NA ROSzEFS-y CZAS

PISMO ORGANIZACJI POZARZ¥DOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIÑSKO-MAZURSKIEGO
POZARZ¥DOWIEC
ISSN 1427-5856
W NUMERZE
ROZMOWY Z:
CEZARYM MI¯EJEWSKIM
WOJCIECHEM PERLIKIEM
MARKIEM BOROWSKIM
NA ROSzEFS-y CZAS
DOROCZNA KONFERENCJA Z OKAZJI
MIÊDZYNARODOWEGO DNIA
WOLONTARIUSZA
ELBL¥G • MARZEC–KWIECIEÑ • NR 2 (70) 2005 • ROK X
2
OD REDAKCJI
POZARZ¥DOWIEC
Kiedy organizacje obywatelskie stan¹ siê realnym
partnerem ¿ycia spo³ecznego? Gdy podci¹gn¹ siê do
poziomu innych partnerów. Gdy bêd¹ zasobne, ustabilizowane finansowo, dysponuj¹ce maj¹tkiem, zatrudniaj¹ce swoich pracowników. Jak to zrobiæ? Sektor
pozarz¹dowy sam musi wypracowaæ drogê do swojego wzmocnienia. Umiesz liczyæ? – licz na siebie.
W listopadzie, dziêki uprzejmoœci Ambasady USA
(uk³ony dla pani Beaty Milewskiej), mog³em przebywaæ na wizycie studyjnej w Stanach Zjednoczonych
i przygl¹daæ siê dziesi¹tkom tamtejszym organizacji.
By³em w biurach Waszyngtonu, wie¿owcach Nowego
Jorku, halach produkcyjnych organizacji w Seattle,
w funduszu lokalnym i klubie sportowym w Santa Fe,
w organizacji wsparcia w Portland, Chicago, a w œwiêto dziêkczynienia serwowa³em posi³ki ubogim Amerykanom (?!) jako wolontariusz Korpusu Pokoju.
Pyta³em o kwestie finansowe, dzia³alnoœæ gospodarcz¹ organizacji, metody fundraisngowe. Nie sposób porównywaæ naszych œwiatów. Stwierdzi³em jedno - organizacjom nie wolno liczyæ na ja³mu¿nê od
kogokolwiek, organizacje musz¹ systematycznie tworzyæ solidne fundamenty swojej dzia³alnoœci. Musz¹
potrafiæ pozyskiwaæ pieni¹dze z wielu Ÿróde³, ró¿nymi metodami, wykorzystuj¹c swoje specyficzne i wa¿ne atuty. I musz¹ to robiæ skutecznie. Przecie¿ s¹ sol¹
spo³eczeñstwa obywatelskiego.
Ekonomia spo³eczna. To termin, który w sektorze
pozarz¹dowym zdobywa coraz wiêksze zrozumienie
i akceptacjê. Ma³o która organizacja potrafi prowadziæ dzia³alnoœci gospodarcz¹, jeszcze do tego anga¿uj¹c osoby wykluczone spo³ecznie, nadaj¹c im poprzez mo¿liwoœæ pracy nowy sens ¿ycia. Zbyt czêsto
nag³aœniane inicjatywy, wsparte solidnymi pieniêdzmi, gin¹ po wyschniêciu dotacji.
Wszystkie organizacje wiedz¹ - na dzia³alnoœæ potrzebne s¹ pieni¹dze. Trzeba sobie dziœ jasno powiedzieæ – tak, organizacje powinny umieæ robiæ biznes,
aby z zarobionych pieniêdzy móc realizowaæ swoj¹
misjê. Dobrze, gdy robi¹c biznes równoczeœnie t¹ misjê realizuj¹. Nabycie tej umiejêtnoœci to kolejne wielkie wyzwanie przed nami. A zatem – pokazujmy dobre
przyk³ady, które ju¿ na szczêœcie s¹ – i uczmy siê byæ
partnerami równie¿ dla biznesu.
Arkadiusz Jachimowicz
SPIS TREŒCI
W stronê partnerstwa
Rozmowa z Cezarym Mi¿ejewsim
str. 3
Doroczna konferencja z okazji
miêdzynarodowego dnia wolontariusza
str. 7
Aby m³odzie¿ mia³a zajêcie
Rozmowa z Wojciechem Perlikiem
str. 9
Nagroda Marszalka za dzia³ania
na polu pomocy spo³ecznej
str. 10
Podatek od pomocy
Rozmowa z Markiem Borowskim
str. 11
Stanowisko ministerstwa polityki spo³ecznej
w sprawie centrów integracji spo³ecznej
Dla tych, co domu nie maj¹
Rozmowa z Andrzejem Milorzem
str. 13
Najtrudniejsze jest za nami
Rozmowa z W³odzimierzem Winciunem
str. 15
Wiedza po¿yteczna
str. 18
Wojewódzki urz¹d pracy w Olsztynie –
pierwsze doœwiadczenia w Unii Europejskiej
str. 21
Europejski Fundusz Spo³eczny
str. 24
Na ROSzEFS-y czas
Reporta¿ Joanny ¯ond³owskiej
str. 26
Pomó¿my sobie wzajemnie!
str. 28
Sylwetki
str. 30
„Amazonki”, „Okno”, „Wspólna Europa”
Stowarzyszenie jest cz³onkiem
Sieci Wspierania Organizacji
Pozarz¹dowych SPLOT
Sieci Wspierania Organizacji
Pozarz¹dowych
Województwa WarmiñskoMazurskiego „HEROLD”
PISMO INFORMACYJNE ORGANIZACJI POZARZ¥DOWYCH
WOJEWÓDZTWA WARMIÑSKO-MAZURSKIEGO
Wydaje: Elbl¹skie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarz¹dowych
Redaguj¹: Arkadiusz Jachimowicz (redaktor naczelny), Joanna ¯ond³owska (red. prow.), Bar³omiej G³uszak
Wspó³pracuj¹: Zbigniew Zawadzki, Tomasz Prokopowicz
Adres: 82-300 Elbl¹g, ul. Zwi¹zku Jaszczurczego 17, tel.fax: 055 236 27 16, 235 33 88, e-mail: [email protected]
Internetowa edycja pisma dostêpna jest pod adresem http://www.eswip.elblag.pl
Sk³ad komputerowy: Marek Zwierzyñski, tel. 600 49 40 11, e-mail: [email protected]
Materia³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzegamy sobie prawo skracania tekstów i zmiany tytu³ów.
Autorzy tekstów prezentuj¹ swoje w³asne opinie. Za treœæ og³oszeñ redakcja nie odpowiada.
Numer dofinansowany ze œrodków Small Embassy Projects Programme (Matra/KAP) w ramach projektu „Pomó¿my sobie
wzajemnie” oraz programu „Budowa sieci Regionalnych Oœrodków Szkoleniowych Europejskiego Funduszu Spo³ecznego
ELBL¥SKIE
STOWARZYSZENIE
WSPIERANIA
INICJATYW
POZARZ¥DOWYCH
(ROSzEFS)”
jest finansowany ze œrodków programu
Phare 2002 Rozwój
umiejêtnoœci zarz¹dzania
Europejskim Funduszem
Spo³ecznym oraz œrodków bud¿etowych.
3
ROZMAWIAMY
W STRONÊ PARTNERSTWA
Z Cezarym Mi¿ejewskim, Wiceministrem Polityki Spo³ecznej
rozmawia Zbigniew Zawadzki
– Panie ministrze, czy nie uwa¿a Pan, ¿e obecnie
w naszym kraju mamy do czynienia z tzw. „depresj¹
obywatelsk¹”, zanikaniem aktywnego spo³eczeñstwa
obywatelskiego?
– I tak i nie. Z jednej strony zauwa¿alny jest spadek zaanga¿owania obywatelskiego w porównaniu do lat dziewiêædziesi¹tych, ale jednoczeœnie widaæ, ¿e nadchodzi drugi
oddech. Wynika to z mo¿liwoœci, które siê pojawiaj¹
w œwietle nowych uregulowañ prawnych. Czy pañstwo
stworzy czy te¿ rozwinie takie regulacje prawne, które
bêd¹ sprzyja³y rozwojowi trzeciego sektora. Tak naprawdê wiele zale¿y od polityki pañstwa i w³adz samorz¹dowych, które wyposa¿one w instrumenty prawne mog¹ inspirowaæ i pobudzaæ ró¿norodne formy aktywnoœci spo³ecznej i rozwijaæ wspó³pracê z sektorem pozarz¹dowym.
Rozumiem, ¿e przez wiele lat ludzie, którzy dzia³ali w organizacjach szarpali siê z administracj¹ ró¿nych szczebli,
spotykali siê z niechêci¹ lub brakiem zrozumienia urzêdnika co do celów i misji oraz sposobu dzia³ania danej organizacji czy sektora. Nierzadko te dzia³ania by³y spostrzegane jako prywatne dzia³ania przez drug¹ stronê. Tak naprawdê dzia³alnoœæ sektora pozarz¹dowego w naszym
kraju przez minione lata polega³a na dzia³aniach ludzi dobrej woli.
– Na pocz¹tku lat 90 sektor pozarz¹dowy rozwija³
siê bardzo dynamicznie, teraz mamy do czynienia ze
stagnacj¹. Gdzie nale¿a³oby szukaæ przyczyn tego zahamowania?
– Od czasu przyjêcia ustawy o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego i o wolontariacie, tworzone s¹ kolejne inicjatywy, np. tworzony Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, zaproponowano zmiany rozliczania darowizn itd. Te i inne
zwi¹zane z ustaw¹ mechanizmy zostan¹ wdro¿one, gdy¿
sama ustawa tworzy dobre ramy prawne na rzecz rozwoju i wspó³pracy administracji z sektorem pozarz¹dowym.
Ale same ramy prawne nie rozwi¹¿¹ tych spraw, musi
nast¹piæ zmiana œwiadomoœci, podejœcia samorz¹dów i innych podmiotów do organizacji pozarz¹dowych, ale to, jak
powiedzia³em wczeœniej, wymaga czasu. Wtedy ca³y sektor nabierze oddechu i bêdzie wa¿nym elementem ³adu
konstytucyjnego pañstwa. Mam wra¿enie i nadziejê, ¿e
w tym kierunku zmierzamy, by sektor obywatelski sta³ siê
równoprawnym partnerem dla w³adzy publicznej i nie wypycha³ pañstwa. Nazywam to partnerstwem publiczno-spo³ecznym.
– Ze strony administracji lokalnej?
– Administracja publiczna i samorz¹dowa posiada ju¿ instrumenty, ale tu
jest wielka rola pañstwa by samorz¹Cezary Mi¿ejewski
dowców przygotowywaæ do tych nowych zadañ. By wzajemne mechanizmy wspó³pracy zosta³y opracowane wspólnie z sektorem pozarz¹dowym i innymi partnerami. Ka¿dy samorz¹d powinien przygotowaæ
roczny program wspó³pracy z sektorem pozarz¹dowym
i podmiotami okreœlonymi w ustawie. Programy wspó³pracy nie mog¹ byæ tworzone tylko przez urzêdników zza
biurka, lub mechanicznie kopiowane. Specyfika lokalnych
samorz¹dów i ich wspó³praca z sektorem jest ró¿na, tak
jak ró¿ny jest sektor pozarz¹dowy w naszym kraju. Skoro
ustawa mówi, ¿e musi byæ program, to siê go tworzy. Ale
to jeszcze nic nie znaczy. Sam program bez jego mechanizmów wdra¿ania, monitoringu i kontroli na niewiele zda
siê samorz¹dom. Gdy nie bêdzie konkretnych wspólnych
dzia³añ samorz¹du i organizacji pozarz¹dowych w realizacji opracowanych programów i pozosta³ych dzia³añ na
rzecz danej spo³ecznoœci. Obecnie ministerstwo zakoñczy³o monitoring wspó³pracy centralnej administracji publicznej z organizacjami pozarz¹dowymi w latach 2003–
2004. W 2005 r. do Departamentu Po¿ytku Publicznego
w MPS sp³yn¹ ze wszystkich Urzêdów Wojewódzkich
w kraju zbiorcze dane obrazuj¹ce aktualny stan wspó³pracy i realizacji ustawy. Uzyskane dane bêd¹ materia³em bardzo pomocnym w okreœleniu aktualnego stanu
wspó³pracy i przyjêciu dalszych kierunków wspó³pracy.
Pozwol¹ te¿ okreœliæ jak ustawa o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego i o wolontariacie zosta³a wdro¿ona i jest obecnie realizowana w kraju na wszystkich szczeblach samorz¹dów.
– A co grozi samorz¹dom jak programu wspó³pracy
z sektorem pozarz¹dowym nie uchwal¹?
– Jest to nie wykonanie przez samorz¹d zobowi¹zania ustawowego. Tu nie ma wymogów formalnych. Ale powinno
siê pokazaæ taki samorz¹d, który nie wykonuje zobowi¹-
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
4
zañ ustawowych. Oczywiœcie organy kontroluj¹ce samorz¹dy bêd¹ wytyka³y danemu samorz¹dowi, ¿e tego nie
zrobi³. Jest to te¿ grzech zaniechania. Jest to te¿ pewna
wskazówka polityczna dla samorz¹du. Mo¿na te¿ metodami administracyjnymi w ramach nadzoru i kontroli wyegzekwowaæ powstanie programu, np. skarga na bezczynnoœæ organu, ale tu nie o to chodzi. Wiem, ze coraz wiêcej
samorz¹dów tworzy takie programy w szerokiej konsultacji z sektorem pozarz¹dowym.
– Ze strony organizacji pozarz¹dowych?
– Mo¿na stwierdziæ, ¿e sektor pozarz¹dowy tak naprawdê jest w Polsce jeszcze s³abym partnerem do wielu dzia³añ i szerszej wspó³pracy w p³aszczyznach, gdzie spo³eczna
aktywnoœæ mog³aby byæ zagospodarowana. To nie jest
jeszcze sektor, który móg³by byæ kreatorem rzeczywistoœci i wyznaczania nowych kierunków spo³ecznego zaanga¿owania na rzecz szerszego i kompleksowego rozwi¹zywania problemów spo³ecznych wystêpuj¹cych w œrodowiskach lokalnych. Zale¿y to te¿ od regionu, w którym
dzia³aj¹ organizacje pozarz¹dowe, gdy¿ obecnie mamy do
czynienia z du¿ym zró¿nicowaniem potencja³u sektora
w systemie rynkowym. Powsta³a grupa oligarchów, która
nadaje ton i to w swoj¹ stronê. Grupa ta ma swoj¹ strukturê, któr¹ rozwija. Ma to negatywne znaczenie, bo po
dobrych sprawach, które tzw. oligarchowie zrobili dla sektora, pozostaje zapatrzenie w sobie i niedostrzeganie g³osów krytyki dzia³ania, które p³yn¹ z samego sektora. Jest
jeszcze du¿a niezorganizowana grupa, która na szczêœcie
ju¿ siê organizuje czy to regionalnie czy te¿ bran¿owo, np.
bran¿owy WRZOS, który reprezentuje interesy tych ma³ych organizacji wchodz¹cych w struktury. Jako przyk³ad
podam, ¿e by³a bardzo ciekawa dyskusja towarzyszy³a tworzeniu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, czyli œrodków
dla organizacji pozarz¹dowych. Przeciwko temu protestowa³y du¿e organizacje donatorów, które maj¹ w swoich
statutach zapisane, ¿e s³u¿¹ pomoc¹ innym organizacjom.
Sektor pozarz¹dowy winien te¿ szerzej stosowaæ w swoich dzia³aniach Kartê Zasad Dzia³ania Organizacji Pozarz¹dowych.
– Czego siê te du¿e organizacje obawia³y przy tworzeniu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich?
– Obawia³y siê, ¿e naruszy siê ich podstawê dzia³ania,
gdy¿ one dzia³aj¹ na rzecz wspierania innych organizacji
i nagle wchodz¹ pieni¹dze publiczne, które s¹ niezale¿ne
i tak naprawdê w du¿ej czêœci nastawione na ma³e organizacje i ma³e projekty. M.in. wspieranie tych ma³ych organizacji jest celem tworzonego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Najbli¿szy czas poka¿e ile ostatecznie œrodków finansowych po dyskusjach i rekomendacjach, np.
Rady Polityki Spo³ecznej i Rodziny, zostanie zapisanych
na koncie funduszu.
MPS poda³o propozycjê kwoty Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, która chce przeznaczyæ na wspieranie rozwoju sektora pozarz¹dowego. Teraz sektor powinien podj¹æ przygotowania do opracowania dobrych programów,
które by mog³y byæ z tego funduszu dofinansowane. I w³aœnie tu du¿e organizacje donatorskie winny wesprzeæ ma³e,
by w³aœciwie przygotowa³y swoje projekty. Jest to te¿ du¿a
szansa dla samorz¹dów lokalnych, by te organizacje wesprzeæ i pomóc im opracowywaæ takie programy, które
pos³u¿¹ ogó³owi mieszkañców danego regionu.
– Jakie korzyœci wynikaj¹ dla administracji i w³adz
samorz¹dowych z dobrej wspó³pracy z sektorem pozarz¹dowym?
– Tak naprawdê jest to pytanie o wizjê funkcjonowania
pañstwa i spo³eczeñstwa obywatelskiego. Bez dobrej
wspó³pracy ró¿nych œrodowisk, tj. w³adz publicznych, administracji samorz¹dowej, sektora pozarz¹dowego, nie
zbudujemy nowego spo³eczeñstwa. Gromadz¹ one ludzi,
którzy skupiaj¹ siê na takich dziedzinach dzia³alnoœci, które s¹ najbardziej danej spo³ecznoœci potrzebne. Organizacje pozarz¹dowe uzupe³niaj¹ realizacjê powinnoœci pañstwa wzglêdem swoich obywateli. Nie pochodz¹ one z wyboru demokratycznego, a jednoczeœnie wype³niaj¹ luki
w tych dziedzinach, w których pañstwo nie mo¿e za³atwiæ
lub nie chce wykonywaæ danych zadañ, pozostawiaj¹c je
do realizacji spo³eczeñstwu. Albo stworzymy jasne przejrzyste procedury wspó³pracy na ka¿dym szczeblu w³adzy
publicznej, albo rynek bêdzie wypiera³ pañstwo z tych dzia³añ, które dotychczas w imieniu w³adzy publicznej by³y wykonywane. Sektor pozarz¹dowy, po pierwsze wskazuje
w³adzom publicznym ró¿ne problemy, po drugie potrafi je
wykonaæ czy te¿ czasami zast¹piæ. Nie chodzi tutaj o wypychanie pañstwa, sektor pozarz¹dowy ze swoimi strukturami jest bli¿ej ludzi. Nie chodzi tu, ¿e nie jest demokratyczny, ale jest to ruch oddolny. Jest to sektor zbudowany
na bazie ludzi chc¹cych coœ za³atwiæ lub pomagaæ rozwi¹zywaæ problemy wystêpuj¹ce w danych spo³ecznoœciach lokalnych. Ta wieloœæ ró¿nych interesów i problemów mo¿e byæ dostrze¿ona i w miarê mo¿liwoœci rozwi¹zywana. Administracja rz¹dowa i samorz¹dowa winna
dostrzegaæ to co robi sektor i rozwijaæ tê wspó³pracê wieloaspektowo. S³u¿y ona wszystkim, nie tylko administracji
pañstwowej, ale nam wszystkim jako obywatelom.
– Jak Pan ocenia procesu wewnêtrznej przebudowy
spo³eczeñstwa obywatelskiego w Polsce na przestrzeni ostatnich lat, m.in. szukania nowych form partycypacji obywatelskiej w ¿yciu spo³ecznym i gospodarczym?
– Pojawiaj¹ siê oczywiœcie spory i dyskusje oraz szukanie
nowych, dobrych form wspó³pracy. Ale tak naprawê jest
to pewien chaos. Zauwa¿y³em to przy sporach nad ustaw¹
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
5
o pomocy spo³ecznej i ustawie o promocji zatrudnienia,
gdzie wprowadziliœmy mechanizmy udzia³u organizacji
pozarz¹dowych w wykonywaniu pewnych zadañ publicznych. Tutaj zauwa¿y³em chaos spowodowany troszeczkê
partykularyzmem interesów. Tak naprawdê nie by³o jednolitego stanowiska sektora pozarz¹dowego wobec projektu ustawy o pomocy spo³ecznej, tylko by³ zbiór ró¿nych
¿yczeñ, które sk³ada³y siê na pewn¹ ca³oœæ, co utrudnia³o
dyskusjê nad zapisami ustawy. I tu przyda³by siê ktoœ ze
strony sektora pozarz¹dowego, jakaœ organizacja pozarz¹dowa, która by mog³a przetworzyæ postulaty ró¿nych
organizacji w jeden blok, czy kierunek dzia³ania w sferze
dzia³añ publicznych, który by³by przedstawiony w³adzy publicznej do rozwa¿enia. Teraz jest dobry klimat wchodzenia organizacji pozarz¹dowych w ró¿ne pola spo³eczne.
Tylko, ¿e to wchodzenie musi siê odbywaæ wed³ug jasnego i konkretnego pomys³u – co sektor chcia³by zrobiæ.
Musz¹ byæ te¿ okreœlone jasne standardy œwiadczonych
us³ug przez sektor. Na przyk³ad pomys³, „¿e pomoc spo³eczna, publiczna jest z³a i powinni j¹ wykonywaæ organizacje pozarz¹dowe” – a takie pomys³y siê pojawiaj¹ ze
strony pozarz¹dowej. By³ kolejny pomys³, skierowania
organizacji w sektor publiczny w zakresie pomocy osobom niepe³nosprawnym, ale te organizacje patrzy³y tylko
ze swojego punktu widzenia. Nie uwzglêdnia³y natomiast,
¿e nie ma takich map ca³oœciowego wype³nienia zagadnieñ zwi¹zanych z niepe³nosprawnoœci¹ przez organizacje pozarz¹dowe w ca³ej Polsce. Mamy np. œwietn¹ organizacjê w tym zakresie w Poznaniu, £odzi, Elbl¹gu czy
Olsztynie, ale to nie oznacza, ¿e mo¿na przej¹æ ca³¹ t¹
sferê us³ug, by „wyeliminowaæ” pañstwo z tego zakresu
œwiadczeñ. Czasami zamiast partycypacji pojawia siê pomys³ wypchniêcia pañstwa podnoszony przez niektóre organizacje dzia³aj¹ce w tej sferze us³ug socjalnych. Nie jest
to pomys³ dobry. Tak jak pañstwo marginalizowa³o organizacje pozarz¹dowe, tak te¿ nie mo¿e byæ pomys³u, ¿e
organizacje marginalizuj¹ pañstwo.
– Na czym Pana zdaniem polega specyfika nowoczesnego zarz¹dzania organizacjami pozarz¹dowymi?
– Ta specyfika zarz¹dzania organizacjami pozarz¹dowymi jest rzeczywiœcie trudna. Teraz pojawi³y siê dwie
nowe specjalnoœci, które trzeba mieæ oprócz pewnego
oddania, ideowoœci, zaanga¿owania. Trzeba byæ sprawnym medialnie, ¿eby przebiæ siê ze swoj¹ dzia³alnoœci¹.
To ju¿ widaæ, ¿e niektóre organizacje s¹ œwietne w prezentacji swoich dokonañ. Niekoniecznie s¹ one adekwatne do w³aœciwych dzia³añ, ale s¹ popularne w spo³eczeñstwie. Ale te¿ mamy organizacje, które robi¹
wiele dobrych rzeczy a s¹ niewidoczne medialnie. Druga
specjalnoœæ, która siê pojawia³a to kwestia pieniêdzy.
Pojawiaj¹ siê nowe mo¿liwoœci finansowe, ale wyma-
gaj¹ one te¿ dobrego przygotowania w zakresie zarz¹dzania finansami. To jest w organizacjach pozarz¹dowych najs³abszy punkt. Ka¿dy chcia³by skorzystaæ
z pieniêdzy, ale wszyscy jesteœmy przyzwyczajeni do
takich dzia³añ: tam dosta³o siê jakoœ dotacjê, potem subwencjê i organizacja dzia³a³a. A jaka by³a efektywnoœæ
tych dzia³añ za spo³eczne pieni¹dze, tego nikt szerzej
nie bada³ i nie ocenia³, np. audytem zewnêtrznym.
Obecnie trzeba opracowywaæ i zg³aszaæ konkretne
projekty. Trzeba byæ do tego przygotowanym i mieæ
fachow¹ wiedzê z tych zagadnieñ. To te¿ jest zadanie
pañstwa – szkolenia dzia³aczy organizacji pozarz¹dowych w tych kwestiach.
– Czy nie uwa¿a Pan, ¿e w Polsce nale¿a³oby podj¹æ
ogólnonarodow¹ dyskusje o roli sektora pozarz¹dowego w rozwi¹zywaniu problemów spo³ecznych?
– Rzeczywiœcie w Polsce w ostatnich latach, za spraw¹
premiera Jerzego Hausnera, zmieni³ siê stosunek patrzenia w³adz publicznych, tj. administracji rz¹dowej i samorz¹dowej, do filozofii i sposobów dzia³ania organizacji pozarz¹dowych. Zosta³ osi¹gniêty postêp w wzajemnych kontaktach. Dzia³a Rada Po¿ytku Publicznego, która zg³asza stanowisko sektora w wielu sprawach. To
nie wynika³o i nie zosta³o osi¹gniête ze spo³ecznej dyskusji. My jako administracja publiczna zobowi¹zaliœmy
siê do przygotowania Narodowej Strategii Rozwoju
Trzeciego Sektora. Powinien byæ to taki dokument, który
winien powstaæ w toku szerokiej dyskusji, w jaki sposób trzeci sektor mo¿e uczestniczyæ w rozwi¹zywaniu
problemów spo³ecznych. W jaki sposób pañstwo mo¿e
i powinno stymulowaæ mechanizmy rozwoju i wspó³pracy. Tak samo jakie mechanizmy kontroli wobec trzeciego sektora powinny byæ wdro¿one, gdy¿ ³atwo zaufanie spo³eczne wobec trzeciego sektora zawieœæ.
Taka debata czy dyskusja musi siê odbyæ. Bêdzie to
dobry moment do rozwa¿enia wielu kwestii zg³aszanych
przez administracjê oraz sektor. Pozwoli to wytyczyæ
i przyj¹æ kierunki wzajemnej dobrej wspó³pracy na najbli¿sze lata.
– Jak ocenia Pan „Porozumienie na rzecz rozwoju
województwa warmiñsko-mazurskiego” podpisane
we wrzeœniu br. w Olsztynie?
– Przyznam szczere, ze jestem pod wra¿eniem spraw, które
zosta³y w nim uzgodnione i zapisane, ¿e uda³o siê w porozumieniu zawrzeæ zw³aszcza ten trzeci komponent, czyli
biznes. Mówimy tutaj o spo³ecznej odpowiedzialnoœci biznesu, gdy czêsto s³ychaæ o rywalizacji i wzajemnym wypychaniu siê tych podmiotów. Nie mówiê tu o ideologii,
ale o konkretnych wzajemnych dzia³aniach. Podpisane
porozumienie jest œwietn¹ platform¹ do budowania nowej
strategii dzia³añ, szukania partnerstwa opartego na szero-
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
6
ko rozumianym dialogu spo³ecznym. Nowego spo³ecznego zaanga¿owania biznesu na rzecz rozwoju regionu.
Obecnie wszyscy zwracaj¹ uwagê na instrumenty ekonomiczne, a zbyt ma³o przywi¹zuje siê do tworzenia klimatu wspó³pracy ro¿nych podmiotów i organizacji. S¹ to
tzw. instrumenty miêkkie. A w³aœnie takie partnerstwa lokalne, czy regionalne skutkuj¹ du¿o bardziej ni¿ na przyk³ad wpompowanie pieniêdzy w dany region. Zgodnie
z podpisan¹ ide¹ Porozumienia wszyscy okreœlaj¹ wzajemne relacje i maj¹ wspólny cel, jakim jest rozwój danego regionu. Tak naprawdê bardzo wiele zale¿y od œwiadomoœci spo³ecznej, a nie czysto ekonomicznych instrumentów. Tu pragn¹³bym podziêkowaæ Zespo³owi, który
zaakceptowa³ przedstawiony materia³ i tym wszystkim instytucjom i organizacjom, które doprowadzi³y do jego podpisania. Jest to bardzo wa¿ne by pokazaæ innym pozafinansowe mechanizmy wspó³pracy miêdzy wszystkimi partnerami spo³ecznymi w regionie czy kraju.
– Proszê naszym czytelnikom przybli¿yæ najwa¿niejsze dzia³ania podejmowane obecnie przez MPS we
wspó³pracy z sektorem pozarz¹dowym.
– Jest obecnie, nie tylko w Ministerstwie Polityki Spo³ecznej, prowadzonych szereg ró¿nych dzia³añ we wspó³pracy z sektorem pozarz¹dowym. Nie sposób wymieniæ
wszystkich. Najwa¿niejsze z nich, to m.in. ruszaj¹cy od 1
stycznia 2005 – Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, czyli
rz¹dowy program celowy na najbli¿sze trzy lata. Jak zak³adamy, w roku 2005 bêdziemy mieæ 30 mln z³otych na
wspieranie dzia³añ organizacji pozarz¹dowych, na ró¿nego rodzaju projekty, min. na budowê takich sieci regionalnych. Czyli na wspierania organizowania siê i wspierania
organizacji pozarz¹dowych. Ten pierwszy rok bêdzie najtrudniejszy, poniewa¿ chcemy te konkursy realizowaæ i finansowaæ w uzgodnieniu z Rad¹ Dzia³alnoœci Po¿ytku Publicznego. Nie ukrywamy, i¿ sposób w jaki to zrobimy
w pierwszym roku, bêdzie wizerunkiem tego funduszu, i jego dalsza przysz³oœæ bêdzie od tego zale¿na. Jest to dla
nas bardzo wa¿ne. Drug¹ rzecz¹ na któr¹ zwróci³bym
uwagê s¹ ustalenia po ostatniej konferencji dotycz¹cej bezdomnoœci w Polsce, któr¹ organizowaliœmy razem z CARITASem i innymi organizacjami pozarz¹dowymi pracuj¹cymi w tym obszarze. Na konferencji zaproponowano
stworzenie trzyletniego programu przeciwdzia³ania bezdomnoœci. Bêdzie to program Rz¹du, samorz¹dów i organizacji pozarz¹dowych, który by obejmowa³ problemy
zwi¹zane z bezdomnoœci¹ kompleksowo. Nie tylko noclegownie, ale i dzia³ania psychologiczne, terapeutyczne, profilaktyczne i aktywizacja tej grupy spo³ecznej. Chodzi tu
o ca³kiem now¹ jakoœæ œwiadczonych us³ug w tym zakresie. Trzecie dzia³anie jest to konkurs og³oszony przez MPS
dot. zatrudnienia socjalnego i po¿ytku publicznego, m.in.
bêdziemy prowadziæ badania w sektorze pozarz¹dowym,
dotycz¹cym ró¿nych potrzeb sektora w kraju: s³abych
i mocnych punków, relacji miedzy jednostkami organizacyjnymi pomocy spo³ecznej a organizacjami pozarz¹dowymi. Po zebraniu danych chcemy zorganizowaæ cykl szkoleñ dla organizacji pozarz¹dowych, które bêd¹ s³u¿y³y m.in.
wzmocnieniu ich dzia³añ i jakoœci œwiadczonych us³ug.
Chcemy wspólnie z organizacjami wdra¿aæ Krajowy Plan
na rzecz Integracji Spo³ecznej. Kwestia integracji spo³ecznej jest jednym z priorytetowych zadañ resortu. Ta wspó³praca pojawi siê na ró¿nych szczeblach – poniewa¿ musimy prze³amaæ œwiadomoœæ spo³eczn¹, ale i œwiadomoœæ
klasy politycznej. Zagadnienie integracji spo³ecznej jest
wyzwaniem cywilizacyjnym dla Polski. Nie jest to kwestia czysto socjalna, lecz zdecydowanie szersza, rozpoczyna siê od zagadnieñ edukacji, zdrowia czy spo³eczeñstwa obywatelskiego.
– Obecnie wiele organizacji pozarz¹dowych i jednostek organizacyjnych pomocy spo³ecznej anga¿uje siê w szkolenia dot. mediacji rodzinnych i nieletnich. Jak Pan ocenia przysz³oœæ mediacji w naszym kraju?
– Oceniam, ¿e jest do dobry kierunek szkoleñ i tworzenia
wspólnie z jednostkami organizacyjnymi pomocy spo³ecznej Oœrodków Mediacyjnych. Osobiœcie sympatyzujê z ró¿nymi dzia³aniami o charakterze informacyjno-prawnym,
np. dzia³aniami Biur Porad Obywatelskich. Teraz chcemy
podpisaæ takie porozumienie ze Zwi¹zkiem Biur Porad
Obywatelskich, [tak jak Rzecznik Praw Obywatelskich
przyj¹³ wczeœniej nad nimi patronat inf. red.]. Od tego siê
wszystko zaczyna, od jasnej i rzetelnej informacji w obu
kierunkach. Ta czêœæ dzia³ania ze strony organizacji pozarz¹dowych jest bardzo dobra. Tak jak pomys³ zwi¹zany
z sprawami mediacyjnymi konfliktów rodzinnych i nieletnich, jest to bardzo dobry kierunek, który nale¿y rozwijaæ.
Z góry trzeba powiedzieæ, ¿e nie bêdzie to takie proste
w realizacji. Ale pomys³ wykszta³cenia i utworzenia grupy dobrych i doœwiadczonych mediatorów, którzy by mogli wspieraæ dzia³ania s³u¿¹ce mediacji i ³agodziæ lokalne
konflikty, jest bardzo dobry.
– S³owo na zakoñczenie…
– Organizacjom pozarz¹dowym i ich wolontariuszom, nie
tylko w województwie warmiñsko-mazurskim, z okazji
Miêdzynarodowego Dnia Wolontariatu za poœrednictwem
pisma „Pozarz¹dowiec” ¿yczê dobrych pomys³ów na projekty i skutecznej ich realizacji dla dobra wszystkich
mieszkañców regionu, budowania i rozwijania dialogu spo³ecznego, spo³eczeñstwa obywatelskiego zgodnie z Porozumieniem na rzecz rozwoju województwa warmiñsko-mazurskiego.
– Dziêkujê Panu za rozmowê.
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
7
RELACJA
DOROCZNA KONFERENCJA
Z OKAZJI MIÊDZYNARODOWEGO DNIA WOLONATARIUSZA
Rada Organizacji Pozarz¹dowych Województwa Warmiñsko-Mazurskiego oraz Urz¹d
Marsza³kowski byli organizatorami dorocznej grudniowej konferencji z okazji Miêdzynarodowego
Dnia Wolontariusza. W spotkaniu uczestniczy³o ponad 350 osób reprezentuj¹cych rady
powiatowe, organizacje pozarz¹dowe, centra wolontariatu oraz samorz¹dy z terenu województwa.
Jak powiedzia³ Artur Gluziñski z Departamentu Po¿ytku Publicznego Ministerstwa Polityki Spo³ecznej „To
co dziœ mo¿emy obserwowaæ nie by³oby mo¿liwe gdyby
nie odpowiednia regulacja prawna, mam tu na myœli ustawê z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego i o wolontariacie, która wprowadza wiele istotnych zapisów zwi¹zanych z relacjami administracji publicznej z organizacjami pozarz¹dowymi. Ten wa¿ny dla
funkcjonowania organizacji pozarz¹dowych, jak i samorz¹du akt prawny, nie jest
idealnym aktem normatywnym”. Zapewni³ on jednoczeœnie, ¿e departament stale
monitoruje funkcjonowanie ustawy, i ¿e
dziêki sprawozdaniu z funkcjonowania
ustawy, przy którym zaanga¿owani s¹ tak¿e przedstawiciele województwa warmiñsko-mazurskiego bêdzie mo¿na podj¹æ kroki, aby ustawa ta mog³a w lepszy sposób
wp³ywaæ na rozwój spo³eczeñstwa obywatelskiego oraz pog³êbianie wspó³pracy administracji publicznej z organizacjami pozarz¹dowymi.
Bardzo istotn¹ czêœci¹ grudniowej konferencji by³o rozstrzygniêcie dwóch konkursów: Na Najlepsz¹ Inicjatywê Organizacji Pozarz¹dowej Województwa Warmiñsko-Mazurskiego oraz konkursu „Barwy
Wolontariatu”.
W konkursie na najlepszego wolontariusza kapitu³a konkursu na poziomie regionalnym oceni³a 25
wniosków w 4 kategoriach. Jak powiedzia³a prezes Regionalnego Centrum Wolontariatu w Elbl¹gu – Anna Grabarska-Werner, przy wyborze laureatów kierowano siê
przede wszystkim poziomem zaanga¿owania wolontariusza i spo³eczn¹ przydatnoœci¹ jego pracy. Wiêkszoœæ nagrodzonych to nie tylko wolontariusze wype³niaj¹cy powierzone im zadania, ale organizatorzy i animatorzy swoich inicjatyw.
W kategorii „Pomoc spo³eczna i ochrona zdrowia”
zwyciê¿y³y Izabela Ulkowska z Dzia³dowa – nomino-
wana przez SPZOZ Oddzia³ Paliatywno-Opiekuñczy oraz
Aneta Brdak równie¿ z Dzia³dowa – wolontariuszka ze
œwietlicy Caritas. „Edukacja, kultura i sport” – laureatem w tej kategorii zosta³ Wojeciech Perlik z Mierzyna nominowany przez Towarzystwo mi³oœników Ziemi Nowomiejskiej.
Wojciech Perlik zosta³ równie¿ ogólnopolskim
zwyciêzc¹ w tej kategorii za organizacjê m.in. sp³y-
Jedne z warsztatów
wów kajakowych, w których uczestniczy³y tak¿e osoby niepe³nosprawne.
Drug¹ osob¹ wyró¿nion¹ w tej kategorii jest Mieczys³aw Ratasiewicz (Dom Kultury w Go³dapii).
„Pomoc osobom niepe³nosprawnym” – w tej kategorii laureatk¹ zosta³a Urszula Bartnikowska – zg³oszona przez Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Osobom
Niepe³nosprawnymw Ornecie.
„Ekologiê” zdominowali natomiast gimnazjaliœci z Braniewa – Hanna Hagiel i Grzegorz Wasilewski za organizacjê szeregu dzia³añ zwi¹zanych z ochron¹ zwierz¹t.
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
8
W „Rozwoju lokalnym i demokracji” zwyciê¿y³a natomiast Hanna Sadowska ze Szczytna, nominowana przez
Stowarzyszenie Humanitarne „Dar Serca”
Ogólnopolska gala „Barw Wolontariatu” odby³a siê 12
grudnia w Gdyni i transmitowana by³a przez TVP1.
Kolejnym konkursem, który rozstrzygniêto na konferencji by³a I edycja konkursu na Najlepsz¹ Inicjatywê
Organizacji Pozarz¹dowych Województwa Warminsko-Mazurskiego og³oszonego przez ROPWWM. Kryteria, jakie by³y brane pod uwagê przy ocenie 19 zg³oszonych inicjatyw to m.in. wp³yw na konkurencyjnoœæ regionu i poprawê jakoœci ¿ycia spo³ecznego oraz innowacyjnoœæ, umiejêtnoœæ zaanga¿owania wolontariuszy do projektu oraz zdolnoœæ do podejmowania przez organizacjê
wspó³pracy z innymi organizacjami i partnerami spo³ecznymi. Najlepsz¹ inicjatyw¹ okaza³ siê projekt zrealizowany przez Go³dapski Fundusz Lokalny „Teraz Ty masz
szansê”.
Pozosta³e wyró¿nione inicjatywy to: „Centrum M³odych” – projekt Katolickiego Stowarzyszenie M³odych
z Dzia³dowa oraz „Wspomaganie i promocja wspó³czesnej
sztuki ludowej” – inicjatywa Stowarzyszenia Ekologiczno-Artystycznego „Rek¹ dzie³o”.
Po rozstrzygniêciu konkursów mia³a miejsce prezentacja Rady Organizacji Pozarz¹dowych Województwa
Warmiñsko-Mazurskiego, któr¹ poprowadzi³ przewodnicz¹cy Arkadiusz Jachimowicz. Uczestnicy konferencji
mieli szansê równie¿ zaznajomiæ siê z za³o¿eniami Programu wspó³pracy samorz¹du województwa warmiñskomazurskiego z organizacjami pozarz¹dowymi oraz wys³uchaæ informacji na temat najbli¿szego Forum Inicjatyw Pozarz¹dowych Województwa.
Wa¿nym punktem programu by³o równie¿ przedstawienie sprawozdania rocznego z dzia³alnoœci ³¹czników/specjalistów ds. Funduszy strukturalnych: Dorota Czarzasta-Wardyn i Bart³omiej G³uszak.
Sprawozdania z pracy w Regionalnym Komitecie Steruj¹cym dokonali Monika Falej i Zbigniew Mieruñski
oraz Regionalnym Komitecie Monitoruj¹cym – Dorota
Czarzasta-Wardyn i Marek Borowski.
Bardzo du¿ym zainteresowaniem cieszy³y siê równie¿
warsztaty dla organizacji, ich tematyka dotyczy³a: pracy
reprezentacji organizacji pozarz¹dowych, programów
wspó³pracy samorz¹dów z organizacjami pozarz¹dowymi, pozyskiwania œrodków z EFS dla organizacji z ma³ych
miejscowoœci. W ka¿dym z warsztatów uczestniczy³o kilkadziesi¹t osób, co by³o mi³ym zaskoczeniem dla organizatorów grudniowej konferencji oraz kolejnym dowodem
na to, ¿e organizacjom zale¿y na podnoszeniu poziomu
swojej wiedzy i profesjonalizacji dzia³añ.
KONKURS GRANTOWY
PROGRAM „WSCHÓD–WSCHÓD”
G³ówne zadania programu Fundacji Batorego to wspieranie przemian demokratycznych i budowy
spo³eczeñstwa obywatelskiego oraz upowszechnianie nowatorskich rozwi¹zañ problemów spo³ecznych.
Projekty staraj¹ce siê o dofinansowanie w ramach tego programu mog¹ dotyczyæ ró¿nych dziedzin ¿ycia
spo³ecznego, ekonomicznego, politycznego, powinny mieæ jasno sformu³owane cele i wyznaczone konkretne
rezultaty. Wa¿ne jest, by udzia³ partnerów z krajów regionu inicjowa³ lub rozwija³ trwa³¹ wspó³pracê osób
i instytucji ponad granicami - wspó³pracê, która mo¿e przyczyniæ siê do wypracowania dobrych modeli spo³ecznego
dzia³ania oraz rozwi¹zywania problemów w skali zarówno lokalnej, jak i regionalnej.
W tym roku priorytetowo traktowalne bêd¹ wnioski maj¹ce na celu:
• przeciwdzia³anie zagro¿eniu marginalizacj¹ i wykluczeniem okreœlonych grup spo³ecznych (niepe³nosprawni,
kobiety, uchodŸcy, seniorzy),
• przeciwdzia³anie i ³agodzenie skutków bezrobocia, rozwój przedsiêbiorczoœci ,
• przejrzystoœæ ¿ycia publicznego i przeciwdzia³anie korupcji,
• poprawa jakoœci edukacji,
• usprawnienie dzia³ania wymiaru sprawiedliwoœci i edukacja prawna.
Wnioski przyjmowane s¹ w terminie do 15 lipca 2005 na realizacjê projektów, które zaczynaj¹ siê
najwczeœniej 1 listopada 2005.
Szczególowe informacje na stronie Fundacji Batorego: www.batory.org.pl
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
9
ROZMAWIAMY
ABY M£ODZIE¯ MIA£A ZAJÊCIE
Z Wojciechem Perlikiem – laureatem ogólnopolskiego konkursu „Barwy Wolontariatu”
rozmawia³a Joanna ¯ond³owska
– Od kiedy dzia³a Pan wolontariacko i jak to siê
zaczê³o?
– Zaczê³o siê w latach 70. XX w. Organizowa³em pielgrzymki samochodowe, rowerowe, piesze i autokarowe.
Od 1980 roku nale¿ê do wspólnoty „Duszpasterstwo Rolników”. Do obecnej chwili naliczy³em ok. 30 pielgrzymek
krajowych i zagranicznych.
– Zosta³ Pan laureatem regionalnego i ogólnopolskiego konkursu. Jest to najwy¿sze wyró¿nienie, jak
Pan to postrzega? Myœli Pan, ¿e mo¿e to coœ u³atwiæ, otworzyæ jakieœ drzwi?
– Tak. Jest to najwy¿sze i najwa¿niejsze wyró¿nienie, gdy¿
w³aœciwie w swoim ¿yciu innego nie otrzyma³em i z tego
wyró¿nienia jestem dumny. Czy coœ mi u³atwi? Myœlê ¿e
oka¿e siê to w przysz³oœci przy organizowaniu innych imprez – poka¿e to ¿ycie.
– Nagrodê otrzyma³ Pan w kategorii „Edukacja, kultura i sport”. Sk¹d pomys³ na organizacjê sp³ywów
kajakowych?
– Organizacj¹ sp³ywów kajakowych zajmujê siê od 6 lat.
Wszystko co organizujê to pod k¹tem rodzinnym. IV Rodzinny Sp³yw Kajakowy Os¹. Bior¹ udzia³ ca³e rodziny
z ma³ymi dzieæmi. Mecze i turnieje pi³karskie – aby m³odzie¿ mia³a zajêcie, a nie sta³a pod sklepem z piwkiem
i przeklina³a – to jest zaka³a dzisiejszych czasów. Jestem
zwolennikiem czynnego spêdzania wolnych chwil na ³onie
natury. Lubiê sport i rekreacjê.
– Sp³ywy kajakowe przez Pana organizowane adresowane s¹ równie¿ do osób niepe³nosprawnych.
Wymaga to z pewnoœci¹ o wiele wiêkszego nak³adu
pracy, spe³nienia pewnych standardów, a co siê z tym
wi¹¿e wiêkszego nak³adu œrodków.
– Warsztaty terapii zajêciowej zrobi³y mi rzeŸby „jako nagrody na imprezy kajakowe”. W rewan¿u zorganizowa³em sp³ywy kajakowe rzek¹ Drwêc¹ pod nazw¹ „Serca”
i ognisko na jeziorze. Chc¹ ¿eby organizowaæ ich wiêcej,
co pokrywa siê z moimi planami i zapraszam wszystkich
chêtnych. Sp³ywy z niepe³nosprawnymi nie odbiegaj¹ od
standardowych sp³ywów – poza zwiêkszonym bezpieczeñstwem uczestników. Bior¹ w nich udzia³ – stra¿ po¿arna
z ³odzi¹ ratunkow¹, s³u¿ba medyczna, ratownicy wodni
oraz koledzy z Towarzystwa Mi³oœników Ziemi Nowomiejskiej oraz darczyñcy.
– Jakie ma Pan plany na przysz³oœæ w kontekœcie
pracy na rzecz innych?
– Zamierzam dalej organizowaæ imprezy które do tej pory
prowadzi³em, mam nadziejê ¿e wspólnie z kolegami jeszcze czymœ zaskoczymy. W przysz³ym roku planujê wycieczki krajoznawczo-historyczne rowerami – zwiedzanie zabytków na terenie gminy Biskupiec Pom. i powiatu
nowomiejskiego. Gdyby uda³o mi siê pozyskaæ fundusze
chcia³bym organizowaæ imprezy dla dzieci nie maj¹cych
œrodków na ten cel (dzieci z rodzin patologicznych oraz
terenów popegeerowskich).
– Czym na codzieñ zajmuje siê wolontariusz roku?
– Na co dzieñ pracujê w 40-hektarowym gospodarstwie
rolnym. Mam trzech synów i szeœcioletni¹ córeczkê. Imprezy organizujê w niedziele i œwiêta, dlatego nie koliduje to
z rolnictwem. Zorganizowa³em wystawê znaczków z podobizn¹ Jana Paw³a II – których jestem w³aœcicielem – ok.
500 szt. Odby³ siê pierwszy turniej szachowy w Lipinkach,
na który przyjecha³y osoby z woj. warmiñsko-mazurskiego, Brodnicy i Rybnika. W przysz³oœci chcê otworzyæ dla
potomnych „rodzinn¹ izbê pamiêci” z 200 starymi eksponatów. Towarzystwo Mi³oœników Ziemi Nowomiejskiej to tak
jak rodzina, wszyscy wszystkim pomagaj¹.
Wojciech Perlik do „Barw Wolontariatu” nominowany zosta³ przez Towarzystwo Mi³oœników Ziemi Nowomiejskiej.
chcesz zaistnieæ?
WWW.WIM.NGO.PL
serwis organizacji pozarz¹dowych województwa warmiñsko-mazurskiego
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
10
NAGRODA MARSZA£KA
ZA DZIA£ANIA NA POLU POMOCY SPO£ECZNEJ
Joanna ¯ond³owska
Doroczna nagroda Marsza³ka Województwa Wamiñsko-Mazurskigo za wybitne osi¹gniêcia
na polu opieki spo³ecznej tradycyjnie rozdane zosta³y w Dniu Pracownika Socjalnego.
Uroczystoœæ odby³a siê w Salach Kopernikowskich olsztyñskiego zamku.
Nagroda przyznawana jest pracownikom pomocy spo³ecznej oraz liderom organizacji pozarz¹dowych za aktywizacjê œrodowisk lokalnych na rzecz rozwi¹zywania problemów spo³ecznych, zapobieganie izolacji, marginalizacji
i spo³ecznemu wykluczeniu osób i ich rodzin, a tak¿e za
wdra¿anie nowatorskich rozwi¹zañ w dziedzinie pomocy
spo³ecznej we wspó³pracy z wieloma, lokalnymi podmiotami oraz dzia³ania podejmowane w zakresie kompleksowej pomocy osobom i rodzinom.Nagroda ta promowaæ ma
nowoczesne i twórcze rozwi¹zania w dziedzinie pomocy
spo³ecznej.
Marsza³ek Andrzej Ryñski w IV edycji konkursu
przyzna³ trzy nagrody oraz szeœæ wyró¿nieñ. Nagrody g³ówne za aktywnoœæ na polu pomocy spo³êcznej odebrali:
Zbigniew Piestrzyñski – dyrektor Powiatowego
Centrum Pomocy Rodzinie w Gi¿ycku za: opracowanie
i realizacjê programu pn. „Kompleksowy system opieki nad
dzieckiem i rodzin¹ w powiecie gi¿yckim”, w ramach którego funkcjonuj¹: mieszkania chronione i grupy usamodzielnienia wychowanków Domu Dziecka, Powiatowy Oœrodek
Adopcyjno-Opiekuñczy, Oœrodek Interwencji Kryzysowej,
œwietlica œrodowiskowa oraz pozyskanie œrodków na jego
realizacjê – 250 000 z³, podjêcie inicjatywy utworzenia Zak³adu Aktywnoœci Zawodowej w Gi¿ycku.
Jolanta Szklarz – kierownik Dzia³u
Strategii Rozwi¹zywania Problemów
Spo³ecznych w Miejskim Oœrodku Pomocy Spo³ecznej w Olsztynie za: opracowanie „Miejskiego programu kompleksowej
rehabilitacji osób niepe³nosprawnych na lata
2000–2003”, opracowanie projektu wniosku
i utworzenie Centrum Integracji Spo³ecznej
oraz wspó³tworzenie dzia³aj¹cego od wrzeœnia 2002 r. Centrum Informacji i Koordynacji Pomocy Spo³ecznej, gdzie osoby niepe³nosprawne mog¹ liczyæ na kompleksow¹
informacjê o mo¿liwoœciach rozwi¹zywania
problemów wynikaj¹cych z niepe³nosprawnoœci.
Marek Borowski – prezes Zwi¹zku
Stowarzyszeñ „Warmiñsko-Mazurski
Bank ¯ywnoœci” w Olsztynie za: podejmowanie szeroko zakrojonych, komplekso-
wych dzia³añ na rzecz poprawy sytuacji osób najbiedniejszych oraz dzieci wiejskich w ramach dzia³alnoœci Stowarzyszenia „Dzieciom Wiejskim”, którego jest za³o¿ycielem
i wiod¹cym animatorem oraz za aktywne w³¹czenie siê
w dzia³ania Agencji Rynku Rolnego, dziêki którym poprzez
Federacjê Banków ¯ywnoœci województwo warmiñskomazurskie w ramach „Rz¹dowego Programu Pomocy
¯ywnoœciowej” otrzyma³o w 2003 roku – 600 ton ¿ywnoœci, a tak¿e otrzyma w latach 2004–2005 pomoc ¿ywnoœciow¹ w ramach unijnego programu.
Wyró¿nienia Marsza³ek przyzna³ natomiast Zenonowi Kastrau – dyrektorowi Powiatowego Centrum Pomocy Rodziniew I³awie, Tomaszowi Dom¿alskiemu –
dyrektorowi Domu Pomocy Spo³ecznej w Tolkmicku, Izabeli Babraj – Prezesowi Elbl¹skiego Stowarzyszenia Pomocy Humanitarnej im. œw. £azarza „Lazarus” w Elbl¹gu, El¿biecie Miecznik – Prezesowi Zarz¹du Powiatowego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków w Bartoszycach, Stanis³awowi Piaskowi – Przewodnicz¹cy Zarz¹du Powiatowego ko³a Polskiego Zwi¹zku Niewidomych
w I³awie, Ludwikowi Ko¿uchowskiemu – Prezesowi
Polskiego Komitetu Pomocy Spo³ecznej Zarz¹du Rejonowego w Bartoszycach.
Laureaci nagrody
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
11
ROZMAWIAMY
PODATEK OD POMOCY
Z Markiem Borowskim – prezesem Warmiñsko-Mazurskiego Banku ¯ywnoœci
rozmawia³a Joanna ¯ond³owska
– Za³o¿y³ Pan Stowarzyszenie „Dzieciom Wiejskim”,
za dzia³alnoœæ którego miedzy innymi zosta³ Pan nagrodzony przez Marsza³ka. Proszê przybli¿yæ ideê
stowarzyszenia.
– Pracuj¹c jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w Nowym Kawkowie spotka³em grupê rodziców, która próbowa³a podchodziæ do ¿ycia nie w sposób roszczeniowy,
a twórczy. Próbowa³a aktywnie zmieniaæ trudn¹ sytuacjê
swoich dzieci, zdominowan¹ miejscem zamieszkania. Organizowanie wycieczek, sp³ywów, rajdów rowerowych,
dodatkowych zajêæ pozalekcyjnych zaczê³o przybieraæ
formê dzia³alnoœci, któr¹ trzeba by³o usystematyzowaæ.
W 1996 roku powsta³o Stowarzyszenie „Dzieciom Wiejskim”, które za cel przyjê³o sobie zmianê sytuacji mieszkañców wsi i postanowi³o dzia³aæ na p³aszczyŸnie zagospodarowania czasu wolnego dzieci i m³odzie¿y z terenu
gminy Jonowo. Od pocz¹tku dzia³ania jestem prezesem
tego stowarzyszenia. Nie mo¿na zapomnieæ, ¿e ze stowarzyszenia, miêdzy innymi, wywodz¹ siê dwa ogromne projekty, które przerodzi³y siê dzia³ania niezale¿nych organizacji: Bank ¯ywnoœci, który dzia³a na terenie ca³ego województwa i dociera do ca³ej rzeszy organizacji zajmuj¹cych siê osobami w potrzebie oraz Fundacja Fundusz Ziemi
Olsztyñskiej, która zajmuje siê stypendiami na rzecz dzieci z terenu powiatu olsztyñskiego. W roku szkolnym 2004/
2005 fundacja udzieli³a ponad 60 stypendiów.
Stowarzyszenie dzia³a od kilku lat, mia³o swe wzloty i upadki, z ró¿nych powodów. A to z powodu braku osób-liderów, które poci¹gnê³yby dzia³ania, b¹dŸ z powodu wycofania siê sponsorów z finansowania dzia³añ. Stowarzyszenie dzia³a³o na pewno w innym wymiarze, gdy zajmowa³em siê prac¹ w szkole, na co dzieñ równie¿ jego dzia³alnoœci¹. W tej chwili zajmuje siê realizacj¹ kilku programów, które od kilku lat s¹ sta³e: wypoczynek letni dla dzieci
z terenów wiejskich znajduj¹cych siê trudnej sytuacji ekonomicznej, do¿ywianie rodzin na terenach wiejskich, wspieranie i wspó³finansowanie zajêæ dodatkowych dla dzieci
wiejskich oraz organizacja i wspó³organizacja lokalnych
imprez dla dzieci.
– Co uwa¿a Pan za swój najwiêkszy sukces na polu
dzia³alnoœci spo³ecznej?
– Podczas kilku lat mojej dzia³alnoœci spo³ecznej uczestniczy³em w pracach kilku organizacji z ró¿nych obsza-
rów aktywnoœci spo³ecznej,
zw³aszcza pomocy spo³ecznej:
Stowarzyszenie „Zielona Gmina”,
Stowarzyszenie „Nasza Gmina”,
Fundacja „Po¿ywienie Darem
Serca”, Fundacja Ziemi Olsztyñskiej, Zwi¹zek Stowarzyszeñ.
„Warmiñsko-Mazurski Bank
¯ywnoœci” czy Federacja Polskich Banków ¯ywnoœci. Dzia³ania, które podejmowa³em pocz¹tMarek Borowski
kowo by³y odpowiedzi¹ na wiele
inicjatyw spontanicznych, potem zaczyna³y przybieraæ
systemowe rozwi¹zania.
Je¿eli chodzi o najwiêkszy sukces, to na polu pomocy spo³ecznej bardzo trudno nazwaæ dzia³ania sukcesem. To obszar, na którym jest bardzo du¿o do zrobienia z wielu powodów, np. z powodu niewydolnoœci systemu pomocy
spo³ecznej, zbyt ma³ych œrodków finansowych, du¿ego
bezrobocia.
Jednak za sukces w swoich dzia³aniach uwa¿am tworzenie przejrzystego systemu pomocy ¿ywnoœciowej,
jako uzupe³nienia dzia³añ w zakresie pomocy spo³ecznej oraz organizacjê zbiórek ¿ywnoœci na terenie województwa warmiñsko-mazurskiego. Mieszkañcy tego
regionu s¹ najubo¿sz¹ grup¹ spo³eczn¹ naszego kraju.
Mimo to, uda³o siê tak zorganizowaæ akcjê zbiórek ¿ywnoœci, ¿e od trzech lat jest ona najefektywniejsza w Polsce. Pamiêtam jak w roku 2000 próbowa³em namawiaæ
organizacje pozarz¹dowe i oœrodki pomocy z terenu województwa do udzia³u w zbiórce. Czasami s³ysza³em,
¿e zbiórki s¹ ju¿ przez nich prowadzone i nie przynosz¹
one rezultatów. Od innych s³ysza³em, ¿e to znakomity
pomys³ i na pewno siê uda. Przysz³ym partnerom pokazywa³em metodê realizacji akcji, a nie has³o zbiórki
¿ywnoœci. Jak siê okaza³o z ogromnym powodzeniem.
Realizacja tych zadañ to ostatnie cztery lata mojej pracy w Warmiñsko-Mazurskim Banku ¯ywnoœci oraz
dzia³ania na p³aszczyŸnie Federacji Polskich Banków
¯ywnoœci.
– Z jakimi problemami borykaj¹ siê poszczególne
banki ¿ywnoœci i inne instytucje staraj¹ce siê pozyskiwaæ produkty spo¿ywcze?
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
12
– Jest wiele tematów, które mo¿na by poruszyæ, lecz
chyba najwa¿niejszym s¹ uregulowania prawne, które
uniemo¿liwiaj¹ przekazywanie ¿ywnoœci organizacjom
zajmuj¹cym siê do¿ywianiem. Konkretnie chodzi o podatek VAT. Rozwi¹zanie w tej chwili jest nastêpuj¹ce:
firma, która chce podarowaæ ¿ywnoœæ musi zap³aciæ
podatek VAT od tej darowizny, czasami jest to podatek
22%, czasami 7%. Odpis podatkowy, z którego mo¿e
skorzystaæ, to odpis od dochodu w wysokoœci 10%. Nale¿y pamiêtaæ o tym, ¿e producent daruje t¹ ¿ywnoœæ
z kilku powodów: przes³anki dobroci serca b¹dŸ ze wzglêdów ekonomicznych (¿ywnoœæ z krótkim terminem,
w uszkodzonym opakowaniu czy Ÿle oznaczona) i zale¿y mu równie¿ na tym, ¿eby nie dok³adaæ œrodków finansowych do darowizny. Niestety czêsto zdarza siê
inaczej. Do koñca 2003 roku obowi¹zywa³o rozporz¹dzenie Ministra Finansów, które umo¿liwia³o nie naliczanie podatku VAT od darowizn. Banki ¯ywnoœci za
poœrednictwem Federacji oraz inne organizacje pozarz¹dowe próbuj¹ zmieniæ t¹ sytuacjê, niestety jest to
bardzo trudne i Ministerstwo Finansów sytuacjê argumentuje przepisami unijnymi. Jednak paradoksem bêdzie, gdy producenci zaczn¹ utylizowaæ ¿ywnoœæ zamiast przekazywaæ j¹ takim organizacjom z powodu
niekorzystnych przepisów.
– Gdzie jeszcze widzi Pan utrudnienia?
– Sam problem braku organizacji pozarz¹dowych dzia³aj¹cych na terenach wiejskich rzeczywiœcie istnieje, spotykam siê z nim na co dzieñ realizuj¹c w ramach banku
¿ywnoœci unijny program pomocy ¿ywnoœciowej PEAD.
W niektórych gminach nie ma organizacji pozarz¹dowej,
która mog³aby byæ partnerem dla banku w realizacji tego
programu. Budowanie spo³eczeñstwa obywatelskiego to
bardzo trudna i mozolna praca. Mam nadziejê, ¿e za kilka lat równie¿ na terenach wiejskich powstanie wiele
organizacji, które bêd¹ zajmowa³y siê pomoc¹ doraŸn¹
b¹dŸ dzia³aniami hobbistycznymi.
– Gdzie w naszym województwie zubo¿enie spo³eczeñstwa jest najbardziej widoczne?
– Zubo¿enie spo³eczeñstwa, to bardzo przykre s³owa, lecz
prawdziwe. Z dzia³añ banku ¿ywnoœci wynika, ¿e najtrudniej jest w tych spo³ecznoœciach, które oddalone s¹ od
du¿ych aglomeracji miejskich. Ca³y teren województwa
jest obszarem ubogim i trudno wskazaæ jednoznacznie
miejsca, gdy¿ znajduj¹ siê one zarówno na wschodzie i zachodzie województw.
– Jakie plany na kolejny rok dzia³alnoœci Banku ¯ywnoœci?
– Bank ¯ywnoœci musi przygotowaæ siê do realizacji
kolejnego programu PEAD – programu unijnego pomocy ¿ywnoœciowej. Dlaczego przygotowaæ? Gdy¿
w nastêpnym programie dostêpne produkty bêd¹ wymaga³y przechowywania ch³odniczego. W tej chwili
bank dysponuje komor¹ ch³odnicz¹ o pojemnoœci 14 m3,
potrzebujemy 50m3. Kolejnym zadaniem jest zwiêkszenie bazy magazynowej, gdy¿ produkty dostêpne w ramach tego programu bêd¹ wiêksze gabarytowo. Na
dzieñ dzisiejszy dysponujemy powierzchni¹ 650 m2 a bêdziemy potrzebowaæ 1000 m2. W za³o¿eniach banku jest
równie¿ doposa¿enie go w samochód dostawczy z izoterm¹. Myœlê, ¿e jak na jeden rok to doœæ du¿o inwestycji. Ca³y czas pracujemy nad standaryzacj¹ naszych
us³ug, wspólnie z Federacj¹ rozpoczêliœmy proces certyfikacji ISO i to stanowi nasze kolejne wyzwanie.
Chcemy byæ organizacj¹, która dzia³a w sposób przejrzysty i w okreœlonym standardzie.
– Teraz pytanie zwi¹zane z Federacj¹ Organizacji
Socjalnych FOS-a, której jest Pan równie¿ przewodnicz¹cym. Minê³o trochê czasu od za³o¿enia federacji, co przez ten czas uda³o siê wam zrobiæ jako
grupie bran¿owej, na czym skupia³a siê wasza aktywnoœæ?
– Tak FOS-a powsta³a w roku 2004 i najpierw skupi³a
siê na oczekiwaniach organizacji, które j¹ zak³ada³y, czyli
wypracowa³a strategiê swego dzia³ania. Teraz gromadzi
bazê o organizacjach dzia³aj¹cych w sferze pomocy spo³ecznej, zorganizowa³a wizytê studyjn¹ w organizacjach
o podobnym profilu dzia³ania w Warszawie, Czêstochowie i Krakowie. W paŸdzierniku i listopadzie zorganizowaliœmy seminarium i szkolenie z ustawy o zatrudnieniu
socjalnym. Zorganizowaliœmy spotkanie z przedstawicielami organizacji, dzia³aj¹cej w podobnym zakresie
w Niemczech.
Mo¿e nie s¹ to dzia³ania z tak ogromnym rozmachem, lecz
FOS a jest organizacj¹, która dopiero zaczyna swoje dzia³ania.
– Czego zatem mo¿na ¿yczyæ Panu w 2005 roku? I jakich zmian sam Pan oczekuje?
– Najtrudniejsze pytanie!!!
Trochê spokoju, a to nie bêdzie ³atwe. Oczywiœcie sprzyjaj¹ce uregulowania prawne w znacznym stopniu u³atwi³yby mo¿liwoœci pozyskiwania darów.
DOSTAWCA US£UG INTERNETOWYCH
– dostêp do sieci Internetu
PLAC JAGIELLOÑCZYKA 1
– instalacje i utrzymywanie serwerów
ELBL¥G
(0-55)
235
39 76
wirtualnych
[email protected]
– zak³adanie kont e-mailowych
– programowanie baz danych i skryptów CGI
– instalacja modemów i oprogramowania do pracy w sieci
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
13
STANOWISKO MINISTERSTWA POLITYKI SPO£ECZNEJ
W SPRAWIE CENTRÓW INTEGRACJI SPO£ECZNEJ
Krystyna Wyrwicka
Dyrektor Departamentu Integracji i Polityki Spo³ecznej
W zwi¹zku z licznymi pytaniami kierowanymi do Ministerstwa Polityki spo³ecznej ze strony przedstawicieli samorz¹dów terytorialnych oraz organizacji pozarz¹dowych
w kwestii przyznawania dotacji na pierwsze wyposa¿enie
i pierwsze trzy miesi¹ce dzia³alnoœci tworzonych Centrów
Integracji Spo³ecznej proszê o przyjêcie poni¿szego stanowiska:
– Wprowadzona z dniem 1 czerwca 2004 r. ustawa
z dnia 20 kwietnia 2004 r,.o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001) zawiera
nowelizacjê przepisów ustawy o zatrudnieniu socjalnym
z dnia 13 czerwca 2003 r. (Dz. U. nr 122, poz. 1143).
– Zmieniony zosta³ art. 7 ustawy, dotycz¹cy zasad finansowania dzia³alnoœci centrów przez marsza³ka województwa. Wprowadzona zmiana stworzy³a mo¿liwoœci
przyznawania dotacji, o których mowa wy¿ej instytucjom
tworz¹cym centrum, które reprezentuj¹ zarówno stronê
samorz¹dow¹ (wójt, burmistrz, prezydent miasta), jak
i sektor pozarz¹dowy. Podstawa prawna ubiegania siê
o dotacjê pozosta³o porozumienie, o którym mowa
w art. 8 ust. 1 niniejszej ustawy.
– W poprzednim zapisie art. 7 ustawy o zatrudnieniu
socjalnym marsza³ek województwa móg³ przyznaæ dotacjê na pierwsze wyposa¿enie oraz dotacjê nia pierwsze
trzy miesi¹ce dzia³alnoœci Centrum tworzonym tylko przez
organizacje po¿ytku publicznego (obecnie mowa jest
o organizacji pozarz¹dowej). Potwierdzi³a to interpretacja
Departamentu Finansów Samorz¹du Terytorialnego Ministerstwa Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r., znak pisma: STI-4800-131/2004/236.
ROZMAWIAMY
DLA TYCH, CO DOMU NIE MAJ¥
Z Andrzejem Milorzem – kierownikiem Domu dla Bezdomnych w Marwa³dzie
rozmawia Zbigniew Zawadzki
– Proszê przybli¿yæ najwa¿niejsze cele i dzia³ania Stowarzyszenia.
– G³ównym celem Stowarzyszenia MONAR-MARKOT
jest przeciwdzia³anie takim patologiom spo³ecznym jak
bezdomnoœæ, narkomania, a tak¿e pomoc ubogim oraz rehabilitacja dzieci niepe³nosprawnych.
W przypadku naszego domu zajmujemy siê niesieniem pomocy osobom bezdomnym, schorowanym, matkom samotnie wychowuj¹cym dzieci, rodzinom po eksmisjach. Nasz
Dom powsta³ 7 listopada 1997 r. w wyniku umowy u¿yczenia zawartej pomiêdzy Starostwem Powiatowym w Ostródzie, a Zarz¹dem G³ównym Stowarzyszenia MONAR. Historia domu zaczyna siê od spotkania ówczesnego wojewody olsztyñskiego pana Janusza Lorenza z nie¿yj¹cym
prezesem Markiem Kotañskim. Podczas tego spotkania,
w którym uczestniczy³em, poczyniono pierwsze kroki do
przekazania tej nieruchomoœci. Kiedy tylko otrzyma³em propozycjê objêcia kierownictwa, a póŸniej nominacjê na kie-
rownika domu, przyst¹pi³em do realizacji zadañ z tym zwi¹zanych. Wczeœniej przez okres dwóch lat prowadzi³em dom
dla ludzi bezdomnych w Warszawie. Otrzymuj¹c nominacjê na kierownika domu w Marwa³dzie wiedzia³em, ¿e nie
bêdzie ³atwo. Zorganizowa³em grupê remontow¹ i natychmiast przyst¹pi³em do dzia³alnoœci. Zaczêliœmy od adaptacji
pomieszczeñ do zamieszkania tak, aby na pierwsze œwiêta
Bo¿ego Narodzenia mog³o zamieszkaæ 60 osób. Nale¿a³o
wykonaæ wiele remontów miedzy innymi centralne ogrzewanie, które w porze zimowej by³o dla nas najwa¿niejsze.
Uruchomienie sanitariatów oraz remont pokojów mieszkalnych. W tym czasie równie¿ nawi¹zywaliœmy wspó³pracê
z lokalnymi w³adzami oraz mieszkañcami okolicznych wsi.
W 1998 r. oœrodek osta³ przekazany na w³asnoœæ Stowarzyszenia „MONAR” i mogliœmy wówczas bez obawy realizowaæ plany zwi¹zane z dzia³alnoœci¹.
– Jakie s¹ zadania realizowane w Domu Odzyskanych Dla ¯ycia?
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
14
– G³ównym zadaniem jest niesienie pomocy osobom bezdomnym w województwie warmiñsko-mazurskim i oœciennych. Pomoc¹ objête s¹ osoby samotne, czêsto nadu¿ywaj¹ce alkoholu, matki samotnie wychowuj¹ce dzieci, rodziny po
eksmisjach oraz osoby schorowane. Dla wszystkich osób
realizuje siê program readaptacji spo³ecznej, który ma na celu
przygotowaæ je do ewentualnego usamodzielnienia siê w przysz³oœci poprzez pracê na terenie domu, czêste rozmowy terapeutyczne w³¹cznie z psychologiem, jeœli taka jest koniecznoœæ. Dziêki temu mieszkañcy ucz¹ siê systematycznoœci,
uczciwoœci i okazywania szacunku wobec siebie i innych.
Odzyskuj¹ w ten sposób to, co stracili przez sw¹ bezdomnoœæ. Obecnie realizowany jest program dla matek z dzieæmi
i rodzin. W tym celu budujemy dom mieszkalny, w którym te
osoby bêd¹ mog³y siê usamodzielniæ. Gdzie dzieci bêd¹ mog³y dorastaæ w swoim w³asnym domu. Bêd¹ mia³y poczucie
bezpieczeñstwa i w³asne rodzinne ciep³o.
– Ile osób bezdomnych przebywa w oœrodku?
– Obecnie w naszym domu mieszka 135 osób w tym 17
dzieci, 25 kobiet, 93 mê¿czyzn. Trzeba jednak dodaæ, ¿e
w okresie zimowym tworzone s¹ dodatkowe miejsca, i dochodzi nawet do 180 osób.
– Jak wygl¹da finansowanie domu?
– Na gospodarkê finansow¹ naszego domu sk³adaj¹ siê
dobrowolne wp³aty mieszkañców domu tytu³em refundacji kosztów pobytu, œrodki finansowe uzyskane w wyniku
prowadzenia gospodarki rolnej, darowizny ¿ywnoœciowe
i rzeczowe oraz dotacje finansowe z Urzêdu Marsza³kowskiego i Urzêdu Wojewódzkiego.
– Bêd¹c w 2003 r. w Marwa³dzie i miejscu odbudowy koœcio³a w Glaznotach zaobserwowa³em doœæ
du¿e zmiany.
– Zmiany te s¹ wynikiem ogromnej pracy wielu osób. Zawsze
próbujê wpajaæ mieszkañcom, a przede wszystkim osobom
pracuj¹cym bezpoœrednio przy mnie, ¿e nie nale¿y staæ w miejscu. Trzeba pokazywaæ, ¿e osoby, które kiedyœ by³y zagro¿one
wykluczeniem spo³ecznym staæ na pokazanie siê z dobrej strony. D³ugo by wymieniaæ zmiany, jakie od pocz¹tku zasz³y. Praktycznie zaczynaliœmy od zera. Wymieniliœmy poszycie dachowe na g³ównym budynku, zakupiliœmy nowe piece centralnego ogrzewania, zmodernizowaliœmy budynki inwentarskie. Uruchomiliœmy zak³ad krawiecki wyposa¿ony w maszyny. Oprócz
tego podjêliœmy siê odbudowy zabytkowego koœcio³a bêd¹cego w ruinach. W naszym gospodarstwie utrzymujemy byd³o,
konie, kozy, strusie i trzodê chlewn¹.
– Odbudowa koœcio³a by³a i jest doœæ du¿ym wyzwaniem. Czy nie obawia³ siê Pan, ¿e osoby ¿yj¹ce w Domu nie podo³aj¹ temu?
– Nigdy nie tracê wiary w mieszkañców. Staæ ich na wiele. Trzeba jednak t¹ wiarê im daæ. Daæ im mo¿liwoœæ wykazania siê. Ten koœció³ da³ im t¹ szansê. Wielu ludzi pracuj¹cych przy nim to fachowcy, którzy w wyniku jakiœ b³êdów ¿yciowych stracili dom, pracê a w konsekwencji mo¿liwoœæ samodzielnego utrzymywania siê. Ich w³asna praca daje im satysfakcjê i mo¿liwoœæ wykazania siê na ze-
wn¹trz. Podjêcie tej odbudowy to równie¿ podziêkowanie
wszystkim osobom, którzy przyczynili siê i przyczyniaj¹
siê do istnienia naszego domu. Koœció³ le¿y na Wzgórzach
Dylewskich i stanowiæ bêdzie piêkn¹ wizytówkê powiatu
ostródzkiego i ca³ego województwa.
– W 2003 r. otrzyma³ pan wyró¿nienie Marsza³ka Województwa za dzia³ania na polu pomocy spo³ecznej. Jak
ono zosta³o odebrane przez mieszkañców?
– Te pytanie trzeba by skierowaæ do mieszkañców. Po
gratulacjach, jakie otrzyma³em od mieszkañców domu,
myœlê ¿e bardzo dobrze. Cieszy ich fakt, ¿e to w³aœnie ich
kierownik otrzyma³ tak¹ nagrodê. ¯e poprzez te wyró¿nienie i oni zostali zauwa¿eni. Te wyró¿nienie to równie¿
ich zas³uga, za co bardzo im dziêkujê.
– Jak na co dzieñ wygl¹da Pana wspó³praca z samorz¹dem gminnym i Oœrodkiem Pomocy Spo³ecznej. Czy jest
Pan dla nich partnerem jako organizacja pozarz¹dowa?
– Z lokalnymi w³adzami wspó³pracujemy od pocz¹tku. Odbywa to siê na zasadzie wzajemnej pomocy. Ze swej strony staramy siê pomagaæ w pracach na rzecz gminy, uczestniczyæ w ¿yciu gminy. Corocznie wspó³organizujemy dzieñ
dziecka w szkole podstawowej w Marwa³dzie dla miejscowych dzieci i z okolicznych miejscowoœci. Oœrodkowi Pomocy Spo³ecznej przekazujemy ziemniaki wyhodowane
w naszym gospodarstwie oraz inne nadwy¿ki ¿ywnoœciowe i rzeczowe z przeznaczeniem dla rodzin ubogich. Wspólnie rozwi¹zujemy wiele spraw socjalnych dotycz¹cych naszych mieszkañców. Uczestniczymy w zajêciach grup AA
w gminnej œwietlicy œrodowiskowej.
– Co u³atwia tê wspó³pracê, a co utrudnia?
– Zdajê sobie doskonale sprawê z tego ze gmina jest biedna. Dlatego nie liczymy na wielk¹ pomoc ze strony w³adz
gminnych. Staramy siê tak prowadziæ wspó³pracê, aby
sobie nie utrudniaæ. Dlatego do tej pory nie by³o ¿adnych
problemów. U³atwieniem jest to ¿e nawzajem rozumiemy
siê wiedz¹c czego od siebie mo¿emy oczekiwaæ.
– Jakich darczyñców chcia³by Pan szczególnie wyró¿niæ?
– Tych wszystkich, którzy od pocz¹tku nam pomagaj¹, a do
nich nale¿y Pan Józef Malinowski w³aœciciel Zak³adu Masarskiego w Rybnie, Ubojnia Drobiu w Królikowie, Hurtownia Chemiczna Bulimek w Samp³awie, Zenon B¹kowski
Wytwórnia Pasz w Kruszy Podlotowej, Dariusz Oszywa
M³yn-Hurt w Kamionkach Du¿ych. Podziêkowania równie¿
nale¿¹ siê Urzêdowi Marsza³kowskiemu, Urzêdowi Wojewódzkiemu za udzielnie dotacji przy realizacji zadañ. Dziêkujê równie¿ Warmiñsko-Mazurskiemu Bankowi ¯ywnoœci
w Olsztynie za dotychczasow¹ wspó³pracê. W ca³ej dotychczasowej dzia³alnoœci wielu jest darczyñców którym nasz los
nie by³ i nie jest obojêtny i za to wszystkim tym darczyñcom
w imieniu swoim i mieszkañców serdecznie dziêkujê, ¿ycz¹c
samych sukcesów w pracy i ¿yciu osobistym.
Czytelników zainteresowanych problemem bezdomnoœci zapraszamy do lektury ksi¹¿ki autorstwa prof. Stanis³awa Kawuli „Pomocniczoœæ i wsparcie”, Wyd. Uniwersytet Warmiñsko-Mazurski, 2003
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
15
ROZMAWIAMY
NAJTRUDNIEJSZE JEST ZA NAMI
Rozmowa z W³odzimierzem Winciunem – Pe³nomocnikiem Prezydenta miasta Olsztyna
do spraw wspó³pracy z organizacjami pozarz¹dowymi
– Jak ocenia Pan sektor pozarz¹dowy w Olsztynie?
– W Olsztynie jest zalegalizowanych oko³o 700 stowarzyszeñ. Wraz z fundacjami i innymi podmiotami s¹ one potencjalnymi partnerami wspó³pracy. Proces wy³aniania
Rady Organizacji Pozarz¹dowych Olsztyna wykaza³ aktywnoœæ ok. 200 organizacji pozarz¹dowych. Organizacje
te s¹ bardzo silnie skupione wokó³ œrodowisk bran¿owych
i od pocz¹tku procesu wy³aniania reprezentacji sektora daje
siê zauwa¿yæ postêpuj¹c¹ integracjê organizacji wokó³
generalnego problemu wypracowania w³aœciwych warunków wspó³pracy œrodowiska z w³adzami samorz¹dowymi. Powodem tego s¹ zmienione warunki zewnêtrzne dzia³añ sektora pozarz¹dowego wynikaj¹ce z wejœcia w ¿ycie przepisów ustawy o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego
i o wolontariacie. Nowe warunki dzia³ania, nowe mo¿liwe
Ÿród³a pozyskania œrodków na dzia³alnoœæ statutow¹ rodz¹
potrzebê podjêcia dzia³añ systemowych. By³o to bardzo
widoczne w procesie budowania i powstawania reprezentacji sektora pozarz¹dowego w Olsztynie. Proces konsolidacji sektora pozarz¹dowego w Olsztynie trawa nadal.
Organizacje, które wczeœniej skupia³y uwagê g³ównie na
warunkach realizacji w³asnych celów statutowych, zaczê³y
patrzyæ o wiele szerzej, przygl¹daj¹c siê dzia³aniom samorz¹du miasta, odkrywaj¹c zbie¿ne dzia³ania innych olsztyñskich organizacji, wreszcie planuj¹c wspólne dzia³ania.
Sektor pozarz¹dowy jest coraz bardziej dojrza³y do wspó³dzia³ania z partnerami spo³ecznymi. otwieraj¹ nowe obszary wspó³pracy. Prowadzony dialog otwiera nowe obszary wspó³pracy i daje nadziejê na zbudowanie trwa³ych,
rzetelnych zasad wspó³pracy, wykonalnych dla jego stron.
Wymaga to otwartoœci po obu stronach, poznania œrodowiska pracy partnera. Przedstawiciele organizacji i samorz¹du spotykaj¹ siê we wspólnych zespo³ach zadaniowych.
W pracach Zespo³u Konsultacyjnego ds. Programu
Wspó³pracy bior¹ równie¿ udzia³ radni. W zespo³ach s¹
opracowywane zagadnienia zg³aszane przez Sektor.
– W jakich polach spo³ecznego zaanga¿owania olsztyñski sektor pozarz¹dowy jest najbardziej widoczny?
– Chyba nie ma dziedziny aktywnoœci spo³ecznej, któr¹
nie interesowaliby siê mieszkañcy Olsztyna. Dzia³ania organizacji kulturalnych czy sportowych adresowane s¹
w du¿ej mierze do œrodowisk zewnêtrznych. To powoduje, ¿e s¹ one ³atwo dostrzegane. Z drugiej strony istnieje
ogromna rzesza „niemych” organizacji o charakterze sa-
mopomocowym, które prowadz¹ dzia³alnoœæ g³ównie
wœród w³asnych cz³onków zjednoczonych w walce ze
wspólnym problemem. S¹ to organizacje bardzo sprawne,
ukierunkowane na efektywnoœæ a przez to pomocne potrzebuj¹cym. Z tych wzglêdów s¹ naturalnym partnerem
samorz¹du w walce z problemami spo³ecznymi. Dzia³aj¹
one w obszarze szeroko rozumianej pomocy spo³ecznej
i obszarach pokrewnych, stanowi¹c najliczniejsz¹ grupê
olsztyñskich organizacji pozarz¹dowych. Jednak ostatni rok
wskazuje na aktywizacjê organizacji zajmuj¹cych siê problemami przemocy i praw dziecka, praworz¹dnoœci, równego statusu cz³onków naszego spo³eczeñstwa, wreszcie
procesem budowy spo³eczeñstwa obywatelskiego. Organizacje te, wczeœniej dzia³aj¹ce w w¹skich œrodowiskach,
staraj¹ siê zainteresowaæ wskazanymi problemami szersza grupê mieszkañców naszego miasta. Staj¹ siê równie¿ widoczne w powiecie oraz województwie, pozyskuj¹
œrodki finansowe na dzia³alnoœci z innych Ÿróde³ ni¿ bud¿ety samorz¹dów. Organizacje te s¹ cennym sojusznikiem samorz¹dów bowiem s¹ w stanie wskazaæ i uzasadniæ odmienny punkt widzenia na rozpatrywany problem.
– Co Pana zdaniem utrudnia wspó³pracê samorz¹du
miasta z organizacjami pozarz¹dowymi?
– To co najbardziej utrudnia³o wspó³pracê jest ju¿ za nami.
Z perspektywy roku oceniam, ¿e g³ówn¹ przeszkod¹ by³a
wzajemna nieufnoœæ i to zarówno pomiêdzy samymi organizacjami, jak i pomiêdzy œrodowiskiem pozarz¹dowym
a administracj¹. Dziœ jej poziom siê zmniejsza. To chyba
jest wynikiem poznawania siê partnerów wspó³pracy. Coraz
rzadziej spotykamy siê z postaw¹ roszczeniow¹ wynikaj¹c¹ z nieznajomoœci œrodowiska pracy samorz¹du. Dziœ
dzia³ania liderów sektora zmierzaj¹ do rozwijania zdolnoœci organizacji do skutecznego osi¹gania celów stawianych przed organizacj¹, celów realizowanych we wspó³pracy z samorz¹dem. Myœlê, ¿e wspólne partnerskie dzia³ania planowane na 2005 r. usun¹ wiele z dotychczasowych utrudnieñ. Nasze organizacje potrzebuj¹ przyjaznego œrodowiska o jasnych regu³ach wspó³pracy. Wiele
wskazuje na to, ¿e jesteœmy w stanie wspólnie wypracowaæ w³aœciwe warunki. Ustawa o dzia³alnoœci po¿ytku
publicznego i o wolontariacie w miarê jasno okreœli³a zasady udzielania pomocy publicznej dla dzia³añ organizacji.
Jesteœmy œwiadkami tworzenia siê rynku zadañ publicznych, gdzie stworzenie odpowiedniego projektu, adekwat-
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
16
nego do aktualnych potrzeb spo³ecznych gminy i mo¿liwoœci finansowych partnerów nie bêdzie ³atwym zadaniem. Nasze organizacje s¹ tego œwiadome.
– Od roku dzia³a Rada Organizacji Pozarz¹dowych
Miasta Olsztyna, jak ocenia Pan jej dotychczasow¹
dzia³alnoœæ?
– Trudno przeceniæ rolê Rady Organizacji Pozarz¹dowych
Miasta Olsztyn. Oceniam tê rolê bardzo pozytywnie. Gdyby nie by³o wspólnej reprezentacji olsztyñskich organizacji
pozarz¹dowych, nie moglibyœmy mówiæ o perspektywach
kszta³towania warunków wspó³pracy. Myœlê, ¿e jest ona
gwarantem trafnoœci przysz³ych rozwi¹zañ systemowych.
Jest to rozwa¿ny i m¹dry partner. Rada przysz³a samorz¹dowi z pomoc¹ w wielu sprawach i tak¹ jej rolê widzê
w przysz³oœci. Bez niej trudno by³oby nam uruchomiæ zespo³y tematyczne, uaktywniæ nowe obszary wspó³pracy,
budowaæ atmosferê zaufania, myœleæ o autentycznych konsultacjach spo³ecznych. Musimy pamiêtaæ, ¿e Rada to 25
osób reprezentuj¹cych ró¿ne organizacje i zró¿nicowane
doœwiadczenia. Rada przedstawia samorz¹dowi problemy
wspó³pracy w taki sposób, w jaki postrzega je olsztyñskie
œrodowisko organizacji pozarz¹dowych, zabezpiecza w³aœciwe warunki do prowadzenia konsultacji spo³ecznej. Jej
przedstawiciele aktywnie uczestnicz¹ w pracach wspomnianych zespo³ów tematycznych i Zespo³u Konsultacyjnego ds.
Programu Wspó³pracy, opracowuj¹c i konsultuj¹c akty
prawne dotycz¹ce olsztyñskiego sektora organizacji pozarz¹dowych. Nie wyobra¿am sobie by Rady nie by³o. Korzystaj¹c z okazji, chcia³bym podziêkowaæ tym wszystkim
organizacjom i osobom, które uczestniczy³y w jej wy³onieniu. Specjalnie chcia³bym podziêkowaæ pani Dorocie Czarzastej-Wardyn, która podjê³a siê trudnego i bardzo delikatnego zadania zainicjowania procesu budowy wspólnej reprezentacji olsztyñskich organizacji pozarz¹dowych. Dziêkujê cz³onkom Rady za dotychczasow¹ konstruktywn¹
i ¿yczliw¹ wspó³pracê oraz budowanie atmosfery wzajemnego zrozumienia miêdzy partnerami wspó³pracy.
– Za³o¿enia Programu wspó³pracy samorz¹du Olsztyna
z sektorem pozarz¹dowym oraz powo³ane zespo³y s¹
ró¿nie oceniane przez sektor. Co jest tego powodem?
– Rok 2004 pokaza³, ¿e aby wspó³praca by³a autentyczna,
a diagnozy i zadania wypracowane przez zespo³y by³y
odzwierciedleniem oczekiwañ œrodowiska, potrzebne s¹
odpowiednie warunki i pe³ne zaanga¿owanie obu stron.
Przyznajê, ¿e w tym roku nie uda³o siê nam siê w pe³ni
rozwin¹æ mo¿liwoœci zespo³ów tematycznych, prze³amaæ
napotkanych barier, stworzyæ w³aœciwe warunki pracy.
Uwa¿am, ¿e zespo³y tematyczne dojrzej¹ w roku przysz³ym, efektywnie pracuj¹c przy wytyczeniu priorytetów.
Pod tym wzglêdem jestem optymist¹.
2 listopada br. odby³o siê inauguracyjne spotkanie Zespo³u
Konsultacyjnego ds. Programu Wspó³pracy Miasta Olsztyn z Organizacjami Pozarz¹dowymi. Zadaniem tego Zespo³u jest wypracowanie zasad wspó³pracy oraz koordynacja programów tematycznych przy budowie programu
Miasta na rok 2005. Zespó³ Konsultacyjny jest drugim obok
zespo³ów tematycznych organem wspó³pracy. W sk³adzie
Zespo³u Konsultacyjnego znaleŸli siê ludzie doœwiadczeni,
zaanga¿owani i otwarci na oczekiwania partnerów.
Z pierwszych spotkañ wynika, ¿e jego cz³onkowie doskonale rozumiej¹ zadania postawione przed Zespo³em, jak
równie¿, ¿e kierowaæ siê bêd¹ dobrem spo³ecznoœci lokalnej. To dobrze wró¿y efektom pracy Zespo³u.
– Czy mijaj¹cy rok by³ pomyœlny dla olsztyñskich
organizacji pozarz¹dowych?
– Mo¿na go oceniaæ w dwóch wymiarach. W pierwszym,
okreœlaj¹cym materialne mo¿liwoœci realizacji celów statutowych organizacji, nie by³ to rok lepszy od poprzedniego. Du¿e organizacje odpowiednio wczeœniej przygotowa³y
siê do zmieniaj¹cych siê warunków, opracowuj¹c wielo-
KONKURS GRANTOWY
NOWA RITA
Œcie¿ka grantowa Najlepsze polskie doœwiadczenia adresowana jest do polskich organizacji obywatelskich,
które bêd¹ upowszechniaæ w Regionie najlepsze polskie doœwiadczenia zwi¹zane z transformacj¹ ustrojow¹.
Do konkursu w szczególnoœci zaproszone s¹ organizacje, które maj¹ doœwiadczenie w realizacji podobnych
projektów w Polsce i/lub maj¹ doœwiadczenie wspó³pracy z partnerami w krajach Regionu ale dotychczas nie
otrzymywa³y dofinansowania z programu Przemiany w Regionie „RITA”.
W ramach œcie¿ki grantowej Wspó³pracujemy lokalnie wspierane bêd¹ lokalne inicjatywy podejmowane
przez organizacje spo³eczne, szko³y oraz lokalne instytucje edukacyjne na rzeczy wymiany doœwiadczeñ z
partnerami z krajów by³ego bloku wschodniego, przede wszystkim z Ukrainy, Bia³orusi, Mo³dawi i obwodu
kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej.
Szczegó³owe informacje o programie na stronie Fundacji Edukacja dla Demokracji
http://www.edudemo.org.pl/rita
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
17
letnie strategie dzia³ania. Posiadany potencja³ i wielokierunkowe dzia³ania pozwoli³y im bez wiêkszego uszczerbku kontynuowaæ dzia³alnoœæ statutow¹. Organizacje mniejsze i nowe, bez ugruntowanego potencja³u, natrafi³y na
trudne warunki dzia³ania. Rok 2004 to równie¿ czas pracy
nad warunkami wspó³pracy na lata nastêpne. W tym roku
jesteœmy œwiadkami zmiany sposobu myœlenia o sektorze
pozarz¹dowym. Ta zamian nie jest jeszcze odczuwalna.
W roku bie¿¹cym olsztyñskie organizacje wybra³y wspóln¹
reprezentacjê, Sektor zacz¹³ przemawiaæ wspólnym g³osem, dostrzeg³ potrzebê wspólnego dzia³ania przy realizacji programów celowych, zacz¹³ wp³ywaæ na warunki
w jakich przyjdzie mu dzia³aæ w latach nastêpnych, wreszcie pozna³ nowe mo¿liwoœci pozyskiwania œrodków finansowych. Podjête w tym roku dzia³ania zaczn¹ przynosiæ
efekty ju¿ w roku nastêpnym. I to jest drugi pozytywny
wymiar mijaj¹cego roku.
– Jakie nowe zadania planuje siê w Olsztynie do realizacji z sektorem pozarz¹dowym w przysz³ym roku?
– Nie jestem pewien, czy w zespo³ach tematycznych, które
s¹ organem wspó³pracy najni¿szego szczebla przy budowaniu programu wspó³pracy, uda³o siê nam doprowadziæ
do wyartyku³owania przez organizacje ich potrzeb i umieszczenia w zadaniach priorytetowych ich oczekiwañ. Myœlê, ¿e je¿eli nie sta³o siê to w tym roku, to w warunkach
roku 2005 bêdzie to w pe³ni mo¿liwe. Mam na myœli oczywiste przeszkody subiektywne. Tu trzeba zaznaczyæ, ¿e
bardzo trudnym zadaniem jest takie sformu³owanie zadania priorytetowego miasta, które by uwzglêdni³o wszystkie postulaty zg³aszane przez organizacje pozarz¹dowe
danego obszaru. Zak³adam, ¿e wypracowanie odpowiedniego zapisu zadania priorytetowego w programie tematycznym jest mo¿liwe w warunkach konkurencji miêdzy
organizacjami, co jest zwi¹zane z aktywnoœci¹ samych
organizacji i œwiadomym kszta³towaniem przez organizacje zadañ proponowanych przez dyrektorów wydzia³ów
Urzêdu Miasta i jednostek organizacyjnych. Aby tak siê
sta³o, musi dojœæ do autentycznego dialogu miêdzy partnerami, którzy dane zadanie wykonuj¹ lub bêd¹ siê o ich
wykonywanie ubiegaæ w ramach otwartego konkursu. Dziœ
w Zespo³ach tematycznych ka¿da z organizacji próbuje
indywidualnie przeforsowaæ swoje zadanie. Efekt jest taki,
¿e oddaje siê w ten sposób inicjatywê silniejszym organizacjom lub administracji. Myœlê, ¿e w przysz³ym roku dzia³ania organizacji pójd¹ w kierunku budowania koalicji i lobbingu dla okreœlonych sfer zadañ i takiej gry w zespo³ach,
która przez koalicje organizacji pozarz¹dowych wp³ynie
na sformu³owanie zadania najbardziej odpowiadaj¹cego
potrzebom spo³ecznym i predyspozycjom organizacji.
W tym roku mo¿e by³o jeszcze za wczeœniej podejmowaæ
niektóre wyzwania. Ten dialog rozwinie siê w 2005 r.
W tym roku oceniam, ¿e by³o to bardziej poznawanie warunków jakich przychodzi sektorowi dzia³aæ.
Jednym z przysz³orocznych zadañ bêdzie tworzenie warunków do budowania zdolnoœci organizacji do wykonywania zadañ publicznych. W³adzom samorz¹dowym zale¿y na sprawnoœci organizacji. W tym celu planujemy
udzia³ gminy w procesie budowania zdolnoœci organizacji
do realizacji zadañ miasta. Oczywiœcie skupimy siê na
dzia³aniach pozwalaj¹cych rozszerzyæ obszar wspó³pracy
i w³¹czyæ do niej nowopowsta³e i ju¿ dzia³aj¹ce organizacje. Bêdziemy równie¿ pracowaæ nad wypracowaniem
standardów ocen.
– Jak Urz¹d Miasta Olsztyn zamierza informowaæ
organizacje pozarz¹dowe o swoich dzia³aniach wzglêdem sektora?
– Dla potrzeb wspó³pracy z organizacjami pozarz¹dowymi
utworzyliœmy na miejskiej stronie internetowej podstronê
zaadresowan¹ do organizacji. Z informacji tam zamieszczonych zainteresowani mog¹ dowiedzieæ siê o organizacjach
dzia³aj¹cych w Olsztynie, procedurach legalizacji sektora
oraz o sprawach adresowanych do organizacji ujêtych w formie komunikatów czy og³oszeñ. Tam jest te¿ miejsce na
zamieszczanie og³oszeñ w³asnych organizacji pozarz¹dowych. Strona ta oczekuje gruntownej przebudowy w ramach przebudowy ca³ej strony miejskiej. Do tego czasu
chcemy zdobyæ doœwiadczenie w zarz¹dzaniu tym narzêdziem. Oczekujemy ze strony organizacji pozarz¹dowych
uwag i propozycji dotycz¹cych przesz³ej budowy tej strony.
Adres strony to: www.um,olsztyn.pl/ngo.
Listopad 2004 r.
ZMIANY W HEROLDZIE
Na pocz¹tku roku w Elbl¹gu mia³o miejsce spotkanie podsumowuj¹ce dzialalnoœæ HEROLDA w ubieg³ym
roku. Wybrano równie¿ nowego przewodnicz¹cego sieci. Nowym przedstawcielem Sieci Wspierania Organizacji Pozarz¹dowych Województwa Warmiñsko-Mazurskiego zosta³ S³awomir Pszenny z Katolickiego Stowarzyszenie Centrum M³odych w Dzia³dowie.
Na spotkaniu omówiono równie¿ plan wspó³pracy ze specjalistami EURO-NGO w nowym roku oraz
dzia³añ podejmowanych z Regionalnym Oœrodkiem Szkoleniowym Europejskiego Funduszu Spolecznego.
Gratulujemy!
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
18
WIEDZA PO¯YTECZNA
Pod koniec ubieg³ego roku Sieæ SPLOT przeprowadzi³a kampaniê informacyjn¹ dot. Ustawy
o dzia³alnoœæ po¿ytku publicznego i wolontariacie. Wiedza z tego zakresu popularyzowana by³a
przez media, ale co najwa¿niejsze, i najbardziej po¿yteczne, zainteresowani mogli zapytaæ bezpoœrednio specjalistê o nurtuj¹cy ich problem. W zwi¹zku z tym, ¿e mówienia o wa¿nych rzeczach nigdy za du¿o postanowiliœmy raz jeszcze poruszyæ ten temat. Informacje poni¿sze pochodz¹ z ogólnopolskiego portalu organizacji pozarz¹dowych, prowadzonego przez Stowarzyszenie Klon/Jawor (www.ngo.pl)Tam te¿ znajd¹ Pañstwo wyczerpuj¹ce informacje np.o tym jak
zostaæ organizacj¹ pp.
¯eby wszystko by³o jasne…
1. Nie wszystkie organizacje pozarz¹dowe prowadz¹ce
dzia³alnoœæ w sferze po¿ytku publicznego s¹ organizacjami po¿ytku publicznego. Dzia³alnoœæ w sferze po¿ytku publicznego mo¿e byæ prowadzona nie tylko przez
organizacje, które uzyska³y status organizacji po¿ytku
publicznego.
2. Status organizacji po¿ytku publicznego nadaje Krajowy Rejestr S¹dowy (KRS). Mog¹ go uzyskaæ organizacje pozarz¹dowe spe³niaj¹ce formalne warunki
konieczne do uzyskania statusu (okreœlone w ustawie o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego), które z³o¿¹
formularze zwi¹zane z rejestracj¹ statusu w KRS i zostan¹ zarejestrowane w KRS jako organizacje po¿ytku publicznego.
3. Od 1 stycznia 2004 r. odliczeniu podlegaj¹ darowizny
dokonane na rzecz organizacji pozarz¹dowych prowadz¹cych dzia³alnoœæ w sferze po¿ytku publicznego, a nie
tylko na rzecz organizacji po¿ytku publicznego.
4. 1% podatku dochodowego mog¹ przekazywaæ osoby fizyczne tylko na rzecz organizacji po¿ytku publicznego (czyli zarejestrowanych jako takie organizacje w KRS).
5. Organy administracji publicznej, w tym organy jednostek samorz¹du terytorialnego, zlecaj¹ realizacjê zadañ publicznych organizacjom pozarz¹dowym oraz innym uprawnionym podmiotom prowadz¹cym dzia³alnoœæ po¿ytku publicznego (osoby prawne i jednostki
organizacyjne koœcio³ów i zwi¹zków wyznaniowych),
a nie tylko organizacjom po¿ytku publicznego.
6. Ka¿da organizacja pozarz¹dowa mo¿e prowadziæ dzia³alnoœæ: odp³atn¹ po¿ytku publicznego, nieodp³atn¹ po¿ytku publicznego, dzia³alnoœæ gospodarcz¹. Ustawa zakazuje jednak prowadzenia dzia³alnoœci odp³atnej po¿ytku
publicznego i dzia³alnoœci gospodarczej tego samego rodzaju (tj. w odniesieniu do tego samego przedmiotu dzia³alnoœci).
7. Prowadzenie dzia³alnoœci gospodarczej nie jest przeszkod¹ do uzyskania statusu organizacji po¿ytku publicznego, ale dzia³alnoœæ ta musi byæ prowadzona w rozmiarach s³u¿¹cych realizacji celów statutowych.
Czeka nas trochê pracy,
czyli obowi¹zki organizacji pp
1. Dostosowanie statutu organizacji do wymagañ
przewidzianych przez ustawê.
Dokonanie zmian w statucie wi¹¿e siê np. ze zwo³aniem walnego zebrania przez stowarzyszenie, zw³aszcza
je¿eli posiada ono wielu cz³onków. Zmiany w statucie
musza byæ zg³oszone do KRS.
2. Sporz¹dzenie i upublicznienie sprawozdania z dzia³alnoœci.
Organizacja po¿ytku publicznego ma obowi¹zek sporz¹dzenia i og³oszenia rocznego sprawozdania z dzia³alnoœci. Roczne sprawozdanie z dzia³alnoœci organizacji sk³ada siê ze sprawozdania merytorycznego i ze sprawozdania finansowego.
Sprawozdanie merytoryczne
Sprawozdanie merytoryczne organizacji po¿ytku publicznego powinno m.in. zawieraæ zasady, formy i zakres
dzia³alnoœci statutowej z podaniem realizacji celów statutowych, a tak¿e:
– opis g³ównych zdarzeñ prawnych w dzia³alnoœci organizacji o skutkach finansowych,
– odpisy uchwal zarz¹du organizacji,
– informacje o wysokoœci uzyskanych przychodów, z wyodrêbnieniem ich Ÿróde³ (np. spadek, zapis, darowizna,
œrodki pochodz¹ce ze Ÿróde³ publicznych, w tym z bud¿etu pañstwa i bud¿etu gminy),
– informacje o odp³atnych œwiadczeniach, realizowanych
przez organizacje w ramach celów statutowych
z uwzglêdnieniem kosztów tych œwiadczeñ,
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
19
– wynik finansowy dzia³alnoœci gospodarczej (jeœli by³a
prowadzona) oraz procentowy stosunek przychodu osi¹gniêtego z dzia³alnoœci gospodarczej do przychodu osi¹gniêtego z pozosta³ych Ÿróde³.
Ponadto w sprawozdaniu organizacja po¿ytku publicznego zamieszcza siê m.in. informacje o poniesionych
kosztach na: realizacje celów statutowych, dzia³alnoœæ
gospodarcza, administracje, liczbie osób zatrudnionych
w organizacji, ³¹cznej kwocie wynagrodzeñ wyp³aconych
przez organizacje, wartoœci aktywów i zobowi¹zañ organizacji nabytych nieruchomoœciach zrealizowanych
zadaniach zleconych przez organy administracji publicznej na podstawie ustawy o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego i o wolontariacie, jak równie¿ na podstawie ustawy
o zamówieniach publicznych.
Komu wysy³a siê sprawozdanie merytoryczne?
Sprawozdanie merytoryczne organizacja po¿ytku publicznego ma obowi¹zek przes³aæ do:
Ministra w³aœciwego do spraw zabezpieczenia spo³ecznego, który nadzoruje prawid³owoœæ korzystania przez te
opp.
organizacja
pozytku publicznego
organizacje z uprawnieñ przyznanych przez ustawê, Ministra w³aœciwego ze wzglêdu na zakres dzia³ania – je¿eli
organizacja po¿ytku publicznego jest fundacja, Krajowego Rejestru Sadowego.
Upublicznienie sprawozdania merytorycznego
Organizacje po¿ytku publicznego maja obowi¹zek
upubliczniæ swoje sprawozdanie merytoryczne w sposób umo¿liwiaj¹cy zapoznanie siê z jego treœci¹ wszystkim zainteresowanym osobom – mo¿e to nast¹piæ poprzez wy³o¿enie w siedzibie organizacji, opublikowanie
na stronach internetowych, etc.
Sprawozdanie finansowe
Organizacje po¿ytku publicznego zobowi¹zane zosta³y
tak¿e do sporz¹dzania i og³aszania rocznych sprawozdañ
finansowych. Sprawozdanie finansowe sk³ada siê z:
– bilansu,
– rachunku wyników,
– informacji dodatkowe.
Zakres informacji, które nale¿y zawrzeæ w sprawozdaniu finansowym, zosta³ okreœlony w za³¹czniku nr 1 do
ustawy o rachunkowoœci.
Og³oszenie sprawozdania finansowego w Monitorze B.
Ka¿da organizacja po¿ytku publicznego bêdzie musia³a
og³osiæ swoje roczne sprawozdanie finansowe w Monitorze
Polskim B. Zniesiono op³atê za publikacjê w Monitorze B!
Komu wysy³a sie sprawozdanie finansowe?
Sporz¹dzone sprawozdanie finansowe organizacja
po¿ytku publicznego przekazuje do:Ministra w³aœciwego do spraw zabezpieczenia spo³ecznego, który nadzoruje prawid³owoœæ korzystania przez te organizacje
z uprawnieñ przyznanych przez ustawê, Krajowego
Rejestru Sadowego.
Audyt
W chwili obecnej sprawozdania finansowe organizacji
po¿ytku publicznego nie podlegaj¹ obowi¹zkowemu badaniu przez bieg³ego rewidenta (tzw. audytowi). Tym niemniej obowi¹zek taki mo¿e wprowadziæ w drodze rozporz¹dzenia minister finansów w porozumieniu z ministrem
gospodarki, pracy i polityki spo³ecznej.
Fakt bycia organizacja po¿ytku publicznego nie zwalnia tej organizacji z obowi¹zku badania (czyli audytu) i og³aszania sprawozdañ finansowych, który narzuca art. 64 pkt
4 ustawy o rachunkowoœci.
3.Nadzór nad organizacjami po¿ytku publicznego.
Nad dzia³alnoœci¹ organizacji po¿ytku publicznego (w
zakresie korzystania z uprawnieñ wynikaj¹cych z Ustawy) nadzór sprawuje minister w³aœciwy ds. zabezpieczenia spo³ecznego (obecnie – minister polityki spo³ecznej).
W odniesieniu do organizacji po¿ytku publicznego dzia³aj¹cych zakresie ratownictwa i ochrony ludnoœci nadzór
sprawuje minister w³aœciwy ds. wewnêtrznych (obecnie
– minister administracji i spraw wewnêtrznych).
Nadzór ministra nie zastêpuje istniej¹cego nadzoru
i kontroli wykonywanej nad organizacjami pozarz¹dowymi przez inne uprawnione podmioty (m.in. w³aœciwego
ministra – w przypadku fundacji oraz starosty – w przypadku stowarzyszeñ).
Kto mo¿e zarz¹dziæ kontrolê?
Kontrole organizacji po¿ytku publicznego mo¿e zarz¹dziæ minister w³aœciwy ds. zabezpieczenia spo³ecznego
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
20
z w³asnej inicjatywy lub na wniosek organu administracji
publicznej (np. starosty powiatu).
Kontrole organizacji mog¹ przeprowadzaæ wy³¹cznie
osoby, które dysponuj¹ pisemnym upowa¿nieniem wydanym przez ministra.
Jednak warto byæ organizacj¹ pp,
poniewa¿ zyskujemy…
1.Zwolnienie z podatku dochodowego od osób
prawnych.
Dotyczy to dochodów przeznaczonych na cele statutowe – z wy³¹czeniem dzia³alnoœci gospodarczej oraz co
jest rozwi¹zaniem nowym, dochodów przeznaczanych na
nabycie obligacji Skarbu Pañstwa lub bonów skarbowych
oraz obligacji, wyemitowanych przez jednostki samorz¹du terytorialnego, a tak¿e dochodów przeznaczonych na
nabycie innych papierów wartoœciowych dopuszczonych
do publicznego obrotu oraz na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.
2. Zwolnienie i obni¿ki w podatku od nieruchomoœci.
Na podstawie ustawy o podatkach i op³atach lokalnych
zwolnione z podatku s¹ nieruchomoœci (grunty, budynki) lub
ich czêœci, zajête na prowadzenie nieodp³atnej dzia³alnoœci
statutowej przez organizacje po¿ytku publicznego. Ca³kowite zwolnienie z podatku od nieruchomoœci dotyczy wiec
wy³¹cznie dzia³alnoœci nieodp³atnej, natomiast nie s¹ zwolnione z podatku nieruchomoœci zajmowane lub nale¿¹ce do
organizacji po¿ytku publicznego, w których prowadzona jest
dzia³alnoœæ odp³atna lub dzia³alnoœæ gospodarcza.
3.Zwolnienie z podatku od czynnoœci cywilnoprawnych.
Zwolnione z podatku organizacje po¿ytku publicznego
s¹ w sytuacji, kiedy dokonuj¹ czynnoœci cywilnoprawnych
wy³¹cznie w zwi¹zku z nieodp³atn¹ dzia³alnoœci¹ po¿ytku
publicznego w rozumieniu przepisów o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego i o wolontariacie. Zwolnienie dotyczy podatku od umowy sprzeda¿y oraz zamiany rzeczy, umowy
po¿yczki, ustanowienie hipoteki, ustanowienia odp³atnego
u¿ytkowania.
4.Zwolnienie z op³at skarbowych (znaczki skarbowe).
Zwolnienie dotyczy wy³¹cznie podañ i czynnoœci pozostaj¹cych w zwi¹zku z nieodp³atn¹ dzia³alnoœci¹ po¿ytku publicznego.
5.Zwolnienie z op³at s¹dowych w sprawach cywilnych.
Organizacje po¿ytku publicznego zwolnione s¹ z op³at,
z wyj¹tkiem spraw dotycz¹cych prowadzonej przez te
organizacje dzia³alnoœci gospodarczej.
6.Preferencje zwi¹zane z nieruchomoœciami.
Organizacje po¿ytku publicznego maja pewne przywileje, dotycz¹ce nieruchomoœci, bêd¹cych w³asnoœci¹ Skar-
bu Pañstwa lub jednostek samorz¹du terytorialnego (darowizna nieruchomoœci lub sprzeda¿ nieruchomoœci)
Minister Skarbu Pañstwa mo¿e wyposa¿yæ lub dokonaæ darowizny nieruchomoœci z zasobu Skarbu Pañstwa
na rzecz organizacji po¿ytku publicznego.
Organizacje te mog¹ tak¿e uzyskaæ bonifikatê. Bonifikaty tej mo¿e udzieliæ w³aœciwy organ za zgoda, odpowiednio wojewody, rady gminy lub powiatu albo sejmiku
wojewódzkiego.
7. Uprawnienia do korzystania z pracy poborowych
odbywaj¹cych s³u¿bê zastêpcz¹
W organizacjach po¿ytku publicznego mog¹ wykonywaæ
prace poborowi, skierowani do odbycia s³u¿by zastêpczej (art.
25 Ustawy o po¿ytku). Zasady, na jakich poborowi mog¹
„odpracowywaæ” wojsko w organizacjach po¿ytku.
8. Prawo do otrzymania wp³at z 1%.
Mechanizm 1% dotyczy mo¿liwoœci przekazywania jednoprocentowej czêœci podatku nale¿nego urzêdowi skarbowemu. Nie jest to wiec 1% obliczany od dochodu podatnika, lecz
od podatku, który powinien on zap³aciæ w danym roku zgodnie
z deklaracja PIT. Pieni¹dze, które przekazuje podatnik s¹ wiec
juz w³aœciwie dla niego „stracone” i mo¿na powiedzieæ, ¿e
nale¿¹ do bud¿etu pañstwa. Stad tez 1% jest forma wsparcia
organizacji pozarz¹dowych ze œrodków publicznych. Z drugiej
strony mechanizm 1% jest dla podatników obojêtny z punktu
widzenia korzyœci podatkowych. Przekazanie 1% nie wi¹¿e
siê z ¿adn¹ ulga i nie wp³ywa na zmniejszenie obci¹¿eñ podatkowych. Jest to po prostu mo¿liwoœæ zadecydowania o przeznaczeniu jednego procenta zap³aconego przez nas podatku.
Niezbêdnik
dla staraj¹cych siê o status organizacji pp,
czyli co zrobiæ nale¿y…
Organizacja, która chce ubiegaæ siê o status organizacji po¿ytku publicznego, musi z³ozyæ wniosek do w³aœciwego s¹du rejestrowego.
Ministra w³aœciwego do spraw zabezpieczenia spo³ecznego, który nadzoruje prawid³owoœæ korzystania przez te
organizacje z uprawnieñ przyznanych przez ustawê, Krajowego Rejestru Sadowego.
Wniosek sk³adany do KRS, musi byæ z³o¿ony na w³aœciwym formularzu.
– Organizacje juz wpisane do KRS (np. zarejestrowane
stowarzyszenia lub fundacje) powinny z³o¿yæ wniosek
na formularzu KRS-Z20 wraz z za³¹cznikiem KRS-WOPP. Formularz wniosku KRS-Z20 s³u¿y do zg³aszania
wszelkich zmian w rejestrze, natomiast za³¹cznik KRSW-OPP jest nowym formularzem s³u¿¹cym przy ubieganiu siê o status organizacji po¿ytku publicznego.
– Organizacje po raz pierwszy rejestrowane w KRS (ubiegaj¹ce siê jednoczeœnie o wpis do rejestru oraz o status
organizacji po¿ytku publicznego, np. stowarzyszenia,
fundacje zarejestrowane jeszcze w poprzednich reje-
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
21
strach, które nie zosta³y przerejestrowane do KRS) bêd¹
musia³y z³o¿yæ wniosek o rejestracje w KRS na formularzu KRS-W20 oraz za³¹cznik KRS-W-OPP.
Dla organizacji w normalnych warunkach niepodlegaj¹cych rejestracji w KRS (np. organizacji koœcielnych, stowarzyszeñ sportowych, itp.) utworzono nowy formularz wniosku KRS-W21 sk³adany wraz z za³¹cznikiem KRS-W-OPP.
(Formularze dostêpne s¹ na stronach: www.ms.gov.pl oraz
www.ngo.pl)
cji mo¿na do wniosku do³¹czyæ nastepuj¹ce oœwiadczenia cz³onków wewnêtrznego organu kontroli organizacji (komisji rewizyjnej, rady fundacji, itp.) o:
• niekaralnoœci,
• niepozostawaniu w stosunku pokrewieñstwa, powinowactwa lub podleg³oœci z tytu³u zatrudnienia w stosunku do osób zasiadaj¹cych w organie zarz¹dzaj¹cym.
(Wymienione wy¿ej oœwiadczenia nie s¹ dokumentami, które obowi¹zkowo nale¿y do³¹czyæ, tym nie mniej
sêdzia mo¿e o nie poprosiæ).
Dokumenty
Wydatek obowi¹zkowy
Do prawid³owo wype³nionego wniosku nale¿y do³¹czyæ
inne dokumenty:
– statut, spe³nienie warunków ustawy art.20 mo¿e wymagaæ wprowadzenia zmian Wtedy niezbêdne bêdzie
do³¹czenie do wniosku tekstu jednolitego (z wprowadzonymi zmianami) statutu;
– uchwa³a i protokó³ – zmiana statutu musi byæ dokonana
zgodnie z procedura okreœlona w statucie organizacji
(przez w³aœciwy organ, odpowiednia wiêkszoœci¹ g³osów decyzji o zmianie statutu;
– oœwiadczenia – w celu przyspieszenia procesu rejestra-
Staraj¹ca siê o status po¿ytku publicznego organizacja
uiszcza op³atê za og³oszenie w Monitorze Sadowym i Gospodarczym (500 z³ lub 250 z³ – jeœli nie jest to pierwszy
wpis do MSiG). Niektóre sady pobieraj¹ tez op³atê sadowa za wpis cechy organizacji po¿ytku publicznego do KRS,
ale w takim wypadku sugerujemy z³o¿enie wniosku o zwolnienie z kosztów sadowych.
Op³atê za rejestracje wnosi siê juz w momencie sk³adania wniosku (s¹d zwraca ja, jeœli organizacja nie uzyska
statusu).
WOJEWÓDZKI URZ¥D PRACY W OLSZTYNIE
PIERWSZE DOŒWIADCZENIA W UNII EUROPEJSKIEJ
El¿bieta O³dakowska
Wydzia³ Obs³ugi Europejskiego Funduszu Spo³ecznego
Wkrótce minie rok od dnia, kiedy Polska sta³a siê cz³onkiem Unii Europejskiej. Miniony czas by³
okresem niezwykle pracowitym, skupiaj¹cym siê na przygotowaniach do absorpcji œrodków
funduszy strukturalnych, które mamy do dyspozycji w pierwszym okresie programowania. By³ to
równie¿ czas zdobywania pierwszych doœwiadczeñ w zakresie przygotowywania i wdra¿ania
projektów wspó³finansowanych ze œrodków UE.
Wojewódzki Urz¹d Pracy w Olsztynie pe³ni funkcjê
Instytucji Wdra¿aj¹cej dla 5 dzia³añ wspó³finansowanych
ze œrodków EFS w ramach dwóch programów operacyjnych: Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój
Zasobów Ludzkich (SOP RZL) oraz Zintegrowanego
Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego
(ZPORR).
W ramach SPO RZL – Priorytet 1 WUP w Olsztynie
realizuje:
1. Dzia³anie 1.2 – Perspektywy dla m³odzie¿y:
Schemat B – Promocja aktywnoœci zawodowej m³odzie¿y
2. Dzia³anie 1.3 – Przeciwdzia³anie i zwalczanie d³ugotrwa³ego bezrobocia:
Schemat B – Wsparcie otoczenia spo³ecznego osób
bezrobotnych
W ramach ZPORR natomiast realizuje trzy dzia³ania
w Priorytecie 2:
1. Dzia³anie 2.1 – „Rozwój umiejêtnoœci powi¹zany z po-
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
22
trzebami regionalnego rynku pracy i mo¿liwoœci kszta³cenia ustawicznego w regionie”,
2. Dzia³anie 2.3 – „Reorientacja zawodowa osób odchodz¹cych z rolnictwa”
3. Dzia³anie 2.4 – „Reorientacja zawodowa osób zagro¿onych procesami restrukturyzacyjnymi”
Jesteœmy w pierwszym roku pierwszego okresu programowania. W roku 2004 ca³y ciê¿ar przygotowañ potencjalnych beneficjentów (projektodawców) praktycznie
spocz¹³ na WUP. Naszymi klientami, jeœli chodzi o szeroko pojêt¹ informacjê z zakresu wykorzystania œrodków
EFS, byli przedstawiciele ró¿nych instytucji niekoniecznie
sk³adaj¹cy w konsekwencji wnioski o dofinansowanie projektów w WUP. Byliœmy pierwsz¹ instytucj¹ w regionie,
która swoje dzia³ania podjê³a najwczeœniej. To niezwykle
trudne przedsiêwziêcie, bior¹c pod uwagê fakt, i¿ my równie¿ musieliœmy siê do swojej roli Instytucji Wdra¿aj¹cej
przygotowaæ. I tak równolegle:
– Uczestniczyliœmy w przygotowaniach dokumentów programowych i innych dokumentów wa¿nych z punktu
widzenia ca³ego procesu wdra¿ania EFS. By³y to: programy operacyjne (ZPORR i SPO RZL) i ich uzupe³nienia, Poradnik Beneficjenta, ksi¹¿ki procedur, wzory
formularzy: wniosku o dofinansowanie projektu, sprawozdañ, umów, itd.
– Dostosowaliœmy strukturê organizacyjn¹ WUP do nowych zadañ. Powsta³y œciœle ze sob¹ wspó³pracuj¹ce
komórki organizacyjne: Wydzia³ Obs³ugi EFS, a w jego
ramach dzia³aj¹cy bardzo prê¿nie Punk Informacyjny
oraz Zespo³y ds. SPO RZL i ds. ZPORR, Oddzia³ Rozliczeñ Finansowych Projektów, Oddzia³ Kontroli Zewnêtrznej Projektów. Tak wa¿ne, nowe zadania, realizowane po raz pierwszy w historii, powierzone zosta³y
kadrze, która w ok. 80% sk³ada siê z ludzi m³odych i niedoœwiadczonych.
– Przygotowywaliœmy beneficjentów oraz informowaliœmy spo³eczeñstwo o mo¿liwoœciach, jakie niesie za sob¹
cz³onkostwo w UE. W ponad 40 szkoleniach i warsztatach rozpoczêtych ju¿ w marcu ub. r. uczestniczy³o
ok. 860 osób. W celach informacyjno-promocyjnych zosta³a w kwietniu uruchomiona strona internetowa poœwiêcona w ca³oœci EFS (www.up.gov.pl/efs). O jej niew¹tpliwie bardzo du¿ej popularnoœci œwiadczy fakt, i¿
od momentu uruchomienia do koñca stycznia 2005 r.
odnotowano 120 tys. odwiedzin. Ponadto organizowaliœmy tzw. Dni Otwarte, uczestniczyliœmy w kilku konferencjach regionalnych, imprezach plenerowych. Przyjmowaliœmy zaproszenia i uczestniczyliœmy w spotka-
niach organizowanych m.in. przez szko³y i jednostki samorz¹du terytorialnego.
Motywem przewodnim naszych dzia³añ by³o dotarcie
do jak najwiêkszej liczby beneficjentów, którzy w odpowiedzi na og³aszane przez WUP konkursy sk³adaliby wnioski
o dofinansowanie projektów. Chodzi³o nam o zakontraktowanie jak najlepszych projektów, które realizuj¹c cele programów operacyjnych (ZPORR i SPO RZL) wyczerpa³yby kwoty dostêpne dla poszczególnych dzia³añ. Oba konkursy, zarówno w ramach SPO RZL jak i ZPORR by³y
realizowane z du¿ym opóŸnieniem spowodowanym brakiem
podstaw prawnych do ich wczeœniejszego og³oszenia. I tak,
dzia³aj¹c pod presj¹ czasu WUP w Olsztynie zakoñczy³ rok
2004 sukcesem. Byliœmy jedynym w Polsce Wojewódzkim
Urzêdem Pracy który, zgodnie z wczeœniejszymi za³o¿eniami, mimo bardzo krótkiego czasu, zakontraktowa³ do koñca
2004 roku ca³oœæ kwot przeznaczonych na Dzia³ania 2.1
ZPORR oraz 1.2 b i 1.3 b SPO RZL.
Ponadto oprócz podpisania umów uda³o siê nam przed
koñcem 2004 roku wyp³aciæ beneficjentom I transze dotacji w wysokoœci 20% kwot dofinansowania projektów.
W dzia³aniu 2.3 podpisaliœmy tylko 1 umowê na kwotê
stanowi¹c¹ zaledwie 3,16% œrodków dostêpnych w tym
dzia³aniu.
Jeœli chodzi o Dzia³anie 2.4 – ¿aden ze zg³oszonych
wniosków nie zosta³ zaakceptowany w wyniku oceny
merytorycznej. Œrodki z Dzia³añ 2.3 i 2.4, które nie zakontraktowano w 2004 r. zosta³y przeniesione na rok 2005.
Nasze starania w roku 2005 bêd¹ ukierunkowane na zapewnienie jak najwiêkszego zainteresowania Dzia³aniami
2.3 i 2.4.
Efekt ubieg³orocznych starañ WUP w Olsztynie przedstawia zestawienie na s¹siedniej stronie.
Zestawienie prezentuje dane dla wszystkich 5 Dzia³añ
znajduj¹cych siê w gestii Wojewódzkiego Urzêdu Pracy
w Olsztynie jako Instytucji Wdra¿aj¹cej tj. 2.1, 2.3, 2.4
ZPORR oraz 1.2 schemat b i 1.3 schemat b SPO RZL.
Skoro mówimy o wynikach konkursów nale¿a³oby
wymieniæ beneficjentów z którymi dotychczas podpisaliœmy umowy o dofinansowanie projektów tym bardziej, ¿e
s¹ to pierwsze kontrakty z udzia³em œrodków Europejskiego
Funduszu Spo³ecznego w naszym regionie.
Dzia³anie 2.1 ZPORR
1. Stowarzyszenie Edukacyjne „Salus” z Olsztyna –
„Doskonalenie zawodowe pielêgniarek i po³o¿nych
w zakresie zarz¹dzania us³ugami opieki zdrowotnej”
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
23
2. Okrêgowa Warmiñsko-Mazurska Izba Lekarska
– „Ustawiczne doskonalenie kwalifikacji lekarzy w regionie warmiñsko-mazurskim”
3. Placówka Kszta³cenia Zawodowego z Olsztyna –
„Komputer Twoja Praca”
4. I³awska Izba Gospodarcza – „English i Deutsch z Europejskim Funduszem Spo³ecznym”
5. Olsztyñska Szko³a Biznesu – „Badanie ukrytego potencja³u lokalnego rynku pracy – Potencja³ plus”
6. Techpal sp.z.o.o z Olsztyna – „Standardy europejskie
w informatyce”
7. Consultor sp.zo.o z Lublina – „e-spo³eczeñstwo”
8. Perfekt Szko³a Jêzyków Obcych z Olsztyna – „Podnoszenie kwalifikacji jêzykowych kadr s³u¿by zdrowia
w powiecie oleckim i e³ckim”
9. Centrum Szkoleniowe Lucyna Iwona Strzelecka
z Olsztyna – „Nowe kwalifikacje”
Przedsiêbiorstwo Handlowo-Us³ugowe Raj-Land
z I³awy – „Z komputerem na TY – kurs komputerowy dla
pracowników Ma³ych i Œrednich Przedsiêbiorstw z powiatu
i³awskiego”
10. Przedsiêbiorstwo Handlowo-Us³ugowe Raj-Land
z I³awy – „Z komputerem na TY – kurs komputerowy dla pracowników Ma³ych i Œrednich Przedsiêbiorstw z powiatu i³awskiego”
Dzia³anie 2.3 ZPORR
11. Firma Szkoleniowo-Us³ugowa Spawalnictwo-Instalatorstwo Mieczys³aw Czajkowski z I³awy –
„Nowa jakoœæ na wsi”
Dzia³ania 1.2 b SPO RZL
12. Centrum Szkoleniowe Lucyna Iwona Strzelecka
z Olsztyna – „Start zawodowy m³odzie¿y”
13. Olsztyñska Szko³a Biznesu – „Kariera webmastera„
Dzia³ania 1.3 b SPO RZL
14. Dzia³dowska Agencja Rozwoju S.A. – „ZnajdŸ miejsce dla siebie”
15. Olsztyñska Szko³a Biznesu – „Nadzieje Mazur”
16. Miejski Oœrodek Pomocy Spo³ecznej – Inicjatywa
na rzecz przeciwdzia³ania bezrobociu „Twoja szansa”
Œredni czas trwania wymienionych projektów to 1–1,5
roku, a liczba beneficjentów ostatecznych (uczestników)
objêtych wsparciem wyniesie w sumie ponad 2 500 osób.
Wiêcej informacji na temat poszczególnych projektów
mo¿na znaleŸæ na na naszej stronie www.up.gov.pl/efs.
Podsumowuj¹c rok 2004 nale¿y stwierdziæ, ¿e by³ to
okres niezwykle pracowity i obok licznych problemów
g³ównie tych natury formalno-prawnej, zw³aszcza bardzo
póŸnego przygotowania aktów prawnych bêd¹cych podstaw¹ dla dzia³añ zaplanowanych na pierwszy okres programowania, oraz problemów z interpretacj¹ nowych przepisów, dostarczy³ naszym pracownikom, szczególnie m³odej kadrze, du¿o wra¿eñ i emocji. Nale¿y s¹dziæ, ¿e rok
bie¿¹cy bêdzie równie pracowity. Co prawda konkurs do
dzia³añ ZPORR (2.1, 2.3 i 2.4) og³osiliœmy ju¿ 18 lutego,
ale œrodki finansowe dostêpne dla beneficjentów w roku
2005 s¹ ponad dwukrotnie wy¿sze i wynosz¹ ok.
43 800 000 z³. Nale¿y pamiêtaæ równie¿ o tym, i¿ rozpoczê³y siê przygotowania do nastêpnego okresu programowania. Wojewódzki Urz¹d Pracy w Olsztynie, bogatszy
o doœwiadczenia zdobywane teraz, z ca³¹ pewnoœci¹ bêdzie aktywnie uczestniczy³ w procesie przygotowywania
dokumentów programowych na okres 2007–2013.
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
24
FUNDUSZE
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPO£ECZNY
G³ównym celem Europejskiego Funduszu Spo³ecznego
jest walka z bezrobociem w krajach cz³onkowskich. Z jego
œrodków jest wspó³finansowana pomoc dla ró¿nych regionów i grup spo³ecznych w tym w szczególnoœci dla pracowników zagro¿onych bezrobociem d³ugoterminowym oraz dla
ludzi m³odych wchodz¹cych na rynek pracy.
Pomoc obejmuje inicjatywy w dziedzinach:
• organizacji szkoleñ rozwijaj¹cych umiejêtnoœci zawodowe
zwiêkszaj¹ce mo¿liwoœci pracowników na rynku pracy,
• ulepszania systemów powszechnego kszta³cenia oraz dostosowywania ich do zapotrzebowania na rynku pracy,
• kszta³cenia kadr, ekspertów i personelu dydaktycznego,
• wspierania poœrednictwa pracy, doradztwa i informacji
zawodowej,
• wspierania tworzenia nowych miejsc pracy, w szczególnoœci zatrudnienia w sektorze ma³ych i œrednich
przedsiêbiorstw,
• wyrównywania szans kobiet i mê¿czyzn na rynku pracy, walkê z dyskryminacj¹ zawodow¹, pracy na rzecz
grup defaworyzowanych, badañ naukowych, promocji
nowych technologii, pomocy technicznej.
Europejski Fundusz Spo³eczny wspó³finansuje w Polsce:
1. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów
Ludzkich,
2. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego.
EFS za granic¹
Prezentowane projekty to przyk³ady dzia³añ finansowanych ze œrodków Europejskiego Funduszu Spo³ecznego
w krajach cz³onkowskich UE. Zastosowane w nich rozwi¹zania mo¿na wykorzystaæ w projektach realizowanych
w Polsce, uwzglêdniaj¹c krajowe uwarunkowania spo³eczno-gospodarcze oraz zapisy polskich dokumentów programowych SPO RZL. Informacje o projektach uzyskano
z ró¿nych Ÿróde³ m.in. podczas wyjazdów studyjnych do krajów cz³onkowskich UE lub w ramach spotkañ szkoleniowych, prowadzonych przez zagranicznych ekspertów.
Projekt na rzecz rozwoju instytucji i instrumentów rynku pracy.
BREAKER FINLANDIA
Centralna instytucja rynku pracy w Finlandii
Odbiorcy projektu: pracownicy urzêdów pracy, w tym
kierownictwo oraz pracownicy obs³uguj¹cy klientów.
Poœrednimi odbiorcami projektu byli klienci urzêdów
pracy (zarówno pracodawcy jak i osoby poszukuj¹ce pracy) oraz partnerzy urzêdów pracy.
Cele projektu:
• rozwój umiejêtnoœci pracowników w zakresie pracy
z klientami i komunikowania siê,
• rozwój kompetencji dot. funkcjonowania lokalnych rynku pracy,
• uwzglêdnienie lokalnych uwarunkowañ w programie
szkoleñ dla pracowników.
Czas trwania projektu: 1 rok.
Czas trwania programu szkoleniowego: przeciêtnie 10 dni.
Projekt zak³ada³ przeprowadzenie szkoleñ w œrodowiskach pracy (oszczêdnoœæ czasu uczestników na dojazdy) oraz korzystanie z us³ug zewnêtrznych trenerów, konsultantów.
W ramach upowszechniania najlepszych praktyk dla
przeszkolonych pracowników zosta³y zorganizowane fora
oraz seminaria, zapewniaj¹ce wymianê doœwiadczeñ, dokonanie analizy porównawczej.
Rezultaty i wnioski
Przeszkolonych zosta³o 100 pracowników urzêdów
pracy, nawi¹zano wspó³pracê pomiêdzy ró¿nymi urzêdami pracy. Projekt wpisywa³ siê w program reorganizacji struktury us³ug publicznych s³u¿b zatrudnienia maj¹cej na celu rozdzielenie us³ug realizowanych przez
urzêdy pracy na dwie grupy:us³ugi realizowane przez
biura poœrednictwa pracy bêd¹ce miejscem spotkania
popytu i poda¿y pracy us³ugi skoncentrowane na zwalczaniu bezrobocia i przeciwdzia³aniu wykluczeniu spo³ecznemu.
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
25
Projekt na rzecz osób zagro¿onych lub dotkniêtych wyklumczeniem spo³ecznym.
KOLEJKA TURYSTYCZNA
W KRAJU KATARÓW/FRANCJA
Organizacja pozarz¹dowa,
samorz¹dy wszystkich szczebli, w³adze rz¹dowe
Odbiorcami projektu by³y osoby pozostaj¹ce bez pracy przez okres d³u¿szy ni¿ 3 lata, posiadaj¹ce kwalifikacje
lub doœwiadczenie zawodowe w zawodach: elektryk, œlusarz, spawacz, stolarz, maszynista itp.
Cel projektu:
Odnowienie wagonów i lokomotywy oraz trasy przejazdu kolejki turystycznej w Kraju Katarów przez uczestników projektu, a nastêpnie zatrudnienie tych osób przy
eksploatacji kolejki.
Uczestnicy projektu pracowali przy odnowieniu starych wagonów i lokomotywy (wycofanych z eksploatacji) oraz dostosowaniu trasy przejazdu do potrzeb turystycznych. W tym celu przeszli odpowiednie przeszkolenie zawodowe obejmuj¹ce tak¿e przygotowanie do pe³nienia funkcji zwi¹zanych z przyjmowaniem grup turystów
po zakoñczeniu odnowy taboru i trasy przejazdu rozpoczê³a siê faza eksploatacji kolejki do celów turystycznych.
Rezultaty projektu:
Wszystkie osoby pracuj¹ce przy odnowie kolejki znalaz³y zatrudnienie przy jej obs³udze (14 osób).
Wiêcej o projektach EFS na stronie: www.efs.gov.pl
oraz www.euro-ngo.org.pl
Ÿród³o: www.efs.gov.pl
ROZSTRZYGNIÊCIE KONKURSU
DZIA£AJ LOKALNIE IV
Fundusz Rozwoju Spolecznego „Nad Symsar¹” z Lidzbarka Warm. dofinansowa³ nastêpuj¹ce projekty:
1. Centrum Edukacji Doros³ych z Braniewa i projekt „Gotowi do zmian i wspó³pracy” – 7 490,00 z³
2. Stowarzyszenie Pomocy Spo³ecznej „Socjal”, Braniewo „G³owa do góry” – 3 503,00 z³
3. Nieformalna Grupa M³odzie¿y „Klub Smoka”, „Bisztynek”, „Pi¹ty Element” – 4 260,00 z³
4. Oœrodek Kultury i Aktywnoœci Lokalnej, Bisztynek, „Toffini show czyli cyrkowy koktajl warsztatowy”, zapoznanie z tajnikami sztuki cyrkowej, stworzenie sta³ej grupy cyrkowej, anga¿uj¹cej m³odzie¿ – 7 260,00 z³
5. Klub M³odzie¿owy „Baza” / Miejski Dom Kultury Orneta, „Odkrywcy przesz³oœci”, Pobudzenie aktywnoœci m³odzie¿y na rzecz lokalnego œrodowiska, poszukiwania cennych zabytków i innych œladów przesz³oœci – 3 154,50 z³
6. Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Osobom Niepe³nosprawnym, Orneta, „G jak garncartswo, czyli pozwólcie
mi tworzyæ” – 6 700,00 z³
7. Zarz¹d Rejonowy Polskiego Czerwonego Krzy¿a, Bartoszyce, „My te¿ mo¿emy pomagaæ” – 2 270,00 z³
8. Stowarzyszenie Osób Niepe³nosprawnych „Promyk”, Lidzbark Warm. – „Dostrzec piêkno” – 4 500,00 z³
9. Centrum Edukacji. Lidzbark Warm., „Cegie³ki umiejêtnoœci” – 4 204,50 z³
10. Stowarzyszenie Mi³oœników Ziemi Wielbarskiej, Wielbark, „Nie jestem sam” – 2 510,00 z³
Razem: 45 852,00 z³
Fundacja Elbl¹g przyzna³a 9 grantów.
Lista dofinansowanych organizacji:
1. Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „Anio³owo” – „Wspólnie pracujemy, wspólnie bawimy dla naszej historii, naszej
wsi i jej mieszkañców” – 8 000,00 z³
2. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Szko³y – Gronowo Górne – „Dobre przygotowanie zawodowe – szans¹
na rynku pracy” – 5 000,00 z³
3. Towarzystwo Przyjació³ Wsi Jagodnik – „Spotkanie ze strachem polnym” – 3 000,00 z³
4. Szko³a Podstawowa w Milejewie/Stowarzyszenie dla Milejewa „Pogezania” – w trakcie rejestracji – „Czas
mi³o p³ynie w gromadzie i rodzinie” – 6 000,00 z³
5. Klub Sportowy „Polonia” w Pas³êku/Œwietlica œrodowiskowa „Pomost” – „Program informatyczno-edukacyjny” – 2 000,00 z³
6. Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Godkowo „Odnowa” – „Cudze chwalimy – swego nie znamy” – 4 500,00 z³
7. Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Gminne Zrzeszenie Ludowe Zespo³y sportowe w Rychlikach – „Czyñmy
dobro wokó³ nas, by nie przespaæ dobrych szans” – 7 000,00 z³
8. Stowarzyszenie Mi³oœników Suchacza i Okolicy – „Festyn Rodzinny” – 3 350,00 z³
9. Klub JeŸdziecki „Rzeczna” – „Rzeczna ma Recz spowolnienia œwiata” – 7 000,00 z³
Razem: 45 850,00 z³
PROGRAM DZIA£AJ LOKALNIE IV JEST FINANSOWANY PRZEZ POLSKO-AMERYKAÑSK¥ FUNDACJÊ WOLNOŒÆ
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
26
REPORTA¯
NA ROSzEFS-y CZAS
Joanna ¯ond³owska
17 lutego 2005 w Elbl¹gu zainaugurowa³ swoj¹ dzia³alnoœæ Regionalny Oœrodek Szkoleniowy
Europejskiego Funduszu Spo³ecznego.
Od lutego do paŸdziernika bêdzie mo¿na skorzystaæ z bezp³atnych szkoleñ w ramach program
„Budowa sieci Regionalnych Oœrodków Szkoleniowych Europejskiego Funduszu Spo³ecznego
(ROSzEFS)”, który jest finansowany ze œrodków programu Phare 2002 Rozwój umiejêtnoœci zarz¹dzania Europejskim Funduszem Spo³ecznym oraz œrodków bud¿etowych. Program wdra¿a Polska
Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci wraz z Fundacj¹ Fundusz Wspó³pracy, dzia³aj¹c pod nadzorem Pe³nomocnika ds. Realizacji Programu (PAO) w Urzêdzie Komitetu Integracji Europejskiej.
Celem ROSzEFS jest
zwiêkszenie umiejêtnoœci
warmiñsko-mazurskich podmiotów dzia³aj¹cych w obszarze rozwoju zasobów
ludzkich (m.in. publiczne s³u¿by zatrudnienia, OHP, instytucje szkoleniowe, organizacje pozarz¹dowe, jednostki
samorz¹du terytorialnego,
itp.) do wdra¿ania projektów
wspó³finansowanych z Europejskiego Funduszu Spo³ecznego poprzez promocjê, animacjê i inspiracjê, oraz bezpoœredni¹ pomoc w postaci nieodp³atnych us³ug informacyjnych, doradczych i szkoleniowych.
W uroczystym otwarciu ROSzEFS w Elbl¹gu udzia³
wziêli przedstawiciele starostw powiatowych, organizacji
z województwa, samorz¹dów lokalnych i urzêdów pracy.
W konferencji uczestniczy³a tak¿e Wies³awa Przybysz,
dyrektor Regionalnego Oœrodka Polityki Spo³ecznej Urzêdu
Marsza³kowskiego Województwa Warmiñsko-Mazurskiego,
która o mówi³a dzia³ania samorz¹dów i organizacji pozarz¹dowych na rzecz tworzenia projektów w zakresie aktywizacji œrodowisk zagro¿onych marginalizacj¹ spo³eczn¹. Przybysz mowi³a równie¿ o cennych inicjatywach, jakimi s¹ Centra i Kluby Integracji Spo³ecznej. Ca³y czas zaznaczaj¹c tak¿e potrzebê kierowania siê zasadami partnerstwa przy tworzeniu projektów maj¹cych pomóc spo³ecznoœci lokalnej.
Wies³aw Dro¿yñski,
wicedyrektor ds. Poœrednictwa Zawodowego Wojewódzkiego Urzêdu Pracy
w Olsztynie powiedzia³
o przygotowaniach województwa warmiñsko-mazurskiego do korzystania ze
œrodków EFS. W tym roku
Wojewódzki Urz¹d Pracy
w Olsztynie ma do rozdysponowania 15 mln z³otych na
Dzia³ania SPO RZL – 1.2
Perspektywy dla m³odzie¿y i 13 mln na Dzia³anie 1.3 Przeciwdzia³anie i zwalczanie bezrobocia. (72% to wk³ad EFS).
Z myœl¹ o przysz³ych beneficjentach EFS, w WUP-ie
dzia³a Punkt Informacyjny EFS. W tym roku WUP planuje
równie¿ przeprowadziæ 20 szkoleñ z zakresu tego funduszu.
Od lewej:
Anna Goj³o – animator
i El¿bieta Kamiñska – koordynator ROSzEFS
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
27
Tematykê szkoleñ przybli¿y³a Ma³gorzata Samusjew
akredytowany trener KOSzEFS, która razem z Bart³omiejem G³uszakiem dbaæ bêd¹ o to, by przyszli beneficjenci EFS byli dobrze przygotowania do aplikowania
o œrodki na swoje inicjatywy.
Anna Goj³o i S³awomir Pszenny – animatorzy ROSzEFS
Akredytowany trener KOSzEFS – Ma³gorzata Samusjew
Oprócz szkoleñ dzia³ania ROSzEFS-u uzupe³niane s¹
o bezpoœrednie konsultacje i poradnictwo, tym zajmuj¹ siê
animatorzy. Anna Goj³o i S³awomir Pszenny zachêcali
do wykorzystania mo¿liwoœci kontaktu – szczególnie ju¿
po szkoleniach, kiedy to pojawi¹ siê pierwsze projekty.
Ofertê szkoleniow¹ przedstawi³a El¿bieta Kamiñska
– koordynator.
Istotn¹ spraw¹, która poruszana by³a na konferencji
chyba przez wszystkich zabieraj¹cych g³os goœci, by³o to,
¿e nie nale¿y siê zra¿aæ ani wycofywaæ z pisania projektów w sytuacji, kiedy nie przyznaj¹ nam œrodków za pierwszym razem. Trzeba próbowaæ, uczyæ siê na w³asnych
b³êdach i doskonaliæ umiejêtnoœci, to gwarantuje sukces.
Realizatorem ROSzEFS jest Elbl¹skie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarz¹dowych we wspó³pracy z Fundacj¹ Rozwoju Spo³ecznego „Nad Symsar¹” w Lidzbarku Warmiñskim. Drugi ROSzEFS
w województwie warmiñsko-mazurskim znajduje siê w Nidzicy. Jak poinformowa³ Piotr Piechota z PARP-u w warmiñsko-mazurskiem powstaæ ma jeszcze trzeci oœrodek
szkoleniowy Europejskiego Funduszu Spo³ecznego.
ROSzEFS w Elbl¹gu obs³uguje powiaty: bartoszycki,
braniewski, dzia³dowski, elbl¹ski grodzki miejski, i³awski, kê-
od lewej Dariusz Ignatowicz - przew. Rady Elblaskich Organizacji
Pozarz¹dowych, S³awomir Przenny, Bart³omiej G³uszak - akredytowany trener KOSzEFS
Od lewej:
Arkadiusz Jachimowicz – dyrektor ESWIP,
Wies³awa Przybysz – dyrektor Regionalnego Oœrodka Polityki Spo³ecznej Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Warmiñsko-Mazurskiego,
Piotr Piechota – PARP
trzyñski, lidzbarski, nowomiejski, olsztyñski ziemski i grodzki, ostródzki.
(Szczegó³owe informacje na temat szkoleñ na stronie
www.wim.ngo.pl – zak³adka ROSzEFS)
Pozosta³e powiatu obs³uguje ROSzEFS w Nidzicy prowadzony przez Nidzick¹ Fundacjê Rozwoju NIDA.
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
28
PROJEKTY
POMÓ¯MY SOBIE WZAJEMNIE!
Joanna ¯ond³owska
Celem projektu „Pomó¿my sobie wzajemnie”, który Regionalny Oœrodek Wspierania Organizacji Pozarz¹dowych/Elbl¹skie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarz¹dowych finansowanego ze œrodków Small Embassy Projects Programme (Matra/KAP) realizuj¹ od paŸdziernika
zesz³ego roku jest rozwój sektora pozarz¹dowego, podniesienie jakoœci i profesjonalizacja
dzia³añ NGOs w Olsztynie i powiecie olsztyñskim, czyli wszystko to, czego nigdy za du¿o…
Dzia³ania podjête w ramach realizacji projektu realizowane s¹ wielotorowo i chyba to jest w nim najcenniejsze.
Zmierzaj¹ one do podwy¿szenia poziomu wiedzy pracowników NGO powiatu Olsztyñskiego z zakresu zarz¹dzania NGO, mo¿liwoœci pozyskiwania funduszy pomocowych
na dzia³alnoœæ NGO, zarz¹dzania finansami w NGO, podstaw prawnych dzia³alnoœci NGO. Projekt ma równie¿
rozwin¹æ b¹dŸ wykszta³ciæ praktyczne umiejêtnoœci dotycz¹ce wykorzystywania technologii informatycznych i komunikacyjnych, tworzenia projektów i wype³niania wniosków grantowych, poszukiwania partnerów do wspólnej
realizacji przedsiêwziêæ, poniewa¿ tylko kompleksowe
przygotowanie daje organizacji szanse powodzenia.
W projekcie k³adziony jest tak¿e nacisk na upowszechnienie informacji na temat inicjatyw pozarz¹dowych podejmowanych w powiecie, zalet partnerstwa i szeroko
rozumianej wspó³pracy pomiêdzy NGO i podmiotami innych sektorów przy realizacji projektów tzw. dobrych praktyk w sektorze NGO oraz organizacji pozarz¹dowych dzia³aj¹cych w mieœcie i powiecie. Dziêki tym dzia³aniom organizacje poznaj¹ siê wzajemnie i byæ mo¿e pozyskaj¹
w przysz³oœci partnera do swojej inicjatywy.
Szkolenia
Organizacje i ich przedstawiciele mog¹ korzystaæ ze
szkoleñ, przy czym tematyka szkoleñ dobrana zosta³a nieprzypadkowo. Podczas doboru wziêto pod uwagê specyfikê potrzeb NGO w powiecie olsztyñskim i Olsztynie oraz
zapotrzebowanie jakie wyrazi³y NGO powiatu olsztyñskiego podczas przeprowadzonego wywiadu bezpoœredniego.
Tematyka szkoleñ bêdzie nastêpuj¹ca:
Tworzenie projektów
– Ÿród³a finansowania,
– uwarunkowania sponsora,
–
–
–
–
–
–
opis problemu,
opis celu
metody/dzia³ania
harmonogram
ewaluacja
konstruowanie bud¿etu
Fundusze strukturalne – nowe mo¿liwoœci dla NGO
– polityka regionalna UE
– fundusze strukturalne i inicjatywy wspólnotowe
– Europejski Fundusz Spo³eczny
– NPR, Sektorowe Programy Operacyjne
– wniosek aplikacyjny do EFS
– partnerstwo w tworzeniu projektów
Funkcjonowanie organizacji pozarz¹dowych
w œwietle Ustawy o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego
i wolontariacie
– podstawowe za³o¿enia ustawy
– mechanizm i zasady wspó³pracy z samorz¹dem
– roczne programy wspó³pracy
– status organizacji po¿ytku publicznego
– zatrudnianie wolontariuszy
Wolontariat – praca z wolontariuszami
– definicja i rodzaje wolontariatu
– rekrutacja wolontariuszy
– motywowanie i nagradzanie wolontariuszy
– aspekty prawne wolontariatu
– budowanie programu pracy dla wolontariuszy
Budowanie partnerstwa podstawowymi filarami
dzia³alnoœci NGO
– integracja sektora pozarz¹dowego
– rady, koalicje, federacje, sieci
– budowanie zespo³u organizacji
– Ÿród³a finansowania porozumieñ organizacji
– praca z partnerem zagranicznym
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
29
Tematyka dowolna ustalona wg potrzeb odbiorców.
Jeœli podczas szkoleñ pojawi siê potrzeba dodatkowych
spotkañ np. z zakresu ksiêgowoœci, rozliczania projektów,
pracy z mediami zostan¹ one zorganizowane.
Informacja i poradnictwo
Organizacje posiadaj¹ce konta e-mailowe mog¹ liczyæ
na otrzymywanie informacji o wa¿nych dla sektorach
wydarzeniach, informacje bêd¹ zamieszczane równie¿
w serwisie organizacji pozarz¹dowych województwa warmiñsko-mazurskiego www.wim.ngo.pl.
O terminach szkoleñ, konferencji, spotkañ, aktualnie
dostêpnych Ÿród³ach finansowania NGO, zmianach prawnych dotycz¹cych dzia³alnoœci NGO i o przedsiêwziêciach
organizacji olsztyñskich bêdzie mo¿na dowiedzieæ siê równie¿ mediów lokalnych (Radio Olsztyn, Gazeta Olsztyñska, Telewizja Olsztyn, TVP 3) i bezpoœrednio w oœrodku
w Olsztynie przy ul. Kopernika 13.
Poradnictwo
W oœrodku prowadzone s¹ systematyczne porady z dziedzin, które najczêœciej dostarczaj¹ problemów pracownikom NGO. Dy¿ury ekspertów odbywaj¹ siê raz w tygodniu przez dwie godziny. Aby skorzystaæ z konsultacji nale¿y najpierw umówiæ siê telefonicznie: (89) 523 73 45
Przedstawiciele organizacji pozarz¹dowych mog¹ zasiêgn¹æ porady z zakresu:
ksiêgowoœci – rozliczanie dotacji, monta¿ finansowy, konstruowanie bud¿etu, rozliczanie podatku VAT, relacje
z Urzêdem Skarbowym i ZUS-em
prawa – zak³adanie stowarzyszeñ i fundacji, instytucji po¿ytku publicznego, woluntariatu,
fundrisingu – pozyskiwanie funduszy na inicjatywy pozarz¹dowe, budowanie partnerstwa w celu wspólnej realizacji projektów
Spotkania informacyjne w oœrodku
Raz w miesi¹cu w oœrodku odbywaj¹ siê spotkanie informacyjne dla wszystkich chêtnych dotycz¹ce aktualnie
dostêpnych Ÿróde³ finansowania projektów, konkursów
grantowych krajowych i zagranicznych, funduszy pomocowych UE. O tym kiedy bêdzie mia³o miejsce spotkanie
przeczytaæ mo¿na na stronie www.wim.ngo.pl , Urzêdzie
Marsza³kowskim, Urzêdzie Wojewódzkim i Urzêdzie Miasta w biurach zajmuj¹cych siê wspó³prac¹ z NGO, lokalnych mediach.
Strona internetowa
Na stronie internetowej www.wim.ngo.pl zamieszczane s¹ informacje dotycz¹ce funkcjonowania sektora po-
zarz¹dowego w powiecie olsztyñskim. Dotychczas na
powy¿szej stronie zamieszczane by³y ogólne informacje
dotycz¹ce sektora w województwie Warmiñsko-mazurskim,w ramach projektu pracownik ROWOP w Olsztynie œledz¹cy wydarzenia w sektorze NGO w powiecie
olsztyñskim bêdzie systematycznie umieszcza³ na stronie
informacje z zakresu szkoleñ, inicjatyw podejmowanych
przez organizacje funkcjonuj¹ce w powiecie. Na stronie
prezentowane bêd¹ tak¿e sylwetki organizacji.
Udostêpnienie zasobów informacyjnych
W oœrodku stworzona zostanie w jednej z sal czytelnia
internetowa oraz biblioteka. Wszyscy zainteresowani bêd¹
mogli codziennie przez piêæ dni w tygodniu od godziny 8.00
do 16.00 skorzystaæ z Internetu samodzielnie lub przy pomocy pracownika oœrodka. Osoby zainteresowane bêd¹
mog³y skorzystaæ z ksi¹¿ek w oœrodku w bibliotece lub te¿
wypo¿yczyæ ksi¹¿kê. Biblioteka bêdzie systematycznie
poszerzana. Pozycje dotycz¹ nastêpuj¹cych zakresów tematycznych: podstawy prawne funkcjonowania NGO,
UE, pozyskiwanie funduszy pomocowych, ekonomia NGO,
wolontariat, sektor NGO w Polsce i na œwiecie, administracja publiczna, zarz¹dzanie, biznes, us³ugi dla NGO.
Materia³y informacyjne
Osoby odwiedzaj¹ce oœrodek mog¹ zawsze korzystaæ
z materia³ów informacyjnych (specjalny numer czasopisma „Pozarz¹dowiec” i publikacja multimedialna) opracowanych i przygotowanych pod k¹tem potrzeb i specyfiki sektora NGO powiatu olsztyñskiego.
Powy¿sze materia³y informacyjne udostêpniane s¹
wszystkim zainteresowanym bezp³atnie.
Materia³yinformacyjne: Czasopisma i publikacje multimedialnej zostan¹ rozes³ane poczt¹ do organizacji pozarz¹dowych powiatu oraz jednostek samorz¹du terytorialnego i administracji pañstwowej a tak¿e instytucji edukacyjnych i naukowych.
Wszystkie organizacje zainteresowane ofert¹ szkoleniow¹ czy poradnicz¹ mog¹ zg³aszaæ siê do oœrodka
w Olsztynie.
Adres:
Regionalny Oœrodek Wspierania
Organizacji Pozarz¹dowych w Olsztynie
ul. Kopernika 13
tel: (89) 523 73 45
Anna Goj³o
e-mail: [email protected]
[email protected]
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
30
SYLWETKI
W ramach projektu „Pomó¿my sobie wzajemnie”, finansowanego ze œrodków Small Embassy
Projects Programme MANTRA/KAP, realizowanego przez Regionalny Oœrodek Wspierania
Organizacji Pozarz¹dowych wspierane s¹ organizacje z Olsztyna i okolic,
jest to zatem dobra okazja, aby przybli¿yæ niektóre z nich.
Olsztyñskie Towarzystwo
„AMAZONKI” (opp)
W Polsce zacz¹tkiem przysz³ych klubów by³y pomys³y
kilku warszawskich pañ po amputacji piersi, które w 1982 r.
zaczê³y prowadziæ dzia³alnoœæ towarzysko-samopomocow¹
myœl¹c o rozszerzeniu swego oddzia³ywania na liczniejszy
kr¹g kobiet. Trafi³y na podatny grunt, znalaz³y wiele chêtnych i swym entuzjazmem zarazi³y doktor Krystynê Mika,
pierwsz¹ kierowniczkê powsta³ego w 1985 r. Zak³adu Rehabilitacji Centrum Onkologii w Warszawie, która przyczyni³a siê do utworzenia w 1987 r. pierwszego Klubu Kobiet
po Mastektomii „Amazonki”.
W nied³ugim czasie ruch amazonek ogarn¹³ swym zasiêgiem wiêkszoœæ kraju.
W 1992 r. Olsztyñski Klub by³ ju¿ jedenasty. Dziœ w federacji Polskich Klubów Kobiet po Mastektomii zrzeszonych
jest oko³o 150 organizacji.
Na Warmii i Mazurach dzia³a ju¿ 10 stowarzyszeñ i powstaj¹ nastêpne.
– to i ja mogê wyjœæ z tej opresji ca³o. Dlatego praca odpowiednio przeszkolonych, bêd¹cych kilka lat po operacji,
amazonek-ochotniczek jest tak wa¿na w onkologii.
Olsztyñskie amazonki sta³y siê na tyle sprawne, ¿e
w poszczególnych latach bra³y udzia³ w organizowanych
centralnie ogólnopolskich spartakiadach kobiet po mastektomii. Zdobywa³y dyplomy, nagrody, puchary i „przywozi³y” wiele ciekawych wra¿eñ i doœwiadczeñ, którymi dzieli³y siê z kole¿ankami.
Olsztyñskie „Amazonki” staraj¹ siê zapewniæ uczestniczkom ciekawe prelekcje, seanse relaksacyjne, porady
lekarzy, naukowców oraz pokazy praktyczne: protez, gorsetów, bielizny, kosmetyków itp.
Bardzo wa¿ne w kontaktach z kobietami po mastektomii s¹ pe³nione od poniedzia³ku do pi¹tku dy¿ury w Klubie. Ka¿da zainteresowana osoba mo¿e uzyskaæ odpowiedni¹ informacjê, poradê i wsparcie.
Towarzystwo we wspó³pracy z onkologami wyda³o
tak¿e publikacjê „Zd¹¿yæ przed rakiem” – kompleksowo
ujmuj¹c¹ zagadnienia wszelkich chorób nowotworowych.
Olsztyñskie Towarzystwo „Amazonki”
Al. Wojska Polskiego 37, pok. 10
tel.(89) 539 82 89
www.free.ngo.pl/amazonki-olsztyn
Stowarzyszenie Wspierania Aktywnoœci Twórczej
„OKNO”
Z chwil¹ ustalenia statutu i zarejestrowania Klubu w S¹dzie pod nazw¹ Olsztyñskie Towarzystwo „Amazonki”, przyst¹pi³yœmy do realizacji najwa¿niejszych zadañ.
Najpilniejszym by³o powo³anie sekcji ochotniczek odwiedzaj¹cych pacjentki w szpitalu przed i po operacji piersi.
Bardzo wa¿ne jest, ¿eby do ³ó¿ka pacjentki przysz³a kobieta, która sama przesz³a przez to piek³o, a mimo to normalnie
funkcjonuje d³ugie lata i stara siê przekazaæ swoje doœwiadczenie chorym. Wstêpuje wówczas nadzieja: – jej siê uda³o
Stowarzyszenie Wspierania Aktywnoœci Twórczej
„OKNO” zosta³o w 2003 roku w Olsztynie. Mimo, ¿e jest
to stosunkowo nowe stowarzyszenie to w tak krótkim uda³o
siê zrealizowaæ wiele cennych inicjatyw.
Stowarzyszenia dzia³a na rzecz twórczoœci nieprofesjonalnej, promocji i popierania dzia³añ przyczyniaj¹cych siê do
upowszechniania twórczoœci nieprofesjonalnej w spo³eczeñstwie, inicjowania i rozwijania aktywnoœci twórczej i spo³ecznej wœród dzieci i m³odzie¿y, propaguje nowatorskie idee
na rzecz polepszenia warunków ¿ycia w œrodowiskach zaniedbanych, inicjuje aktywnoœæ spo³ecznoœci lokalnych i partycypuje w procesie ich rozwoju, promuje aktywne uczestnictwo w kulturze. „Okno” organizuje festyny rodzinne,warsz-
ELBL¥SKIE STOWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH
31
taty: „Przygoda z kolorem i przestrzeni¹”, „Twórcza zabawa w teatr” happeningi artystyczne, festiwale m.in. Olsztyñski Festiwal Teatrów Dzieciêcych pt. „Skarby Króla Jezior” w 2004 roku, w którym wziê³o udzia³ prawie 300
osób z 17 zespo³ów teatralnych z olsztyñskich placówek kulturalnych, opiekuñczych i szkó³ podstawowych. Jedn¹ z inicjatyw jest Rozwojowo-Rozrywkowy Festiwal dla Kobiet PROGRESSteron , któr¹ OKNO przygotowa³o z Dojrzewalni¹ Ró¿, Oœrodkiem Rozwoju Osobistego Kobiet.
Na wiosenny PROGRESSteron sk³adaj¹ siê m. in.:
warsztaty: psychologiczne – dotycz¹ce poczucia w³asnej
wartoœci, odnajdywania pasji, akceptacji cia³a i seksualnoœci, komunikacji; muzyczne, plastyczne, taneczne, pracy z cia³em, jogi, tai chi; wyk³ady – poœwiêcone ró¿nym
aspektom kobiecoœci, relacjom, szukaniu pracy, zdrowiu.
Imprezy towarzysz¹ce – przegl¹d kobiecych filmów offowych, wystawy, kiermasze, bezp³atne porady.
Festiwal to czas inspiruj¹cych doœwiadczeñ, swobodnego tañca, twórczych poszukiwañ, d³ugich rozmów i podró¿y
w g³¹b siebie. PROGRESSteron ma zainspirowaæ kobiety
do rozwoju we wszystkich obszarach ¿ycia, aby by³ przestrzeni¹ do spotkania kobiet z kobietami, do odkrywania oraz
wzbogacania swojej kobiecoœci. PROGRESSteron
Formu³a Festiwalu daje uczestniczkom szansê zetkniêcia siê i wypróbowania bogactwa sposobów na poznawanie i wyra¿anie siebie w bardzo krótkim czasie.
Stowarzyszenie Wspierania Aktywnoœci Twórczej
„OKNO”
ul. Towarowa 20 b
tel: (89) 533 86 25
www.republika.pl/sokno
„WSPÓLNA EUROPA”
Akademickie Stowarzyszenie Propagatorów Prawa
i Edukacji Europejskiej „Wspólna Europa” powsta³o w 2003
r., skupia g³ównie studentów Wydzia³u Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmiñsko – Mazurskiego w Olsztynie,
a powo³anie go do ¿ycia zbieg³o siê w czasie z ostatnimi,
najistotniejszymi dla Polski negocjacjami przed wejœciem
do Unii Europejskiej. Studenci chcieli dobrze przygotowaæ
siê do ¿ycia w rozszerzonej Unii, umieæ wykorzystaæ szanse, jakie niesie ze sob¹ rozwój Wspólnoty, a tak¿e umieæ
rozpoznawaæ zagro¿enia z tym zwi¹zane.
Na pocz¹tku ich dzia³ania aaga¿owa³y g³ównie spo³ecznoœæ studenck¹ zwi¹zan¹ z wydzia³em i koncentrowa³y siê
wokó³ tworzenia mo¿liwoœci doskonalenie zdobywanej na
uniwersytecie wiedzy i umiejêtnoœci. W ten sposób ukszta³towa³ siê profil Stowarzyszenia „Wspólna Europa”, które
mo¿na okreœliæ jako prawniczo-europejski.
Z biegiem czasu organizacji zaczê³a dzia³aæ w ró¿nych sferach. Obecnie dzia³ania stowarzyszenia zmierzaj¹
do tego, aby po kilku latach pracy w organizacji, jej cz³onek by³ cennym materia³em na pracownika dla administracji publicznej, firmy prywatnej, organizacji rz¹dowej
lub pozarz¹dowej, ró¿nych tworów powsta³ych przy, lub
dziêki Unii Europejskiej, Wraz ze Stowarzyszeniem Ruch
Pomocy Psychologicznej „Integracja” oddzia³ w Krakowie, organizacja zorganizowa³a szkolenia w ramach programu Profesjonalna Organizacja Pozarz¹dowa.
Przyk³adem dzia³añ, jakie „Wspólnota Europa” podejmuje w sferach innych ni¿ prawna jest projekt „Kortowo
– nasza ma³a ojczyzna”. Jego podstawowym za³o¿eniem
jest zmotywowanie ludzi zwi¹zanych z olsztyñskim miasteczkiem akademickim do podjêcia zorganizowanego
wysi³ku na rzecz powiêkszenia ró¿norodnego dorobku tego
najwiêkszego w Polsce studenckiego kapmusu. Projekt
zosta³ zakwalifikowany do œcis³ego fina³u konkursu „Ma³e
ojczyzny – tradycja dla przysz³oœci” zorganizowanego przez
Fundacjê Kultury.
Stowarzyszenie przeprowadzi³o równie¿ cykl spotkañ,
z m³odzie¿¹ z olsztyñskich liceów, dotycz¹cych tematyki
Unii Europejskie. Owocem spotkañ by³o rozbudzenie zainteresowañ t¹ tematyk¹ i przekazanie w sposób obiektywny wiadomoœci o dobrych i z³ych stronach integracji.
Zagadnienia z ró¿nych dziedzin prawa, przede wszystkim
z zakresu prawa europejskiego.
W ramach funkcjonuj¹cego Punktu Porad Prawnych
cz³onkowie stowarzyszenia s³u¿¹ pomoc¹ przedstawicielom organizacji pozarz¹dowych z terenów naszego województwa. Projekt ten to wspólna inicjatywa Elbl¹skiego
Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Pozarz¹dowych
i Stowarzyszenia „Wspólna Europa”. Stowarzyszenie pracuje wraz z kadr¹ naukow¹ oraz w³adzami Wydzia³u Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmiñsko-Mazurskiego nad projektem „Ignorantia Iuris Nocet”. W jego ramach utworzona zostanie Studencka Poradnia Prawna.
Rozpocznie ona dzia³alnoœæ w marcu b.r. we wsi Wipsowo w gminie Barczewo.
Piotr Wojciechowski
tel. 693 296 397
www.weuropa.republika.pl.
[email protected].
ELBL¥SKIE ST OWARZYSZENIE WSPIERANIA INICJATYW POZARZ¥DOWYCH