historia podnoszenia ciê¿arów

HISTORIA PODNOSZENIA CIĘśARÓW
Geneza podnoszenia cięŜarów sięga staroŜytnych dziejów cywilizacji ludzkiej. Najstarsza znana nam
informacja o istnieniu tej dyscypliny sportu pochodzi z roku ok. 3600 p.n.e. i przedstawia chińskiego
cięŜarowca. Z Chin znane nam są takŜe inne wzmianki kronikarskie o podnoszeniu cięŜarów. Z okresu panowania Cesarza Wu Ti z ok. 280 r. n.e. pochodzą zapiski mówiące, iŜ cesarz szeroko propagował i nakazywał swoim poddanym ćwiczenia ruchowe i atletyczne. Rozpowszechnione były wówczas takie dyscypliny sportu jak łucznictwo a takŜe zapasy i podnoszenie cięŜarów.
Najlepiej zachowany ślad tej dyscypliny odnajdujemy w odkrytych wykopaliskach archeologicznych
na stanowisku w środkowym Egipcie, na wsch. brzegu Nilu w grobowcu Bani Hassan. Malowidła pochodzące z okresu „Średniego Państwa” przedstawiają ponad 400 scen zapasów, w tym przedstawiające cięŜarowców, które zostały nazwane mianem ”Wielkiego Meczu Zapaśniczego”.
DuŜo pełniejszy obraz historii zmagań człowieka z cięŜarami odnajdujemy na kartach historii „Ojczyzny igrzysk olimpijskich”.
Podnoszenie cięŜarów jako osobna dyscyplina nie występowała na igrzyskach, lecz stanowiło ono
element przygotowań olimpijskich szczególnie do zapasów, ale z pewnością i do innych dyscyplin.
Jako zasób ćwiczeń atletycznych najbliŜej związane było bowiem z zapasami, które w skład igrzysk
weszły w roku 708 p.n.e., jako jedna z konkurencji pentathlonu. Następnie zaś z zapasami w stylu
wolnym zwanym pankrationem.
Wymownym akcentem świadczącym o sile zawodników biorących udział w startach olimpijskich jest
legendarny kamień o wadze 143,5 kg uniesiony przez Bybona i napis na nim, który głosi, iŜ: ”Bybon
ująwszy mnie jedną ręką przerzucił przez głowę”. Z niebywałej siły w czasach antycznych słynął
równieŜ Milon z Krotony.
W tym czasie wszelkiego rodzaju ćwiczenia siłowe i podnoszenie cięŜarów cieszyły się ogromną popularnością.
MoŜna śmiało przypuszczać, iŜ po zakończeniu wszystkich konkurencji, herold ogłaszał imię niejednego atlety-cięŜarowca, który zwycięŜał w konkurencjach olimpijskich, wykrzykiwał imię jego ojca
oraz nazwę miejscowości, z której pochodził, a następnie zakładał mu na głowę wieniec oliwny jak
przewidywał ceremoniał, pomimo iŜ podnoszenie cięŜarów nie stanowiło jeszcze dyscypliny helleńskich zmagań.
StaroŜytni Rzymianie zupełnie inaczej pojmowali ideę dźwigania cięŜarów, które miało prowadzić w
rezultacie do uzyskania sprawności i wykształcenia wzorowych, silnych rzymskich legionistów, a więc
zostało podporządkowane wachlarzowi przygotowań armii.
Rzymskie upodobanie do sztuki cyrkowej spowodowało, iŜ podnoszenie cięŜarów zagościło na cyrkowych arenach. Wprowadzając na masową skalę i w sposób zorganizowany szereg atrakcji, a wśród
nich walki gladiatorów, wyścigi rydwanów, kwadryg z zaprzęgiem słoni oraz popisy wszelkiej maści
siłaczy podnoszących najcięŜsze przedmioty spowodowali fakt, iŜ na długi czas cięŜary uwaŜane były
tylko za popisy cyrkowe.
Zakamarki średniowiecznej historii złączone nierozerwalnie z ideologią kościelną nakazującą umartwianie się, ascezę i odrzucenie wszelkich wartości cielesnych wywołało ponownie spadek zainteresowania cięŜarami i ogólnie rywalizacją sportową. Pomimo zakazów kościelnych na placach przed
kościołami chłopi i biedniejsze warstwy społeczne urządzały swoiste przykościelne igrzyska chłopskie
polegające na podnoszeniu cięŜarów czy mocowaniu się na rękę.
Przez cały ten okres podnoszenie cięŜarów nie mogło wybić się poza element przygotowań do walk
zapaśniczych oraz zaklętego kręgu kuglarstwa i sztuki cyrkowej.
Na terenach Ziem Polskich, moŜna przypuszczać, podobnie jak w innych krajach europejskich najpopularniejszą formą były cięŜary dobrane jako paleta ćwiczeń wojskowych.
Od zarania dziejów państwa polskiego marzeniem i ideałem kaŜdego moŜnowładcy było posiadanie
armii sprawnej, silnej, liczebnej i przede wszystkim dobrze wyszkolonej. Dobrze wyszkolonej to znaczy mogącej stawić czoło nieprzyjacielskim atakom obcych i wrogich państw, co gwarantować mogło
jedynie dobre wyszkolenie i ćwiczenia. Od czasów wczesnego państwa polskiego elementy składające się na uzbrojenie walczącego wojaka były cięŜkie, dlatego wojowie armii bez odpowiedniego
przygotowania siłowego nie byliby wstanie skutecznie uŜywać danych im narzędzi zbrojnych. Ćwiczenia te, wymagały wprawy i umiejętności radzenia sobie z cięŜarami. Drugim nurtem w kierunku
którego rozwijały się cięŜary był nurt pozawojskowy. Co do tego faktów historycznych w źródłach pisanych ich nie brakuje. W Polsce siłaczy było na pewno wielu. Kilkoro zasłynęło na kartach historii.
Odmiennie jednak niŜ w innych krajach europejskich podnoszenie cięŜarów początkowo nie łączyło
się z zapasami, bowiem zapasy jako dyscyplina sportowa w naszym kraju cieszyły się znikomą popularnością. O całej plejadzie polskich osiłków i mocarzy przeczytać moŜemy w pierwszej polskiej encyklopedii powszechnej autorstwa Benedykta Joachima Chmielowskiego księdza, erudyty i pisarza
noszącej tytuł: ”Nowe Ateny”. Pierwszym historycznie polskim siłaczem moŜna uznać Stanisława
Ciołka dworzanina króla Kazimierza Wielkiego. W tej plejadzie nie zabrakło teŜ władców i ksiąŜąt
polskich. Ponadnaturalna siłą obdarzony był Janusz III ostatni z Piastów mazowieckich w linii męskiej. Król Zygmunt I Stary potrafił ponoć przerwać grubą talię kart. Do grona tego zaliczyć moŜna
równieŜ króla Augusta II Mocnego, który równieŜ odznaczał się niebywałą siłą, potrafiąc łamać podkowy. Generalnie w okresie przesiąkniętym konfliktami zbrojnymi, tego typu umiejętności jak wyŜej
opisane pozwalały wyszkolonej armii prowadzić skuteczniejsze działania zbrojne a cywilom moŜliwość większych szans przeŜycia.
Wejście cięŜarów na szeroką sportową scenę i zaistnienie podnoszenia cięŜarów jako dyscypliny
sportowej datuje się na przełom XVIII i XIX w. Znanych jest i udokumentowanych szereg przykładów tego, iŜ cięŜary stanowiły cel popisów duŜych rzeszy osiłków, spekulantów szukających zarobku
na pokazach i postrzegane raczej w charakterze sensacji a nie sportowej rywalizacji, znane są popisy Kanadyjczyka Louisa Sura, Amerykanina Walter Kennedy czy Czecha Antoniego Richy który uniósł
ponoć cięŜar o wadze 845 kg. W tym samym okresie wsławił się takŜe rosyjski marynarz Wasilij Babuszkin, na którego piersi rozbijano młotem waŜącą kilkaset kg granitową płytę.
Lata 1860-1920 to okres, na który przypada formowanie się pierwszych klubów cięŜkiej atletyki,
tworzenie reguł i zasad nimi rządzących oraz ustanawianie podnoszenia cięŜarów jak odrębnej dyscypliny sportu. Jak w przypadku wielu innych dyscyplin sportu podnoszenie cięŜarów swoje podwaliny kładło na kontynencie północnoamerykańskim w USA i Kanadzie. Pierwsze kluby podnoszenia cięŜarów w Europie zostały załoŜone z inicjatywy garstki zapaleńców w Belgii i Francji.
Prekursorami byli tacy animatorzy Ŝycia sportowego jak Sandow z Belgii, Hippolyt Trias we Francji
czy Władysław ?rajewski, którego nazywa się powszechnie „Ojcem rosyjskiej cięŜkiej atletyki”. Lata
te to takŜe początki podnoszenia cięŜarów w wielu innych krajach Europy: w Niemczech, w Cesarstwie Austro-Węgierskim czy teŜ Holandii.
Pierwsze mistrzostwa świata w podnoszeniu cięŜarów odbyły się 28 marca 1891 roku. Uczestniczyło
w nich zaledwie siedmiu atletów z sześciu krajów. Rozdano wówczas pierwsze medale w tej dyscyplinie sportu. Zawody toczyły się bez kategorii wagowych a medale zdobyli wówczas: Brytyjczyk Lawrence Edward Levy – złoty, srebrny Włoch Giacomo Zafarana a Belg Arthur Francois - brązowy.
Pierwsze nowoŜytne Igrzyska Olimpijskie były jednymi z pierwszych zawodów amatorów podnoszenia cięŜarów. Podobnie jak na Mistrzostwach Świata w Londynie przed pięcioma laty turniej rozgrywany był bez podziału na kategorie wagowe. Zawody w podnoszeniu cięŜarów rozgrywane były jednak z podziałem na: podnoszenie jednorącz i oburącz. W podnoszeniu cięŜarów jedną ręką triumfował Launceston Elliot z Wielkiej Brytanii, uzyskując 71 kg, srebrny medal zdobył Viggo Jensen z Danii a brąz Grek Alexandros Nitolopoulos. W podnoszeniu cięŜarów oburącz triumfował natomiast Viggo Jensen, za nim był Launceston Elliot a Niemiec Carl Schuhmann zdobył brąz. W tym samym roku odbyły się równieŜ pierwsze mistrzostwa Europy na których triumfatorem okazał się Niemiec
Hans Beck.
Podnoszenie cięŜarów nie było reprezentowane na Igrzyskach Olimpijskich w 1900 w ParyŜu oraz na
kolejnych w Londynie i Sztokholmie.
Kolejne zawody w podnoszeniu cięŜarów rozegrane zostały na Igrzyskach Olimpijskich w Saint Louis
w 1904 roku. III Igrzyska Olimpijskie przyniosły niezapomniany triumf Greka Periklesa Kakousisa.
Na kolejnych miejscach uplasowali się Amerykanie Oscar Osthoff i Frank Kungler.
Rok 1920 przyniósł w rozwoju podnoszenia cięŜarów rewolucyjne zmiany. Choć juŜ piętnaście lat
wcześniej powołano w Duisburgu do Ŝycia Światową Unię Atletów-Amatorów, kładącą podwaliny pod
światowy związek podnoszenia cięŜarów to jednak dopiero w 1920 roku powstała w ParyŜu "Fédération Internationale Haltérophile" (FIH) - Międzynarodowa Federacja Podnoszenia CięŜarów poprzedniczka obecnej organizacji International Weightifting Federation - IWF. W tym samym roku
wprowadzono podział na kategorie wagowe. Wagę piórkową(do 60 kg), lekką ( do 67,5 kg), średnią
(do 75 kg), półcięŜką (do 82,5 kg) oraz cięŜką (powyŜej 82,5 kg).
Ustalono równieŜ podnoszenie cięŜarów w systemie pięcioboju klasycznego; rwanie oraz podrzut
sztangi jedną ręką a takŜe wyciskanie, rwanie i podrzut obiema rękoma, które obowiązywało do
1928 roku gdy zdecydowano się wprowadzić system trójboju rozgrywany oburącz, który rozgrywano
do 1973 do momentu wprowadzenia dwuboju tylko poprzez podrzut i rwanie.
Igrzyska Olimpijskie w Antwerpii w roku 1920 toczyły się juŜ wg zmienionych zasad. W wadze piórkowej zwycięzcą w Antwerpii był reprezentant gospodarzy Frans de Haes z wynikiem 220,0 kg, w
lekkiej Estończyk Alfred Neyland podnosząc 257,0 kg, w średniej Francuz Henri Gance dźwigając
245,0 kg, w półcięŜkiej jego rodak Ernest Cadine z wynikiem 290,0 kg a w cięŜkiej Włoch Filippo Botino uzyskując 270,0 kg.
W cztery lata później na Igrzyskach w ParyŜu prym wiedli Włosi. Pierino Gabetti w wadze piórkowej(
402,5 kg), Carlo Galimberti (492,5 kg) i cięŜkiej Giuseppe Tonani (517,5 kg) dźwigając jednorącz i
oburącz oraz Francuzi Edmund Decotignies z wynikiem 440,0 kg w wadze lekkiej i Charles Rigoulot
w wadze półcięŜkiej z wynikiem 502,5 kg.
Na amsterdamskich igrzyskach roku 1928 medale rozłoŜyły się juŜ wśród kilku krajów. W wadze
piórkowej zwycięŜył Austriak Franz Andrysek (287,5kg), w lekkiej Niemiec Kurt Helbig (322,5 kg), w
średniej Francuz Roger Francois (335,0kg), w półcięŜkiej Egipcjanin Said Nosseir (355,0 kg) a w
cięŜkiej inny z Niemców Josef Strassberger (372,0 kg).
Na Igrzyskach w Los Angeles miejsce na pudle znów zostało rozdzielone pomiędzy Niemców i Francuzów. W wadze piórkowej Raymond Suvigny (287,5 kg), w lekkiej Rene Duverger (325,0 kg),w
średniej Rudolf Ismayr (345,0 kg), w półcięŜkiej Louis Hostin (372,5 kg), w cięŜkiej zwycięŜył Czech
Jaroslav Skobla (380,0).
Wreszcie na najbardziej dramatycznych Igrzyskach w historii w przeddzień II wojny światowej w
Berlinie przed oczami Adolfa Hitlera na podium wchodzili w wadze piórkowej Amerykanin Anthony
Terlazzo (312,5kg), w lekkiej Egipcjanin Anwar Mohammad Mesbah wraz z Austriakiem Feinem uzyskując (342,5 kg), w średniej Khadr El Touni (387,5 kg), w półcięŜkiej po raz drugi na Igrzyskach
Francuz Louis Hostin (372,5kg), w cięŜkiej Austriak Josef Manger (410,0kg).
Na Igrzyskach Olimpijskich Polska nie miała w tym okresie swojego reprezentanta. Pomimo, iŜ sport
cięŜarowy rozwijał się niejako w cieniu walk zapaśniczych to w latach 1860-1946 rozegrano poza
Igrzyskami Olimpijskimi kilkanaście turniejów o randze światowej i europejskiej. We wspomnianym
okresie odbyły się aŜ 24 Mistrzostwa Świata w podnoszeniu cięŜarów. W zasadzie działalność międzynarodowa i zasięg cięŜarów ograniczał się jedynie do kontynentu europejskiego i amerykańskiego. Świadczy o tym fakt, Ŝe na 24 Mistrzostwa Świata wszystkie rozegrane zostały na Starym Kontynencie. Najwięcej bo aŜ siedmiokrotnie odbywały się w Wiedniu, kilkakrotnie w ParyŜu, Berlinie a
raz nawet, w 1913 roku we Wrocławiu ! Mistrzostw Europy odbyło się we wspominanym okresie czasu aŜ 28.
Cykl rozgrywania imprez o charakterze światowym i europejskim ulegał zachwianiu jedynie w wyniku toczących się konfliktów zbrojnych, okresu I i II wojny światowej, kiedy to znaczna liczba cięŜarowców brała czynny udział w ruchu oporu a wielu poniosło śmierć biorąc udział w działaniach zbrojnych.
Pod względem ilości zdobytych medali na Starym Kontynencie prym wiedli przedstawiciele Austro–
Węgier, Niemcy, Francuzi, Egipcjanie i Amerykanie a po uzyskaniu niepodległości takŜe Czesi i Estończycy. Reprezentanci tych państw zdobywali takŜe medale Mistrzostw Świata. Okres ten to czas
powstawania nie tylko Międzynarodowej Federacji Podnoszenia CięŜarów ale przede wszystkim komitetów narodowych. Jedne z najstarszych to organizacja austriacka powstała w 1890, brytyjska w
1910, belgijska 1899, czeska w 1893, rosyjska w 1905, francuska w 1914, włoska w 1902 roku.
Za podwaliny pod początek polskich struktur podnoszenia cięŜarów moŜna uznać załoŜoną w 1837
roku przez dra Ludwika Bierkowskiego, lekarza chirurga i profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego
szkołę gimnastyczną w programie której znalazło się m.in.: ”ćwiczenia w dźwiganiu”. W 1908 roku,
równieŜ w Krakowie, w Robotniczym Klubie Sportowym załoŜono sekcję cięŜkiej atletyki a w 1912
roku „Pierwszy Amatorski Klub Atletyczny”. Działał tu jednak przede wszystkim słynny prekursor cięŜarów Piotr Cherudziński wraz ze swoim „Atletycznym Klubem Podnoszenia CięŜarów” załoŜonym w
1918r. Cherudziński w Mistrzostwach Świata w Podnoszeniu cięŜarów w roku 1913, które odbyły się
we Wrocławiu, zdobył tytuł wicemistrza w kategorii 60 kg. Niestety, start ten na ówczesne czasy,
tragiczne w dziejach Ziem Polskich, moŜliwy był jedynie w barwach zaborczego państwa rosyjskiego.
DuŜą rolę w popularyzacji podnoszenia cięŜarów w latach 1906-1914 odegrał cyrk Cinizelliego. Dawał on występy w porze zimowej w Warszawie a w letniej na innych terenach Ziem Polskich. Do najsilniejszych atletów występujących na arenie tegoŜ cyrku naleŜeli: Rosjanin Kain, Polak Bieńkowski
oraz Estończyk Lurich. Ostatnie lata zaborów to takŜe powstawanie organizacji w innych regionach
Ziem Polskich m.in.: na Śląsku oraz na terenie Kongresówki, gdzie silnie promieniowała działalność
Władysława Krajewskiego u którego ćwiczył „Ojciec polskiego podnoszenia cięŜarów” Władysław Pytlasiński. ZałoŜył on w Łodzi szkołę pod nazwą Towarzystwo Zwolenników Sportu. Władysław Pytlasiński odegrał równieŜ wielka rolę nie tylko propagatorską ale równieŜ organizatorską, bowiem z jego inicjatywy powstało w 1922 roku Warszawskie Towarzystwo Atletyczne a w 1925 Polski Związek
Atletyczny z siedzibą w Katowicach. Takie były w wielkim skrócie początki organizacji podnoszenia
cięŜarów. NaleŜy jeszcze wspomnieć postać propagatora cięŜkiej atletyki i zapaśnika Stanisława
Zbyszka Cyganiewicza, który zrobił światową karierę a u schyłku kariery i Ŝycia prowadził działalność
propagatorsko – szkoleniową w USA.
Działalność tychŜe pierwszych organizacji skupiała się w niepodległej Rzeczypospolitej jedynie na
propagowaniu sportu zapaśniczego. Podnoszenie cięŜarów było traktowane przez Polski Związek
Atletyczny po macoszemu. Polscy zawodnicy pod wszelkimi względami ustępowali zawodnikom z innych krajów. Wyniki sportowe naszych zawodników były mizerne. Polacy nie startowali ani w Mistrzostwach Świata, ani tym bardziej na Igrzyskach Olimpijskich. Organizowano jednak wówczas Mistrzostwa Polski w zapasach, którym niczym „ubogi krewny” towarzyszyło czasem podnoszenie cięŜarów. Kroniki odnotowały takŜe „pobyt” naszych zawodników na Mistrzostwach Europy w roku
1930, na których występowali: Frychel, Minc i Mańka.
Po odzyskaniu niepodległości W Polsce następuje dalszy rozwój sportu siłowego. W 1920r z inicjatywy Alojzego Budnioka i Stanisława Fliegiera w Bytomiu powstaje Związek Polskich Towarzystw Sportowych a w 1921 - Górnośląski Związek CięŜkoatletyczny, który trzy lata później przekształca się w
Polski Związek CięŜkoatletyczny. Rok wcześniej odbyły się pierwsze atletyczne mistrzostwa Śląska.
Pierwsze Mistrzostwa Polski rozegrano w siedem lat po uzyskaniu niepodległości 6 grudnia 1925 roku, na których prym wiedli zawodnicy ze Śląska
Powstawały liczne sekcje „cięŜkoatletyczne” w bydgoskiem, poznańskiem, w Krakowie, Lwowie i Białymstoku. W wyniku mediacji Związku Polskich Związków Sportowych w dniu 6 grudnia 1925r. Kra-
jowy Zjazd Delegatów, pomimo bojkotu Polskiego Towarzystwa Atletycznego w Warszawie powołuje
do Ŝycia Polski Związek Atletyczny. Podczas tego zjazdu odbyły się ogólnopolskie zawody w zapasach i podnoszeniu cięŜarów uznane za I Mistrzostwa Polski. W 1926r Polskie Towarzystwo Atletyczne uznaje zwierzchnictwo Polskiego Związku Atletycznego a samo przekształca się w Warszawski
Okręgowy Związek Atletyczny. W tymŜe samym roku, dokładnie 15 marca, Polski Związek Atletyczny zostaje przyjęty w poczet Międzynarodowej Federacji Podnoszenia CięŜarów (FIH).
Pierwszym waŜniejszym turniejem po zakończeniu działań wojennych były Mistrzostwa Świata rozegrane w ParyŜu w roku 1946 a rok później Mistrzostwa Europy. W pierwszych po zakończeniu II
wojny światowej Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 1948r po raz pierwszy rozegrano zawody w
wadze koguciej do 56 kg w której zwycięŜył Amerykanin Joseph De Pietro. Na Igrzyskach tych złote
medale złote zdobywali reprezentanci jedynie dwóch krajów: Stanów Zjednoczonych i fantastyczne
spisujących się Egipcjan. Od 1948 roku podnoszenie cięŜarów reprezentowane było na kaŜdych
Igrzyskach Olimpijskich. Arena igrzysk był teŜ tą, na której najczęściej bito rekordy świata.
W ciągu kadencji poprzedniego szefa MKOl Juana Antonio Samarancha jak i obecnego Jacquesa
Rogge podnoszenie cięŜarów było jedną z nielicznych dyscyplin sportowych, w której mogli się zaprezentować zawodnicy z najegzotyczniejszych państw - członków MKOl, jak choćby Nauru, Aruba
czy Królestwo Tonga. I choć reprezentanci Ci nie liczyli się zupełne w ścisłych rozgrywkach medalowych to sam pobyt na Igrzyskach i moŜliwość startu w tej dyscyplinie stwarzało budowanie wspólnej
olimpijskiej rodziny.
W sumie medale rozdawano najczęściej wśród reprezentantów państw b. ZSSR, Chin, USA, Bułgarii,
b.NRD i Niemiec oraz Polski. W historii cięŜarów wielokrotnie zmieniały się takŜe kategorie wagowe.
Faktem, którego nie moŜna pominąć jest równieŜ to, iŜ podnoszenie cięŜarów stanowiło równieŜ znacząca dyscyplinę sportu osób niepełnosprawnych, jest reprezentowane na Igrzyskach od 1960r, a
reprezentanci naszego kraju odnosili znaczące sukcesy na arenie międzynarodowej. W tzw. „powerliftingu”, czyli wyciskaniu na ławeczce leŜąc, na ostatnich Igrzyskach Paraolimpijskich w Atenach nasz
kraj reprezentowało 10 spośród 210 startujących sportowców.
Od 1987 roku corocznie rozgrywane są Mistrzostwa Świata Kobiet w podnoszeniu cięŜarów, które do
tej pory odbyły się juŜ szesnastokrotnie, dwukrotnie w Warszawie w 1996 i 2002 roku. W Ŝeńskim
podnoszeniu cięŜarów zdecydowany prym wiodą reprezentantki Azji.
Poza Igrzyskami Olimpijskimi do chwili obecnej rozegrano w sumie 73-krotnie Mistrzostwa Świata,
które po wojnie gościły juŜ pod kaŜdą szerokością geograficzną i na wszystkich kontynentach od ParyŜa, przez Limę, Teheran, Melbourne, Tokio po Vancouver. Mistrzostwa Europy były do tej pory
rozgrywane 83 razy.
Dla Polskich cięŜarów okres rozkwitu zaczął się równieŜ po II wojnie światowej. Do roku 1954 polscy
cięŜarowcy działają razem z zapaśnikami w strukturze PZA, od roku 1951 w ramach Sekcji Atletyki
Głównego Komitetu Kultury Fizycznej. W 1954r w kraju nastąpiło wyodrębnienie się samodzielnej
jednostki podnoszenia cięŜarów w ramach struktur Głównego Komitetu Kultury Fizycznej. Pierwszym
w historii szefem struktur cięŜarowych został Czesław Borejsza, choć początkowo cięŜary połączono
w strukturach z judo. Dopiero 2 marca 1957 roku powstał samodzielny Polski Związek Podnoszenia
CięŜarów i Kulturystyki, którego szefem został Tadeusz Kochanowski. W dwa lata później prezesem
zostaje sprawujący te funkcje do dnia dzisiejszego Janusz Przedpełski.
W latach 1961-65 zaistniała konieczność objęcia opieką organizacyjną kulturystów, dlatego teŜ na
III Zjeździe Delegatów rozszerzono nazwę na Polski Związek Podnoszenia CięŜarów i Kulturystyki. W
1965r. IV Zjazd Delegatów Polskiego Związku Podnoszenia CięŜarów przywrócił starą nazwę, która
obowiązuje do dnia dzisiejszego.
Od 10 marca 1965 roku nazwa związku brzmi Polski Związek Podnoszenia CięŜarów.
Polska brała udział w podnoszeniu cięŜarów na igrzyskach olimpijskich od 1952 roku. Na Igrzyska do
Helsinek udało się czterech naszych zawodników, w tym Augustyn Dziedzic zająwszy w wadze kogu-
ciej miejsce 17. W cztery lata później w Melbourne było juŜ o niebo lepiej. Pamiętamy brązowy medal Mariana Zielińskiego w wadze półcięŜkiej czy miejsca punktowane Bochenka i Czepułkowskiego.
Prawdziwy sukces nadszedł jednak dopiero w Rzymie. W wadze półcięŜkiej Ireneusz Paliński zdobył
złoty medal z wynikiem 442,5kg. Pełny wykaz polskich medalistów olimpijskich, Mistrzostw Świata i
Europy znajduje się w DZIALE HISTORIA.
Z grona najwybitniejszych trenerów wymienić naleŜy: Czesława Borejszę, Augustyna Dziedzica,
Klemensa Roguskiego, Jana Bochenka, Czesława Białasa, Ryszarda Szewczyka, Ryszarda Soćko i innych. Polskie cięŜary miały szczęście do wielkich, zaangaŜowanych i energicznych działaczy, jest ich
wielu i nie sposób wymienić wszystkich, jednakŜe kilka nazwisk juŜ padło. Z czasów bardziej nam
bliskich wymienić naleŜy Wacława Ziółkowskiego, Piotra Szczeblewskiego, Janusza Przedpełskiego,
który od roku 1959 do dziś dzień pełni funkcję prezesa Polskiego Związku Podnoszenia CięŜarów,
Stanisława Zgondka, Janusza Wituckiego, Tadeusza Kochanowskiego, dr. Michała Firsowicza i wielu
innych. To dzięki nim, działaczom polska ziemia 17 razy gościła najlepszych cięŜarowców na imprezach takich jak: mistrzostwa świata i Europy.
Aktualnie w szeregach Międzynarodowej Unii Podnoszenia CięŜarów skupionych jest 167 federacji
narodowych ze wszystkich kontynentów oraz pięć federacji kontynentalnych. Europejska, z Waldemarem Baszanowskim na czele, azjatycka, której aktualnie przewodzi Monico Puentevella z Filipin,
Samoańczyk Seiuli WALLWORK Paul stoi na czele organizacji z Oceanii, amerykańska z Andres Vargas Castro oraz afrykańska na czele z HANNA Gamilem. Europejska Federacja Podnoszenia CięŜarów
powstała w 1969 roku a jej pierwszym przewodniczącym został Janusz Przedpełski. Aktualnie funkcje te sprawuje jeden z najlepszych polskich sztangistów Waldemar Baszanowski. Przy EWF w chwili
obecnej afiliowanych jest 45 narodowych federacji.
Jaką drogę pokonała ta dyscyplina sportu w ciągu ostatnich minionych ponad stu lat niech świadczy
fakt, iŜ jeszcze u schyłku XIX wieku podnoszeniem cięŜarów zajmowała się garstka zapaleńców i
propagatorów sztangi i cięŜkiej atletyki ogólnie, jak Władysław Krajewski czy Henri Trias a samą
sztangę traktowano jak juŜ była o tym mowa jako zjawisko cyrkowe. W przeciągu 10 dekad, a po
zakończeniu II wojny światowej w szczególności podnoszenie cięŜarów wykonało niewyobraŜalny
wprost krok naprzód i gigantyczny rozwój.
Oczywiście wiele aspektów na tejŜe drodze było negatywnych, Ŝe choćby wspomnieć tu kwestie dopingu wśród sztangistów. Są to jednak zjawiska jak wiemy nieobce wszystkim dyscyplinom sportowym.
Podnoszenie cięŜarów stało się w ciągu tych minionych lat, dyscypliną sportową wyrosłą z głębi dziejów StaroŜytnych przez wieki rozwijaną, z czasem zapominaną, aby później znów powrócić na arenę
sportowego świata ze zdwojoną siłą. Dyscypliną sportu, którą jak Ŝadną inną traktowano, li to po
macoszemu, w charakterze dodatku do urozmaicenia popisów na arenach cyrkowych, w charakterze
królika doświadczalnego w momencie rodzenia się podstaw medycyny sportowej aŜ po czasy współczesne i stworzenie zeń pełnowartościowej dyscypliny sportu reprezentowanej na Igrzyskach olimpijskich.
Ta niewyobraŜalna droga, jaką przyszło wielu pokoleniom propagatorów tej dyscypliny wspólnie
przechodzić zaowocowała tym, iŜ przeszła ona kolosalne przeobraŜenia owocujące w rezultacie pięknymi, widowiskowymi i dramatycznymi czasem zawodami. Pozwala cieszyć oczy i podziwiać odwieczne zmagania się człowieka z cięŜarami i z własną słabością fizyczną.
Andrzej Kozłowski (Myszków)