Górawska A., Szczygieł J., Opatowicz J., Maliszewski J., Cygoń K

Agata GÓRAWSKA , Studenckie Koło Naukowe „Synergia” Wydział Inżynierii
Biomedycznej, Politechnika Śląska, Zabrze
Jarosław SZCZYGIEŁ, Justyna OPATOWICZ, Jakub MALISZEWSKI, Krzysztof
CYGOŃ, Roman BEDNORZ, PHU Technomex, Gliwice
ANALIZA ROZKŁADU CIŚNIENIA PODESZWOWEGO ORAZ
STABILNOŚCI POSTUALNEJ W TRAKCIE TESTU ROMBERGA U
PACJENTÓW PO UDARZE MÓZGU
ANALYSIS OF PLANTAR PRESSURE DISTRIBUTION AND
POSTURAL STABILITY DURING ROMBERG TEST IN
PATIENTS AFTER STROKE
Słowa kluczowe: rozkład ciśnienia podeszwowego, równowaga, COP,
stabilografia, test Romberga, udar mózgu
1. WSTĘP
Zgodnie z definicją WHO (World Health Organization) udar mózgu to „zespół kliniczny
charakteryzujący się nagłym pojawieniem się ogniskowych lub globalnych zaburzeń
czynności mózgowia, które – jeśli nie doprowadzą wcześniej do zgonu, utrzymują się dłużej
niż 24 godziny i nie mają innej przyczyny niż naczyniowa”. Udar mózgu jest trzecią pod
względem częstotliwości przyczyną zgonów w krajach wysoko rozwiniętych zaraz po
chorobach serca i nowotworach oraz przyczyną ciężkiego inwalidztwa u osób dorosłych[1-4].
Celem niniejszej pracy była analiza miar opisujących proces utrzymywania równowagi
u osób po przebytym udarze mózgu podczas testu Romberga przy pomocy platformy
stabilograficznej. Badania te mają na celu poznanie możliwości motorycznych badanych oraz
ocenienie postępów ich rehabilitacji. Dzięki uzyskanym analizą możliwe jest lepsze
dostosowanie rehabilitacji do pacjenta oraz bardziej skuteczne usprawnianie ruchu.
Pomiar przemieszczenia środka nacisku COP (centre of presure) podczas stania nazywany
jest pomiarem stabilograficznym lub posturografią. Badanie te przez długi czas było głównym
narzędziem biomechanicznym służącym do oceny równowagi ludzkiej. Punkt COP jest to
punkt przyłożenia wypadkowej siły reakcji (lub siły nacisku) na podłoże. Stabilografia
wykorzystywana jest do diagnozowania schorzeń zaburzeń ruchu, analizy zastosowanego
leczenia oraz sprawdzania postępów rehabilitacji [5].
2. ANALIZA BADAŃ
2.1. Metodyka badań
Badania stabilograficzne przeprowadzono na grupie 27 pacjentów (16 mężczyzn i 12
kobiet). Badanie zostało przeprowadzone w Górnośląskim Centrum Rehabilitacji „Repty” im.
gen. Jerzego Ziętka w Tarnowskich Górach. Każdy pacjent został poddany badaniu
dwukrotnie w odstępie miesiąca aby możliwa była ocena postępów rehabilitacji.
XI Konferencja Naukowa Majówka Młodych Biomechaników im. prof. Dagmary Tejszerskiej
s. 30
Badania przeprowadzono na platformie barorezystywnej BTS P-WALK, pozwalającej na
ocenę równowagi pacjenta poprzez pomiar COP oraz pomiarze rozkładu ciśnienia
podeszwowego. Dzięki oprogramowaniu platformy wygenerowany został raport zawierający
wszystkie potrzebne parametry stabilograficzne. Zmiany przemieszczenia COP rejestrowano
podczas przeprowadzania testu Romberga, podczas jednego pomiaru rejestrowano dwa
przebiegi COP. W pierwszym pomiarze pacjent przyjmował pozycję stojącą ze stopami
złączonymi (gdy było to możliwe) i stał nieruchomo przez 30s. Drugi pomiar wykonywano
bez zmiany pozycji lecz przy zamkniętych oczach. Do analizy równowagi wykorzystano
parametry stabilograficzne takiej jak długość ścieżki, procentowy rozkład obciążeń kończyn
oraz współczynnik korelacji długości ścieżki zarejestrowanej dla oczu otwartych do oczu
zamkniętych. Wyniki podzielono na grupy ze względu na płeć badanych.
2.2. Wyniki badań
Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono zróżnicowane przemieszczenie środka
nacisku u badanych pacjentów. Wartości parametru COP dla grupy mężczyzn podczas testu
z otwartymi oczami mieściły się w zakresie 32,8-239,2 mm (średnio 106,1 mm) dla
pierwszego badania oraz 22-464,9 (średnio 120,2 mm) mm dla drugiego badania. Wyniki dla
grupy kobiet podczas tego samego testu mieściły się w zakresie 43,4-162,6 mm (średnio 88,9
mm) dla pierwszego badania oraz 44,7-127,8 mm (średnio 86,3 mm) dla drugiego. Podczas
testu z zamkniętymi oczami wyniki mieściły się w przedziale 61,2-316,2 mm (średnio 141,1
mm) dla pierwszego badania oraz 43,9-517,4 (średnio 160,2 mm) dla drugiego badania
w przypadku grupy mężczyzn, w przypadku grupy kobiet przedział wynosił 48,4-509,4 mm
(średnio 232,4 mm) dla pierwszego badania oraz 31,2-346,7 mm (średnio 146,9 mm) dla
drugiego badania.
2. PODSUMOWANIE
Przeprowadzone badania miały na celu kontrolę zmian parametrów stabilograficznych po
okresie miesięcznie rehabilitacji pacjentów po udarze mózgu. Analiza wielkości przed
rehabilitacją oraz po upływie miesiąca wykazała poprawę parametrów u większości
pacjentów. Pacjenci wykazujący poprawę parametru COP wykazywali również zwiększenie
symetrii rozkładu nacisku podeszwowego.
LITERATURA
[1]World Health Organisation (1978). Cerebrovascular Disorders (Offset Publications).
Geneva: World Health Organization. ISBN 92-4-170043
[2]Członkowska A., Litwin T.: Postępowanie diagnostyczne i leczenie w udarze mózgu.
http://www.lekseek.com/
[3]Łukomski T.: Czynniki ryzyka i konsekwencje kliniczne ukrwotocznienia niedokrwiennego
udaru mózgu. Klinika Neurologii i chorób Naczyniowych Układu Nerwowego, Katedra
Neurologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 2012
[4]Dyszkiewicz A., Opara J.: Znaczenie posturometrii i stabilografi w rehabilitacji i
zapobieganiu upadkom u osób po udarze mózgu. Zeszyty Metodyczno-Naukowe,
Numer 20. Wydawnistwo AWF w Katowicach
[5]Duarte M., Harvey W., Zatsiorsky V.M.: Stabilographic analysis of unconstrained standing.
ERGONOMICS, 2000, VOL. 43, NO. 11, 1824-1839