Historia powstania Unii Europejskiej

Historia powstania Unii Europejskiej
„Unia Europejska nie może opierać się jedynie na dobrej woli. Tragiczne wydarzenia, które
przeżyliśmy i których nadal doświadczamy, uczyniły nas mądrzejszymi. Ale człowiek podąża dalej, inni
zajmą nasze miejsce. nie możemy przekazać im naszego osobistego doświadczenia, ale możemy
pozostawić im instytucje. Życie instytucji jest dłuższe niż życie człowieka; jeśli są dobrze zbudowane, to
mogą akumulować i utrwalać mądrość kolejnych generacji”.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Jean Monet, 1952
Jean Monnet (1888 -1979) – francuski polityk i ekonomista, architekt wspólnot europejskich. W
1976 szefowie rządów Wspólnoty Europejskiej przyznali mu, jako pierwszemu, tytuł Honorowego
Obywatela Europy.
Jerzy Menkes w publikacji zatytułowanej „Karta Praw Podstawowych UE a Konstytucja
Europy” pisze o początkach i genezie współpracy państw członkowskich w sposób następujący:
„Przyczyny polityczne zadecydowały o tym, że zapoczątkowana po II wojnie światowej integracja
europejska nie była realizowana w strukturze jednej instytucji; one również wyznaczyły jej zasięg
geopolityczny. Zadanie budowy »jednej Europy«, opartej na wspólnym systemie wartości i realizowanej w
pełnym zakresie polityk: społecznej, gospodarczej, zagranicznej i bezpieczeństwa, zainicjowane
»Przesłaniem dla Europejczyków« haskiego Kongresu Ruchu Europejskiego, zostało podzielone pomiędzy
Radę Europy, Unię Zachodnioeuropejską oraz trzy Wspólnoty Europejskie i stan ten trwał do czasu, gdy
stało się możliwe podjęcie jego realizacji w formule instytucjonalnej Unii Europejskiej”.
--J. Menkes, Karta Praw Podstawowych UE a Konstytucja Europy, Studia Europejskie, 2001, nr 2, s. 25.
U podstaw integracji europejskiej leży przesłanie Winstona Churchilla z 21 marca 1943 roku:
„Rada Europy musi ostatecznie objąć całą Europę, a pewnego dnia wszelkie podstawowe gałęzie
europejskiej rodziny muszą stać się w niej partnerami, aż osiągniemy najwyższy dostępny stopień
wspólnoty zintegrowanego życia Europy, bez niszczenia indywidualnych cech charakterystycznych dla
tradycji jej starych i historycznych ras”.
-A Four Years’ Plan. A Broadcast Survey of Post – War Reconstruction. The War Speeches of
Winston S. Churchill completed by Ch.Eade, vol. II, London 1952, s. 428.
Początki współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej datujemy na dzień 16 kwietnia 1948 roku.
Wówczas została utworzona Europejska Organizacja Współpracy Gospodarczej, której głównym zadaniem
była koordynacja pomocy udzielanej w ramach planu, Marshalla i stabilizacji kursu waluty.
Organization for European Economic Cooperation – OEEC - Organizacja Europejskiej Współpracy
Gospodarczej została założona przez 16 państw uczestniczących w programie, czyli Austrię, Belgię,
Danię, Francję, Grecję, Holandię, Irlandię, Islandię, Luksemburg, Norwegię, Portugalię, Szwajcarię,
Szwecję, Turcję, Wielką Brytanię i Włochy. Ze strony amerykańskiej plan ten nadzorował specjalny urząd
pod kierownictwem Paula G. Hoffmana. OEEC utworzyła m.in. Europejską Unię Płatniczą. W 1961 r. OEEC
została przekształcona w Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
5 maja 1949 roku powstała Rada Europy, w wyniku podpisania przez 10 państw Traktatu Londyńskiego,
który traktował przede wszystkim o konieczności ochrony praw człowieka, demokracji i współpracy
państw członkowskich.
Traktat Londyński został podpisany przez Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg,
Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy.
Strasburg jest siedzibą Rady Europy, która obecnie liczy 47 członków. Rada Europy prowadzi działania w
wielu dziedzinach, w tym w niektórych nie powiązanych bezpośrednio z prawami człowieka. Można tu
wymienić:
- sprawy społeczne i gospodarcze;
- sprawy prawne.
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 01:29
W kolejnym etapie integracji europejskiej Wspólnota rozszerzyła swój terytorialny zasięg.
W 1959 roku akces do Wspólnoty zgłosiły Grecja i Turcja, w 1961 wolę integracji wyraziły Dania, Irlandia,
Wielka Brytania, a w
1972 roku Norwegia, która notabene wystąpiła ze Wspólnoty rok później. W 1975 szeregi państw
członkowskich rozszerzyły się o Grecję, w 1977 wnioski akcesyjne złożyły Portugalia i Hiszpania. W latach
1993 – 94 miały miejsce rokowania o przystąpienie do Wspólnot Austrii, Finlandii, Szwecji i
Norwegii. Z początkiem 1995 roku Austria, Finlandia i Szwecja stały się członkami Unii Europejskiej.
Ważnym wydarzeniem na drodze integracji europejskiej było podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego
w dniach: 17 lutego 1986 roku w Luksemburgu i 28 lutego 1986 roku w Hadze.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Jednolity Akt Europejski zapowiadał przekształcenie Wspólnot w Unię Europejską. Przekształcenie
dotyczyło Wspólnot:
- Europejska Wspólnota Węgla i Stali z 1951 r.
- Europejska Wspólnota Gospodarcza, 1957 r.
- Europejska Wspólnota Energii Atomowej, 1957 r.
Piętnaście lat temu, 7 lutego 1992 roku ministrowie spraw zagranicznych dwunastu europejskich państw
podpisali w holenderskim mieście Maastricht Traktat o Unii Europejskiej. Przełomowy dla integracji
europejskiej akt nadał Parlamentowi UE znaczące uprawnienia. Dzięki wprowadzonej wówczas procedurze
współdecydowania, Parlament stał się po raz pierwszy równorzędnym partnerem Rady i Komisji w
procesie legislacji.
Rada Unii Europejskiej, w jęz. ang. Council of The European Union, jest głównym organem decyzyjnym
Wspólnot Europejskich. Jej siedziba mieści w Brukseli. Dawniej była nazywana Radą Ministrów lub Radą
Ministrów Unii Europejskiej. Rada UE przybrała obecną nazwę na mocy własnej decyzji w 1993 roku.
Jednakże w traktatach stanowiących podstawę Unii cały czas widnieje nazwa Rada (Wspólnot
Europejskich). Komisja Europejska, w jęz. ang. European Commission, oficjalna nazwa to Komisja
Wspólnot Europejskich. Jest to instytucja wspólnotowa, odpowiedzialna za bieżącą politykę Unii,
nadzorująca prace wszystkich jej agencji i zarządzają funduszami Unii. Siedzibą Komisji jest również
Bruksela.
Parlament Europejski (PE), reprezentuje interesy obywateli Unii, przez których jest bezpośrednio
wybierany. Historia Parlamentu sięga lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku i zapisów w traktatach
założycielskich. Od 1979 roku jego posłowie są wybierani w wyborach bezpośrednich przez obywateli,
których reprezentują. Wybory do Parlamentu odbywają się, co pięć lat i każdy z obywateli Unii
zarejestrowany w spisie wyborczym ma prawo do udziału w głosowaniu. Dlatego też Parlament jest
wyrazicielem demokratycznej woli obywateli Unii, (która liczy ich już ponad 490 milionów), dbając o ich
interesy w dialogu z pozostałymi instytucjami Unii. Obecny skład zgromadzenia liczy 785 członków ze
wszystkich 27 krajów UE.
Blisko jedna trzecia z nich to kobiety. Zasadniczo liczba posłów do Parlamentu Europejskiego następnej
kadencji (2009-2014) nie powinna przekroczyć 736. Ze względu na fakt, że Rumunia i Bułgaria
przystąpiły do Unii Europejskiej podczas kadencji Parlamentu 2004-2009, aktualna maksymalna liczba
posłów 723 została tymczasowo zwiększona. Posłowie nie zasiadają w Parlamencie Europejskim według
kraju pochodzenia, lecz według przynależności do jednego z siedmiu ogólnoeuropejskich ugrupowań
politycznych. Posłowie reprezentują cały wachlarz poglądów na temat integracji europejskiej, od
skrajnego federalizmu po otwarty eurosceptycyzm. W styczniu 2007 r. Hans-Gert Pöttering został
wybrany na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.
Traktat umożliwił Parlamentowi Europejskiemu prawo wetowania projektów w kluczowych płaszczyznach
prawodawstwa Unii Europejskiej. Traktat o Unii Europejskiej, znany jako Traktat z Maastricht wszedł w
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 01:29
życie 1 listopada 1993 roku. Na mocy porozumienia dwunastu państw tworzących wówczas Europejską
Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę Węgla i Stali powstała Unia Europejska. Powstała jedyna
w swoim rodzaju struktura międzynarodowa o charakterze politycznym, która pozwoliła rozszerzyć
współpracę europejską na dziedziny nie związane ściśle z rozwojem gospodarczym.
Traktat wyodrębnił trzy filary działań Unii Europejskiej:
- I filar związany z kompetencjami ekonomicznymi Wspólnot;
- II filar obejmujący Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa;
- III filar oparty na współpracy sądowniczej i polityce wewnętrznej.
Wspólna waluta Unii Europejskiej - Euro jest również dzieckiem Traktatu z Maastricht. Osobny cykl
negocjacji uruchomił wciąż trwający proces budowania europejskiej unii monetarnej. Dzięki
postanowieniom Traktatu z Maastricht Parlament Europejski uzyskał realną władzę w procesie
ustawodawczym Unii Europejskiej.
Umożliwiła to nowa procedura legislacyjna oparta na współdecydowaniu. Dzięki Traktatowi posłowie
mogą kierować do Komisji wnioski o opracowanie nowego prawa. (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Kadencje Komisji Europejskiej i Parlamentu zostały zsynchronizowane na mocy Traktatu. Komisarze i
posłowie wybierani są na pięć lat, pierwsi zaczynają kadencję pół roku wcześniej. W kontekście regulacji
karnoprawnych Traktat z Maastricht przyznał Parlamentowi prawo powoływania tymczasowych komisji
śledczych do zbadania wybranych spraw.
Dzięki międzyinstytucjonalnej konferencji przygotowawczej - na której po raz pierwszy obradowali razem
przedstawiciele Parlamentu Europejskiego, rządów, Rady i parlamentów narodowych - Parlament
Europejski doprowadził do uznania obywatelstwa europejskiego, wprowadzenia procedury
współdecydowania, uzyskał prawo mianowania na pięcioletnią kadencję przewodniczącego Komisji i
uznania roli grup politycznych.
Każda rewizja traktatów przynosi Parlamentowi Europejskiemu nowe uprawnienia i rozszerza zakres
stosowania procedury współdecydowania. Na przykład Traktat z Amsterdamu zwiększył liczbę dziedzin
objętych tą procedurą z piętnastu do trzydziestu ośmiu, a traktat nicejski do czterdziestu trzech. Projekt
Konstytucji czyni zaś ze współdecydowania „normalna procedurę legislacyjną”, staje się
ona zasadą, a nie wyjątkiem, którym była na początku. Traktat z Maastricht określając zakres działalności
państw członkowskich w ramach UE stwierdza równocześnie wyłączenie z tej działalności sprawy z
zakresu utrzymania porządku publicznego i ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego poszczególnych
państw członkowskich.
http://www.wos.org.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 01:29