Spis treści

Spis treĞci
WstĊp .................................................................................................................................................. XXXV
Wykaz skrótów................................................................................................................................. XXXVII
DZIAà I. PRZEPISY OGÓLNE .............................................................................................................. 3
Art. 1. Przedmiot regulacji ........................................................................................................................... 5
I. Uwagi ogólne .............................................................................................................................. 5
II. Struktura wewnĊtrzna Ordynacji................................................................................................ 7
III. Zobowiązania podatkowe ......................................................................................................... 9
IV. Informacje podatkowe ............................................................................................................ 11
V. PostĊpowanie podatkowe......................................................................................................... 12
VI. Kontrola podatkowa ............................................................................................................... 17
VII. CzynnoĞci sprawdzające........................................................................................................ 18
VIII. Tajemnica skarbowa ............................................................................................................ 19
Art. 2. Zakres stosowania przepisów Ordynacji ......................................................................................... 20
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 21
II. Generalne zaáoĪenia zakresu stosowania przepisów Ordynacji................................................ 21
III. Zakres spraw, do których stosuje siĊ wszystkie przepisy Ordynacji....................................... 22
IV. Zakres spraw, do których stosuje siĊ przepisy Dziaáu III Ordynacji „Zobowiązania podatkowe” ..................................................................................................................................... 23
V. Wyáączenie stosowania przepisów Ordynacji.......................................................................... 24
VI. Publicznoprawne naleĪnoĞci budĪetowe................................................................................. 25
VII. Uwagi koĔcowe..................................................................................................................... 26
Art. 2a. Zasada rozstrzygania wątpliwoĞci na korzyĞü podatnika............................................................... 27
Art. 3. Sáowniczek...................................................................................................................................... 28
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 31
II. Ustawy podatkowe................................................................................................................... 32
III. Przepisy prawa podatkowego ................................................................................................. 35
IV. Zakres pojĊciowy podatku...................................................................................................... 42
V. KsiĊgi podatkowe .................................................................................................................... 47
VI. Deklaracje............................................................................................................................... 49
VII. Ulga podatkowa .................................................................................................................... 50
VIII. Zwrot podatku...................................................................................................................... 51
IX. Definicja ustawowa niepodatkowych naleĪnoĞci budĪetowych ............................................. 53
X. DziaáalnoĞü gospodarcza.......................................................................................................... 55
XI. Ceny transakcyjne .................................................................................................................. 56
XII. Podmiot krajowy ................................................................................................................... 57
XIII. Podmiot zagraniczny............................................................................................................ 61
Art. 3a. Podania oraz deklaracje w formie elektronicznej .......................................................................... 62
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 62
II. „Papierowe” formy skáadania deklaracji podatkowych............................................................ 63
III. Elektroniczne formy skáadania deklaracji podatkowych......................................................... 64
VII
SPIS TREĝCI
Art. 3b. Dane, które powinna zawieraü deklaracja
............................................................... 66
Art. 3c. Uchylony ....................................................................................................................................... 68
Art. 3d. Deklaracje elektroniczne skáadane wójtowi, burmistrzowi (prezydentowi miasta), staroĞcie, marszaákowi województwa ................................................................................................................. 68
Art. 3e. DorĊczenie pism w formie dokumentu elektronicznego we wszystkich sprawach podatkowych ... 69
Art. 3f. Identyfikacja na portalu podatkowym............................................................................................ 70
Art. 4. Obowiązek podatkowy.................................................................................................................... 72
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 72
II. Ustawowe okreĞlenie obowiązku podatkowego....................................................................... 74
Art. 5. Zobowiązanie podatkowe................................................................................................................ 76
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 76
II. Obowiązek a zobowiązanie podatkowe.................................................................................... 79
III. Ustawowe okreĞlenie zobowiązania podatkowego ................................................................. 80
Art. 6. Definicja treĞciowa podatku............................................................................................................ 81
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 81
II. Definicja treĞciowa podatku..................................................................................................... 84
III. Definicja treĞciowa i zakresowa podatku................................................................................ 85
Art. 7. Podatnik .......................................................................................................................................... 87
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 87
II. Definicja legalna podatnika...................................................................................................... 88
III. Podmiot podatku w szczegóáowym prawie podatkowym ....................................................... 89
IV. Podatnik jako podmiot w zobowiązaniowym stosunku prawnym .......................................... 91
Art. 8. Páatnik ............................................................................................................................................. 93
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 93
II. Podmioty obciąĪone obowiązkami páatników.......................................................................... 94
Art. 9. Inkasent........................................................................................................................................... 95
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 96
II. Definicja legalna inkasenta ...................................................................................................... 96
Art. 10. Ryczaát podatkowy........................................................................................................................ 97
I. Uwagi ogólne ............................................................................................................................ 97
II. Ryczaát w Ordynacji podatkowej ............................................................................................. 98
III. Ryczaát w szczegóáowym prawie podatkowym ...................................................................... 99
Art. 11. Rok podatkowy ........................................................................................................................... 100
Art. 12. Sposób obliczania terminów ....................................................................................................... 103
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 104
II. Rodzaje terminów .................................................................................................................. 104
III. Sposób obliczania terminów ................................................................................................. 108
DZIAà II. ORGANY PODATKOWE I ICH WàAĝCIWOĝû ......................................................... 115
Rozdziaá 1. Organy podatkowe ............................................................................................................. 117
Art. 13. Kompetencja ogólna do prowadzenia postĊpowania podatkowego. WáaĞciwoĞü instancyjna..... 117
VIII
SPIS TREĝCI
I. Uwagi ogólne ........................................................................................................................ 118
II. Kompetencja ogólna organów podatkowych ....................................................................... 119
III. WáaĞciwoĞü instancyjna organów podatkowych................................................................. 126
Art. 13a. Przyznanie uprawnieĔ organów podatkowych .......................................................................... 128
Art. 14. Ogólny nadzór w sprawach podatkowych................................................................................... 130
Rozdziaá 1a. Interpretacje przepisów prawa podatkowego ................................................................ 133
Art. 14a. Interpretacja ogólna Ministra Finansów .................................................................................... 133
Art. 14b. Interpretacja indywidualna Ministra Finansów ......................................................................... 145
Art. 14c. Elementy skáadowe interpretacji indywidualnej........................................................................ 152
Art. 14d. Termin wydania interpretacji indywidualnych.......................................................................... 157
Art. 14e. Zmiana z urzĊdu interpretacji ogólnej lub indywidualnej.......................................................... 159
Art. 14f. Opáata związana z wydaniem interpretacji indywidualnej ......................................................... 161
Art. 14g. Pozostawienie bez rozpoznania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej...................... 162
Art. 14h. Stosowanie przepisów dziaáu IV Ordynacji w sprawach dotyczących interpretacji indywidualnej 163
Art. 14i. Publikacja oraz dorĊczanie interpretacji..................................................................................... 165
Art. 14j. Interpretacja indywidualna samorządowych organów podatkowych ......................................... 167
Art. 14k. Skutki prawne zastosowania siĊ do interpretacji indywidualnej ............................................... 168
Art. 14l. Zastosowanie siĊ do interpretacji nieskutkujące zwolnieniem z obowiązku zapáaty podatku .... 169
Art. 14m. Zastosowanie siĊ do interpretacji skutkujące zwolnieniem z obowiązku zapáaty podatku....... 169
Art. 14n. Skutki prawne zastosowania siĊ do interpretacji indywidualnej przez spóákĊ oraz oddziaá lub
przedstawicielstwo .................................................................................................................... 172
Art. 14o. „Milcząca” interpretacja............................................................................................................ 174
Art. 14p. Stosowanie przepisów o interpretacji do innych podmiotów niĪ podatnik................................ 176
Art. 14r. Wspólny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.......................................................... 177
Art. 14s. Interpretacja indywidualna w zakresie zamówieĔ publicznych ................................................. 179
Rozdziaá 2. WáaĞciwoĞü organów podatkowych .................................................................................. 181
Art. 15. Kontrola z urzĊdu wáaĞciwoĞci.................................................................................................... 181
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 181
II. Rodzaje wáaĞciwoĞci organów podatkowych ......................................................................... 182
III. Kontrola wáaĞciwoĞci przez organy podatkowe.................................................................... 183
Art. 16. Ustalenie wáaĞciwoĞci rzeczowej ................................................................................................ 183
Art. 17. Ustalenie wáaĞciwoĞci miejscowej .............................................................................................. 189
Art. 17a. Ustalenie wáaĞciwoĞci miejscowej w sprawie odpowiedzialnoĞci podatkowej osoby trzeciej .. 195
Art. 17b. Ustalenie wáaĞciwoĞci miejscowej w przypadkach nastĊpstwa prawnego ................................ 195
Art. 18. Ustalenie wáaĞciwoĞci miejscowej w razie zdarzeĔ powodujących zmianĊ wáaĞciwoĞci miejscowej w trakcie roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego ........................................ 195
Art. 18a. Ustalenie wáaĞciwoĞci miejscowej po zakoĔczeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego................................................................................................................................ 197
IX
SPIS TREĝCI
Art. 18b. CiągáoĞü wáaĞciwoĞci miejscowej................................................................................................. 198
Art. 18c. DopuszczalnoĞü odstĊpstwa od ustalonych ustawowo wáaĞciwoĞci miejscowej organów administracji podatkowej ..................................................................................................................... 200
Art. 18d. Przekazanie prowadzenia postĊpowania podatkowego organom kontroli skarbowej przez naczelnika urzedu skarbowego, naczelnika urzĊdu celnego.......................................................... 203
Art. 19. WáaĞciwoĞü organów do rozstrzygania sporów........................................................................... 204
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 205
II. Organy wáaĞciwe do rozstrzygania sporu o wáaĞciwoĞü......................................................... 206
1. Organy wáaĞciwe do rozstrzygania sporów wewnĊtrznych .............................................. 206
2. Organy wáaĞciwe do rozstrzygania sporów zewnĊtrznych – sporów kompetencyjnych ............. 208
III. Tryb postĊpowania i skutki prawne rozstrzygniĊcia sporu o wáaĞciwoĞü ............................. 209
Art. 20. Skutki prawne sporu o wáaĞciwoĞü ............................................................................................. 210
DZIAà IIA. POROZUMIENIA W SPRAWACH USTALENIA CEN TRANSAKCYJNYCH ...... 213
Wprowadzenie ........................................................................................................................................ 215
Art. 20a. Zakres porozumienia ................................................................................................................. 216
Art. 20b. Porozumienia dwustronne i wielostronne.................................................................................. 219
Art. 20c. Transakcje nieobjĊte porozumieniem ........................................................................................ 220
Art. 20d. PostĊpowanie w przypadku braku zgody na porozumienie zagranicznej wáadzy podatkowej .... 220
Art. 20e. Konsultacje poprzedzające záoĪenie wniosku o zawarcie porozumienia ................................... 223
Art. 20f. Obowiązki wnioskodawcy w zakresie udokumentowania wniosku........................................... 223
Art. 20g. Procedura wyjaĞniania wątpliwoĞci .......................................................................................... 227
Art. 20h. Zmiana propozycji wnioskodawcy............................................................................................ 228
Art. 20i. Decyzja w sprawie porozumienia .............................................................................................. 229
Art. 20j. Terminy zaáatwienia sprawy porozumienia................................................................................ 231
Art. 20k. Zmiana lub uchylenie przez Ministra Finansów decyzji w sprawie porozumienia przed upáywem ustalonego terminu jej obowiązywania ............................................................................... 232
Art. 20l. Stwierdzenie wygaĞniĊcia decyzji.............................................................................................. 234
Art. 20m. Opáaty ...................................................................................................................................... 234
Art. 20n. Opáata uzupeániająca ................................................................................................................. 235
Art. 20o. Opáaty dochodem budĪetu paĔstwa........................................................................................... 235
Art. 20p. Koszty postĊpowania ................................................................................................................ 236
Art. 20q. Odpowiednie stosowanie przepisów ......................................................................................... 236
Art. 20r. Rozszerzenie zakresu stosowania przepisów o porozumieniach cenowych............................... 236
DZIAà III. ZOBOWIĄZANIA PODATKOWE................................................................................. 237
Rozdziaá 1. Powstawanie zobowiązania podatkowego......................................................................... 239
Art. 21. Powstawanie zobowiązaĔ podatkowych ..................................................................................... 239
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 240
X
SPIS TREĝCI
II. Kontrola prawidáowoĞci samoobliczania podatkowego ......................................................... 242
III. Deklaracje podatkowe........................................................................................................... 246
Art. 21a. Decyzja podatkowa związana z ulgą podatkową....................................................................... 247
Art. 21b. Decyzja organu podatkowego okreĞlająca dochód, przychód lub zysk ..................................... 249
Art. 22. Zaniechanie poboru podatku, zwolnienia páatników z obowiązku poboru podatku .................... 250
I. Zaniechanie poboru podatku ................................................................................................... 251
II. Zwolnienie páatnika z obowiązku pobrania podatku lub zaliczek na podatek oraz ograniczenie poboru zaliczek ................................................................................................................ 252
Art. 23. Oszacowanie podstawy opodatkowania ...................................................................................... 253
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 255
II. Prawne przesáanki szacunkowego ustalania podstawy opodatkowania.................................. 255
III. Zasady i metody szacowania podstawy opodatkowania ....................................................... 256
Art. 23a. Oszacowanie podstawy opodatkowania a zaliczki na podatek .................................................. 258
Art. 24. OkreĞlenie straty poniesionej przez podatnika ............................................................................ 259
Art. 24a. Uchylony ................................................................................................................................... 260
Art. 24b. Uchylony................................................................................................................................... 260
Art. 25. Uchylony..................................................................................................................................... 260
Rozdziaá 2. OdpowiedzialnoĞü podatnika, páatnika i inkasenta.......................................................... 261
Art. 26. OdpowiedzialnoĞü podatkowa podatnika .................................................................................... 261
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 261
II. Przesáanki prawne oraz zakres odpowiedzialnoĞci podatnika ................................................ 262
Art. 26a. Szczególna odpowiedzialnoĞü páatnika ..................................................................................... 263
Art. 27. Uchylony..................................................................................................................................... 264
Art. 28. Wynagrodzenie páatnika i inkasenta............................................................................................ 264
Art. 29. OdpowiedzialnoĞü za zobowiązania podatkowe osób pozostających w związku maáĪeĔskim.... 265
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 266
II. Zakres odpowiedzialnoĞci ...................................................................................................... 266
Art. 30. OdpowiedzialnoĞü páatnika i inkasenta za zobowiązania podatkowe.......................................... 267
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 268
II. Prawne przesáanki odpowiedzialnoĞci páatnika i inkasenta .................................................... 269
Art. 31. Wyznaczanie osób realizujących od strony techniczno-organizacyjnej zadania obciąĪające páatnika lub inkasenta........................................................................................................................ 272
Art. 32. Obowiązki przechowywania dokumentów przez páatników i inkasentów .................................. 273
Rozdziaá 3. Zabezpieczenie wykonania zobowiązaĔ podatkowych .................................................... 275
Art. 33. Przesáanki zabezpieczenia zobowiązania podatkowego na majątku podatnika oraz tryb jego
realizacji ..................................................................................................................................... 275
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 276
II. Przesáanki zabezpieczenia ...................................................................................................... 276
III. Tryb zabezpieczenia ............................................................................................................. 279
Art. 33a. WygaĞniĊcie decyzji o zabezpieczeniu...................................................................................... 281
XI
SPIS TREĝCI
Art. 33b. Zabezpieczenie na majątku páatnika, inkasenta i osób odpowiedzialnych za zalegáoĞci podatkowe spóáki lub innej osoby prawnej oraz podatników podatku od towarów i usáug................ 283
Art. 33c. Zabezpieczenie zobowiązaĔ podatkowych z tytuáu zaliczek ..................................................... 286
Art. 33d. Prawne formy zabezpieczenia zobowiązaĔ podatkowych......................................................... 287
Art. 33e. Podmioty uprawnione do udzielania gwarancji i porĊczeĔ........................................................ 290
Art. 33f. Swoboda strony w wyborze formy zabezpieczenia.................................................................... 291
Art. 33g. Prawna forma przyjĊcia zabezpieczenia.................................................................................... 291
Art. 34. Zakres podmiotowy i przedmiotowy hipoteki przymusowej....................................................... 292
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 293
II. Podmioty obciąĪone hipoteką przymusową ........................................................................... 295
III. Przedmiot hipoteki przymusowej.......................................................................................... 296
Art. 35. Powstanie hipoteki przymusowej ................................................................................................ 299
Art. 36. Uchylony..................................................................................................................................... 300
Art. 37. Uchylony..................................................................................................................................... 300
Art. 38. ZaáoĪenie ksiĊgi wieczystej i wpis do zbioru dokumentów......................................................... 301
Art. 38a. Zaspokojenie z przedmiotu hipoteki przymusowej ................................................................... 302
Art. 39. Wyjawienie nieruchomoĞci i praw majątkowych........................................................................ 302
Art. 40. Uchylony..................................................................................................................................... 304
Art. 41. Zastaw skarbowy......................................................................................................................... 304
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 304
II. Przedmiot zastawu skarbowego ............................................................................................. 306
III. Strony stosunku prawnego zastawu skarbowego .................................................................. 307
Art. 42. Powstanie i wygaĞniĊcie zastawu skarbowego............................................................................ 307
I. Powstanie zastawu skarbowego............................................................................................... 308
II. Skutki prawne zastawu........................................................................................................... 309
III. WygaĞniĊcie zastawu skarbowego........................................................................................ 309
Art. 42a. WykreĞlenie wpisu z rejestru zastawów skarbowych ................................................................ 311
Art. 43. Rejestry zastawów....................................................................................................................... 312
Art. 44. Podstawa prawna wpisu do rejestru ............................................................................................ 313
Art. 45. Spis rzeczy ruchomych oraz praw majątkowych......................................................................... 314
Art. 45a. Uchylony ................................................................................................................................... 314
Art. 46. Wypis z rejestru zastawów skarbowych...................................................................................... 315
Rozdziaá 4. Terminy páatnoĞci ............................................................................................................... 317
Art. 47. Terminy páatnoĞci podatku.......................................................................................................... 317
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 318
II. Termin páatnoĞci zobowiązaĔ powstających w drodze dorĊczenia decyzji ............................ 318
III. Termin páatnoĞci zobowiązaĔ powstających z mocy przepisów prawa ................................ 319
IV. Terminy páatnoĞci páatników i inkasentów ........................................................................... 320
V. Zachowanie terminu páatnoĞci ............................................................................................... 321
VI. Delegacja ustawowa ............................................................................................................. 322
XII
SPIS TREĝCI
Art. 48. Odraczanie terminów prawa podatkowego ................................................................................. 322
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 322
II. Przesáanki odroczenia terminów podatkowych ...................................................................... 324
III. WáaĞciwoĞü organów ............................................................................................................ 324
Art. 49. Termin páatnoĞci odroczonego lub rozáoĪonego na raty podatku i zalegáoĞci podatkowej wraz
z odsetkami................................................................................................................................. 324
I. Modyfikacja terminu páatnoĞci podatku .................................................................................. 325
II. Nowy termin páatnoĞci zalegáoĞci podatkowej....................................................................... 325
III. Konsekwencje niedotrzymania odroczonego terminu lub terminu páatnoĞci raty................. 325
IV. Odroczenie oraz rozáoĪenie na raty páatnoĞci podatku i zalegáoĞci podatkowej a zaĞwiadczenie o niezaleganiu ........................................................................................................... 326
Art. 50. UpowaĪnienie do przedáuĪenia terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego... 327
I. Delegacja dla Ministra wáaĞciwego do spraw finansów publicznych...................................... 327
II. Ograniczenia prawa do przedáuĪania terminów ..................................................................... 327
Rozdziaá 5. ZalegáoĞü podatkowa .......................................................................................................... 329
Art. 51. Definicja zalegáoĞci podatkowej ................................................................................................. 329
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 329
II. Zdefiniowanie zalegáoĞci podatkowej .................................................................................... 330
III. Charakter zalegáoĞci podatkowej .......................................................................................... 332
IV. Zaliczka na podatek i rata podatku zalegáoĞcią podatkową .................................................. 333
V. Konsekwencje zalegáoĞci podatkowej.................................................................................... 334
Art. 52. Przypadki traktowane na równi z zalegáoĞcią podatkową ........................................................... 335
Art. 52a. Zwrot pobranego nienaleĪnie wynagrodzenia páatników lub inkasentów ................................. 337
Rozdziaá 6. Odsetki za zwáokĊ i opáata prolongacyjna ........................................................................ 339
Art. 53. Naliczanie odsetek za zwáokĊ ..................................................................................................... 339
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 340
II. OkolicznoĞci skutkujące obowiązkiem naliczania odsetek .................................................... 341
III. Podmioty obowiązane do naliczania odsetek........................................................................ 341
IV. Okres naliczania odsetek ...................................................................................................... 343
V. Zasady naliczania odsetek...................................................................................................... 343
Art. 53a. Odsetki od niezapáaconych zaliczek.......................................................................................... 346
Art. 54. Przypadki nienaliczania odsetek za zwáokĊ................................................................................. 349
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 350
II. Okres zabezpieczenia ............................................................................................................. 350
III. Okres po upáywie terminu do przekazania odwoáania organowi odwoáawczemu................. 352
IV. Okres po upáywie terminu do rozpatrzenia odwoáania.......................................................... 352
V. Okres zawieszenia postĊpowania z urzĊdu ............................................................................ 352
VI. Odsetki od zalegáoĞci o niewielkiej wartoĞci........................................................................ 353
VII. Okres postĊpowania podatkowego zakoĔczonego decyzją dorĊczoną po 3 miesiącach od
wszczĊcia postĊpowania...................................................................................................... 353
VIII. Okres od dnia nastĊpnego po upáywie dwóch lat od dnia záoĪenia deklaracji.................... 355
IX. Przypadki nienaliczania odsetek wynikające z odrĊbnych ustaw ......................................... 356
X. Uchylenie art. 54 § 1 pkt 6 oraz § 5 ....................................................................................... 356
XIII
SPIS TREĝCI
Art. 55. Wpáacanie odsetek i zaliczanie dokonanych wpáat...................................................................... 356
Art. 56. Stawka odsetek za zwáokĊ........................................................................................................... 359
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 359
II. Ustalanie stawki odsetek za zwáokĊ ....................................................................................... 359
Art. 56a. ObniĪona stawka odsetek za zwáokĊ ......................................................................................... 361
I. Znowelizowanie zagadnienia obniĪonej stawki odsetek od 1 stycznia 2016 r. ....................... 361
II. Przesáanki stosowania obniĪonej stawki odsetek za zwáokĊ................................................... 362
III. ObniĪona stawka odsetek za zwáokĊ a inne niĪ zapáata formy uregulowania zalegáoĞci podatkowej ............................................................................................................................... 363
IV. ZalegáoĞci podatkowe powstaáe przed 1 stycznia 2016 r. a obniĪona stawka odsetek za
zwáokĊ .................................................................................................................................. 364
Art. 56b. PodwyĪszona stawka odsetek za zwáokĊ................................................................................... 364
Art. 56c. Waloryzacja odsetek za zwáokĊ................................................................................................. 367
Art. 56d. Obwieszczenie w sprawie stawki odsetek za zwáokĊ ................................................................ 367
Art. 57. Opáata prolongacyjna .................................................................................................................. 367
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 368
II. Stawka opáaty prolongacyjnej i podmioty uprawnione do jej ustalania ................................. 369
III. Zasady okreĞlania opáaty prolongacyjnej.............................................................................. 370
IV. Termin páatnoĞci opáaty prolongacyjnej ............................................................................... 371
V. Konsekwencje niedotrzymania terminu páatnoĞci opáaty prolongacyjnej .............................. 371
VI. Przypadki, w których nie nalicza siĊ opáaty prolongacyjnej ................................................. 372
VII. Opáata prolongacyjna od naleĪnoĞci páatników, inkasentów, nastĊpców prawnych oraz
osób trzecich ....................................................................................................................... 373
Art. 58. Delegacja ustawowa.................................................................................................................... 373
Rozdziaá 7. WygaĞniĊcie zobowiązaĔ podatkowych ............................................................................ 375
Art. 59. Sposoby wygasania zobowiązaĔ podatkowych ........................................................................... 375
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 376
II. Formy wygasania zobowiązaĔ podatkowych ......................................................................... 378
Art. 60. Termin dokonania zapáaty........................................................................................................... 380
Art. 61. Formy rozliczeĔ pieniĊĪnych z tytuáu naleĪnoĞci podatkowych ................................................. 383
Art. 61a. Zapáata podatków samorządowych............................................................................................ 385
Art. 62. KolejnoĞü zaliczania wpáat.......................................................................................................... 386
Art. 62a. Zaliczenie na poczet zobowiązania podatkowego Ğrodków pieniĊĪnych przyjĊtych jako zabezpieczenie .............................................................................................................................. 388
Art. 62b. Zapáata podatku przez inny – niĪ podatnik – podmiot............................................................... 388
Art. 63. Zaokrąglanie podstaw opodatkowania i kwot podatków............................................................. 389
Art. 64. Potrącenie zobowiązania podatkowego oraz zalegáoĞci podatkowej wraz z odsetkami za zwáokĊ
z wierzytelnoĞci podatnika wobec Skarbu PaĔstwa .................................................................... 390
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 392
II. Przesáanki prawne potrącenia naleĪnoĞci podatkowych......................................................... 392
III. Tryb potrącania wierzytelnoĞci podatnika wobec Skarbu PaĔstwa....................................... 395
XIV
SPIS TREĝCI
Art. 65. Potrącanie zobowiązania podatkowego oraz zalegáoĞci podatkowej wraz z odsetkami za zwáokĊ
z wierzytelnoĞci podatnika w stosunku do gminy, powiatu lub województwa ........................... 395
Art. 66. Przeniesienie wáasnoĞci rzeczy lub praw majątkowych w zamian za zalegáoĞü podatkową........ 396
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 397
II. Tryb przeniesienia wáasnoĞci rzeczy lub praw majątkowych................................................. 398
III. Skutki prawne zawarcia umowy o przeniesienie wáasnoĞci rzeczy lub praw majątkowych . 399
Art. 67. Uchylony..................................................................................................................................... 400
Rozdziaá 7a. Ulgi w spáacie zobowiązaĔ podatkowych ........................................................................ 401
Art. 67a. Odroczenie terminu páatnoĞci lub rozáoĪenie na raty zapáaty naleĪnoĞci podatkowej oraz jej
umorzenie.................................................................................................................................. 401
Art. 67b. Ulgi realizowane na wniosek podatnika prowadzącego dziaáalnoĞü gospodarczą..................... 405
Art. 67c. Ulgi realizowane w stosunku do páatników, inkasentów, spadkobierców podatnika lub páatnika
oraz osób trzecich...................................................................................................................... 409
Art. 67d. Ulgi z urzĊdu w spáacie zalegáoĞci podatkowej, odsetek za zwáokĊ lub opáaty prolongacyjnej .. 409
Art. 67e. OkreĞlenie przez Ministra Finansów wáaĞciwoĞci rzeczowej organów podatkowych w sprawach
stosowania ulg ........................................................................................................................... 411
Rozdziaá 8. Przedawnienie ..................................................................................................................... 413
Art. 68. Przedawnienie prawa do wymiaru zobowiązania podatkowego.................................................. 413
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 414
II. Terminy przedawnienia wymiaru podatku............................................................................. 415
III. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia ........................................................................... 416
IV. Przedawnienie prawa do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku
od towarów i usáug ............................................................................................................... 418
V. PostĊpowanie odwoáawcze a przedawnienie prawa do ustalenia podatku ............................. 419
VI. Przedawnienie ustalenia zobowiązania z tytuáu opodatkowania dochodu nieznajdującego
pokrycia w ujawnionych Ĩródáach lub pochodzącego ze Ĩródeá nieujawnionych ................. 421
Art. 69. Przedawnienie prawa do wymiaru podatku w przypadku utraty prawa do ulgi .......................... 421
Art. 70. Przedawnienie zobowiązania podatkowego ................................................................................ 423
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 425
II. Termin przedawnienia............................................................................................................ 427
III. NierozpoczĊcie oraz zawieszenie biegu terminu przedawnienia........................................... 428
1. Katalog przypadków skutkujących nierozpoczĊciem lub zawieszeniem przedawnienia.... 428
2. Odroczenie terminu páatnoĞci podatku lub zalegáoĞci podatkowej.................................... 430
3. RozáoĪenie na raty zapáaty podatku lub zalegáoĞci podatkowej ........................................ 430
4. PrzedáuĪenie terminu páatnoĞci podatku............................................................................ 430
5. WszczĊcie postĊpowania karnego lub postĊpowania w sprawach o przestĊpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.......................................................................................... 431
6. Wniesienie skargi do sądu administracyjnego................................................................... 434
7. Wniesienie Īądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku
prawnego lub prawa.......................................................................................................... 434
8. DorĊczenie postanowienia o przyjĊciu zabezpieczenia lub zarządzenia o zabezpieczeniu 435
9. DorĊczenie zawiadomienia o przystąpieniu do zabezpieczenia w przypadkach okreĞlonych w art. 32a § 3 i art. 35 § 2 u.p.e.a. ............................................................................ 436
XV
SPIS TREĝCI
IV. Przerwanie biegu terminu przedawnienia ............................................................................. 437
1. OkolicznoĞci powodujące przerwanie biegu przedawnienia............................................. 437
2. Ogáoszenie upadáoĞci........................................................................................................ 437
3. WszczĊcie postĊpowania egzekucyjnego.......................................................................... 439
V. Zobowiązania podatkowe nieulegające przedawnieniu ......................................................... 441
VI. Przedawnienie zobowiązania podatkowego w trakcie postĊpowania podatkowego ............. 443
VII. Przedawnienie zobowiązaĔ podatkowych powstaáych przed 1 stycznia 2003 r. ................. 444
VIII. Przedawnienie prawa Īądania zwrotu róĪnicy podatku od towarów i usáug ...................... 445
Art. 70a. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia ustalenia lub okreĞlenia zobowiązania podatkowego
spowodowane wystąpieniem o pomoc prawną do organów paĔstw obcych ............................. 446
Art. 70b. Uchylony................................................................................................................................... 448
Art. 70c. Obowiązek zawiadamiania o nierozpoczĊciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia... 449
Art. 70d. Porozumienie zawarte w toku procedury wzajemnego porozumiewania bez wzglĊdu na terminy przedawnienia a przedawnienie........................................................................................ 450
Art. 71. Przedawnienie naleĪnoĞci páatników i inkasentów...................................................................... 450
Rozdziaá 9. Nadpáata .............................................................................................................................. 453
Art. 72. PojĊcie nadpáaty .......................................................................................................................... 453
I. PojĊcie nadpáaty ...................................................................................................................... 454
II. Odsetki za zwáokĊ traktowane na równi z nadpáatą................................................................ 457
III. Inne przypadki nienaleĪnych zapáat traktowane na równi z nadpáatą ................................... 458
IV. Zwrot róĪnicy niewykorzystanej kwoty ulgi na dzieci – nadpáatą ........................................ 458
V. Przyczyny powstania nadpáaty............................................................................................... 459
Art. 73. Moment powstania nadpáaty ....................................................................................................... 462
Art. 74. Nadpáata powstaáa w wyniku orzeczenia Trybunaáu Konstytucyjnego lub orzeczenia Trybunaáu
SprawiedliwoĞci Unii Europejskiej ............................................................................................. 466
Art. 74a. Podmioty okreĞlające nadpáatĊ .................................................................................................. 468
I. Uwagi ogólne ......................................................................................................................... 468
II. OkreĞlenie wysokoĞci nadpáaty przez organ podatkowy....................................................... 469
III. OkreĞlenie wysokoĞci nadpáaty przez podatnika ................................................................. 470
Art. 75. Stwierdzenie nadpáaty podatku ................................................................................................... 471
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 472
II. Podmioty uprawnione do záoĪenia wniosku o stwierdzenie nadpáaty .................................... 473
III. WáaĞciwoĞü organu ............................................................................................................... 475
IV. PostĊpowanie w sprawie wniosku o stwierdzenie nadpáaty.................................................. 476
V. Skutki stwierdzenia i zwrotu nienaleĪnej nadpáaty ................................................................ 478
VI. Zwrot nadpáaty podatku byáym wspólnikom rozwiązanych spóáek cywilnych..................... 478
VII. Tryb zwrotu podatku okreĞlony w innych ustawach ........................................................... 480
VIII. Zakaz wszczĊcia postĊpowania w sprawie stwierdzenia nadpáaty ..................................... 481
Art. 76. Sposoby zadysponowania nadpáatą ............................................................................................. 481
Art. 76a. Forma i moment zaliczenia nadpáaty na poczet zalegáych i bieĪących zobowiązaĔ podatkowych 483
Art. 76b. Zasady zwrotu podatku ............................................................................................................. 485
Art. 76c. Zwrot nadpáaty wynikającej z zaliczek...................................................................................... 489
XVI
SPIS TREĝCI
Art. 77. Termin zwrotu nadpáaty .............................................................................................................. 490
Art. 77a. Zwrot nadwyĪki wpáaconych zaliczek....................................................................................... 493
Art. 77b. Forma zwrotu nadpáaty.............................................................................................................. 494
Art. 77c. Nadpáata wynikająca z tytuáu korekty w podatku dochodowym osób fizycznych..................... 495
Art. 78. Oprocentowanie nadpáaty............................................................................................................ 496
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 498
II. Oprocentowanie nadpáaty wynikáej z powodu wadliwoĞci decyzji podatkowej..................... 498
III. Oprocentowanie nadpáaty ustalonej w postĊpowaniu o stwierdzenie nadpáaty..................... 499
IV. Oprocentowanie nadpáaty powstaáej w wyniku uiszczania zaliczek na podatek................... 501
V. Oprocentowanie nadpáaty powstaáej w nastĊpstwie orzeczenia Trybunaáu Konstytucyjnego
lub Trybunaáu SprawiedliwoĞci Unii Europejskiej................................................................ 502
VI. Okres naliczania oprocentowania nadpáaty........................................................................... 502
Art. 78a. Zarachowanie czĊĞciowego zwrotu nadpáaty............................................................................. 503
Art. 79. Zakaz wszczĊcia postĊpowania w sprawie stwierdzenia nadpáaty. WygaĞniĊcie prawa do Īądania
stwierdzenia nadpáaty.................................................................................................................. 503
I. Zakaz wszczĊcia postĊpowania w sprawie stwierdzenia nadpáaty........................................... 504
II. WygaĞniĊcie prawa do stwierdzenia nadpáaty........................................................................ 505
Art. 80. WygaĞniĊcie prawa do zwrotu nadpáaty oraz zaliczenia nadpáaty............................................... 506
Rozdziaá 9a. Podpisywanie deklaracji................................................................................................... 509
Art. 80a. Podpisywanie deklaracji przez peánomocnika ........................................................................... 509
Art. 80b. Zwolnienie z obowiązku podpisania deklaracji......................................................................... 510
Rozdziaá 10. Korekta deklaracji............................................................................................................ 513
Art. 81. Uprawnienie dokonywania korekty deklaracji oraz jej wymogi formalne........................................... 513
Art. 81a. Uchylony ................................................................................................................................... 516
Art. 81b. Zawieszenie prawa do korekty deklaracji ................................................................................. 516
Art. 81c. Uchylony ................................................................................................................................... 519
Rozdziaá 11. Informacje podatkowe...................................................................................................... 521
Art. 82. Podmioty obowiązane do sporządzania i przekazywania informacji .................................... 521
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 523
II. Podmioty obciąĪone obowiązkiem sporządzania i przekazywania informacji podatkowych... 524
III. Zakres przedmiotowy informacji podatkowych.................................................................... 526
Art. 82a. Informacje skáadane przez nierezydentów................................................................................. 529
Art. 82b. Nieodpáatne przekazywanie informacji organom podatkowym ................................................ 532
Art. 83. UpowaĪnienie do wydania rozporządzenia przez ministra wáaĞciwego do spraw finansów publicznych w porozumieniu z innymi ministrami............................................................................. 533
Art. 84. Informacje przekazywane przez sądy, komorników sądowych oraz no tariuszy ........................... 534
Art. 85. UpowaĪnienie do wydania rozporządzenia dotyczącego skáadania zeznaĔ, wykazów, informacji
lub deklaracji............................................................................................................................... 536
XVII
SPIS TREĝCI
Art. 86. Przechowywanie ksiąg podatkowych.......................................................................................... 537
Rozdziaá 12. Rachunki ........................................................................................................................... 539
Art. 87. Wystawianie rachunków ............................................................................................................. 539
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 540
II. Podmioty obowiązane do wystawiania rachunków................................................................ 540
III. Rolnicy a obowiązek wystawiania rachunków ..................................................................... 543
IV. Obowiązek i termin wystawienia rachunku .......................................................................... 544
V. TreĞü rachunku....................................................................................................................... 544
Art. 88. Numerowanie i przechowywanie rachunków.............................................................................. 545
Art. 89. Uchylony..................................................................................................................................... 546
Art. 90. Uchylony..................................................................................................................................... 546
Rozdziaá 13. OdpowiedzialnoĞü solidarna ............................................................................................ 547
Art. 91. Zasady odpowiedzialnoĞci solidarnej.......................................................................................... 547
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 547
II. Zobowiązanie solidarne w prawie podatkowym .................................................................... 548
Art. 92. Stosowanie zasad odpowiedzialnoĞci solidarnej ......................................................................... 549
Rozdziaá 14. Prawa i obowiązki nastĊpców prawnych oraz podmiotów przeksztaáconych.............. 553
Art. 93. NastĊpstwo prawne przy áączeniu siĊ osób prawnych lub spóáek ............................................... 553
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 553
II. NastĊpstwo prawne w przypadku áączenia siĊ okreĞlonych podmiotów ................................ 556
Art. 93a. NastĊpstwo prawne przy przeksztaáceniu .................................................................................. 557
Art. 93b. NastĊpstwo prawne przy áączeniu siĊ i przeksztaáceniach samorządowych zakáadów budĪetowych....................................................................................................................................... 560
Art. 93c. NastĊpstwo prawne powstaáe przy wykreĞleniu osoby prawnej z rejestru na skutek jej podziaáu 561
Art. 93d. NastĊpstwo prawne w zakresie praw i obowiązków powstaáych w wyniku wydania decyzji
podatkowej ................................................................................................................................ 562
Art. 93e. Wpáyw odrĊbnych ustaw, umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych umów
miĊdzynarodowych na nastĊpstwo prawne ................................................................................ 563
Art. 94. NastĊpstwo prawne przy komercjalizacji i prywatyzacji przedsiĊbiorstw paĔstwowych............ 564
Art. 95. Zakres odpowiedzialnoĞci nabywców i spóáek przy komercjalizacji i prywatyzacji przedsiĊbiorstw paĔstwowych.................................................................................................................. 565
Art. 96. Naliczanie odsetek za zwáokĊ oraz oprocentowania.................................................................... 565
Art. 97. NastĊpstwo prawne spadkobierców podatnika............................................................................ 566
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 566
II. Zakres podmiotowy i przedmiotowy sukcesji podatkowej spadkobierców............................ 568
Art. 97a. Uchylony ................................................................................................................................... 570
Art. 98. OdpowiedzialnoĞü spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy .......................... 570
Art. 99. Zawieszenie biegu terminów....................................................................................................... 572
XVIII
SPIS TREĝCI
Art. 100. Decyzja o zakresie odpowiedzialnoĞci spadkobiercy................................................................ 572
Art. 101. Naliczanie spadkobiercy odsetek za zwáokĊ oraz oprocentowania zaliczek na podatek od towarów i usáug ............................................................................................................................ 574
Art. 102. Wpáyw postĊpowania podatkowego wobec spadkodawcy na prawa spadkobiercy................... 574
Art. 103. Zawiadamianie spadkobierców o postĊpowaniu podatkowym wobec spadkodawców ............. 575
Art. 104. Uchylony................................................................................................................................... 576
Art. 105. Oprocentowanie nadpáat oraz zwrotów podatków naleĪnych spadkobiercy................................. 576
Art. 106. OdpowiedzialnoĞü podatkowa zapisobiercy.............................................................................. 577
Rozdziaá 15. OdpowiedzialnoĞü podatkowa osób trzecich................................................................... 579
Art. 107. Zakres odpowiedzialnoĞci osoby trzeciej za zobowiązania podatkowe..................................... 579
I. Uwagi ogólne......................................................................................................................... 579
II. Zakres odpowiedzialnoĞci osób trzecich .............................................................................. 582
Art. 108. Decyzja o odpowiedzialnoĞci osoby trzeciej............................................................................. 584
Art. 109. Przepisy Ordynacji stosowane do odpowiedzialnoĞci osób trzecich ......................................... 587
Art. 110. OdpowiedzialnoĞü byáego maáĪonka podatnika ........................................................................ 588
Art. 111. OdpowiedzialnoĞü czáonka rodziny podatnika .......................................................................... 589
Art. 112. OdpowiedzialnoĞü nabywcy przedsiĊbiorstwa lub jego zorganizowanej czĊĞci........................ 591
Art. 112a. Wyáączenie odpowiedzialnoĞci ............................................................................................... 594
Art. 112b. OdpowiedzialnoĞü jednoosobowej spóáki kapitaáowej ............................................................ 594
Art. 112c. OdpowiedzialnoĞü spóáki niemającej osobowoĞci prawnej ..................................................... 595
Art. 113. Firmanctwo ............................................................................................................................... 595
Art. 114. OdpowiedzialnoĞü wáaĞciciela, samoistnego posiadacza lub uĪytkownika wieczystego rzeczy
lub prawa majątkowego związanego z dziaáalnoĞcią gospodarczą ............................................ 596
Art. 114a. OdpowiedzialnoĞü dzierĪawcy i uĪytkownika nieruchomoĞci................................................. 598
Art. 115. OdpowiedzialnoĞü za zobowiązania podatkowe wspólnika spóáki osobowej............................ 601
Art. 116. OdpowiedzialnoĞü czáonków zarządu spóáek kapitaáowych...................................................... 607
Art. 116a. OdpowiedzialnoĞü czáonków organów zarządzających ........................................................... 617
Art. 116a. OdpowiedzialnoĞü czáonków organów zarządzających oraz dziaáających na rzecz stowarzyszenia ................................................................................................................................. 617
Art. 116b. OdpowiedzialnoĞü likwidatorów spóáki za zalegáoĞci podatkowe spóáki ........................................ 618
Art. 117. OdpowiedzialnoĞü za zobowiązania podatkowe osoby prawnej przejmującej lub osoby prawnej
powstaáej w wyniku podziaáu innej osoby prawnej ................................................................... 619
Art. 117a. OdpowiedzialnoĞü gwaranta lub porĊczyciela......................................................................... 620
Art. 117b. Szczególna odpowiedzialnoĞü nabywcy towaru bĊdącego podatnikiem podatku od towarów
i usáug...................................................................................................................................... 621
Art. 118. Przedawnienie prawa do wydania decyzji o odpowiedzialnoĞci oraz zobowiązania wynikającego z tej decyzji ....................................................................................................................... 624
Art. 119. Waloryzacja .............................................................................................................................. 626
XIX
SPIS TREĝCI
DZIAà IV. POSTĉPOWANIE PODATKOWE.................................................................................. 627
Rozdziaá 1. Zasady ogólne...................................................................................................................... 631
I. Uwagi ogólne ......................................................................................................................... 631
II. System zasad ogólnych postĊpowania podatkowego ............................................................ 632
Art. 120. Zasada praworządnoĞci ............................................................................................................. 639
Art. 121. Zasada pogáĊbiania zaufania do organów podatkowych. Zasada obowiązku organów podatkowych udzielania informacji i wyjaĞnieĔ o przepisach prawa podatkowego ........................... 646
I. Zasada ogólna pogáĊbiania zaufania do organów podatkowych............................................. 647
II. Zasada ogólna obowiązku organów podatkowych udzielania informacji i wyjaĞnieĔ o przepisach prawa podatkowego................................................................................................... 651
Art. 122. Zasada ogólna prawdy obiektywnej .......................................................................................... 657
Art. 123. Zasada czynnego udziaáu strony w postĊpowaniu podatkowym. Wyjątki od zasady................ 660
Art. 124. Zasada przekonywania .............................................................................................................. 668
Art. 125. Zasada szybkoĞci....................................................................................................................... 670
Art. 126. Zasada pisemnoĞci .................................................................................................................... 673
Art. 127. Zasada dwuinstancyjnoĞci......................................................................................................... 675
Art. 128. Zasada trwaáoĞci ostatecznych decyzji ...................................................................................... 677
Art. 129. Zasada ograniczonej jawnoĞci postĊpowania podatkowego...................................................... 679
Rozdziaá 2. Wyáączenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego .................... 681
Art. 130. Podstawy wyáączenia pracownika............................................................................................. 681
I. Uwagi ogólne ......................................................................................................................... 683
1. Uwagi o przemianach regulacji prawnej........................................................................... 683
2. Uwagi wprowadzające o instytucji wyáączenia pracownika ............................................. 685
3. ZaáoĪenia ogólne instytucji wyáączenia pracownika......................................................... 688
II. Osoby podlegające wyáączeniu............................................................................................. 690
III. Przesáanki wyáączenia pracownika ...................................................................................... 691
1. Rodzaje przesáanek wyáączenia pracownika .................................................................... 691
2. TreĞü kolejnych ustawowych przesáanek wyáączenia pracownika wymienionych w art. 130
§ 1 i przesáanki z § 3 ........................................................................................................ 693
3. Tryb ustalenia przesáanek wyáączenia pracownika .......................................................... 700
IV. Skutki prawne wyáączenia pracownika od udziaáu w postĊpowaniu w sprawie podatkowej 701
1. Obowiązki organów dotyczące zapewnienia biegu sprawy ............................................. 701
2. NastĊpstwa prawne naruszenia przepisów o wyáączeniu ................................................. 702
Art. 131. Podstawy wyáączenia organu skarbowego ................................................................................ 703
I. Uwagi ogólne ......................................................................................................................... 704
II. Przesáanki wyáączenia od zaáatwiania sprawy ...................................................................... 706
III. Skutki wyáączenia organu skarbowego od zaáatwiania sprawy ........................................... 709
Art. 131a. Podstawy wyáączenia organu celnego ..................................................................................... 710
Art. 131b. Forma wyznaczenia organu..................................................................................................... 710
Art. 132. Podstawy wyáączenia organu samorządu terytorialnego ........................................................... 711
XX
SPIS TREĝCI
I. Pogląd na zmiany regulacji prawnej i konstrukcjĊ przepisów.............................................. 711
II. Przesáanki wyáączenia od zaáatwiania sprawy .................................................................... 713
III. Skutki wyáączenia organu od zaáatwiania sprawy ............................................................. 713
Art. 132a. Wyáączenie organu, a ustanie maáĪeĔstwa, przysposobienia, opieki lub kurateli .................... 714
Rozdziaá 3. Strona .................................................................................................................................. 715
Art. 133. PojĊcie strony postĊpowania ..................................................................................................... 715
I. Przemiany regulacji prawnej ................................................................................................. 716
II. Elementy pojĊcia strony postĊpowania podatkowego.......................................................... 717
1. Konstrukcja legislacyjna elementów pojĊcia strony ....................................................... 717
2. Elementy podmiotowe pojĊcia strony............................................................................. 719
3. Elementy przedmiotowe pojĊcia strony.......................................................................... 722
4. Interes prawny legitymujący stronĊ................................................................................ 723
III. PojĊcie strony postĊpowania podatkowego ........................................................................ 725
Art. 133a. Podmiot na prawach strony ..................................................................................................... 727
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 728
1. Przemiany stanu prawnego lat 1980-2005...................................................................... 728
2. Porównanie z regulacją zawartą w k.p.a......................................................................... 729
3. PojĊcie organizacji spoáecznej........................................................................................ 729
4. Cechy ogólne inicjatywy procesowej organizacji spoáecznej ......................................... 731
II. Pozycja procesowa organizacji spoáecznej w postĊpowaniu .............................................. 732
1. Zakres Īądania wnoszonego przez organizacjĊ spoáeczną............................................. 732
2. Elementy struktury Īądania i ich znaczenie .................................................................. 732
3. Rozpatrzenie Īądania przez organ podatkowy .............................................................. 734
4. Procesowe uprawnienia organizacji spoáecznej............................................................. 735
III. Inne podmioty na prawach strony ..................................................................................... 736
1. Podmioty na prawach strony dziaáające na podstawie przepisów k.p.a. w postĊpowaniu podatkowym............................................................................................................ 736
2. Udziaá prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka w postĊpowaniu podatkowym na prawach strony................................................................. 737
Art. 134. Uchylony................................................................................................................................... 738
Art. 135. Ocena zdolnoĞci prawnej i procesowej ..................................................................................... 738
I. Konstrukcja prawna przepisu................................................................................................. 739
II. Ocena zdolnoĞci prawnej i zdolnoĞci do czynnoĞci prawnych w postĊpowaniu podatkowym 740
Art. 136. Uchylony................................................................................................................................... 742
Art. 137. Uchylony................................................................................................................................... 742
Art. 138. Ustanowienie kuratora lub przedstawiciela ............................................................................... 742
Rozdziaá 3a. Peánomocnictwo ................................................................................................................ 745
Art. 138a. DopuszczalnoĞü zastĊpstwa procesowego stron. Rodzaje peánomocnictwa. Forma udzielania
peánomocnictwa. Wymóg peánomocnictwa udzielonego w formie dokumentu elektronicznego.
Uwierzytelnienie odpisu udzielonego peánomocnictwa .......................................................... 745
Art. 138b. Peánomocnik strony. Uznanie za peánomocnika. Peánomocnictwo domniemane.................... 749
Art. 138c. Identyfikacja mocodawcy i peánomocnika podstawowym wymogiem peánomocnictwa. Forma
peánomocnictwa udzielonego przez osobĊ, która nie moĪe siĊ podpisaü ................................ 751
XXI
SPIS TREĝCI
Art. 138d. Peánomocnictwo ogólne. Ustanowienie peánomocnictwa a postĊpowanie podatkowe. Forma
udzielenia, zawiadomienia o jego zmianie, odwoáaniu, wypowiedzeniu. Centralny Rejestr
Peánomocnictw Ogólnych, PoĞrednictwo Centralnej Ewidencji i Informacji o DziaáalnoĞci
Gospodarczej........................................................................................................................... 752
Art. 138e. Peánomocnictwo szczególne. Forma udzielenia peánomocnictwa szczególnego. Oryginaá
peánomocnictwa szczególnego, odpis peánomocnictwa .......................................................... 755
Art. 138f. Obowiązek ustanowienia peánomocnika do dorĊczeĔ. Skutki braku ustanowienia peánomocnika do dorĊczeĔ. Wyáączenie obowiązku ustanowienia peánomocnika do dorĊczeĔ. Forma
udzielenia peánomocnictwa do dorĊczeĔ................................................................................. 756
Art. 138g. WieloĞü peánomocników. Obowiązek wskazania peánomocnika do dorĊczeĔ ........................ 758
Art. 138h. Doáączenie do akt sprawy wydruku peánomocnictwa ogólnego lub peánomocnictwa szczególnego. Forma adnotacji potwierdzenia zgodnoĞci wydruku................................................. 758
Art. 138i. DzieĔ skutku prawnego udzielonego peánomocnictwa. Wypowiedzenie peánomocnictwa...... 759
Art. 138j. Delegacja ustawowa dla ministra wáaĞciwego do spraw finansów publicznych ...................... 760
Art. 138k. Centralny Rejestr Peánomocnictw Ogólnych. Kompetencja do prowadzenia przez ministra
wáaĞciwego do spraw finansów publicznych. DopuszczalnoĞü upowaĪnienia. DostĊp do
Centralnego Rejestru Peánomocnictw Ogólnych..................................................................... 761
Art. 138l. Tymczasowy peánomocnik szczególny osoby fizycznej nieobecnej w sprawach niecierpiących zwáoki. ZamkniĊty okres umocowania do dziaáania. Podmiotowy zakres umocowania
tymczasowego peánomocnictwa szczególnego........................................................................ 762
Art. 138m. Tymczasowy peánomocnik szczególny osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowoĞci prawnej. Przesáanki ustanowienia ............................................................... 763
Art. 138n. Wyznaczenie doradcy podatkowego, adwokata, radcy prawnego. WáaĞciwoĞü organów samorządu zawodowego. Ustalenie wynagrodzenia i kosztów adwokata, radcy prawnego, doradcy
podatkowego ........................................................................................................................... 764
Art. 138o. Stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postĊpowania cywilnego.............. 766
Rozdziaá 4. Zaáatwianie spraw............................................................................................................... 767
Art. 139. Terminy zaáatwiania spraw ....................................................................................................... 767
I. Uwagi ogólne .......................................................................................................................... 767
II. Terminy obowiązujące organy podatkowe............................................................................. 769
1. Sprawy nieobjĊte Ğcisáymi terminami zaáatwiania ............................................................ 769
2. Charakter prawny terminów zaáatwiania spraw................................................................ 770
Art. 140. Obowiązek zawiadomienia o uchybieniu terminu..................................................................... 773
Art. 141. ĝrodki zwalczania bezczynnoĞci organu ................................................................................... 775
Art. 142. OdpowiedzialnoĞü pracownika za bezczynnoĞü........................................................................ 780
Art. 143. UpowaĪnienie pracownika (funkcjonariusza) do zaáatwiania spraw ......................................... 781
Rozdziaá 5. DorĊczenia ........................................................................................................................... 789
Art. 144. Zasada oficjalnoĞci dorĊczeĔ pism. Tryby dorĊczania pism. Posiákowy charakter trybu tradycyjnego. Pokwitowanie dorĊczenia pisma ...................................................................................... 789
Art. 144a. DorĊczenia drogą elektroniczną .............................................................................................. 795
XXII
SPIS TREĝCI
Art. 144b. DorĊczenie wydruku pisma. Wymogi ograniczenia dopuszczalnoĞci wydruku. Moc wydruku ... 797
Art. 145. Podmioty dorĊczenia pism. DorĊczenie przy wieloĞci peánomocników. WyáącznoĞü dorĊczenia
za pomocą Ğrodków komunikacji elektronicznej ....................................................................... 799
Art. 146. Obowiązek zawiadamiania organu o zmianie adresu. Regulacja skutku braku zawiadomienia
o zmianie adresu przy dorĊczaniu pism przez operatora pocztowego........................................ 803
Art. 146a. Obowiązek peánomocnika ogólnego zawiadomienia o zmianie adresu do dorĊczeĔ, lub adresu elektronicznego. Tryb záoĪenia zawiadomienia. Skutki prawne niewykonania obowiązku.... 804
Art. 147. Uchylony................................................................................................................................... 805
Art. 147a. DorĊczenia w sprawach podatkowych przed organem celnym ............................................... 805
Art. 148. DorĊczanie pism osobom fizycznym......................................................................................... 806
Art. 149. DorĊczenie zastĊpcze pisma osobie fizycznej ........................................................................... 809
Art. 150. Fikcja prawna dorĊczenia pisma. Skutki prawne....................................................................... 811
Art. 150a. DorĊczenie na adres skrzynki pocztowej................................................................................. 817
Art. 151. DorĊczanie pism podmiotom niebĊdącym osobami fizycznymi. DopuszczalnoĞü dorĊczenia
zastĊpczego ............................................................................................................................... 818
Art. 151a. Pozostawienie pisma w aktach ze skutkiem dorĊczenia. DorĊczanie pism adresowych do osób
prawnych niemających osobowoĞci prawnej i osobie fizycznej upowaĪnionej do reprezentacji 821
Art. 152. Potwierdzenie dorĊczenia pisma ............................................................................................... 824
Art. 152a. DorĊczenie pisma w formie dokumentu elektronicznego........................................................ 829
Art. 153. Data dorĊczenia pisma nieprzyjĊtego przez adresata ................................................................ 831
Art. 154. Szczególne przypadki dorĊczania pism..................................................................................... 833
Art. 154a. DorĊczenie pisma w PaĔstwach Unii Europejskiej.................................................................. 835
Art. 154b. DorĊczenie pism obcej wáadzy w kraju................................................................................... 837
Art. 154c. DorĊczenie pism z informacjami podatkowymi ...................................................................... 838
Rozdziaá 6. Wezwania ............................................................................................................................ 839
Art. 155. Wezwania do czynnoĞci procesowych ...................................................................................... 839
Art. 156. Ograniczenie obowiązku stawiennictwa osobistego. Szczególna regulacja stawiennictwa osobistego ....................................................................................................................................... 842
Art. 157. Korzystanie z pomocy prawnej ................................................................................................. 843
Art. 157a. Pomoc prawna dla skrócenia lub obniĪenia kosztów postĊpowania........................................ 846
Art. 158. Obowiązek stawiennictwa osobistego....................................................................................... 846
Art. 159. TreĞü wezwania. Ograniczenie podmiotowe ............................................................................. 847
Art. 160. Uproszczona forma wezwania................................................................................................... 850
Rozdziaá 7. Przywrócenie terminu ........................................................................................................ 853
Art. 161. Uchylony................................................................................................................................... 853
Art. 162. Przesáanki przywrócenia terminu .............................................................................................. 853
XXIII
SPIS TREĝCI
I. Uwagi ogólne......................................................................................................................... 853
II. Przesáanki przywrócenia terminu ......................................................................................... 854
III. RozstrzygniĊcie organu podatkowego w sprawie przywrócenia terminu............................ 861
Art. 163. WáaĞciwoĞü organu podatkowego do przywrócenia terminu; forma przywrócenia terminu ..... 862
I. Organ wáaĞciwy do przywrócenia terminu ............................................................................ 862
II. Forma rozstrzygniĊcia w sprawie przywrócenia terminu ..................................................... 863
III. ĝrodki zaskarĪenia sáuĪące zainteresowanemu ................................................................... 863
Art. 164. DopuszczalnoĞü wstrzymania wykonania decyzji lub postanowienia ....................................... 863
Rozdziaá 8. WszczĊcie postĊpowania..................................................................................................... 865
Art. 165. Inicjatywa wszczĊcia postĊpowania. Data wszczĊcia postĊpowania......................................... 865
I. Zasada skargowoĞci i zasada oficjalnoĞci w zakresie wszczĊcia postĊpowania podatkowego 866
II. Forma wszczĊcia postĊpowania podatkowego ..................................................................... 868
III. Data wszczĊcia postĊpowania podatkowego....................................................................... 873
IV. Gwarancje realizacji zasady ogólnej czynnego udziaáu strony w postĊpowaniu podatkowym .................................................................................................................................... 877
Art. 165a. Odmowa wszczĊcia postĊpowania na Īądanie strony.............................................................. 878
Art. 165b. Podstawy i termin wszczĊcia postĊpowania podatkowego...................................................... 881
Art. 166. Wspóáuczestnictwo formalne .................................................................................................... 884
Art. 166a. àączne rozpoznanie spraw ...................................................................................................... 887
Art. 167. Rozszerzenie zakresu Īądania. Nowe Īądanie........................................................................... 888
I. Uwagi ogólne......................................................................................................................... 889
II. Przesáanki dopuszczalnoĞci rozszerzenia Īądania lub zgáoszenia nowego Īądania .............. 889
III. Forma orzeczenia o rozszerzeniu Īądania lub zgáoszeniu nowego Īądania. Skutki prawne
orzeczenia ........................................................................................................................... 890
Art. 168. Forma i treĞü podania ................................................................................................................ 891
Art. 169. Braki formalne podania............................................................................................................. 899
Art. 170. Brak wáaĞciwoĞci organu podatkowego .................................................................................... 902
Art. 171. WieloĞü ĪądaĔ w podaniu. Brak wáaĞciwoĞci............................................................................ 904
Rozdziaá 9. Metryki, protokoáy i adnotacje .......................................................................................... 909
Art. 171a. Metryka sprawy....................................................................................................................... 909
Art. 172. Protokóá z czynnoĞci postĊpowania........................................................................................... 911
Art. 173. Elementy materialne i formalne protokóáu ................................................................................ 914
Art. 174. Protokóá zeznaĔ......................................................................................................................... 915
Art. 175. Zaáączniki do protokóáu ............................................................................................................ 917
Art. 176. SkreĞlenia i poprawki w protokóle ............................................................................................ 917
Art. 177. Adnotacje w aktach sprawy....................................................................................................... 919
Rozdziaá 10. UdostĊpnianie akt ............................................................................................................. 921
Art. 178. Prawo strony wglądu do akt sprawy. Prawo sporządzania kopii............................................... 921
Art. 179. Ograniczenie prawa wglądu do akt sprawy ............................................................................... 925
XXIV
SPIS TREĝCI
Rozdziaá 11. Dowody .............................................................................................................................. 929
Art. 180. Otwarty system dowodów. OĞwiadczenie strony ...................................................................... 929
I. Uwagi ogólne......................................................................................................................... 929
II. Otwarty system Ğrodków dowodowych. Zasada równej mocy Ğrodków dowodowych ........ 932
III. Inicjatywa strony oraz organu podatkowego záoĪenia oĞwiadczenia. Miejsce oĞwiadczeĔ
strony w postĊpowaniu dowodowym.................................................................................. 933
Art. 181. System dowodów. Zasada bezpoĞrednioĞci............................................................................... 935
Art. 181a. SkutecznoĞü prawna podania lub deklaracji odwzorowanych cyfrowo. DopuszczalnoĞü przeciwdowodu .............................................................................................................................. 939
Art. 182. Przesáanki dopuszczalnoĞci wystąpienia o informacje do instytucji finansowych. Forma wystąpienia. Forma przkazania informacji..................................................................................... 940
Art. 183. Trzecia przesáanka dopuszczalnoĞci wystąpienia o informacje do instytucji finansowych
a prawa strony postĊpowania podatkowego.............................................................................. 944
Art. 184. Zasada zaufania do instytucji finansowych. Ograniczenie podmiotowe informacji. Wymagania treĞci Īądania udzielenia informacji..................................................................................... 945
Art. 185. Odmowa udzielenia informacji ................................................................................................. 947
Art. 186. Uchylony................................................................................................................................... 947
Art. 187. Zakres postĊpowania dowodowego........................................................................................... 947
I. Obowiązek organu podatkowego zebrania caáego materiaáu dowodowego ........................... 947
II. Obowiązek organu podatkowego rozpatrzenia caáego materiaáu dowodowego ................... 958
Art. 188. ĩądanie przeprowadzenia dowodów ......................................................................................... 959
Art. 189. Wyznaczenie terminu stronie do przedstawienia dowodu......................................................... 963
Art. 190. Prawo strony do czynnego udziaáu w postĊpowaniu dowodowym ........................................... 965
Art. 191. Zasada swobodnej oceny dowodów .......................................................................................... 966
Art. 192. Warunek uznania okolicznoĞci faktycznych za udowodnioną. Prawo strony............................ 969
Art. 193. Moc ksiąg podatkowych w postĊpowaniu dowodowym. Przesáanki utraty mocy ksiąg podatkowych. Obrona strony ............................................................................................................. 970
Art. 193a. Przekazanie ksiąg podatkowych w postaci elektronicznej....................................................... 975
Art. 194. Moc dokumentów urzĊdowych ................................................................................................. 976
Art. 194a. Odpis dokumentu urzĊdowego. Przesáanki dopuszczalnoĞci................................................... 982
Art. 195. Przesáanki zdolnoĞci Ğwiadka.................................................................................................... 985
Art. 196. Odmowa zeznaĔ. Odmowa odpowiedzi na pytania................................................................... 988
Art. 197. Opinia biegáego ......................................................................................................................... 992
Art. 198. OglĊdziny .................................................................................................................................. 997
Art. 199. Przesáuchanie strony.................................................................................................................. 998
Art. 199a. Ustalenie treĞci czynnoĞci prawnej przez organ podatkowy.................................................. 1002
Art. 200. Prawo strony do wypowiedzenia siĊ w sprawie zebranego materiaáu dowodowego. Termin
wyznaczony przez organ podatkowy....................................................................................... 1008
Rozdziaá 11a. Rozprawa....................................................................................................................... 1013
Art. 200a. Forma postĊpowania wyjaĞniającego w postĊpowaniu odwoáawczym........................................ 1013
XXV
SPIS TREĝCI
Art. 200b. Termin rozprawy. Prawo do przygotowania obrony ............................................................. 1016
Art. 200c. Kierownictwo rozprawą. Elementy kontradyktoryjnoĞci rozprawy.......................................... 1016
Art. 200d. Prawo stron do czynnego udziaáu w rozprawie ..................................................................... 1018
Rozdziaá 12. Zawieszenie postĊpowania ............................................................................................. 1019
Art. 201. Obligatoryjne zawieszenie postĊpowania. Fakultatywne zawieszenie postĊpowania z urzĊdu.
DopuszczalnoĞü wielokrotnego fakultatywnego zawieszenia postĊpowania. Forma zawieszenia postĊpowania. DorĊczenie postanowienia ......................................................................... 1019
Art. 202. DopuszczalnoĞü podejmowania czynnoĞci w postĊpowaniu zawieszonym ............................ 1030
Art. 203. Obowiązki organu podatkowego po zawieszeniu postĊpowania ze wzglĊdu na zagadnienie
wstĊpne.................................................................................................................................... 1030
Art. 204. Fakultatywne zawieszenie postĊpowania na wniosek strony .................................................. 1032
Art. 204a. Szczególna podstawa zawieszenia postĊpowania .................................................................. 1034
Art. 205. Forma podjĊcia zawieszonego postĊpowania.......................................................................... 1035
Art. 205a. Ustanie przyczyn obligatoryjnego zawieszenia postĊpowania .............................................. 1036
Art. 206. Skutki prawne zawieszenia postĊpowania............................................................................... 1037
Rozdziaá 13. Decyzje............................................................................................................................. 1039
Art. 207. PojĊcie decyzji organu podatkowego ...................................................................................... 1039
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 1039
II. PojĊcie decyzji materialne a procesowe ............................................................................. 1044
III. Decyzje organów jednoosobowych a kolegialnych........................................................... 1050
IV. RozstrzygniĊcie o istocie sprawy a zakoĔczenie w instancji ............................................ 1052
Art. 208. Umorzenie postĊpowania podatkowego.................................................................................. 1056
Art. 209. Wspóádziaáanie przy wydaniu decyzji podatkowej ................................................................. 1063
Art. 210. Elementy struktury decyzji podatkowej .................................................................................. 1068
Art. 211. Forma dorĊczenia decyzji........................................................................................................ 1079
Art. 212. Związanie organu decyzją podatkową..................................................................................... 1083
Art. 213. Uzupeánienie lub sprostowanie decyzji ................................................................................... 1085
Art. 214. Ochrona przed skutkiem báĊdnego pouczenia ......................................................................... 1088
Art. 215. Prostowanie báĊdów decyzji i wyjaĞnianie jej treĞci ............................................................... 1089
Rozdziaá 14. Postanowienia.................................................................................................................. 1093
Art. 216. PojĊcie postanowienia ............................................................................................................. 1093
Art. 217. Elementy struktury postanowienia .......................................................................................... 1095
Art. 218. Forma dorĊczenia postanowienia ............................................................................................ 1097
Art. 219. Stosowanie do postanowieĔ przepisów o decyzji.................................................................... 1097
Rozdziaá 15. Odwoáania ....................................................................................................................... 1101
Wprowadzenie........................................................................................................................................ 1101
Art. 220. Prawo odwoáania. Organ odwoáawczy .................................................................................... 1104
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 1104
II. Prawo odwoáania ................................................................................................................ 1105
XXVI
SPIS TREĝCI
III. Prawo odwoáania a nadzwyczajne tryby postĊpowania podatkowego .............................. 1106
IV. Prawo odwoáania a weryfikacja decyzji w postĊpowaniu przed sądem administracyjnym 1106
V. Legitymacja do wniesienia odwoáania ............................................................................... 1107
VI. Organy wáaĞciwe do rozpatrzenia odwoáania.................................................................... 1108
Art. 221. Prawo odwoáania od decyzji ministra wáaĞciwego do spraw finansów publicznych, decyzji
dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej oraz decyzji samorządowego kolegium odwoáawczego............................................................................................................................. 1109
Art. 222. Wymagania co do treĞci odwoáania......................................................................................... 1111
Art. 223. Tryb i termin wniesienia odwoáania ........................................................................................ 1115
Art. 223a. Uchylony ............................................................................................................................... 1121
Art. 224. Uchylony................................................................................................................................. 1121
Art. 224a. Uchylony ............................................................................................................................... 1121
Art. 224b. Uchylony............................................................................................................................... 1121
Art. 224c. Uchylony ............................................................................................................................... 1121
Art. 225. Uchylony................................................................................................................................. 1121
Art. 226. WzglĊdna dewolutywnoĞü odwoáania ..................................................................................... 1121
Art. 227. Obowiązki organu pierwszej instancji..................................................................................... 1123
Art. 228. PostĊpowanie wstĊpne przed organem odwoáawczym............................................................ 1124
I. NiedopuszczalnoĞü odwoáania ............................................................................................. 1125
II. Uchybienie terminu do wniesienia odwoáania.................................................................... 1125
III. Kontrola speánienia wymagaĔ co do treĞci odwoáania ...................................................... 1129
IV. Forma zakoĔczenia postĊpowania wstĊpnego organu odwoáawczego .............................. 1129
Art. 229. Granice postĊpowania dowodowego....................................................................................... 1130
Art. 230. Uchylony................................................................................................................................. 1137
Art. 231. Uchylony................................................................................................................................. 1139
Art. 232. CofniĊcie odwoáania................................................................................................................ 1139
Art. 233. Rodzaje decyzji odwoáawczych .............................................................................................. 1140
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 1141
II. Rodzaje decyzji odwoáawczych.......................................................................................... 1142
III. Umorzenie postĊpowania odwoáawczego ......................................................................... 1156
Art. 234. Zakaz reformationis in peius................................................................................................... 1157
Art. 234a. Zwrot akt sprawy do organu pierwszej instancji ................................................................... 1161
Art. 235. Odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących postĊpowania przed organami pierwszej instancji ...................................................................................................................................... 1161
Rozdziaá 16. ZaĪalenia ......................................................................................................................... 1163
Art. 236. Prawo zaĪalenia. Termin ......................................................................................................... 1163
Art. 237. Prawo zaĪalenia niesamoistnego ............................................................................................. 1164
Art. 238. Uchylony................................................................................................................................. 1164
Art. 239. Odesáanie................................................................................................................................. 1165
XXVII
SPIS TREĝCI
Rozdziaá 16a. Wykonanie decyzji........................................................................................................ 1167
Art. 239a. WykonalnoĞü decyzji nieostatecznej ..................................................................................... 1167
Art. 239b. Rygor natychmiastowej wykonalnoĞci. Przesáanki i forma nadania......................................... 1168
Art. 239c. Rygor natychmiastowej wykonalnoĞci z mocy prawa ........................................................... 1171
Art. 239d. Ograniczenie dopuszczalnoĞci nadania rygoru natychmiastowej wykonalnoĞci ................... 1171
Art. 239e. WykonalnoĞü decyzji ostatecznej .......................................................................................... 1172
Art. 239f. Wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej......................................................................... 1172
Art. 239g. Dobrowolne wykonanie decyzji ostatecznej ......................................................................... 1174
Art. 239h. Skutki wstrzymania wykonania decyzji ostatecznej na naliczanie odsetek ........................... 1175
Art. 239i. Skutki ustanowienia hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego dla wykonania decyzji1176
Art. 239j. Odpowiednie stosowanie do wykonalnoĞci postanowieĔ....................................................... 1176
Rozdziaá 17. Wznowienie postĊpowania ............................................................................................. 1177
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 1177
II. Wznowienie postĊpowania a inne tryby weryfikacji decyzji na drodze administracyjnej .. 1178
III. Wznowienie postĊpowania a weryfikacja decyzji przez sąd administracyjny................... 1181
Art. 240. Przesáanki wznowienia postĊpowania ..................................................................................... 1185
I. Przesáanki wznowienia postĊpowania.................................................................................. 1186
II. Zaáatwienie sprawy decyzją ostateczną (przesáanka pozytywna) ....................................... 1186
III. Wystąpienie jednej z wyliczonych wyczerpująco w art. 240 § 1 podstaw prawnych wznowienia postĊpowania (przesáanka pozytywna) .................................................................. 1189
IV. Konsekwencje prawne braku przesáanek dla dopuszczalnoĞci wszczĊcia postĊpowania ... 1208
Art. 241. Inicjatywa wszczĊcia postĊpowania. Termin záoĪenia Īądania ............................................... 1209
Art. 242. Uchylony................................................................................................................................. 1214
Art. 243. DopuszczalnoĞü wznowienia postĊpowania. Forma wszczĊcia postĊpowania w sprawie wznowienia postĊpowania. Forma odmowy wszczĊcia tego postĊpowania..................................... 1214
I. DopuszczalnoĞü wznowienia postĊpowania......................................................................... 1215
II. Forma wszczĊcia postĊpowania w sprawie wznowienia postĊpowania .............................. 1218
III. Forma odmowy wszczĊcia postĊpowania w sprawie wznowienia postĊpowania .............. 1219
IV. Granice postĊpowania rozpoznawczego wznowionego postĊpowania.............................. 1220
Art. 244. WáaĞciwoĞü organów w sprawie wznowienia postĊpowania................................................... 1222
Art. 245. Rodzaje decyzji koĔczących wznowione postĊpowanie.......................................................... 1224
I. Rodzaje decyzji koĔczących postĊpowanie w sprawie wznowienia postĊpowania.............. 1225
II. ĝrodki zaskarĪenia od decyzji koĔczących postĊpowanie w sprawie wznowienia postĊpowania .................................................................................................................................. 1231
Art. 246. DopuszczalnoĞü wstrzymania wykonania decyzji................................................................... 1232
Rozdziaá 18. Stwierdzenie niewaĪnoĞci decyzji .................................................................................. 1235
Art. 247. Przesáanki stwierdzenia niewaĪnoĞci decyzji .......................................................................... 1235
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 1235
II. Zakres stosowania przepisów ............................................................................................. 1239
III. Przesáanki stwierdzenia niewaĪnoĞci decyzji .................................................................... 1244
IV. Przesáanki odmowy stwierdzenia niewaĪnoĞci decyzji..................................................... 1264
XXVIII
SPIS TREĝCI
Art. 248. Tryb postĊpowania i wáaĞciwoĞü organów .............................................................................. 1267
Art. 249. NiedopuszczalnoĞü wszczĊcia postĊpowania .......................................................................... 1270
Art. 250. Uchylony................................................................................................................................. 1272
Art. 251. Uchylony................................................................................................................................. 1272
Art. 252. Wstrzymanie wykonania decyzji dotkniĊtej wadą................................................................... 1272
Rozdziaá 19. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej ..................................................................... 1275
Art. 253. Wzruszenie decyzji nietworzącej praw nabytych.................................................................... 1275
Art. 253a. Wzruszanie decyzji tworzących prawa nabyte ...................................................................... 1280
Art. 253b. Decyzje ostateczne niepodlegające wzruszeniu .................................................................... 1285
Art. 254. Zmiana decyzji w sprawie zobowiązania podatkowego.......................................................... 1287
Art. 255. Uchylenie decyzji zlecającej dodatkową czynnoĞü ................................................................. 1290
Art. 256. Ograniczenie terminem wszczĊcia postĊpowania w sprawie wzruszenia decyzji ................... 1293
Art. 257. Uchylony................................................................................................................................. 1294
Rozdziaá 20. WygaĞniĊcie decyzji ........................................................................................................ 1295
Art. 258. Podstawy stwierdzenia wygaĞniĊcia decyzji ........................................................................... 1295
Art. 259. WygaĞniĊcie decyzji z mocy prawa ........................................................................................ 1301
Art. 259a. WygaĞniĊcie z mocy prawa decyzji stwierdzającej nadpáatĊ podatku ................................... 1303
Rozdziaá 21. OdpowiedzialnoĞü odszkodowawcza ............................................................................. 1305
Art. 260. Podstawy roszczenia odszkodowawczego............................................................................... 1305
Art. 261. Uchylony................................................................................................................................. 1307
Rozdziaá 22. Kary porządkowe............................................................................................................ 1309
Art. 262. Podstawy i tryb wymierzania kar porządkowych.................................................................... 1309
Art. 262a. Waloryzacja maksymalnej kwoty kary porządkowej ............................................................ 1315
Art. 263. WáaĞciwoĞü organu, Ğrodki przymusu, przedawnienie............................................................ 1316
Rozdziaá 23. Koszty postĊpowania ...................................................................................................... 1319
Art. 264. Podziaá kosztów postĊpowania................................................................................................ 1319
Art. 265. Skáadniki kosztów postĊpowania ............................................................................................ 1319
Art. 266. Zwrot kosztów udziaáu w postĊpowaniu jego uczestnikom .................................................... 1324
Art. 267. Koszty postĊpowania ponoszone przez strony ........................................................................ 1325
Art. 268. Koszty dodatkowe obciąĪające uczestników postĊpowania .................................................... 1327
Art. 269. TreĞü postanowienia w sprawie kosztów postĊpowania.......................................................... 1329
Art. 270. DopuszczalnoĞü umorzenia kosztów postĊpowania ................................................................ 1329
Art. 270a. Forma rozstrzygania w sprawach kosztów postĊpowania ..................................................... 1330
Art. 270b. Delegacja ustawowa.............................................................................................................. 1331
Art. 271. Egzekucja kwot kosztów postĊpowania; przedawnienie ......................................................... 1331
XXIX
SPIS TREĝCI
DZIAà V. CZYNNOĝCI SPRAWDZAJĄCE................................................................................... 1333
Art. 272. Cel czynnoĞci sprawdzających................................................................................................ 1335
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 1335
II. Cel czynnoĞci sprawdzających ........................................................................................... 1336
Art. 272a. CzynnoĞci sprawdzające biura wymiany informacji o podatku VAT....................................... 1339
Art. 273. Uchylony................................................................................................................................. 1340
Art. 274. Korekta deklaracji – przez organ podatkowy lub podatnika.................................................... 1340
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 1341
II. Korekta deklaracji przez organ podatkowy ........................................................................ 1342
III. Wezwanie do dokonania korekty deklaracji...................................................................... 1343
Art. 274a. ĩądanie záoĪenia deklaracji lub wyjaĞnienia przyczyn jej niezáoĪenia......................................... 1344
Art. 274b. PrzedáuĪenie terminu zwrotu podatku ................................................................................... 1346
Art. 274c. Kontrola krzyĪowa; instytucja tzw. pomocy prawnej przy realizacji czynnoĞci sprawdzających .................................................................................................................................... 1347
Art. 275. Kontrola prawidáowoĞci skorzystania z ulg podatkowych ...................................................... 1349
Art. 276. Weryfikacja poniesienia wydatków na cele mieszkaniowe i inwestycyjne............................. 1350
Art. 277. Odpowiednie stosowanie przepisów ....................................................................................... 1352
Art. 278. PostĊpowanie z deklaracją po wyáączeniu organu podatkowego ............................................ 1352
Art. 278a. Uchylony ............................................................................................................................... 1352
Art. 279. Uchylony................................................................................................................................. 1352
Art. 280. Odpowiednie stosowanie przepisów ....................................................................................... 1353
DZIAà VI. KONTROLA PODATKOWA......................................................................................... 1355
Art. 281. Cele kontroli podatkowej ........................................................................................................ 1357
I. Rola kontroli podatkowej w postĊpowaniu podatkowym .................................................... 1357
II. Cele kontroli podatkowej ................................................................................................... 1359
Art. 281a. Uchylony. .............................................................................................................................. 1360
Art. 282. PodjĊcie kontroli ..................................................................................................................... 1360
Art. 282a. WzglĊdny zakaz ponownego wszczĊcia kontroli w sprawie ................................................. 1361
Art. 282b. Zawiadomienie o zamiarze wszczĊcia kontroli podatkowej.................................................. 1362
Art. 282c. Ograniczenie zasady zawiadamiania o zamiarze wszczĊcia kontroli podatkowej ................. 1364
Art. 283. UpowaĪnienie do przeprowadzenia kontroli ........................................................................... 1366
Art. 284. WszczĊcie kontroli podatkowej............................................................................................... 1369
Art. 284a. WszczĊcie kontroli podatkowej bez dorĊczenia upowaĪnienia ............................................. 1372
Art. 284b. Zasada szybkoĞci kontroli ..................................................................................................... 1374
Art. 285. Uczestnictwo w czynnoĞciach kontrolnych............................................................................. 1376
Art. 285a. Miejsce i czas przeprowadzania czynnoĞci kontrolnych ....................................................... 1377
Art. 285b. Prowadzenie kontroli w siedzibie organu podatkowego ....................................................... 1378
XXX
SPIS TREĝCI
Art. 286. Uprawnienia kontrolującego ................................................................................................... 1379
Art. 286a. Udzielenie pomocy (asysty) kontrolującemu......................................................................... 1381
Art. 287. Obowiązki kontrolowanego .................................................................................................... 1383
Art. 288. OglĊdziny i przeszukanie ........................................................................................................ 1385
Art. 288a. Uchylony ............................................................................................................................... 1388
Art. 289. Zawiadomienie o przeprowadzeniu dowodu ........................................................................... 1388
Art. 290. Dokumentowanie przebiegu kontroli ...................................................................................... 1389
Art. 290a. Delegacja do wydania rozporządzenia .................................................................................. 1392
Art. 290b. Kontrola przeprowadzona przez niewáaĞciwy organ ............................................................. 1392
Art. 291. ZakoĔczenie kontroli oraz zastrzeĪenia i wyjaĞnienia do protokoáu kontroli .......................... 1393
Art. 291a. Porozumienia z obcymi wáadzami......................................................................................... 1395
Art. 291b. Obowiązek zawiadomienia organu podatkowego o zmianie swojego adresu........................... 1395
Art. 291c. Kontrola dziaáalnoĞci gospodarczej podatnika bĊdącego przedsiĊbiorcą ............................... 1396
Art. 291d. Odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących kontrolowanego ...................................... 1398
Art. 292. Odpowiednie stosowanie przepisów ....................................................................................... 1399
DZIAà VII. TAJEMNICA SKARBOWA.......................................................................................... 1401
Art. 293. Dane objĊte tajemnicą skarbową ............................................................................................. 1403
I. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 1403
II. Zakres przedmiotowy tajemnicy skarbowej ....................................................................... 1404
Art. 294. Podmioty zobowiązane do przestrzegania tajemnicy skarbowej............................................. 1405
Art. 295. Tajemnica bankowa objĊta tajemnicą skarbową ..................................................................... 1407
Art. 295a. DostĊp do informacji ujawnionych w postĊpowaniu w sprawie ustalania cen transakcyjnych 1409
Art. 296. Przechowywanie informacji objĊtych tajemnicą bankową...................................................... 1410
Art. 297. Podmioty, którym mogą byü udostĊpnione akta zawierające tajemnicĊ bankową................... 1411
Art. 297a. UdostĊpnianie informacji uzyskanych od paĔstw czáonkowskich Unii Europejskiej ............ 1413
Art. 297b. UdostĊpnianie akt dotyczących porozumieĔ w sprawie ustalenia cen transakcyjnych.......... 1414
Art. 298. UdostĊpnienie akt niezawierających tajemnicy bankowej ...................................................... 1415
Art. 299. UdostĊpnianie informacji zawartych w aktach spraw podatkowych ....................................... 1416
Art. 299a. Oznaczenie akt i dokumentów klauzulą ,,Tajemnica skarbowa”........................................... 1419
Art. 299b. Zgoda ministra wáaĞciwego do spraw finansów publicznych na ujawnienie informacji stanowiących tajemnicĊ skarbową................................................................................................. 1420
Art. 299c. UdostĊpnianie informacji ...................................................................................................... 1421
Art. 299d. UdostĊpnianie informacji wynikających z akt spraw podatkowych ...................................... 1422
Art. 300. Uchylony................................................................................................................................. 1422
Art. 301. Informacje skarbowe a prawo strony do wglądu w akta sprawy ............................................. 1422
XXXI
SPIS TREĝCI
Art. 302. Uchylony................................................................................................................................. 1423
Art. 303. Uchylony................................................................................................................................. 1423
Art. 304. Uchylony................................................................................................................................. 1423
Art. 305. Zbiorcze informacje podatkowe.............................................................................................. 1423
DZIAà VIIa. WYMIANA INFORMACJI PODATKOWYCH Z INNYMI PAēSTWAMI ......... 1425
Rozdziaá 1. Zasady ogólne wymiany informacji podatkowych......................................................... 1427
Art. 305a. Informacje udostĊpniane wáadzom paĔstw nienaleĪących do Unii Europejskiej................... 1427
Rozdziaá 2. Szczególne zasady wymiany informacji podatkowych z paĔstwami czáonkowskimi
Unii Europejskiej .............................................................................................................. 1433
Art. 305b. Zakres przedmiotowy informacji .......................................................................................... 1433
Art. 305c. Podmioty wystĊpujące o udzielenie informacji ..................................................................... 1436
Art. 305d. Udzielanie informacji na wniosek lub z urzĊdu .................................................................... 1438
Art. 305e. Dane jakie powinien zawieraü wniosek o udzielenie informacji ........................................... 1440
Art. 305f. WszczĊcie postĊpowania w sprawie udzielenia informacji.................................................... 1441
Art. 305g. Wezwanie obcej wáadzy o nadesáanie danych uzupeániających do wniosku o udzielenie
informacji.............................................................................................................................. 1443
Art. 305h. Odmowa udzielenia informacji ............................................................................................. 1444
Art. 305i. Wycofanie wniosku o udzielenie informacji .......................................................................... 1446
Art. 305j. Stosowanie przepisów Dziaáu IV Ordynacji ,,PostĊpowanie podatkowe” w sprawach o udzielenie informacji ...................................................................................................................... 1446
Art. 305ja. Informacje udzielane z urzĊdu przez Ministra Finansów dotyczące podatku dochodowego
od osób fizycznych................................................................................................................ 1447
Art. 305k. Udzielanie informacji z urzĊdu ............................................................................................. 1448
Art. 305ka. Potwierdzenie otrzymania informacji z urzĊdu ................................................................... 1450
Art. 305l. Porozumienia w zakresie szczegóáowych zasad i trybu wymiany informacji ........................ 1451
Art. 305la. Porozumienia w sprawie przebywania przedstawicieli paĔstw unijnych w siedzibach organów podatkowych oraz ich obecnoĞci w toku postĊpowaĔ podatkowych i kontroli podatkowych ................................................................................................................................. 1452
Art. 305m. Przekazywanie informacji innym – niĪ udzielające informacje – paĔstwom Unii Europejskiej ................................................................................................................................. 1453
Art. 305ma. Informacja zwrotna ............................................................................................................ 1453
Art. 305mb. Wymiana informacji za pomocą Ğrodków komunikacji elektronicznej.............................. 1454
Rozdziaá 3. Szczegóáowe zasady wymiany informacji o przychodach (dochodach) z oszczĊdnoĞci 1457
Art. 305n. Zakres informacji podatkowych dotyczących przychodów – dochodów – z oszczĊdnoĞci osób
fizycznych ............................................................................................................................ 1457
Art. 305o. UdostĊpnianie informacji ...................................................................................................... 1459
XXXII
SPIS TREĝCI
DZIAà VIII. PRZEPISY KARNE...................................................................................................... 1461
Art. 306. OdpowiedzialnoĞü karna za naruszenie tajemnicy skarbowej ................................................. 1463
DZIAà VIIIA. ZAĝWIADCZENIA ................................................................................................... 1465
Art. 306a. Przesáanki wydawania zaĞwiadczeĔ ...................................................................................... 1467
Art. 306b. Potwierdzenie faktów lub stanu prawnego wynikających z danych organu .......................... 1471
Art. 306c. Odmowa wydania zaĞwiadczenia .......................................................................................... 1473
Art. 306d. Zakaz Īądania przez organ zaĞwiadczeĔ ............................................................................... 1474
Art. 306e. ZaĞwiadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zalegáoĞci...................... 1476
Art. 306f. ZaĞwiadczenie o wysokoĞci zobowiązaĔ spadkodawcy......................................................... 1480
Art. 306g. ZaĞwiadczenie o wysokoĞci zalegáoĞci podatkowych zbywającego...................................... 1481
Art. 306h. ZaĞwiadczenie o wysokoĞci zalegáoĞci podatkowych podatnika na Īądanie osób trzecich ... 1482
Art. 306ha. ZaĞwiadczenie dla celów udzielenia kredytu....................................................................... 1485
Art. 306i. ZaĞwiadczenie o wysokoĞci dochodu lub obrotu wnioskodawcy........................................... 1485
Art. 306j. Tryb wydawania zaĞwiadczeĔ oraz ich wzory ....................................................................... 1486
Art. 306k. Odpowiednie stosowanie przepisów ..................................................................................... 1489
Art. 306l. Certyfikat rezydencji.............................................................................................................. 1490
Art. 306m. ZaĞwiadczenie o miejscu zamieszkania w Polsce osoby fizycznej osiągającej przychody
(dochody), z oszczĊdnoĞci ze Ĩródeá przychodów poáoĪonych w niektórych krajach............ 1490
Art. 306n. Delegacja............................................................................................................................... 1491
DZIAà IX. ZMIANY W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH, PRZEPISY PRZEJĝCIOWE
I KOēCOWE.................................................................................................................... 1493
Rozdziaá 1. Zmiany w przepisach obowiązujących............................................................................ 1495
Art. 307-323. PominiĊte ......................................................................................................................... 1495
Rozdziaá 2. Przepisy przejĞciowe......................................................................................................... 1495
Art. 324. Sprawy wszczĊte przed dniem 1 stycznia 1998 r. ................................................................... 1495
Art. 325. Przepisy stosowane do wniosków o zaniechanie poboru podatków........................................ 1496
Art. 326. WygaĞniĊcie hipoteki ustawowej ............................................................................................ 1496
Art. 327. WygaĞniĊcie zastawów ustawowych....................................................................................... 1497
Art. 328. Potrącenie wierzytelnoĞci........................................................................................................ 1497
Art. 329. Stosowanie terminów .............................................................................................................. 1497
Art. 330. Zwrot nadpáaty ........................................................................................................................ 1498
Art. 331. Prawo do skorygowania deklaracji.......................................................................................... 1499
Art. 332. OdpowiedzialnoĞü osób trzecich ............................................................................................. 1500
Art. 333. OdpowiedzialnoĞü osoby prawnej powstaáej w wyniku podziaáu ........................................... 1500
Art. 334. Odwoáania wniesione do podatkowej komisji odwoáawczej ................................................... 1500
XXXIII
SPIS TREĝCI
Art. 335. Odwoáania wniesione przed dniem 1 stycznia 1998 r. ............................................................ 1501
Art. 336. Wnioski o uchylenie lub zmianĊ decyzji ostatecznej .............................................................. 1501
Art. 337. ĩądanie uchylenia, zmiany lub stwierdzenia niewaĪnoĞci decyzji ostatecznej ....................... 1501
Art. 338. Umorzenie postĊpowania ........................................................................................................ 1502
Art. 339. Stosowanie przepisów............................................................................................................. 1502
Art. 340. OĞwiadczenia .......................................................................................................................... 1502
Art. 341. Przepisy powoáujące siĊ na ustawĊ o zobowiązaniach podatkowych...................................... 1503
Art. 342. Wniosek o ograniczenie zakresu informacji............................................................................ 1503
Rozdziaá 3. Przepisy koĔcowe.............................................................................................................. 1505
Art. 343. Utrata mocy obowiązującej przepisów.................................................................................... 1505
Art. 344. WejĞcie w Īycie ustawy .......................................................................................................... 1505
ZAàĄCZNIKI (AKTY PRAWNE) .................................................................................................... 1507
1. Ustawa z dnia 12 wrzeĞnia 2002 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. ...................................................................................................................... 1509
2. Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw....................................................................................................................... 1511
3. Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. ...................................................................................................................... 1513
4. Ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. ...................................................................................................................... 1515
5. Ustawa z dnia 24 wrzeĞnia 2010 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i páatników.................................................................... 1517
6. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postĊpowania administracyjnego oraz
ustawy – Ordynacja podatkowa. ...................................................................................................... 1519
7. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za
zwáokĊ oraz opáaty prolongacyjnej, a takĪe zakresu informacji, które muszą byü zawarte w rachunkach ......................................................................................................................................... 1521
8. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie zaĞwiadczeĔ wydawanych przez organy podatkowe ......................................................................................................... 1525
9. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 1 marca 2012 r. w sprawie rodzajów spraw, w których
jest wyáączony obowiązek prowadzenia metryki sprawy ................................................................ 1529
10. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 marca 2012 r. w sprawie wzoru i sposobu prowadzenia metryki sprawy .......................................................................................................................... 1531
11. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaáalnoĞci gospodarczej ............................................ 1533
Skorowidz rzeczowy ............................................................................................................................. 1543
XXXIV