formularz 3

Akademia Zrównoważonego Rozwoju
Terenów Zurbanizowanych
Formularz nr 3:
CECHY WYZNACZAJĄCE JAKOŚĆ PRZESTRZENI PUBLICZNYCH (wg Kubickiej, 2013)
Formularz przydatny do oceny dużych kwartałów, o konkretnym założeniu architektonicznym – główny plac miasta, rynek, czy większy park
LOKALIZACJA I DOSTĘPNOŚĆ PRZESTRZENI:
Cecha „+”
Cecha „-”
A
Dobra lokalizacja: „po drodze”
Zła lokalizacja: na uboczu
B
Przewaga ruchu pieszego i rowerowego
Przewaga ruchu samochodowego
C
Łatwość wejścia (dostępność) i ewakuacji
Utrudnienia w wejściu i ewakuacji
D
Dogodny dojazd różnymi środkami komunikacji
miejskiej
Brak / niedostateczna ilość połączeń komunikacji
miejskiej
E
Duża rotacja parkowania
Mała rotacja parkowania
+ −?
ODBIÓR PRZESTRZENI
Cecha „+”
Cecha „-”
A
Poczucie tożsamości, ducha miejsca
Brak identyfikacji miejsca
B
Przestrzenie widoczne z daleka, zauważalne,
posiadające znaczenie
Przestrzenie puste
C
Korzystne pierwsze wrażenie
Niekorzystne pierwsze wrażenie
D
Miejsca
Niby-miejsca
E
Poczucie bezpieczeństwa
Poczucie zagrożenia
F
Pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne Brak pozytywnego wpływu na zdrowie fizyczne i
oraz ogólne samopoczucie
psychiczne oraz samopoczucie
G
Czystość i ład przestrzenny
+ −?
Zaśmiecenie i nieład
OBECNOŚĆ LUDZI I ICH ZACHOWANIA W PRZESTRZENI:
Cecha „+”
Cecha „-”
A
Obecność ludzi
Brak ludzi
B
Zróżnicowanie użytkowników pod względem
wieku, grupy etnicznej itp.
Brak zróżnicowania użytkowników pod względem
wieku, grupy etnicznej itp.
C
Możliwość obserwacji innych ludzi
Brak możliwości obserwacji
D
Częste użytkowanie przestrzeni i z własnego
wyboru, przestrzeń miejscem spotkań
Rzadkie użytkowanie lub użytkowanie pod
przymusem
E
Przyprowadzanie znajomych, poczucie dumy z
danego miejsca lub jego fragmentu
Obojętny stosunek do przestrzeni
F
Widoczne zainteresowanie otoczeniem i
wydarzeniami, które w nim zachodzą
(fotografowanie, filmowanie)
Brak zainteresowania otoczeniem
G
Przewaga ludzi w grupach, pozostających we
wzajemnym kontakcie
Przewaga ludzi samotnych
H
Przewaga ludzi zadowolonych, rozbawionych,
nawiązujących ze sobą kontakt wzrokowy
Przewaga ludzi zamkniętych w sobie
I
Porównywalna ilość kobiet i mężczyzn
Duża przewaga jednej z płci
J
Możliwość wskazania osoby/organu
odpowiedzialnego za przestrzeń
Brak możliwości wskazania instytucji zarządzającej
+ −?
STRUKTURA, BUDOWA I WYPOSAŻENIE PRZESTRZENI
Cecha „+”
Cecha „-”
A
Małe odległości, niewielkie przestrzenie
Duże odległości, wielkie przestrzenie
B
Zróżnicowane detale architektoniczne i
krajobrazowe
Brak detali i elementów architektury krajobrazu, złe
wyposażenie (lub jego brak)
C
Czytelne granice, pozytywowe kształtowanie
przestrzeni
Brak granic lub ich nieczytelność, negatywowe
kształtowanie przestrzeni
D
Możliwość obserwacji wnętrza z zewnątrz
Brak możliwości ujrzenia tego, co się dzieje w
środku
E
Wystarczająca ilość miejsc do siedzenia
Miejsc do siedzenia zbyt mało lub zbyt dużo
F
Miejsca do siedzenia dogodnie usytuowane,
możliwość wyboru (np. cień – słońce)
Nieatrakcyjne miejsca do siedzenia
G
Strefowanie przestrzeni: miejsca publiczne –
półpubliczne – prywatne
Brak zróżnicowania na strefy publiczna i bardziej
prywatne
H
Kąt środkowy w granicach 28-30°, maksymalnie
45°, powodujący postrzeganie przestrzeni jako
czytelnego wnętrza
Kąt środkowy mniejszy od 28° lub większy od 45°,
brak czytelności wnętrza
I
Niewielkie odległości subiektywne
Długie proste odcinki, powodujących wydłużenie
odległości w odbiorze
J
Obecność wyróżników krajobrazowych (fontanna,
pręgierz, rzeźba)
Brak wyróżników krajobrazowych
K
Dobrze zagospodarowane „krawędzie” przestrzeni
Puste, „ gołe” krawędzie lub ich brak
L
Przestrzeń przystosowana dla niepełnosprawnych
Utrudnienia w korzystaniu dla osób
niepełnosprawnych
M
Ścieżki zgodne z kierunkami preferowanymi przez
użytkowników
Liczne „przedepty”
N
Przyjazna architektura.
Nieprzyjazna architektura
O
Obecność zieleni
Brak zieleni
+ −?
ZRÓŻNICOWANIE PRZESTRZENI I SPOSOBY JEJ UŻYTKOWANIA
Cecha „+”
Cecha „-”
A
Różne rodzaje aktywności
Brak urozmaicenia w sposobie użytkowania
przestrzeni
B
Przestrzeń przystosowana do spacerowania,
stania, siedzenia, itp.
Przestrzeń nieprzystosowana do różnych sposobów
przebywania w niej
C
Rozwijanie kontaktów społecznych włącznie z
promowaniem aktywności kulturalnej i handlowej.
Przestrzeń służąca wyłącznie konsumentom
D
Otoczenie o charakterze wielofunkcyjnym
Otoczenie o charakterze monofunkcyjnym
E
Przestrzeń użytkowana w różnych porach dnia,
roku i w różnych warunkach pogodowych
Ograniczony czas użytkowania przestrzeni
F
Łatwy, atrakcyjny kontakt z przyrodniczymi
elementami środowiska
Brak kontaktu z przyrodą
+ −?
WPŁYW PRZESTRZENI NA ŚRODOWISKO
Cecha „+”
Cecha „-”
A
Poprawa klimatu
Niekorzystny wpływ na klimat
B
Tłumienie hałasu
Generowanie hałasu
C
Korzystny wpływ na cykl hydrologiczny – rozsądne
Niekorzystny wpływ na cykl hydrologiczny
zarządzanie wodami opadowymi
+ −?
Źródło: Kubicka H., 2013: Środowiskowe aspekty kształtowania przestrzeni publicznych. Studium Parku Handlowego Bielany, Praca Dyplomowa, Wydział
Architektury, Politechnika Wrocławska; zmienione dla potrzeb zajęć Akademii Zrównoważonego Rozwoju