113 Jerzemowski1_Layout 1

Transkrypt

113 Jerzemowski1_Layout 1
ed
.
Janusz Jerzemowski
Katedra Nauk Przyrodniczych, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
Chair of Natural Sciences, Academy of Physical Education and Sports in Gdansk
tio
np
roh
ibit
ŚRODKI WSPOMAGAJĄCE W DIECIE
MŁODYCH MĘŻCZYZN UPRAWIAJĄCYCH
I NIEUPRAWIAJĄCYCH SPORTU
THE USE OF SUPPLEMENTS IN THE DIET OF YOUNG MEN
PRACTISING AND NOT PRACTISING SPORTS
Streszczenie
ibu
Słowa kluczowe: środki wspomagające, dieta, młodzi mężczyźni, sport
Key words: supplements, diet, young men, sports
rso
na
lu
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
se
-
on
ly -
dis
tr
Wstęp. Celem pracy była próba oceny częstości stosowania wybranych środków
wspomagających wysiłek fizyczny, łatwo dostępnych w handlu, wśród studentów I roku
Wydziału Wychowania Fizycznego AWFiS oraz młodych mężczyzn w tym samym wieku
– kandydatów do służby wojskowej, stanowiących grupę porównawczą oraz argumentów
motywujących ich stosowanie.
Materiał i metody. Badany materiał stanowiła 72-osobowa grupa studentów I roku
AWFiS w wieku 18-19 lat, uprawiających przynajmniej jedną dyscyplinę sportu oraz 300osobowa grupa mężczyzn w tym samym wieku (kandydatów do służby wojskowej) o różnym
stosunku do aktywności ruchowej. Badania przeprowadzono w oparciu o sondaż diagnostyczny w formie ankiety. Przedmiotem zainteresowania było stosowanie dodatkowo
w diecie środków wspomagających, umotywowane w różny sposób.
Wyniki. W oparciu o przeprowadzone badania respondentów stwierdzono, że częstość stosowania środków wspomagających była podobna w obu grupach i nie przekraczała 5%. Wśród czynników motywujących stosowanie substancji wspomagających badani najczęściej podawali: chęć uzyskania wysokich wyników w uprawianej dyscyplinie sportu, poprawę wyglądu zewnętrznego, uprawianie kulturystyki, podnoszenie ciężarów, poprawę wydolności fizycznej przy uprawianiu różnych form rekreacji ruchowej. Różnice statystycznie znamienne między grupami dotyczyły chęci uzyskania lepszych wyników
w sporcie, poprawy wyglądu zewnętrznego i poprawy wydolności fizycznej.
Wnioski. 1. Częstość stosowania środków wspomagających w diecie w grupach młodych mężczyzn uprawiających i nieuprawiających sportu była podobna. 2. Istotne statystycznie różnice między grupami występowały w zakresie czynników motywujących stosowanie środków wspomagających.
Summary
2512
4
0
12
is c
Word count:
Tables:
Figures:
References:
y is
-
for
pe
Background. The aim of the paper was to assess the frequency of occurrence of selected easily available performance enhancing agents among first year students of the Faculty of Physical Education at the Academy of Sports of Physical Education. The control
group consisted of young men of the same age, who were candidates for military service.
The results were compared to find the factors motivating the use of supplements.
Material and methods. The sample comprised a group of 72 males aged 18-19, who
were first year students of the Academy of Sports of Physical Education practicing at least
one sport discipline and a group of 300 young men of the some age (candidates for army service) with different attitudes towards physical activity. The survey was performed using the
questionnaire on the use of dietary supplements, and the subject’s motivation for that.
Results. The results indicate that the frequency of using supplements was similar in
both groups and did not exceed 5%. Among the factors motivating the use of supplements
the subjects most frequently mentioned the desire to obtain better sports results, improving their appearance, body building, ability to lift heavy weights and physical fitness. The
statistically significant between group differences concerned the desire to achieve better
results in sport, physical appearance and improvement of physical ability
Conclusions. 1. Frequency of using dietary supplements was similar in both groups
of young men. 2. The statistically significant between group differences were found with
respect to motivation for usage of supplements.
op
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Zaangażowanie Autorów
A – Przygotowanie projektu
badawczego
B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piśmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy
Th
Adres do korespondencji / Address for correspondence
Janusz Jerzemowski
Katedra Nauk Przyrodniczych, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu
80-336 Gdańsk, ul. Wiejska 1, tel./fax: (58) 554-71-09, e-mail: [email protected]
Otrzymano / Received
Zaakceptowano / Accepted
12.12.2007 r.
26.05.2010 r.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Medycyna Sportowa
© MEDSPORTPRESS, 2011; 2(4); Vol. 27, 109-113
ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE
109
Wspomaganie wysiłku fizycznego w sporcie poprzez stosowanie niezbędnych składników odżywczych, suplementów diety (w tym różnych odżywek),
a także niewielkich ilości niektórych używek (np. kawy)
jest uważane za postępowanie dopuszczalne [1,2,3,4].
Natomiast sztuczne podnoszenie wydolności fizycznej
i psychicznej zawodnika metodami stosowanymi
w medycynie jest znane pod pojęciem dopingu. Niedozwolone substancje zwiększające wydolność fizyczną
są również szeroko stosowane, mimo poważnych
działań niepożądanych [2,5,6]. Dotyczy to w szczególności czynnych związków chemicznych, których użycie nie jest uzasadnione stanem zdrowia zawodnika.
Poza dopingiem farmakologicznym spotykamy się
również z innymi formami dopingu, np. doping fizjologiczny czy genetyczny. W piśmiennictwie istnieją liczne doniesienia na temat szczególnie niekorzystnego
wpływu środków farmakologicznych, a także wpływu
metod dopingu na układ krążenia, co może nawet prowadzić do nagłej śmierci [1,2,3,5,7,8,9].
Pomimo ograniczeń wprowadzonych przez liczne
stowarzyszenia sportowe i ustawodawstwo, coraz więcej osób zwiększa zdolność psychofizyczną środkami farmakologicznymi uznanymi za zabronione [5,10,
11]. Środki te, sklasyfikowane jako środki pobudzające, a także narkotyczne środki przeciwbólowe, środki anaboliczne, moczopędne, hormony peptydowe
i glikoproteinowe, zyskały dużą popularność wśród
osób młodych (uprawiających kulturystykę, podnoszenie ciężarów), które chcą poprawić swój wygląd
zewnętrzny czy też wydolność fizyczną za pomocą
różnych form rekreacji ruchowej.
Celem pracy była próba oceny częstości stosowania wybranych środków wspomagających wysiłek
fizyczny, zarówno tych, których stosowanie (w ramach uzupełnienia diety) jest dopuszczalne, jak i tych,
które wkraczają w sferę dopingu, łatwo dostępnych
w handlu wśród studentów I roku AWFiS Wydziału
Wychowania Fizycznego (grupa badana) oraz młodych mężczyzn w tym samym wieku – kandydatów
do służby wojskowej (grupa porównawcza). Zakwalifikowani do grupy porównawczej uprawiali sport sporadycznie bądź nie uprawiali wcale. W obu grupach
starano się ustalić czynniki motywujące do stosowania wymienionych środków jako uzupełnienia diety.
Supporting physical effort using necessary nutrients,
dietary supplements (including various meal replacements for athletes) as well as some stimulants in
small amounts (e.g. caffeine) is acceptable [1,2,3,4].
Conversely, enhancement of physical and mental
performance using medications or specific techniques is known as doping. Illegal substances enhancing physical fitness are also widely used despite
severe adverse effects [2,5,6]. This is especially true
of active chemical compounds, the use of which is
not justified by the athlete’s health state. Apart from
pharmacological doping there are other forms of
doping, e.g. physiological or genetic. There are numerous reports on particularly adverse effects of
pharmacological agents and on the effect of various
forms of doping on the circulatory system which may
even lead to sudden death [1,2,3,5,7,8,9].
Despite the limitations imposed by numerous
sports associations and laws, increasingly more athletes enhance their physical fitness using pharmacological agents which are considered illegal [5,10,11].
These agents, classified as stimulant agents as well
as narcotic pain relieving agents, anabolics, diuretics, peptide and glycoprotein hormones have become popular among many young individuals (involved in body building or weightlifting) and are used
to improve their appearance or physical fitness
through various forms of motor recreation.
The aim of this study was an attempt to assess
the frequency of using selected agents enhancing
performance during physical exertion, both legal (as
dietary supplements) and illegal doping agents,
easily available for the first year students of the
Faculty of Physical Education at the University School
of Physical Education (study subjects) and young
males of the same age – candidates for military
service (the control group).
The control subjects hardly ever practised sports
or did not practise any sports at all. For both groups
attempts were made to establish the factors motivating the subjects to use the above mentioned
agents and dietary supplements.
Materiał i metody
pe
rso
na
lu
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
Background
is c
op
y is
for
Badany materiał stanowiła 72-osobowa grupa studentów AWFiS (kierunek Wychowanie Fizyczne), w wieku 19-21 lat, uprawiających przynajmniej jedną dziedzinę sportu (grupa badana) oraz 300-osobowa grupa mężczyzn w zbliżonym wieku, kandydatów do służby wojskowej o różnym stosunku do zwiększonej
aktywności fizycznej (na ogół nie uprawiali sportu),
stanowiąca grupę porównawczą.
Badania przeprowadzono w oparciu o sondaż
diagnostyczny, polegający na zebraniu danych osób
od członków zbiorowości lub od osób wchodzących
w skład prób reprezentatywnych dla danej zbiorowości, przy zastosowaniu arkusza ankiety. Przedmiotem zainteresowania było stosowanie środków wspomagających wysiłek fizyczny jako uzupełnienia normalnej diety (dozwolone lub niedozwolone), a także
motywacja do stosowania tych preparatów.
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Wstęp
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Jerzemowski J. Środki wspomagające w diecie młodych mężczyzn
110
Material and methods
The sample comprised 72 students of the University School of Physical Education (Faculty of Physical Education) aged 19-21 years, involved in at
least one sport discipline (the study subjects) and the
control group of 300 males of the same age – military
service candidates, generally not involved in any sport.
The study was conducted based on the diagnostic poll involving collection of data from sport association members or representatives of specific populations using a questionnaire. The questions pertained to performance enhancement using dietary
supplements (legal or illegal) and to the motivation to
use such preparations.
-
Results and Discussion
Wyniki badań poddano analizie statystycznej
i przedstawiono w Tab. 1-3.
Z przedstawionej analizy wynika, że liczba aktualnie stosujących środki wspomagające w diecie nie
przekracza 5%. Jednak, jak wynika z odpowiedzi respondentów, w różnym okresie liczba stosujących
środki wspomagające w badanej grupie nie przekraczała łącznie 20%, natomiast w grupie porównawczej 10% (Tab. 1-2).
The results were statistically analysed and presented in Tables 1-3.
The presented analysis indicates that less than
5% of the subjects used various dietary supplements
and agents. However, as reported by the respondents, the total percentage of subjects using these
agents was less than 20% while in the control group
there were 10% of such individuals (Tab. 1-2).
tio
np
roh
ibit
ed
.
Wyniki i Dyskusja
Tab. 1. Częstość stosowania środków wspomagających w badanych grupach wyrażona w procentach
Tab. 1. The frequency of supplement use in the examined groups (%)
ibu
dis
tr
on
ly -
Tab. 2. Najczęściej stosowane środki w obu grupach, w procentach
Tab. 2. Most frequently used supplements by the members of the examined groups (%)
se
lu
rso
na
for
pe
Tab. 3. Czynniki motywujące do stosowania środków wspomagających przez badanych i grupę porównawczą, wyrażone w procentach z uwzględnieniem istotności różnic między grupami
Tab. 3. Percentage of factors motivating to use supplements by the study subjects and the control group considering
the significance of the between group differences
y is
op
is c
Th
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Jerzemowski J. The use of supplements in the diet of young men
111
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
In order to enhance their physical activity the respondents used legal supplements as well as pharmacological agents regarded as doping. They most
often reported using anabolic steroids and androgens, creatine, caffeine, theine and stimulating agents
containing ephedrine preparations and mixtures of
various compounds.
There is little epidemiological data on using dietary supplements by youth and adults. It is believed
that anabolic steroids are used by 4.9% of males and
2.4% of females. This is particularly true of over the
counter medications. The study carried out by the
National Collegiate Athletic Association showed that
13914 students involved in sports used these agents.
13% of this population used creatine and 1% used
dehydroepiandrosterone [3] while the consumption of
Indian hemp (hashish and marijuana) was reported
by 1.2%-16% young population aged 15-24 years
from 18 European countries [12].
ly -
dis
tr
Tab. 4. Ankieta
Tab. 4. Questionnaire
on
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
W celu zwiększenia aktywności fizycznej respondenci stosowali dopuszczalne formy wspomagania,
a także substancje farmakologiczne uznane za dopingowe. Najczęściej wymieniali sterydy anaboliczne
i androgeny, kreatynę, kofeinę, teinę, substancje z grupy środków pobudzających zawierające preparaty efedryny oraz mieszaniny różnych związków.
Istnieje niewiele danych epidemiologicznych dotyczących stosowania przez młodzież i dorosłych
środków wspomagających w diecie. Uważa się, że steroidów anabolicznych używa 4,9% mężczyzn i 2,4%
kobiet, w szczególności dotyczy to środków wspomagających dostępnych bez recepty. Badania prowadzone przez National Collegiate Athletic Association wykazały, że po wspomniane środki sięgnęło 13914 studentów zajmujących się sportem.
W tej grupie 13% stosowało kreatynę, a 1% dehydroepiandrosteron [3], natomiast spożywanie substancji wywodzących się z konopii indyjskich (haszy-
-
Th
is c
op
y is
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
for
pe
rso
na
lu
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
se
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Jerzemowski J. Środki wspomagające w diecie młodych mężczyzn
112
-
lu
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
Alcohol as a stimulant enhancing psychophysical
potential was not considered in the study. None of the
respondents reported their preferences regarding
specific preparations enhancing physical performance. The control subjects experienced some difficulties in assigning the chemical compounds they used
to a particular group – legal or illegal ones (doping).
The information on using various agents as dietary supplementation was obtained from the sample
beyond the University. The consumption of specific
agents was determined by their availability, the word
of mouth from fellow students using these agents and
the information contained in leaflets attached to the
product.
The between-group differences included motivation to use performance enhancing agents (Tab. 3).
The first group of subjects mostly tended to improve
their psychophysical condition (37.5%) and athletic
performance (22.5%). In the control group, the subjects reported using the above agents to improve
their physical appearance (33.3%), and less frequently, to improve their physical fitness when performing
everyday activities and different forms of motor
recreation.
The between-group differences in factors motivating to the use of the above mentioned performance enhancing agents pertained only to the improvement of psychophysical condition and athletic
performance by the first group subjects. As for the
remaining factors, the differences were statistically
insignificant.
Wnioski
pe
rso
na
1. Częstość stosowania środków wspomagających
w diecie w grupach młodych mężczyzn uprawiających i nieuprawiających sportu była podobna.
2. Istotne statystycznie różnice między grupami występowały w zakresie czynników motywujących do stosowania środków wspomagających (poprawa stanu
psychofizycznego i lepsze wyniki w sporcie).
Conclusions
1. The frequency of using performance enhancing
agents was similar in both groups of training and
non-training young males.
2. Statistically significant differences were found in the
factors motivating the subjects to use performance
enhancing agents (improvement of psychophysical
condition and athletic performance).
Piśmiennictwo / References
is c
op
y is
for
1. Arvers P, Choquet M. Sporting activities and psychoactive substance use. Data abstracted from the French part
of the European School Survey on Alcohol and other Drugs (ESPAD 99). Ann Med Interne 2003; 154 (1): 525-534.
2. Johnston AM. Attention to doping controls required when prescribing for athletes. Chest 2006; Vol. 13094: 12831284.
3. Rubinstein ML, Federnab DG. Środki wspomagające w diecie sportowców. MpD 2001; 10 (5): 48-56.
4. Williams MH. Nutritional ergogenics and sports performance. Medicina Sportiva 1999; 3 (suppl. 1): 45-60.
5. Verroken M. Drug use and abuse in sport. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 2000; 14: 1-23.
6. Smorawiński J. Program walki z dopingiem w sporcie. Medicina Sportiva 1999; 3 (suppl. 1): 15-19.
7. Laos C, Metel JD. Performance – enhancing drug use in young athletes. Adolesc Med Clin 2006; 17 (3): 719-731.
8. Miah A. Rethinking enhacement in sport. Ann N Y Acad Sci 2006; Vol. 1093: 301-320.
9. Obmiński Z, Kwiatkowska D, Pokrzywka A, Michalak D, Wójcikowska B. Attitudes toward effect of androgenic-anabolic steroids (aas) use und the doping behaviors in weightlifting and judo players. Med Sport 2009; 25 (4): 265-269.
10. Avois L, Robinson N, Saudan C, Baume N, Mangin P, Saugy M. Central nervous system stimulants and sport Practice. Br J Sports Med 2006; 40 (suppl. 1): 16-20.
11. George AJ. Central nervous system stimulants. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 2000; 14: 79-88.
12. Saugy M, Avois L, Saudan C, Robinson N, Giroud C, Mangin P, Dvorak J. Cannabis and Sport. Brit J Sports
Med 2006; 40 (suppl. 1): 13-15.
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
szu i marihuany) w grupie ludzi młodych w wieku 1524 lata w 18 krajach europejskich kształtowało się
na poziomie od 1,2% do 16% [12].
Alkoholu jako środka wspomagającego zdolności
psychofizyczne nie uwzględniano w opracowaniu.
Wśród respondentów brak było preferencji odnośnie
określonych preparatów wspomagających wysiłek
fizyczny. Respondenci z grupy porównawczej
i w mniejszym stopniu z grupy badanej mieli trudności w określeniu, do której grupy należałoby zakwalifikować przyjmowane przez nich związki chemiczne
– czy jest to dopuszczalne wspomaganie, czy może
jest to już doping.
Uzyskiwane informacje odnośnie stosowania środków wspomagających jako uzupełnienia diety miały
charakter pozauczelniany. O spożywaniu danego specyfiku decydowała łatwość uzyskania, dostępność, informacje przekazane od kolegów stosujących wymienione środki, a także informacje zawarte w ulotce dołączonej do danego specyfiku.
Obie grupy różniły się między sobą motywacją
odnośnie stosowania środków wspomagających
(Tab. 3). W grupie badanej dominowała tendencja do
poprawy stanu psychofizycznego (37,5%) oraz osiągania lepszych wyników w sporcie (22,5%). W grupie
porównawczej stosowanie wymienionych środków
motywowano poprawą wyglądu zewnętrznego (33,3%),
a także, w mniejszym odsetku, poprawą wydolności
fizycznej przy wykonywaniu czynności codziennych
lub uprawianiu różnych form rekreacji ruchowej. Występujące różnice w zakresie czynników motywujących do stosowania środków wspomagających przez
badanych dotyczyły, w stosunku do grupy porównawczej, jedynie poprawy stanu psychofizycznego oraz
osiągania lepszych wyników w sporcie. W zakresie
pozostałych wyników motywujących różnice nie były
statystycznie znamienne.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Jerzemowski J. The use of supplements in the diet of young men
113
114
-
is c
Th
op
y is
-
lu
rso
na
pe
se
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
for
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
ly -
-
ed
.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
tio
np
roh
ibit
ibu
dis
tr
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
on
-