docplaster na służbę zdrowia, czyli stowarzyszenie „flandria”
download 
Reklamacja Transkrypt
plaster na służbę zdrowia, czyli stowarzyszenie „flandria”
PLASTER NA SŁUŻBĘ ZDROWIA, CZYLI STOWARZYSZENIe „FLANDRIA” Dzięki powstaniu Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy „Flandria” w Inowrocławiu narodził się ruch samopomocowy, ułatwiający dostęp do usług medycznych. W efekcie mieszkańcy już kilku miast mogą łatwo zamówić tanią wizytę u lekarza specjalisty, skorzystać z bezpłatnej opieki pielęgniarskiej dla osób obłożnie chorych, niedrogo wypożyczyć sprzęt medyczny i rehabilitacyjny oraz kupić tańsze leki w aptekach społecznych otwieranych przez stowarzyszenie. PLASTER NA SŁUŻBĘ ZDROWIA, CZYLI STOWARZYSZENIe „FLANDRIA” informacje ogólne nazwa przedsięwzięcia Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy „Flandria” cele/misja Ochrona zdrowia członków stowarzyszenia, zwiększenie dostępności wyspecjalizowanych usług medycznych, deficytowych na terenie działania stowarzyszenia; profesjonalna opieka pielęgniarska i opiekuńcza działalność Prowadzenie własnych usług medycznych – Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej (NZOZ), a także sieci sklepów i wypożyczalni ze sprzętem medycznym i rehabilitacyjnym oraz aptek forma prawna Stowarzyszenie prowadzące działalność gospodarczą, fundacja i NZOZ dane teleadresowe Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy „Flandria” 88-100 Inowrocław, ul. Andrzeja 8 tel./fax: 52-357-47-95 e-mail: [email protected] www.flandria.pl osoba do kontaktu Ineza Skrzypiec-Sikorska – dyrektor stowarzyszenia i NZOZ rozpoczęcie działalności 1997 rok Kontekst/tło/historia Powstanie w 1997 roku Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy „Flandria” miało być remedium na fatalny stan publicznej służby zdrowia: brak lekarzy, w tym specjalistów; brak leków, środków opatrunkowych, sprzętu medycznego i środków na badania; długie kolejki do lekarzy. W szczególnie złej sytuacji znalazły się osoby starsze, niepełnosprawne czy bezrobotne. W Inowrocławiu, gdzie w 1997 roku co trzecia osoba dorosła nie miała pracy, większość mieszkańców skazana była na usługi publicznej służby zdrowia o niskim poziomie. Konieczna była zmiana. W 1994 roku Ineza Skrzypiec-Sikorska, obecna dyrektor „Flandrii”, wówczas ordynator oddziału intensywnej terapii szpitala w Inowrocławiu i przewodnicząca komisji zdrowia w radzie miejskiej, poznała podczas szkolenia zasady działania systemu służby zdrowia w Belgii. Nie ma tam państwowego funduszu zdrowia – systemem obowiązkowych ubezpieczeń zdrowotnych zarządza kilka konkurujących ze sobą stowarzyszeń, których członkami są pacjenci. To oni wybierają władze stowarzyszeń, państwo określa jedynie zakres refundacji usług medycznych, które te organizacje muszą zapewnić. Ineza Skrzypiec-Sikorska poznała podczas szkolenia Jeana Pierre`a Descana, pracownika Międzynarodowego Departamentu Federacji Chrześcijańskich Kas Chorych w Belgii, która m.in. wspiera tworzenie stowarzyszeń ubezpieczeń wzajemnych w Europie, Azji i Afryce. Belgowie pomogli stworzyć i sfinansować (poprzez projekt finansowany przez rząd flamandzki) takie stowarzyszenie w Inowrocławiu. Zamierzeniem założycieli nie była budowa nowego systemu opieki zdrowotnej czy konkurowanie z publiczną służbą zdrowia – chodziło o to, by uzupełnić niewydolny rynek medyczny i zwiększyć dostępność do usług tam, gdzie brakowało specjalistów, a długie kolejki ograniczały leczenie. Był to pierwszy w Polsce model funduszu zdrowotnego i usług dodatkowych. PLASTER NA SŁUŻBĘ ZDROWIA, CZYLI STOWARZYSZENIe „FLANDRIA” Działalność Misją „Flandrii” jest ochrona zdrowia członków stowarzyszenia, zwiększenie dostępności usług medycznych, profesjonalna opieka pielęgniarska i opiekuńcza. Swoją statutową działalność stowarzyszenie realizuje przy wsparciu Fundacji Wzajemnej Pomocy. Członkowie stowarzyszenia „Flandria” (jest ich ok. 9 tysięcy, liczba ta stale się zmienia) płacą składkę 2 zł rocznie. Za 10 zł rocznie mogą też wykupić indywidualną kartę rabatową na: 10% zniżki w aptekach prowadzonych przez organizację oraz jej partnerów, 30% – w prywatnych gabinetach specjalistów współpracujących ze stowarzyszeniem, 15% – w sklepach i wypożyczalniach sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego. Podstawowym źródłem przychodów „Flandrii” jest jej działalność gospodarcza (sklepy ze sprzętem medycznym i rehabilitacyjnym oraz apteki), a także usługi medyczne NZOZ, prowadzonego przez stowarzyszenie w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ). klepy i wypożyczalnie sprzętu medyczneS go i rehabilitacyjnego – są zlokalizowane w Inowrocławiu oraz w filiach stowarzyszenia „Flandria”, działających w Toruniu, Bydgoszczy, Włocławku, Poznaniu i Gdyni (o zakładaniu filii piszemy poniżej). Aktualnie sklepy działają w ramach stowarzyszenia, jednak wkrótce zostaną przeniesione do spółdzielni europejskiej (członkowie wyrazili zgodę na przeniesienie majątku). pteki stowarzyszenia „Flandria” wchodzą A w skład Europejskiej Unii Aptek Socjalnych (European Union of the Social Pharmacies EUSP, www.eurosocialpharma.org). Starają się zapewnić dostęp do leków jak najszerszej grupie pacjentów, kładą też nacisk na wszechstronną opiekę zdrowotną – poza dystrybucją leków prowadzą poradnictwo farmaceutyczne, udzielając pacjentom informacji na temat działania preparatów czy tłumacząc efekty ich zażywania. iepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej N – został utworzony w 1999 roku. Oferuje usługi medyczne, których brakuje na danym terenie. W przychodni zakładu przyjmują lekarze różnych specjalności, pielęgniarki, rehabilitant, a także stomatolodzy (do 2009 roku). NZOZ podpisuje kontrakt na usługi medyczne z NFZ po spełnieniu określonych wymogów – NZOZ musi dysponować kadrą lekarzy, sprzętem, powierzchnią lokalową, a także wykazać, że na danym terenie nie ma określonego specjalisty i konieczne jest wypełnienie tej luki. Jeśli NFZ nie podpisze w danym roku kontraktu, stowarzyszenie proponuje lekarzom prowadzącym prywatną praktykę, by przyjmowali członków stowarzyszenia, ale ze zniżką za wizytę. Korzyści mają obie strony: lekarze – ponieważ przyjmują więcej pacjentów, powiększając swój dochód; członkowie stowarzyszenia – ponieważ mają łatwy i tańszy dostęp do wyspecjalizowanych usług medycznych, na które w innych warunkach nie mogliby sobie pozwolić. Wykupienie karty rabatowej uprawniającej do 30% zniżki daje możliwość skorzystania z niej u lekarzy następujących specjalności: dermatolog, fizjoterapeuta, rehabilitant, kardiolog, chirurg, ginekolog, laryngolog, reumatolog, okulista, ortopeda, pediatra (pediatra alergolog), pulmonolog, specjalista medycyny ogólnej, urolog. Ponadto „Flandria” oferuje zabiegi w Poradni Leczenia Bólu. ielęgniarska opieka domowa w domu P przewlekle chorych – od 2004 roku jest ona bezpłatna, w ramach kontraktu „Flandrii” z NFZ. 5 pielęgniarek opiekuje się pacjentami minimum 4 razy w tygodniu po 1,5 godziny. Jak ocenia Ineza Skrzypiec-Sikorska, działalność gospodarcza zapewnia 60–70% przychodów stowarzyszenia. Zyski są przeznaczane na cele statutowe. Płace pracowników organizacji nie są uzależnione od jej dochodów. PLASTER NA SŁUŻBĘ ZDROWIA, CZYLI STOWARZYSZENIe „FLANDRIA” Działalność pozostała Ponadto stowarzyszenie: Jest organizatorem Międzynarodowej Spartakiady Osób Niepełnosprawnych w Inowrocławiu. Co roku bierze w niej udział ok. 500 osób niepełnosprawnych. W 2010 roku odbyła się dziewiąta edycja. Spartakiada pełni funkcję integracyjną, nagłaśnia problemy niepełnosprawnych; podczas jej trwania przeprowadzane są bezpłatne badania lekarskie. W finansowaniu imprezy wydatnie pomaga urząd miasta i partner belgijski. Prowadzi warsztaty dla samorządowców i rolników na temat przystosowania gospodarstwa agroturystycznego do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz zdrowotnych programów profilaktycznych. Organizuje konferencje naukowe na temat organizacji i reform w ochronie zdrowia. Prowadzi wolontariat – pomoc osobom starszym, chorym, niepełnosprawnym, wsparcie pielęgniarskiej opieki domowej, a także pomoc w organizowaniu czasu wolnego dzieciom i młodzieży. Wolontariusze uczestniczą w zajęciach z psychologiem, kursach dających uprawnienia wychowawców i kierowników placówek wypoczynku, szkolą się w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Co roku dla „Flandrii” pracuje kilkuset wolontariuszy, których działania organizują: krajowy koordynator wolontariatu oraz regionalni koordynatorzy wolontariatu (obecnie 2 osoby). Statutową działalność stowarzyszenia wspomaga również Fundacja Wzajemnej Pomocy (powołana 12.03.1997 roku), która nie prowadzi działalności gospodarczej. Zbiera ona i gromadzi środki na działalność społeczną oraz przedsięwzięcia dodatkowe – m.in. kolonie dla dzieci czy wypoczynek dla osób chorych i niepełnosprawnych, a ponadto przygotowuje projekty, pozyskuje sponsorów i współpracowników. Przychody fundacji w 2009 roku wyniosły ok. 1,21 mln zł. Złożyły się na nie: grant rządu flamandzkiego, fundusze unijne, środki z programów urzędu miasta, wojewódzkiego i marszałkowskiego oraz wsparcie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) na organizację spartakiady. W stowarzyszeniu i fundacji pracuje łącznie ok. 50 osób. Ineza Skrzypiec-Sikorska jest dyrektorem NZOZ i stowarzyszenia oraz członkiem rady fundacji. Forma prawna Całe przedsięwzięcie prowadzone jest w ramach: stowarzyszenia prowadzącego działalność gospodarczą (Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy „Flandria”), Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej założonego przez Fundację Wzajemnej Pomocy PLASTER NA SŁUŻBĘ ZDROWIA, CZYLI STOWARZYSZENIe „FLANDRIA” finanse Dane w tym rozdziale dotyczą przedsięwzięć opisanych w rozdziale „Działalność”. Wszystkie dane dotyczące bieżącej działalności pochodzą z 2009 roku. Koszty uruchomienia przedsięwzięcia Koszty trudno dziś oszacować, ponieważ stowarzyszenie zaczynało działalność stopniowo, korzystając ze wsparcia zewnętrznego. Pierwszą wypożyczalnię sprzętu medycznego otworzono przy zaangażowaniu bardzo niewielkich kosztów: sprzęt pochodził z darów, a koszty wynajmu lokalu były bardzo niskie. Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy „Flandria” NZOZ Szacunkowe koszty uruchomienia: – ok. 200 tys. zł (w przeliczeniu na obecną wartość złotego) – apteki, w tym kupno leków – ok. 100 tys. zł – ok. 150–200 tys. zł (w zależności od wartości sprzętu) – sklep ze sprzętem medycznym – wypożyczalnie sprzętu – koszty wynajmu pomieszczeń, na sprzęt znaleziono darczyńców Szacunkowe koszty uruchomienia: – ok. 50 tys. zł (głównie przygotowanie sprzętu, gabinetów, materiałów biurowych, koszty administracji i obsługi) Źródła finansowania uruchomienia przedsięwzięcia Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy „Flandria” NZOZ – grant rządu flamandzkiego – ok. 320 tys. euro – dotacja Federacji Chrześcijańskich Stowarzyszeń Wzajemnościowych w Belgii – ok. 14 tys. – składki członków – dochody stowarzyszenia z działalności gospodarczej – kontrakt z NFZ na usługi medyczne (pielęgniarskie, Poradnię Leczenia Bólu, stomatologiczne) Koszty bieżącej działalności – 3,9 mln zł (stowarzyszenie i NZOZ łącznie) PLASTER NA SŁUŻBĘ ZDROWIA, CZYLI STOWARZYSZENIe „FLANDRIA” finanse Źródła finansowania bieżącej działalności Przychody własne ze wszystkich źródeł to ok. 4 mln zł; 60% tej kwoty stanowią środki własne, 40% stanowi pomoc zewnętrzna (głównie partnera belgijskiego). Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy „Flandria” NZOZ – ok. 1,9 mln zł – dochody ze sprzedaży w aptekach i wypożyczalniach – ok. 84 tys. zł – składki członkowskie i opłaty za upusty na usługi medyczne oferowane przez stowarzyszenie – 341 tys. zł – kontrakt z NFZ – negocjowany co roku Stopień samowystarczalności ekonomicznej Liczony jako udział przychodów z działalności gospodarczej do całych przychodów stowarzyszenia wynosi – 60%, samowystarczalność NZOZ – 100%. „Flandria” chciałaby być samowystarczalna w ciągu najbliższych 5 lat. Bardzo liczy na przychody z działalności gospodarczej nowo zakładanej spółdzielni europejskiej. Dodatni wynik finansowy Co roku jest osiągany dodatni wynik finansowy w organizacji, a wszystkie dochody są na bieżąco inwestowane (np. w rozszerzenie sieci sklepów, budynek siedziby stowarzyszenia oraz zakup nowego samochodu transportowego i samochody dla potrzeb pielęgniarskiej opieki domowej). PLASTER NA SŁUŻBĘ ZDROWIA, CZYLI STOWARZYSZENIe „FLANDRIA” Rezultaty Współpraca zE środowiskiem lokalnym towarzyszenie „Flandria” prowadzi S 7 sklepów i wypożyczalni ze sprzętem rehabilitacyjnym. 6 miastach Polski istnieją filie W stowarzyszenia. przychodni NZOZ pracuje 1 lekarz, W a współpracuje z nim 12 lekarzy (z opieki medycznej korzysta rocznie kilkanaście tysięcy osób). iędzynarodowe Spartakiady Osób M Niepełnosprawnych corocznie gromadzą 500 zawodników, a w sumie z kibicami i opiekunami – 1000 osób. pieką domową miesięcznie objętych O jest 25 osób, którymi zajmuje się 5 pielęgniarek. – Bardzo dobrze współpracujemy z PFRON, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej i Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. Nie we wszystkich miastach, w których działamy, możemy liczyć na taką pomoc i zrozumienie naszej misji. W kontaktach pomaga mi to, że byłam inowrocławską radną, a także to, że jesteśmy organizacją wiarygodną i sprawdzoną – mówi Ineza Skrzypiec-Sikorska. – Wskazane byłoby jednak, żeby władze samorządowe bardziej ułatwiały organizacjom pozarządowym dzierżawę budynków. Obecnie konkurujemy w przetargach z bogatymi firmami komercyjnymi, a to ogranicza np. otwieranie nowych sklepów i miejsc na spotkania wolontariuszy z podopiecznymi. Stowarzyszenie przy udziale władz Inowrocławia organizuje spartakiady. Współpracuje m.in. ze starostwem powiatowym, urzędem gminy i urzędem miasta, który nieodpłatnie udostępnia halę widowiskowo-sportową, zapewnia zabezpieczenie kadry ekipy sędziowskiej, pracowników obsługi hali, wsparcie finansowe, a poza tym funduje nagrody. Od lat samorządowcy stanowią grupę Honorowych Organizatorów. „Flandria” może też zawsze liczyć na patronat ambasadora Belgii i nagrody specjalne od władz krajowych i ambasady Belgii. Efektem działań stowarzyszenia są: łatwy i tani dostęp do specjalistów, łatwy dostęp do tańszego sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego, łatwy dostęp do tańszych leków w aptekach socjalnych, s pecjalistyczna bezpłatna opieka pielęgniarska dla osób obłożnie chorych, wyjątkowa w skali kraju sportowa impreza dla osób niepełnosprawnych, wiele akcji profilaktycznych, kolonie zdrowotne dla dzieci i młodzieży. Plany na przyszłość Niedługo stowarzyszenie czeka prawdziwa rewolucja: powołanie pierwszej w Polsce spółdzielni europejskiej. – W ramach stowarzyszenia mamy ograniczone możliwości działań ekonomicznych, co zawęża pole działań społecznych – mówi Ineza Skrzypiec-Sikorska. – W działalność statutową inwestujemy tyle, ile możemy zarobić. Nasz rozwój ograniczają przepisy NFZ: np. wprowadzone niedawno wymaganie specjalistycznego wykształcenia od osób prowadzących sklepy. Ponadto „wykańczają” nas finansowo wysokie dzierżawy lokali, które użytkujemy, ponieważ administracja często traktuje nas na tych samych zasadach co firmy komercyjne. Spółdzielnia europejska daje większe możliwości. Udziałowcem w naszej spółdzielni będzie strona belgijska przy udziale finansowym osób lub organizacji z całej Europy. PLASTER NA SŁUŻBĘ ZDROWIA, CZYLI STOWARZYSZENIe „FLANDRIA” Wskazówki/rady/wnioski marketing Dzięki dobrej jakości usług medycznych i opiekuńczych Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy „Flandria” przez 15 lat zbudowało dobrą markę. Dzięki temu informacje o działalności stowarzyszenia, przekazywane przez dotychczasowych klientów ich znajomym i krewnym, są wiarygodne i stanowią skuteczną formę promocji. Poza tym mieszkańcy dowiadują się o usługach „Flandrii” z: – ulotek i plakatów, – strony internetowej, – mediów, – konferencji i spotkań. Informacja o działalności rozpowszechniana jest także przez bardzo licznych partnerów stowarzyszenia, a także inne organizacje pozarządowe, samorządy, partnerów medycznych itp. Franczyza Ineza Skrzypiec-Sikorska: – Wydaje się, że wypracowaliśmy modelowy sposób funkcjonowania, bardzo przydatny w prowadzeniu tego rodzaju działalności. Udało nam się uruchomić sklepy, wypożyczalnie, gabinety i prowadzimy je od wielu lat. Jednak czasem zdarzają się problemy. Dużym utrudnieniem w tego typu działaniach jest np. pozyskanie wykwalifikowanej kadry. Od osób prowadzących sklep ze sprzętem medycznym i rehabilitacyjnym wymaga się obecnie specjalistycznego wykształcenia. Wcześniej mogły to być osoby ze średnim wykształceniem lub po specjalnych kursach, teraz muszą to być rehabilitanci z tytułem magistra, technicy farmacji, lekarze lub pielęgniarki. To bardzo ogranicza powstawanie nowych sklepów. Ogromny problem stanowi też możliwość pozyskiwania kadry dla aptek. Jeśli chcemy w jakimś mieście założyć filię, zaczynamy od otwarcia działalności gospodarczej – w naszym przypadku sklepu ze sprzętem medycznym i rehabilitacyjnym. Filie prowadzą koordynatorzy zatrudnieni przez stowarzyszenie. Każdy kandydat na koordynatora przechodzi rozmowę kwalifikacyjną, podczas której oceniamy jego komunikatywność, charakter, zainteresowania, predyspozycje (czy ma np. większe predyspozycje do działania społecznego czy biznesowego), wiedzę o organizacjach pozarządowych. Zakwalifikowany kandydat uczestniczy w szkoleniu, podczas którego zdobywa wiedzę na temat zasad działania stowarzyszeń pomocy wzajemnej, poznaje cele i zadania „Flandrii”, uczy się pisania i korzystania z biznesplanów, a także ich przystosowania do specyfiki działania „Flandrii”. Szkolenia odbywają się także w Belgii. Po takim przygotowaniu świeżo upieczony koordynator zostaje zatrudniony w stowarzyszeniu – przez 3 miesiące otrzymuje pensję podstawową (w tym czasie obserwujemy, jak się sprawdza w działaniu). – Wykształcenie i wiek nie grają roli – wśród koordynatorów są osoby młode i starsze. Takie, które mają średnie wykształcenie, i takie z długoletnim doświadczeniem w pracy w placówkach służby zdrowia. Liczy się przede wszystkim wrażliwość społeczna – wyjaśnia Ineza Skrzypiec-Sikorska. Zakładanie filii można podzielić na etapy: 1. Przeszkolony koordynator „rozeznaje teren”: poznaje instytucje, organizacje pozarządowe, które mogą być potencjalnymi partnerami stowarzyszenia, grupy pacjentów, ośrodki zdrowia, szpitale; bada możliwości wolontariatu; rozpoznaje potrzeby, braki, specyfikę miejsca, gdzie będzie działać. 2. Jednocześnie stowarzyszenie uruchamia sklep – przy sklepie koordynator otwiera biuro, gdzie potencjalni pacjenci mogą uzyskać niezbędne informacje. 3. Koordynator pisze biznesplan (m.in. jakie kontrakty chce i może zawierać w mieście, ile będą kosztować pomieszczenia, działalność itd.). 4. Stowarzyszenie ocenia możliwości realizacji przygotowanego planu, akceptuje go i rozpisuje na etapy realizacji. Koordynatorzy korzystają z pomocy księgowości i prawnika stowarzyszenia, a z czasem – w miarę rozwoju własnej działalności – z usług prawnika na miejscu. Warszawa 2010 Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych Tekst: Jolanta Koral Zdjęcia: Łukasz Sokół Redakcja: Ewa Rościszewska, Anna Sikorska-Michalak Korekta: Danuta Kownacka Projekt graficzny i skład: rzeczyobrazkowe.pl Informacje zbierane w listopadzie 2010 roku Opis powstał w ramach projektu „Zintegrowany System Wsparcia Ekonomii Społecznej” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
