Przekrój podłużny

Przygotowanie przekroju podłuznego
Przekrój podłużny wykonuje się w przypadku niwelacji trasy. Jest on przygotowywany po to aby móc
określid spadki terenu i zaprojektowad trasę przechodzącą przez dany teren, projekt trasy nazywamy
niweletą. Dla niej określa się maksymalne spadki i wpasowuje w profil terenu. Często projektuje się
łuki pionowe wraz z krzywymi przejściowymi (klotoidami).
Zadanie wykonywane na dwiczeniach będzie polegało na wykonaniu przekroju terenu (przekroju
podłużnego) posiłkując się danymi z obliczania niwelacji reperów. Do niwelacji trasy jest przewidziany
inny rodzaj dziennika, który posiada możliwośd wielokrotnego wpisywania odczytów na linii
pomiarowej jednak różnice nie są duże a koocowe dane (wysokości) identyczne.
1. Pierwszym etapem jest określenie linii odniesienia. Służy ona do obcięcia wysokości punktów
w danej wysokości. Wybieramy ją jako najmniejszą otrzymaną wysokośd reprezentowanych
punktów. Dodatkowo powinno się zachowad odstęp od linii do najniżej położonego punktu
(tak aby poziom odniesienia nie przecinał się z położeniem punktów). Dla przykładu jeśli
najmniejsza obliczona wysokośd to 211.342 to poziom odniesienia powinien zostad przyjęty
na 211 metrów n.p.m., odstęp najniżej położonego punktu od linii odniesienia wyniesie
0.342. Poziom odniesienia określa się do pełnych metrów. Każdą kolejną wysokośd do
wykonania przekroju uzyskujemy odejmując wartośd odniesienia od danych wysokości.
0.9 m
1.2 m
0.6 m
Powyższe czerwone wartości określają długośd jaką należy przedstawid w skali 1:30 na
przekroju
2. Następnie przechodzimy do wyznaczenia skali przekroju. Zazwyczaj jest to dwie skale, skala
wysokości i skala odległości pomiędzy punktami. Stosuje się je w celu wydobycia różnic
wysokości zachodzącymi między punktami. Jeśli skala była by taka sama w niektórych
przypadkach różnice wysokości oraz spadki nie były by widoczne. Najczęściej skala wysokości
jest większa o jeden rząd wielkości, np. 1:100/1000. Czasami wymagane jest zwiększenie skali
wysokości o więcej niż jeden rząd ze względu na małe wielkości przewyższeo między
punktami.
W projekcie skala powinna zostad dobrana jako 1:30/3000.
3. Na początku wykonywania profilu wykonujemy ramkę opisową złożoną z następujących pól
opisowych:
a) Poziom odniesienia
b) Rzędne terenu
c) Spadki
d) Odległości
e) Kilometry i hektometry
Odstępy pomiędzy polami poziomymi przyjmujemy takie aby zmieściły się w nich
elementy je opisujące.
A. Poziom odniesienia – ustalamy z wysokości uzyskanych w dzienniku
B. Rzędne terenu – w tym polu wpisujemy wysokości kolejnych punktów, w metrach według
wyników obliczeo w dzienniku niwelacji, wynik zaokrąglamy do 2 miejsc po przecinku
C. Spadki – Obliczamy ze wzoru:
(Hi+1-Hi)/D * 1000 ‰ gdzie:
D – jest to odległośd pomiędzy punktami w których obliczamy spadek
Hi+1 oraz Hi są to wysokości punktów między jakimi obliczany jest spadek
1000 ‰ – jest to liczba promili w jednej jednostce (promil to jednostka w jakiej podawane są
spadki).
Przykład:
Wysokośd punktu w przód wynosi 211.20, punktu wstecz 210.90, odległośd między nimi 86
metrów. Spadek wyniesie:
(211.20 – 210.90)/ 86 * 1000 ‰ = +3.5‰
(wielkośd zaokrąglamy do jednego miejsca po przecinku)
Dodatkowo spadki oznaczamy rysując linie ukośne przez całe pole przeznaczone na zapis
spadku, jeśli spadek jest dodatni linia powinna biec od dolnego lewego narożnika pola do
prawego górnego, jeśli spadek jest ujemny od lewego górnego narożnika pola do prawego
dolnego.
D. Odległości – w tym polu wpisujemy odległości pomiędzy miejscami wyznaczającymi
położenie punktów na trasie i kilometrów/hektometrów. Na początku rozrysowujemy sobie
pole kilometry i hektometry a następnie mając wyznaczone odległości uzupełniamy pole
odpowiednimi wartościami wynikającymi z odległości pomiędzy liniami.
Jeśli pole mamy bez kilometra/hektometra wpisujemy pełną odległośd pomiędzy punktami
(w przypadku zadania sumę odległości między dwiema łatami a stanowiskiem – suma dwóch
odległości z dziennika pomiarowego na danym stanowisku, kolumna 3)
Jeśli trafimy na punkt hektometrowy musimy obliczyd odległośd od najbliższego punktu do
tego hektometra i analogicznie odległośd od tego hektometra do kolejnego punktu po
prawej.
Przykład:
W trasie wypada nam hektometr KM 0 +100. Taki zapis oznacza że od początku trasy do
hektometra odległośd wynosi 100 metrów (analogicznie hektometr KM 0+300 oznacza 300
metrów od początku trasy, natomiast KM 1+200 1200 metrów od początku trasy). Pierwszy
punkt po lewej stronie od hektometra miał odległośd od początku trasy 86 metrów. W takim
razie odległośd między tym punktem a hektometrem wyniesie:
100m – 86m = 14 metrów. Kolejny punkt na trasie (po prawej od hektometra) jest w
odległości także 86 metrów ale od punktu wcześniejszego. W takim wypadku odległośd
pomiędzy hektometrem a prawym punktem wyniesie 86m – 14m = 72 metry.
Kolejny hektometr KM+200 wypada pomiędzy punktem 3 i 4 (na naszym przykładzie).
Odległości obliczamy analogicznie odejmując odległośd do punktu po lewej stronie
hektometra ( od początku trasy) do danego hektometra czyli 200m – (86+86) = 28 m.
Odległośd od hektometra do punktu po prawej stronie będzie odległością brakującą do pełnej
odległości pomiędzy punktami wysokościowymi (86m – 28m = 58m). Odległości zapisujemy
do dwóch miejsc po przecinku w metrach.
Odległości mimo że zapisywane pionowo określają odstęp pomiędzy punktami
wysokościowymi a hektometrami (oznaczone kolorem czerwonym). Przedstawiane są one w
skali 1:3000.
E. Kilometry i hektometry – w przypadku przygotowywania osi poziomej trasy używa się
oznaczeo kilometrów co 1000m i hektometrów co 100m. Występują one fizycznie w trasie w
postaci słupków odblaskowych przy jezdni drogi. Ich opis sugeruje nam jaka jest odległośd od
początku trasy do danego miejsca. Oznacza się je kółkami z jedną połówką zamalowaną.
Zawsze na koocu całej trasy podaje się realną długośd trasy, nawet jak nie wypada w tym
miejscu żaden pełny hektometr. Zapis wygląda wtedy np. KM 0 + 258. Powinien on zostad
zaokrąglony do pełnych metrów. Średnica kółek nie jest określona, natomiast powinny one
byd czytelne i nie odbiegad od kompozycji profilu. Jeśli zdarzy się sytuacja że wyjdzie punkt
kilometrowy (odległośd większa od 1000m) symbol kilometra przedstawia poniższy rysunek,
powinien on zostad umieszczony w KM 1
Przygotowując profil można go wykonad metodą tradycyjną na papierze milimetrowym A3
lub przy pomocy programu do grafiki inżynierskiej. Na projekcie należy nanieśd datę
wykonania oraz własnoręczny podpis. Dopuszczalne jest drukowanie profilu na dwóch
kartkach A4 a następnie klejeniu ich w całośd (uzupełniając ręcznie ewentualne puste pole
marginesów drukarki).
Cały projekt powinien zawierad:
 stronę tytułową (nazwa projektu, imię nazwisko grupa i data),
 odręczny szkic ciągu niwelacyjnego,
 dziennik niwelacji (uzupełniany ręcznie ołówkiem lub wydruk komputerowy),
 zestawienie wysokości punktów,
 wykonany profil podłużny (A3)
 krótkie sprawozdanie z opisem wykonanych czynności (ok 1 strona).
Projekt należy zszyd zszywaczem (nie oprawiad!) i oddad w terminie wyznaczonym przez
prowadzącego. Opóźnienie w oddaniu projektu oznacza spadek możliwej do otrzymania
oceny o stopieo.