EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII POZIOM
Transkrypt
EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII POZIOM
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Centralna Komisja Egzaminacyjna Ukáad graficzny © CKE 2010 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczĊcia egzaminu. WPISUJE ZDAJĄCY KOD PESEL EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII Miejsce na naklejkĊ z kodem CZERWIEC 2012 POZIOM PODSTAWOWY Instrukcja dla zdającego 1. SprawdĨ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 28 stron (zadania 1 – 37). Ewentualny brak zgáoĞ przewodniczącemu zespoáu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym. 3. Pisz czytelnie. UĪywaj dáugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie uĪywaj korektora, a báĊdne zapisy wyraĨnie przekreĞl. 5. PamiĊtaj, Īe zapisy w brudnopisie nie bĊdą oceniane. 6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkĊ z kodem. 7. Nie wpisuj Īadnych znaków w czĊĞci przeznaczonej dla egzaminatora. Czas pracy: 120 minut Liczba punktów do uzyskania:100 MHI-P1_1P-123 Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 2 Zadanie 1. (2 pkt) Na podstawie reliefu pochodzącego ze staroĪytnej Ğwiątyni wykonaj polecenie. [w:] Oxford. Wielka historia Ğwiata, t. III, Warszawa 2005, s. 118. WymieĔ dwa elementy Ğwiadczące o tym, Īe zaprezentowany relief jest przykáadem sztuki staroĪytnego Egiptu. x ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. Zadanie 2. (2 pkt) Na podstawie fragmentów tekstów Ĩródáowych podaj nazwy miast-paĔstw, których one dotyczą. 1. Z wielu innowacji Likurga pierwszą i najwaĪniejszą byáo ustanowienie gerontów, o której to instytucji Platon powiada, Īe skombinowana z pogrąĪoną w nieáadzie wáadzą królewską i uzyskawszy równy z nią gáos w najwaĪniejszych sprawach, przyniosáa zbawienie i umiarkowanie. 2. Za jego [Peryklesa] czasów ustrój staá siĊ jeszcze bardziej demokratyczny. [Czáonkom areopagu] odebraá niektóre uprawnienia, a przede wszystkim skierowaá uwagĊ obywateli na flotĊ jako siáĊ paĔstwa, w nastĊpstwie czego masy nabraáy pewnoĞci siebie i caáe rządy w paĔstwie coraz bardziej w ich rĊce przechodziáy [...]. [w:] ħródáa i materiaáy do nauczania historii, red. S. Sierpowski, Warszawa 1998, s. 26; S. Sprawski, G. Chomicki, StaroĪytnoĞü. Teksty Ĩródáowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole Ğredniej, Kraków 1999, s. 124–125. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 3 Zadanie 3. (4 pkt) Na podstawie planu staroĪytnego miasta i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. Na podstawie: Atlas historyczny do gimnazjum, Warszawa-Wrocáaw 1999, s. 2. A. Podaj nazwĊ wzgórza przedstawionego na planie. …................................................................................................................................................... B. OkreĞl funkcje, jakie w staroĪytnoĞci peániáa ta czĊĞü miasta. x ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. C. WyjaĞnij, dlaczego obiekty widoczne na planie poĞwiĊcone byáy gáównie Atenie. …................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 4. (1 pkt) PodkreĞl poprawne zakoĔczenie zdania. Filip II MacedoĔski zdobyá hegemoniĊ w Grecji w wyniku zwyciĊstwa pod 1. Maratonem. 2. Platejami. 3. Cheroneą. 4. Issos. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 4 Zadanie 5. (3 pkt) Na podstawie planu i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. Plan kolejnych faz bitwy pod Kannami www.au.af.mil/au/awc/awcgate/gabrmetz A. Podaj, stosowaną w historiografii, nazwĊ wojny, w czasie której zostaáa stoczona bitwa przedstawiona na planie. ....................................................................................................................................................... B. Kto dowodziá w tej bitwie wojskiem KartagiĔczyków? Podaj imiĊ. ....................................................................................................................................................... C. Podaj, jaki byá rezultat tej bitwy. ....................................................................................................................................................... Zadanie 6. (3 pkt) Na podstawie tekstu wykonaj polecenie. W III w. [p.n.e.] ustaliáa siĊ zwyczajowo kolejnoĞü sprawowania urzĊdów – od niĪszych poczynając, na najwyĪszych koĔcząc. Naruszenie tych norm zwyczajowych [...] spowodowaáo dąĪenie do ujĊcia reguá sprawowania urzĊdów w normy prawne. W roku Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 5 180 [p.n.e.] uchwalono [...] ustawĊ Williusza […], która ustalaáa Ğcisáy cursus honorum*. Pierwszy urząd – kwesturĊ mógá sprawowaü obywatel mający minimum 27 lat i odbytą sáuĪbĊ wojskową. NastĊpnym stopniem w karierze miaáo byü stanowisko edyla lub trybuna ludowego (30 lat), nie byáo ono jednak w peáni obowiązkowe. Trzeci stopieĔ w cursus honorum – to pretura, sprawowana w wieku minimum 40 lat, po trzech latach mógá siĊ byáy pretor ubiegaü o stanowisko konsula, mając co najmniej 43 lata; ponowiü konsulat moĪna byáo dopiero po 10 latach. [...] NajwaĪniejszymi urzĊdnikami byli w Rzymie konsulowie, których wybierano corocznie w liczbie dwóch. […] Cenzorowie [...] byli urzĊdnikami o charakterze specjalnym. Wybierani w liczbie dwóch na piĊü lat, wáadzĊ swą sprawowali przez 18 miesiĊcy. [...] Na cenzorów powoáywano zwykle starszych wiekiem senatorów ze znakomitych rodzin, z reguáy byáych konsulów. [w:] M. Jaczynowska, Historia staroĪytnego Rzymu, Warszawa 1974, s. 83–84. * Cursus honorum – nastĊpstwo w obejmowaniu urzĊdów, przebieg kariery politycznej w republikaĔskim Rzymie. Sformuáuj trzy ogólne zasady obejmowania i piastowania urzĊdów w republice rzymskiej. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Zadanie 7. (2 pkt) SpoĞród wymienionych wydarzeĔ z epoki Ğredniowiecza wybierz chronologicznie pierwsze i oznacz je literą A oraz chronologicznie ostatnie i oznacz je literą B. Bitwa pod Legnicą Bitwa pod Páowcami Bitwa pod Cedynią Bitwa pod Grunwaldem Bitwa pod Chojnicami Bitwa pod Warną Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl 6 Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy Zadanie 8. (3 pkt) Na podstawie miniatur z ewangeliarza cesarza Ottona III wykonaj polecenie. [w:] Poczet królów i ksiąĪąt polskich, red. A. Garlicki, Warszawa 1984, s. 30. WyjaĞnij ottoĔską koncepcjĊ Europy, uwzglĊdniając elementy miniatur. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 9. (2 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego wykonaj polecenia. Król Bolesáaw II byá tedy rycerzem odwaĪnym i dzielnym, áaskawym gospodarzem dla goĞci i najhojniejszym [...]. On równieĪ, podobnie jak pierwszy Bolesáaw Wielki, jako zdobywca wkroczyá do stolicy królestwa Rusinów [...] i uderzeniem swego miecza pozostawiá pamiĊtny znak na Záotej Bramie. [w:] Anonim tzw. Gall, Kronika polska, Wrocáaw–Warszawa–Kraków–GdaĔsk–àódĨ 1985, s. 46. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 7 A. Podaj nazwĊ grodu wspomnianego w tekĞcie. ....................................................................................................................................................... B. Podaj przydomek króla Bolesáawa II. ....................................................................................................................................................... Zadanie 10. (3 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego – fragmentu mowy papieĪa na synodzie w Clermont – wykonaj polecenie. PodkreĞl prawidáowe zakoĔczenia trzech zdaĔ. Wszak jest koniecznoĞcią, abyĞcie niezwáocznie podąĪyli z pomocą waszym braciom zamieszkującym na Wschodzie i potrzebującym waszej, niejednokrotnie obiecywanej im pomocy. Na nich zwalili siĊ, bowiem, jak o tym wiĊkszoĞci z was juĪ doniesiono, Turcy i Arabowie, którzy dotarli aĪ do Morza ĝródziemnego [...]. Zajmując coraz dalsze ziemie tychĪe chrzeĞcijan, oni uzyskali nad nimi przewagĊ niejednokrotnie rozbijając ich w walce, wielu zabili lub wziĊli do niewoli, koĞcioáy porozbijali a imperium spustoszyli. I jeĞli wy spokojnie pobáaĪaü bĊdziecie jeszcze przez pewien czas wszystkim tym gwaátom, oni zwyciĊĪą jeszcze wiĊcej ludzi oddanych Bogu. Dlatego zwracam siĊ z pokorną proĞbą, nie ja, lecz Pan, abyĞcie [...] nakáaniali wszystkich [...], aby oni w porĊ pomogli wschodnim chrzeĞcijanom i wypĊdzili z granic chrzeĞcijaĔskiego Ğwiata ludzi tego niecnego rodzaju. [...] Niech, zatem idący [do Ziemi ĝwiĊtej] nie zwlekają, ale, powierzywszy swoje dobra [w godne rĊce] i zebrawszy Ğrodki na koszty podróĪy, z koĔcem zimy, w najbliĪszą wiosnĊ, niech z Bogiem Īywo wyruszą w drogĊ. [w:] Teksty Ĩródáowe do nauki historii w szkole, nr 6, opr. J. ĩuáawiĔski, Warszawa 1959, s. 28–29. A. Zacytowany tekst to fragment wystąpienia papieĪa 1. Grzegorza I Wielkiego. 2. Grzegorza VII. 3. Urbana II. 4. Innocentego III. B. Synod w Clermont, podczas którego papieĪ wygáosiá zacytowane przemówienie, odbyá siĊ w wieku 1. X. 2. XI. 3. XIV. 4. XV. C. BezpoĞrednim nastĊpstwem wystąpienia papieĪa byáa 1. rekonkwista. 2. schizma wschodnia. 3. wyprawa krzyĪowa. 4. reformacja. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 8 Zadanie 11. (3 pkt) Na podstawie ilustracji i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. [w:] J. Dowiat, Historia dla klasy I technikum, Warszawa 1979, s. 133. A. Podaj nazwĊ stylu architektonicznego przedstawionego obiektu. ....................................................................................................................................................... B. Jaką funkcjĊ – oprócz sakralnej – peániáy koĞcioáy budowane w tym stylu? OdpowiedĨ uzasadnij. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 12. (3 pkt) Do wydarzeĔ dopisz odpowiednie postacie. Odpowiedzi wybierz spoĞród podanych. Grzegorz VII, Jan Hus, 1. Ogáoszenie Dictatus papae 2. Zawarcie konkordatu w Wormacji 3. Sobór w Konstancji Marcin Luter, Kalikst II Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 9 Zadanie 13. (4 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. Sądzi siĊ, Īe wszechmogący Pan pomsty udrĊczyá Polaków rozlicznymi karami w postaci bezáadnych rządów oraz królów sprzyjających o wiele bardziej Litwinom niĪ Polakom, z powodu wystĊpku ku wzgardzie religii chrzeĞcijaĔskiej dokonanego ówczeĞnie przez dostojników polskich, którzy haniebnie wykluczywszy katolickiego ksiĊcia austriackiego Wilhelma od prawowitej maáĪonki, nie wzdragając siĊ przed wystĊpkiem cudzoáóstwa, nakáonili opierającą siĊ niewiastĊ do poáączenia siĊ z barbarzyĔcą [...]. [w:] J. Krasuski, Polska i Niemcy. Dzieje wzajemnych stosunków politycznych (do 1932 roku), Warszawa 1989, s. 127–128. A. Podaj imiĊ kobiety, o której pisze autor tekstu. ....................................................................................................................................................... B. Zidentyfikuj wáadcĊ, którego autor tekstu nazywa barbarzyĔcą. ....................................................................................................................................................... C. WyjaĞnij, dlaczego autor tekstu uĪywa okreĞlenia barbarzyĔca. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... D. Podaj nazwĊ związku dwóch paĔstw, który powstaá w wyniku decyzji polskich dostojników. ....................................................................................................................................................... Zadanie 14. (3 pkt) Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli imiona wszystkich wymienionych wáadców, którzy panowali we wskazanych stuleciach. August III, XVI w. XVII w. XVIII w. Jan Kazimierz, Stanisáaw August Poniatowski, Zygmunt I Stary, Zygmunt II August Wáadysáaw IV, Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 10 Zadanie 15. (4 pkt) Na podstawie mapy wykonaj polecenia. Na podstawie: Atlas historyczny. Od staroĪytnoĞci do wspóáczesnoĞci, Warszawa–Wrocáaw 1999, s. 15. A. Trasom podróĪy, które oznaczono literami A–C, przyporządkuj wáaĞciwe nazwiska Īeglarzy. Odpowiedzi wybierz spoĞród podanych. Jacques Cartier, Krzysztof Kolumb, Amerigo Vespucci, Ferdynand Magellan, Vasco da Gama Trasa A ...................................................................................................................................... Trasa B ...................................................................................................................................... Trasa C ...................................................................................................................................... B. Podaj bezpoĞredni skutek podróĪy, którą na mapie oznaczono literą C. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 11 Zadanie 16. (2 pkt) Na podstawie danych statystycznych rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe. Obok tych zdaĔ napisz sáowo prawda. Tabela. Atlantycki handel niewolnikami w latach 1451–1700. Zestawienie szacunkowe dostaw niewolników z Afryki do regionów importujących (dane w tysiącach) Lata Region importujący Europa Wyspy atlantyckie Wyspa ĝw. Tomasza Ameryka hiszpaĔska Brazylia Karaiby angielskie Karaiby francuskie Karaiby holenderskie Karaiby duĔskie Razem 1451– 1476– 1501– 1526– 1551– 1576– 1601– 1626– 1651– 1676– 1475 1500 1525 1550 1575 1600 1625 1650 1675 1700 12,5 12,5 12,5 7,5 2,5 1,3 0,3 0,3 0,3 0,3 2,5 5,0 5,0 5,0 5,0 2,5 - - - - - 1,0 25,0 18,8 18,8 12,5 12,5 6,3 2,7 2,4 - - - 12,5 25,0 37,5 75,0 52,5 62,5 102,5 - - - - 10,0 40,0 100,0 100,0 185,0 175,0 - - - - - - - 20,7 69,2 173,8 - - - - - - - 2,5 28,8 124,5 - - - - - - - - 20,0 20,0 - - - - - - - - - 4,0 15,0 18,5 42,5 43,8 61,3 93,8 187,8 182,3 368,5 602,5 [w:] Europa i Ğwiat w początkach epoki nowoĪytnej. SpoáeczeĔstwo – kultura – ekspansja, cz. I, red. A. Mączak, Warszawa 1991, s. 321. 1. Stary ĝwiat odgrywaá waĪną rolĊ jako nabywca niewolników aĪ do koĔca XVII wieku. 2. Dostawy niewolników do Europy we wskazanych okresach XV wieku ksztaátowaáy siĊ na takim samym poziomie. 3. W XVII wieku wyspy poáoĪone w basenie Morza Karaibskiego nie odgrywaáy istotnej roli w handlu niewolnikami. 4. SpoĞród odbiorców niewolników wymienionych w zestawieniu, w XVII wieku najwiĊkszą liczbĊ niewolników przyjĊáa Brazylia. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 12 Zadanie 17. (3 pkt) Do fragmentów dokumentów dopisz odpowiednie nazwy. Odpowiedzi wybierz spoĞród podanych. Artykuáy henrykowskie, Akt konfederacji warszawskiej, Konstytucja Nihil novi, Konstytucja 3 maja Fragmenty dokumentów Nazwy dokumentów 1. PoniewaĪ prawa ogólne i ustawy dotyczą nie pojedynczego czáowieka, ale ogóáu narodu, przeto na tym walnym sejmie radomskim [...] postanowiliĞmy, iĪ odtąd na potomne czasy nic nowego [...] stanowionym byü nie ma przez nas i naszych nastĊpców, bez wspólnego zezwolenia senatorów i posáów ziemskich [...]. 2. My, Rady Stanu, szlachta i rycerstwo Królestwa Polskiego, narodów tak polskiego, jako i litewskiego [...], to sobie [...] zastrzegamy, aby przyszáy nasz ksiąĪĊ i pan ĞwieĪo przez nas obrany byá obowiązanym daü nam przywilej, czyli pismo […] zawierające w sobie pewne nasze prawa i prerogatywy [...]: 1. [...] aby zawdy wiecznymi czasy po zejĞciu naszym i potomków naszych wolne obieranie zostaáo wszem stanom koronnym [...]. 9. Sejm walny koronny we dwie lecie najdalej ma byü skáadan [...]. 3. Uznając, iĪ los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisá, dáugim doĞwiadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady, [...] wolni od haĔbiących obcej przemocy nakazów, [...] dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolnoĞci, dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic [...] niniejszą KonstytucjĊ uchwalamy [...]. [w:] Wiek XVI–XVII w Ĩródáach. Wybór tekstów Ĩródáowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. SobaĔska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1997, s. 95, 108, 431. Zadanie 18. (3 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego wykonaj polecenia. Zygmunt etc. [Zygmunt I Stary] ogáaszamy niniejszym wszystkim, iĪ bacząc na korzyĞü poddanych naszych, za radą i zgodą wszystkich senatorów naszych obojga stanów i posáów ziem koronnych postanawiamy i uchwalamy na wieczne czasy, iĪ wszyscy osadnicy, czyli kmiecie wszystkich wsi, tak naszych jak poddanych naszych jakiegokolwiek stanu, którzy przedtem nie pracowali jednego dnia w tygodniu, dla nas i swoich panów z kaĪdego áanu jeden dzieĔ tygodniowo mają i są obowiązani pracowaü, z wyjątkiem tych wieĞniaków, którzy czynszem w pieniądzach […], albo jakakolwiek opáatą […] robociznĊ panom swoim juĪ przedtem spáacili. To jednak pozostawia siĊ do rozstrzygniĊcia ich panom i to takĪe szczególnie zastrzegając, Īe ta ustawa nie dotyczy tych kmieci, którzy wiĊcej dni w tygodniu dla nas i swoich panów zwykli pracowaü, albowiem to prawo odnosi siĊ tylko do tych, którzy mniej niĪ jeden dzieĔ w tygodniu dla nas i swoich panów zwykli pracowaü. [w:]: Teksty Ĩródáowe do nauki historii w szkole, nr 18, oprac. J. BartyĞ i J. Goldberg, Warszawa 1960, s. 7–8. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 13 A. WymieĔ powinnoĞci cháopów wspomniane w tekĞcie. ....................................................................................................................................................... B. WyjaĞnij związek regulacji prawnej, o której mowa w tekĞcie, z funkcjonowaniem folwarku szlacheckiego. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 19. (2 pkt) Na podstawie ilustracji podaj dwie cechy architektury barokowej. [w:] U. Ormicka, Kraków w 3 dni, Warszawa 2003, s. 135. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 14 Zadanie 20. (5 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego wykonaj polecenia. Rok ten 1685 byá rokiem odwoáania edyktu nantejskiego. Zgubnym byá zamiar, zgubniejsze jeszcze wykonanie [...]. Wraz z odwoáaniem edyktu nantejskiego posypaáy siĊ deklaracje, jedna po drugiej, i jedna okrutniejsza od drugiej. Prowincje napeániáy siĊ dragonami, którzy rozgoĞciwszy siĊ po domostwach hugenotów bez róĪnicy stanu, do ruiny przydawali tortury cielesne, od których wielu pomaráo w rĊkach tych katów. UcieczkĊ karano jako zatwardziaáoĞü herezji, galery napeániáy siĊ najuczciwszymi ludĨmi, wiĊzienia ich Īonami i córkami. Wielu wykupiáo siĊ od tej tyranii rzekomym odprzysiĊĪeniem, dragoni, którzy rujnowali ich i torturowali wczoraj, jutro prowadzą ich na mszĊ, gdzie z miejsca odprzysiĊgali siĊ, spowiadali, i przyjmowali komuniĊ. [...] Odwoáanie edyktu nantejskiego [...] wyludniáo nasze królestwo i przeniosáo nasze rĊkodzieáa i caáy niemal handel w kraje naszych sąsiadów i jeszcze dalej, sprowadziáo rozkwit ich paĔstw kosztem naszego, napeániáo je nowymi miastami i ludnoĞcią, i daáo caáej Europie przeraĪający obraz tych dziwnych ludzi proskrybowanych (wyjĊtych spod ochrony prawa), uciekających, nagich, bez Īadnej winy báądzących i szukających schronienia z dala od ojczyzny. [w:] Historia powszechna. Czasy nowoĪytne 1640–1870. Wybór tekstów Ĩródáowych. Cz. I, red. B. Krauze, Warszawa 1951, s. 61–62. A. WyjaĞnij, kim byli hugenoci. …................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... B. Autor tekstu wymienia skutki odwoáania edyktu nantejskiego. Podaj trzy spoĞród nich. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Zadanie 21. (5 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. [...] Jego Cesarsko-Królewska MoĞü [...] oĞwiadczyü raczyá, iĪ chce aby naduĪycia wolnoĞci druku podlegaáy dawnemu prawodawstwu polskiemu [...] póki nowe prawo nie przepisze Ğrodki jej ukrócenia; chcąc zapobiec wszelkim aĪ do tego czasu wydarzyü siĊ mogącym naduĪyciom, postanowiliĞmy i stanowimy: Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 15 Artykuá 1. Komisji Rządowej WyznaĔ Religijnych i OĞwiecenia Publicznego poruczamy przedsiĊwziĊcie [...] Ğrodków [...] do ukrócenia naduĪyü wolnoĞci druku, stosując siĊ do dawnego prawodawstwa polskiego i urządzeĔ za rządu KsiĊstwa Warszawskiego wydanych. [...] Dziaáo siĊ to w Warszawie na posiedzeniu Rady Administracyjnej dnia 22 maja 1819 roku. [w:] H. Florkowska, M. Franþiü, Wybór tekstów Ĩródáowych do historii Polski 1795–1918, Kraków 1978, s. 55. A. Zidentyfikuj wáadcĊ, który okreĞlony zostaá tytuáem Jego Cesarsko-Królewska MoĞü. ....................................................................................................................................................... B. WyjaĞnij, dlaczego wspomniany wáadca byá tytuáowany Jego Cesarsko-Królewska MoĞü. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... C. Podaj nazwĊ paĔstwa, w którym obowiązywaü miaá powyĪszy akt prawny. ....................................................................................................................................................... D. Podaj dwa argumenty, których uĪyto dla uzasadnienia wprowadzanych zmian prawnych. x ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. Zadanie 22. (2 pkt) SpoĞród wymienionych wydarzeĔ z XIX wieku wybierz chronologicznie pierwsze i oznacz je literą A oraz chronologicznie ostatnie i oznacz je literą B. Początek obrad kongresu wiedeĔskiego Proklamowanie niepodlegáoĞci Grecji Stáumienie buntu dekabrystów w Rosji KlĊska Napoleona w bitwie pod Lipskiem Rewolucja lipcowa we Francji Wybuch wojny krymskiej Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl 16 Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy Zadanie 23. (3 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego wykonaj polecenia. Ordonans* Karoliny Poáudniowej z 1860 r. * Ordonans – uchwaáa, rozporządzenie wáadz. My ludzie stanu Karolina Poáudniowa zebrani na konwencji deklarujemy i zarządzamy, Īe przyjĊty przez nas akt z 23 maja roku PaĔskiego 1788, aĪeby konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki byáa ratyfikowana, a takĪe akty i czĊĞci aktów zgromadzenia ogólnego tego stanu ratyfikujące poprawki do rzeczonej konstytucji, są teraz odwoáane, a UniĊ obecnie istniejącą miĊdzy Karoliną Poáudniową i innymi stanami pod nazwą Stany Zjednoczone Ameryki uwaĪamy za zerwaną. [w:] Wiek XIX w Ĩródáach. Wybór tekstów Ĩródáowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. SobaĔska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1998 s. 258. A. Podaj nazwĊ konfliktu, który wybuchá po ogáoszeniu Ordonansu z 1860 r. ....................................................................................................................................................... B. Podaj nazwy dwóch stron tego konfliktu. x ................................................................ x ................................................................ Zadanie 24. (3 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego wykonaj polecenia. Kwestia rewolucyjna w Niemczech [...] pierwej zupeánie rozwinąü siĊ musi na drodze politycznej, nim siĊ stanie spoáeczną, radykalną [...]. ĝwiĊte PaĔstwo dopuĞciáo dwom czĊĞciom swego ciaáa, Austrii i Prusom, uksztaáciü siĊ odrĊbnie we dwa polipowe ogromy [...]. Rewolucja ani kroku nie postąpi, jeĪeli nie zmieni tego faászywego stosunku, nie naprawi tej krzyczącej dysharmonii. [...] Niemcy muszą zostaü jednym narodem, Īeby byü jedną rewolucyjną potĊgą. CóĪ tedy innego mogáoby byü celem usiáowaĔ patriotów tamtejszych, jeĪeli nie zniszczenie tych dwóch monarchii, które udzielają wsparcia tylu [...] partykularnym interesom w Niemczech, tym królom [...] i ksiąĪątkom panującym? [...] Rewolucja spoáeczna jest niepodobna w Niemczech bez uchylenia tego wszystkiego; a tego wszystkiego wniwecz obróciü niepodobna bez zniszczenia Prus i Austrii [...]. [w:] J. Krasuski, Polska i Niemcy. Dzieje wzajemnych stosunków politycznych (do 1932 roku), Warszawa 1989, s. 243. A. PodkreĞl poprawne zakoĔczenie zdania. Tekst powstaá w XIX wieku 1. przed proklamowaniem II Rzeszy Niemieckiej. 2. podczas realizacji polityki Kulturkampfu. 3. w okresie ksztaátowania siĊ Trójprzymierza. 4. po dymisji kanclerza Bismarcka. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 17 B. Jakie – wedáug autora tekstu – powinny byü gáówne cele rewolucjonistów niemieckich? WymieĔ dwa. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Zadanie 25. (1 pkt) Na podstawie rysunku Artura Grottgera z cyklu Polonia wykonaj polecenie. [w:] K. Groniowski, J. Skowronek, Historia Polski 1795–1914, Warszawa 1977, s. 183. PodkreĞl poprawne zakoĔczenie zdania. Rysunek Artura Grottgera odnosi siĊ do wydarzenia, które bezpoĞrednio poprzedziáo 1. powstanie listopadowe. 2. powstanie krakowskie. 3. powstanie styczniowe. 4. rewolucjĊ 1905 roku. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 18 Zadanie 26. (4 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. Ukaz uwáaszczeniowy w Królestwie Polskim, Petersburg, 2 marca 1864 r. (fragmenty) Artykuá 1. Grunta zostające w posiadaniu wáoĞcian [...] przechodzą na zupeáną wáasnoĞü wáoĞcian w posiadaniu tych gruntów bĊdących [...]. Artykuá 2. [...] wáoĞcianie uwolnieni raz na zawsze zostają od wszelkich bez wyáączenia powinnoĞci, jakimi na korzyĞü dziedziców obáoĪeni byli [...]. Na przyszáoĞü wáoĞcianie obowiązani są wnosiü do Skarbu za nabytą przez nich na wáasnoĞü ziemiĊ podatek gruntowy tym ukazem ustanowiony [...]. Artykuá 3. Dziedzice dóbr [...] otrzymują od Rządu wynagrodzenie za zniesione powinnoĞci wáoĞciaĔskie [...]. Artykuá 9. Razem z gruntem przez kaĪdego wáoĞcianina nabytym przechodzą na wáasnoĞü jego zupeáną wszelkie znajdujące siĊ na tym gruncie mieszkalne i gospodarskie budowle, a zarazem inwentarz gruntowy, jako to: bydáo, robocze narzĊdzia, zasiewy [...]. Artykuá 11. WáoĞcianie [...] zachowują prawo do tych sáuĪebnoĞci i uĪytków, z których dotychczasowo korzystają na zasadzie tabel prestacyjnych*, kontraktów, umów sáownych lub zwyczajów, jako to: prawo otrzymywania drzewa na budowĊ i na opaá, zbierania gaáĊzi, suszu, Ğcióáki, prawo pasania w lasach dziedziców oraz na gruntach dworskich lub folwarcznych [...]. [w:] Polska w latach 1864–1918. Wybór tekstów Ĩródáowych do nauczania historii, red. A. Galos, Warszawa 1987, s. 15–16. * Tabele prestacyjne – urzĊdowe wykazy powinnoĞci cháopskich, czĊsto spisywane w postaci tabel, sporządzone m.in. w 1846 r. A. Podaj dwie najwaĪniejsze zasady uwáaszczenia cháopów w Królestwie Polskim. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. x ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. B. Podaj nazwĊ uprawnieĔ, o których mowa w artykule 11. ....................................................................................................................................................... C. Na próby rozwiązania problemu cháopskiego w Królestwie Polskim miaáy wpáyw róĪne czynniki. Podaj nazwĊ wydarzenia, które spowodowaáo sporządzenie urzĊdowego wykazu powinnoĞci cháopskich w 1846 r. ....................................................................................................................................................... Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 19 Zadanie 27. (3 pkt) Na podstawie tekstów Ĩródáowych wykonaj polecenia. Tekst 1. Fragment postanowieĔ dotyczących nauczania jĊzyka w szkoáach ludowych z 1873 r. I. JĊzykiem nauczania wszystkich przedmiotów, z wyjątkiem religii i Ğpiewu koĞcielnego, jest jĊzyk niemiecki. JĊzykiem polskim moĪna siĊ posáugiwaü pomocniczo tylko o tyle, o ile jest to niezbĊdne dla zrozumienia przedmiotu nauczania. II. Nauka religii i Ğpiewu koĞcielnego dla dzieci mówiących po polsku ma byü udzielana w jĊzyku ojczystym. JeĞli jednak znają one jĊzyk niemiecki na tyle, Īe mogą zrozumieü udzielane w nim wyjaĞnienia, naleĪy, na podstawie zezwolenia rejencji*, wprowadziü równieĪ nauczanie tych przedmiotów w jĊzyku niemieckim, na Ğrednim i wyĪszym stopniu nauczania. * Rejencja – jednostka administracyjna Ğredniego szczebla. Tekst 2. Fragment postanowieĔ dotyczących likwidacji nauki jĊzyka polskiego w szkoáach ludowych z 1887 r. Na podstawie udzielonego mi najwyĪszego peánomocnictwa zarządzam niniejszym zniesienie jĊzyka polskiego we wszystkich bez róĪnicy szkoáach ludowych prowincji poznaĔskiej oraz przeznaczenie uzyskanych przez to wolnych godzin na naukĊ i üwiczenie jĊzyka niemieckiego. PrzywiązujĊ duĪą wagĊ do tego, aby niniejsze zarządzenie natychmiast zostaáo wcielone w Īycie [...], plany lekcyjne we wszystkich szkoáach ludowych [...] zostaną odpowiednio zmienione [...]. [w:] Polska w latach 1864–1918. Wybór tekstów Ĩródáowych do nauczania historii, red. A. Galos, Warszawa 1987, s. 32–33. A. Zidentyfikuj zabór, do którego odnoszą siĊ obydwa dokumenty. ....................................................................................................................................................... B. Podaj nazwĊ procesu historycznego, który opisany zostaá w obydwu tekstach. ....................................................................................................................................................... C. Na podstawie obydwu tekstów wyjaĞnij, jak zmieniáa siĊ polityka zaborcy. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl 20 Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy Zadanie 28. (3 pkt) Na podstawie mapy i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. Na podstawie: A. Radziwiáá, W. Roszkowski, Historia 1871–1939, Warszawa 2000, s. 191. A. W dwudziestoleciu miĊdzywojennym politycy niemieccy w swoich przemówieniach okreĞlali terminem korytarz polski lub korytarz jeden z obszarów zaznaczonych na mapie. WskaĪ ten obszar, podając odpowiednią literĊ. ....................................................................................................................................................... Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 21 B. Po zapoznaniu siĊ z mapą rozstrzygnij, które zdania są faászywe. Obok tych zdaĔ napisz sáowo faász. 1. Tereny oznaczone na mapie literą B zostaáy wáączone do Polski w wyniku powstania zbrojnego, które wybucháo w grudniu 1918 r., oraz postanowieĔ traktatu wersalskiego. 2. Tereny oznaczone na mapie literą C zostaáy przyznane Polsce w wyniku plebiscytu, który odbyá siĊ w marcu 1921 r., i powstania zbrojnego. 3. Tereny oznaczone na mapie literą F zostaáy przyáączone do Polski na mocy traktatu pokojowego w Rydze. 4. Tereny oznaczone na mapie literą G zostaáy przyznane Polsce w czerwcu 1919 r. na mocy traktatu wersalskiego. Zadanie 29. (3 pkt) Na podstawie tekstu Ĩródáowego i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. [...] Postawiáem teĪ sobie, niezaleĪnie od nikogo, juĪ w r. 1918 wyraĨny cel dla wojny z Sowietami. Zdecydowaáem, mianowicie, natĊĪyü siáy, aby moĪliwie daleko od miejsc, gdzie siĊ nowe Īycie wykluwaáo i wykuwaáo, obaliü wszelkie próby i zakusy narzucenia raz jeszcze Īycia obcego, Īycia, nieurządzonego przez nas samych. W r. 1919 zadania tego dokonaáem. Odrzuciáem próby sowieckie tak daleko, Īe pracy odbudowy wáasnego Īycia [...] Sowiety nie byáy w stanie mąciü i jej przeszkadzaü. [...] Gdy po zwyciĊstwach jego [Michaiáa Tuchaczewskiego] odniesionych nad nami, praca budownictwa u nas, pod wpáywem tych zwyciĊstw, zamaráa, gdy rĊkĊ swą wyciągnąá juĪ po centrum naszego Īycia, stolicĊ WarszawĊ, gdy wiĊc bagnety zrobiáy juĪ swoje, rewolucja sowiecka jednak pozostaáa tylko na bagnetach, nie mając wtedy wartoĞci wewnĊtrznej w Polsce. [...] [w:] J. Eisler, M. SobaĔska-Bondaruk, Historia 1789–1990. Wybór tekstów Ĩródáowych dla szkóá Ğrednich, Warszawa 1995, s. 136–137. A. Podaj imiĊ i nazwisko autora tekstu. ....................................................................................................................................................... B. Podaj nazwĊ wydarzenia, do którego odnosi siĊ fragment: […] gdy rĊkĊ swą wyciągnąá juĪ po centrum naszego Īycia, stolicĊ WarszawĊ […]. ....................................................................................................................................................... C. WyjaĞnij znaczenie tego wydarzenia dla losów Polski. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 22 Zadanie 30. (2 pkt) SpoĞród wymienionych wydarzeĔ z XX wieku wybierz dwa, które miaáy miejsce w dwudziestoleciu miĊdzywojennym. Obok tych wydarzeĔ wstaw znak „X”. Rozwiązanie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej Opracowanie i przedstawienie tzw. planu Marshalla Wprowadzenie polityki Nowego àadu (New Deal) przez Roosevelta Utworzenie Europejskiej Wspólnoty WĊgla i Stali Utworzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej Reforma skarbowo-walutowa Wáadysáawa Grabskiego Zadanie 31. (3 pkt) Do fragmentów konstytucji przyporządkuj wáaĞciwe opisy. Odpowiedzi wybierz spoĞród podanych. Konstytucja marcowa z 1921 roku, Konstytucja kwietniowa z 1935 roku, Konstytucja PRL z 1952 roku, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku 1. 2. 3. Art. 1. (1) PaĔstwo Polskie jest wspólnem dobrem wszystkich obywateli. (2) Wskrzeszone walką i ofiarą najlepszych swoich synów ma byü przekazywane w spadku dziejowym z pokolenia w pokolenie. (3) KaĪde pokolenie obowiązane jest wysiákiem wáasnym wzmóc siáĊ i powagĊ PaĔstwa. (4) Za speánienie tego obowiązku odpowiada przed potomnoĞcią swoim honorem i swojem imieniem. Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej uchwala uroczyĞcie niniejszą KonstytucjĊ [...], którą Naród Polski i wszystkie organy wáadzy polskiego ludu pracującego kierowaü siĊ winny w celu: umacniania paĔstwa ludowego jako podstawowej siáy, zapewniającej najpeániejszy rozkwit Narodu Polskiego, jego niepodlegáoĞü i suwerennoĞü, przyĞpieszania rozwoju [...] Ojczyzny oraz wzrostu jej siá, pogáĊbiania uczuü patriotycznych, jednoĞci i zwartoĞci Narodu Polskiego w walce o dalsze polepszenie stosunków spoáecznych [...]. My, Naród Polski, dziĊkując OpatrznoĞci za wyzwolenie nas z póátorawiekowej niewoli, wspominając z wdziĊcznoĞcią mĊstwo i wytrwaáoĞü ofiarnej walki pokoleĔ, które najlepsze wysiáki swoje sprawie niepodlegáoĞci bez przerwy poĞwiĊcaáy, nawiązując do Ğwietnej tradycji wiekopomnej Konstytucji 3-go Maja, – dobro caáej, zjednoczonej i niepodlegáej Matki-Ojczyzny mając na oku [...] – tĊ oto UstawĊ Konstytucyjną na Sejmie Ustawodawczym Rzeczypospolitej Polskiej uchwalamy i stanowimy. [w:] T. Molenda, Konstytucje polskie 1918–2008, Warszawa 2008, s. 25, 62, 185. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 23 Zadanie 32. (3 pkt) Na podstawie fragmentu przemówienia Wiaczesáawa Moáotowa na posiedzeniu Rady NajwyĪszej ZSRR i wáasnej wiedzy wykonaj polecenia. Koáa rządzące Polską duĪo cheápiáy siĊ „trwaáoĞcią” swego paĔstwa i „potĊgą” swej armii. JednakĪe wystarczyáo krótkiego uderzenia zadanego Polsce najpierw przez armiĊ niemiecką, a nastĊpnie – przez ArmiĊ Czerwoną, aby nic nie pozostaáo z tego szpetnego tworu Traktatu Wersalskiego, który Īyá kosztem ucisku niepolskich narodowoĞci. „Tradycyjna polityka” bezpryncypialnego lawirowania i gry miĊdzy Niemcami i ZSRR okazaáa siĊ bezpodstawną i caákowicie zbankrutowaáa. [w:] A. CzubiĔski, Historia powszechna XX wieku, PoznaĔ 2003, s. 297. A. PodkreĞl datĊ wystąpienia Moáotowa. 1. 2. 3. 4. 23 sierpnia 1939 r. 3 wrzeĞnia 1939 r. 15 wrzeĞnia 1939 r. 1 listopada 1939 r. B. WyjaĞnij, na czym polegaáa polityka zagraniczna Polski, którą Moáotow nazwaá polityką gry miĊdzy Niemcami i ZSRR. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... C. WyjaĞnij, dlaczego – zdaniem Moáotowa – polityka zagraniczna Polski caákowicie zbankrutowaáa. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl 24 Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy Zadanie 33. (1 pkt) Na podstawie mapy wykonaj polecenie. Mapa. ZasiĊg ekspansji paĔstw osi Na podstawie: Atlas historyczny dla szkóá Ğrednich, Warszawa 2001, s. 80–81. PodkreĞl poprawne zakoĔczenie zdania i uzasadnij odpowiedĨ, podając jeden argument. Na mapie zaznaczono linią zasiĊg ekspansji paĔstw osi w ostatnich miesiącach roku 1. 1939. 2. 1940. 3. 1942. 4. 1944. Uzasadnienie ............................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 25 Zadanie 34. (1 pkt) Na podstawie fragmentu rozmowy przeprowadzonej na Kremlu w dniu 3 grudnia 1941 roku i wáasnej wiedzy wykonaj polecenie. Wáadysáaw Sikorski: [...] Mam ze sobą listĊ ok. 4.000 oficerów, których wywieziono siáą i którzy znajdują siĊ jeszcze obecnie w wiĊzieniach i obozach pracy, i nawet ten spis nie jest peány [...]. Poleciáem sprawdziü czy nie ma ich w Kraju, z którym mam staáą áącznoĞü. Okazaáo siĊ, Īe nie ma tam Īadnego z nich, podobnie jak w obozach naszych jeĔców w Niemczech. Ci ludzie znajdują siĊ tutaj. [...] Józef Stalin: To niemoĪliwe. Oni uciekli. Wáadysáaw Anders: Dokąd mogli uciec? Józef Stalin: No, do MandĪurii. Wáadysáaw Anders: To niemoĪliwe [...]. [w:] W. Anders, Bez ostatniego rozdziaáu. Wspomnienia z lat 1939–1946, Londyn 1983, s. 89. WyjaĞnij, jaki byá los polskich oficerów, o których rozmawiano w czasie spotkania. ....................................................................................................................................................... Zadanie 35. (3 pkt) Na podstawie fragmentów biografii rozpoznaj polityków drugiej poáowy XX wieku. We wáaĞciwe miejsca tabeli wpisz ich nazwiska. Odpowiedzi wybierz spoĞród podanych. 1.1 Konrad Adenauer 2.1. Bill Clinton 3.1 Nikita Chruszczow 1.2. Willy Brandt 2.2. John F. Kennedy 3.2. Michaiá Gorbaczow 1.3. Helmut Kohl 2.3. Ronald Reagan 3.3. Borys Jelcyn 1. Byá pierwszym kanclerzem Republiki Federalnej Niemiec i gáównym architektem demokratycznej odbudowy Niemiec po II wojnie Ğwiatowej. Zwolennik pojednania niemiecko-francuskiego oraz wspóátwórca Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. 2. Byá senatorem z ramienia Partii Demokratycznej, a nastĊpnie prezydentem Stanów Zjednoczonych. W okresie zaostrzenia kryzysu kubaĔskiego rozwaĪaá atak nuklearny na KubĊ; skáoniá wáadze ZSRR do usuniĊcia z tej wyspy rakiet Ğredniego zasiĊgu. Zginąá w wyniku zamachu w Dallas. 3. Byá ostatnim przywódcą Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i jedynym prezydentem ZSRR. Rozpocząá politykĊ „pieriestojki” i „gáasnosti” (przebudowy i jawnoĞci). Ustąpiá ze stanowiska po rozpadzie ZSRR. Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 26 Zadanie 36. (2 pkt) Wpisz pod fotografiami obiektów nazwy stylów/kierunków w architekturze. Odpowiedzi wybierz spoĞród podanych. klasycyzm, modernizm, neogotyk, secesja, socrealizm 1. ................................................................................ 2. ................................................................................ [w:] S. Ferrari. Sztuka XX wieku, Warszawa 2002, s. 97; www.european-architecture.info Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy 27 Zadanie 37. (1 pkt) Na podstawie rysunku Andrzeja Mleczki wykonaj polecenie. [w:] Z dziejów cnoty. „Szpilki” 1935–1985, Warszawa 1985, s. 103. Nazwij problem ekonomiczny tzw. „realnego socjalizmu”, który zostaá zilustrowany przez autora. ....................................................................................................................................................... Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl 28 Egzamin maturalny z historii Poziom podstawowy BRUDNOPIS