Kolarskie „drinki”

Porady: przegląd popularnych napojów dla sportowców
Kolarskie „drinki”
Krótka lekcja biologii…
Pocenie się jest funkcją organizmu niezbędną
do przeżycia. Pot chłodzi ciało dzięki procesowi
parowania wody, chroniąc w ten sposób
organizm przed przegrzaniem. Na ludzkim
ciele znajduje się około 4 milionów gruczołów potowych, z czego trzy czwarte to
gruczoły pełniące funkcję termoregulacyjną.
Wydzielany przez nie pot jest bezwonny
i przezroczysty; w około 99% składa się
z wody. Zawiera chlorek sodu, mocznik,
mleczany oraz związki mineralne, m.in. potas, wapń,
fosfor, magnez, cynk, żelazo, aminy biogenne i witaminy.
Z kolei mocz jest to płyn wytwarzany w nerkach i wydalany
z organizmu, zawierający produkty przemiany materii bezużyteczne lub szkodliwe dla ustroju. Dobowa ilość moczu
wydalanego przez zdrowego człowieka waha się od 600
do 2500 ml. Zależy ona od wielu czynników, m.in. ilości
spożytych płynów i temperatury otoczenia. W skład moczu
wchodzi: 96% wody, 2,5% azotowych produktów przemiany materii (głównie mocznik), 1,5% soli mineralnych
oraz minimalne ilości innych substancji, np. barwników
żółciowych. Odpowiednie nawodnienie odgrywa ogromną
rolę w optymalizacji zdolności wysiłkowych i ograniczaniu
przypadków zaburzeń cieplnych. My, jako sportowcy,
powinniśmy posiadać sporą wiedzę dotyczącą oceny stopnia odwodnienia i nawodnienia własnego organizmu, by
aktywnie uczestniczyć w procesach jego nawadniania.
Przed, po i w trakcie….
PRZED WYSIŁKIEM:
• Należy wypić około 500-600 ml na dwie
godziny przed wysiłkiem, a kiedy jest wysoka
temperatura - nawet 1,5 l.
• Dodatkowo 250 ml płynów wypij po rozgrzewce (10-15 min przed głównym wysiłkiem).
ATHLETIC BODY
Włoska marka proponuje napoje
izotoniczne GO w formie 20 g saszetek
- łatwych w dozowaniu i użytkowaniu
podczas wyjazdów i treningów. Jako
źródło energii, produkt zawiera fruktozę
oraz maltodekstryny. Uzupełniony jest
sodem, chlorem, potasem oraz magnezem. W smaku intensywnie cytrynowy,
dla niektórych gorzki. Nieco łagodniejszy
jest smak Forzy - napoju hipotonicznego, sprzedawanego w 400-gramowym
pojemniku. Różna jest przede wszystkim
osmolalność, ale i skład. Dodano
komplet witamin potrzebnych w trakcie
wysiłku (C, E, B6), a także potas,
chrom, fosfor, wapń. Nowością jest
dodatek l-karnityny oraz kreatyny.
28
bi ke Bo ar d # 8 si e r pień 2010
PODCZAS WYSIŁKU
• Wszystkie znane nam żródła naukowe zalecają spożycie około 600-1000
ml płynów w ciągu każdej godziny treningu (od około 200 do 300 ml
w ciągu każdych 10 do 15 minut). Z praktyki jednak wiemy, że jest to
trudne do wykonania, szczególnie podczas maratonu. Rozsądnym kompromisem będzie wypicie 500 ml w ciągu godziny treningu/zawodów.
PO WYSIŁKU
• W czasie dwóch godzin po zakończeniu wysiłku należy przyjąć około
1300 do 1500 ml na każdy kilogram utraconej z potem masy ciała. To
znacznie przyśpieszy proces regeneracji.
Uwaga!
Lipcowe maratony pokazały wyraźnie, że zagrożenie przegrzaniem i odwodnieniem
jest realne i bardzo groźne. Nawet jeśli nie jest Wam aż tak gorąco żeby przestać
jechać, koniecznie zwróćcie uwagę na następujące objawy:
Spadek mocy? Sięgnij po napoje dla sportowców. Zawierają one węglowodany
i zapobiegają zmęczeniu dostarczając energii. Niewielkie ilości sodu pomagają w nawodnieniu. Unikaj napojów gazowanych lub zawierających kofeinę. Kofeina pogłębia
odwodnienie, natomiast CO2 może wywoływać sensacje żołądkowe.
GATORADE
Tutaj od razu zaznaczę, że testowaliśmy napój
w butelce, ale swego czasu widziałam również
400-gramowe puszki. Gatorade jest to marka
dominująca w Stanach, u nas jest stosunkowo
krótko znana. Tu, podobnie jak w Isostarze,
skład sprawdzony: 6% stężenie węglowodanów w towarzystwie sodu, potasu, magnezu
oraz chlorków. Całkiem dobry w ocenie kiperów, chodź i tu wyczuwalna jest słoność.
HORNET
Hornet Juice to coś zupełnie innego. To małe
saszetki proszku, który odzwierciedla mieszaninę wydzielaną przez larwy szerszeni, które
spożywają dorosłe szerszenie aby zapewnić
sobie energię konieczną do ich niesamowicie
wytrzymałych lotów. To sportowy napój, który
zawiera 17 aminokwasów i węglowodany (cukier puder). Produkt przywędrował aż z Nowej
Zelandii i cieszy się dobrą opinią wśród
zawodowych sportowców. Smak niezwykle
specyficzny - landrynkowy. Niektórym bardzo
smakuje, innym - wręcz przeciwnie.
ISOSTAR
Znany chyba każdemu amatorowi sportów,
obecnie dostępny w 400-gramowych puszkach lub tabletkach musujących o smaku
Fresh, Orange oraz Lemon. Sprawdzona
receptura pozostaje niezmienna od lat: węglowodany oraz sód, potas, wapń i magnez.
Smak specyficzny. Spora dawka sodu
sprawia, że wyczuwalny jest nieco słonocytrusowy posmak, który po prostu jednym
przypada do gustu, a innym nie.
MAXIM
Energy drink to hipotoniczny napój, który
zawiera od 48 do 74 g węglowodanów na
litr. Sam możesz zdecydować o jego stężeniu
i - co za tym idzie - słodkości. Dostępny
w saszetkach oraz większych opakowaniach.
Osmolalność napoju sporządzonego według
przepisu wynosi 180 mOsm/l. Produkt
zawiera maltodekstryny oraz cukry proste.
Nie brak kompletu witamin i minerałów,
który, jak widać, jest już standardem we
większości prezentowanych napojów.
NUTREND
Firma dysponuje szerokim asortymentem
i nawet w przypadku napojów jest kilka do
wyboru. My testowaliśmy dwa. Profidrinx
wyróżnia się na tle konkurencji. Jak twier-
Skurcze? Przerwij wysiłek i masuj mięsień, w którym nastąpił
skurcz lub lekko nakłuj skórę czymś ostrym. Napój, który
zawiera odpowiednią ilość sodu (co najmniej 42 mg/100 ml)
może przynieść ulgę. Pamiętaj także o uzupełnieniu magnezu i potasu.
Kręci się w głowie i masz dreszcze… mdłości i bóle głowy?
Natychmiast uzupełniaj płyny. Podstawą jest wyrównanie
niedoborów płynów ustrojowych. Odpocznij w chłodnym,
zacienionym miejscu dopóki zawroty głowy nie miną. Lekkie ćwiczenia rozciągające mogąc pomóc w przywróceniu
prawidłowego krążenia. Jeśli zawroty głowy nadal nie mijają, musisz zgłosić się do lekarza!
Wybór napoju
Wiemy, jak wiele napojów można obecnie kupić na polskim
rynku. Stąd też pomysł na krótką ich prezentację i mały test
walorów smakowych. Napój powinien doskonale gasić pragnienie, a osiągnięcie tego możliwe jest przez dobre zbilansowanie wody, węglowodanów oraz elektrolitów. Najlepszym
rozwiązaniem jest spożywanie napojów zawierających w 100
ml około 30-70 mg sodu i 6-7 g węglowodanów.
Idealne do gaszenia pragnienia podczas wysiłku są napoje
izotoniczne, które - oprócz wody - zawierają niezbędne
minerały i węglowodany, a często także witaminy. Ale co
najważniejsze - bardzo szybko wchłaniają się do organizmu,
dzięki temu, że ich stężenie (osmolalność) jest takie samo, jak
stężenie płynów ustrojowych w organizmie człowieka. Słowo OSMOLALNOŚĆ
opisuje, jak szybko mieszanka przepływa przez żołądek. Niska osmolalność
oznacza, że przepływ odbywa się szybko, a jeżeli osmolalność jest wysoka, to
przepływ odbywa się powoli. Izotoniczność napoju oznacza, że jego ciśnienie
osmotyczne, które jest uzależnione od stężenia rozpuszczonych składników,
jest równe ciśnieniu osmotycznemu osocza krwi. Miarą ciśnienia osmotycznego
płynów jest osmolalność wyrażana w mOsm/kg wody. U osób dorosłych fizjologiczne ciśnienie osmotyczne wynosi od 275 do 295 mOsm/kg wody. A więc
izotonik to napój o osmolalności zawierającej się w tych granicach.
Wśród napojów dla sportowców można wyróżnić jeszcze dwa typy
napojów o różnym ciśnieniu osmotycznym: hipotoniczne i hipertoniczne.
Napoje hipotoniczne (może to być na przykład woda) charakteryzują się
niewielkim dodatkiem węglowodanów i ciśnieniem osmotycznym niższym
niż ciśnienie płynów ustrojowych (<275mOsm/kg wody). Ich zadaniem jest
przede wszystkim bardzo szybkie nawadnianie organizmu, a nie uzupełnianie
niedoborów energii. Napoje umiarkowanie hipotoniczne, których osmolalność jest zbliżona lub niewiele niższa niż osmolalność osocza krwi, również
szybko wchłaniają się z przewodu pokarmowego, ale mogą nasilać wydalanie moczu. Z kolei napoje hipertoniczne, na przykład soki, zawierają więcej
niż płyny ustrojowe rozpuszczonych składników stałych, głównie węglowodanów, a więc mają wyższe ciśnienie osmotyczne niż płyny ustrojowe (>295
mOsm/kg wody). Ich zadaniem jest przede wszystkim dostarczanie energii,
a w mniejszym stopniu uzupełnianie niedoborów płynów. Ponieważ mają
ciśnienie osmotyczne większe niż płyny ustrojowe, wchłaniają się wolniej
Tekst: mgr inż. Karolina Kozela, technolog
z przewodu pokarmowego.
Porównania batonów i żeli energetycznych dostępnych na
żywienia
naszym rynku znajdziecie w poprzednich numerach bB.
Pojemność
[g]
Cena
[zł]
Smak
Funkcjonalność
Współczynnik
bikeBoard zł/100g
Dostępne smaki
Athletic Body Forza 7
400
44,94
4,7
4
11 zł
cytrusowy
Athletic Body Go napój
20
5
3,8
5
25 zł
cytrusowy
lemon ice, cytryna, jeżyna, pomarańcz
Nazwa
Gatorade
500 ml
od 3-6
4,8
5
0,6-1,2 zł/100ml
Hornet Juice
15
6,9
3
6
46 zł
cytryna, pomarańcz
Isostar Hydrate & Perform
400
24,98
5
5
6 zł
fresh, orange, lemon
Maxim Energy Drink
480
45
4
4
9 zł
grejpfrut, pomarańcz, cytryna, tropical
Nutrend ISOdrinX
175
13
3,5
4
7 zł
cytryna, grejprfrut, zielone-jabłko, pomarańcz
Nutrend Profidrinx
240
49
3
4
20 zł
brzoskwinia, cytryna
Olimp Iso Plus
700
27,5
4,5
5
4 zł
cytryna, pomarańcz, tropical blue
Penco Mineral Drink
20
3
5,5
5
15 zł
grejprut, wiśnia
Torq Energy
48
9
4,5
6
19 zł
lemon, lime-lemon, natural, orange, pink grejpfrut, natural organic, single measure
Xenofit Competition
672
49
4,5
5
7 zł
cytrusowy i herbaciany
Xenofit Mineral Energy
720
39
3,9
5
5 zł
mieszanki owocowe
dzi producent zawiera unikatowe
rozwiązanie stopniowo uwalnianych
węglowodanów (palatynoza) oraz
formułę regeneracyjną Pepto-Pro.
W 100 g proszku jest aż 25 g białka
i 61,5 g węglowodanów. Oczywiście
nie zabrakło minerałów: sód, potas,
magnez, wapń i chlorki. Jego smak
najlepiej określa zdanie jednego
z kiperów: tylko dla zawodowców...
IsodrinX to drugi z napojów. Typowy
izotonic, ale wyróżniający się sporym
dodatkiem witamin i minerałów.
Znajdziemy tu komplet witamin z grupy B, witaminę C, E oraz minerały.
Smaczniejszy od wersji Profi, ale
mało intensywny i niesprecyzowany
smak nie powala na nogi.
OLIMP
Firma Olimp po latach kultowego Izo Plusa,
wypuściła w tym roku 3 - nowe rodzaje proszku.
700-gramowe puszki w trzech smakach, które
pozytywnie przeszły test smakowy. W składnikach
znajdziemy maltodekstryny oraz fruktozę
i glukozę. Oczywiście nie brakuje podstawowych
minerałów oraz szerokiego spektrum witamin.
Jako jedyny produkt posiada dodatek l-glutaminy.
W celu uruchomienia rezerw tkanki tłuszczowej
dodano l-karnitynę.
PENCO
Mineral Drink to smaczny napój hipotoniczny
pakowany podobnie jak Athletic Body, w 20gramowe saszetki. Osmolalność 150 mOsm/kg
daje mu miano typowego hipotonika. Wzbogacono
go wieloma minerałami, nawet żelazem i cynkiem
i jodem! Prócz tego komplet witamin.
W smaku jedyne, co można zarzucić, to
natarczywy sztuczny aromat.
dobry, lekki, kwaskowy. W zależności od
smaku, których jest spory wybór.
TORQ
Mineral Drink to typowy izotonik, który
jako źródło energii proponuje mieszankę
sacharozy i maltodekstryn. Wśród
minerałów znajdziemy potas, magnez,
żelazo, cynk oraz niezbędne w wysiłku
fizycznym witaminy: B1, B6 i oczywiście
witaminę C. Drugi napój marki Xenofit to
Competition - propozycja na dłuższe dystanse, gdyż zawiera więcej węglowodanów złożonych. Tutaj również znajdziemy
ten sam zestaw witamin i minerałów.
Mineral drink w smaku jest kwaskowaty
i wyrazisty, a competition znacznie mniej
sprecyzowany.
Przede wszystkim - opakowanie. Świetny
design maleńkich puszek z proszkiem do
rozpuszczenia - to wersja mini. Wersja maxi
- to po prostu wiaderko 500-gramowe lub
1,5-kilogramowe. Bez słodzików, konserwantów i barwników. Formuła Maltodekstryna:Fruktoza (2:1) zwiększa dostawę węglowodanową o 40%. W składzie znajdziemy
także komplet minerałów: wapń, potas,
sód i magnez. Proszek po rozpuszczeniu
uzyskuje 6-procentowe stężenie cukru. Jeśli
chcemy jednak mieć większe - można dodać
bezsmakowej wersji torq energy. W smaku
XENOFIT
bi ke Boa r d # 8 s i er p i eń 2 010
29