www.iod.krakow.pl - Prace Instytutu Odlewnictwa w Krakowie
Transkrypt
www.iod.krakow.pl - Prace Instytutu Odlewnictwa w Krakowie
Katalog aparatury www.iod.krakow.pl Instytut Odlewnictwa tel. +48 12 26 18 324 NIP: 675-000-00-88 ul. Zakopiańska 73 fax +48 12 26 60 870 Regon: 000031331 30-418 Kraków [email protected] KRS: 0000109686 Autorzy fotografii zamieszczonych w katalogu: Tomasz Dudziak, Andrzej Gil, Mieczysław Kuder, Rafał Pabiś, Katarzyna Szczepaniak-Lalewicz, Przemysław Szuba, Piotr Wieliczko, Jan Witkowski 2 O katalogu Szanowni Państwo! Katalog, który oddajemy w Państwa ręce, ma na celu zaprezentowanie w sposób syntetyczny możliwości badawczych i technologicznych Instytutu Odlewnictwa, często wykraczając poza ramy tradycyjnie rozumianego odlewnictwa. Na kolejnych kartach prezentowane jest wyposażenie technologiczne, aparaturowe oraz oprogramowanie: Centrum Projektowania i Prototypowania Centrum Badań Wysokotemperaturowych Zespołu Laboratoriów Badawczych Zakładu Stopów Metali Nieżelaznych Zakładu Stopów Żelaza Zakładu Technologii Pytania, dotyczące aparatury, możliwości technologicznych, badawczych i produkcyjnych, nawiązania współpracy, mogą Państwo kierować bezpośrednio do Kierowników Centrów, Zakładów i Pracowni oraz osób wyznaczonych do kontaktu. Adresy poczty elektronicznej i numery telefonów znajdą Państwo wyszczególnione przy każdym rodzaju urządzeń. Katalog jest również dostępny w wersji elektronicznej pod adresem www.aparatura.iod.krakow.pl Zapraszamy do współpracy! Dyrektor Instytutu Odlewnictwa prof. dr hab. inż. Jerzy Józef Sobczak 3 Centrum Projektowania i Prototypowania Odlewanie stopów tytanu Kierownik Pracowni: mgr inż. Wojciech Leśniewski [email protected] tel. +48 12 26 18 302 Komorowy piec wysokotemperaturowy HT 1800GT: √√maksymalna temperatura pracy: 1750°C w atmosferze utleniającej Próżniowy indukcyjny piec odśrodkowy SuperCast Titan do odśrodkowego odlewania stopów tytanu: √√maksymalna ilość topionego metalu (dla czasu topienia ok. 4 min): Ti – max. 1200 g; TiAl – max. 1000 g; CoCrNi – max. 2000 g √ √maksymalna masa formy: 14 kg √ √prędkość obrotowa komory odlewniczej: max. 300 rpm Laboratoryjna lemieszowa mie- Obsypywarka gruboziarnistego Odlewarka indukcyjna UltraCast do szarka do ciekłych mas cera- materiału ceramicznego do wyko- wysokoczęstotliwego odlewania i topie- micznych: nywania form: nia wszystkich metali łącznie z tytanem, √ pojemność zbiornika: 10 l √ √max. wymiary form: Ø150 mm, metalami szlachetnymi oraz z metalami wysokość 300 mm i stopami dentystycznymi: √ √temperatura topienia: max. 1900°C √ √czas topienia: 60 s √ √ilość topionego metalu: Ti – max. 70 g 4 Centrum Projektowania i Prototypowania Stanowiska badawcze, pomiarowe i techniczne Kierownik Pracowni: mgr inż. Wojciech Leśniewski [email protected] tel. +48 12 26 18 302 Piec do badania wytrzymałości Stanowisko wysokotemperaturowego na zginanie materiałów cera- doprasowywania ciśnieniowego HIP micznych w podwyższonych AIP 10-30H: temperaturach √ √wymiary komory pieca: ok. 150 × 300 mm (rozwiązanie autorskie): dwie strefy pieca √ √do badania próbek warstwowych form ceramicznych √ √temperatura: 20‒1100°C √ √temperatura maksymalna: 1450°C √ √ciśnienie robocze: 207 MPa (ok. 2000 bar) √ √gaz w normalnym procesie: Ar Spawarka laserowa Rofin Select Aparat Tester Hommel T500 do po- Sweet Spot − system spawania miaru chropowatości powierzchni zgod- ści cieplnej (rozwiązanie autorskie): laserowego elementów z tytanu: nie z normami DIN/ISO/JIS: √ √do badania próbek warstwowych form √ √moc nominalna: 100 W √ √klasa dokładności: klasa 1 wg √ √energia impulsu: 120 J ceramicznych √ √temperatura: 100‒1100°C DIN 4772 √ √czas trwania impulsu: 0,3–50 ms √ √mierzone parametry chropowa- √ √częstotliwość impulsu: pojedyn- tości Ra, Rz, Rmax wg DIN 4777 czy do 20 Hz Stanowisko do badania przewodno- (ISO 4287, JIS B601) Szybkie prototypowanie Kierownik Pracowni: mgr inż. Piotr Kowalski [email protected] tel. +48 12 26 18 128 Drukarki 3D Printing do wykonywania Drukarka do wykonywania modeli modeli z proszku gipsowego. (FDM) z tworzyw sztucznych ABS, PC Z-310 Plus: i mieszanki tych materiałów: √ √pole robocze: 205 × 250 × 205 mm √ √pole robocze: 403 × 355 × 403 mm √ √grubość warstwy: 0,089−0,1 mm. √ √g r u b o ś ć Spectrum 510: wa r s t w y : 0,127 mm; 0,178 mm; 0,254 mm; 0,330 mm √ √pole robocze: 250 × 355 × 205 mm √ √grubość warstwy: 0,089−0,1 mm 5 Centrum Projektowania i Prototypowania Szybkie prototypowanie Osoba do kontaktu: mgr inż. Andrzej Gil [email protected] tel. +48 12 26 18 127 Skaner optyczny ATOS III – urzą- Drukarka 3D BT612 Solidscape do dzenie do odtworzenia rzeczywistych drukowania małogabarytowych dokład- kształtów detali oraz kontroli wymia- nych modeli woskowych: rowej: √ √pole robocze: 152 × 304 × 152 mm √ √pole pomiarowe: 65 × 65 mm; 150 × √√grubość warstwy: 0,0127 mm; 150 mm; 500 × 500 mm √ √dokładność: 0,02 mm przy 100 mm 0,0254 mm; 0,0381 mm; 0,0508 mm; 0,0635 mm; 0,0762 mm; 0,1016 mm; 0,127 mm Odlewanie precyzyjne Kierownik Pracowni: mgr inż. Piotr Kowalski [email protected] tel. +48 12 26 18 128 Osoba do kontaktu: mgr inż. Krzysztof Wańczyk [email protected] tel. +48 12 26 18 129 Piece do obróbki cieplnej Piece indukcyjne wraz z układem chłodzenia INDU- NABERTERM THERM TF4000 do topienia stopów aluminium i miedzi N150 oraz N200/WAX oraz TF3000C do topienia staliwa, żeliwa oraz stopów do wytapiania i wypalania specjalnych: form ceramicznych: √ √wsad: max. 10 kg stopów żelaza, 8 kg stopów aluminium √ √max. temperatura pracy: √ √temperatura: max. 1200°C, 1700°C odlewów √ √moc: max. 30 kW, 40 kW 1300°C i 850°C Cyclone II − Automatyczna linia do wykonywania warstwo- System Vacuum Casting VC 3000D do wykonywania wych form ceramicznych dla technologii wytapianych modeli. form gipsowych i zalewania ich stopami metali nieżela- Posiada dwie komory do obsypywania grawitacyjnego pia- znych: skiem, dwa niezależne zbiorniki na ciekłą masę ceramiczną √ max. wymiary form: Ø300 mm, wysokość 500 mm oraz komorę suszącą. Czas wykonania formy 4−6 h √ √max. temperatura pracy: 1200°C 6 Centrum Projektowania i Prototypowania Stanowiska badawcze, pomiarowe i techniczne Kierownik Pracowni: mgr inż. Piotr Kowalski Przenośny analizator NITON XL3t Stanowisko do badania stabilności [email protected] 900S GOLDD do badań nieniszczących wymiarowej znormalizowanych pró- tel. +48 12 26 18 128 składu chemicznego stopów metali: bek z mas modelowych (rozwiązanie √ oznaczenie zawartości takich pier- autorskie): Osoba do kontaktu: wiastków, jak: Mg, Al, Si, P, S, Ti, V, Cr, √ √równoczesny pomiar 6 próbek mgr inż. Rafał Pabiś Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Ga, Se, Zr, Nb, √√pomiar w temperaturze komory (20°C, [email protected] Mo, Ru, Rh, Pd, Ag, Cd, In, Sn, Sb, Hf, tel. +48 12 26 18 318 Ta, W, Re, Ir, Pt, Au, Pb, Bi 25°C, 30°C) Cyfrowa wtryskarka próżniowa Penetrometr cyfrowy P-CON-2 do masy modelowej D-VWI badania konsystencji wosków i parafin W pełni sterowany proces wypełniania zgodnie z normą PN-C-04161:1982 matrycy woskiem (temperatura, czas, „Pomiar penetracji parafin i cerezyn” i ciśnienie prasowania) Komputerowe wspomaganie procesów konstrukcyjnych i odlewniczych Kierownik Pracowni: Programy MAGMAsoft i Flow 3D do Program ANSYS do analizy konstrukcji inż. Stanisław Pysz analizy i optymalizacji parametrów pro- odlewów w aspekcie naprężeń własnych [email protected] cesu odlewania i eksploatacyjnych tel. +48 12 26 18 313 7 Centrum Projektowania i Prototypowania Laboratorium fizykochemiczne Osoba do kontaktu: dr inż. Katarzyna Szczepaniak-Lalewicz [email protected] tel. +48 12 26 18 120 Lepkościomierz rotacyjny o regu- Laboratoryjny młynek planetarny lowanej prędkości ścinania (za- do rozdrabniania na sucho lub na mo- kres momentu obrotowego 0,03 μm– kro próbek twardych, średniotwardych, 200 mNm, zakres prędkości obrotowej miękkich, kruchych, ciągliwych, wilgot- 0–300 rad/s). nych. Aparat mierzy lepkość dynamiczną cie- Średnica kulek mielących 0,5–40 mm. czy i wosków w zakresie temperatury Minimalna ilość próbki 10 ml, max. ilość 10–200°C, pomiar napięcia powierzch- próbki 450 ml. Typowy czas mielenia niowego cieczy i ciał stałych, pomiar 4 min. Pomiar ciśnienia i temperatu- siły normalnej (0,005–50 N). ry w misie podczas mielenia. Objętość Zastosowanie wiskozymetru rotacyj- misek: 1 × 80, 250, 500 ml, rozmiar nego w sterowaniu jakością w procesie próbki < 10 mm, rozdrobnienie końco- rafinacji, w systemach zapewniania ja- we < 1 µm. kości półproduktów i wyrobów finalnych Młynek ma zastosowanie do rozdrab- w przemyśle odlewniczym, petroche- niania ciał stałych w zawiesinie, aż do micznym, farmaceutycznym, kosme- uzyskania rozdrobnienia koloidalnego, tycznym, spożywczym. W regulowaniu do mieszania i perfekcyjnej homogeni- lepkości oleju opałowego w elektrocie- zacji emulsji i past. płowniach, w sterowaniu procesami drukowania przez określanie lepkości tuszu. Zestaw do makrofotografii z ruchomymi głowicami umożliwiającymi ruch translacyjny i obrotowy oraz mikroskop polaryzacyjny z ulepszonymi obiektywami serii CFI 60 ze specjalnego szkła odprężanego: Achromat 4×, 10×, 20×, 40×, 100× oraz Plan Fluor Epi 5×, 10×, 20×, 50×, 100×. Mikroskop polaryzacyjny NIKON Eclipse LV100POL to duży, stabilny mikroskop polaryzacyjny do zaawansowanych prac badawczych i dla przemysłu, z możliwością rozbudowy o wiele dodatkowych technik jednocześnie (np. kontrast Nomarskiego, fluorescencję, ciemne pole, kontrast fazowy). Wszystkie obiektywy mają wysokie apretury i jednocześnie duże odległości robocze. Zastosowanie do badania cienkich warstw, małych próbek skał, minerałów, kruszców, struktur w metalografii. 8 Centrum Projektowania i Prototypowania Laboratorium fizykochemiczne Osoba do kontaktu: dr inż. Katarzyna Szczepaniak-Lalewicz [email protected] tel. +48 12 26 18 120 Laboratoryjny aparat wielopara- Aparat Blaine’a do pomiaru powierzch- metrowy pH/tlen/przewodnictwo ni właściwej materiałów uziarnionych pozwala na jednoczesny pomiar pH, metodą przepływową. potencjału redox, przewodnictwa, tem- Zakres pomiarowy 300–8000 m 2/g. peratury cieczy. Za pomocą metody przepuszczalno- Zakres pomiarowy 1–14 pH, 0–100°C, ści powietrza (Blaine’a) mierzy się 0,0–2000 mS/cm. powierzchnię właściwą cementu port- Zastosowanie do oznaczania zawartości landzkiego, wapna i podobnych prosz- tlenu rozpuszczonego w cieczy. ków (powierzchnię odniesioną do masy) w porównaniu do powierzchni wzorca. Oznaczanie powierzchni właściwej służy głównie do kontroli równomierności procesu mielenia. Analizator do pomiaru wielkości na- Automatyczny wiskozymetr Analizator wielkości cząstek Mas- Ubbelohdego – Visco-Clock terSizer 2000 do pomiarów próbek na nocząstek w zakresie 0,6 nm–5 μm, służy do pomiaru czasu przepływu sucho (proszki) i na mokro (zawiesiny, potencjału zeta (stabilności dysper- i do pomiaru wstępnej automa- maści). tycznej analizy lepkości absolutnej Zakres pomiarowy wielkości cząstek sji) i masy cząsteczkowej w zakresie 1 · 10 3– 2 · 10 7 Da. Zakres temperatury i względnej. 0,6–1000 µm. pomiaru 2–90°C. Czas przepływu jest ustalany Aparat stosuje się w farmacji, ener- Mała objętość próbki, jednorazowe cele i wyświetlany z dokładnością 0,01 getyce, przemyśle materiałów budow- pomiarowe, próbki barwne i absorbu- sekundy. Dokładność rzędu 0,01% lanych i mineralnych, w przemyśle jące światło. mierzonego czasu powoduje, że spożywczym. Pełna zgodność z normą Zastosowanie w farmacji, przemyśle absolutna i względna lepkość jest ISO 13320. farmaceutycznym, odlewniczym, na- zgodna z mierzoną przy niepew- notechnologii, biotechnologii (badanie ności na poziomie zaufania 95%. białek, polimerów). Zakres 0,35–10 000 mm 2/s (cSt). ViscoClock jest zaprojektowany do współpracy z rurkami wiskozymetrycznymi Ubbelohde i może być obsługiwany we wszystkich termostatycznych łaźniach z przezroczystymi zbiornikami. 9 Centrum Badań Wysokotemperaturowych Zespół aparaturowy do badań zjawisk powierzchniowych ciekłych metali i stopów Kierownik Centrum: prof. dr hab. inż. Natalia Sobczak [email protected] tel. +48 12 26 18 136 Stanowisko 1: W temperaturze do Stanowisko 2: W temperaturze do 700°C; próżnia rzędu 10 -5 hPa lub 1500°C; próżnia rzędu 10 -6 hPa lub at- atmosfera ochronna; obserwacja, reje- mosfera ochronna; obserwacja kinetyki stracja kinetyki zwilżania w płaszczyźnie zwilżania w płaszczyźnie pionowej; do- pionowej lub/i poziomej; jednoczesne datkowe możliwości do realizacji bez- wprowadzenie do komory 10 próbek pośrednio w trakcie badań – oczyszcza- (rozwiązanie autorskie) nie kropli z powłoki tlenkowej poprzez wyciskanie kropli z kapilary specjalnej konstrukcji; rejestracja gazów resztkowych (rozwiązanie autorskie) Badana kropla metalu na podłożu ceramicznym Stanowisko 3: jest przeznaczone do badań metali i stopów w wysokiej temperaturze w celu określenia całego kompleksu ich właściwości oraz wyjaśnienia skomplikowanych zjawisk fizykochemicznych zachodzących w wysokiej temperaturze w układach typu ciekły metal/materiał ogniotrwały, tj.: √ √gęstość, napięcie powierzchniowe, lepkość i rozszerzalność ciekłych i półciekłych metali √ √skurcz metalu podczas krzepnięcia √ √kinetyka zwilżania i rozpływania się ciekłych i półciekłych metali i stopów na powierzchni materiałów wysokotopliwych √ √kinetyka infiltracji ciał porowatych ciekłymi metalami √ √stabilność i reaktywność ciekłych metali i stopów w kontakcie z materiałami ogniotrwałymi. Posiada następujące zalety: √ √szeroki i unikalny zakres temperatury badań do 1800° C, co umożliwia badania materiałów wysokotopliwych (stopy Fe, Ni, Ti, Mo, ciekłe szkło) √ √próżnia 10 -7 hPa (rozwiązanie autorskie) √ √możliwość realizacji jednocześnie dwóch metod pomiarowych – metody kropli leżącej i metody kropili wiszącej – pozwalających na określenie w jednym eksperymencie kilku właściwości bądź zbadanie tej samej właściwości dwiema 10 Centrum Badań Wysokotemperaturowych Zespół aparaturowy do badań zjawisk powierzchniowych ciekłych metali i stopów metodami jednocześnie, co umożliwia w znaczny sposób zwiększyć wiarygodność uzyskiwanych wyników √ √możliwość realizacji badań w warunkach przepływowego gazu ochronnego √ √możliwość realizacji osobnego nagrzewania badanej pary materiałów (podłoża i próbki metalowej), co pozwala przeprowadzać wiarygodne badania układów reaktywnych √ √instalacja specjalnego manipulatora, umożliwiającego realizację, bezpośrednio podczas eksperymentu w komorze próżniowej, bezkontaktowego sposobu wytwarzania kropli połączonego z procedurą oczyszczania kropli z powłok tlenkowych poprzez wyciskanie metalu z kapilary, która może być przemieszczana Kierownik Centrum: w kierunku pionowym; umożliwia to kontrolowaną zmianę odległości pomiędzy prof. dr hab. inż. Natalia Sobczak badanym podłożem a spadającą kroplą, dozowanie ilości wyciśniętego metalu [email protected] i w sposób znaczny udoskonala procedurę i możliwości badawcze takiego urzą- tel. +48 12 26 18 136 dzenia √ √instalacja specjalnego magazynu próbek wraz ze specjalnym manipulatorem do transferu próbek w próżni, co pozwala zredukować czas niezbędny do osiągnięcia wymaganych warunków badań ponieważ odpada konieczność otwierania komory próżniowej po każdym teście i ponownego pompowania dla osiągnięcia wymaganego poziomu próżni √ √możliwość przeprowadzenia serii prób w identycznych warunkach w przeciwieństwie do powszechnie stosowanego rozwiązania „jeden eksperyment na jedno pompowanie” √ √zwiększona wydajność i efektywność pracy urządzenia przy jednoczesnym znacznym zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej, gazu ochronnego wysokiej czystości oraz wody, niezbędnych w pracy urządzenia Stanowisko 4: Uniwersalne stanowisko wysokotemperaturowe do badań oddziaływania ciekłych metali i stopów z materiałami ogniotrwałymi (ciałami stałymi) w warunkach izotermicznych i nieizotermicznych pozwala na odtwarzanie w warunkach laboratoryjnych procesów i parametrów spotykanych w przemyśle odlewniczym. Składa się z dwóch niezależnych układów nagrzewania: układ grzewczy stolika badawczego oraz układ grzewczy kapilary z ciekłym materiałem. Takie rozwiązanie konstrukcyjne pozwala na pracę w warunkach nieizotermicznych. Oba układy grzania mogą niezależnie pracować od temperatury pokojowej do 1900°C. Stanowisko wyposażone jest w układ kapilar do spektrometru masowego, co pozwala na analizę gazów resztkowych w komorze badawczej przy ciśnieniach od atmosferycznego do UHV. Badanie realizowane są w warunkach UHV (ultrawysokiej próżni) lub przepływowym/stacjonarnym gazie niereaktywnym. Jest przeznaczone do badań metali i stopów w wysokiej temperaturze w celu określenia całego kompleksu ich właściwości oraz wyjaśnienia skomplikowanych 11 Centrum Badań Wysokotemperaturowych Zespół aparaturowy zjawisk fizykochemicznych zachodzących w wysokiej temperaturze w układach do badań zjawisk √ √gęstość, napięcie powierzchniowe, lepkość i rozszerzalność ciekłych i półcie- powierzchniowych √ √skurcz metalu podczas krzepnięcia ciekłych metali i stopów Kierownik Centrum: typu ciekły metal/materiał ogniotrwały, takich jak: kłych metali √ √kinetyka zwilżania i rozpływania się ciekłych i półciekłych metali i stopów na powierzchni materiałów wysokotopliwych √ √kinetyka infiltracji ciał porowatych ciekłymi metalami √ √stabilność i reaktywność ciekłych metali i stopów w kontakcie z materiałami ogniotrwałymi √ √praca adhezji metodą pomiaru kąta zwilżania przy nachyleniu podłoża. prof. dr hab. inż. Natalia Sobczak Posiada następujące zalety: [email protected] √ √szeroki i unikalny zakres temperatury badań do 1900°C, co umożliwia badania tel. +48 12 26 18 136 materiałów wysokotopliwych √ √możliwość realizacji jednocześnie dwóch metod pomiarowych – metody kropli leżącej i metody kropili wiszącej – pozwalających na określenie w jednym eksperymencie kilku właściwości bądź zbadanie tej samej właściwości dwiema metodami jednocześnie, co umożliwia w znaczny sposób zwiększyć wiarygodność uzyskiwanych wyników √ √możliwość realizacji badań w warunkach przepływowego gazu ochronnego √ √możliwość realizacji osobnego nagrzewania badanej pary materiałów (podłoża i próbki metalowej), co pozwala przeprowadzać wiarygodne badania układów reaktywnych √ √instalacja specjalnego manipulatora, umożliwiającego realizację, bezpośrednio podczas eksperymentu w komorze próżniowej, bezkontaktowego sposobu wytwarzania kropli, połączonego z procedurą oczyszczania kropli z powłok tlenkowych poprzez wyciskanie metalu z kapilary, która może być przemieszczana w kierunku pionowym; umożliwia to kontrolowaną zmianę odległości pomiędzy badanym podłożem a spadającą kroplą, dozowanie ilości wyciśniętego metalu i w sposób znaczny udoskonala procedurę i możliwości badawcze takiego urządzenia √ √instalacja specjalnego magazynu próbek wraz ze specjalnym manipulatorem do transferu próbek w próżni, co pozwala zredukować czas niezbędny do osiągnięcia wymaganych warunków badań, ponieważ odpada konieczność otwierania komory próżniowej po każdym teście i ponownego pompowania dla osiągnięcia wymaganego poziomu próżni √ √możliwość przeprowadzenia serii prób w identycznych warunkach w przeciwieństwie do powszechnie stosowanego rozwiązania „jeden eksperyment na jedno pompowanie” √ √zwiększoną wydajność i efektywność pracy urządzenia przy jednoczesnym znacznym zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej, gazu ochronnego wysokiej czystości oraz wody, niezbędnych w pracy urządzenia. Jest wykorzystywany w pracach o charakterze aplikacyjnym, takich jak: √ √opracowanie komputerowej bazy danych właściwości termofizycznych przemysłowych stopów w stanie ciekłym, potrzebnej dla zakładów przemysłowych wykorzystujących programy symulacji procesów krzepnięcia, odlewania, spawania i innych procesów metalurgicznych oraz stosujące technologie z udziałem fazy ciekłej √ √opracowanie składu chemicznego i technologii wytwarzania materiałów kompozytowych o osnowie metalowej lub ceramicznej opartych o technologie z udziałem fazy ciekłej √ √opracowanie sposobów wytwarzania połączeń różnorodnych materiałów metodami ciekło-fazowymi √ √dobór lub opracowanie materiałów na oprzyrządowanie metalurgiczne (tygle, formy i in.) charakteryzujących się wysoką żywotnością √ √dobór lub opracowanie pokryć technologicznych lub barierowych 12 Centrum Badań Wysokotemperaturowych Aparatura do badania powierzchni materiałów i analizy składu chemicznego Osoba do kontaktu: dr inż. Aleksandra Siewiorek [email protected] tel. +48 12 26 18 135 Mikroskop ze skanującą sondą NTEGRA THERMA z możliwością badań materiałowych w podwyższonej temperaturze jest przeznaczony do badania i obrazowania właściwości powierzchni materiałów, metali, stopów, ceramiki, kompozytów oraz polimerów w zakresie temperatury do 350°C: √ √zakres temperatury badań 20‒350°C √ √obszar pomiarowy: 100 × 100 μm √ √pomiar chropowatości powierzchni ±5 μm √ √prowadzenie badań dwoma metodami: kontaktową (contact) i bezkontaktową (semicontact). Pozwala na: √ √obrazowanie wyników badań w postaci obrazów 2D i 3D √ √pomiar metodą kontaktową takich właściwości, jak: • topografia powierzchni • zmiany sił tarcia pomiędzy tipem a badaną powierzchnią – lateral force (friction force) • lokalne zmiany modułu sprężystości – force modulation (local elasticity). √ √pomiar metodą bezkontaktową takich właściwości, jak: • topografia powierzchni • obraz fazowy (powierzchniowe zmiany składu chemicznego i/lub odkształcenia plastycznego) – phase image • obrazowanie zmian ułożenia domen magnetycznych na powierzchni – magnetic force • obrazowanie zmian w przewodnictwie elektrycznym powierzchni – electrostatic force • obrazowanie zmian w pojemności elektrostatycznej powierzchni – capacitance image √ √wykonywanie litografii Jest wykorzystywany w pracach o charakterze badawczym, tj.: √ √zmiany właściwości powierzchni podczas nagrzewania do temperatury 350°C √ √powierzchniowe zmiany wywołane wcześniejszym wygrzewaniem w komorze próżniowej w wysokich temperaturach √ √określenie zmian na powierzchni materiału stałego po oddziaływaniu z ciekłym metalem lub stopem w wysokiej temperaturze Stanowisko aparaturowe jest zgodne ze standardem: ISO 9001:2000. Skaningowy mikroskop elektronowy SEM wraz z analizatorem składu chemicznego EDX (Quantax 70) do badania materiałów proszkowych, kompozytów, metali i stopów: √√powiększenie: 15–30 000× √√napięcie: 5–15 kV √√wysokiej czułości półprzewodnikowy detektor BSE umożliwiający obserwację w 4 różnych trybach √√analizy EDX, WD = 8,5 mm √√możliwość badania materiałów zarówno przewodzących, jak i nieprzewodzących 13 Centrum Badań Wysokotemperaturowych Aparatura do badania powierzchni materiałów i analizy składu chemicznego Osoba do kontaktu: dr inż. Aleksandra Siewiorek Stanowisko do napylania powierzch- Spektrometr Ramanowski pozwala [email protected] ni próbek wykorzystywane do nanosze- na pomiar topografii próbek metodami tel. +48 12 26 18 135 nia cienkich warstw (filmów) zarówno mikroskopii skaningowej ze skanują- metalicznych (Cu), jak i węglowych na cą sondą (SPM) z równoczesną ana- próbki przeznaczone do badań metodą lizą składu chemicznego związków na skaningowej mikroskopii elektronowej powierzchni, szczególnie materiałów (uzyskanie lepszej emisji elektronów ceramicznych, polimerowych i biolo- wtórnych z powierzchni, eliminacja gicznych: efektu „ładowania się” powierzchni) √ √laser jednomodowy o długości fali 473 z polaryzatorem liniowym oraz zestawem filtrów (Plasma Line i RamanEdge) √ √przetwornik CCD, chłodzony metodą Peltier z ultraniskim generowaniem szumów, QE do 95% √ √na kanale pomiarowym (zakres: 450–1050 nm): • zmotoryzowana w płaszczyźnie XYZ soczewka obiektywu dla pinhole’a • zmotoryzowany dwuosiowy pinhole √ √spektrometr: Mikroskop optyczny z funkcją obrazowania 3D do badania topografii po- • optyka o wysokiej refleksyjności, zakres 450–1050 nm wierzchni materiałów posiadający obiek- • siatki dyfrakcyjne z powłokami Al tyw o wysokiej rozdzielczości i ostrości (na zmotoryzowanym uchwycie) w zakresie powiększeń do 2500×. Urzą- o gęstościach: 150 l/mm, 600 l/mm, dzenie posiada możliwość obserwacji 1800 l/mm, Echelle (dla ultrawy- w jasnym i ciemnym polu, polaryzacji, możliwość przesuwania obiektywu w osi Z. Mikroskop wyposażony jest w sokiej spektralnej rozdzielczości) √ √wielkość plamki z obszaru pomiarowego 50 nm oprogramowanie do tworzenia obrazów √ √obszar skanowania 90 × 90 um 3D z możliwością nagrywania filmów √ √laser jednomodowy o długości fali oglądanych próbek, a także możliwością 473 nm oglądania (porównywania) przynajmniej √ √równoczesny pomiar topografii po- 4 obrazów jednocześnie. Istnieje moż- wierzchni z jakościową analizą składu liwość mierzenia: odległości, kątów, fazowego powierzchni: promieni krzywizny, wysokości/głębo- • Ra < 10 mm kości próbki. • średnica plamki lasera dla spektrometrii ramanowskiej 500 nm √ √siatki dyfrakcyjne: • 1800/600 • 600/600 • 150/500 • Eschele 14 Centrum Badań Wysokotemperaturowych Aparatura do badania lutowności Osoba do kontaktu: dr inż. Artur Kudyba [email protected] tel. +48 12 26 18 134 Jonograf CONTAMINO CT 100 sto- Aparat do badania lutowności sowany do badań poziomu zanieczysz- MENISCO ST88 metodą zanurzeniową czeń jonowych powierzchni płytek (WB – Wetting Balance Test) w zakresie obwodów drukowanych oraz układów temperatury 21–450°C z topnikiem i/lub elektronicznych typu BGA wg standardu gazem ochronnym; pozwala na pomiar MIL-P-288009 lutowności zarówno podłoży (PCB), jak i elementów (SMD) oraz analizę i optymalizację procesu lutowania pod względem parametrów technologicznych (temperatura, podłoże, lutowie, topnik), a także weryfikację uzyskanych wyników wg standardów IPC/ECA J-STD-002C, IPC J-STD-003B, IPC J-STD-004B, J-STD-005, IPC J-STD-006B Aparatura do badań przemian fazowych i analizy termicznej Osoba do kontaktu: dr inż. Marta Homa [email protected] tel. +48 12 26 18 135 Dylatometr wysokotemperaturo- Dylatometr hartowniczy RITA L78 wy DIL 402C/4/G przeznaczony do przeznaczony do identyfikacji i analizy badań dylatometrycznych metali, sto- przemian fazowych zachodzących w sta- pów, materiałów ceramicznych (np. mas nie stałym; określenia temperatury cha- formierskich), polimerów i kompozy- rakterystycznych przemian fazowych; tów oraz materiałów ciekłych w zakre- określenia współczynników rozszerzal- sie temperatury 20‒1600°C zgodnie ności liniowej w stanie stałym; kon- z międzynarodowymi standardami strukcji wykresów dylatometrycznych DIL 51 045, ASTM E831, ASTM E228 CHT, CTPc i CTPi w zakresie temperatury 20‒1600°C zgodnie z międzynarodowym standardem ASTM A1033-04 Analizator termiczny STA 449 F3 Jupiter sprzężony z QMS 403C Aëolos przeznaczony do badania TG-DTA-DSC-Cp metali, stopów, ceramiki, polimerów i kompozytów w szerokim zakresie temperatury 20−1600°C w atmosferze Ar, powietrza, tlenu, SO 2, H 2S, CO 2, amoniaku i próżni do 10-2 mbar zgodnie z międzynarodowymi standardami ASTM E1131, DIN 51006, ASTM E914 15 Centrum Badań Wysokotemperaturowych Aparatura do badań przemian fazowych i analizy termicznej Osoba do kontaktu: dr inż. Marta Homa [email protected] tel. +48 12 26 18 135 Uniwersalny zestaw aparaturowy do Różnicowy kalorymetr skaningo- badania przewodnictwa temperatu- wy 404C Pegasus przeznaczony do rowego i cieplnego materiałów me- badań metodą pomiaru przepływu cie- todą laserową LFA 427 przeznaczony pła (Heat flux DSC) w zakresie tem- do badania współczynnika przewod- peratury 20‒1500°C metali, stopów, nictwa temperaturowego – a(T) oraz ceramiki, polimerów i kompozytów w współczynnika przewodnictwa cieplne- atmosferze Ar lub próżni max. 4 mbar go – λ(T) laserową metodą impulsową zgodnie z standardami ASTM E967, metali, stopów, ceramiki, polimerów, ASTM E968, ASTM E793, ASTM D3895, kompozytów w zakresie temperatury ASTM, D3417, ASTM D3418, DIN 51004, od 20°C do 1500°C w warunkach prze- DIN 51007, DIN 53765; umożliwia okre- pływu gazu ochronnego, w atmosferze ślenie temperatur charakterystycznych utleniającej (powietrze, tlen i in.) lub i efektów cieplnych reakcji. Próżniosz- próżni do 10 -4 mbar zgodnie z stan- czelna konstrukcja systemu pieca dardami ASTM E-1461, DIN EN 821, umożliwia rejestrację ilościowych en- DIN 30905. Możliwość badania materia- talpii (∆H) i ciepła właściwego (Cp) oraz łów półprzezroczystych, wielowarstwo- osiągnięcie optymalnych, powtarzalnych wych (3 warstwy), sproszkowanych oraz linii bazowych – podstawowego wymogu ciekłych metali. dokładnego pomiaru (Cp). Oprogramowanie PanDat Program HSC służy do obliczania che- Nowoczesne oprogramowanie do obli- micznych równowag pomiędzy czystymi czeń termodynamicznych, diagramów i idealnymi związkami. HSC wykorzy- fazowych i symulacji właściwości syste- stuje do obliczeń entalpię (H) oraz en- mów wieloskładnikowych, które pozwala tropię (S) oraz pojemność cieplną (Cp) na prowadzenie w sposób kontrolowa- związków. W wielu przypadkach oblicze- ny prób i eksperymentów (oszczędność nia te wykorzystywane są do symula- materiałów, energii i czasu) w oparciu cji reakcji chemicznych zachodzących o wiedzę w zakresie parametrów termo- w czasie trwania procesów technologicz- dynamicznych zastosowanych w danych nych ze względu na swoją dokładność badaniach związków i układów, pozwoli obliczeniową i praktyczne zastosowanie na znaczne zmniejszenie kosztów wy- uzyskanych wyników. konywanych eksperymentów oraz wyjaśnienie części problemów (związanych z termodynamiką układów) 16 Centrum Badań Wysokotemperaturowych Aparatura do badań korozji wysokotemperaturowej Osoba do kontaktu: dr inż. Tomasz Dudziak Dwa piece rurowe CTF 12/100/900 Waga analityczna wysokiej rozdziel- [email protected] używane do badań korozji materiałów czości CPA 225D-0CE wyróżnia się tel. +48 12 26 18 140 w wysokich temperaturach w różnych szybkością i powtarzalnością pomia- atmosferach: powietrze, para wodna, rów oraz zminimalizowanym wpływem środowiska agresywne, mgła solna. czynników zewnętrznych na stabilność Maksymalna temperatura pracy 1200°C pomiaru. Seria CPA ma cztery cyfrowe filtry i poziomy dostosowania do miejsca instalacji i użytkowania. Wbudowane, przyjazne dla użytkownika aplikacje zapewnią cenne wsparcie dla zaawansowanych wymogów, takich jak: ważenie w procentach, obliczanie masy netto całego preparatu, konwersja jednostek masy, zmiana jednostek ważenia, filtr antywstrząsowy, przeliczanie procentowe. Urządzenia do przygotowania zgładów metalograficznych Osoba do kontaktu: dr inż. Tomasz Dudziak Przecinarka precyzyjna stołowa Unipol – 802, Struers DP-10 [email protected] z funkcją szlifowania, zaprojektowa- Urządzenia są wyposażone w tarcze tel. +48 12 26 18 140 na do delikatnego cięcia precyzyjnego obrotowe o maksymalnej prędkości do różnych materiałów przed badaniami 250 obr/min oraz do przygotowania zgładów metalograficznych do dalszych obserwacji analitycznych Precyzyjna szlifierko-polerka umożliwia mechaniczną obróbkę materiałów przed badaniami oraz po badaniach. Urządzenie jest wyposażone w zestaw tarcz o różnej gradacji, które są przeznaczone do szlifowania wstępnego, a następnie do polerowania precyzyjnego, o średnicy 20 cm pokrytych folią magnetyczną, prędkość obrotowa 30‒300 obr/min z możliwością regulacji co 10 obr/min. Urządzenie posiada głowicę, za pomocą której jest możliwość wykonania 1–5 zgładów metalograficznych jednocześnie. 17 Zespół Laboratoriów Badawczych Aparatura badawcza Kierownik Zespołu Laboratoriów Badawczych: dr hab. inż. Marzanna Książek, prof. IOd [email protected] tel. +48 12 26 18 229 Jednoczesny analizator węgla i siar- Jednoczesny analizator azotu, tlenu ki CS 600 stosowany do jednoczesnego i wodoru TCH 600 stosowany do jed- oznaczania zawartości węgla oraz siar- noczesnego oznaczania zawartości tle- ki w stalach, żeliwach, stopach meta- nu, azotu i wodoru w metalach, stalach, li nieżelaznych, jak również w innych żeliwach, stopach metali nieżelaznych stałych materiałach niemetalicznych, oraz w różnorakich stałych materiałach takich jak: cement, wapń, rudy, cera- niemetalicznych: mika i inne: √ √zakres pomiarowy tlenu dla naważki √ √zakres pomiarowy węgla dla naważki 1 g 0,6 ppm do 6,0% √ √zakres pomiarowy siarki dla naważki 1 g 0,6 ppm do 0,4% 1 g 0,05 ppm do 5,0% √ √zakres pomiarowy azotu dla naważki 1 g 0,05 ppm do 3,0% √ √zakres pomiarowy wodoru dla naważki 1 g 0,1 ppm do 0,25% Spektrometr absorpcji atomowej SOLAAR M6 przeznaczony do analizy składu chemicznego różnych materiałów po uprzednim przeprowadzeniu do roztworu. Umożliwia: √ √oznaczanie zawartości makropierwiastków przy zastosowaniu głównie atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w płomieniu zarówno powietrze-acetylen, jak i acetylen-podtlenek azotu (F-AAS), w zakresach od 0,0001 do kilku procent √ √oznaczanie śladowych i ultraśladowych ilości pierwiastków w materiałach przy zastosowaniu atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją elektrotermiczną (GF-AAS), w zakresie oznaczalności na poziomie 0,1 µg/l, a nawet dla niektórych pierwiastków 0,05 µg/l √ √oznaczanie zawartości metali w próbkach środowiskowych Kamera termowizyjna przeznaczona do badań różnych procesów, w których wydziela się ciepło, zakres pomiarowy od -40°C do 2000°C 18 Zespół Laboratoriów Badawczych Aparatura badawcza Kierownik Zespołu Laboratoriów Badawczych: dr hab. inż. Marzanna Książek, prof. IOd [email protected] tel. +48 12 26 18 229 Optyczny spektrometr emisyjny ze Optyczny spektrometr emisyjny ze wzbudzeniem iskrowym ARL MA prze- wzbudzeniem jarzeniowym GDS znaczony do jednoczesnego oznaczania 850A przeznaczony do jednoczesnego zawartości 11 pierwiastków w stalach, oznaczania zawartości 36 pierwiastków staliwach i żeliwach niskostopowych, w stopach metali nieżelaznych w zakre- w y s o ko s t o p o w yc h , m a n g a n o w yc h sach analitycznych zależnych od po- w zakresach analitycznych zależnych od siadanych wzorców i wymagań klienta. posiadanych wzorców i wymagań klienta Zastosowanie opcjonalnej przystawki RF (źródło wysokiej częstotliwości) daje „Nos elektroniczny” – ultraszyb- możliwość analizowania materiałów nie- ki przenośny chromatograf gazowy przewodzących, powłok metalicznych przeznaczony do badania zasięgu na nieprzewodnikach oraz powłok or- i stopnia uciążliwości odorów ge- ganicznych na materiałach przewodzą- nerowanych w odlewniach i innych cych. Specjalistyczne oprogramowanie obiektach. umożliwia analizę składu chemicznego Urządzenie pozwala na identyfika- w funkcji odległości od powierzchni, cję w czasie rzeczywistym ponad tzw. analiza profilowa (QDP). Optymal- 700 związków organicznych wcho- na grubość powłoki w analizie profilowej dzących w skład zapachów. wynosi 10 nm–50 µm. Zalety: √ √krótki czas analizy (10 s) √ √wykrywalność związków na poziomie ppb √ √mobilność √ √uniwersalność pomiarów (możliwość stosowania w różnych dziedzinach gospodarki) Stanowisko do badań na mikrosko- Mikroskop metalograficzny Axio pie stereoskopowym przeznaczone do Observer Z1m stosowany do bada- badania przełomów i innych powierzchni nia mikrostruktury metali i ich stopów, chropowatych. kompozytów, połączeń metal-ceramika Umożliwia obserwację topografii po- i innych w zakresie powiększeń od 12,5× wierzchni w zakresie od 7× do 45× do 1600×, z zastosowaniem różnych i akwizycję obrazu za pomocą aparatu technik obserwacji: jasne i ciemne pole fotograficznego Canon A64. widzenia, kontrast różnicowy, światło spolaryzowane 19 Zespół Laboratoriów Badawczych Aparatura badawcza Kierownik Zespołu Laboratoriów Badawczych: dr hab. inż. Marzanna Książek, prof. IOd [email protected] tel. +48 12 26 18 229 Skaningowy mikroskop STERREOSCAN 420 z mikroanalizatorem rentgenowskim EDS LINK ISIS 300 Skaningowy mikroskop stosowany do obserwacji topografii powierzchni szorstkich: √ √próbki – przewodzące powierzchniowo, wymiary – max. 2 × 2 × ≤ 1 cm √ √parametry – detektor elektronów wtórnych (SE), napięcie przyspieszające: 10–30 kV, zdolność rozdzielcza: 6 nm. Mikroanalizator rentgenowski EDS LINK ISIS 300 stosowany do określania składu chemicznego w mikroobszarach, jakościowe i ilościowe (d ≥ 2 m, V > 100 m 3): √ √próbki – przewodzące powierzchniowo, wymiary: max. 2 × 2 × ≤ 1 cm, określenie ilościowe: zgład polerowany √ √parametry – zdolność rozdzielcza detektora: 133 eV (przy 5.9 keV), granice wykrywalności: jakościowa: Z = 4 (beryl) – Z = 92 (uran), ilościowa: 15 < Z < 25 - 0,05 - 0,1%, Z < 15,Z > 25 - 0,1 - 0,4% Stanowisko do badań wytrzyma- Maszyna wytrzymałościowa stero- Uniwersalne twardościomierze wraz łości dynamicznej przeznaczone wana programowo, pracująca w oparciu z wyposażeniem przeznaczone do po- do badania udarności wg metody o system hydropulsowy z piecem i ko- miaru twardości metodami statycznymi: Charpy’ego materiałów, takich jak: morą niskotemperaturową, stosowana √ √Vickersa: HV 5, HV 10 , HV 30 metale, stopy metali i kompozyty do badań mechanicznych: statyczna √ √Brinella: średnica kulki 2,5 mm, w zakresie temperatury od -100°C próba rozciągania w temperaturze od do 500°C. Początkowa energia -60°C do 1000°C, ściskania i zgina- √ √Rockwella: skala C i B młota 300 J. Zastosowanie próbek nia w temperaturze otoczenia (rów- √ √obciążenie maksymalne: 250 kG standardowych z karbem V lub U. nież oparciu o próbę niskocyklową). i 3000 kG, możliwość programowania Przy zastosowaniu ekstensometrów i przebiegu siły w cyklu pomiarowym techniki tensometrii oporowej możli- w funkcji np. czasu i automatyczne wość oznaczania, np. umownych granic ustawienie ostrości odcisku na ma- sprężystości i plastyczności, modułu E, tówce z możliwością korekty ręcznej liczby Poissona. 20 5 mm i 10 mm Zespół Laboratoriów Badawczych Aparatura badawcza Kierownik Zespołu Laboratoriów Badawczych: dr hab. inż. Marzanna Książek, prof. IOd [email protected] tel. +48 12 26 18 229 Stanowisko do badań nieniszczących metodą tomografii komputerowej „Nanotom” Zastosowanie w inżynierii materiałowej, mikromechanice, elektronice, geologii, biologii i medycynie. Stanowisko charakteryzuje się wysoką rozdzielczością (0,5 µm), co pozwala na zdobycie szczegółowych informacji na temat wewnętrznej struktury obiektu, w tym morfologii defektów i umiejscowienia ich w przestrzeni materiału oraz pewnych cech mikrostruktury, takich jak np. nieciągłości wewnętrzne i stopień sferoidyzacji grafitu w odlewach żeliwnych. Dzięki rozdzielczości przestrzennej zobrazowań 3D do 500 nm możliwe jest przeprowadzenie precyzyjnej analizy ilościowej budowy strukturalnej badanych elementów, wprowadzając system trójwymiarowego obrazowania wyników badań. Stanowisko do badań nieniszczących metodą tomografii komputerowej V│Tome│x L-450 Zastosowanie w badaniach nieniszczących odpowiedzialnych części i urządzeń. Stanowisko to jest również podstawowym narzędziem do realizacji prac badawczo-rozwojowych oraz wdrożeniowych, w zakresie opracowywania innowacyjnych technologii wykonywania odlewów z różnych tworzyw odlewniczych. Umożliwia ocenę nieciągłości wewnętrznych z dokładnością do 2 µm, utworzenie obrazów przekrojowych (2D) i przestrzennych (3D), wykonywanie pomiarów geometrycznych (pomiar grubości ścianek i wielkości wad, porównywanie wartości nominalnych/rzeczywistych), rozróżnienie materiałów o różnej gęstości, jak i odwzorowanie struktur, które trudno odwzorować innymi technikami oraz wykorzystanie wyników badań w inżynierii odwrotnej (Reverse Engineering). 21 Zakład Stopów Metali Nieżelaznych Odlewanie w stanie stało-ciekłym Osoba do kontaktu: dr inż. Piotr Dudek [email protected] tel. +48 12 26 18 193 Stanowisko do wytwarzania odlewów prasowanych w stanie ciekłym wraz z modułem do wytwarzania wlewków o strukturze rheocast, służące do wykonywania odlewów o podwyższonych właściwościach użytkowych pod wysokim ciśnieniem rzędu 200 MPa i masie 1–9 kg Nowoczesne technologie odlewnicze metali lekkich Osoba do kontaktu: mgr inż. Piotr Długosz [email protected] tel. +48 12 26 18 192 Unikalne urządzenie do badania odporności materiałów na szoki cieplne (rozwiązanie autorskie): √ √maksymalna ilość próbek: 12 √ √zakres temperatury: 20–900°C √ √pomiar parametrów pracy w czasie rzeczywistym Wysokoenergetyczny młyn kulowy do mechanicznego stopowania – mechanical alloying (rozwiązanie autorskie): √ √dwie komory o pojemności 5 l √ √pomiar parametrów pracy w czasie rzeczywistym Prototyp urządzenia do wytwarzania materiałówo ukierunkowej porowatości – „gazarów” (rozwiązanie autorskie): √ √pojemność tygla: 100 cm 3 √ √maksymalne ciśnienie pracy: 50 atm √ √temperatura pracy: 1500°C √ √pełna automatyka procesu 22 Zakład Stopów Metali Nieżelaznych Technologie odlewania ciśnieniowego stopów Al, Mg, Zn, Cu Kierownik Zakładu: dr inż. Aleksander Fajkiel [email protected] tel. +48 12 26 18 284 Stanowisko eksperymentalne do Uniwersalne stanowisko do pomiaru topienia i odlewania stopów Mg-Li i sterowania procesami cieplnymi w gazowej atmosferze ochronnej (Ar umożliwia m.in.: i SF6) umożliwia uzyskiwanie wysoko- √ √rejestrowanie procesu nagrzewania/ oporowy o mocy ok. 5 kW i pojemności √ √rejestrację krzywych temperaturo- tygla ok. 3 kg stopów Mg. Układ regu- wych podczas procesu przesycania jakościowych stopów magnezu. Piec krzepnięcia metali lacji temperatury w tyglu pozwala na w zależności od zastosowanej cieczy jej stabilizację z dokładnością ±2ºC. √ √rejestrowanie i sterowanie w cza- Możliwość mechanicznego mieszania sie rzeczywistym (pętla sprzężenia stopów podczas wytopu, co zapobiega zwrotnego) urządzeń i maszyn od- segregacji dodatków stopowych (roz- lewniczych wiązanie autorskie). Stanowisko do ciśnieniowego odle- Urządzenie do kontroli jakości cie- wania stopów aluminium, magnezu, kłych stopów aluminium wykonują- cynku i miedzi, w oparciu o poziomą, ce szybkie (czas trwania ok. 1 minuty) zimnokomorową maszynę ciśnieniową pomiary poziomu zagazowania (H 2 ) o sile zwierania 160 ton w oparciu o metodę pierwszego pęcherzyka, indeksu gęstości oraz zawartości zanieczyszczeń niemetalicznych (Drosstest) Piec do topienia i recyklingu stopów magnezu w gazowej atmosferze ochronnej przeznaczony głównie do topienia złomu obiegowego stopów magnezu (z wyjątkiem wiór, proszków i bardzo drobnych frakcji). Topienie złomu magnezu odbywa się pośrednio, tzn. od tygla nagrzewanego indukcyjnie. Częstotliwość prądu obwodu głównego − grzewczego wynosi 3,0−4 kHz, natomiast moc znamionowa – 40 kW. Pojemność tygla wynosi ok. 40 kg złomu Mg. Temperatura tygla mierzona jest za pomocą termopary, a jej sterowanie odbywa się za pomocą regulatora temperatury (rozwiązanie autorskie). 23 Zakład Stopów Żelaza Piece do topienia Osoba do kontaktu: mgr inż. Waldemar Uhl [email protected] tel. +48 12 26 18 304 KOPP – próżniowy dwukomorowy Piec indukcyjny średniej częstotli- piec indukcyjny średniej częstotli- wości o mocy 100 kW wyposażony wości do odlewania precyzyjnego. Piec jest w trzy tygle, w których można to- jest wyposażony w tygiel o pojemności pić stopy żelaza oraz metali ciężkich 40 kg umożliwiający topienie stopów o masie do 100 kg i do 40 kg oraz tygiel oraz stół podnoszony i obracany hy- grafitowy umożliwiający topienie stopów draulicznie, umożliwiający podawanie miedzi i aluminium form do zalewania. Piece do obróbki cieplnej Osoba do kontaktu: mgr inż. Jacek Wodnicki [email protected] tel. +48 12 26 18 197 Piec komorowy typu POK umożliwiający obróbkę cieplną do temperatury 1000°C, o wymiarach komory 740 × 540 × 1200 mm, z atmosferą naturalną. Piece wgłębne typu PEGat 700/3 i PEGat 950/2, w których można osiągnąć temperaturę odpowiednio do 700°C i do 950°C. W piecach tych możliwe jest stosowanie atmosfery ochronnej N2. Piec Multitherm N41/M: √√wymiary retorty: 320 × 450 × 150 mm √√temperatura: do 1080°C √√atmosfera ochronna N2 24 Zakład Stopów Żelaza Linia technologiczna do wytwarzania żeliwa ADI Osoba do kontaktu: mgr inż. Jacek Wodnicki [email protected] tel. +48 12 26 18 197 Linia technologiczna do obróbki cieplnej żeliwa sferoidalnego w procesie wytwarzania żeliwa ADI (rozwiązanie autorskie). W skład linii wchodzą: piec komorowy do procesu austenityzacji żeliwa, wanna solna do hartowania z przemianą izotermiczną, urządzenie do mycia i suszenia oraz ładowarka wsadu: √ √max. ładowność: 350 kg (brutto) √ √wymiary przestrzeni użytecznej: 610 × 910 × 460 mm Aparatura kontrolno-pomiarowa Osoba do kontaktu: mgr inż. Krzysztof Jaśkowiec [email protected] tel. +48 12 26 18 304 Przenośne zestawy do pomiaru temperatury Pirometr emisyjny Raynger ciekłego metalu: ST80: √ √skład zestawu: termopary Pt/PtRh oraz mierniki √ √zakres pomiarowy: od -32°C do 760°C cyfrowe √ √zakres pomiarowy: od 400°C do 1800°C √ √zastosowanie: pomiar temperatury stygnących odlewów, form etc. Stanowisko rejestrująco-pomiarowe MrAC15 umożliwia: √ √rejestrowanie krzywych stygnięciach i ich badanie √ √analizę procesów stygnięcia w celu opracowania technologii odlewania √ √przeliczanie napięcia pomiarowego na parametry fizyczne w czasie rzeczywistym. Urządzenie współpracuje z termoparami typu: R, S, B, J, T, K. Szybkość próbkowania mieści się w zakresie 0,1–3600 s (wybierany rastrowo). 25 Zakład Stopów Żelaza Systemy pomiarowe Osoba do kontaktu: mgr inż. Mieczysław Kuder [email protected] tel. +48 12 26 18 189 Hydris.NET – system do pomiaru wolnego wodoru w stopach żelaza w stanie ciekłym, przy użyciu jednorazowych próbników Hydris i specjalnej lancy, z wykorzystaniem czystego azotu jako gazu nośnego; bardzo duża dokładność wyników pomiarów rzędu 0,1 ppm i ich powtarzalność Pomiar zawartości wodoru w ciekłym żeliwie w warunkach przemysłowych Pomiar aktywności tlenu w warun- Celox-Foundry – system pomiarowy do bezpośredniego po- kach przemysłowych miaru aktywności tlenu w ciekłym żeliwie i temperatury, przy użyciu jednorazowych czujników CF-Nod oraz lancy wibracyjnej; bardzo duża czułość pomiarowa – możliwość zastosowania dla żeliwa sferoidalnego i wermikularnego a) b) ATAS – system pomiarowo-analityczny do analizy termicznej Kubki Quik-Cup podczas analizy krzepnięcia systemem wszystkich rodzajów żeliwa: wyznaczanie charakterystycznych ATAS (a) oraz ekran programu ATAS z krzywymi krzep- punktów na krzywej krzepnięcia próbki stopu w jednorazowym nięcia; jedną kompletną i drugą w trakcie wykreślania czujniku kubkowym; porównanie wyników z optymalnymi parametrami, znajdującymi się w bazie danych programu, generowanie oceny jakości metalurgicznej stopu; prognozowanie możliwości powstania wad typu skurczowego; sugerowanie środków zaradczych 26 Zakład Stopów Żelaza Aparatura do badań materiałowych metali i stopów Osoba do kontaktu: Urządzenie do badania odporności na zmęczenie cieplne tworzyw me- mgr inż. Andrzej Pytel talowych, szczególnie stopów żelaza, w tym żeliwa z grafitem płatkowym, [email protected] z grafitem wermikularnym, kulkowym bez dodatków i z dodatkami stopowymi, tel. +48 12 26 18 239 a także stopów niklu i kobaltu w zakresie od temperatury pokojowej do 1000°C (rozwiązanie autorskie). Urządzenie jest przystosowane do grzania oporowego próbek (prąd maksymalny 330 A, z możliwością rozbudowy do 1000 A) i chłodzenia sprężonym powietrzem lub innym medium chłodzącym. Cykle nagrzewania i chłodzenia są powtarzane aż do pęknięcia próbki. Oprócz rejestracji cykli cieplnych, świadczących o odporności danego tworzywa na zmęczenie cieplne, jest możliwość pomiaru w próbce takich wartości, jak: prądu, napięcia, rezystancji, naprężeń, wydłużenia i modułu Younga. System kontroli, sterowania i zapisu komputerowego danych zapewnia stabilną i pewną pracę urządzenia. Osoba do kontaktu: Stanowisko do oceny struktury żeliwa: obserwacja zgładów metalograficznych mgr inż. Mieczysław Kuder przy powiększeniach 100–500×; możliwość wykonania mikrofotografii; analiza [email protected] obrazu z zastosowaniem programu LUCIA v. 4.82 – możliwość ilościowej oceny tel. +48 12 26 18 189 podstawowych składników struktury stopów (uzyskane dane mogą dotyczyć każdego poszczególnego wydzielenia lub wartości średniej dla wszystkich wydzieleń) a) b) Stanowisko do oceny struktury żeliwa (a); ekran programu LUCIA z wynikami pomiaru (wartości średnie) grafitu oraz rozkładu stopnia okrągłości (circularity) wydzieleń grafitu (b) Osoba do kontaktu: Przenośny aparat do pomiaru twardości na zasadzie mgr inż. Jacek Wodnicki metody Rockwella – DYNATEST SC: [email protected] √ √z czytnikiem cyfrowym i zapisem wyników pomiarów tel. +48 12 26 18 197 √ √pomiary: wgłębnikiem diamentowym, wgłębnikiem kulkowym 1/16” √ √możliwość odczytu w skalach: HRC, 1HB30, 2HB30, HB5, HB10, HV, HRA-SHORE 27 Zakład Technologii Aparatura laboratoryjna Kierownik Zakładu: dr inż. Irena Izdebska-Szanda [email protected] tel. +48 12 26 18 250 Refraktometr RX-7000 α do okre- Analizator pyłu zawieszonego Dust- ślania wartości współczynnika refrakcji Trak 8533 DRX wraz z termohigro- fazy rozproszonej roztworów koloidal- metrem do pomiaru wielkości cząstek nych, o dwóch skalach pomiarowych: pyłu zawieszonego i stężenia pyłu za- %Brix (zakres pomiarowy: 0−100% wieszonego dowolnej frakcji w czasie Brix) i indeks refrakcji nD (zakres po- rzeczywistym; miarowy: 1,32700−1,70000 nD) w zakresie: 0,001−150 mg/m3; zakres rozmiarów 15 μm pomiar mierzonych stężenia cząstek pyłu 0,1− Laboratoryjne stanowisko do wyko- Automatyczny analizator typu AWB- nywania form i odlewów testowych 50/1000 do badania węgla błyszczą- wyposażone w stół rdzeniarski, zestaw cego metodą NDIR – absorpcji pro- form i modeli oraz piec oporowy, silito- mieniowania podczerwonego przez CO2 wy z wyjmowanym tyglem grafitowym w produktach spalania próbek. Zakre- typ A20 do topienia aluminium, mosią- sy pomiarowe: pył węglowy 0,0−12,0% dzów i brązów WB, tworzywa sztuczne i zamienniki pyłu do 80% WB. Zestaw aparatury do badania mas formierskich na próbkach standardowych, w tym: ubijak automatyczny, aparat do pomiaru wytrzymałości mas formierskich i rdzeniowych, praska laboratoryjna do wykonywania kształtek przez prasowanie (max. nacisk 5 MPa) i pomiaru zagęszczalności (20−80%), aparat do oznaczania wytrzymałości na rozciąganie w strefie przewilżonej typ LPR (zakres pomiarowy: do 0,999 N/cm 2, temperatura przegrzania: 100−300°C) 28 Zakład Technologii Aparatura laboratoryjna Kierownik Zakładu: dr inż. Irena Izdebska-Szanda [email protected] tel. +48 12 26 18 250 Stanowisko badawcze do nasycania wody ozonem oraz obróbki ultradźwiękowej pyłów odpadowych z mas formierskich (generator ozonu Ozomatic OCS Modular 4HC, zbiornik kompensacyjny objętość 1 m3, komora ultradźwiękowa); nominalna produkcja ozonu wynosi 4 g/Nm3 Zestaw aparatury do badania piasków formierskich (przesiewacz elektromagnetyczny), pyłów (przesiewacz pneumatyczny) i piasków powlekanych (aparat do oznaczania temperatury mięknienia, aparat do badania grubości skorupy) Laboratoryjne stanowisko do wyko- Mieszarka planetarna RN20/VL2 do nywania piasków powlekanych skła- wykonywania mas formierskich i mie- dające się z dwóch mieszarek: górnej szanek betonowych z formierskimi py- z podgrzewaną misą typ LMg-2e (pod- łami odpadowymi, z płynną regulacją grzewanie obrotów piasku, dozowanie żywicy i otaczanie ziaren piasku) oraz dolnej typ LM-1 (wprowadzanie pozostałych składników piasku otaczanego) 29 narzędzia 110−420 obr/min mieszającego Zakład Technologii Aparatura laboratoryjna Kierownik Zakładu: dr inż. Irena Izdebska-Szanda [email protected] tel. +48 12 26 18 250 Laboratoryjne stanowisko do wykonywania kształtek i małych rdzeni według technologii cold-box z generatorem, płuczką i neutralizatorem amin o objętości komory strzałowej 1 litr Laboratoryjne stanowisko do regeneracji mas formiersko-rdzeniowych o wydajności do 600 kg/h, składające się z kruszarki szczękowej i młotkowo-udarowej, sita wibracyjnego, regeneratorów: talerzowego i członowego oraz instalacji odciągowej 30 31 32