek posłupowy
kolisty
52
48
24
nieckowaty
KJ
C96
C
C63a
dołek posłupowy
kolisty
21
20
16
u-kształtny
KJ
C97
C
C63a
dołek posłupowy
owalny
22
17
17
u-kształtny
KJ
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
C98
C
C63d
dołek posłupowy
kolisty
17
18
15
u-kształtny
KJ
C99
C
C63d
dołek posłupowy
kolisty
16
16
8
nieckowaty
KJ
C100
C
C63d
dołek posłupowy
kolisty
22
21
34
u-kształtny
KJ
C101
C
C63c
dołek posłupowy
kolisty
21
20
9
nieckowaty
KJ
C102
C
C63c
dołek posłupowy
kolisty
24
23
8
nieckowaty
KJ
C103
C
C63a
jama
owalny
94
65
32
nieckowaty
KJ
C104
C
C63c
jama
owalny
110
60
62
nieckowaty
KJ
C105
C
C48b
jama
owalny
126
70
28
KJ
C106
C
C47b / C48a
jama
owalny
138
102
22
nieckowaty
KJ
C107
C
C39d
jama
owalny
116
76
17
wannowaty
KJ
C108
C
C49d
jama
owalny
212
126
46
KJ
C109
C
C48d
jama
owalny
138
73
13
wannowaty
KJ
C110
C
C48c
jama
owalny
92
69
14
wannowaty
KJ
C111
C
C48bd
jama
amorficzny
416
110
40
KJ
C112
C
C47a
jama
kolisty
87
82
9
wannowaty
KJ
C113
C
C37b
jama
owalny
287
209
26
wannowaty
KJ
C114
C
owalny
42
36
14
nieckowaty
KJ
C115
C
C46d
jama
owalny
151
116
26
wannowaty
KJ
C116
C
C46ac
jama
owalny
140
112
10
wannowaty
KJ
C117
C
C36c
jama
kolisty
98
92
32
wannowaty
KJ
C118
C
C36d
dołek posłupowy
kolisty
60
58
30
nieckowaty
KJ
C119
C
C36d
dołek posłupowy
kolisty
32
32
11
u-kształtny
KJ
C120
C
C45c
jama
owalny
76
74
24
KJ
C121
C
C44b
jama
owalny
94
79
42
nieckowaty
KJ
C122
C
C45b / C35d
palenisko
owalny
90
66
20
wannowaty
KJ
C123
C
C44c
jama
owalny
222
164
15
wannowaty
KJ
C46b / C47a dołek posłupowy
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
C124
C
C43abcd
jama
owalny
117
106
18
wannowaty
KJ
C125
C
C43ac
palenisko
owalny
149
148
30
wannowaty
KJ
C126
C
C41a
dołek posłupowy
owalny
48
40
9
wannowaty
KJ
C127
C
C41c
jama
owalny
130
111
34
nieckowaty
KJ
C128
C
C41b
dołek posłupowy
owalny
44
32
12
wannowaty
KJ
C129
C
C42b
palenisko
owalny
120
104
32
wannowaty
KJ
C130
C
C39c
dołek posłupowy
owalny
50
43
11
wannowaty
KJ
C131
C
C36b
dołek posłupowy
kolisty
44
45
22
nieckowaty
KJ
C132
C
C36b
dołek posłupowy
owalny
63
53
34
u-kształtny
KJ
C133
C
C35d
ognisko
owalny
190
94
20
wannowaty
KJ
C134
C
C45d
jama
owalny
117
106
18
wannowaty
KJ
C135
C
C36c
dołek posłupowy
kolisty
29
26
17
nieckowaty
KJ
C136
C
C44a
dołek posłupowy
owalny
40
36
15
nieckowaty
KJ
C137
C
C43c
dołek posłupowy
owalny
44
34
13
nieckowaty
KJ
C138
C
C32c
jama
owalny
163
74
23
wannowaty
KJ
C139
C
C42b
dołek posłupowy
kolisty
19
18
10
nieckowaty
KJ
C140
C
C42b
dołek posłupowy
kolisty
22
20
6
nieckowaty
KJ
C141
C
C42d
dołek posłupowy
kolisty
32
34
17
nieckowaty
KJ
C142
C
C42d
dołek posłupowy
owalny
26
21
16
u-kształtny
KJ
C143
C
C42d
dołek posłupowy
kolisty
21
20
10
nieckowaty
KJ
C144
C
C42c
dołek posłupowy
kolisty
23
22
9
nieckowaty
KJ
C145
C
C42c
dołek posłupowy
kolisty
17
16
7
nieckowaty
KJ
C146
C
C42a
dołek posłupowy
owalny
18
14
7
nieckowaty
KJ
C147
C
C42a
dołek posłupowy
kolisty
21
21
8
nieckowaty
KJ
C148
C
C42a
dołek posłupowy
kolisty
16
14
10
nieckowaty
KJ
C149
C
C42a
dołek posłupowy
owalny
20
18
11
nieckowaty
KJ
C150
C
C42a
dołek posłupowy
kolisty
22
20
7
nieckowaty
KJ
C151
C
C41a
dołek posłupowy
kolisty
19
18
8
nieckowaty
KJ
C152
C
C41a
dołek posłupowy
owalny
41
33
12
wannowaty
KJ
C153
C
C41abcd
jama
owalny
180
86
10
wannowaty
KJ
C154
C
C31c
dołek posłupowy
kolisty
24
22
19
wannowaty
KJ
C155
C
C31cd
dołek posłupowy
owalny
52
38
11
nieckowaty
KJ
NR OB.
ODC.
C156
C
C157
C
C158
C159
AR
FUNKCJA
C41b / C31d dołek posłupowy
PRZEKRÓJ
POZIOMY
DŁ
SZER.
GŁĘB.
PRZEKR. PIONOWY
WYPEŁNISKO
DATOWANIE
kolisty
26
25
12
nieckowaty
KJ
kolisty
21
20
9
nieckowaty
KJ
C41b
dołek posłupowy
C
C31c
dołek posłupowy
kolisty
19
19
6
nieckowaty
KJ
C
C41cd
rów
L-kształtny
370
56
23
nieckowaty
KJ
C160
C
C41c
palenisko
owalny
82
80
27
wannowaty
KJ
C161
C
C21c
palenisko
owalny
72
56
34
nieckowaty
KJ
C162
C
C44b
jama
owalny
93
68
14
wannowaty
KJ
C163
C
C44b
dołek posłupowy
kolisty
37
37
16
nieckowaty
KJ
C164
C
C43c
dołek posłupowy
kolisty
31
28
7
nieckowaty
KJ
C165
C
C44ac
dołek posłupowy
owalny
56
42
6
wannowaty
KJ
C166
C
C34c
jama
owalny
217
104
48
KJ
C167
C
C41a
dołek posłupowy
owalny
69
51
8
wannowaty
KJ
C168
C
C41d
jama
owalny
80
60
12
wannowaty
KJ
C169
C
C42b
dołek posłupowy
owalny
65
51
25
wannowaty
KJ
C170
C
C32bd
jama
owalny
85
79
24
prostokątny
KJ
C171
C
C42ac
jama
owalny
264
97
50
amorficzny z przegłębieniami
KJ
C172
C
C41a
dołek posłupowy
kolisty
67
64
12
nieckowaty
KJ
C173
C
C41c
dołek posłupowy
owalny
51
31
8
wannowaty
KJ
C174
C
C32a
jama
owalny
104
91
34
prostokątny
KJ
C175
C
C42d
jama
owalny
208
98
50
amorficzny
KJ
Tabela 3. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Wykaz materiałów zabytkowych zarejestrowanych na stanowisku.
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
DATOWANIE DATUJĄCA / ZAB.
DATOWANIU / KRZEMIENNE
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
B1
B
B80d
palenisko
B2
B
B70abcd
palenisko
KJ
5
0
0
0
0
0
B3
B
B80a
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B4
B
B80a
palenisko
KJ
19
0
0
0
0
0
B5
B
B59c
skupisko ceramiki
KJ
646
0
0
0
0
0
B6
B
B69a
skupisko ceramiki
KJ
599 /3 fr.ciężarka
kamiennego
0
0
0
0
0
B7
B
B69d
jama
KJ
4 / 1 kamień ze
śladami obróbki
0
1
0
0
0
B8
B
B68b
skupisko ceramiki
KJ
232
0
2
0
1
0
B9
B
B68b
skupisko ceramiki
KJ
328
0
0
0
0
0
B10
B
B58d
skupisko ceramiki
KJ
798
0
0
0
0
0
B11
B
B78b
jama
KJ
7
0
0
0
0
0
B12
B
B55c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
1
B13
B
B75b / B65d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B14
B
B76a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B15
B
B77a
jama
KJ
2
0
0
0
0
0
B16
B
B78ac
jama
KJ
4
0
0
0
0
0
B17
B
B56a
jama
KJ
2
1 WŚ, 1 Now.
0
0
0
0
B18
B
B57ac
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B19
B
B55a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B20
B
B57d
jama
KJ
1
0
0
0
0
0
B21
B
B66b
dołek posłupowy
-
0
0
0
0
0
0
B22
B
B65d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B23
B
B65d
palenisko
KJ
5
0
0
0
0
1
B24
B
B68cd
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B25
B
B58d
skupisko ceramiki
KJ
211
0
0
0
0
0
B26
B
B70bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B27
B
B80b
palenisko
KJ
1
0
0
0
0
0
B28
B
B79d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
1
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
B29
B
B70b
jama
B30
B
B70b
B31
B
B70c
B32
B
B69c
dołek posłupowy
KJ
B33
B
B70b
palenisko
KJ
B34
B
B69a
dołek posłupowy
KJ
B35
B
B78b / B79a
jama
KJ
B36
B
B79c
dołek posłupowy
B37
B
B78b
dołek posłupowy
B38
B
B68cd
B39
B
B58cd
B40
B
B41
B
B42
B
B65d
jama
KJ
1
0
0
0
0
0
B43
B
B69b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B44
B
B69b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B45
B
B69d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B46
B
B69b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B47
B
B69b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B48
B
B69b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B49
B
B69b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B50
B
B60bd / C51ac
palenisko
KJ
1
0
0
0
0
0
B51
B
B56cd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B52
B
B56a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B53
B
B56a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B54
B
B56b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B55
B
B57a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B56
B
B57c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B57
B
B57b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B58
B
B57b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B59
B
B58c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B60
B
B58a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
palenisko
KJ
12
0
0
0
20
0
skupisko ceramiki
KJ
7
0
0
0
27
0
1
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
KJ
2
0
0
0
70
0
KJ
9
0
0
0
0
0
palenisko
KJ
1
0
0
0
0
0
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B77b
dołek posłupowy
KJ
2
0
0
0
0
0
B59d
jama
KJ
5
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
-
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
dołek posłupowy
KJ
1
0
0
0
0
0
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B79a / B78b
jama
KJ
0
0
1
0
0
0
B79a
jama
KJ
4
0
0
0
0
0
B
B79c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B
B79c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B78
B
B79c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B79
B
B79c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B80
B
B 79c / B89a
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B81
B
B79d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B82
B
B79c
dołek posłupowy
-
0
0
0
0
0
0
B83
B
B79bd
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B84
B
B69c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B85
B
B69c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B86
B
B69d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B87
B
B69d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B88
B
B69b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B89
B
B69b
dołek posłupowy
-
0
0
0
0
0
0
B90
B
B69bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B91
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B92
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
B61
B
B58a
dołek posłupowy
KJ
0
0
B62
B
B58c
dołek posłupowy
KJ
0
B63
B
B58cd
dołek posłupowy
KJ
0
B64
B
B58d
dołek posłupowy
KJ
B65
B
B58c / B57d
dołek posłupowy
KJ
B66
B
B69a
dołek posłupowy
B67
B
B69a
dołek posłupowy
B68
B
B69c
dołek posłupowy
B69
B
B78a
dołek posłupowy
B70
B
B79a
dołek posłupowy
B71
B
B79a / B78b
dołek posłupowy
B72
B
B69c
B73
B
B79ac
B74
B
B75
B
B76
B77
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B70bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B70bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B
B70bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B
B70bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B106
B
B70bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B107
B
B70d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B108
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
1
0
0
0
0
0
B109
B
B70a / B60c
jama
KJ
107
0
0
0
0
0
B110
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B111
B
B70c
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B112
B
B70c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B113
B
B70c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B114
B
B70b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B115
B
B80b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B116
B
B80b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B117
B
B80b / B70d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B118
B
B80b / B70d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B119
B
B80b / B70d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B120
B
B70c
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B121
B
B66a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B122
B
B66d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B123
B
B76b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B124
B
B65bd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
B93
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
1
0
B94
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
0
B95
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
0
B96
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
B97
B
B70a
dołek posłupowy
KJ
B98
B
B70a
dołek posłupowy
B99
B
B70a
dołek posłupowy
B100
B
B70a
B101
B
B70b
B102
B
B103
B
B104
B105
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
B125
B
B65d
jama
KJ
0
B126
B
B76d
dołek posłupowy
KJ
0
B127
B
B76d
dołek posłupowy
-
0
B128
B
B66d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B129
B
B66a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B130
B
B65c
jama
KJ
5
0
0
0
0
0
B131
B
B66c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B132
B
B66bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B133
B
B78a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B134
B
B76b
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B135
B
B77b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B136
B
B78b / B68d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B137
B
B78d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B138
B
B75b / B76a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B139
B
B67d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B140
B
B77bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B141
B
B68b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B142
B
B78a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B143
B
B78a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B144
B
B78a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B145
B
B78ab
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B146
B
B78d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B147
B
B60d
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B148
B
B60c
palenisko
KJ
2
0
0
0
0
0
B149
B
B60c
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B150
B
B78c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B151
B
B78ac
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B152
B
B78b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B153
B
B77d
rów
KJ
6
0
0
0
0
0
B154
B
B77bd
rów
KJ
10
0
0
0
0
0
B155
B
B60c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B156
B
B77abc
rów
KJ
1
0
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
B157
B
B67d
dołek posłupowy
B158
B
B67d
dołek posłupowy
B159
B
B68b
dołek posłupowy
B160
B
B68a
dołek posłupowy
B161
B
B68a / B58c
dołek posłupowy
B162
B
B68a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B163
B
B78d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B164
B
B77d
jama
KJ
38
0
0
0
0
0
B165
B
B60ac
palenisko
KJ
5
0
0
0
0
0
B166
B
B60ac
palenisko
KJ
29
0
0
0
0
0
B167
B
B60a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B168
B
B67b / B57d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B169
B
B60a
jama
KJ
1
0
0
0
0
0
B170
B
B60d
dołek posłupowy
KJ
3
0
0
0
0
0
B171
B
B60a
dołek posłupowy
KJ
1
0
0
0
0
0
B172
B
B60d
jama
KJ
1
0
0
0
0
0
B173
B
B60d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B174
B
B60d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B175
B
B60d
dołek posłupowy
KJ
5
0
0
0
0
0
B176
B
B60d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B177
B
B60d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B178
B
B60b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B179
B
B60d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B180
B
B49d
dołek posłupowy
KŁ
13
0
0
0
0
10
B181
B
B50b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B182
B
B50b
dołek posłupowy
KJ
8
0
0
0
0
0
B183
B
B50cd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B184
B
B49a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B185
B
B50a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B186
B
B49b / B39d
jama
KJ
6
0
0
0
0
0
B187
B
B49a / B39c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B188
B
B40c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
-
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
dołek posłupowy
KJ
1
0
0
0
0
0
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
B189
B
B48b
dołek posłupowy
KJ
0
0
B190
B
B48b
dołek posłupowy
KJ
0
B191
B
B48a
jama
KJ
0
B192
B
B48a
dołek posłupowy
KJ
B193
B
B28d / B29c
palenisko
KJ
B194
B
B47b / B48a
dołek posłupowy
B195
B
B47b
jama
B196
B
B47d
B197
B
B47b
B198
B
B47abcd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B199
B
B47b
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B200
B
B47bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B201
B
B46d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B202
B
B46d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B203
B
B46b
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B204
B
B46d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B205
B
B46cd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B206
B
B38d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B207
B
B38d
dołek posłupowy
KJ
2
0
0
0
0
0
B208
B
B38c
jama
-
0
0
0
0
0
0
B209
B
B37c
jama
-
0
0
0
0
0
0
B210
B
B37d
dołek posłupowy
KJ
3
0
0
0
0
0
B211
B
B37b / B38ac
jama
KJ
2
0
0
0
0
0
B212
B
B36d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B213
B
B45ab / B35cd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B214
B
B37a
ognisko
KJ
0
0
0
0
0
0
B215
B
B40d
skupisko ceramiki
KJ
38
0
0
0
0
0
B216
B
B40d
dołek posłupowy
KJ
4
0
0
0
0
0
B217
B
B40d
dołek posłupowy
KJ
3
0
0
0
0
0
B218
B
B40bd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B219
B
B39ab
jama
KJ
19
0
0
0
0
0
B220
B
B49b / B50a
ognisko
KJ
0
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
KJ
3
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
7
0
0
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
B221
B
B49d
jama
KJ
0
0
B222
B
B49b
dołek posłupowy
KJ
0
B223
B
B49a
dołek posłupowy
KJ
0
B224
B
B49c
dołek posłupowy
KJ
B225
B
B38b
jama
KJ
B226
B
B38b
jama
B227
B
B38d
jama
B228
B
B48a / B47b
dołek posłupowy
KJ
B229
B
B47d
palenisko
KJ
B230
B
B38a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B231
B
B47c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B232
B
B47c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B233
B
B37d / B38c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
B234
B
B50d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B235
B
B50bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B236
B
B50ac
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B237
B
B50a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B238
B
B50a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
B239
B
B50ab
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C1
C
C55b
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C2
C
C55a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C3
C
C54a
dołek posłupowy
-
0
0
0
0
0
0
C4
C
C65c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C5
C
C64a
jama
KJ
11
0
0
0
0
0
C6
C
C52c / C62a
dołek posłupowy
KJ
40
0
0
0
0
0
C7
C
C66b
jama
Now.
2
0
0
0
0
0
C8
C
C66d
jama
KJ
4
0
0
0
33
0
C9
C
C67a
jama
KJ
2
0
0
0
0
0
C10
C
C58a
dołek posłupowy
KJ
1
0
0
0
0
0
C11
C
C69b
jama
KJ
2
0
0
0
0
0
C12
C
C59a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C13
C
C58d
jama
KJ
2
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
C14
C
C59b
jama
KJ
0
0
C15
C16
C17
C
C
C
C58bd / C59ac
C69d / C79b
C57b
jama
jama
dołek posłupowy
KJ
KJ
KJ
1
0
0
0
0
0
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
C18
C
C68c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C19
C
C55ab
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C20
C
C57c
palenisko
KJ
1
0
0
0
0
0
C21
C
C65
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C22
C
C54abcd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C23
C
C64a / C54c
palenisko
KJ
43
0
0
0
68
0
C24
C
C51a
jama
KJ
5
0
0
0
0
0
C25
C
C62c
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
C26
C
C51a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C27
C
C61c
palenisko
KJ
1
0
0
0
0
0
C28
C
C69ac
jama
KJ
2
0
0
0
0
0
C29
C
C66d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C30
C
C67d / C77b
dołek posłupowy
KJ
4
0
0
0
0
0
C31
C
C66a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C32
C
C66d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C33
C
C65a
jama
KJ
114
0
0
0
0
0
C34
C
C54a / C53b
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
C35
C
C64ab
jama
KJ
3
0
0
0
0
0
C36
C
C54bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
15
0
C37
C
C55a
jama
KJ
7
0
0
0
0
0
C38
C
C54bd
dołek posłupowy
KJ
1
0
0
0
0
0
C39
C
C62bd
jama
KJ
10
0
0
0
10
0
C40
C
C61a
jama
-
0
0
0
0
0
0
C41
C
C51b
palenisko
KJ
0
0
0
0
15
0
C42
C
C51cd
jama
KJ
5
0
0
0
15
0
C43
C
C51b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C44
C
C51b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
31
0
C45
C
C51ab
jama
KJ
6
0
0
0
15
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
4
0
1
0
0
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
C46
C
C51a
palenisko
KJ
0
0
C47
C
C61ab
jama
KJ
1
C48
C
C51a
dołek posłupowy
-
0
C49
C
C51d
dołek posłupowy
KJ
C50
C
C52d
dołek posłupowy
KJ
C51
C
C51a
jama
KJ
2
0
0
0
0
0
C52
C
C61c / C71a
piec
KJ
121
0
0
0
193
0
C53
C
C52d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C54
C
C52cd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C55
C
C52c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C56
C
C52c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C57
C
C52b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C58
C
C52b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C59
C
C52a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C60
C
C52ab
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C61
C
C52a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C62
C
C52a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C63
C
C52a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C64
C
C52a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C65
C
C52b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C66
C
C52b / C53a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C67
C
C52c
palenisko
KJ
0
0
1
0
0
0
C68
C
C62ac
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C69
C
C51b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C70
C
C51a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C71
C
C51a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C72
C
C51a
dołek posłupowy
KJ
2
0
0
0
0
0
C73
C
C51c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C74
C
C51a
jama
KJ
1
0
0
0
0
0
C75
C
C51d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C76
C
C51d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C77
C
C61a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
0
0
0
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
C78
C
C61a
dołek posłupowy
KJ
0
0
C79
C
C61c
rów
KJ
0
C80
C
C61c
dołek posłupowy
KJ
0
C81
C
C61c
dołek posłupowy
KJ
C82
C
C61c
dołek posłupowy
KJ
C83
C
C61cd
dołek posłupowy
KJ
0
C84
C
C53b
jama
KJ
0
C85
C
C53d
dołek posłupowy
KJ
0
C86
C
C53a
dołek posłupowy
KJ
0
C87
C
C53a
dołek posłupowy
KJ
C88
C
C53a
dołek posłupowy
KJ
C89
C
C53d
jama
C90
C
C53d
dołek posłupowy
C91
C
C53a
C92
C
C53a
C93
C
C53c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C94
C
C53bd
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C95
C
C53d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C96
C
C63a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C97
C
C63a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C98
C
C63d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C99
C
C63d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C100
C
C63d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C101
C
C63c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C102
C
C63c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C103
C
C63a
jama
KJ
4
0
0
0
0
0
C104
C
C63c
jama
KJ
4
0
0
0
0
0
C105
C
C48b
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C106
C
C47b / C48a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C107
C
C39d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C108
C
C49d
jama
KJ
0
0
1
0
0
0
C109
C
C48d
jama
KJ
2
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
C110
C
C48c
jama
C111
C
C48bd
jama
KJ
4
0
0
0
0
0
C112
C
C47a
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C113
C
C37b
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C114
C
C46b / C47a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C115
C
C46d
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C116
C
C46ac
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C117
C
C36c
jama
KJ
1
0
0
0
0
0
C118
C
C36d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C119
C
C36d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C120
C
C45c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C121
C
C44b
jama
KJ
3
0
0
0
0
0
C122
C
C45b / C35d
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
KJ
0
0
0
C123
C
C44c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C124
C
C43abcd
jama
KJ
7
0
0
0
0
0
C125
C
C43ac
palenisko
KJ
0
0
0
0
0
0
C126
C
C41a
dołek posłupowy
KJ
2
0
0
0
0
0
C127
C
C41c
jama
KJ
26
0
0
0
0
0
C128
C
C41b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C129
C
C42b
palenisko
KJ
1 / 1 rozcieracz
0
0
0
0
0
C130
C
C39c
dołek posłupowy
KJ
2
0
0
0
0
0
C131
C
C36b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C132
C
C36b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C133
C
C35d
ognisko
KJ
10
0
0
0
0
0
C134
C
C45d
jama
KJ
18
0
0
0
0
0
C135
C
C36c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C136
C
C44a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C137
C
C43c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C138
C
C32c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C139
C
C42b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C140
C
C42b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C141
C
C42d
dołek posłupowy
KJ
1
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
C142
C
C42d
dołek posłupowy
KJ
0
0
C143
C
C42d
dołek posłupowy
KJ
0
C144
C
C42c
dołek posłupowy
KJ
0
C145
C
C42c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C146
C
C42a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C147
C
C42a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C148
C
C42a
dołek posłupowy
KJ
4
0
0
0
0
0
C149
C
C42a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C150
C
C42a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C151
C
C41a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C152
C
C41a
dołek posłupowy
KJ
6
0
0
0
3
0
C153
C
C41abcd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C154
C
C31c
dołek posłupowy
KJ
6
0
0
0
0
0
C155
C
C31cd
dołek posłupowy
KJ
2
0
0
0
0
0
C156
C
C41b / C31d
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C157
C
C41b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C158
C
C31c
dołek posłupowy
KJ
1
0
0
0
0
0
C159
C
C41cd
rów
KJ
2
0
0
0
0
0
C160
C
C41c
palenisko
KJ
36/ 2 fr. gładzika
0
1
0
0
0
C161
C
C21c
palenisko
KJ
30
0
0
0
0
0
C162
C
C44b
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C163
C
C44b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C164
C
C43c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C165
C
C44ac
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C166
C
C34c
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C167
C
C41a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C168
C
C41d
jama
KJ
1
0
0
0
0
0
C169
C
C42b
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C170
C
C32bd
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C171
C
C42ac
jama
KJ
0
0
0
0
0
0
C172
C
C41a
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
C173
C
C41c
dołek posłupowy
KJ
0
0
0
0
0
0
MATERIAŁY O
CERAMIKA
INNYM
MATER.
WYDZIELONE
ZAB. WYDZ.
NR OB.
ODC.
AR
FUNKCJA
C174
C
C32a
jama
KJ
1
0
C175
C
C42d
jama
KJ
0
0
w-wa
A-C
warstwa
warstwa
KJ; WŚ; Now.
KJ - 1379, WŚ - 11,
NOW. - 89 / przęślik
gliniany;1 narzędzie
ze śladami gładzenia;
2 rozcieracze
414 obiektów
+ warstwa
A-C
wszystkie
zbadane
wszystkie zbadane
KŁ; KJ; WŚ;
Now.
5289/ 10 zab.
wydzielonych
0
MATER.
KAMIENNE
POLEPA
KOŚCI
0
0
0
0
0
0
0
0
16
0
4
1
25
0
525
13
Ryc. 1. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10.
Plan lokalizacyjny w skali 1:10 000.
Lokalizacja stanowiska na trasie inwestycji.
Cyfry rzymskie na oznaczenie warstw wg tzw. systemu kujawskiego:
I- próchnica zbielicowana
a.
b.
c.
słabo zbielicowana (barwa ciemnoszara)
średnio zbielicowana (barwa szara)
silnie zbielicowana (barwa jasnoszara)
II- próchnica niezbielicowana
a. intensywnie czarna
b. intensywnie brunatna
III- namuły
IV- torfy i mursze
V- detrytus, turfa (szczątki roślinne)
VI- warstwa polepy
a. lita warstwy polepy
b. warstwa polepy rozdrobnionej
c. „glino-polepa”
VII- warstwa spalenizny
a.
b.
warstwa o zabarwieniu spalenizny bez widocznych węgli, lub ze sporadycznymi węglami
warstwa o zabarwieniu spalenizny intensywnie nasycona węglami
VIII- popiół
IX- warstwa żużla, szlaki
0(zero)- skała macierzysta
a.
b.
c.
d.
e.
piasek drobnoziarnisty
żwir
glina
orsztyn
less
X(iks)- warstwa o niejednorodnej konsystencji
a.
b.
c.
o konsystencji plamistej
o konsystencji warstwowej w układzie
poziomym
o konsystencji warstwowej w układzie
skośnym
oznaczenia graficzne:
a/b – przewaga składnika wymienionego w pierwszej kolejności
a//b – duża przewaga składnika wymienionego w pierwszej kolejności
a-b – równowaga udziału składników
Legenda do opisu warstw.
Fot. 1. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Strop obiektu B5.
Fot. 2. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Etapy eksploracji obiektu
B5.
B6.
B10.
Fot. 7. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Stropy obiektów B22 i B23.
Fot. 8. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Profile obiektów B22 i B23.
Fot. 10. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Profil obiektu B27.
B81.
Fot. 14. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Widok ogólny ar 65 ćw.
bd.
Fot. 15. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Stropy obiektów B165 i
B166.
Fot. 18. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Strop obiektu C6.
Fot. 19. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Profil obiektu C6.
C23.
Fot. 23. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Stropy obiektów C41 i
C43.
Fot. 24. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Profile obiektów C41 i
C43.
C52.
C52.
C61.
Marcin Wąs
Rozdział I
MATERIAŁY KRZEMIENNE ZE STANOWISKA TROSZYN 10, GM. WOLIN
Uwagi wstępne
W trakcie badań wykopaliskowych przeprowadzonych na stanowisku Troszyn 10
pozyskano zbiór krzemieni liczący 32 sztuki. Wśród nich wydzielono 7 naturalnych konkrecji i ich
fragmentów, które wyłączono z analizy. Pozostałą część zbioru stanowią wytwory związane z
pradziejową eksploatacją i użytkowaniem krzemienia. Właściwy inwentarz zabytków
krzemiennych ze stanowiska Troszyn 10, będący przedmiotem niniejszej charakterystyki, zawiera
25 artefaktów.
I. Charakterystyka inwentarza
1. Ogólna struktura typologiczno-technologiczna
Na ogólną strukturę zbioru składają się wytwory zaklasyfikowane do 8 grup
typologicznych (Tab. 1). Związane są one z trzema metodami produkcji półsurowca: wiórową,
odłupkową i łuszczniową.
Dominującą kategorią wytworów stanowiących inwentarz krzemienny z Troszyna 10 są
produkty związane z eksploatacją odłupkową: rdzeń odłupkowy, odłupki i odłupki użytkowe
(razem 10 sztuk). Zbliżona ilościowo jest grupa wytworów eksploatacji łuszczniowej: odłupki
łuszczniowe, łuszczeń i odłupki łuszczniowe retuszowane (łącznie 9 sztuk). Pozostała część to 3
wytwory związane z produkcją półsurowca wiórowego oraz 3 okruchy negatywowe.
Narzędzia reprezentowane są przez 4 okazy atypowe.
Inwentarz ten nie zawiera form dystynktywnych typologicznie, co poważnie ogranicza
możliwości określenia ich chronologii i przynależności kulturowej.
36
Tabela 1. Troszyn 10, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Zestawienie
B48
B56
OKRUCHY
1
1
B60
1
B66
1
B67
1
B68, ob. B8
1
B68
1
1
B69, ob. B7
1
B69
1
B70
1
1
B79, ob. B74
1
B80, ob. B1
1
C41, ob. C160
1
C41
1
C43
1
C49, ob. C108
1
C51, ob. C49
1
C52, ob. C67
1
C52
2
C53
1
1
C63
RAZEM
RETUSZOWANE
UDŁUPKI ŁUSZCZNIOWE
ŁUSZCZNIE
WIÓRY
ODŁUPKI
AR
RDZEŃ ODŁUPKOWY
MATERIAŁ
ODŁUPKI UŻYTKOWE
ODŁUPKI ŁUSZCZNIOWE
jakościowo-ilościowe inwentarza krzemiennego.
1
1
7
3
4
3
37
2
2
3
2. Struktura surowcowa
W strukturze surowcowej zbioru wyraźnie dominuje krzemień kredowy bałtycki (19 sztuk).
Jest to grupa wytworów wykonanych z dosyć jednorodnej odmiany tego gatunku zbliżonej do tzw.
krzemienia rugijskiego. W ogólnych klasyfikacjach surowcowych, odmiana ta zaliczana jest do
tzw. grupy I (Dmochowski 2006) lub grupy A (Balcer 1983) bałtyckich eratyków kredowych.
Drugą odmianą surowca, reprezentowaną w inwentarzu z Troszyna 10 przez tylko 2
okazy, jest krzemień pomorski (tzw. jaskółczy chlebek).
W przypadku 4 okazów określenie surowca nie było możliwe ze względu na silne
przepalenie.
3. Dyspersja materiałów krzemiennych
Materiały krzemienne zarejestrowano w dużym rozproszeniu na obszarze odcinków B i C
eksplorowanego wykopu. Większość wytworów znalezionych na stanowisku pochodzi z warstw
eksploracyjnych poza obiektami (16 sztuk). Pozostałe 9 okazów odkryto w wypełniskach ośmiu
obiektów wiązanych z kulturą jastorfską.
4. Charakterystyka wytworów
Eksploatacja odłupkowa
Rdzeń odłupkowy – 1 sztuka (Ryc. 1: 1)
W zachowanej postaci jest to okaz czteropłaszczyznowy, co zapewne jest konsekwencją
zmiany orientacji. Jedna z płaszczyzn pełniła zapewne funkcję pięty, co nie jest jednak wyraźnie
wyodrębnione w morfologii tego okazu. Wyraźne są ślady symultanicznej eksploatacji
wielokierunkowej. Cechy negatywów i pięciska świadczą o stosowaniu techniki bezpośredniego
uderzenia twardym tłukiem (Migal 2005). W ten sposób uzyskiwano dosyć zróżnicowany
półsurowiec odłupkowy.
Odłupki – 7 sztuk
Jest to dominująca liczebnie kategoria wytworów z omawianego stanowiska. Są to
odłupki, których genezy technologicznej nie można określić. Zapewne są produktami klasycznej
metody odłupkowej, choć nie można wykluczyć ich związku z eksploatacją łuszczniową, a nawet
38
wiórową. Wszystkie okazy są negatywowe o różnych parametrach. Wyróżnia się masywny
odłupek o dwukierunkowych negatywach oddzielonych równoległymi graniami. Być może jest on
związany z korektą odłupni dwupiętowego rdzenia wiórowego (Ryc. 1: 2). Cechy debitażu
wiórowego ma też proksymalny fragment odłupka o wyniesionej facetowanej piętce. Być może
jest to fragment wióro-odłupka mediolitycznego (Ryc. 1: 3). Inny wyróżniający się odłupek ma
cechy morfologiczne odłupków odbijanych od form bifacjalnych (Ryc. 1: 4).
Eksploatacja łuszczniowa
Łuszcznie – 4 szt. (Ryc.. 2: 1, 3)
Morfologicznie grupa ta zawiera wyłącznie okazy dwubiegunowe bez cech świadczących o
zmianie orientacji. Są to zarówno okazy szczątkowe jak i zaczątkowe. Rozpiętość metryczna
łuszczni wynosi od ok. 3 do ok. 7 cm. Przynajmniej dwa okazy wykonano z większych odłupków
negatywowych.
Odłupki łuszczniowe – 3 sztuki (Ryc. 2: 2)
Są to wyłącznie odłupki z łuszczni dwubiegunowych. Jeden z zaliczonych tu okazów pochodzi z
łuszcznia zaczątkowego, a pozostałe z łuszczni o zaawansowanym etapie eksploatacji.
Eksploatacja wiórowa
Wióry – 3 sztuki (Ryc. 1: 5-7)
Sąto okazy zróżnicowane stylistycznie. Żaden z nich nie jest zachowany w całości. Nie posiadają
także cech stylistycznych, które pozwalały by łączyć z konkretną metodą półsurowca wiórowego.
Z dużym prawdopodobieństwem dwa większe okazy związane są z eksploatacją przy użyciu
twardego tłuka. Przypominają nieco wióry późnopaleolityczne. Okaz najmniejszy może być z
dużą ostrożnością określony jako wiór neolityczny.
39
Narzędzia
Odłupki łuszczniowe retuszowane – 2 sztuki
Są to okazy posiadające intencjonalny drobny retusz przykrawędny zbliżony do tzw. retuszu
użytkowego. Lokalizacja i charakter retuszu nie nawiązują do żadnego z tzw. narzędzi
typologicznych, co pozwala zaliczyć je do grupy „non-formal tools”.
Odłupki z retuszem użytkowym – 2 sztuki (Ryc. 1: 8)
Są to negatywowe odłupki z retuszem użytkowym na jednej lub obu krawędziach.
Pozostałe okazy
Oprócz scharakteryzowanych powyżej wytworów w inwentarzu wydzielono 3 okruchy
negatywowe.
Uwagi końcowe
Inwentarz krzemienny ze stanowiska Troszyn 10 to pozornie jednorodny technologicznie
i surowcowo zbiór. Związany jest w większości z eksploatacją łuszczniową i odłupkową, ale
chronologia wytworów stanowiących jedną grupę technologiczną (np. odłupki) może być bardzo
szeroka. Dodatkowo brak narzędzi typologicznych bardzo poważnie utrudnia możliwość
precyzyjnego datowania i określenia przynależności taksonomicznej.
Także powiązanie konkretnych wytworów z kontekstem stratygraficznym ich odkrycia
(głównie w wypełniskach obiektów) nie rozwiązuje dylematu chronologiczno-taksonomicznego.
Arbitralnie można przyjąć, że część zabytków została znaleziona in situ i mogą być uznane za
„jastorfskie”. Z drugiej strony można założyć, że opisany zbiór jest niehomogenny i posiada
„szeroką” metrykę: od epoki kamienia do wczesnej epoki żelaza. Argumentem na poparcie
powyższej tezy jest zwłaszcza powszechne stosowanie metody łuszczniowej w pradziejach
północnej części Niżu (od mezolitu do wczesnej epoki żelaza) (patrz: Lech, Piotrowska 1997).
Jedyne elementy, których chronologia może być względnie określona to produkty
eksploatacji wiórowej. Wyznaczają one najstarsze fazy użytkowania tego obszaru w epoce
kamienia sięgając potencjalnie nawet późnego paleolitu.
40
Ogółem jednak brak elementów wskazujących na większe zróżnicowanie technologiczne
i typologiczne, przy wyraźnej dominacji wytworów eksploatacji łuszczniowej i odłupkowej,
pozwalają osadzić niemal cały materiał krzemienny ze stanowiska Troszyn 10 w szerokim
spektrum chronologicznym od epoki kamienia do wczesnej epoki żelaza ze szczególnym
wskazaniem na związek większej ilości z osadnictwem „jastorfskim”.
Reasumując, wykopaliskowe badania archeologiczne na stanowisku Troszyn 10
dostarczyły małego zbioru zabytków krzemiennych. Mimo to wpływają one znacząco na obraz
historii osadnictwa na tym obszarze. Wyznaczają bowiem początek „osadnictwa” na tym
stanowisku już w epoce kamienia. Ponadto wzbogacają stan wiedzy o zachowaniach
gospodarczo-wytwórczych społeczności kultury jastorfskiej zamieszkujących to stanowisko, jak
również dostarczają źródeł do badań nad krzemieniarstwem pradziejowym na tym obszarze
Pomorza.
41
LITERATURA
Balcer B.,
1983
Wytwórczość narzędzi krzemiennych w neolicie ziem Polski, Wrocław, Warszawa,
Kraków, Gdańsk, Łódź.
Dmochowski P.,
2006
A new classification of erratic flint from western Poland, [in:] A. Wiśniewski, T. Płonka &
M. Burdukiewicz (eds.), The Stone. Technique and Technology., pp. 217-226, Wrocław.
Lech J., Piotrowska D. (red.),
1997
Z badań nad krzemieniarstwem epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, Warszawa.
Migal W.,
2005
Sposoby i możliwości obróbki krzemienia za pomocą twardego tłuka kamiennego, [w:]
Borkowski W., Zalewski M. (red.), Rybniki-„Krzemianka”. Z badań nad krzemieniarstwem w
Polsce Północno-Wschodniej, Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach,
t.5, s. 129-139.
42
Ryc. 1. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Wytwory krzemienne:
rdzeń odłupkowy (1), odłupki (2-4), wióry (5-7), odłupek z retuszem użytkowym (8).
Ryc. 2. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Wytwory krzemienne: łuszcznie
(1,3), odłupek łuszcznowy (2).
Katarzyna Ślusarska
Rozdział II
OSADNICTWO EPOKI BRĄZU I WCZESNEGO OKRESU EPOKI ŻELAZA:
KULTURA ŁUŻYCKA I GRUPA MARIANOWSKA KULTURY JASTORFSKIEJ
NA STANOWISKU TROSZYN 10, GM. WOLIN
Stanowisko 10 w Troszynie zajmuje południową krawędź małej doliny w obrębie
wschodniego skraju Równiny Gryfickiej (Kondracki 2001). W niewielkiej odległości od Troszyna
10 znajdowało się cmentarzysko grupy marianowskiej kultury jastorfskiej badane w latach 20042006 przez H. Machajewskiego (Machajewski 2006: 86-105; Machajewski, Pawlak, Zwara 2007:
1236: 86-105; Machajewski, Pawlak, Zwara 2007: 123-140; Pawlak, Zwara 2009: 195-208). W
materiałach z tego stanowiska znajdują bezpośrednie analogie formy ceramiczne zarejestrowane
na zbadanej osadzie Troszyn 10.
W wyniku prac wykopaliskowych na stanowisku 10 w Troszynie przebadano 78 arów.
Duże zagęszczenie obiektów archeologicznych stwierdzono w centrum południowej części
stanowiska, na piaszczystym calcu. Natomiast stopniowe rozrzedzanie osadnictwa i wreszcie
zanik, w kierunku północnej, zachodniej i wschodniej granicy stanowiska. Duże zagęszczenie
obiektów w okolicach południowego rozgraniczenia inwestycji, jak i liczne obiekty znajdujące się
w granicy, pozwalają przypuszczać, iż znaczna część stanowiska usytuowana jest poza
obszarem eksploracji.
Najstarsza faza osadnicza w Troszynie 10 związana jest z IV okresem epoki brązu
(kultura łużycka) reprezentuje ją zaledwie jeden obiekt. Najliczniejsza ‘pula’ obiektów związana
jest z okresem HD – Lat. A (Ryc. 1-13). Do tej grupy obiektów zaliczono na podstawie zawartości
materiału zabytkowego oraz rozplanowania 401 obiektów.
I. Rozplanowanie obiektów nieruchomych
a. Osadnictwo kultury łużyckiej.
Z tą fazą osadniczą wiązać można tylko jeden obiekt. Na arze B49 zarejestrowano dołek
posłupowy (B180), który na podstawie zawartości materiału zabytkowego można wiązać z IV
okresem epoki brązu. W obiekcie tym wystąpiło 13 fragmentów ceramiki, w tym fragmenty kubka
43
zdobionego ornamentem kanelurów, odpowiadającego pod względem formalnym standardom
kultury łużyckiej.
b. Osadnictwo grupy marianowickiej kultury jastorfskiej
Z analizy wyłączonych zostało 11 obiektów pozbawionych materiału datującego oraz
zachowanych w częściach spągowych nie pozwalających na określenie funkcji (zachowana
głębokość poniżej 5 cm).
Należy zaznaczyć, że na całym obszarze objętym eksploracją zalegała warstwa
akumulacyjna o miąższości 30-40 cm. Warstwa ta była słabo nasycona materiałem
archeologicznym. Obiekty były słabo zachowane, o silnie zbielicowanych wypełniskach, uchwytne
głównie w częściach spągowych.
1. Pozostałości konstrukcji naziemnych
Dołki posłupowe
Największą grupę obiektów występujących na stanowisku Troszyn 10 stanowią
pozostałości konstrukcji naziemnych różnego przeznaczenia. Z analizy wyłączono obiekty
głębokości nie przekraczającej 5 cm, ze względu na niemożność odróżnienia przy tej takim stanie
zachowania pozostałości antropogenicznych od naturalnych (wykroty, jamy po korzeniach).
Łącznie do tej grupy pozostałości pokonstrukcyjnych zaliczono 225 obiektów. Do tej
kategorii zaliczono obiekty owalne lub koliste w rzucie poziomym, o średnicy do 70 cm i po
nieckowanym, U-kształtnym lub wanienkowatym profilu. Do tej grupy zaliczono także część
obiektów kwalifikowanych na etapie terenowym jako jamy o podobnym zarysie i średnicy.
Odpowiadać one mogą kategorii słupów wkopywanych (por. Miśkiewicz 1968: 173; Marchelak,
Tyszler 2003: 200). Większość tych obiektów pozbawiona jest materiału zabytkowego. Nie
zarejestrowano pozostałości świadczących o wzmacnianiu osadzenia słupów poprzez okładanie
ich kamieniami, jedynie w nielicznych przypadkach w wypełnisku zachowały się ślady węgli
drzewnych i polepy (ob. B36, 170, C59, 72, 87-88, 152, 154).
Dołki posłupowe stanowią elementy konstrukcyjne większych struktur naziemnych o
charakterze mieszkalnym i gospodarczym (zadaszenia, płoty, spichlerze itp.).
Budowle mieszkalne lub mieszkalno-gospodarcze
Na postawie analizy rozmieszczenia dołków posłupowych można założyć istnienie na
stanowisku trzech układów będących pozostałościami budowli słupowej (Ryc. 1-6).
Konstrukcja 1 - kompleks dołków na arze C 52 (nr C50, 53-57) (Ryc. 1, 2). Wszystkie obiekty
zarejestrowano na stropie calca (spąg IV WM), powyżej którego zalegała warstwa o charakterze
44
akumulacyjnym, słabo nasycona materiałem zabytkowym. Konstrukcja ma kształt zbliżony do
prostokąta o wymiarach około 950x475 cm. Dłuższa oś odpowiada linii E-W, krótsza N-S.
Najlepiej zachowana jest ściana S, którą tworzą 4 dołki oddalone od siebie 1,5 -2m. We wnętrzu
konstrukcji nie zarejestrowano paleniska ani też jamy-piwniczki.
Konstrukcja 2 – do tego zespołu funkcjonalnego można zaliczyć układ na arach B40/50/C31/41
(nr B216, 217, 181, C151, 152, 154, 156) zarejestrowany na poziomie II WM, o kształcie
zbliżonym do prostokąta o wymiarach 6x3m. Podobnie jak poprzednio omówiona kontrukcja ta
dłuższą osią orientowana jest na linii E-W (Ryc. 3, 4).
Konstrucja 3 - kompleks dołków zarejestrowany na III WM na arze B58/68 (nr ob. B59,62, 63, 64,
160, 161). Kompleks ten ma kształt zbliżony do prostokąta orientowanego dłuższą osią na linii
NE-SW. Zarys konstrukcji jest słabo czytelny, brak pozostałości po słupie w narożniku SW. Może
być to wynikiem działania procesów podepozycyjnych. Wymiary konstrukcji 5x3 m (Ryc. 5, 6).
Podobne konstrukcje należą do często rejestrowanych na osadach z okresu
halsztackiego. Analogie można wskazać na osadach w Buch, Berlin-Lichterfelde czy też
kompleksu osad odkrytych podczas badań na autostradzie A4 – Polwica, Milejowice, Stary
Śleszów (por. Kiekebusch 1923; von Müller 1964, Baron 2005, Bugaj, Kopiasz 2006).
S.Wesołowski zaznacza obecność konstrukcji słupowych także na osadach z okresu
halsztackiego z terenu obecnego Szczecina (Pogodno, Klęskowo, Gumienice) (Wesołowski
1983: 299). Niezadowalający stan zachowania elementów konstrukcyjnych uniemożliwia
wnioskowanie o technice wznoszenia ścian i organizacji przestrzeni wewnętrznej. Brak w ich
wnętrzu śladów palenisk poddaje w wątpliwość ich mieszkalne przeznaczenie (por. NiesiołowskaHoffmann 1963: 35). Obecność paleniska wewnątrz nie jest obowiązkowa zwłaszcza w
przypadku konstrukcji o nietrwałym charakterze, nie przeznaczonym do eksploatacji całorocznej
(por. Michalski 1983: 150-151, Lasak, Domańska 1997: 21). Część budynków słupowych na
osadzie w Polwicy także pozbawiona była pozostałości palenisk (Baron 2005).
Inne konstrukcje słupowe
Na arach B69 i 70 zarysował się liniowy układ dołków posłupowych stanowiących
prawdopodobnie pozostałość jakiegoś ogrodzenia lub palisady (ob. B43, 47-49, 90-107, 110).
Konstrukcja orientowana jest na linii E-W. Kontynuację tej konstrukcji stanowi płytki rów
zarejestrowany na arze C61 (Ryc. 7-10).
2. Pozostałości konstrukcji wziemnych:
Jamy
45
Na stanowisku zarejestrowano 123 jamy (w tym 47 obiektów datowanych materiałem)
(Ryc. 12-23, 26) . Większość obiektów zarejestrowana została jedynie w partiach spągowych, co
uniemożliwia szczegółowe określenie ich funkcji. Jedynie 14 obiektów posiada głębokość
większą niż 50 cm.
Większość obiektów zaliczonych do kategorii jam ma zarys owalny w rzucie poziomym
(92%). Preferencja takiego planu miała znaczenie czysto praktyczne ponieważ gwarantowała
uzyskanie większej pojemności. Cecha ta nie wykazuje zmienności w czasie i przestrzeni
(Ignaczak 2004: 101). Do kategorii jam zaliczone zostały obiekty o średnicy większej niż 0,7 m.
Powierzchnia obiektów oscylowała od ok. 0,5m2 do ok. 8 m2, szczegółowe dane dotyczące
rozmiarów jam zostały przedstawione w tabeli nr 2 we wstępie. Kategorią dominującą jest obiekt
o profilu nieckowatym lub wanienkowatym. Zsypisko w kształcie niecki jest wynikiem
długotrwałego procesów zasypywania, zatem bardzo rzadko jego forma jest bezpośrednim
odzwierciedleniem pierwotnego wyglądu obiektu. Dlatego też konstrukcje te mogą być w
ograniczonym zakresie wykorzystywane do celów porównawczych (Kadrow 1991: 22).
Jamy zarejestrowane na stanowisku zróżnicowane są pod względem wielkości, kształtu
poziomego i profilu.
Brak na stanowisku obiektów wziemnych o charakterze mieszkalnym. Według definicji
sformułowanej przez J. Michalskiego obiekty te muszą spełniać dwa podstawowe kryteria :
minimalna powierzchnia obiektu - około 3 m2 liczone na poziomie dna oraz kształt zezwalający
na użytkowanie w tej funkcji – to jest obiekty w rzutach poziomych prostokątne lub owalne o
płaskich dnach.
a. jamy produkcyjne:
Funkcję obiektów wziemnych o potencjalnym produkcyjnym przeznaczeniu można
wstępnie przypisać obiektom B138, B230, C52 i C113. W obiekcie B138 zarejestrowano ślady
użycia ognia w postaci dwóch warstw spalenizny w części spągowej obiektu. Stan zachowania
obiektu nie pozwala na stwierdzenie, czy była to pozostałość obiektu produkcyjnego czy rodzaj
suszarni, np. w typie osieci.
Na stanowisku zarejestrowano jeden obiekt, któremu można przypisać funkcję pieca
garncarskiego – ob. C52 (Ryc. 29). Wymiary konstrukcji wynoszą 1, 95x1,24 przy zachowanej
głębokości 48 cm. Zachodnia część obiektu została wyłożona kamieniami, które tworzyły ścianę.
Pod względem formalnym obiekt ten odpowiada konstrukcjom pieców jamowego. Być może
pozostałością kopuły są zarejestrowane w wypełnisku grudki polepy. Stan zachowania obiektu
nie pozwala stwierdzić, czy konstrukcja ta wyposażona była w boczny otwór czy też nie.
Wewnątrz obiektu konstrukcji zarejestrowano duży fragment naczynia ceramicznego, 121
46
fragmentów ceramiki oraz warstwę spalenizny. Należy też zaznaczyć, że obiekt oddzielony był od
północnej części stanowiska rowem będącym przedłużeniem konstrukcji płotu.
b. jamy-piwniczki:
Wśród obiektów zaliczonych do grupy jam gospodarczych dużą grupę stanowić mogły
pozostałości piwniczek, być może pierwotnie zadaszonych. Jako pozostałości piwniczek – jam
zasobowych można interpretować okrągłe lub owalne w rzucie płaskim obiekty, o prostokątnych
lub trapezowatych przekrojach. Mają one zazwyczaj średnicę przekraczającą 1 m i znaczne
głębokości, dochodzące do 2 m (Michalski 1983: 156-157). Z zastrzeżeniami można do tej grupy
zaliczyć obiekty B 22, 164, 213, C 33, 37, 75. W przypadku obiektów z Troszyna 10 należy się
liczyć ze znacznym spłyceniem obiektów będących wynikiem procesów erozyjnych. W obiektach
nie zarejestrowano pozostałości konstrukcji drewnianych ani śladów wzmacniania ścian poprzez
wyklejanie gliną.
c. składziki kamienia:
Dwa obiekty zaliczono do kategorii „składziki kamienia” lub jamy do wyprażania kamieni
(Michalski 1983, s. 170). Do grupy zaliczone zostały obiekty: B35 i B81.
Rowy
Na stanowisku zarejestrowano pięć rowów. Obecność materiału zabytkowego oraz
charakterystyka wypełnisk. Obiekty te koncentrują się na południowym skraju obszaru
zbadanego, większość z nich posiada kontynuację poza obszarem pasa kolizji.
Prawdopodobnie stanowią one pozostałości konstrukcyjne rowów, w których osadzane
były wziemne części płotów. Na taką interpretację wskazywać może fakt kontynuowania
przebiegu linii wyznaczonej przez płot-palisadę zarejestrowaną na arach B69-70 oraz rowu na
arze C61.
Paleniska-ogniska
Do tej grupy funkcjonalnej zostało zaliczonych 39 obiektów usytuowanych w południowej
części obszaru objętego eksploracją. Ich związek z omawianą fazą osadniczą stwierdzono na
podstawie zawartości kulturowej, struktury wypełnisk i kontekstu (Ryc. 12, 24, 27, 28) .
Obiekty związane z ogniem można podzielić na dwa rodzaje znalezisk: ogniska, czyli
pozostałości doraźnego rozpalania ognia i paleniska z trwałą konstrukcją. Do pierwszej kategorii
struktury, pozbawione jakichkolwiek konstrukcji, o jednorodnym wypełnisku złożonym ze
spalenizny niewielkiej miąższości. W obiektach tych rejestrowano nieliczny, silnie rozdrobniony
materiał ceramiczny.
47
Wg definicji J. Michalskiego paleniska są to obiekty przystosowane do wielokrotnego
użytkowania poprzez zaopatrzenie ich w konstrukcję z kamieni, drewna lub potłuczonych naczyń
(Michalski 1983: 178-182)
Do pierwszego typu zaliczyć można obiekty owalne lub koliste w rzucie poziomym, i
rysujące się jako nieckowate w profilu. W ich zasypiskach notowano obecność warstwy
spalenizny i/lub warstwy przepalonej gliny/piasku. Obiekty te charakteryzowały się niewielką
głębokością – do 20cm.
Do drugie kategorii zaliczone zostały obiekty z zachowaną konstrukcją kamienną
umieszczone w płytkich jamach (do 50cm).
Skupiska ceramiki
Na uwagę zasługują także osiem obiektów koncentrujące się głównie na arach B58-9 i
B68-9. Obiekty te wystąpiły w ramach warstwy akumulacyjnej, mają postać zwartych brył
rumoszu ceramicznego. Nie prześledzono zarysów jam. Tylko obiekt B215 wystąpił w ramach
konstrukcji słupowej nr 2.
Charakterystyczną cechą tych obiektów jest silne termiczne zniekształcenie materiału
ceramicznego (odkształcenia, „spuchnięcie”, struktura zbliżona do pumeksu) oraz występowanie
pojedynczych grudek polepy. Prawdopodobnie stanowią one część wsadu pieców garncarskich
usuniętą ze względu na zniszczenie w procesie wypału. Z obiektów tych pochodzi ponad połowa
materiału ceramicznego zarejestrowanego na stanowisku.
II. Materiał ruchomy
Najliczniejszą grupę na stanowisku Troszyn 10 stanowi ceramika naczyniowa (Ryc. 1416). W obiektach związanych z omawianymi fazami osadniczymi zarejestrowano także
pojedyncze znaleziska z kamienia i krzemienia. Szczegółowe informacje zawiera tabela 3 we
wstępie.
2.1. Ceramika naczyniowa. Specyfikacja informacji
Z osady Troszyn 10 pochodzi łącznie 5 185 fr. ceramiki, w tym 13 fr. ceramiki kultury
łużyckiej oraz 5 172 fr. ceramiki kultury jastorfskiej (Ryc. 30-36). Do szczegółowych analiz
wytypowano pulę 2 987 fragmentów. Przyjęto trzy główne kryteria doboru materiału do analiz
szczegółowych: brak innokulturowych domieszek w materiale, liczba fragmentów powyżej 50
sztuk, oraz zawartość elementów istotnych z punktu widzenia mikromorfologii i makromorfologii.
Ponadto starano się dobrać obiekty także pod kątem reprezentacji podstawowych grup
funkcjonalnych. Analizę materiału ceramicznego przeprowadzono w oparciu o dwa systemy
48
wytwórczości ceramicznej: stylistycznego (morfologia i zdobnictwo) oraz technologicznoużytkowego. W celu zapewnienia jednoznaczności przy opisie stosowano sformalizowane
metody wypracowane dla materiałów osadowych neolitu i epoki brązu, w tym materiałów kultury
łużyckiej (por. Ignaczak 2002)
2.1.1. Makromorfologia
Korzystając ze schematu analitycznego zaproponowanego przez M. Ignaczaka dla
materiałów kultury łużyckiej z Kujaw (Ignaczak 2002, s. 36-40). Otwartość schematu opartego na
typach bazowych i wariantach (por. wersja wyjściowa – L. Czerniak 1980, s. 14-15) czyni go
szczególnie atrakcyjnym dla dalszego opisu. Lista typów naczyń zawiera:
I – kubki, czerpaki – naczynia jedno-, dwu- lub trójczłonowe o proporcjach właściwych dla waz,
mis bądź pucharów (tj. , zaopatrzone w pojedyncze ucho łączące wylew z górną partią lun
największą wydętością brzuśca.
II – dzbany – naczynia trójczłonowe o proporcjach garnków zawsze z jednym uchem łączącym
wylew z górną partią brzuśca.
III – amfory – naczynia trójczłonowe o proporcjach waz lub garnków zaopatrzone w co najmniej
parę niewielkich uszek na przejściu szyjki w brzusiec, na szyjce bądź w górnej części brzuśca.
IV – misy - naczynia jedno-, dwu- lub trójczłonowe, dla których wartość liczbowa stosunku
średnicy wylewu do wysokości jest większa niż 2
V – garnki - naczynia jedno-, dwu- lub trójczłonowe, dla których wartość liczbowa stosunku
średnicy wylewu do wysokości jest mniejsza niż 1,1, a średnica wylewu mniejsza lub równa
średnicy największej wydętości brzuśca.
VI – wazy - naczynia jedno-, dwu- lub trójczłonowe, dla których wartość liczbowa stosunku
średnicy wylewu do wysokości zawiera się w przedziale 1,1-2, a średnica wylewu mniejsza lub
równa średnicy największej wydętości brzuśca.
VII – puchary - naczynia jedno-, dwu- lub trójczłonowe, dla których wartość liczbowa stosunku
średnicy wylewu do wysokości jest mniejsza niż 2, a średnica wylewu większa od średnicy
największej wydętości brzuśca
VIII – talerze – naczynia jednoczłonowe, dla których grubość dna jest równa wysokości (Ignaczak
2002: 36-40).
Uzupełnieniem zbioru jest fragment łyżki z ob. B31 (Ryc. 33).
Tak zdefiniowany zbiór zawiera wszystkie formy występujące na stanowisku. W sumie
zidentyfikowano 14 form naczyniowych. W zestawie form naczyniowych identyfikowano: talerze
(4), garnki (6), misy (1), kubki (2) oraz 1 łyżkę. Zestawienie form zawierają tabela 3.
49
2.1.2 Zdobnictwo
Zbiór wątków ornamentacyjnych ogranicza się do form plastycznych w postaci guzów,
guzów z wgłębieniem, ornamentów paznokciowych i karbowania krawędzi. Jedynie na jednym
naczyniu wystąpił ornament pionowych kanelurów obejmujących brzusiec naczynia poniżej
przejścia szyjki w brzusiec. Zrezygnowano z kodowego zapisu wątków ornamentacyjnych.
2.1.3. Mikromorfologia
Analizę mikromorfologii ograniczono do przedstawienia frekwencji krawędzi wylewów wg
schematu H. Machajewskiego (2004) i den wg schematu J. Czebreszuka (1987: 208-210).
Wylewy
W zespole dominują wylewy podtypu I (84%), wylewy zagięte do środka w podtypie IV występują
zaledwie w dwóch przypadkach. Zwieńczenia krawędzi są zaokrąglone lub proste z nieznacznie
wyodrębnionymi burtami (a, b). Brak krawędzi facetowanych.
Dna
W analizowanym zestawie fragmenty zachowane w stopniu umożliwiającym określenie
morfologii wystąpiły jedynie w 20 przypadkach. Były to głównie dna proste (typ 1) – 9 przypadków
oraz wyodrębnione (9) - 9. W dwóch przypadkach dno było wypukłe (5).
2.1.4. Technologia
Badania nad identyfikacją receptur przygotowania masy ceramicznej i technik
garncarskich dla materiałów osadowych kultur początków epoki żelaza są niezadowalające. Poza
ogólnymi stwierdzeniami dotyczącymi najpowszechniej stosowanych domieszek oraz technik
potraktowania powierzchni naczyń brak refleksji nad odtworzeniem listy zabiegów
technologicznych przy wytwarzaniu pojemnika ceramicznego.
Modelowa lista czynności możliwych do identyfikacji makroskopowej została
zaproponowana w pracy L. Czerniaka i A. Kośko (por 1980: 253). Wyróżnione przez nich
czynności – przygotowanie masy, formowanie oraz wypał, są podstawą opisu typów
technologicznych I stopnia. Następnym etapem analizy jest korelacja danych w jednostki
wyższego rzędu – typy technologiczne II stopnia zachowujące zmienność w czasie i będąc tym
samym podstawą datowania technologicznego.
W analizie materiałów ze stan. Troszyn 10 zastosowano model opisu technologii z
poprawkami J. Czebreszaka (1996: 12-29) i M. Ignaczak (2002). Pominięto cechę ad2 to jest
domieszka tłuczonych skorup. Nie uwzględniono także sposobu potraktowania powierzchni
wewnętrznej naczynia. Cecha ta może mieć walor identyfikatora stylu „halsztackiego” i
50
„lateńskiego”, jednak ze względu na stan zachowania powierzchni wewnętrznych w zachowany
zbiorze wyniki obserwacji nie są rozstrzygające.
Analizie poddano próbę 2987 fragmentów naczyń – ilość została ograniczona do
fragmentów, dla których czytelne były wszystkie cechy opisu. Dominują w zbiorze fragmenty z
domieszką średniego wielobarwnego, rzadziej różowego tłucznia, o powierzchni chropowaconej
całkowicie lub częściowo, o powierzchni wewnętrznej szorstkiej. Zestawienie cech technologii
przedstawia tabela 2.
2.2. Inny materiał kulturowy.
Poza ceramiką w na osadzie wystąpiło: 25 zabytków krzemiennych, 525 fragmentów
polepy, 3 fragmenty kości, 3 rozcieracze, 2 gładzone kamienie, 1 fragment narzędzia
kamiennego, 1 przęślik oraz 3 fragmenty ciężarka kamiennego.
2.3. Materiał krzemienny i kamienny
Materiał krzemienny jest przedmiotem osobnego opracowania w tym tomie.
Na stanowisku wystąpiły trzy kamienne rozcieracze, dwa w warstwie akumulacyjnej i
jeden w palenisku (ob. C129). W obiekcie wystąpiły także fragmenty kamiennego ciężarka (ob.
B6). Kamienny przęślik wystąpił w warstwie na obszarze ara B67.
3. Chronologia
Ustalenia chronologiczne oparte są na obserwacji zmienności cech materiału
ceramicznego.
3.1. Badanie zwartości zespołów
Schemat badania homogeniczności stanowisk nadanych szerokopłaszczyznowo opiera
się na dwóch podstawowych czynnościach: (a) badaniu jedno/wielofazowości w obrębie
stanowiska oraz (b) analizowaniu zwartości zespołów pochodzących z obiektów nieruchomych –
w przypadku osadnictwa wielofazowego (por. M. Szmyt 2000: 231).
a/ Zasadniczym kryterium do badań było uporządkowanie stylistyczne oraz technologiczne
zespołów obserwowane na poziomie ogólnym. Obserwacja zmienności cech pozwala stwierdzić,
iż stanowisko Troszyn jest dwufazowe. Wszystkie datowane ceramiką obiekty można uznać za
homogenne.
b/ Potencjalna homogenność osadnictwa na stanowisku pozwalała traktować wszystkie źródła
ruchome pochodzące z obiektów jako zespoły jednoczasowe.
c/ Ocena taksonomiczna.
51
Charakterystyki dokonano w oparciu o opracowania schyłkowobrązowych i
wczesnożelaznych materiałów grupy marianowskiej i kultury jastorfskiej z terenów Pomorza
(Wołągiewicz 1981, 1983, 1989; Machajewski 2004; 2005; Machajewski, Pawlak, Zwara 2007;
Pawlak, Zwara 2009; Rogalski 2007).
3.2.1. Morfologia.
Badano rozprzestrzenienie typów diagnostycznych dla schyłkowego okresu epoki brązu i
początków epoki żelaza. Za takowe uznano:
Garnki – występowały najpowszechniej. W materiale z Troszyna 10 dominują formy
beczułkowate, o powierzchni chropowaconej poprzez obrzucenie gliną z tłuczniem lub żwirem,
bez śladów obmazywania palcami. Szczególny walor dla określenia chronologii zespołu ma
garnek beczułkowaty z karbowanym brzegiem i guzem poniżej wylewu z ob. B52 (Ryc. 16: 3).
Tego typu formy należą do zestawu typów charakterystycznych dla pierwszego etapu rozwoju
kultury jastorfskiej w południowo- zachodniej strefie basenu M. Bałtyckiego (Seyer 1976: ryc. 42,
Wołągiewicz 1981: 307-319). Analogiczna forma pochodzi z cmentarzyska fazy marianowskiej
odkrytego w Troszynie, w niewielkiej odległości od analizowanego stanowiska (Machajewski
2006: ryc. 1:3; 2:15).
Analogie na wspomnianym cmentarzysku znajdują także garnki beczułkowate Również
formy trójdzielnych garnków o powierzchni chropowaconej poniżej przejścia szyjki w brzusiec
(Ryc. 32: 4). Garnki tego typu należą do form obecnych w inwentarzach kultury pomorskiej i
jastrosfskiej (Czopek 1992: 81-90).
Talerze – na stanowisku zarejestrowano obecność czterech talerzy krążkowatych (Ryc. 30: 8; 32:
5; 36: 1, 2, 4). Są to formy bezzdobne, o łukowato zwieńczonym brzegu. Talerze krążkowate
pojawiają się w IV OEB, ale ich rozpowszechnienie się na terenie Pomorza wiązane jest z
okresami HC i D. Spotykane są także w inwentarzach związanych z grupą marianowską (Pawlak,
Zwara 2009: ryc.7:8).
Misa – w obiekcie B9 wystąpiły fragmenty misy z karbowaną krawędzią i horyzontalnym uchem
wewnątrz (Ryc. 31: 2). Pod względem formalnym odpowiada misom znanym z kontektów kultury
jastorfskiej datowanych na fazy Jastorf a-b oraz początek Ripdorf (Becker 1961: 204; Pl. 14h,
55c, 72a).
Kubki – na stanowisku zarejestrowano występowanie dwóch kubków. Szczególny walor dla
określeń chronologii ma forma z ob. B 180. Odpowiada on formalnie kubkom kultury łużyckiej z IV
OEB. Analogie dla tego typu formy znaleźć można w kontekstach pomorskiej KŁ, na
52
stanowiskach w Wołczkowie, pow. Szczecin i Dąbrowa, pow. Koszalin (Kostrzewski 1959: 49-50;
ryc. 34: 3, 9).
Łyżka (Ryc. 33: 1) – pochodząca z ob.B31 łyżka pod względem formalnym odpowiada typowi I
wg Michałowskiego. Tego typu łyżki charakterystyczne są dla wczesnych faz kultury jastorfskiej.
Tego typu zabytki nie znane były dotąd z osad (Michałowski 2004:131-133).
D/ Zdobnictwo
Zarejestrowane na stanowisku wątki zdobnicze następujące wątki zdobnicze: w postaci
guzów stożkowatych i guzów z wgłębieniem (a.), karbowanie krawędzi odciskiem paznokciowym
(b.) i kanelury pionowe (c.).
a. Ornament guzów stożkowatych lub guzów z wgłębieniem umieszczanych pod krawędzią na
naczyniach w formie garnków charakterystyczny jest dla materiałów datowanych od okresu
starszohalsztackiego (Ryc. 30: 1, 5; 32: 3). Występuje on także powszechnie na naczyniach z
fazy przejściowej HD3/Lat. A (Uciechowska-Gawron 2005: 104, Griesa 1982; Machajewski,
Pawlak, Zwara 2007: 123-152).
b. karbowanie krawędzi naczyń ornamentem paznokciowym lub przy użyciu płaskiego narzędzia
może mieć walor chronologizujący (Ryc. 31: 1, 2; 32: 3). Tego typu ornament rozpowszechnia się
w materiałach wczesnożelaznych Pomorza (Machajewski, Pawlak, Zwara 2007: 123-152 -dtl).
c. na stanowisku wystąpił także fragment naczynia ornamentowanego pionowymi kanelurami
(Ryc. 31: 3). Ornamenty nawiązujące do tradycji kultury łużyckiej IV okresu epoki brązu
(Kostrzewski 1958: 43-73)
E/ Technologia
Z terenów Pomorza nie dysponujemy jak dotąd w pełni usystematyzowaną analizą
technologiczną dużych zbiorów ceramiki. W opracowaniu wykorzystano ustalenia poczynione dla
materiałów schyłkowego okresu epoki brązu z terenów dolnej Odry (Uciechowska-Gawron 2007:
101-107), oraz Kujaw (Ignaczak 2004: 15-202).
Zmienność cech technologicznych ceramiki jest w analizowanym zespole niewielka, stąd
też definicje typów pozwalają tylko na ogólną charakterystykę. Za najistotniejsze cechy uznano:
zróżnicowanie grubości ścianek (a.), rodzaj i granulometria domieszki (b.), zróżnicowanie
powierzchni zewnętrznej naczyń i wewnętrznej(c.)
a. zróżnicowanie grubości ścianek – w zbiorze dominują naczynia średniościenne (65%), o
grubości ścianek zawierającej się w przedziale 6-9 mm. Drugą pod względem częstości
występowania grupę stanowią naczynia z domieszką grubą. W tym zbiorze mieszczą się głównie
talerze.
b. Charakterystyka domieszki.
53
Niezależnie od grubości ścianki do przygotowania masy ceramicznej używany był
selekcjonowany średni wielobarwny tłuczeń (70%). Ilość użytej domieszki jest duża, masa
ceramiczna jest starannie przygotowana.
c. zróżnicowanie powierzchni naczyń:
Powierzchnia chropowacona był poprzez obrzucanie roztworem gliny z niewielką
zawartością tłucznia. Ślady rozprowadzania roztworu palcami zarejestrowano na niewielkiej ilości
fragmentów. Chropowacenie obejmuje zazwyczaj brzusiec naczynia w typie garnka trójdzielnego,
o szyjce zagładzonej. Strefy chropowacenia i gładzenia nie są rozdzielane ornamentem
plastycznym.
Dominują w zbiorze naczynia o powierzchni wewnętrznej naturalnie szorstkiej, bez
śladów wygładzania.
Korelując cechy technologiczne wyróżnić następujące technotypy:
a. ceramika o powierzchni zewnętrznej chropowaconej z domieszką średnioziarnistą – 50%
b. ceramika o powierzchni chropowaconej z domieszką grubą – 16%
c. ceramika o powierzchni gładkiej, matowej z domieszką średnioziarnistą – 17%
d. ceramika o powierzchni gładkiej, matowej z domieszką drobnoziarnistą – 16%
Pod względem technologicznym ceramika ze stanowiska Troszyn 10 odpowiada materiałom
późnohalsztackim (por. Uciechowska-Gawron 2007: 105-107).
6. Wnioski
Na stanowisku można wyróżnić dwie starsze fazy zasiedlenia. Pierwsza związana jest z
epoką brązu (kulturą łużycką) i reprezentowana jest w zasadzie przez inwentarz jednego obiektu
B180.
Drugą, zasadniczą fazę osadniczą wyznaczają materiały znajdujące bezpośrednie
analogie w materiale z cmentarzyska występującego w literaturze pod nazwą Troszyn 10
(Machajewski 2005, Machajewski, Pawlak, Zwara 2007; Pawlak, Zwara 2009). Z wyżej
zaprezentowanych cech stylu ceramiki ze stanowiska Troszyn wynika, iż materiał w zasadniczym
swym trzonie odpowiada materiałom grupy marianowskiej kultury jastorfskiej i może być
datowany na okres HD3-Lat. A.
54
LITERATURA
Baron J.,
2005
Przestrzenna organizacja osad kultury łużyckiej na przykładzie stanowiska w Polwicy,
pow. Wrocławski. Autostrada A4, Archeologiczne zeszyty autostradowe, 4. Wrocław.
Becker C.J.
1961
Førromersk jernalder i Syd- og Midtjylland. Københaven.
Bugaj E., Kopiasz J.,
2006
Próba interpretacji zabudowy osady z wczesnej epoki żelaza na stanowisku Milejowice
19, pow. wrocławski, (w:) B. Gediga, W. Piotrowski (red.), Architektura i budownictwo
epoki brązu i wczesnych okresów epoki żelaza. Problemy rekonstrukcji, 175-208.
Biskupin-Wrocław
Czebreszuk J.,
1996
Społeczności Kujaw w początkach epoki brązu, Poznań.
Czerniak L.,
1980
Rozwój społeczeństw kultury późnej ceramiki wstęgowej, Poznań.
Czerniak L., Kośko A.,
1980
Zagadnienie efektywności poznawczej analizy chronologicznej ceramiki na podstawie
cech technologicznych, ,,Archeologia Polski’’, t. 25(2), s. 24-279.
Ignaczak M.,
2002
Ze studiów nad genezą kultury łużyckiej w strefie Kujaw, Poznań.
2004
Osadnictwo społeczeństw kultury łużyckiej w strefie środkowobachorskiej. (w: ) J.
Bednarczyk, L. Czerniak, A . Kośko (red.) Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż
gazociągu tranzytowego, Osadnictwo społeczeństw kultur cyklu łużyckiego, Poznań, t. III,
Kujawy, cz. 5, s. 15-202.
Kadrow S.,
1991
Iwanowice. Stanowisko Babia Góra, Cz. I. Rozwój przestrzenny osady z wczesnego
okresu epoki brązu. Kraków.
Kiekebusch A.,
1923
Die Ausgrabung des bronzezeitlischen Dorfes Buch bei Berlin. Berlin
Kondracki J.,
55
2001
Geografia regionalna Polski, Warszawa.
Kostrzewski J.,
1958
Kultura łużycka na Pomorzu, Poznań.
Lasak I, Domańska J.,
1997
Zespół osadniczy ludności kultury łużyckiej w Niesułowicach, woj. wrocławskie. Wrocław.
Machajewski H.,
2006
Cmentarzysko ludności kultury jastorfskiej z fazy marianowickiej oraz grób z młodszego
okresu przedrzymskiego w Troszynie, pow. Kamień Pomorski, stan. 10 (w:) W.
Nowakowski (red.) Goci i ich sąsiedzi na Pomorzu, 86-105. Koszalin.
Machajewski H, Pawlak T., Zwara M.,
2007
Sprawozdanie z badań przeprowadzonych na cmentarzysku z wczesnej epoki żelaza
oraz z młodszego okresu przedrzymskiego w Troszynie, pow. Kamień Pomorski,
stanowisk 10 (badania w 2005 roku, (w: ) XV Sesja Pomorzoznawcza, 123-140, Elbląg.
Machajewski H., Pietrzak R.,
2004
Z badań nad ceramiką naczyniową z okresu przedrzymskiego w Wielkopolsce (w: ) H.
Machajewski Kultura jastorfska na nizinie wielkopolsko-kujawskiej, 83-122. Poznań.
Marchelak I, Tyszler L.,
2003
Osada kultury łużyckiej z epoki brązu i okresu halsztackiego, (w: ) W. Grygiel (red.)
Ratownicze badania archeologiczne na stanowisku 6-7 w Kowalewicach, pow/ Zgierz,
woj. łódzkie, Via Archeologica Lodziensis I : 25-338.
Michalski J.,
1983
Zagadnienie systematyzacji i interpretacji obiektów nieruchomych (Ze studiów nad
osadami otwartymi kultury łużyckiej), ,,Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne’’, t.
5, s. 135-193.
Miśkiewicz J.,
1968
Materiały kultury łużyckiej z międzyrzecza Pilicy i środkowej Wisły, MS VIII: 327-353.
Von Müller A.,
1964
Die jungbronzezeitlische Siedlung von Berlin-Licherfelde, Berlin Beitrage zur Vor- und
Fruhgechischte 9. Berlin.
Niesiołowska-Hoffmann A.,
1963
Ze studiów nad budownictwem plemion kultury łużyckiej, Slavia Antiqua, X: 25-130.
Pawlak T., Zwara M.,
56
2009
Wyniki badań przeprowadzonych na cmentarzysku kultury jastosfskiej w Troszynie
(powiat Kamień Pomorski, województwo zachodniopomorskie) stanowisko 10. (w: ) XVI
Sesja Pomorzoznawcza, 195-208. Szczecin.
Rogalski B.,
2007
Styl halsztacki w ceramice z osad z młodszego okresu przedrzymskiego z Pomorza
Zachodniego. (w: ) XV Sesja Pomorzoznawcza, 141-149, Elbląg.
Szmyt M.,
2000
Osadnictwo społeczności kultury amfor kulistych, w: A. Kośko (red.), Archeologiczne
badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego. Osadnictwo kultur
późnoneolitycznych oraz interstadium epok neolitu i brązu: 3900 – 1400/1300 przed Chr.,
Poznań, Tom III - Kujawy, cz. 4, s. 135-329.
Uciechowska-Gawron A.,
2007
Analiza porównawcza ceramiki łużyckiej ze stanowisk osadniczych w rejonie dolnej Odry.
(w: ) M. Fudziński, H. Paner Aktualne problemy kultury łużyckiej na Pomorzu. 101-107.
Wesołowski S.,
1983
Plemiona kultury łużyckiej na terenie Szczecina, (w: ) Labuda G. (red. ) Dzieje Szczecina,
I: 280-352. Warszawa-Poznań
Wołągiewicz R.,
1981
Kultura jastorfska, (w: ) Wielowiejski J (red.) Prahistoria ziem polskich, V: 191-205.
Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
1983
U schyłku starożytności. Okres przedrzymski i rzymski. (w: ) Labuda G. (red. ) Dzieje
Szczecina, I: 469-520. Warszawa-Poznań
1989
Cmentarzysko w Marianowie i problemy schyłkowej fazy kultury łużyckiej na Pomorzu
(w:) Malinowski J. (red.) Problemy kultury łużyckiej na Pomorzu, 307-321. Słupsk.
57
Tabela 1. Troszyn, gm. Wolin, woj. zachodniopomorskie, stanowisko 10. Korelacja kształtów profili jam i wypełnisk.
132
Kształt profili
[100%]
Rodzaje wypełniska
Nieckowate
Z
Z
przegłębieniem przegłębieniem
Wanienkowaty symetryczne asymetryczne
Jednorodne
16
26
0
14
46%
0%
25%
43%
29%
Niejednorodne
diagonalne
1
5%
14%
Niejednorodne
horyzontalne
6
8
16%
28%
38%
Niejednorodne
mieszane*
12
36%
25%
Suma
4
0
trójkątny
0
0%
2
57%
0
28%
0
7
0
33%
17
36%
2
16
4%
35%
35
55
2
39
27%
42%
1%
30%
58
0
0
B5
skupisko
ceramiki
646 (497 zniekształconych
termicznie)
B6
skupisko
ceramiki
599 (341 zniekształcone
termicznie
brzusiec: ornament
paznokciowy w
układzie pionowych
linii
B8
skupisko
ceramiki
185 - wyklejone
podkrawędna: guz;
guz z dołkiem
B9
skupisko
ceramiki
300 - wyklejone
B10
skupisko
ceramiki
798 (535 silnie
zniekształconych termicznie)
B25
skupisko
ceramiki
211
2
172
1
221
(241)
6
224
4
221 (91),
222
(172)
2
7
136
4
21 (6),
221 (27),
222(130)
krawiędź: ornament
paznokciowy
1
16
165
9
podkrawędna: guz z
dołkiem
2
8
245
1
221
(199),
222(31)
22223(7)
221
(218),
222(47)
44
222(44)
59
polerowana
gładka
szorstka
chropowacona
drobna (<1)
średnia (1-2 )
Powierzchnia
Granulometria
domieszki
(mm)
gruba (>2)
Domieszka
Ucho
Dno
Brzusiec
zachowane
częściowo
Wylew
Naczynia
całe
Ornamentowane
Ogółem
Funkcja
Ob
Tabela 2. Troszyn, gm. Wolin, woj. pomorskie, stanowisko 10. Funkcja i inwentarz obiektów.
240
1
241
25
204
17
207
42
41
91
65
7
112
48
54
3
74
161
131
67
13
7
143
8
8
149
243
1
263
2
216
21
44
44
241
32
49
44
1
B18
0
dołek
posłupo
wy
13
C33
jama
114
C52
palenisk
o
121
brzusiec: Kanelury
1
2
podkrawędna,
Krawędź:obustronne
karbowanie krawędzi
i guz
2
6
21 (6)
4
44
221(9),
222(4)
221-23
(35)
35
13
35
13
48
11
59
21(1),
221(17),
223(9+2
całe)
9 +całe
18
9+całe
18
17+
całe
1
60
6
6
13
10+cał
e
1
B9
1
B31
B52
forma
specjalna
talerz
misa
1
waza
B8
kubek
1
dzbanek
garnek
B6
amfora
Ob
Tabela 3. Troszyn, gm. Wolin, woj. pomorskie, stanowisko 10. Tabela form naczyniowych.
łyżka
4
B180
1
1
1
C33
Razem 6
2
2
1
4
1
61
Monika Kwiatkowska
Rozdział III
ŚLADY OSADNICZE Z OKRESU WCZESNEGO ŚREDNIOWIECZA I
NOWOŻYTNOŚCI ZE STANOWISKA TROSZYN 10, GM. WOLIN
W efekcie badań przeprowadzonych na stanowisku w Troszynie 10 pozyskano niewielki
zbiór materiałów z okresu wczesnego średniowiecza i z okresu nowożytnego.
I. Wczesne średniowiecze
Z okresu wczesnego średniowiecza pozyskano zaledwie 12 fragm. naczyń
ceramicznych, z warstwy w tym 1 fragm. ze złoża wtórnego, w obrębie wypełniska ob. B17. Są to:
2 wylewy i 10 brzuśców. Ułamki są niewielkich rozmiarów i niestety na ich podstawie nie można
zrekonstruować bardziej szczegółowo form oraz rozmiarów naczyń. Można powiedzieć bardzo
ogólnie, że fragmenty te były częściami garnków. Innych form nie zauważono.
Wszystkie fragmenty wypalono w atmosferze utleniającej, przy przygotowywaniu masy
ceramicznej zastosowano domieszkę mineralną w postaci średniego i drobnego piasku. Siedem
fragmentów ozdobiono przy pomocy: linii rytych dookolnych (5 fragm.), ukośnych odcisków
wykonanych patykiem (2), ukośnych odcisków 4-zębnego grzebienia (1; w połączeniu z linią rytą)
(Ryc. 1: 1).
Zbiór ten na podstawie analogii, można ogólnie datować od XI po XIII stulecie (Cnotliwy,
Łosiński, Rogosz 1986: 62-118; Dworaczyk, Kowalska, Rulewicz 2003).
II. Nowożytność
Z eksploracji nawarstwień i obiektów zrejestrowanych na stanowisku łącznie uzyskano 92
fragm. ceramiki nowożytnej. Zaledwie 2 fragmenty pochodzą z wypełniska ob. C7, który
przyporządkowano do okresu nowożytnego. Jeden fragment uzyskano z eksploracji wypełniska
obiektu pradziejowego (B17), pozostałe z eksploracji warstw w obrębie stanowiska. Wszystkie
fragmenty są stosunkowo nieliczne i niewielkie (Ryc. 1: 2-10) .
Na podstawie techniki wypału materiał uznany za nowożytny można podzielić na następujące
kategorie:
63
- ceramika stalowoszara (19),
- ceramika ceglasta (68),
- ceramika kremowa (5).
Ceramika stalowoszara
Wyróżniono tu 19 fragm. naczyń: dzbanów, garnków, pokrywki i patelni. Są to zwykle fragmenty
brzuśców lub wylewów. Charakteryzują się one: drobną domieszką piasku dodawaną do masy w
celu jej schudzenia, dobrym wypałem dokonywanym w atmosferze redukcyjnej i
cienkościennością.
Ceramika ceglasta
Pozyskano 68 fragm. ceramiki ceglastej. Ceramika ta reprezentowana jest przede wszystkim
przez fragm. garnków (brzuchy, wylewy) i nóżek od patelni. Naczynia te wykonywano z masy
ceramicznej schudzanej przy pomocy domieszki mineralnej w postaci średnio- i
drobnoziarnistego piasku, a następnie wypalano w atmosferze utleniającej. Naczynia często
glazurowano od wewnątrz i od zewnątrz (rzadziej!), używając polew koloru: zielonego,
oliwkowego, żółtego i brązowego. Niezbyt często stosowano ornamentykę rytą. Wśród naczyń
ceglastych odnotowano wątek: rybich łusek, poziomej linii rytej.
Ceramika kremowa
W zbiorze znalazły się także naczynia kremowe, w ilości 5 fragm.. Są to głównie brzuśce
garnków i 1 brzeg talerza.
Wspomniane naczynia niewątpliwie są produkcją lokalnych warsztatów wiejskich, na co wskazują
niektóre cechy technologiczno-stylistyczne zaobserwowane w materiale (np. złej jakości polewy).
Ceramikę tę można datować na cały wiek XVII.
Spośród naczyń nowożytnych wyróżniono także pojedynczy fragment kamionki, który należy
określić na XIX w..
64
LITERATURA
Dworaczyk M., Kowalska A., Rulewicz M.,
2003
Szczecin we wczesnym średniowieczu. Wschodnia część suburbium, Szczecin.
Cnotliwy E., Łosiński W., Wojtasik J.,
1986
Rozwój przestrzenny wczesnośredniowiecznego Wolina w świetle analizy porównawczej
struktur zespołów ceramicznych, {w:} Problemy chronologii ceramiki wczesnośredniowiecznej na
Pomorzu Zachodnim, Warszawa.
65
Monika Kwiatkowska
Rozdział IV
OBIEKTY O NIEOKREŚLONEJ PRZYNALEŻNOŚCI KULTUROWEJ ZE
STANOWISKA TROSZYN 10, GM. WOLIN
W efekcie badań, oprócz obiektów nieruchomych, które na etapie opracowania
materiałów przyporządkowano chronologicznie do określonych kontekstów kulturowych,
zarejestrowano obiekty, którym takiej identyfikacji nie udało się ostatecznie nadać.
W zasypiskach tych obiektów nie zarejestrowano materiału zabytkowego, a inne metody
analizy nie dały jednoznacznej odpowiedzi, co do ich przynależności kulturowej. Stąd obiekty te
uznano za nieokreślone.
Na stanowisku w Troszynie 10 zarejestrowano 11 takich obiektów. Były to: jamy i dołki
posłupowe. Ich szczegółową charakterystykę morfo-metryczną zawiera tabela 2 umieszczona
we wstępie do tego tomu.
66

TROSZYN 10, gm. WOLIN, woj. zachodniopomorskie (AZP 21

Transkrypt

Podobne dokumenty

Damno Dołek podłączone

Ulotka informacyjna

SPOSÓB SADZENIA I PROWADZENIA KRZEWÓW WINOROŚLI W

Karta katalogowa produktu - MERIDA sklep internetowy

Zestaw do golfa

Zestaw do golfa

precision xs