PROGNOZA Poligon III do wyłożenia.rtf

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO TERENU POŁOŻONEGO W OBRĘBIE KRYNICZNO
MPZP POLIGON III
Opracowanie:
mgr inż. Sylwester Król
mgr inż. Ewelina Nowacińska
Wrocław 2011r.
I SPIS TREŚCI
I SPIS TREŚCI .................................................................................................................................................... 2
II. WSTĘP ............................................................................................................................................................ 3
1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA ................................................................................................... 3
2. PRZEDMIOT I CEL SPORZĄDZENIA PROGNOZY ................................................................................... 3
3. WYKORZYSTANE MATERIAŁY ................................................................................................................. 3
III. ZAKRES I METODY SPORZĄDZENIA OPRACOWANIA............................................................................ 4
IV. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA............................................................................................................. 4
1. CHARAKTERYSTYKA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA .................................................... 4
1.1. Lokalizacja terenu ................................................................................................................................ 4
1.2. Położenie, morfologia, ocena warunków gruntowo – inżynierskich .................................................... 4
1.3. Warunki klimatyczne ............................................................................................................................ 4
1.4. Hydrografia, warunki wodne ................................................................................................................ 4
1.5. Szata roślinna, świat zwierzęcy ........................................................................................................... 5
1.6. Gleby.................................................................................................................................................... 5
2. DEGRADACJA ŚRODOWISKA .................................................................................................................. 5
2.1. Poziom hałasu ..................................................................................................................................... 5
2.2. Zanieczyszczenie powietrza ................................................................................................................ 5
3. UWARUNKOWANIA EKOLOGICZNE ........................................................................................................ 6
3.1. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji założeń planu oraz
przewidywane znaczące odziaływania ....................................................................................................... 6
3.2. Istniejące problemy ochrony środowiska w odniesieniu do obszarów i obiektów szczególnie cennych
przyrodniczo, w tym chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody ............................................ 6
3.3. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym,
istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu .............................................................................. 6
V. PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI ZAŁOŻEŃ
PROJEKTU PLANU NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA. ................................................ 6
1. POWIETRZE I KLIMAT................................................................................................................................ 6
2. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE .............................................................................................. 7
3. RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA, ROŚLINY, ZWIERZĘTA ................................................................... 7
4. ZABYTKI, DOBRA MATERIALNE ............................................................................................................... 8
5. ŻYCIE LUDZI............................................................................................................................................... 8
6. KRAJOBRAZ, ZASOBY NATURALNE I POWIERZCHNIA ZIEMI............................................................... 8
VI. ROZWIĄZANIA ZAPOBIEGAJĄCE, OGRANICZAJĄCE LUB KOMPENSUJĄCE NEGATYWNE
ODDZIAŁYWANIA PRZYRODNICZE................................................................................................................. 9
VII. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE I INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANS-GRANICZNYM
ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ............................................................................................................. 9
VIII. STRESZCZENIE ........................................................................................................................................ 10
2
II. WSTĘP
1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA
o „prognozy oddziaływania na środowisko”
Niniejsza prognoza została wykonana w związku z wymogiem art. 46 pkt 1 oraz 51 ust. 1 ustawy z dnia
3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze
zmianami) zwanej dalej ustawą. Zakres merytoryczny prognozy przyjęto zgodnie z art. 52 ust 2 ustawy.
Prognozę opracowano na podstawie analizy projektu „MPZP POLIGON III”, założeń ochrony
środowiska, informacji o istniejącym i projektowanym sposobie zagospodarowania, analizy opracowania
ekofizjograficznego i innych dotyczących stanu środowiska przyrodniczego.
Przy sporządzeniu prognozy uwzględniono :
1.
Ustawę z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199,
poz. 1227 ze zmianami);
2.
Ustawę z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr
80, poz. 717 ze zm.);
3.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Z 2008r. Nr 25, poz. 150 ze zm.);
4.
Ustawę z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151 poz. 1220 ze zm.);
5.
Ustawę z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(Dz. U. z 2004 r. Nr 121 poz. 1266 ze zm.).
6.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku (Dz.U. 2007 nr 120 poz. 826);
7.
Ustawę z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(Dz.U. 2010 nr 130 poz. 871).
2. PRZEDMIOT I CEL SPORZĄDZENIA PROGNOZY
Celem niniejszego opracowania jest określenie i ocena przewidywanych skutków wpływu realizacji
ustaleń projektu planu, które mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu w odniesieniu do
poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego, a w szczególności do:
• powietrza,
• powierzchni ziemi oraz gleby,
• kopalin,
• wód powierzchniowych i podziemnych,
• klimatu,
• zwierząt i roślin – we wzajemnym ich powiązaniu,
• ekosystemów i krajobrazu,
• zabytków i dóbr materialnych.
Punktem odniesienia dla wszystkich analiz jest charakterystyka stanu istniejącego środowiska.
Opracowanie sporządzono na podstawie analizy projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla terenu położonego w obrębie Kryniczno - MPZP Poligon III. Uwzględniając założenia
ochrony środowiska, wartości materialne i niematerialne będącymi dziedzictwem kulturowym i przyrodniczym.
Prognoza została sporządzona w celu identyfikacji oraz oceny wpływu projektowanych rozwiązań
przestrzennych na środowisko przyrodnicze oraz warunki życia mieszkańców.
•
•
•
•
•
•
•
•
3. WYKORZYSTANE MATERIAŁY
.
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wisznia Mała – zmiana
uchwałą Nr V/XXXV/194/09 Rady Gminy Wisznia Mała z dnia 29 grudnia 2009r.;
Prognoza do Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wisznia
Mała 2009r.;
Opracowanie ekofizjograficzne dla Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego Gminy Wisznia Mała Fizjo - Geo 2007r;
prognoza oddziaływania na środowisko do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego MPZP
POLIGON II Pracownia Projektowa PLAN (obszar sąsiedni);
Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego. Uniwersytet Wrocławski 1997r.;
Opracowanie ekofizjograficzne dla województwa dolnośląskiego. Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we
Wrocławiu, Listopad 2005r.;
Inwentaryzacja stanowisk roślin ochronnych na terenie Wiszni Małej, Zygmunt Dajdow, Wrocław 1992r.;
Opracowanie faunistyczne gminy Wisznia Mała: Chronione gatunki płazów i gadów,
Andrzej Jabłoński, 1991r.;
3
•
•
•
•
•
Raport oddziaływania na środowisko projektowanych wariantów drogi ekspresowej S5 na odcinku
Korzeńsko – węzeł Widawa Wrocław, Wrocław , wrzesień 2009r.;
Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Wisznia Mała
Ptaki Europy, Przewodnik, Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow, Warszawa
2007r.;
Polska Czerwona Księga Roślin
Polska Czerwona Księga Zwierząt
III. ZAKRES I METODY SPORZĄDZENIA OPRACOWANIA
Opracowanie prognozy poprzedziła wizja lokalna terenu, która miała na celu rozpoznanie i ocenę cech
terenu, określenie stopnia i ewentualnej podatności na degradacje. Rozróżniono formy użytkowania oraz
aktualny stan środowiska.
Korzystając z dostępnych opracowań przyrodniczych i innych powiązanych ze sporządzeniem niniejszej
prognozy, zebrano informacje dotyczące szczegółowej morfologii terenu opracowania wraz z obszarami
sąsiadującymi. Uzyskane materiały stały się podstawą do wyodrębnienia wartościowych elementów, jak
również do określenia i przeanalizowania stanu i zmian zachodzących w środowisku.
Ustosunkowano się do proponowanego projektu planu, a w szczególności do przyjętych w nim założeń
ochrony środowiska. Wskazano również potencjalne zagrożenia wynikające ze zmiany użytkowania gruntów
oraz przedstawiono rozwiązania, które mają na celu zminimalizowanie wpływu ustaleń planu na środowisko.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzoną dla omawianego projektu planu, opracowano w zakresie
jaki umożliwia to stan istniejący i dostępne informacje o środowisku przyrodniczym oraz o przewidywanym
zainwestowaniu i zagospodarowaniu terenu.
IV. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA
1. CHARAKTERYSTYKA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA
1.1. Lokalizacja terenu
Obszar objęty analizą położony jest w południowo-wschodniej części Gminy Wisznia Mała, znajdującej się
w województwie Dolnośląskim. Teren znajduje się w granicach administracyjnego obrębu wsi Kryniczno.
Obszar objęty planem ograniczają:
•
od północnego-wschodu wieś Malin,
•
od wschodu teren pola golfowego Toya,
•
od południa wieś Psary,
•
od południowego-zachodu ogrody działkowe na terenie wsi Kryniczno,
•
od północnego-zachodu droga powiatowa łącząca tereny wsi Malin i Kryniczno.
1.2. Położenie, morfologia, ocena warunków gruntowo – inżynierskich
Teren obejmuje przede wszystkim nieużytki i tereny rolne, charakteryzujące go jako teren nie
zainwestowany.
Pod względem morfologicznym przedmiotowy teren znajduje się w obrębie wysoczyzny morenowej
płaskiej. Wysokości terenu kształtują się w granicach 118,9 m.n.p.m. w części południowej do 137,5 m.n.p.m.
w części północnej. Są to spadki terenu do 1%. Teren był wiele lat użytkowany jako poligon wojskowy i
występują na nim objawy znacznej degradacji i przekształceń powierzchni ziemi. Rzeźba terenu wykazuje
przekształcenia antropogeniczne na ograniczonym obszarze.
Główne utwory budujące wysoczyznę morenową płaską stanowią gliny morenowe reprezentowane przez
gliny, gliny piaszczyste o miąższości przekraczającej 2,5 metra. W części środkowej i północnej gliny
występują bezpośrednio pod glebą. Na pozostałym obszarze gliny przykryte są piaskami i żwirami wodno –
lodowcowymi o miąższości przekraczającej 2,0 m., z wyjątkiem niewielkiego fragmentu na północy gdzie
występują gliny, gliny pylaste i gliny piaszczyste o miąższości około 1,0m.
1.3. Warunki klimatyczne
Teren opracowania jest poprawnie przewietrzany oraz dobrze nasłoneczniany. Na terenie nie występują
zastoiska zimnego powietrza oraz jest on wolny od gromadzenie się mgiełek. Teren charakteryzuje się
klimatem typowym dla obszarów poza dolinnych, występują warunki klimatu lokalnego.
1.4. Hydrografia, warunki wodne
Na etapie sporządzania opracowania ekofizjograficznego [FIZJO-GEO] zostały wykonane odwierty które
wykazały występowanie wód gruntowych na głębokościach od 1,0m do 1,5m. Wynik pomiarów wprowadza
ograniczenia przy lokalizacji obiektów, które miałyby posiadać podpiwniczenia. Spowodowane jest to
warunkami wodnymi na terenie opracowania.
4
1.5. Szata roślinna, świat zwierzęcy
Niemal cały obszar opracowania, sklasyfikowany jest jako teren rolny. Obecnie na terenie nie prowadzi
się gospodarki rolnej, związanej z uprawą roślin czy hodowlą zwierząt.
Brak konkretnych działań rolniczych pozwolił na ekspansję roślin trawiastych, w tym chwastów, turzyc i
roślin motylkowych. Częściowo wzdłuż granic ogrodów działkowych występują punktowe zadrzewienia.
Obszar w dużej mierze zadrzewiony młodym drzewostanem znajduje się w południowo-zachodniej części
terenu opracowania, w pobliżu sąsiadujących ogródków działkowych.
Świat zwierzęcy charakterystyczny dla terenów ugoru i łąki. Na obszarze opracowania jak i na terenach
sąsiednich występują liczne gatunki wędrownych ptaków, ssaków z rodziny myszowatych, nietoperzy i
łasicowatych, jak również płazów z rodziny żabowatych.
W granicach gminy Wisznia Mała jak i na omawianym terenie występują stanowiska gatunków zwierząt
chronionych. Wśród ptaków wyselekcjonowano: Gąsiorek (Lanius collurio), Kokoszka (Gallinula chloropus);
ssaków: Gronostaj (Mustela erminea), Nocek Natterera – nietoperz (Myotis nattereri); gadów: Jaszczurka
Zwinka (Lacerta agilis). Tereny rolne, ugorów, cieków wodnych obfitują w występowanie licznych
bezkręgowców i gryzoni, stanowiąc atrakcyjny teren łowiecki dla drapieżnych zwierząt.
Wśród przedstawionych gatunków ptaków i ssaków promień terytorialny z żerowisk do miejsc lęgowych
może dochodzić do kilkunastu kilometrów. W przypadku gatunków Kokoszki naturalnym miejscem lęgowym
są drzewostany, cieki i zbiorniki wodne. Gąsiorek gniazduje wewnątrz niskich drzew i krzewów. Gronostaj
zamieszkuje w obszarze lasów i zarośli, natomiast Nocek Natterera kryje się i zimuje w kryjówkach,
budynkach i jaskiniach. Najmniej mobilnym gatunkiem występującym w granicach terenu opracowania jest
ciepłolubna Jaszczurka Zwinka, preferująca siedliska nizinne, otwarte przestrzenie i niskie trawy. Mimo iż
należy do najpopularniejszych gadów w Polsce, z przyczyn pogorszenia środowiska, pozbawiania naturalnych
siedlisk i licznych wrogów naturalnych (ptaki i małe ssaki) stanowi gatunek objęty ochroną.
Pomimo niesprzyjających warunków, takich jak rozbudowana infrastruktura, tereny rekreacyjne, ogródki
działkowe i rozwijające się osiedla ludzkie, na omawianym terenie występują lokalnie miejsca siedlisk i
żerowisk gatunków zwierząt objętych ochroną.
1.6. Gleby
Występują gleby klasy bonitacyjnej: IVa, IVb, V. W obrębie wysoczyzny, obejmującej obszar opracowania
dominują gleby bielicowe wytworzone z glin lekkich i piasków gliniastych lekkich. W nieznacznym stopniu
występują gleby żyzne kompleksu pszennego dobrego i żytniego bardzo dobrego.
2. DEGRADACJA ŚRODOWISKA
2.1. Poziom hałasu
Z punktu widzenia stanu obecnego głównym emiterem hałasu jest droga łącząca wsie Malin i Kryniczno
w północnej części terenu opracowania. Jednak natężenie ruchu, jak i jego rodzaj nie stanowi uciążliwości dla
okolicznych mieszkańców. Jest to droga lokalna powiatowa pomiędzy wsiami, nie pełniąca funkcji tranzytowej
ani przelotowej. Potencjalnym źródłem hałasu w okolicy mogłaby być droga krajowa nr 5, przebiegająca przez
wsie Psary, Kryniczno i Ligota Piękna. Dany odcinek drogi znajduje się w odległości ponad 1000 m na zachód
od terenu opracowania, więc nie wpływa na odczuwalny poziom hałasu na omawianym terenie.
2.2. Zanieczyszczenie powietrza
Można wyróżnić trzy najważniejsze źródła, mogące powodować emisję zanieczyszczeń do powietrza:
•
Przemysł, działalność produkcyjna i gospodarcza człowieka,
•
Komunikacja,
•
Ogrzewanie budynków - spalanie w przydomowych kotłowniach paliw stałych,
W najbliższej okolicy terenów objętych planem nie odnotowano działalności powodującej emisję do
atmosfery zanieczyszczeń, które wpływają na jakość powietrza.
Potencjalnym źródłem emisji zanieczyszczeń jest ruch pojazdów na drodze krajowej
nr 5. Mając na uwadze oddalenie omawianej drogi o około 1km, od terenów objętych planem, można
wnioskować, iż zanieczyszczenia emitowane przez poruszające się
pojazdy ulegają znacznemu
rozprzestrzenieniu, co w konsekwencji nie wpływa na jakość powietrza atmosferycznego na terenie
opracowania.
Wyposażenie zabudowań mieszkalnych w okolicznych wsiach w przydomowe kotłownie opalane paliwami
stałymi może powodować, zwłaszcza w okresie grzewczym, emisję zanieczyszczeń do powietrza
atmosferycznego. W okresie jesienno-zimowych można zaobserwować pogorszenie stanu zanieczyszczenia
powietrza atmosferycznego spowodowane emisją zanieczyszczeń z palenisk domowych. Biorąc pod uwagę
odległość zabudowań, można uznać, że wpływ, a tym samym pogorszenie stanu powietrza atmosferycznego
w okresie grzewczym, będzie nieznaczny.
5
3. UWARUNKOWANIA EKOLOGICZNE
3.1. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji założeń planu oraz
przewidywane znaczące oddziaływania
Obecne użytkowanie charakteryzuje teren jako obszar o funkcji rolniczej. Inwentaryzacja środowiskowa
ujawniła, iż przedmiotowy obszar nie jest realnie użytkowany. Taka sytuacja pozwoliła na rozprzestrzenienie
się niepożądanych (pod względem gospodarki rolniczej) gatunków roślin i zwierząt, nie zmieniając
faktycznego przeznaczenia. Zakładając realne możliwości, w razie nie wprowadzenia w życie ustaleń planu
teren zostanie aktywizowany do podstawowej funkcji rolniczej lub zalesiony w sposób niekontrolowany.
W przypadku braku realizacji ustaleń planu, związanych z wstrzymaniem inwestycji komunikacyjnej- nie
wybudowanie drogi ekspresowej S-5 na trasie Wrocław – Poznań, ruch samochodowy odbywać będzie się
drogami istniejącymi o niewystarczających parametrach. Przyczyniając się do pojawiania negatywnych
skutków, wpływających na stan środowiska, bezpieczeństwo i poziom życia mieszkańców po stronie
zachodniej od obszaru objętego planem.
3.2. Istniejące problemy ochrony środowiska w odniesieniu do obszarów i obiektów szczególnie
cennych przyrodniczo, w tym chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody
Na obszarze najbliższym gminy Wisznia Mała do najcenniejszych terenów pod względem przyrodniczym
zalicza się obszar należący do Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 „ DOLINA WIDAWY”, leżący
poza obszarem planu, nie przewiduje się negatywnego wpływu badanego terenu na ten obszar. Granica
obszaru chronionego krajobrazu „Wzgórza Trzebnickie” przebiega ponad 1km na północ od obszaru objętego
planem, tu również nie przewiduje się negatywnego wpływu inwestycji w badanym terenie na ten obszar. Brak
na terenie objętym MPZP POLIGON III innych obszarów objętych ochroną.
3.3. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i
krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu
Jedynym aspektem wpisującym się w globalną politykę zmierzania do obniżenia emisji dwutlenku węgla
do atmosfery oraz przeciwdziałaniem zjawisku ocieplania się klimatu, są zapisy projektu planu dotyczące
stosowania niskoemisyjnych, wysokosprawnych technologii stosowanych w systemach grzewczych
budynków. Poza tym, z uwagi na ograniczona skalę opracowania oraz nieuciążliwy charakter inwestycji, nie
stwierdza się innych istotnych powiązań z celami ochrony środowiska ustanowionymi na szczeblu
międzynarodowym i wspólnotowym. Jako, że częścią planu jest droga ekspresowa S-5 o charakterze
krajowym, aspektem wpływającym na obniżenie emisji spalin i hałasu są zapisy w projekcie planu dotyczące
ekranów dźwiękochłonnych oraz ustalenia stref wolnych od zabudowy od drogi ze względów bezpieczeństwa
i zmniejszenia jego oddziaływania.
V. PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI ZAŁOŻEŃ
PROJEKTU PLANU NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA.
1. POWIETRZE I KLIMAT
W wyniku realizacji założeń planu prognozuje się pogorszenie stanu powietrza atmosferycznego z uwagi
na znaczny wzrost natężenia ruchu pojazdów na projektowanej drodze ekspresowej S-5, co w konsekwencji
doprowadzi do wzrostu emitowanych zanieczyszczeń podczas spalania paliw w silnikach, w ilościach
proporcjonalnych do natężenia ruchu na projektowanej drodze ekspresowej. Najwyższych parametrów
zanieczyszczenia należy spodziewać się w bezpośrednim sąsiedztwie drogi ekspresowej, w miarę oddalania
stężenia zanieczyszczeń ulegają zmniejszeniu w wyniku rozcieńczenia z powietrzem atmosferycznym. Emisja
zanieczyszczeń do atmosfery z drogi ekspresowej będzie oddziaływaniem bezpośrednim, długoterminowym.
Podczas realizacji omawianej inwestycji komunikacyjnej należy spodziewać się dodatkowo emisji hałasu oraz
zanieczyszczeń w wyniku pracy maszyn do robót ziemnych i drogowych.
Teren aktywności gospodarczej wiąże się z powstaniem przedsięwzięć usługowych i produkcyjnych oraz
obiektów im towarzyszącym. Zgodnie z ustaleniami planu dopuszcza się realizacje inwestycji nie
powodujących znacznych uciążliwości dla środowiska naturalnego. Jednak należy wziąć pod uwagę, iż realne
funkcjonowanie tych przedsięwzięć wiąże się z emisja zanieczyszczeń powstających w wyniku procesów
produkcyjnych i wytwórczych, jak również prowadzenia działalności usługowej związanej z wykorzystaniem
materiałów. Dodatkowym źródłem emisji zanieczyszczeń będzie ruch komunikacyjny związany z obsługą i
realizacją danych działalności.
Planowane pojawienie się obiektów stałych wpłynie na zmianę cyrkulacji i intensywności przewietrzania,
co skutkować może gromadzeniem się zanieczyszczonych mas powietrza. Zjawisko to najbardziej
odczuwalne będzie w okresach bezwietrznych.
Oddziaływanie krótkoterminowe – na etapie procesów budowlanych (emisja zanieczyszczeń oraz hałasu
pochodząca z maszyn i urządzeń budowlanych oraz transportu).
Oddziaływanie pośrednie oraz długoterminowe – emisja gazów i pyłów z kotłowni o stosunkowo
ograniczonym zasięgu, uzależnione od stosowanych technologii grzewczych, procesy produkcyjne w
6
terenach aktywności gospodarczej, odczuwalne głównie w okresie jesieni, zimy i wczesnej wiosny (niska
emisja). Pośredni wpływ na stan czystości powietrza.
Oddziaływanie chwilowe – ograniczona emisja hałasu pochodząca z terenów komunikacyjnych obsługujących
tereny zabudowy, głównie w trakcie dnia.
2. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE
W przypadku inwestycji drogowych i budowlanych wspólnym oddziaływaniem negatywnym będzie zmiana
stosunków wodnych oraz właściwości filtracyjnych gruntów. Powstanie terenów utwardzonych skutkuje
zmniejszeniem możliwości retencyjnych nie tylko obszarów objętych planem. Pogorszone właściwości
retencyjne powodują powstawanie zastoisk wodnych oraz pośrednio przyczyniają się do zwiększenia
zagrożenia powodziowego w danym terenie oraz na obszarach sąsiadujących.
Spływy powierzchniowe z terenów komunikacyjnych, powstające w wyniku opadów atmosferycznych,
mogą powodować przedostawania się zanieczyszczeń emitowanych przez pojazdy silnikowe do wód.
Szczególnie narażone na skażenie substancjami ropopochodnymi oraz chemicznymi są wody gruntowe o
wysoko występującym zwierciadle wody. Projekt drogi ekspresowej S-5, realizowany będzie na podstawie
przepisu szczególnego (nie na podstawie planu) oraz
przewiduje zgodne z prawem urządzenia
odwadniające. Przewidziano przesunięcie istniejącego cieku podstawowego by nie ograniczać jego roli w
systemie odwodnień sąsiadujących upraw polowych i terenów budowlanych.
Powstanie obiektów aktywności gospodarczej z dopuszczeniem funkcji mieszkaniowej wiąże się z
powstaniem ścieków bytowych, gospodarczych i produkcyjnych, które również wymagają odpowiedniego
odprowadzenia do odbiornika.
Oddziaływanie krótkoterminowe – na etapie procesów budowlanych (czasowe zmiany rzeźby terenu).
Oddziaływanie bezpośrednie oraz stałe – ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej.
Oddziaływanie pośrednie – konieczność oczyszczania zwiększonej ilości ścieków bytowych i komunalnych
oraz gromadzenia, wywozu i składowania odpadów. Wpływ na emisję hałasu i zanieczyszczeń pochodzących
z pojazdów zapewniających odbiór i wywóz odpadów stałych.
3. RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA, ROŚLINY, ZWIERZĘTA
Rozwój nowych terenów inwestycyjnych na terenach otwartych i rolnych zawsze wiąże się z
ograniczeniem obszarów naturalnych i nieprzekształconych.
W wyniku realizacji ustaleń planu różnorodność biologiczna, rozumiana jako zróżnicowanie żywych
organizmów występujących w ekosystemach, ulegnie zubożeniu oraz w znacznym stopniu ograniczeniu.
Budowa drogi ekspresowej S-5 wiąże się z przerwaniem naturalnych korytarzy ekologicznych służących do
migracji poszczególnych gatunków zwierząt. Droga stanowić będzie swoistego rodzaju barierę, która będzie
rozgraniczać dwa ekosystemy rozmieszczone po przeciwnych jej stronach.
Ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej wiąże się z intensyfikacja powstawania zanieczyszczeń,
wpływem na poziom odczuwalnego hałasu oraz drgań mechanicznych a także mikroklimat. Realizacja
projektu wpłynie na degradację siedlisk, miejsc lęgowych oraz stref żerowania gatunków zwierząt pospolitych
i chronionych, co w konsekwencji doprowadzi do zmniejszenia liczby oraz różnorodności okolicznej fauny.
Powstanie terenów utwardzonych kosztem nieużytków rolnych porośniętych zadrzewieniami śródpolnymi
skutkuje zmniejszeniem wartości ekologicznej oraz walorów krajobrazu naturalnego.
Na terenie objętym MPZP POLIGON III nie występują stanowiska roślin chronionych.
Istniejące stanowiska zwierząt chronionych ( stwierdzono tylko małe zwierzęta) już na etapie budowy
drogi ekspresowej S-5 muszą ulec likwidacji – sąsiedztwo pola golfowego i terenów otwartych dookoła
pozwoli zwierzętom: ptakom, gadom, płazom i ssakom przemieścić się w pobliskie rejony. Inwestowanie na
terenach aktywności gospodarczej wymagać może przeniesienia siedliska jaszczurki zwinki o ile nie
przeniosą się wcześniej na sąsiednie tereny.
Zapis planu przewidujący ochronę korytarzy migracyjnych na przedłużeniu tuneli dla małych zwierząt,
będących elementem projektu S-5, pozwoli w przyszłości na wymianę genetyczną. Dla większych zwierząt
przewidziano tunele poza obszarem MPZP POLIGON III.
Rozwój terenów zurbanizowanych wprowadza nowe elementy w krajobrazie antropogenicznym gminy.
Nowe inwestycje stanowią kontynuację istniejących typów zabudowy, charakterystycznych dla zabudowy
podmiejskiej. Nieodwracalnie przekształcają krajobraz naturalny, jednakże nie jest to zjawisko negatywne.
Oddziaływanie
bezpośrednie
–
ograniczenie
powierzchni
biologicznie
czynnej
oraz otwartych terenów niezurbanizowanych.
Oddziaływanie pośrednie – ograniczenie naturalnego świata roślinnego i zwierzęcego, zwiększenie presji i
negatywnego oddziaływania na środowisko.
Oddziaływanie skumulowane, stałe – kumulacja różnego typu negatywnego oddziaływania prowadzi do
powstania uciążliwości charakterystycznych dla funkcjonowania terenów zurbanizowanych o umiarkowanej
skali, których negatywne oddziaływanie ograniczane jest naturalną odpornością środowiska na degradację,
związaną z istniejącymi w sąsiedztwie dużymi obszarami otwartymi i o niewielkim stopniu przekształceń.
7
4. DOBRA MATERIALNE, ZABYTKI.
W granicach opracowania występują tereny rolnicze w formie niużytków, zmiana przeznaczenia całego
obszaru przyczyni się do utraty potencjalnych walorów wytwórczych, wpisujących się w ogólnopolską
gospodarkę rolną.
Na całym omawianym terenie wyznaczona została strefa ochrony konserwatorskiej „OW” obserwacji
archeologicznej, stosowne zapisy planu chronia ewentualne znaleziska przed bezpowrotna utratą. Istniejące
archiwalne stanowisko archeologiczne, oznaczone jako 1/55/78-29 AZP, będzie chronione zgodnie z
wytycznymi Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
5. ŻYCIE LUDZI
Tereny komunikacji - oddziaływanie na środowisko:
Oddziaływanie
na:
świat przyrody i
bioróżnorodność
Oddziaływanie pod względem:
Częstotliwość Charakter Zasięg
zmian
stałe
negatywne miejscowe
lokalne i
regionalne
stałe
negatywne miejscowe
lokalne
Bezpośredność
Okres trwania
bezpośrednie,
pośrednie
długoterminowe
gleby i
powierzchnię
terenu
powietrze
atmosferyczne
klimat lokalny
bezpośrednie
długoterminowe
bezpośrednie
pośrednie
pośrednie
długoterminowe,
krótkoterminowe
długoterminowe
stałe,
chwilowe
stałe
klimat
akustyczny
wody
bezpośrednie
długoterminowe
stałe
bez
znaczenia
negatywne
pośrednie
długoterminowe
stałe
negatywne
bezpośrednie,
pośrednie
bezpośrednie,
pośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
lokalne
miejscowe
lokalne
miejscowe
długoterminowe,
chwilowe
stałe
pozytywne
miejscowe
krajobraz i
zabytki
ludzi
negatywne
miejscowe
lokalne
miejscowe
Trwałość
przekształceń
nieodwracalne
Intensywność
przekształceń
duża
nieodwracalne
duże
częściowo
odwracalne
częściowo
odwracalne
odwracalne
duże
częściowo
odwracalne
nieodwracalne
częściowo
odwracalne
zauważalne
zauważalne
nieznaczne
duże
duże
Projekt drogi ekspresowej S-5, jako jedno z głównych ustaleń planu, pozytywnie usprawniający krajowy
oraz regionalny system komunikacyjny ma znaczenie nie tylko dla komunikacji ale i dla komfortu życia ludzi.
Projektowany odcinek drogi biegnący poza terenami zamieszkałymi ułatwi i udrożni ruch miedzy Wrocławiem i
Poznaniem.
Tereny aktywności gospodarczej stanowią potencjalne miejsca zatrudnienia dla okolicznych
mieszkańców, co w konsekwencji wpłynie na zmniejszenie stopy bezrobocia.
Realizacja projektu niesie ze sobą szereg utrudnień i uciążliwości pośrednio wpływających na stan
zdrowia oraz samopoczucie człowieka. Długotrwały pobyt w miejscach o odczuwalnym stopniu
zanieczyszczenia powietrza, zwłaszcza gdzie poziom emitowanego hałasu przekracza dopuszczalne normy,
może oddziaływać negatywnie nie tylko na komfort psychiczny ale również na stan zdrowia. Temu
przeciwdziała projekt drogi ekspresowej i ustalenia planu, które uwzględniają zachowanie odpowiednich
odległości od terenów przeznaczonych na pobyt stały ludzi oraz zastosowanie środków ochrony czynnej, tak,
aby przebieg drogi ekspresowej nie wpływał negatywnie na komfort życia mieszkańców.
6. KRAJOBRAZ, ZASOBY NATURALNE I POWIERZCHNIA ZIEMI
Planowane rozwiązania komunikacyjne i budowlane wiążą się ze zmianą krajobrazu charakterystycznego
dla typowych terenów rolnych na intensywnie zainwestowany. Wprowadzone zmiany będą miały charakter
stały i nieodwracalny, przy czym planowane obiekty gospodarcze i infrastrukturalne będą wpływać na
pogorszenie estetycznych walorów krajobrazowych.
Powierzchnia ziemi przeznaczona pod terenu utwardzone zostanie nieodwracalnie zdegradowana.
W dostępnych materiałach i opracowaniach nie stwierdzono występowania wartościowych zasobów
nieodnawialnych na terenie opracowania planu. Natomiast wpływ na zasoby odnawialne, takie jak woda,
powietrze, fauna i flora etc. został omówiony powyżej. Dodatkowo oddziaływanie inwestycji ma charakter
miejscowy, nie wpływający na zewnętrzne zasoby naturalne.
8
VI. ROZWIĄZANIA ZAPOBIEGAJĄCE, OGRANICZAJĄCE LUB KOMPENSUJĄCE NEGATYWNE
ODDZIAŁYWANIA PRZYRODNICZE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Na przedmiotowym terenie nie stwierdzono występowania korytarzy ekologicznych i obszarów
objętych bezpośrednią formą ochrony przyrody. Różnorodność przyrodnicza, wartość biotyczna i
właściwości krajobrazowe są stosunkowo ubogie. Mimo to, każde procesy przekształceń
antropogenicznych wpływają negatywnie na stan środowiska. Proponowane
rozwiązania
zapobiegające, ograniczające i kompensujące skutki tych procesów:
W celu minimalizacji efektu barierowego i kolizji zwierząt z pojazdami, prace budowlane powinny
trwać możliwie najkrócej. Należy wprowadzić zabezpieczenia mające na celu zapobieżenie
ewentualnym kolizjom zwierząt z pojazdami poruszającymi się po drodze.
Aby utrzymać szlaki migracyjne, na całym terenie drogi ekspresowej S-5 należy wykonać przejścia dla
zwierząt. Przepusty pod drogami powinny umożliwiać przejście występujących na terenie
opracowania i obszarów przyległych małych ssaków, gadów i płazów. Ukształtowanie zabudowy,
obiektów budowlanych, barier i przejść winno być w taki sposób zorganizowane, aby utrzymać
ciągłość szlaków migracyjnych z terenami przyległymi.
W przypadku znaczących przekształceń na obszarze występowania słabo mobilnych gatunków
chronionych, takich jak Jaszczurka Zwinka, należy dokonać przesiedlenia w miejsce odpowiadające
konkretnemu gatunkowi.
Należy ograniczyć wycinkę istniejących drzew do minimum oraz zachować w możliwie największym
stopniu zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne
Zminimalizowanie emisji spalin, zapylenie, immisji zanieczyszczeń, hałasu i wibracji z drogi
ekspresowej S5 oddziałującej na miejsca stałego pobytu ludzi i zwierząt. Najlepszym sposobem
zapobiegania omawianego zjawiska są ekrany akustyczne. Związku z występowaniem ptaków i
nietoperzy, preferuje się ekrany półprzezroczyste lub ekologiczne.
Prace budowlane, remontowe i obsługa obiektów aktywności gospodarczej powinna być prowadzona
przez pojazdy i urządzenia sprawne technicznie, które po zakończeniu pracy lub w przypadku awarii
należy odprowadzić na miejsce postoju o nawierzchni uniemożliwiającej przedostanie się
zanieczyszczeń ropopochodnych do środowiska.
W wyniku powstania licznych terenów utwardzonych, mając na celu prawidłowe zagospodarowanie
zebranej wierzchniej warstwy gleby proponuje się rozplantowanie zebranego humusu na okolicznych
terenach lub tez przekazanie jednostkom, które prowadzą działalności z zakresu odzysku
pozyskanego materiału.
Odpady powinny być gromadzenie w odpowiednio przystosowanych pojemnikach oraz wywożone do
punktu odbioru w celu utylizacji. W celu ograniczenia ilość składowanych i utylizowanych odpadów,
należy poddawać procesowi odzysku (recyklingu) odpady nadające się do ponownego użytku,
przetworzenia i wykorzystania. Proces segregacji oraz recyklingu odpadów pozwoli na ograniczenie
ilości wprowadzonych do środowiska, szkodliwych trudno biodegradowalnych związków, ograniczenie
zużycia surowców naturalnych, co konsekwencji doprowadza do ograniczenia ilości odpadów i
ścieków, oszczędności zużycia energii oraz minimalizacji wprowadzanych zanieczyszczeń do
atmosfery .
Aby zminimalizować emisje zanieczyszczeń do atmosfery z ogrzewania budynków proponuje się
zastosowanie paliw o niskiej zawartości zanieczyszczeń m.in. olej opałowy, energia elektryczna, gaz,
energia słoneczna, pompa ciepła oraz inne uznane za ekologiczne.
Ustalenia planu ustosunkowują się do proponowanych rozwiązań i za pomocą przepisów
prawa miejscowego regulują te założenia.
VII. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE I INFORMACJE O MOŻLIWYM
TRANS-GRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
Proponowane ustalenia planu nie wpływają na obszary chronione o randze krajowej jak i na
międzynarodowy system ochrony obszarów Natura 2000. Nie przewiduje się wyrazistych, negatywnych
skutków geograficznych rozumianych jako zjawisko o znaczeniu ponadlokalnym. W związku z tym nie ma
uzasadnienia przeprowadzenia dodatkowego alternatywnego rozwiązania.
9
VIII. STRESZCZENIE
Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w obrębie Kryniczno - MPZP POLIGON III. Teren
opracowania leży w sąsiedztwie zainwestowanej przestrzeni o charakterze wiejsko-podmiejskim, granicząc z
ogródkami działkowymi czy obiektem rekreacyjnym – polem golfowym. Obecny sposób zagospodarowania
klasyfikuje go jako niezainwestowany nieużytek o przeznaczeniu rolnym. Na obszarze opracowania
stwierdzono istnienie stanowisk występowania zwierząt objętych ochroną, są to gatunki spotykane na terenie
gminy Wisznia Mała jak i poza nią.
Omawiany projekt obejmuje fragment przebiegu drogi ekspresowej S-5 z Wrocławia do Poznania
(przewidziana realizacja na zasadzie przepisu szczególnego – w planie MPZP POLIGON III zapisy dotyczące
S-5 są informacyjne), wraz z towarzyszącymi terenami aktywności gospodarczej. Plan wprowadza nowe,
aktywizujące funkcje dla terenu i jego przeznaczenia, związku z powyższym mogą pojawić się dodatkowe
uciążliwości dla środowiska. Rodzaje występowania uciążliwości związane jest z trzema następującymi
procesami realizacji inwestycji:
•
prace budowlane;
•
zmiana warunków środowiska i krajobrazu;
•
konsekwencje użytkowania.
Istotne jest to, iż obszar w pełni przeznaczony jest na cele inwestycyjne. Ustalenia planu oddziałują na
wszystkie, występujące na tym terenie komponenty środowiska, takie jak: powietrze, woda, klimat, fauna,
flora, etc. Zmiany i negatywne oddziaływanie mają charakter umiarkowany - lokalny. Mimo to należy możliwie
maksymalnie optymalizować koszty środowiska przyrodniczego.
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego całkowicie i nieodwracalnie przekształca
tereny rolnicze klasy IVa, IVb i V na funkcje aktywizujące, tym samym wykluczając ten obszar z potencjalnej
produkcji rolnej.
Do pozytywnych skutków ustaleń planu należy zaliczyć poprawienie bezpieczeństwa mieszkańców
pobliskich wsi, gdzie obecnie główny ruch tranzytowy drogą krajowa 5 w kierunku Wrocław – Poznań,
przebiega przez centra wsi: Psary, Kryniczno, Ligota Piękna i Wisznia Mała. Wielu pobliskich mieszkańców z
domu do szkoły, sklepu, świątyni czy urzędu musi przedzierać się przez wysoce ruchliwą drogę. Dodatkowo
propozycja aktywizacji, terenów pozbawionych właściwości przyrodniczych poprzez przyleganie do
projektowanej drogi ekspresowej S5, pozwoli na stworzenie nowych miejsc pracy.
Analizując lokalne i regionalne znaczenie wprowadzanych rozwiązań i uzasadnienie propozycji projektu
budowy drogi ekspresowej S5 wpisującej się w krajowy system transportowy z poniesionymi kosztami
przyrodniczymi, zasadne zdaje się podtrzymanie racjonalności zrealizowanie omawianego planu.
10