NewsletterECK022009 - Europejskie Centrum Konsumenckie

2 / 2009
Newsletter 02/2009
•
•
•
Co nowego w ECK?
Światowy Dzień Konsumenta
Prawa Konsumentów w dobie kryzysu
Co nowego w ECK?
Witamy w specjalnym wydaniu newslettera
poświęconemu Światowemu Dniu Konsumenta!
ECK
Polska
Wykłady w Centrum Informacji Europejskiej
W lutym, ekspert z Europejskiego Centrum Konsumenckiego, przeprowadził otwarty wykład
z cyklu "Prawa Konsumenta w Unii Europejskiej" – Reklamacja konsumencka, mediacja,
kontrola czy sąd?... – czyli przegląd metod rozwiązywania problemów przy
transakcjach za granicą. Natomiast 11 marca również z cyklu „Prawa Konsumenta w Unii
Europejskiej” odbył się wykład Bezpieczeństwo kosmetyków z punktu widzenia
europejskiego konsumenta.
Materiały z obu wykładów są dostępne na stronie internetowej ECK w sekcji EDUKACJA pod
adresem: http://www.konsument.gov.pl/pl/edukacja/index.html
Światowy Dzień Konsumenta – 15 marca
Światowy Dzień Konsumenta, znany również, jako Światowy Dzień Ochrony Praw
Konsumenta, obchodzony jest 15 marca. Ustanowiony został w 1983 roku w 21 rocznicę
przemówienia prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna Kennedy’ego w sprawie projektu
ustawy ochrony praw konsumenta, które wygłosił w Kongresie USA w 1962r. Amerykański
prezydent sformułował wtedy cztery podstawowe prawa konsumentów: do informacji, do
wyboru, do bezpieczeństwa, do reprezentacji. W Unii Europejskiej święto to jest
obchodzone, jako Europejski Dzień Konsumenta.
Od 2000 roku oficjalne obchody Światowego Dnia Konsumenta organizowane są także
w Polsce. Włączają się do nich instytucje publiczne chroniące interesy konsumentów (mi.in.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Arbiter Bankowy, Inspekcja Handlowa, Biuro
Rzecznika Ubezpieczonych, Miejski Rzecznik Konsumentów, ECK) oraz organizacje
pozarządowe (m.in. Federacja Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich,
Polska Zielona Sieć). W tym roku obchody Światowego Dnia Konsumenta zbiegły się
z jubileuszem 10-lecia instytucji Rzecznika Konsumentów.
Prawa Konsumentów w dobie kryzysu
W dobie kryzysu finansowego konsumenci są ostrożniejsi w podejmowaniu decyzji
o zakupie wybranego produktu czy skorzystaniu z określonych usług. Niezależnie od
sytuacji ekonomicznej, kupujących towary i usługi w całej Unii Europejskiej chronią
przepisy prawa konsumenckiego. Warto o tym pamiętać nie tylko w Światowym Dniu
Konsumenta, który przypada 15 marca, ale przez cały rok.
Wspólny rynek Unii Europejskiej oferuje konsumentom wiele ułatwień i stwarza możliwość
większego wyboru najkorzystniejszej oferty. Po pięciu latach od wejścia Polski do
zjednoczonej Europy, polscy konsumenci coraz chętniej decydują się na transgraniczne
podróże i zakupy. W obecnej sytuacji, przy wysokim kursie EUR, polscy konsumenci
ostrożniej kupują produkty, zawierają umowy i korzystają z usług poza granicami kraju.
Niestety, nadal w wielu wypadkach narażają się na kłopoty, ponieważ zbyt mało wiedzą na
temat praw, jakie im przysługują.
Zakres praw przysługujących konsumentowi zależy od rodzaju umowy sprzedaży zawartej
pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą, sprzedawcą czy usługodawcą. Jednym z nich jest
prawo do reklamacji. Jeśli zakupione w Berlinie buty okażą wadliwe, konsument może je
reklamować na podstawie „niezgodności towaru z umową”. Jeżeli zgłosi reklamację do
sprzedawcy w ciągu dwóch lat od dnia zakupu ma prawo m.in. do naprawy lub wymiany na
nową parę, a w sytuacji, gdy nie jest to możliwe – do ewentualnego obniżenia ceny lub
odstąpienia od umowy. W większości państw wspólnoty nie ma obowiązku przyjęcia
pełnowartościowego towaru w sklepie stacjonarnym (wyjątkiem jest np. Wielka Brytania).
Tylko w niektórych krajach Unii Europejskiej konsument ma prawo do zwrotu zakupionego
towaru. Natomiast, zgodnie z prawem unijnym konsumenci robiący zakupy w sieci, we
wszystkich krajach UE mają prawo do odstąpienia od umowy w ciągu minimum 7 dni
(w Polsce 10 dni) od otrzymania towaru.
Warto wiedzieć, że inne zasady i terminy dochodzenia roszczeń obowiązują przy składaniu
skargi w wypadku odwołanego lotu w Barcelonie, niedoręczonej przesyłki z Londynu, a inne
w przypadku problemów z wypłatą gotówki z bankomatu w Sztokholmie. W przypadku sporu,
konsument jako słabszy uczestnik rynku, może zwrócić się do odpowiednich instytucji
prowadzących działania na rzecz ochrony jego interesów. Wsparcia w postaci poradnictwa
i pomocy prawnej udzielają na przykład społeczne organizacje konsumenckie oraz
Rzecznicy Konsumentów usytuowani przy Urzędach Powiatowych i Miejskich. W konfliktach
transgranicznych konsumentów wspomagają Europejskie Centra Konsumenckie, działające
we wszystkich krajach Unii, a także w Norwegii i Islandii.
W perspektywie Światowego Dnia Konsumenta ECK Polska przygotowało specjalne
kompendium „Dochodzenie roszczeń w praktyce – kompendium wiedzy europejskiego
konsumenta” przypominające podstawowe zasady reklamacji i sposoby dochodzenia
roszczeń. W praktycznej formie prezentujemy poniżej podstawowe prawa i obowiązki
konsumenta dotyczące sprzedaży konsumenckiej, handlu elektronicznego, podróży
samolotem, usług turystycznych, bankowych i pocztowych, a także ogólne zasady składania
reklamacji, a także sposoby egzekwowania swoich praw przez dostępne środki prawne.
Zapraszamy do lektury!
Dochodzenie roszczeń w praktyce – kompendium wiedzy europejskiego konsumenta
Po pięciu latach od wejścia do Unii Europejskiej polscy konsumenci coraz chętniej korzystają
z możliwości i ułatwień, jakie oferuje im wspólny rynek towarów i usług. Konsumentów
europejskich podróżujących, kupujących i korzystających z usług w ramach Wspólnoty
chronią te same przepisy prawa konsumenckiego zgodnie, z którymi np. mają prawo do
reklamacji i dochodzenia roszczeń. Procedury reklamacyjne i sposoby egzekwowania swoich
praw zależą m.in. od towaru, rodzaju usługi i umowy.
I. Reklamacja
A. Prawa i obowiązki konsumenta
1. Sprzedaż konsumencka
Konsumentów kupujących towary i usługi w całej Unii Europejskiej chronią te same przepisy
prawa konsumenckiego i w przypadku reklamacji wadliwego towaru istnieją dwie niezależne
podstawy do reklamacji:
a) „niezgodność towaru z umową” (gwarancja ustawowa) – za niezgodność towaru
z umową sprzedawca odpowiada w ciągu 2 lat (od dnia otrzymania towaru);
konsument, który zgłasza reklamację do sprzedawcy w ustawowym okresie ma
określone uprawnienia:
- do naprawy lub wymiany towaru (czas naprawy lub wymiany zależy np. od
rodzaju towaru)
- ewentualnego obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy
- nie powinien ponosić kosztów usunięcia wady
- we wszystkich krajach UE, jeśli nabywca zgłosi reklamację w ciągu 6 miesięcy
od zwarcia umowy, koszty udowodnienia istnienia wady w momencie zakupu
spoczywają po stronie sprzedawcy
W Polsce obowiązuje szczególna sytuacja dotycząca reklamacji na podstawie
niezgodności towaru z umową, tj., jeżeli sprzedawca nie ustosunkował się do reklamacji
w terminie 14 dni, uważa się, że uznał ją za uzasadnioną.
b) gwarancja komercyjna – takiej gwarancji nieodpłatnie i na określonych przez siebie
zasadach udziela najczęściej producent (czasem także sprzedający); w gwarancji
powinien być określony gwarant i jego adres kontaktowy, zakres zobowiązań
i uprawnień, limit czasowy i zakres terytorialny obowiązywania gwarancji
Warto pamiętać, że w przypadku, gdy rachunek lub faktura są wskazane, jako dowód
udzielenia gwarancji, konsument nie wie, jakie są zasady gwarancji (np. nie zna zakresu
terytorialnego jej obowiązywania).
W niektórych krajach UE konsument ma prawo do zwrotu zakupionego towaru, ale
w większości krajów Wspólnoty nie ma obowiązku przyjęcia pełnowartościowego towaru
w sklepie stacjonarnym (istnieją jednak wyjątki np. Wielka Brytania). Ponadto, warto też
pamiętać, że sklepy mogą przyjmować towary na własnych zasadach (np. nie przyjmować
zwrotów rzeczy z wyprzedaży lub ograniczyć czasowo takie uprawnienie konsumenta).
2. Zakupy w sieci
Internet umożliwia szybkie i wygodne dokonywanie zakupów, także za granicą. Konsumenci
robiący zakupy w sieci również mają prawo do reklamacji i powinni pamiętać, że:
a) we wszystkich krajach UE, kupujący ma prawo do odstąpienia od umowy w ciągu co
najmniej 7 dni (w Polsce 10 dni) od otrzymania towaru lub zawarcia umowy o usługę
(należy rozróżnić takie odstąpienie od umowy od reklamacji towaru)
b) w przypadku braku informacji o powyższym prawie, termin na odstąpienie wydłuża się
do 3 miesięcy
c) najpóźniej w chwili złożenia propozycji zawarcia umowy konsument powinien być
poinformowany (telefonicznie lub emailowo) o miejscu i sposobie składania reklamacji
3. Usługi turystyczne
Turyści, jako konsumenci usług turystycznych również mają prawo do reklamacji i mogą
ubiegać się o odszkodowanie, jeśli usługa została nienależycie wykonana. Każda pisemna
umowa o świadczenie usług turystycznych powinna określać sposób i termin zgłaszania
reklamacji usług wykonywanych przez organizatora turystyki lub osobę z nim
współpracującą. Natomiast każdy europejski turysta powinien pamiętać, że:
a)
do zadań pilota lub lokalnego przedstawiciela organizatora wycieczek należy
czuwanie nad sposobem wykonywania usług i przyjmowanie reklamacji
niezadowolonych turystów za potwierdzeniem – w przypadku nie załatwienia reklamacji
na miejscu, przekazuje ją niezwłocznie organizatorowi
b)
w przypadku odmowy uwzględnienia reklamacji organizator turystyki jest obowiązany
szczegółowo uzasadnić na piśmie przyczyny odmowy
c) w razie problemów z wypłatą ubezpieczenia, reklamację można również zgłosić do
Rzecznika Ubezpieczonych (www.rzu.gov.pl)
W Polsce obowiązuje szczególny przepis dotyczący reklamacji usług turystycznych, – jeżeli
organizator nie ustosunkuje się do reklamacji na piśmie w terminie 30 dni od dnia
zakończenia imprezy turystycznej, a w wypadku zgłoszenia tej reklamacji po zakończeniu
imprezy turystycznej w terminie 30 dni od jej złożenia, uważa się, że uznał reklamację za
uzasadnioną.
4. Podróż samolotem
Pasażerowie podróżujący samolotami w razie wystąpienia nieprawidłowości mogą zgłaszać
reklamacje odnoście swojego transportu jak i transportu swojego bagażu.
W przypadku odwołania lub dużego opóźnienia lotu a także odmowy przyjęcia na pokład
pasażerowi przysługuje prawo do opieki, pomocy i odszkodowania.
a) w sytuacji odwołania lotu pasażer ma prawo do:
- zwrotu kosztów biletu (w ciągu 7 dni),
- zaoferowania innego połączenia z punktem docelowym,
- odszkodowania 250 – 600 EUR (w zależności od zasięgu podróży), chyba, że
zaoferowane połączenie alternatywne znacząco różni się od odwołanego,
a powiadomienie o odwołaniu lotu nastąpiło zbyt późno,
- posiłku, napojów oraz rozmowy telefonicznej, jeśli czas oczekiwania na inne
połączenie to usprawiedliwia.
b) w przypadku opóźnienia lotu:
- gdy opóźnienie jest większe niż 5 godzin pasażer ma prawo do zwrotu
kosztów biletu lub lotu powrotnego do pierwszego miejsca odlotu,
- w przypadku opróżnienia lotu z krajów UE do jakiegokolwiek portu lotniczego
na świecie pasażer ma prawo do odszkodowania – 4 150 SDR1 za
poniesione straty; żądanie odszkodowania można wnieść do przewoźnika,
który zawarł umowę albo obsługującego dany lot.
c) w przypadku nie wpuszczenia na pokład – przewoźnik może zaoferować
rekompensatę za dobrowolną rezygnację pasażera albo w przeciwnym razie musi
wypłacić odszkodowanie 250-600 Euro (w zależności od odległości planowanego lotu)
oraz zwrócić pieniądze bądź zaproponować alternatywny rejs do portu docelowego;
przewoźnik powinien również zapewnić poszkodowanemu pasażerowi wyżywienie
i hotel oraz „kontakt”.
W każdym ww. przypadku przewoźnik powinien zapewnić poszkodowanemu pasażerowi
bezpłatnie posiłki i napoje w ilościach odpowiednich do czasu oczekiwania, a także prawo
do dwóch rozmów telefonicznych dalekopisów, przesyłek faksowych i e-mailowych;
ponadto w zależności od długości opóźnienia lub długości lotu ewentualnie pasażerowi
przysługuje prawo do:
a)
zakwaterowania w hotelu w przypadku:
gdy występuje konieczność pobytu przez jedną albo więcej nocy, lub
gdy zachodzi konieczność pobytu dłuższego niż planowany przez
pasażera;
b) transportu pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania (hotelem lub innym).
Należy pamiętać, że jeśli opóźnienie lub odwołanie nastąpiło z powodu złych warunków
atmosferycznych, pasażerowie nie mogą się domagać finansowej rekompensaty.
W sytuacji odmowy powyższych praw w opisanych sytuacjach, poszkodowany powinien
niezwłocznie złożyć pisemną skargę u przewoźnika. Skargę na odrzucenie roszczeń
można złożyć na specjalnym formularzu do Urzędu Lotnictwa Cywilnego albo
odpowiedników w innych krajach członkowskich (adresy znajdują się na stronie
internetowej Urzędu www.ulc.gov.pl).
Pasażer może także składać reklamację i ubiegać się o odszkodowanie w sytuacji
zagubienia, uszkodzenia lub opóźnienia bagażu. Odpowiedzialność przewoźnika w takich
przypadkach opóźnienia jest ograniczona, a pasażer może się domagać odszkodowania
w wysokości do 1000 SDR (1 SDR = 5,0708 PLN, kurs z dnia 17.03.2009).
1
SDR (także XDR) – tzw. specjalne prawa ciągnienia (special drawing rights), międzynarodowa jednostka
walutowa, bezgotówkowy emitowany przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy od 1970.Kurs SDR jest zmienny
i na bieżąco notowany w tabeli kursów walut np. NBP.
Po stwierdzeniu zagubienia lub zniszczenia bagażu należy:
a) wypełnić na lotnisku formularz nieprawidłowości bagażowej tzw. PIR (Property
Irregularity Report)
b) złożyć reklamację (wraz z załączonymi kopiami dokumentów wymaganych przez
danego przewoźnika, np. boarding pass’y) w terminie
- 7 dni od odbioru uszkodzonego bagażu
- 21 dni od dnia, w którym opóźniony bagaż został oddany do dyspozycji
pasażera
W przypadku zniszczenia walizki linia lotnicza zwykle prosi o rachunek za zakup nowej
i zwraca koszty. W razie zagubienia bagażu, kiedy trudno jest oszacować pełną wartość
zaginionych przedmiotów warto jest załączyć do reklamacji kopii posiadanych rachunki.
Jeśli ich nie mamy trzeba liczyć się z tym, że linia lotnicza wyliczy wartość szkody według
wagi zarejestrowanego bagażu.
Przed wylotem warto zapoznać się z warunkami przewozu i sprawdzić możliwości
zabezpieczenia cennych przedmiotów. Linie lotnicze posiadają regulaminy przewozu, które
często wyłączają odpowiedzialność przewoźnika za cenne rzeczy wkładane do bagażu.
6. Usługi bankowe
W przypadku problemów w korzystaniu z bankomatów, dokonywaniu płatności w formie
przelewu lub korzystając z innych usług bankowych na terenie Unii Europejskiej, również
można składać reklamację.
a) w przypadku problemów z transferem pieniędzy za granicę – należy wskazać
SWIFT/BIC (bank identifier code - kod identyfikujący bank) oraz IBAN (international
bank account number - międzynarodowy numer rachunku bankowego) w przelewie
międzynarodowym, ponieważ w przeciwnym razie bank może obciążyć
zleceniodawcę znacznymi kosztami i reklamacja zostanie odrzucona
b) w przypadku problemów z bankomatem za granicą – reklamację należy złożyć do
banku wystawcy karty (nie do tego przy, którym fizycznie znajduje się bankomat),
zgodnie z zaleceniami wskazanymi w umowie z bankiem
Warto pamiętać, że umowa o elektroniczny instrument płatniczy powinna określać zasady,
tryb i terminy składania oraz rozpatrywania reklamacji.
W Polsce, według Kodeksu Dobrych Praktyk Bankowych bank jest zobowiązany do
odpowiedzi na reklamację w ciągu 30 dni. Skargę na działania banku można skierować do
Bankowego Arbitrażu Konsumenckiego przy Związku Banków Polskich, który może też
pomóc w sprawach transgranicznych (sporów z bankami w innych krajach).
7. Usługi pocztowe
W przypadku reklamacji usług pocztowych w Unii Europejskiej ważne jest, że:
a) reklamację może zgłosić nadawca albo adresat (gdy nadawca zrzeknie się na jego
rzecz prawa dochodzenia roszczeń) w placówce nadawcy lub adresata
b) reklamację można zgłosić wtedy, gdy przesyłka lub kwota pieniężna określona w
przekazie pocztowym nie zostanie doręczona adresatowi;
Szczegółowe zasady składania i rozpatrywania reklamacji operator określa w regulaminie
świadczenia usług pocztowych lub w umowach o świadczenie usług pocztowych. Dla
przykładu, w Polsce odpowiedź na reklamację powinna zostać udzielona w ciągu 14 dni od
daty otrzymania przez operatora usług pocztowych, a od decyzji można się odwołać do II
instancji, następnie do Urzędu Komunikacji Elektronicznej (www.uke.gov.pl).
B. Ogólne zasady składania reklamacji:
Zanim skierujemy reklamację do przedsiębiorcy warto:
a) upewnić się w organizacji konsumenckiej, do czego konsument ma prawo w danej
sytuacji
b) sprawdzić, jakie informacje o procedurze reklamacji są zawarte w umowie lub np. na
stronie internetowej przedsiębiorcy
c) sprawdzić czy dział reklamacji danej firmy znajduje się pod tym samym adresem
stacjonarnym, co siedziba firmy wskazana na umowie (czasami są to nawet dwa
różne kraje)
d) upewnić się czy do rozpatrzenia reklamacji wymagane są inne niezbędne dokumenty
(np. oceny rzeczoznawcy).
Reklamację można złożyć listownie, faxem, emailem lub za pośrednictwem Call Centre
przedsiębiorcy. Przygotowując taką skargę należy pamiętać, że
a) reklamacja nie musi posiadać określonej formy, lecz trzeba dopilnować, aby w jasny
sposób sformułować o jakim produkcie/usłudze jest mowa, co dokładnie się zdarzyło,
czego oczekuje konsument i podać dane kontaktowe do konsumenta
b) w przypadku reklamacji do przedsiębiorcy z siedzibą w innym kraju członkowskim
warto przygotować ją w języku obcym np. po angielsku
c) do reklamacji należy załączyć dokumenty potwierdzające kluczowe fakty (np. zakup
towaru w danym sklepie w określonej dacie)
d) wszelkie ustalenia telefoniczne należy potwierdzać na piśmie, aby później móc je
wyegzekwować
Szanse na wyegzekwowanie praw konsumenckich są tym większe im bardziej pisemna
umowa określa szczegółowo etapy, sposób, elementy usługi bądź cechy charakterystyczne
towaru – wtedy konsument może powoływać się na „złamanie” konkretnych zapisów umowy.
II Egzekwowanie swoich praw przez dostępne środki prawne
A. Możliwości działania
W razie sporu z przedsiębiorcą (sprzedawcą, usługodawcą) konsument ma zasadniczo dwie
możliwości działania.
1. Postępowanie Sądowe
W 2009 roku zostało wprowadzone Europejskie postępowanie dochodzenia drobnych
roszczeń. Regulacja odnosi się do spraw transgranicznych i dotyczy spraw o wartości
przedmiotu sporu nie przekraczającej EUR 2000 netto. Zastosowanie procedury przez
obywateli ułatwiać mają formularze pozwu ze stosownymi objaśnieniami i rubrykami do
wypełnienia. W tym wypadku reprezentacja przez adwokata lub innego przedstawiciela
zawodu prawniczego nie jest obowiązkowa. Regulacja ta ma służyć uproszczeniu,
przyspieszeniu i obniżeniu kosztów postępowania sądowego przeciwko przedsiębiorcy, które
może być długotrwałe i niewspółmiernie kosztowne do wartości przedmiotu sporu w sprawie
konsumenckiej.
W najbliższym czasie w Polsce zostanie przyjęta kolejna korzystna m.in. dla konsumentów
procedura sądowa – ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
Reguluje ona sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których roszczenia jednego
rodzaju zgłasza przynajmniej 10 osób, przy czym roszczenia te są oparte na jednakowej
podstawie faktycznej lub prawnej. Tego rodzaju procedury już są dostępne dla konsumentów
w kilkunastu krajach UE.
2. Pozasądowe mechanizmy rozjemcze
Poza sądem spory są rozwiązywane poprzez tzw. ADR (Alternative Dispute Resolution, tj.
mechanizmy alternatywnego rozwiązywania sporów konsumenckich), np. mediacje, arbitraż,
ombudsman, komisja skarbowa. Gdy problem dotyczy umowy zawartej z przedsiębiorcą
europejskim za granicą w odnalezieniu odpowiedniego ciała rozjemczego pomaga sieć
Europejskich Centrów Konsumenckich tzw. ECC-NET. W razie braku systemu ADR, asystę
w rozwiązaniu sprawy przejmują inne centra ECC-NET. ADR jest korzystny dla
konsumentów pod wieloma względami:
- jest tani lub darmowy,
- jest o wiele szybszy niż przeciętne postępowanie przed sądem,
- nie wymaga zatrudniania profesjonalnego prawnika.
Przykładowo w Polsce najbardziej znane są pozasądowe mechanizmy prowadzone przez
Inspekcje Handlową, Urząd Komunikacji Elektronicznej, ponadto Bankowy Arbitraż
Konsumencki, Rzecznik Ubezpieczonych.
B. Wsparcie instytucji publicznych
Istnieje wiele innych form działań na rzecz ochrony indywidualnych konsumentów. Niekiedy
pomocy w rozwiązywaniu sporów udzielają organy administracji publicznej poprzez
powołane w tym celu jednostki organizacyjne np. Rzecznik Odbiorców Energii przy Urzędzie
Regulacji Energetyki, urzędy w marszałkowski, które kontrolują organizatorów turystycznych.
Wszechstronnego wsparcia w postaci poradnictwa i pomocy prawnej udzielają też społeczne
organizacje konsumenckie oraz Rzecznicy Konsumentów przy Urzędach Powiatowych
i Miejskich. Są one w stanie świadczyć pomoc prawną przy występowaniu do sądów.
Coraz większe znaczenie uzyskują branżowe organizacje zrzeszające przedsiębiorców,
które zazwyczaj angażują się w sprawy konsumenckie, powołując odpowiednie ciała
w związku z ich aktywnością w różnego rodzaju europejskich zrzeszeniach (np. Rada
Reklamy, jednostka Eurolabel przy Instytucie Logistyki i Magazynowania, Związek Banków
Polskich). Dostęp do nich jest zazwyczaj bardzo prosty, a informacja o procedurach
przejrzysta (np. stosują często formularze upraszczające wystąpienie konsumentowi).
Listę organizacji konsumenckich i wyspecjalizowanych urzędów udzielających pomocy
w rozwiązywaniu sporów można znaleźć na stronie internetowej Europejskiego Centrum
Konsumenckiego: http://www.konsument.gov.pl/pl/linki/index.html
Zapraszamy do odwiedzania naszej strony!
www.konsument.gov.pl
Zespół Europejskiego Centrum Konsumenckiego Polska