16.11.2010 r. Julia Stanek Temat: Patentowanie genów – analiza

16.11.2010 r.
Julia Stanek
Temat: Patentowanie genów – analiza obecnych regulacji prawnych oraz alternatywnych rozwiązań w świetle teorii filozoficzno-prawnych prawa patentowego
Cele pracy:
1. Analiza istniejących regulacji prawnych patentowania genów z perspektywy teorii filozoficzno-prawnych.
2. Przedstawienie założeń wybranych alternatywnych rozwiązań (modeli licencyjnych).
3. Analiza następstw wprowadzenia proponowanych modeli licencyjnych w kontekście
patentowania genów. Porównanie z istniejącymi regulacjami prawnymi.
4. Przedstawienie skutków zastosowania proponowanych modeli licencyjnych w stosunku do wynalazków biotechnologicznych.
Plan pracy
Wstęp
1. Uzasadnienie podjęcia tematu
2. Struktura pracy
3. Omówienie analizowanych pojęć
3.1. Rodzaje nośników informacji genetycznej
3.2. Funkcje różnych rodzajów DNA i RNA
3.3. Metody wykrywania i izolacji DNA, RNA, białek
4. Przesłanki zdolności patentowej a wynalazek - sekwencja DNA
Rozdział I (Kryteria oceny)
1. Omówienie możliwych kryteriów oceny sposobów regulacji patentowania genów
2. Wybrane kryteria
2.1. Efektywność (maksymalizacja dobrobytu społecznego)
2.2. Słuszność (sprawiedliwość)
2.3. Skuteczność („działające w rzeczywistości”)
3. Uzasadnienie wyboru jednego z kryteriów oceny
Strona 1 z 5
Rozdział II (Istniejące regulacje prawne– analiza filozoficzno-prawna)
1. Argumenty uzasadniające patentowanie genów
1.1. Wprowadzenie
1.2. Argument wspierania innowacji
1.3. Argument prawa do produktu własnej pracy
1.4. Argument praw twórcy
1.5. Argument sprawiedliwości
1.6. Możliwe zarzuty do argumentów uzasadniających patentowania genów
2. Argumenty przeciwko udzielaniu patentów na geny
2.1. Wprowadzenie
2.2. Argument swobodnego przepływu informacji (problem „gąszczu” patentowego)
2.3. Argument istnienia informacji przed pracą twórcy
2.4. Argument sprawiedliwości społecznej
2.5. Argument związku twórcy z wytworzoną informacją
2.6. Możliwe zarzuty do argumentów
3. Podsumowanie
Rozdział III (Alternatywne modele)
1. Omówienie wybranych modeli
1.1. Zasoby patentowe (patent pools)
1.1.1.
Podstawowe założenia
1.1.2.
Analiza istniejących zasobów patentowych (MPEG 2)
1.1.3.
Problemy (uzgodnienia cen, podział rynku)
1.1.4.
Próba przedstawienia następstw zastosowania modelu w stosunku do patentów
genowych
1.2. Open source
1.1.1.
Podstawowe założenia
1.1.2.
Analiza istniejących zastosowań open source (Linux)
1.1.3.
Problemy (ograniczone zastosowanie, finansowanie)
1.1.4.
Dostosowanie modelu do patentów genowych
1.1.5.
Próba przedstawienia następstw zastosowania modelu w stosunku do patentów
genowych
2. Porównanie istniejących regulacji prawnych z proponowanymi modelami licencyjnymi
Strona 2 z 5
3. Przedstawienie skutków zastosowania proponowanych modeli licencyjnych w stosunku do
wynalazków biotechnologicznych
Strona 3 z 5
Patentowanie genów – prawo europejskie (polskie)
A. Sekwencja DNA - odkrycie naukowe czy wynalazek?
B. Patentowanie genów w kontekście przesłanek zdolność patentowej wynalazków
Dyrektywa 98/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 1998 r. w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych:
Artykuł 3
1. Do celów niniejszej dyrektywy zdolność patentową mają wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania, nawet jeśli dotyczą produktu składającego się lub zawierającego materiał biologiczny lub sposobu za
pomocą którego materiał biologiczny jest produkowany, przetwarzany lub wykorzystywany.
2. Przedmiotem wynalazku może być materiał biologiczny, który jest wyizolowany ze swojego naturalnego środowiska lub wyprodukowany przy pomocy sposobu technicznego,
nawet jeśli poprzednio występował w naturze.
Artykuł 5
2. Element wyizolowany z ciała ludzkiego lub w inny sposób wytworzony przy pomocy
sposobu technicznego, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu, może stanowić
wynalazek posiadający zdolność patentową, nawet, jeśli struktura tego elementu jest identyczna ze strukturą elementu naturalnego.
3. Zgłoszenie patentowe musi wykazywać przemysłowe stosowanie sekwencji lub częściowej sekwencji genu.
Strona 4 z 5
Rys. 1 1
Rys. 2
1
Źródło: http://frank.itlab.us/spider_2002/dna.html
Strona 5 z 5