Klimatyzacja - Budujemy Dom
Transkrypt
Klimatyzacja - Budujemy Dom
fot. Daikin RAPORT WENTYLACJA I KLIMATYZACJA Klimatyzacja Monika Czeczotek GorÈce lato juĝ minÚïo, ale wkrótce nadejdzie znowu. A z nim nowe fale upaïów. Warto wiÚc skorzystaÊ z obniĝek posezonowych i zamontowaÊ w domu klimatyzacjÚ. Komfortowo nie tylko latem Chociaĝ klimatyzacja nie jest w domu niezbÚdna, jednak zamontowanie jej lub brak wydatnie wpïywajÈ na nasze samopoczucie latem. Prawidïowo wykonana klimatyzacja stwarza warunki, w których czïowiek czuje siÚ komfortowo i wygodnie. Zapewnia utrzymanie odpowiedniej temperatury i wilgotnoĂci. Jednak to kosztuje i to sporo – koszt pracy jednego zwykïego klimatyzatora wynosi 50–100 zï miesiÚcznie. Dlatego popularne stajÈ siÚ takĝe systemy uproszczone lub bazujÈce na zupeïnie innych rozwiÈzaniach technicznych, tak ĝeby póěniej moĝna byïo z nich tanio korzystaÊ. Klimatyzatory i ich rodzaje Najpopularniejszym sposobem ochïadzania domu sÈ klimatyzatory, a dziÚki temu, ĝe ich cena ciÈgle spada, stajÈ siÚ coraz bardziej dostÚpne dla przeciÚtnych inwe- 104 BUDUJEMY DOM BD10_Raport_klimatyzacja.indd 104 10/2008 2008-09-29 20:20:07 wentylator skraplacz parownik 15–18°C Jak zbudowany jest i jak dziaïa klimatyzator? sprÚĝarka 24–26°C Kaĝdy klimatyzator skïada siÚ z nastÚpujÈcych elementów: sprÚĝarki, urzÈdzenia rozprÚĝnego z wentylatorami, parownika, skraplacza z wentylatorem. W klimatyzatorze zamontowany jest ponadto filtr powietrza. W pokoju alergika moĝemy zamontowaÊ filtr wyĝszej klasy. Czynnik roboczy, czyli freon, krÈĝy pomiÚdzy parownikiem i skraplaczem – w parowniku odbiera ciepïo z pomieszczenia, a w skraplaczu oddaje je do otoczenia. W ten sposób powietrze w pomieszczeniu jest ochïadzane, a odebrane ciepïo usuwane poza budynek. Monoblok czy split? Klimatyzatory monoblokowe. MajÈ wszystkie elementy w jednej obudowie. W wersji przenoĂnej taki klimatyzator pracuje bardzo gïoĂno. SÈ teĝ klimatyzatory monoblokowe stacjonarne – sÈ nimi klimatyzatory okienne. Na zewnÈtrz okna wystawia siÚ ich czÚĂÊ haïasujÈcÈ, cichsza montowana jest od strony pomieszczenia. WadÈ tych klimatyzatorów jest zmniejszenie powierzch- 50°C odpïyw wody w Ărodku na zewnÈtrz Zasada dziaïania klimatyzatora ni okna, niezbyt estetyczny wyglÈd i nie do koñca wyeliminowany haïas. Klimatyzatory typu split. W wiÚkszoĂci urzÈdzeñ sprÚĝarka, urzÈdzenie rozprÚĝne i skraplacz – elementy, które najbardziej haïasujÈ, wystawiane sÈ za okno jako jednostka zewnÚtrzna, a cichszÈ jednostkÚ wewnÚtrznÈ montuje siÚ w pomieszczeniu. Tak wïaĂnie skonstruowane sÈ klimatyzatory typu split, zarówno przenoĂne, jak i montowane na staïe. Obydwie czÚĂci poïÈczone sÈ cienkimi rurkami freonowymi, które na zewnÈtrz wyprowadza siÚ z klimatyzato- Klimatyzator przenoĂny monoblokowy moĝna ïatwo przenieĂÊ z jednego pomieszczenia do drugiego, a rurÚ odprowadzajÈcÈ gorÈce powietrze wystarczy wystawiÊ za okno rów stacjonarnych – przez otwory w Ăcianie, a z przenoĂnych – przez uchylone okno. Najpopularniejsze i najnowoczeĂniejsze Za takie uwaĝa siÚ klimatyzatory stacjonarne typu split, o których moĝna powiedzieÊ, ĝe zdominowaïy rynek. SÈ wydajne i ekonomiczne, a jednoczeĂnie ciche. Nie zajmujÈ teĝ wiele miejsca, a najczÚĂciej montuje siÚ je przy suficie. Najpopularniejsze sÈ nieduĝe i estetycznie wykonane klimatyzatory Ăcienne, przeznaczone do niewielkich pomieszczeñ, a wiÚc odpowiednie do domów jednorodzin- Klimatyzator okienny jest równieĝ klimatyzatorem monoblokowym, ale haïasujÈca czÚĂÊ urzÈdzenia jest wystawiona za okno klimatyzator okienny fot. LG Elektronic PrzenoĂne czy stacjonarne? s Do wyboru mam mamy dwa rodzaje klimatyzatorów – przenoĂ przenoĂne i typu split. PrzenoĂny moĝemy dowolnie dowoln przestawiaÊ i korzystaÊ z niego w pomie pomieszczeniu, w którym wïaĂnie przebywamy. Jes Jest gotowy do pracy od razu po przyniesieniu ze sklepu. Stacjonarny, zamontowany na sstaïe na Ăcianie lub suficie w wybranym pomieszczeniu, po bÚdzie chïodziï jedynie to pomieszczenie, w którym siÚ znajduje. 30–35°C fot. Desa storów. Proste modele tylko chïodzÈ, droĝsze mogÈ takĝe ogrzewaÊ i osuszaÊ pomieszczenia. Jednego tylko klimatyzatory nie robiÈ – nie doprowadzajÈ Ăwieĝego powietrza do pomieszczeñ, a zatem nie zastÚpujÈ wentylacji. Klimatyzacja musi byÊ zatem dod atkow wÈ instala datkowÈ instalacjÈ – oprócz, a nie zamiast wenty ylacji, co oczywiĂcie oc wentylacji, oznacza dodatkowy ko szt. koszt. ok. 40°C BUDUJEMY DOM BD10_Raport_klimatyzacja.indd 105 10/2008 105 2008-09-29 20:20:28 rurki freonowe jednostka wewnÚtrzna jednostka zewnÚtrzna jednostka wewnÚtrzna odprowadzenie kondensatu jednostka zewnÚtrzna Najpopularniejsze sÈ klimatyzatory Ăcienne – mogÈ siÚ róĝniÊ wyglÈdem i funkcjami nych. Oprócz Ăciennych produkuje siÚ teĝ klimatyzatory: przypodïogowo-podsufitowe, które montuje siÚ na Ăcianie przy suficie lub podïodze, kasetonowe (wbudowywane w sufit podwieszany), kanaïowe – rzadko stosowane w domach jednorodzinnych. Szczególnie warte polecenia sÈ klimatyzatory przypodïogowo-przysufitowe. Gdy sÈ zamontowane pod parapetem, blokujÈ napïyw gorÈcego powietrza z zewnÈtrz, a jeĝeli pod sufitem – nadmuchiwane przez nie chïodne powietrze rozpïywa siÚ równomiernie po suficie i ïagodnie opada, mieszajÈc siÚ z ciepïym, dziÚki czemu nie odczuwamy strug chïodnego powietrza. SzczególnÈ uwagÚ warto zwróciÊ na klimatyzatory z pompÈ ciepïa, która umoĝliwia przeïÈczenie urzÈdzenia na tryb pracy grzewczej: w ten sposób moĝna go uĝywaÊ w okresach przejĂciowych, kiedy nie warto jeszcze uruchamiaÊ centralnego ogrzewania. Trzeba jednak pamiÚtaÊ, ĝe taki klima- tyzator nie zastÈpi podstawowego systemu grzewczego. ChoÊ niektóre pracujÈ nawet wówczas, gdy na zewnÈtrz jest 15-stopniowy mróz, jednak ich skutecznoĂÊ grzania jest wtedy niewielka, a wiÚc nie sÈ w stanie ogrzaÊ pomieszczenia w wystarczajÈcym stopniu. Minimalna temperatura pracy urzÈdzenia zaleĝy od czynnika chïodniczego i olejów zastosowanych w klimatyzatorze – warto siÚ o to dowiedzieÊ od sprzedawcy urzÈdzenia. Nowoczesnym rozwiÈzaniem jest klimatyzator z inwerterem, w którym temperatura wydmuchiwanego powietrza zmienia siÚ w sposób pïynny w zaleĝnoĂci od temperatury panujÈcej w pomieszczeniu. Klimatyzator ten ochïadza tylko takÈ iloĂÊ powietrza, jaka jest w danej chwili potrzebna, dziÚki czemu moĝna zaoszczÚdziÊ nawet 30% energii w porównaniu ze zwykïym klimatyzatorem, a ochïodzenie pomieszczenia zajmuje dwukrotnie mniej czasu. Chociaĝ klimatyzatory te sÈ duĝo droĝsze niĝ „zwykïe”, naprawdÚ sÈ warte swej ceny. 106 BUDUJEMY DOM BD10_Raport_klimatyzacja.indd 106 10/2008 fot. LG Electronic Klimatyzatory typu ART COOL INVENTER z moĝliwoĂciÈ samodzielnej wymiany panelu na dowolnie wybranÈ reprodukcjÚ lub zdjÚcie Klimatyzator Ăcienny fot. Daikin JednostkÚ zewnÚtrznÈ montuje siÚ zazwyczaj na Ăcianie domu fot. LG Electronic fot. Hitachi fot. CHT Cichewicz Klimatyzator typu split to jednostka zewnÚtrzna, zamocowana na zewnÈtrz domu, wspóïpracujÈca z jednostkÈ wewnÚtrznÈ 2008-09-29 22:38:55 freon gazowy fot. Klima-Therm freon ciekïy klimatyzatory Ăcienne fot. Daikin jednostka zewnÚtrzna Gdy chcemy chïodziÊ kilka pomieszczeñ w domu za pomocÈ klimatyzatorów zastosujmy system multi-split. DziÚki temu bÚdziemy musieli zamontowaÊ tylko jednÈ jednostkÚ zewnÚtrznÈ na Ăcianie budynku Klimatyzator przypodïogowo-przysufitowy zewnÚtrzna ma odpowiednio wiÚkszÈ moc, tak ĝeby dostarczyÊ odpowiedniÈ iloĂÊ chïodu do wszystkich pomieszczeñ. W ramach takiego systemu moĝna zastosowaÊ róĝne rodzaje jednostek wewnÚtrznych, a kaĝdÈ z nich moĝemy sterowaÊ niezaleĝnie – indywidualnie ustawiaÊ temperaturÚ w pomieszczeniu, prÚdkoĂÊ wypïywu powietrza itp. PamiÚtajmy jedynie, ĝe wszystkie klimatyzator grzejÈ lub chïodzÈ w tym samym czasie, nie ma wiÚc moĝliwoĂci przestawiania funkcji chïodzenia i ogrzewania indywidualnie w kaĝdym pomieszczeniu. Niektóre firmy oferujÈ nawet modele, w których zamontowany jest czujnik do mierzenia temperatury we wskazanej przez uĝytkownika czÚĂci pomieszczenia: do tej temperatury urzÈdzenie dostosowuje iloĂÊ nawiewanego powietrza. DziÚki temu koszty chïodzenia sÈ jeszcze niĝsze, a komfort pracy urzÈdzenia – wyĝszy. Jak chïodziÊ kilka pomieszczeñ w domu… Kilka jednostek zewnÚtrznych na Ăcianach budynku to perspektywa zniechÚcajÈca. Na szczÚĂcie jest na to rada – moĝna zastosowaÊ system multisplit, w którym jedna jednostka zewnÚtrzna wspóïpracuje z kilkoma jednostkami wewnÚtrznymi. Zazwyczaj sÈ to cztery jednostki, chociaĝ niektórzy producenci oferujÈ systemy wspóïpracujÈce nawet z oĂmioma jednostkami wewnÚtrznymi. Jednostka …a jak je chïodziÊ i ogrzewaÊ fot. Archiwum BD Kilka jednostek zewnÚtrznych na Ăcinie budynku nie wyglÈda ïadnie. Lepiej zastosowaÊ multi-split lub VRV Jeĝeli chcemy chïodziÊ wiÚcej niĝ 4–8 pomieszczeñ w domu, a dodatkowo mieÊ moĝliwoĂÊ chïodzenia lub ogrzewania poszczególnych pomieszczeñ wg potrzeb uĝytkowników tych pokoi, moĝemy zamontowaÊ system VRV. KaĝdÈ jednostkÚ wewnÚtrznÈ ïÈczy siÚ z pozostaïymi za pomocÈ trzech przewodów, a na zewnÈtrz budynku wystawia siÚ jednostkÚ zewnÚtrznÈ. Jeĝeli jednostka zewnÚtrzna zasilana jest prÈdem (tak jak przewaĝajÈca wiÚkszoĂÊ klimatyzatorów), system moĝe ogrzewaÊ dom dotÈd, dopóki temperatura zewnÚtrzna nie spadnie poniĝej –10°C (sÈ teĝ produkowane systemy, w których granica ta wynosi –15°C). Jeĝeli zastosujemy jednostkÚ zewnÚtrznÈ zasilanÈ gazem, bÚdziemy mogli ogrzewaÊ dom do temperatury na zewnÈtrz wynoszÈcej –30°C, a to oznacza, ĝe w domu nie bÚdzie juĝ potrzebne ĝadne dodatkowe ogrzewanie. Niestety wadÈ systemu VRV jest wysoka cena urzÈdzeñ. Jego uproszczona wersja – system dwururowy – daje moĝliwoĂÊ podïÈczenia dowolnej liczby klimatyzatorów do jednej jednostki zewnÚtrznej, w którym nie moĝemy indywidualnie wybieraÊ trybu pracy klimatyzatora – grzewczy czy chïodzÈcy. Klimatyzatory zapewniajÈ wysoki komfort w pomieszczeniach, ale sÈ drogie inwestycyjnie i kosztowne w eksploatacji. Poniewaĝ nie dostarczajÈ one Ăwieĝego powietrza, a wietrzenie pokoi, w których dziaïa klimatyzacja, byïoby bardzo nieekonomiczne, w domu klimatyzowanym takim systemem powinna byÊ wentylacja mechaniczna. Jednak wówczas wydmuchiwane jest powietrze ochïodzone – a nawiewane powietrze gorÈce, które klimatyzator musi dodatkowo ochïodziÊ, co podnosiïoby koszty eksploatacyjne. Aby i do tych strat nie dopuĂciÊ, w systemie wentylacji warto zastosowaÊ odzysk ciepïa w centrali wentylacyjnej z rekuperatorem (wiÚcej na ten temat na str. 94). Jaka jest alternatywa dla instalowania dwóch rozbudowanych systemów – wentylacji i klimatyzacji? Moĝna zastosowaÊ system, który wprawdzie nie zapewni nam peïnego komfortu latem, ale obniĝy temperaturÚ w domu o kilka stopni, tak ĝe przebywanie w nim przestanie byÊ uciÈĝliwe. Chïód z ziemi do domu Najprostszym rodzajem klimatyzacji jest zastosowanie gruntowych wymienników ciepïa. SÈ to urzÈdzenia, które umoĝliwiajÈ wykorzystanie latem chïodu zakumulowanego w gruncie, zimÈ zaĂ – nagromadzonego w tym samym gruncie ciepïa. W czasie BUDUJEMY DOM BD10_Raport_klimatyzacja.indd 107 10/2008 107 2008-09-29 20:21:06 RAPORT Wentylacja i klimatyzacja a Stacjonarny kontra przenoĂny Klimatyzator stacjonarny jest „przypisany” do pomieszczenia, w którym jest zamontowany. ¿eby ochïodziÊ kilka pomieszczeñ, musimy we wszystkich zamontowaÊ klimatyzatory, a to oznacza wysokie koszty zwiÈzane z zakupem tych urzÈdzeñ. Ponadto kaĝdy taki klimatyzator musi byÊ zamontowany przez specjalistÚ, co dodatkowo podraĝa koszty inwestycji. Klimatyzator przenoĂny moĝemy natomiast przenosiÊ z pomieszczenia do pomieszczenia i ochïadzaÊ to, w którym aktualnie przebywamy. Klimatyzatory przenoĂne majÈ mniejszÈ wydajnoĂÊ niĝ stacjonarne. Klimatyzatory przenoĂne sÈ gïoĂne w uĝytkowaniu, gdyĝ nie majÈ wystawionej na zewnÈtrz jednostki zewnÚtrznej. Haïas ten moĝe byÊ dokuczliwy szczególnie dla osób wraĝliwych na jednostajny haïas, do tego stopnia, ĝe nie bÚdÈ w ogóle go uruchamiaÊ. Gdy klimatyzator usuwa ciepïo z pomieszczenia, musi je gdzieĂ wyrzuciÊ. W klimatyzatorach stacjonarnych typu split wyrzuca je z budynku na zewnÈtrz – przez jednostkÚ zewnÚtrznÈ. W klimatyzatorach przenoĂnych powietrze usuwamy poza pomieszczenie przez uchylone okno. Ale kiedy okno bÚdzie uchylone, ciepïe powietrze bÚdzie wpadaÊ do wnÚtrza i efektywnoĂÊ chïodzenia klimatyzatora spadnie. Moĝemy takĝe wystawiÊ rurÚ do sÈsiedniego pomieszczenia, ale w ten sposób dodatkowo je ogrzewaÊ. b StosujÈc klimatyzator przenoĂny monoblokowy, musisz otworzyÊ okno, ĝeby wystawiÊ na zewnÈtrz rurÚ (a). Klimatyzator przenoĂny typu split ma do wystawienia na zewnÈtrz dwie cienkie rurki freonowe umieszczone w rurze osïonowej. Trzeba natomiast na zewnÈtrz wystawiÊ jednostkÚ zewnÚtrznÈ (b) Parametry klimatyzacji 1,8 m strefa pracy 1,8 m strefa pracy 1. W czasie upaïów najlepiej siÚ czujemy w pomieszczeniu, w którym temperatura wynosi 23–26°C, a wilgotnoĂÊ wzglÚdna powietrza – 40–60%. Im wyĝsza jest temperatura, tym niĝsza powinna byÊ wilgotnoĂÊ, ĝebyĂmy czuli siÚ nadal komfortowo. W przeciwnym razie po prostu bÚdziemy siÚ pociÊ, by organizm mógï w ten sposób pozbyÊ siÚ nadmiaru ciepïa. Dlatego osuszanie powietrza latem jest tak waĝne. 2. Róĝnica temperatury miÚdzy pomieszczeniem klimatyzowanym a nieklimatyzowanym nie powinna przekraWaĝne jest, aby zimne powietrze nawiewane do pomieszczenia czaÊ 7°C, inaczej poruszanie przez klimatyzator nie ochïadzaïo bezpoĂrednio strefy pracy siÚ po domu groziïoby po pro- czïowieka. Najlepiej zastosowaÊ taki sposób nadmuchu, ĝeby zimne powietrze mieszaïo siÚ z ciepïym w strefie podsufitowej stu przeziÚbieniem. 3. WpïywajÈce do pomieszczeklimatyzator nia ochïodzone powietrze nie powinno docieraÊ bezpoĂrednio do miejsc, gdzie przebywajÈ mieszkañcy. Struga powietrza 16°C 18°C powinna najpierw wymieszaÊ siÚ z powietrzem ciepïym, bo tylko 20°C 24°C wtedy nie bÚdziemy odczuwaÊ 22°C obszar ruchu powietrza. Jak z tego wyzbyt niskiej temperatury nika, waĝne jest, by klimatyzator umoĝliwiaï ustawianie kierunku, w jakim wydmuchiwane bÚdzie zimne powietrze. klimatyzator 4. PrÚdkoĂÊ wypïywu powietrza nie powinna byÊ zbyt duĝa. Wypïyw z prÚdkoĂciÈ 18°C 20°C 16°C wiÚkszÈ niĝ 0,2 m/s odczujemy jako przeciÈg, zwïaszobszar cza gdy jesteĂmy spoceni. zbyt niskiej Taka sytuacja sprzyja przeziÚtemperatury bieniom. BD10_Raport_klimatyzacja.indd 108 24°C ochïadzania powietrza podczas upalnej pogody jest ono teĝ osuszane (wskutek znacznego obniĝenia temperatury powietrza w wymienniku nastÚpuje wykroplenie pary wodnej zawartej w powietrzu). Opisywany system – w przeciwieñstwie do klimatyzatorów – dostarcza teĝ do domu Ăwieĝe powietrze, czyli dziaïa jak wentylacja. Dziaïanie systemu podczas upalnej pogody jest nastÚpujÈce. Powietrze przepïywa przez grunt o temperaturze okoïo 8–12°C na gïÚbokoĂci 1,5–2 m i po przejĂciu odpowiednio dïugiej drogi w ziemi wpïywa do domu ochïodzone i jest rozprowadzane kanaïami wentylacyjnymi do pomieszczeñ. Koszty eksploatacyjne takiej instalacji sÈ niskie – naleĝy jedynie wymusiÊ przepïyw powietrza przez ziemiÚ, na co zuĝywany jest prÈd, i wymieniaÊ filtry powietrza. Przepïyw powietrza przez grunt rozwiÈzuje siÚ na róĝne sposoby, a najczÚĂciej: przez uïoĝone w gruncie zïoĝe ĝwirowe (wymiennik bezprzeponowy), przez rury zakopane w ziemi w wymienniku przeponowym. OczywiĂcie powietrze, które wypïywa z wymiennika, musi byÊ oczyszczone na filtrach z ewentualnych zanieczyszczeñ. Takĝe powietrze wpïywajÈce do wymiennika powinno byÊ wolne od zawieszonych w nim czÈsteczek kurzu i pyïków, dlatego w czerpni powietrza takĝe montuje siÚ filtr, który je zatrzymuje. Po przepïyniÚciu przez wymiennik powietrze wypïywa 22°C 2008-09-29 20:21:26 Klimatyzacja b powietrze zewnÚtrzne moĝe byÊ pobierane przez czerpniÚ ĂciennÈ powietrze zewnÚtrzne moĝe byÊ pobierane przez czerpniÚ ĂciennÈ przepustnice powietrze ogrzewa siÚ wstÚpnie (lub chïodzi latem) w zïoĝu ĝwirowym przepustnice powietrze zewnÚtrzne moĝe byÊ pobierane przez czerpniÚ ziemnÈ Gruntowe wymienniki ciepïa: ĝwirowy (a) i rurowy (b) centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepïa z niego juĝ ochïodzone i jest kierowane do zamontowanej w domu centrali wentylacyjnej. StÈd pïynie kanaïami do pomieszczeñ. W centrali wentylacyjnej znajdujÈ siÚ dwa wentylatory: pierwszy zasysa powietrze z czerpni i po ochïodzeniu rozprowadza je po domu, drugi, wyciÈgowy, usuwa z pomieszczeñ zanieczyszczone powietrze. W centrali zamontowany jest zazwyczaj filtr powietrza. Jaki – zaleĝy od tego, jak bardzo oczyszczone powietrze chcemy mieÊ centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepïa fot. www.rekuperatory.pl powietrze ogrzewa siÚ wstÚpnie (lub chïodzi latem) w wymienniku gruntowym powietrze zewnÚtrzne moĝe byÊ pobierane przez czerpniÚ ziemnÈ w domu. Zazwyczaj stosowany jest zwykïy filtr wïókninowy. SkutecznoĂÊ takiego systemu zaleĝy od tego, jak duĝo powietrza przepïywa przez wymiennik gruntowy w ciÈgu godziny: im wiÚcej, tym bardziej moĝna obniĝyÊ temperaturÚ w pomieszczeniach; projektanta systemu warto zapytaÊ o odpowiednie obliczenia. PamiÚtajmy takĝe, ĝe dziÚki osuszaniu powietrza napïywajÈcego do pomieszczeñ bÚdziemy odczuwali wyĝszy komfort cieplny niĝ w powietrzu o tej samej temperaturze, ale wiÚkszej wilgotnoĂci. Przeponowy wymiennik ciepïa to rury uïoĝone w wykopie w ziemi. Rurami tymi pïynie powietrze Do wymiennika powietrze wpïywa przez czerpniÚ powietrza fot. www.rekuperatory.pl a REKLAMA BD10_Raport_klimatyzacja.indd 109 2008-09-30 12:14:13 rys. Stiebel fot. Oschner Pompa ciepïa takĝe moĝe peïniÊ funkcjÚ klimatyzacji – wystarczy kupiÊ pompÚ pracujÈcÈ w cyklu rewersyjnym i podïÈczyÊ jÈ do dolnego ěródïa ciepïa, jakim mogÈ byÊ grunt i wody gruntowe DodatkowÈ zaletÈ systemu jest to, ĝe moĝe pracowaÊ caïÈ dobÚ. Klimatyzatory wyïÈczamy, wychodzÈc do pracy wïaĂnie wówczas, gdy jest najbardziej gorÈco, a wtedy w domu nagrzewa siÚ nie tylko powietrze w pomieszczeniu, ale takĝe Ăciany, które po powrocie trzeba chïodziÊ za pomocÈ klimatyzatora, a to kosztuje. Gdy zastosujemy gruntowy wymiennik ciepïa, koszty eksploatacyjne sÈ na tyle maïe, ĝe moĝe on pracowaÊ przez caïÈ dobÚ. DziÚki temu budynek siÚ nie nagrzewa i mimo stosunkowo niskiej wydajnoĂci chïodniczej temperatura w domu bÚdzie taka, ĝe bÚdziemy siÚ w nim czuÊ komfortowo. System z wymiennikiem gruntowym, mimo wielu zalet, ma jednÈ podstawowÈ wadÚ – nie moĝna indywidualnie regulowaÊ temperatury w poszczególnych pomieszczeniach wedïug potrzeb osób, które w nich przebywajÈ. Ponadto nie uda siÚ nam ochïodziÊ powietrza o wiÚcej niĝ jest to moĝliwe w wymienniku. Jeĝeli jednak nie bÚdzie wystarczajÈco chïodno, moĝemy w centrali zamontowaÊ chïodnicÚ powietrza. Koszt jej uĝytkowania nie bÚdzie wysoki – duĝo niĝszy niĝ wtedy, gdyby byïa jedynym ěródïem chïodu w domu. PamiÚtajmy teĝ, ĝe systemu tego nie da siÚ zastosowaÊ na maïych dziaïkach – dïugoĂÊ wymiennika musi byÊ na tyle duĝa, ĝeby powietrze mogïo siÚ odpowiednio ochïodziÊ, a takĝe ĝeby zïoĝe miaïo czas na regeneracjÚ. Na skutek „pobierania chïodu” z gruntu jego temperatura roĂnie, przez co proces wymiany powietrza przebiega coraz wolniej i w pewnym momencie efekt chïodzenia (lub grzania) ustanie caïkowicie. ¿eby tak siÚ nie dziaïo, trzeba mieÊ odpowiednio duĝy wymiennik ciepïa. KorzystaÊ z ekologicznego ciepïa czy chïodu z gruntu i nie mieÊ przy tym do czynienia z wadami wymiennika gruntowego moĝna dziÚki pompie ciepïa. 110 BUDUJEMY DOM BD10_Raport_klimatyzacja.indd 110 Pompa, która chïodzi latem Ciepïo i chïód gruntu moĝna teĝ wykorzystaÊ za pomocÈ pompy ciepïa. Koszt jej zainstalowania jest duĝo wyĝszy niĝ koszt wymiennika gruntowego, ale zapewnia ona wyĝszy komfort. Pompy ciepïa stosuje siÚ zazwyczaj po to, by zminimalizowaÊ koszty ogrzewania. Jeĝeli jednak kupimy pompÚ, która moĝe pracowaÊ w cyklu rewersyjnym (czyli odwróconym), bÚdzie ona mogïa takĝe chïodziÊ latem powietrze w domu. Na rynku dostÚpne sÈ pompy, które pracujÈ z równie wysokÈ sprawnoĂciÈ latem i zimÈ: te zapewniajÈ komfort cieplny przez caïy rok, a przy tym sÈ tanie w eksploatacji. Mimo ĝe kosztujÈ wiÚcej niĝ zwykïa pompa ciepïa, sÈ najbardziej opïacalnÈ inwestycjÈ. Pompa ciepïa wspóïpracuje zazwyczaj z systemem wodnego ogrzewania podïogowego. W ten sam sposób moĝe teĝ chïodziÊ pomieszczenie, chociaĝ do tego celu lepsze byïoby ogrzewanie sufitowe. Pompa ciepïa, która ma dziaïaÊ w sezonie letnim, nie powinna chïodziÊ za poĂrednictwem grzejników, gdyĝ majÈ one zbyt maïÈ powierzchniÚ do efektywnego chïodzenia pomieszczeñ. Najlepszym sposobem przekazywania chïodu z pompy ciepïa jest wentylacja mechaniczna. Latem dziaïa ona jak klimatyzacja, zimÈ – jak ogrzewanie powietrzne. Instalacja z pompÈ ciepïa moĝe korzystaÊ z wymienników umieszczonych nie tylko w gruncie, ale takĝe w wodach podziemnych. Obydwa rodzaje wymienników sÈ bardzo wydajne: na kaĝdej dziaïce zaleĝy to od warunków gruntowo-wodnych – rodzaju gruntu, poziomu wód gruntowych, a takĝe rodzaju zanieczyszczeñ wody. Gruntowy wymiennik ciepïa moĝe byÊ wykonany jako poziomy – jeĂli dziaïka jest wystarczajÈco duĝa – lub jako (znacznie droĝszy) pionowy. Pompa ciepïa moĝe chïodziÊ pomieszczenia, pobierane z nich ciepïo przekazujÈc do powietrza zewnÚtrznego. Chïodzenie powietrzem zewnÚtrznym Systemy wentylacji z rekuperatorem, które zimÈ odzyskujÈ ciepïo z powietrza usuwanego z domu, latem mogÈ byÊ uĝywane do chïodzenia napïywajÈcego z zewnÈtrz Ăwieĝego powietrza, jeĝeli takÈ wentylacjÚ rozbudujemy o chïodnicÚ. Taki system to wentylacja i klimatyzacja w jednym, choÊ w tak chïodzonym domu temperatury powietrza nie moĝna regulowaÊ w kaĝdym pomieszczeniu indywidualnie, lecz jedynie centralnie, zmieniajÈc iloĂÊ lub temperaturÚ powietrza wypïywajÈcego z centrali. ChïodnicÚ powietrza moĝna takĝe zamontowaÊ w centrali wentylacyjnej bez odzysku ciepïa, jednak koszt dziaïania systemu chïodzÈcego bÚdzie wówczas duĝo wyĝszy. Chïód z instalacji grzewczej? Do chïodzenia domu latem moĝna wykorzystaÊ ogrzewanie powietrzne. System taki nie jest w Polsce popularny, a moĝe on zastÈpiÊ trzy niezaleĝne instalacje: grzewczÈ, wentylacyjnÈ i klimatyzacyjnÈ. Polega na dostarczaniu do pomieszczeñ powietrza: zimÈ – ogrzanego przez nadmuchowy piec grzewczy, a latem – ochïodzonego przez chïodnicÚ powietrza. Powietrze to w wiÚkszoĂci krÈĝy w recyrkulacji, dlatego jego temperatura nie zmienia siÚ, jak w instalacji wentylacyjnej. Jednak pobierane jest takĝe powietrze Ăwieĝe, tak ĝeby pomieszczenia w domu byïy w wystarczajÈcym stopniu wentylowane. Dane teleadresowe wiodÈcych producentów oraz przykïadowe ceny produktów podajemy na stronie sÈsiedniej. 10/2008 2008-09-29 20:22:38