Język polski kl VI

Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy VIa
Kształcenie literackie i kulturowe
Ocenę dopuszczający otrzymuje uczeń, który spełnia poniższe kryteria:
- technika czytania ucznia pozwala na zrozumienie tekstu,
- względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu
przez niego analizowanego zagadnienia,
- stopień opanowania przez niego wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych,
o niewielkim zakresie trudności, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela,
- zna podstawowe cechy tekstów użytkowych (charakterystyka postaci, autocharakterystyka,
dialog, opis miejsca, krajobrazu, przedmiotu, przepis, pocztówka, list prywatny, zaproszenie,
opowiadanie z dialogiem, reklama, kartka z pamiętnika, instrukcja, ogłoszenie,
zawiadomienie, sprawozdanie, notatka, streszczenie, list oficjalny),
- buduje dłuższe wypowiedzi, za pomocą różnych wypowiedzeń pojedynczych i złożonych,
- komponuje ramowy plan wypowiedzi,
- przestrzega podstawowych zasad poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej oraz estetyki
redagowanej wypowiedzi,
- w wypowiedziach pisemnych popełniane błędy językowe, stylistyczne, logiczne
i ortograficzne nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie,
-wie w jakich encyklopediach i słownikach należy szukać określonych informacji, potrafi
korzystać z encyklopedii, słowników.
Ocenę dostateczny otrzymuje uczeń ,który spełnił wymagania na ocenę dopuszczający, a
ponad to:
- w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w
zakresie budowy zdań, stosowania poznanego słownictwa,
- redaguje następujące formy wypowiedzi charakterystyka postaci, autocharakterystyka, dialog, opis
miejsca, krajobrazu, przedmiotu, przepis, pocztówka, list prywatny, zaproszenie, opis przeżyć
wewnętrznych, opowiadanie z dialogiem, reklama, kartka z pamiętnika, instrukcja, ogłoszenie,
zawiadomienie, sprawozdanie, notatka, streszczenie, list oficjalny,
- zachowuje poprawność językową i stylistyczną dłuższych wypowiedzi
- stosuje zasady estetyki, graficznej organizacji tekstu oraz poprawności ortograficznej
i interpunkcyjnej redagowanych wypowiedzi,
- technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie treści tekstu,
- zna przewidziane programem nauczania gatunki literackie (liryka ,epika, dramat)
- umie wyróżnić podstawowe elementy świata przedstawionego, określa podmiot liryczny,
odróżnia narratora od bohatera utworu,
- zna elementy świata przedstawionego w utworze epickim,
- zna podstawowe środki stylistyczne np.; epitet , porównanie, onomatopeja, animizacja,
personifikacja, metafora,
- poprawia popełnione błędy językowe przy pomocy nauczyciela, gromadzi słownictwo na
zadany temat,
- zna najistotniejsze tworzywa sztuki filmowej, teatralnej i radiowej
Ocenę dobry otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania na ocenę dostateczny ,a ponad
to:
- czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania,
- jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zwierać jedynie nieliczne błędy językowe,
- wypowiada się w następujących formach: opowiadanie twórcze z dialogiem, elementami
opisu, list, charakterystyka z pogłębioną oceną postaci, sprawozdanie ze spektaklu
teatralnego, filmu,
- zna tekst pozwala mu na odtwórcze opowiadanie losów bohaterów i omówienie elementów
świata przedstawionego, poprawnie pisze plan ramowy i szczegółowy
- wskazuje poznane środki stylistyczne w wierszu,
- samodzielnie poprawia większość swoich błędów,
- wykonuje zadań dodatkowych np. dodatkowe zadania egzaminacyjne, ortograficzne,
językowe, literackie.
Ocenę bardzo dobry otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania na ocenę dobry ,a ponad
to:
- wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznojęzykowym, ortograficznym merytorycznym i logicznym, potrafi samodzielnie wnioskować,
myśleć logicznie, biegle posługuje się słownikiem i encyklopedią,
- samodzielnie sporządza notatkę z lekcji, selekcjonuje materiał rzeczowy,
- bezbłędnie pisze charakterystykę postaci, podejmuje próbę charakterystyki porównawczej,
i autocharakterystyki, określa motywację czynów bohaterów, ocenia ich postępowanie,
- opowiadania twórcze wzbogaca dialogami, elementami opisów, charakterystyki,
- ten sam tekst potrafi przedstawić w formie streszczenia, opisu, opowiadania,
- w sposób świadczący o gruntownej znajomości utworu redaguje list do postaci literackiej,
-bezbłędnie redaguje list oficjalny,
- bezbłędnie pisze sprawozdanie ze spaceru, wycieczki, a w pracy poświęconej oglądanemu
filmowi lub spektaklowi teatralnemu podejmuje próby recenzji,
- rozumie i poprawnie posługuje się terminami w zakresie wiedzy o epice, wierszu, nowych
gatunkach literackich(ballada, odmiany powieści, dramat),
- dokonuje samodzielnej analizy i interpretacji wiersza, wyodrębnia tropy stylistyczne,
odróżnia obrazowanie realistyczne od fantastycznego,
- pisze prace bezbłędnie pod względem ortograficznym,
- systematycznie wykonuje zadania dodatkowe - rozwiązuje dodatkowe zadania
egzaminacyjne, literackie, ortograficzne, językowe.
Kształcenie językowe
Ocenę dopuszczają otrzymuje uczeń ,który:
- rozpoznaje części mowy i określa ich funkcję w zdaniu (na prostych przykładach)
- odróżnia zdania pojedyncze od złożonych i próbuje określać ich rodzaj
- łączy wyrazy w zespoły składniowe
- zestawia pary wyrazów podstawowych i pochodnych
- przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazu o prostej budowie- wskazuje podstawę
słowotwórczą i formant, nazywa typy formantów, tworzy wyrazy pochodne za pomocą
podanych formantów
- stosuje wiedzę językową w zakresie fonetyki : zna pojęcie głoski i litery; dostrzega różnicę między
głoską dźwięczną i bezdźwięczną, nosową i ustną, twardą i miękką, między zapisem, a wymową głoski;
dzieli wyrazy na sylaby.
- zna zasady ortograficzne, przy pomocy nauczyciela wyjaśnia pisownię trudnych wyrazów.
Ocenę dostateczny otrzymuje uczeń ,który spełnił wymagania na ocenę dopuszczający
,a ponadto
- wyróżnia w tekście czasowniki w formie osobowej i nieosobowej, określa formę fleksyjną
czasowników,
- określa funkcję czasowników w zdaniu,
- odmienia podane rzeczowniki przez przypadki, oddziela temat od końcówki, wskazuje
tematy oboczne, nazywa funkcje rzeczowników w zdaniu, określa formy fleksyjne,
- rozpoznaje w zdaniu zaimki, przysłówki, przymiotniki i liczebniki, potrafi rozpoznać ich
związek z wyrazem określanym,
- stopniuje przymiotniki, określa formy fleksyjne przymiotników,
- rozróżnia przyimki proste i złożone, wyrażenia przyimkowe,
- na prostych przykładach omawia sposób wyrażania podmiotów,
- rozpoznaje zdanie bezpodmiotowe,
- nazywa w zdaniu części zdania (na prostych przykładach)
- układa zdania złożone z podanych zdań pojedynczych,
- wśród zdań złożonych rozróżnia złożone podrzędnie i współrzędnie,
- w zakresie fonetyki: dzieli wyrazy na litery i głoski, rozpoznaje głoski dźwięczne,
bezdźwięczne, ustne, nosowe, twarde, miękkie; dzieli wyrazy na sylaby i potrafi przenieść
wyraz do następnej linijki zgodnie z obowiązującymi zasadami; dostrzega różnicę między
zapisem a wymową głosek,
- zna i stosuje zasady ortograficzne.
Ocenę dobry otrzymuje uczeń ,który spełnił wymagania na ocenę dostateczny ,a
ponadto:
- wymienia rodzaje zaimków, wyróżnia przysłówki wśród innych części mowy, wskazuje
sposób ich utworzenia,
- poprawnie stopniuje przymiotniki, wie czemu służy stopniowanie,
- podaje przykłady różnych typów liczebników, odmienia liczebnik złożony i nieokreślony,
- na konkretnych przykładach omawia sposób wyrażania orzeczenia i podmiotu,
- wyróżnia w zdaniu związki wyrazów i nazywa je,
- tworzy poprawny związek zgody, rządu i przynależności,
- układa przykłady czterech rodzajów zdań złożonych współrzędnie,
- od podanego wyrazu podstawowego tworzy kilka wyrazów pochodnych będących różnymi
częściami mowy,
- rozpoznaje wyrazy pochodne od wyrażenia przyimkowego i od czasownika,
- wyjaśnia pisownie podanego wyrazu, odwołując się do wiadomości ze słowotwórstwa,
- w zakresie: fonetyki : dostrzega różnicę między wymową a zapisem głosek, oznacza miękkość
głoski.
Ocenę bardzo dobry otrzymuje uczeń ,który spełnił wymagania na ocenę dobry ,a
ponadto:
- bezbłędnie określa formy i aspekt czasownika
-wymienia rodzaje zaimków, omawia ich odmianę, funkcję w zdaniu, uzasadnia zastosowanie
skróconych form, zaimków rzeczowych
- biegle stopniuje przymiotniki, nazywa rodzaje stopniowania, pisze poprawnie nie z
przymiotnikami w stopniu, wyższym i najwyższym
- rozpoznaje różne typy liczebników, określa ich formy gramatyczne, funkcję w zdaniu,
potrafi uzasadnić użycie danego typu liczebnika, odmienia trudniejsze liczebniki złożone,
- stosuje w zdaniu rzeczowniki w różnych funkcjach składniowych,(podmiotu, dopełnienia,
przydawki),
- wyróżnia w zdaniu związki zgody, rządu, przynależności, wskazuje zasady ich tworzenia,
przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie, rysuje ich wykresy, przeprowadza
analizę słowotwórczą wyrazów pochodzących od wyrażeń przyimkowych i od czasowników
- wskazuje przyrostek lub przedrostek w jednym wyrazie i jako składnik podstawy
słowotwórczej w innym, daje przykłady wyrazów utworzonych za pomocą różnych
formantów,
- w zakresie: fonetyki stosuje wiadomości dotyczące różnicy między zapisem, a wymową
głosek.
Ocenę celujący otrzymuje uczeń ,który spełnił wymagania na ocenę bardzo dobry
zarówno zakresie kształcenia literackiego jak i kształcenia językowego , a ponad to:
- podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych, prezentuje
wysoki poziom merytoryczny oraz językowy.
Czytelnictwo
1. Ocena dopuszczająca – uczeń we fragmentach zna treść lektury obowiązkowej:
Lektura obowiązkowa:
-Irena Jurgielewiczowa „Ten obcy”
- Kornel Makuszyński „ Ania z Zielonego Wzgórza”
- Alfred Szklarski „Szatan z siódmej klasy”
- Stanisław Lem „Bajki robotów”
2. Ocena dostateczna – uczeń w całości zna treść w/w lektury obowiązkowej.
3 Ocena dobra jak wyżej oraz 1-2 powieści przeczytane w całości z literatury polskiej lub
światowej
4.Ocena bardzo dobra jak wyżej oraz:
- wybrane przez ucznia pozycje literatury polskiej lub światowej min- 1 powieść w całości.