Tematy na egzamin ustny z języka polskiego – matura 2016 dla

Tematy na egzamin ustny z języka polskiego – matura 2016
dla absolwentów z lat 2005/2006 – 2014/2015
w Zespole Szkół Łączności w Szczecinie
LITERATURA
1.
Motyw rycerza i jego rycerskiej walki. Omów zagadnienie na wybranych tekstach z różnych epok.
2.
Polacy o Żydach, Żydzi o Polakach. Zanalizuj dowolnie wybrane utwory obrazujące różne oceny
wzajemnych relacji między tymi narodami.
3.
Rola lektur w kształtowaniu charakteru postaci literackich. Przedstaw zagadnienie na wybranych
przykładach.
4.
Niepogodzeni ze światem. Przedstaw sposoby kreowania bohaterów zbuntowanych, analizując wybrane
przykłady z literatury polskiej i obcej.
5.
Różne modele małżeństwa. Porównaj i omów na wybranych przykładach.
6.
Literackie świadectwo pobytu w hitlerowskich i sowieckich obozach. Analizując wybrane utwory
przedstaw rzeczywistość okrutnego świata.
7.
Samotność spowodowana odejściem bliskiej osoby. Przedstaw zagadnienie analizując celowo dobrane
utwory.
8.
Obóz jako autonomiczny system społeczny. Scharakteryzuj reguły w nim rządzące w oparciu o wybrane
przykłady.
9.
Od herosa do pantoflarza. Porównaj portrety mężczyzn, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej
i obcej.
10.
Motywy oniryczne w literaturze. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów lirycznych
i epickich.
11.
Etos lekarza w literaturze. Omów temat na wybranych przykładach.
12.
Literacki obraz okresu dojrzewania. Rozważ różne jego aspekty odwołując się do wybranych utworów
różnych epok.
13.
Humor, ironia, groteska jako sposób prezentowania rzeczywistości w dziełach literackich. Omów
zagadnienie analizując wybrane przykłady.
14.
Wizerunek księdza w literaturze. Przedstaw sposoby kreowania bohaterów, analizując wybrane przykłady
z literatury polskiej i obcej.
15.
Różne kreacje kobiet w literaturze. Porównaj i oceń postawy wybranych bohaterek.
16.
Fantastyka i realizm jako dwie metody opisywania świata. Omów temat, analizując wybrane pozycje
literackie.
17.
Różne obrazy par małżeńskich w literaturze. Analizując wybrane utwory, przedstaw sposoby ich kreowania
oraz określ, jaką pełnią funkcję.
18.
Bohater samobójca w literaturze romantycznej i epokach późniejszych. Porównaj realizację tego motywu
w utworach z literatury polskiej i obcej.
19.
Rosjanie i Rosja w literaturze polskiej. Analizując celowo dobrane przykłady, omów zagadnienie.
20.
Bohaterowie literaccy jako autorzy pamiętników, dzienników i listów. Analizując teksty, scharakteryzuj
i porównaj wybrane kreacje bohaterów.
21.
Pycha jako czynnik determinujący działania bohatera. Określ jej źródła i konsekwencje analizując wybrane
utwory.
-1/6-
22.
„Jest zawsze miejsce na nadzieję...” (Gustaw Herling - Grudziński). Zaprezentuj utwory literackie,
w których odnalazłeś motyw nadziei i wiary w sens pokonywania trudności.
23.
Kondycja społeczeństwa polskiego XIX i XX wieku. Analizując celowo wybrane utwory literackie,
przedstaw sposoby kreacji społeczeństwa polskiego i ich funkcje w literaturze.
24.
Wielcy ludzie w poezji i prozie. Porównaj kreacje wybranych postaci zwracając uwagę na przyczyny
upamiętnienia bohaterów..
25.
Obyczaje i obrzędy w literaturze. Analizując celowo wybrane utwory literackie z różnych epok, przedstaw
obyczaje i obrzędy oraz omów ich funkcje.
26.
Świat widziany oczyma kobiety XIX i XX wieku. Analizując celowo wybrane utwory literackie, przedstaw
różne ujęcia świata w refleksjach bohaterek kobiecych. Uwzględnij kontekst kulturowy i historyczny.
27.
Literatura pamiętnikarska. Analizując celowo wybrane utwory literackie z różnych epok, przedstaw cechy
gatunkowe i funkcje pamiętnika.
28.
Różne obrazy miasta w literaturze. Analizując utwory, porównaj wybrane przykłady.
29.
Motyw grozy w literaturze. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów.
30.
Być czy mieć? Scharakteryzuj celowo wybrane sylwetki bohaterów literackich, którzy znaleźli się
w sytuacji dokonania wyboru.
31.
Mechanizmy i skutku działania systemu totalitarnego. Omów problem, odwołując się do wybranych
przykładów.
32.
Świat jako teatr. Omów funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach literackich.
33.
Romantyczna i pozytywistyczna koncepcja patriotyzmu. Odwołując się do wybranych utworów, porównaj
sposoby wyrażania miłości do ojczyzny.
34.
Młodość i starość jako opozycje w literaturze. Zinterpretuj celowość wprowadzenia takiego
przeciwieństwa w utworach lirycznych, epickich i dramatycznych.
35.
Etos inteligencji i jego demaskacja. Przedstaw problem na wybranych przykładach.
36.
Literacki portret wynalazcy. Przedstaw zagadnienie odwołując się do tekstów wybranych epok.
37.
Obraz arystokracji w świetle literatury XIX wieku. Analizując wybrane utwory, omów temat.
38.
Motto, cytat, ostatnia scena i tytuł jako klucz do interpretacji dzieła. Omów zagadnienie, analizując celowo
wybrane utwory z różnych epok.
39.
Sarmata o sobie, inni o Sarmacie. Odwołując się do wybranych utworów z różnych epok, zaprezentuj
sposoby ujęcia wizerunku Sarmaty. Uwzględnij kontekst historyczno-literacki.
40.
Z Pińska w świat. Dokonaj analizy wybranych tekstów Ryszarda Kapuścińskiego i przedstaw różnorodność
tematyki oraz gatunku.
41.
Liryka religijna w literaturze polskiej wybranych epok. Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów.
42.
Wybór drogi życiowej zgodnej z kodeksem moralnym bohaterów, znajdujących się w sytuacjach
ekstremalnych. Omów zagadnienie, odwołując się do utworów z dwóch/trzech epok.
43.
Echa powstań narodowych w literaturze polskiej. Przedstaw sposoby ujęcia tematu w literaturze różnych
epok.
44.
Ambicja – siła twórcza czy niszczycielska? Omów problem na wybranych przykładach z dzieł literackich
różnych epok.
45.
Psychologiczny portret zbrodniarza w literaturze. Porównaj sposoby kreacji literackich zbrodniarzy
w wybranych utworach literackich.
46.
Kamienica jako przestrzeń życia człowieka. Omów na wybranych przykładach utworów literackich.
-2/6-
47.
Biografia artysty kluczem do odczytania jego dzieł. Analiza wybranych przykładów.
48.
Rola przeznaczenia w życiu bohaterów literackich. Omów temat odwołując się do dramatu i prozy.
49.
Sposoby kreowania utopii i antyutopii. Omów ich funkcje na przykładach wybranych z literatury dawnej
i współczesnej
50.
Jednostka nieprzeciętna. Omów realizację tego motywu oraz jego funkcję na przykładzie losów wybranych
bohaterów literatury staropolskiej i współczesnej.
51.
Analiza literackich testamentów. Przedstaw sposoby wyrażania uczuć na celowo dobranych przykładach.
52.
Literacki portret Matki Boskiej w polskiej tradycji. Omów sposoby jego kreowania w liryce różnych epok.
53.
Dążenie do kariery a deprawacja moralna człowieka. Omawiając zagadnienie, odwołaj się do utworów
z różnych epok.
54.
Wędrowiec, pielgrzym i tułacz. Przedstaw sposoby prezentowania postaci w różnych utworach literackich.
55.
Portrety władców i ocena sposobów ich rządzenia. Dokonaj analizy wybranych tekstów literackich.
56.
Motywy ludowe i ich funkcjonowanie w twórczości pisarzy różnych epok. Omów na wybranych
przykładach.
57.
Uniwersalne i ponadczasowe wartości dzieł Szekspira. Omów na wybranym przykładzie.
58.
Przeanalizuj przyczyny i konsekwencje wędrówek podejmowanych przez bohaterów literackich trzech
wybranych epok.
59.
„Chłop potęgą jest i basta...” – bohater chłopski w literaturze polskiej – odwołaj się do przykładów
z różnych epok, wykaż podobieństwa i różnice w portretach postaci.
60.
Różne sposoby mówienia o Polsce i Polakach. Analizując wybrane przykłady przedstaw idealizację oraz
satyrę i ironię.
61.
Obraz relacji Polacy – Żydzi w literaturze polskiej różnych epok. Odwołując się do wybranych przykładów
przedstaw złożoność problemu.
62.
Charakterystyka społeczeństwa polskiego zaprezentowana w literaturze XIX i XX w. Rozwiń temat na
przykładzie wybranych utworów.
63.
Holocaust – pisarskie świadectwa z obu stron muru getta. Omów zagadnienie, przywołując odpowiednie
przykłady.
64.
Praca i jej znaczenie w życiu człowieka. Ukaż zagadnienie, analizując wybrane przykłady z trzech różnych
epok.
65.
Relacje między ojcem a synem. Omów problem przywołując utwory z literatury polskiej i obcej.
66.
Skandaliści swoich epok. Analizując celowo wybrane utwory literackie z różnych epok, porównaj je,
uwzględniając kontekst kulturowy.
67.
Bohaterowie literaccy w pogoni za szczęściem. Analizując celowo wybrane utwory literackie z różnych
epok, porównaj bohaterów i ich metody zmierzające do osiągania szczęścia.
68.
Moralność a czyny ludzkie. Analizując celowo wybrane utwory literackie z różnych epok, omów moralne
konsekwencje działań podejmowanych przez bohaterów. Uwzględnij kontekst kulturowy i historyczny.
69.
Przemijanie jako temat literacki. Analizując celowo wybrane utwory literackie z różnych epok, przedstaw
różne ujęcia problemu przemijania w literaturze.
70.
Portret wroga w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej.
71.
Metamorfoza bohatera i jej funkcja. Omów temat, analizując utwory z różnych epok.
-3/6-
72.
Modni pisarze, modne książki. Omów – na przykładzie dwóch/trzech twórców, przyczyny popularności
niektórych autorów i książek.
73.
Wybrane bohaterki mitów, np. Wenus, Demeter, Atena jako archetypy funkcjonujące w różnych tekstach
kultury. Omów, analizując wybrane przykłady.
74.
Antyczny wzorzec bajki i jej kontynuacja w polskiej tradycji literackiej.
75.
Biblia jako źródło inspiracji artystycznych. Zanalizuj funkcje motywów biblijnych w utworach różnych
epok literackich.
76.
Los bohatera, który staje się przestrogą. Analizując celowo wybrane utwory literackie z różnych epok,
porównaj losy bohaterów i omów ich funkcje.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
77.
Portret dziecka w literaturze i sztuce. Analizując wybrane przykłady przedstaw i porównaj różne sposoby
kreacji postaci.
78.
Motyw rozstania w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
79.
Motywy oniryczne w literaturze i malarstwie. Przedstaw temat odwołując się do wybranych tekstów
kultury
80.
Literatura i muzyka jako źródło wzajemnych inspiracji. Omów na wybranych przykładach.
81.
Drzewo jako temat literatury i malarstwa. Omów zagadnienie, analizując celowo wybrane przykłady.
82.
Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów, analizując celowo dobrane teksty kultury.
83.
Motyw burzy w literaturze i malarstwie. Zanalizuj temat, odwołując się do wybranych przykładów.
84.
Na podstawie wybranych przykładów przedstaw artystyczne ujęcia motywu macierzyństwa. Odwołaj się
do dzieł literackich i plastycznych.
85.
Hagiografia pędzlem i piórem malowana. Ideał świętego w literaturze i malarstwie różnych epok. Omów
problem, uwzględniając specyfikę form artystycznego wyrazu.
86.
Motyw tańca w literaturze i malarstwie. Analizując wybrane dzieła, porównaj sposoby przedstawienia
i funkcje tego motywu.
87.
Obraz wsi w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie wykorzystując wybrane przykłady.
88.
Literackie i malarskie wizje miasta w XIX w. Analizując wybrane dzieła sztuki, przedstaw sposoby
kreowania wizerunku miejskiej przestrzeni.
89.
Motyw pór roku w literaturze, malarstwie i muzyce. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła.
90.
Motyw pojedynku w literaturze i sztuce. Analizując celowo wybrane teksty kultury z różnych epok,
zaprezentuj różnorodność ujęć pojedynku. Uwzględnij kontekst historyczny i kulturowy.
91.
Konflikt pokoleń w literaturze i filmie. Analizując celowo wybrane teksty kultury z różnych epok,
porównaj sposoby przedstawienia konfliktu pokoleń.
92.
Portret matki w literaturze i sztuce. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych przykładów.
93.
Historia jako inspiracja dla literatury i malarstwa. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
94.
Malarstwo i rzeźba jako inspiracja dla literatury. Omów wpływ tych dziedzin sztuki na dzieło literackie,
analizując wybrane przykłady.
95.
Przyroda tatrzańska jako inspiracja dla poetów i malarzy okresu Młodej Polski. Omów, analizując wybrane
teksty kultury.
96.
Komiks czyli opowiadanie obrazem. Analizując wybrane teksty tego gatunku, omów sposoby narracji.
-4/6-
97.
Karykatura jako jeden ze sposobów prezentacji człowieka w różnych tekstach kultury. Odwołując się do
wybranych przykładów literackich, filmowych, malarskich, omów zagadnienie. Uwzględnij kontekst
historyczny lub kulturowy.
98.
Uczta, wieczerza, przyjęcie, biesiada w tekstach kultury różnych epok. Analizując celowo wybrane dzieła,
porównaj różne ujęcia tematu. Uwzględnij kontekst historyczny lub kulturowy.
99.
Motyw raju w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Odwołując się, do wybranych tekstów kultury,
porównaj literackie i malarskie sposoby tworzenia wizji raju. Uwzględnij kontekst kulturowy.
100. Motyw przyjaźni w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy sposobu jego ujęcia przez twórców różnych epok.
101. Literatura i film. Rywale czy sprzymierzeńcy? Zajmij stanowisko wobec problemu, odwołując się do
wybranych przykładów.
102. Literackie i malarskie przestrzenie. Dokonaj prezentacji ciekawych miejsc, odwołując się do przykładów
różnych epok.
103. Motywy biblijne w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
104. Współczesne ujęcie motywu miłości w literaturze i filmie. Dokonaj analizy sposobu prezentacji
zakochanych.
105. Kreacja Żydów w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy wybranych przykładów.
106. Różne oblicza starości ukazane w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj analizy porównawczej
tekstów kultury z trzech epok.
107. Obraz dworu szlacheckiego w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej sposobów ujęcia
tego motywu przez twórców różnych epok.
108. Katastrofizm, wizje i proroctwo w literaturze i sztuce różnych epok. Scharakteryzuj zastosowane środki
artystycznego wyrazu i określ ich funkcje w tekstach.
109. Koncepcja piękna w utworach literackich, malarstwie i/lub architekturze. Porównaj wybrane dzieła
z dwóch/trzech epok.
110. Brzydota w literaturze i sztuce – przedstaw zjawisko na przykładzie wybranych dzieł.
111. Różne funkcje diabła w literaturze i sztuce. Omów realizację tego motywu na celowo dobranych
przykładach.
112. Legenda Napoleona wśród Polaków. Analizując celowo wybrane teksty kultury, przedstaw zagadnienie.
Uwzględnij kontekst historyczny.
113. Zwierzę jako bohater utworów literackich i temat w innych tekstach kultury. Przedstaw różne sposoby
wykorzystania tego motywu.
114. Autoportret w literaturze i malarstwie. Przeanalizuj sposoby przedstawiania samego siebie w wybranych
tekstach kultury.
JĘZYK
115. Rodzaje stylizacji językowej i ich funkcje. Omów zagadnienie analizując wybrane fragmenty utworów
z literatury XIX i XX w.
116. Język reklamy telewizyjnej i prasowej. Analizując zebrany materiał scharakteryzuj środki językowe
i udowodnij, że podporządkowane są funkcji perswazyjnej.
117. Mechanizm dowcipu językowego. Przedstaw problem, analizując wybrane teksty kabaretowe.
118. W kręgu onomastyki – najpopularniejsze imiona ostatnich lat, źródła popularności, znaczenie imion.
Gwary jako tworzywo literackie. Przedstaw ich funkcjonowanie na wybranych przykładach.
119. Perswazyjna funkcja języka w tekstach propagandy politycznej. Omów na wybranych przykładach.
-5/6-
120. Stylizacja środowiskowa w literaturze, jej odmiany i funkcje. Omów na wybranych przykładach.
121. . Nowomowa czyli język propagandy. Omów zjawisko na wybranych przykładach z literatury socrealizmu.
122. Stylizacja biblijna i jej funkcje w wybranych utworach. Interpretując przywołane teksty, wskaż elementy
stylizacji i funkcję jaką pełni.
123. Język ezopowy w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Omów zjawisko na wybranych
przykładach.
124. Funkcje środków ekspresji językowej w dziennikarstwie sportowym. Omów na podstawie wybranych
przykładów.
125. Neologizmy w utworach wybranych pisarzy. Przedstaw i omów ich funkcję w dziele.
126. Zasadność stosowania zapożyczeń w terminologii sportowej i informatycznej współczesnej polszczyzny.
Zaprezentuj stanowisko szczecińskich językoznawców wobec tego problemu.
127. Język angielski w reklamach polskich a ustawa o używaniu języka polskiego w obiegu publicznym. Omów
zagadnienie na różnych przykładach.
128. Język postaci literackiej jako element charakterystyki środowiskowej. Omów mechanizmy językowe
budujące tę zależność.
129. Śmiech budowany słowem. Na wybranych przykładach omów mechanizmy językowe służące wywołaniu
komizmu.
130. Wykaż funkcje i wartość neologizmów w kreowaniu literackiego obrazu rzeczywistości w poezji XX i XXI
wieku.
131. Funkcja stylizacji gwarowej w literaturze Młodej Polski – analiza wybranych przykładów.
132. Poszukiwania przez pisarzy nowego języka dla przedstawienia okrucieństwa II wojny światowej – analiza
wybranych tekstów.
133. Różne środowiska – różne sposoby komunikowania się. Omów, analizując wybrane przykłady.
134. Język internetowych grup dyskusyjnych. Analiza wybranych tekstów.
135. Funkcje i przydatność różnorodnych słowników. Analiza wybranych leksykonów.
136. Neologizmy w utworach wybranych pisarzy. Przedstaw i omów ich funkcje w dziele.
137. Listy kochanków. Analizując celowo wybrane utwory z dwóch różnych epok literackich, omów język
bohaterów. Zwróć uwagę na stosowane przy kreacji bohaterów środki językowe (słownictwo, frazeologia,
składnia itp.).
138. Cechy języka więźniów obozów koncentracyjnych. Analizując słownictwo, scharakteryzuj sposób
mówienia uwięzionych ludzi.
139. Obraz wojny w piosenkach żołnierskich. Analizując wybrane teksty, wskaż funkcje środków językowych
w kreowaniu tego obrazu.
140. Archaizacja w literaturze. Analizując wybrane teksty literackie, porównaj zastosowane w nich środki
językowe oraz określ funkcje tej stylizacji.
141. Język groteski jako wyzwanie wobec tradycji. Zanalizuj i porównaj język wybranych pisarzy zwracając
uwagę na zjawisko gry z konwencjami językowymi i literackimi.
142. Zapożyczenia językowe: szkodliwa moda czy uzasadniona konieczność? Przedstaw zjawisko,
wykorzystując wybrane przykłady.
-6/6-