Opole, 17 grudnia 2008

Kierunek studiów………… SOCJOLOGIA
Nazwa kursu …………….. ZRÓŻNICOWANIE SPOŁECZNE
Kod kursu ……………….. 02.06-D(ps)-ZSP
02.06-Z(ps)-ZSP
Wymiar godzinowy / forma zajęć: 30 w i 30 ćw.
Semestr studiów: III (studia drugiego stopnia/magisterskie)
Tryb studiów: niestacjonarne/stacjonarne
Warunki zaliczenia: aktywny udział w zajęciach, kolokwium - test, przygotowanie i prezentacja
referatu + Egzamin ustny
Osoba (osoby) prowadząca zajęcia: dr Borys Cymbrowski (w), mgr Mariusz Zwarycz (ćw).
Opisu kursu:
Kurs obejmuje w sposób syntetyczny koncepcje i teorie diagnozujące uwarunkowania,
mechanizmy, strukturę i dynamikę zróżnicowań społecznych. Dostarcza instrumentów do analizy
obszarów konfliktów społecznych wywoływanych przez zróżnicowany dostęp do istotnych
zasobów lub różnice położenia w strukturze statusów i ról społecznych. Pozwala na zrozumienie
i interpretację wielowymiarowości oraz pluralizmu społeczeństwa polskiego.
Literatura podstawowa:
A. Kojder (red.), Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowania społeczne, Kraków 2007.
H. Domański, Struktura społeczna, Warszawa 2007.
H. Domański (red.), Zmiany stratyfikacji społecznej w Polsce, Warszawa 2008.
P. Sztompka, Socjologia zmiany społecznej, Kraków 2005.
LEGENDA:
W – wykład
Ćw. – ćwiczenia
K – konwersatorium
L – laboratorium
PROGRAMOWE TREŚCI ZAJĘĆ
wykłady:
Liczba godzin na studiach
L.P.
TREŚCI KSZTAŁCENIA
(tematy zajęć)
stacjonarne
w.
ćw.
niestacjonarne
w.
1.
Socjologia jako nauka o zróżnicowaniach społecznych
2
2.
Industrializacja i urbanizacja: stany i klasy społeczne
2
3.
Klasy społeczne od Karola Marksa do Erica O.
Wrighta
2
4.
Nieklasowe koncepcje zróżnicowań społecznych:
kulturalistyczna analiza stosunków społecznych
wczesnej socjologii amerykańskiej
2
5.
Nieklasowe koncepcje zróżnicowań społecznych:
środowiska społeczne (milieux): Michael Vester
2
6.
Nieklasowe koncepcje zróżnicowań społecznych: Jan
Pakulski
2
7.
Zróżnicowania etniczne w ujęciu klasowym i
kulturowym: próba porównania
2
8.
Ekonomia polityczna a społeczeństwo: o planowaniu
struktury społecznej w Polsce Ludowej
2
9.
Przemiany zróżnicowania społecznego w Polsce w XX
w.: stany – klasy – społeczeństwo bezklasowe –
powrót klas
2
10.
Zróżnicowania przestrzenne jako wyraz zróżnicowań
społecznych: Miasto: doświadczenia Helen M. i
Roberta S. Lyndów oraz Herberta Gansa
2
11.
Zróżnicowania przestrzenne jako wyraz zróżnicowań
społecznych: wymiar regionalny: Gunnar Myrdal i
„kumulatywna przyczynowość okrężna”
2
ćw.
12.
13.
14.
15.
Zróżnicowania przestrzenne jako wyraz zróżnicowań
społecznych: Anssi Paasi: różnice między regionami i
ich postrzeganie jako rodzaj stosunków społecznych
2
Reguły społecznego różnicowania się: teoria grup
odniesienia vs. teoria habitusu
2
Statyczne i dynamiczne wizje zróżnicowań
społecznych: socjologowie historyczni jako krytycy
funkcjonalizmu drugiej połowy XX w.
2
Zróżnicowania płciowe a struktura społeczna: nurt
feministyczny i teoria gender
2
ćwiczenia:
Liczba godzin na studiach
L.P.
TREŚCI KSZTAŁCENIA
(tematy zajęć)
stacjonarne
w.
ćw.
niestacjonarne
w.
ćw.
1.
Zróżnicowanie
społeczne
w
perspektywie
socjologicznej (teoria funkcjonalna i konfliktowa).
2
2
2.
Wpływ uwarunkowań historycznych na zróżnicowanie
społeczne w społeczeństwie polskim.
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Zróżnicowanie społeczne a zróżnicowanie kulturowe.
3.
4.
5.
Ujęcie przedmiotowe:
Geneza nierówności edukacyjnych (dziedziczenie
i funkcjonowanie systemu oświaty).
Zróżnicowanie ekonomiczne: rozpiętość płac,
zamożność, ubóstwo, wykluczenie społeczne.
Elity, władza i system polityczny.
6.
Prestiż społeczny.
7.
Kondycja zdrowotna społeczeństwa polskiego.
8.
2
2
9.
Religia i religijność w społeczeństwie polskim znaczenie i dynamika.
2
2
10.
Ujęcie podmiotowe:
Klasa średnia, inteligencja, intelektualiści.
2
2
2
2
12.
Młodzież i bariery społeczno – zawodowe. Starzenie
się społeczeństwa polskiego.
2
2
13.
Usytuowanie w strukturze przestrzennej wsi i miasta
a wytwarzanie zróżnicowań.
2
2
2
2
2
2
Płeć jako czynnik zróżnicowania społecznego.
11.
Przestrzeń miejska.
14.
Legitymizacja nierówności.
15.