Komisja Europejska jej powstanie, struktura i

Komisja Europejska jej powstanie, struktura i uprawnienia
Powstanie Komisji Europejskiej
Komisja została utworzona w 1958 roku, wraz z powstaniem EWG, stanowiąc instytucjonalny
odpowiednik Wysokiej Władzy, organu wykonawczego utworzonej w 1952 roku Europejskiej Wspólnoty
Węgla i Stali. Na mocy Traktatu o fuzji organów Wspólnot z 1965 roku Komisja i Wysoka Władza
połączyły się, dając początek Komisji Wspólnot Europejskich. Mocą decyzji własnej z 8 listopada 1993
roku organ ten przyjął nazwę Komisji Europejskiej.
Struktura Komisji Europejskiej
Wysoka Władza - organ najwyższy EWWiS (Europejska Wspólnota Węgla i Stali), który składał się z 9
członków mianowanych na 6 lat (funkcjonariusze tego organu posiadali status funkcjonariuszy
międzynarodowych) została następnie zastąpiona na mocy konwencji z 8 kwietnia 1965 od 1 lipca 1967
Komisją Europejską jako jednym wspólnym organem zarządzającym trzema Wspólnotami Europejskimi.
Rada Ministrów składająca się z przedstawicieli państw członkowskich na szczeblu ministerstw połączona
następnie w 1967 z Radami EWG i Euratomu. Trybunał Sprawiedliwości i Parlament Europejski - wspólne
organy EWG, EWWiS i Euratomu. Komitet Doradczy był organem pomocniczym Komisji. Obecnie organy
EWWiS stanowią I filar Unii Europejskiej.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Uprawnienia i zadania Komisji Europejskiej
Komisja ma trzy główne uprawnienia:
- kontrolne;
- inicjatywne;
- wykonawcze.
Na mocy artykułu 211 TWE do zadań Komisji należy:
- nadzór nad wykonywaniem traktatu i decyzji podjętych na jego podstawie przez organy Wspólnoty
(kontrola stosowania prawa Wspólnoty);
- formułowanie zaleceń oraz zajmowanie stanowiska w dziedzinach objętych traktatem, o ile traktat
wyraźnie to przewiduje oraz kiedy Wspólnota uzna to za niezbędne;
- podejmowanie decyzji (w sensie uchwalania aktów prawnych) w granicach kompetencji określonych
treścią traktatu oraz odpowiednie współdziałanie z Radą i Parlamentem Europejskim (współdziałanie w
zakresie stanowienia prawa, zwłaszcza wykonywanie przysługującemu komisji prawa inicjatywy
legislacyjnej) (Powyższą kompetencję Komisji Europejskiej formułuje artykuł 250 TWE);
- wykonywanie uprawnień przekazanych jej przez Radę do realizacji uchwalonych przez Radę przepisów.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
TWE i EWG
TWE – Traktaty Wspólnoty Europejskiej, tzw. Traktaty rzymskie to ogólna nazwa dwóch umów
międzynarodowych, podpisanych przez Francję, Republikę Federalną Niemiec, Włochy, Belgię, Holandię i
Luksemburg 25 marca 1957. Uroczystość miała miejsce w sali Horacjuszy i Kuracjuszy w Rzymie.
Pełna nazwa pierwszego z dokumentów brzmiała: Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę
Gospodarczą, zwany obecnie Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską (TWE), ponieważ Traktat
z Maastricht usunął przymiotnik gospodarczy, tak z nazwy traktatu, jak i z nazwy wspólnoty.
Drugą umową był podpisany Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom).
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 01:41
Oba te traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958. Choć wejście w życie traktatu z Maastricht w 1993 było
krokiem w kierunku jeszcze bliższej integracji, to wciąż większość decyzji w organach Unii jest
podejmowanych na mocy Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE), który pozostaje
podstawą legislatury wspólnotowej.
Zdaniem Ireneusza Jędrzejewskiego, autora publikacji „Zarys systemu instytucjonalnego
Wspólnot Europejskich”:
„O ile zadania innych organów Wspólnoty określane są w traktacie bardzo deklaratywnie, o tyle
artykuł 211 zawiera konstytutywny opis zadań Komisji. Mimo użytego w tym artykule sformułowania, że
spełnienie przez Komisję wymienionych zadań ma służyć »zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania i
rozwoju wspólnego rynku«, zgodnie z obowiązującą wykładnią artykułu 211 wskazane zadania Komisji
rozciągają się na »ogół działalności Wspólnoty«.”
I. Jędrzejewski: Zarys systemu instytucjonalnego Wspólnot Europejskich, [w:] Unia Europejska.
Przygotowania Polski do członkostwa, [red. naukowa i koordynacja] E. Kawecka – Wyrzykowska,
E. Synowiec, Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2001, ss. 87 – 88.
Zadaniem Komisji jako „stróża traktatów” jest czuwanie nad przestrzeganiem stosowania
pierwotnego i wtórnego prawa.
Dług publiczny w Polsce w latach 1999-2008 w mld zł
Źródło: Opracowanie własne, [za:] R. Milewski: Elementarne zagadnienia ekonomii, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2006, ss. 101-103.
Stabilność makroekonomiczna państw UE stała się, bowiem bardzo ważna w warunkach tworzenia unii
gospodarczej i walutowej.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Najistotniejszą korzyścią z utworzenia UGiW (Unii Gospodarczej i Walutowej) jest jej stabilizujące
oddziaływanie na gospodarki krajów członkowskich. Niezależność banków centralnych oraz uczestnictwo
w Europejskim Systemie Walutowym spowodowały, że jeszcze przed utworzeniem UGiW inflacja w
krajach członkowskich Unii spadła do niskiego poziomu, nastąpiła daleko posunięta zbieżność narodowych
stóp procentowych oraz stabilizacja kursów walutowych. Wprowadzenie euro wyeliminowało ryzyko
walutowe występujące w obrębie UGiW, tj. niepewność, co do kształtowania się kursów między walutami
narodowymi. Tym samym zredukowano koszty transakcyjne wymiany tych walut oraz koszty arbitrażu
walutowego, czyli operacji zabezpieczających przed ryzykiem kursowym. Zapewniło to większą swobodę i
dynamiką prowadzenia działalności gospodarczej, a zwłaszcza handlu.
Poprzez zgłaszane Radzie propozycje legislacyjne Komisja jest inicjatorem polityki Wspólnoty we
wszystkich jej dziedzinach. Komisja posiada swoisty monopol na prawo inicjatywy legislacyjnej w
granicach określonych traktatem. Należy jednak zwrócić uwagę, że Rada ma możliwość żądania od
Komisji przedstawienia propozycji legislacyjnej.
„Komisja nie ma wyłącznego prawa inicjatywy legislacyjnej w dwóch dziedzinach objętych
Traktatem o Unii Europejskiej – w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz w zakresie
wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Nie oznacza to bynajmniej zupełnego wyłączenia tych
dziedzin z obszaru działalności inicjatywnej Komisji”.
-I. Jędrzejewski: Zarys systemu instytucjonalnego Wspólnot Europejskich, [w:] Unia Europejska.
Przygotowania Polski do członkostwa, [red. naukowa i koordynacja], E. Kawecka – Wyrzykowska,
E. Synowiec, Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2001, s. 88.
Komisja stanowi jakby sztab planistyczny, którego zadaniem jest opracowanie propozycji mających na
celu realizację określonych traktatem zadań. Komisja zgłasza Radzie inicjatywy legislacyjne, służące
zarówno:
- zniesieniu lub zmianie obowiązujących aktów prawnych;
- uchwaleniu nowych.
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 01:41
Formułując propozycję aktu prawnego komisja standardowo dokonuje identyfikacji interesu UE,
przeprowadza odpowiednio szeroką konsultację oraz ocenia zgodność propozycji z wymogami
subsydiarności. Zgodnie z artykułem 250 TWE, zgłoszona przez komisję propozycja może być zmieniona
przez Radę jedynie przy zachowaniu wymogu jednomyślności w głosowaniu. Niezależnie od zgłaszanych
propozycji aktów prawnych Komisja wykonuje działalność inicjatywną, opracowując tzw. zielone księgi,
zawierające podstawy do dyskusji dla tematycznie wybranych kręgów odbiorców oraz tzw. białe księgi,
obejmujące programy legislacyjne. W ten sposób komisja pobudza działalność integracyjną oraz
usprawnia funkcjonowanie dziedzin objętych wspólną polityką.
Biała Księga - opracowany w latach 1993-1996 przez ekspertów dokument, który określa stan
dopasowania polskich rozwiązań do standardów Unii Europejskiej. Prezentuje on działania oraz metody
przygotowania Polski do członkostwa w Unii. Obejmuje prawo, gospodarkę oraz naukę i technologię ogółem ponad 70 tomów.
Komisja Europejska, dyrekcje generalne Komisji (zwłaszcza ds. Stosunków Zewnętrznych i ds. Rozwoju)
współpracują z innymi organami UE w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Komisja
realizuje filozofię ponadnarodowości, która dominuje w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i
Bezpieczeństwa. Komisja obok Rady Europejskiej uczestniczy w procesie zawierania porozumień
międzynarodowych.
Z kolei uprawnienia wykonawcze Komisji wynikają bezpośrednio z treści Traktatu ustanawiającego
Wspólnotę Europejską bądź są efektem przekazania jej tych uprawnień zgodnie z postanowieniami
traktatu przez Radę. Pozycja Komisji w zakresie jej kompetencji wykonawczych została wzmocniona w
drugiej połowie lat osiemdziesiątych postanowieniami Jednolitego Aktu Europejskiego. Wcześniej Rada
rzadko korzystała z możliwości przekazania określonych uprawnień wykonawczych komisji. Wykonywanie
przez Komisję uchwalonych przez Radę przepisów prawa odbywa się często w toku procedury
komitetowej, zakładającej udział wspierającego Komisję specjalnego komitetu. Komitet, w skład, którego
wchodzą przedstawiciele państw członkowskich, obraduje pod przewodnictwem przedstawiciela komisji.
Jest to rodzaj forum dyskusyjnego umożliwiającego Komisji, przed przyjęciem określonych przepisów
wykonawczych, nawiązanie dialogu z właściwymi władzami państw członkowskich. Dialog ma prowadzić
do takiej konstrukcji przepisów wykonawczych, które możliwie najpełniej będą uwzględniały specyfikę
państw członkowskich.
Ważnym obszarem kompetencji wykonawczych Komisji jest administrowanie przeznaczonymi na
realizację wspólnych przedsięwzięć środkami finansowymi, w tym funduszami Wspólnoty (na przykład
Europejskim Funduszem Orientacji i Gwarancji w Rolnictwie - nazwa Europejskiego Funduszu Orientacji i
Gwarancji w Rolnictwie to FEOGA.).
Komisja składała się z dwudziestu członków – komisarzy, przy czym ich liczba mogła zostać
zmieniona przez Radę pod warunkiem jednomyślności. Każde z państw członkowskich musi mieć, co
najmniej jednego komisarza w Komisji, jednak nie więcej niż dwóch. Kwestia składu Komisji Europejskiej
była jednym z głównych punktów obrad Konferencji Międzyrządowej w sprawie reformy instytucjonalnej
UE, która zakończyła się w nocy z 10 na 11 grudnia 2000 r. uzgodnieniem Traktatu Nicejskiego. W myśl
postanowień tego Traktatu, począwszy od 1 stycznia 2005 r. każde państwo członkowskie UE będzie
desygnować do Komisji jednego swego obywatela. Tak będzie do czasu, kiedy do UE przestąpi 11 nowych
państw. Po przystąpieniu do UE kolejnego, dwudziestego siódmego państwa, Rada UE, działając
jednomyślnie, ograniczy liczbę komisarzy do mniejszej niż liczba państw członkowskich, wprowadzając
zarazem w Komisji system rotacyjny, oparty na zasadzie równości państw członkowskich. W Nicei
uzgodniono również, iż przewodniczący Komisji Europejskiej będzie w przyszłości wybierany w drodze
głosowania większościowego w Radzie UE (a nie na drodze nieformalnych konsultacji i ustaleń szefów
państw i rządów). Będzie on dysponował większą niż obecnie swobodą przy rozdziale tek pomiędzy
komisarzy - członków Komisji, a także będzie miał prawo odwoływania komisarzy. Po wejściu w życie
Traktatu Nicejskiego członkami Komisji jest każdorazowo tyluż komisarzy, ile państw liczy Unia, czyli
obecnie 27. Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są, więc oni odpowiednikami
ministrów w zwykłym rządzie. Instytucje Komisji zatrudniają około 32 tysięcy urzędników. Obecnym
przewodniczącym jest José Manuel Barroso, którego kadencja upływa w 2009 roku. Siedzibą Komisji
Europejskiej jest Bruksela. Za organizację pracy całej Komisji odpowiada jej Sekretariat Generalny.
Każdy komisarz nadzoruje natomiast pracę jednej lub kilku Dyrekcji Generalnych. Poszczególne Dyrekcje
Generalne zajmują się konkretnymi dziedzinami: stosunkami zewnętrznymi, rozszerzeniem UE,
gospodarką i finansami, handlem, przedsiębiorstwami, społeczeństwem informacyjnym, konkurencją,
rynkiem wewnętrznym, rolnictwem, rybołówstwem, transportem, energią, cłami i podatkami,
zatrudnieniem i sprawami społecznymi, ochroną środowiska, zdrowiem i ochroną konsumentów,
badaniami naukowymi, edukacją i kulturą, budżetem, kontrolą finansową, polityką regionalną, polityką
na rzecz rozwoju i pomocą humanitarną, sprawiedliwością i sprawami wewnętrznymi.
José Manuel Durão Barroso (ur. 23 marca 1956 w Lizbonie) - polityk portugalski. W rządzie Cavaco Silvy
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 01:41
minister spraw zagranicznych, po wygranej konserwatystów w wyborach 2002 r. został premierem
Portugalii, którą to funkcję pełnił do 29 czerwca 2004, czyli ogłoszenia go przyszłym szefem Komisji
Europejskiej. Na czele „europejskiego rządu” stoi od 1 listopada 2004. W 2007 roku
otrzymał tytuł doktora honoris causa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Struktury Komisji Europejskiej dla WPZiB
Źródło: J. Czaputowicz: Instytucjonalizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii
Europejskiej, Polska w Europie 2 (44) 2003, s. 71.
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 01:41