Strategia rozwoju Gminy Kolbudy

STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOLBUDY
Analiza Sprawozdań z wykonania budżetu
gminy Kolbudy w latach 2005-2009
Dla gminy Kolbudy opracował:
Adam Rodziewicz
sierpień 2010
A-BAN Adam Rodziewicz
ul. Morenowe Wzgórze 26a/13
80-283 Gdańsk
Spis treści
Analiza budżetu gminy w latach 2005-2009...................................................................... 3
Dochody gminy ............................................................................................................ 4
Wydatki gminy.............................................................................................................. 8
Podsumowanie..................................................................................................................... 9
Analiza budżetu gminy w latach 2005-2009
Analizę przeprowadzono na podstawie zestawień realizacji budżetów w latach 2005-2009.
W trakcie analizy poszukiwano głównych źródeł dochodów i wydatków gminy. Poniżej
przedstawiono wykresy i tabele zawierające wybrane z nich, jako najbardziej
charakterystyczne dla gminy Kolbudy.
rok
dochód
realizacja planu
wydatki
2005
2006
2007
2008
2009
28 496 927 zł 30 355 394 zł 38 347 759 zł 40 842 855 zł 44 395 453 zł
107.2%
106.6%
107.3%
101.5%
101.7%
30 219 904 zł 29 436 100 zł 35 130 232 zł 43 875 128 zł 42 917 694 zł
95,6%
94,4%
91,3%
91,3%
92,4%
realizacja planu
Tabl.: Zestawienie dochodów gminy w omawianych latach wraz z procentem realizacji założeń do planu
budżetowego gminy.
Jak wynika z powyższej tabeli, na podstawie procentowej realizacji założonego budżetu
gmina bezpiecznie szacuje zarówno swoje dochody jak i wydatki, co niewątpliwie wpływa
na jej stabilność finansową. W kolejnych latach widoczny jest wzrost zarówno przychodów
jak i rozchodów. Wyjątkiem jest rok 2008, w którym wydatki przekroczyły roczny dochód
gminy. Procentowe wartości realizacji planu budżetowego wskazują jednak, że zostało to
wcześniej zaplanowane.
Dochody gminy
Wykres: Dochód i wydatki gminy Kolbudy w latach 2005-2009
rok
dochód własny
subwencje
proc dochód własny
proc subwencji
2005
18 997 100 zł
9 499 827 zł
66,7%
33,34%
2006
17 737 756 zł
12 617 637 zł
58,4%
41,57%
2007
25 822 520 zł
12 525 239 zł
67,3%
32,66%
2008
28 577 380 zł
12 265 475 zł
70,0%
30,03%
2009
28 360 249 zł
16 035 204 zł
63,9%
36,12%
Tabl.: Zestawienie dochodów gminy w omawianych latach z uwzględnieniem ich podziału na
źródło.
Wykres: Struktura dochodów gminy w rozbiciu na źródło dochodów własne i z subwencji w kolejnych latach.
Wykres: Struktura dochodów gminy, porównanie wartości dochodów własnych i subwencji w kolejnych latach
Co roczne dochody gminy składają się z dochodów własnych oraz środków wynikających
z różnego rodzaju subwencji i dofinansowań ze źródeł zewnętrznych. Ta druga część
wynika głównie z zadań dofinansowywanych z budżetu państwa. Największa kwota
dotyczy środków przeznaczanych na oświatę. Środki finansowe pochodzące ze źródeł
zewnętrznych stanowią wysoki procent całości rocznych dochodów gminy jednak nigdy nie
przekroczyły one połowy całości dochodów, co wskazuje na stosunkowo duży potencjał
gminy na wypadek potrzeby samodzielnego ponoszenia kosztów jej funkcjonowania.
rok
Podatek dochodowy od
osób fizycznych
Podatek dochodowy od
osób prawnych
Podatek od
nieruchomości
Podatek rolny
Podatek leśny
Podatek od środków
transportowych
Podatek od czynności
cywilnoprawnych
Wpływy ze sprzedaży
składników
majątkowych
2005
DOCHODY
2006
2007
2008
2009
4 270 714
5 566 544,00
7 868 528,00
9 389 522,00
9 913 400,00
310 231
328 293,67
410 243,09
611 881,26
856 620,87
6 424 715
194 669
39 086
6 777 720,35
170 722,06
44 174,71
7 448 184,52
226 290,04
45 684,80
7 659 226,33
354 262,17
50 063,60
8 139 643,81
338 137,76
52 693,30
185 700
432 750,87
1 738 996,27
3 120 030,07
3 711 017,01
758 975
1 046 209,82
1 983 877,53
1 533 988,08
952 154,66
4 389 823
696 356,35
2 334 198,73
933 975,53
208 908,06
Tabl.: Wybrane pozycje źródeł dochodów gminy, o największej corocznej wartości.
Wykres: Struktura dochodów gminy, porównanie wybranych źródeł dochodów gminy, o największej co
rocznej wartości w latach 2005-2009
W ciągu okresu czasu objętego niniejszą analizą zmieniło się główne źródło dochodów
gminy Kolbudy. O ile jeszcze w 2006 roku wartość dochodów z tytułu podatków od
nieruchomości była najwyższa to już w kolejnych latach różnica między nią, a dochodów z
tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych coraz bardziej się powiększała na
korzyść tej drugiej. Zestawiając to zjawisko z tendencją do wzrostu ilości osób
zameldowanych na terenie gminy można prognozować dalsze utrzymanie się tego trendu,
choć różnica obu wartości z 2009 roku wskazuje na możliwość zmniejszania się tępa
powiększania się dysproporcji między nimi, co najprawdopodobniej spowodowane było
kryzysem gospodarczym. Spodziewać się można jednak, że wraz ze wzrostem odsetka
mieszkańców zameldowanych na terenie gminy Kolbudy wzrost ten będzie bardziej
widoczny.
Drugą pozycją z dochodów gminy wykazującą dynamiczny wzrost po dochodach z tytułu
podatku dochodowego od osób fizycznych jest dochód z tytułu podatku od środków
transportowych. Wzrost ten również wykazuje lekkie wyhamowanie w ostatnich latach
jednak nic nie wskazuje, aby jego dodatni trend miał się zmienić zwłaszcza, że rynek
ciągle jeszcze wykazuje dużą podaż na samochody osobowe.
Niska wartość dochodów z tytułu podatków leśnego i rolnego wskazuje na charakter
gminy, która nie jest już obszarem o dominującym użytkowaniu rolniczym, w
przeciwieństwie do sąsiadujących gmin dalej oddalonych od Gdańska. Dysproporcja
między stosunkowo dużym obszarem terenów leśnych występujących w granicach gminy
Kolbudy, a niskim dochodem z tego tytułu może wynikać z powodu stosunkowo niskiego
samego podatku, ale również faktu, że większość tych lasów należy do Skarbu Państwa.
Spadek dochodów z tytułu podatków od czynności cywilnoprawnych należy tłumaczyć
kryzysem gospodarczym, a co za tym idzie zmniejszoną liczbą przeprowadzanych
transakcji. Związane z tym jest również zmniejszenie się dochodów gminy z tytułu
sprzedaży składników jej majątku, choć w tym przypadku nie bez znaczenia pozostaje
zmniejszenie ogólnej ilości majątku gminy i możliwości zbywania kolejnych jego
elementów.
Wydatki gminy
WYDATKI
rok
Świadczenia na rzecz
osób fizycznych
Koszty administracji
Wydatki inwestycyjne
Pozostałe wydatki
bieżące
2005
2006
2007
2008
3 193 553 3 914 594,43 4 261 218,99 4 073 750,00
10 015 440 10 929 745,50 11 627 234,71 12 624 359,50
4 351 427 5 756 766,07 10 254 727,34 15 477 911,46
11 654 733
7 814 472,33
7 538 832,25
9 933 882,84
2009
4 349 624,05
14 027 013,19
12 842 396,59
8 849 416,81
Tabl.: Zestawienie wydatków gminy w omawianych latach z uwzględnieniem ich podziału na przeznaczenie.
Wykres: Struktura wydatków gminy, porównanie wartości wydatków z różnych tytułów w kolejnych latach
Powyższa tabela oraz wykres wskazują na to, że w latach 2005 – 2008 gmina Kolbudy
przeżywała gorący okres swojego rozwoju, który jednak został dość mocno wyhamowany
w 2009 roku nadchodzącym wówczas kryzysem gospodarczym. Jednocześnie pomiędzy
rokiem 2008, a 2009 nie wystąpił znaczny wzrost świadczeń na rzecz osób fizycznych, co
może oznaczać, że spowolnienie to nie odznaczyło się jednak znacząco na ogólnej
sytuacji materialnej mieszkańców gminy. Wzrost kosztów administracji ponoszonych przez
gminę może być tłumaczony zarówno wzrostem ilości mieszkańców gminy, a co za tym
idzie potrzebą zwiększenia nakładów przeznaczanych na ich obsługę, jak i mocno
zwiększającą się w ostatnich latach ilością zadań powierzanych samorządom lokalnym
przez władzę centralną.
Podsumowanie
Głównym źródłem dochodów w ostatnich latach w gminie Kolbudy stał się podatek od
dochodów osób fizycznych. Sami, więc mieszkańcy gminy i ich sytuacja materialna jest
największą wartością z punktu widzenia finansów gminy. Bezpośrednio związana z tym
jest wartość przychodów do kasy gminnej z tytułu środków transportowych, a więc ilości
pojazdów jaką dysponują mieszkańcy i podmioty prowadzące na jej terenie działalność
gospodarczą. Stosunkowo niską liczbę dochodów z tytułu podatków od osób prawnych
tłumaczyć można faktem, ze jedynie część z nich zarejestrowała swoją działalność i ma
swoją siedzibę w gminie Kolbudy. Nie bez wpływu na budżet gminy pozostał kryzys
gospodarczy, który uwidocznił się w 2009 roku.
Niska wartość dochodów z tytułu podatków leśnego i rolnego wskazuje na charakter
gminy.
W celu zwiększenia źródeł dochodów gminy, a co za tym idzie uniezależnienia tylko od
jednego wydaje się rozwój przedsiębiorczości na terenie gminy.
Ogólny silny wzrost ilości środków przeznaczanych na inwestycje gminne, równoległy
wzrost dochodów z tytułu podatku od dochodów osób fizycznych oraz fakt relatywnie
dużego udziału w dochodach gminy dochodów własnych świadczy o dobrej kondycji
finansowej gminy. W nadchodzących latach najważniejsza wydaje się potrzeba
wzmocnienia pozytywnych trendów wzrostowych panujących na terenie gminy Kolbudy
oraz dalsze unikanie wzrostu zadłużenia gminy, co niestety zbyt często w naszym kraju
bywa główną metodą na finansowanie inwestycji samorządowych.
W latach 2005 – 2007 wysokość zadłużenia gminy malała, co wynika m.in. z kosztów
obsługi długu publicznego ujętych w kolejnych budżetach gminy. Niestety wartość ta
wzrosła w latach 2008 – 2009. Nie wydaje się jednak, aby przynajmniej na razie, było to
poważne obciążenie dla budżetu gminy. Trend ten, mimo to, należy traktować, jako
niekorzystny i warto poszukiwać możliwości przeciwdziałania. Może być to mocno
utrudnione przy wspomnianym powyżej wzroście ilości powierzanych zadań oraz nie do
uniknięcia przy wykorzystywaniu dodatkowych środków z funduszy pochodzących z Unii
Europejskiej oraz Skarbu Państwa. Te zaś wydają się niezbędne do dalszego utrzymania
wzrostu nakładów przeznaczanych na inwestycje.