Show publication content!

3011
1
-
\V · C. a_,?,
~
~a
a) wp1sowee 69.40- 74.80,
5, 4) z herbal.85. 6) ze
8.65, 7) poży­
ofi14ry 5. Bi·
łki biurowel1~ da1 '!ze 24.20,
~ Myśl ~~ 5,6
•rob. pozw. na
cyrkułu cbiń­
k gr. i
1 ••
NIEDZIELA
kino-
No. 355.
;:1s~:,1,e1~~
4, 8) pożycz­
aze m 253.85.
na 1 stycznia
33.75.
Sękretarz
St.
. KopaHliski.
-------
Recł11ktor
WYDAWNICTWA ROK SlÓDMY.
i wydawca Ks. Wł. Ostrowski. Harbin, Chiny. 106, Grand Prospect street.
...ERATA: W Chinach-8 dol. mek1. rocznie, miesięcznie-70 cent. W Japonji-6 jen rocznie, 50 sen mies. W Pollce-PRENU.w.
24 dot. rocznie, mies.-2 zlote. W innych krajach 4 dol. amery . roc1nie, kwartalnie-i dol. ameryk. Prenumeratę mozna przysyła_g w listach pieniężnych lub rekomendowanych po:l adresem: OGŁOSZENlA Cała strona-25 dol. m., zlot.
R. P. W. OSTROWSKI. R. Catholic Church. Grand Prospekt itr. 106. Harbin. China.
: polssich-80, dol. am. 12.00
1 /2 strony: 15 dol. m., zl. pol.-50, dol. am. 7. t /4str.~ 10 Wlol. m., zł. po!. 30, dol. am. 4. t/s str.: 6 dol. m ., zlot. polsk 15, dol. am. 3
1 /u str.: 4 dol. m., zł. pol. 10, dol. am. 2. W Polsce nalezytosc za prenumerate i ogłoszenia można wnosić do P. K.O. Konto N-r 190 008
Akcja Ministerstwa Spraw Wewnętrzoycb.
~CIELNY
Ministerstwo Spraw Wewnę­
trznych obejmuje swą dzi.ała.lnoścją
bezwątpienia najsze1·szy teren. Stąd
jego działalność rozstrzeloną w rozmaii ych kierunkach t rudno skupić
i scbarakteryzownć. Bezwątpfonja
· najważniejszym działem prac Min.
Spraw Wewn. jest jego działalność
legislacyjna i administracyjna. Oba
działy yvy konują dzięki energji min.
Składowskiego doskonałą żywotność,
o której już wspomniałem w poprze~
dnim artykule.
1
działów specjalnych wymienić należy przedl3wsz;y stkiem aprowj zację kraju. Zaopatrzenie ludności
dobry i możliwie tani produkt spożywczy jest sprawą ogro-
Z
.
w niedale. cznego, tym.
je się i opła­
y zapewniobenzol, bar·
zapewnioną.
żywym tem-
a.nie roczne
tysięćy ton
yfry jeszcze
l 45-50 proc.
jski, a więc
(rosyjski).
lejnictwo w
, potężnieje
w skutka<'b
ebowaoia i
~ esz~ze i o
(olej W.schoJ Huchajska
zona) plusi Łaoańska
mjnus 2150-
i około setminus 2000()
iksni.
w
mnej wagi. Od niej w znacznej mierze zalezy dobrobyt jedno1:1tek, ich
stan zdrowotny a . yvrei:1zcie jest to
jeden z poważnych czynników, ustosunkowujący ludność do rządu-~ię' cej lub mniej przychylnie.
że zaś podstawo:wym środkiem
żywność jest chleb-:w tym więc
kierunku najsilniejsze zostały zwró-
cone wysiłki rządu celem uregulowania produk<'ji zboża-jego przemiału i wreszcie wypjeku chleba.
Przedewszystkiem zatem celem
uniezależnienfa wypieku i cen chlebn od chwilow(f,i k onjunktury-stworzono rezer wy zbożowe z których
zasila si ę w razie braku zboża przedewszystkiem piekarnie samorządo­
we i spółdzielcze. Doty~hczasowe
prace w tym kierunku dały wyuiki
dobre i spotkały sję z przychylną
oceną społeczeństwa. Dalszym krokiem w tym kierunku jest polityka
celna oraz regulowanie jmportu j
ekspoHu zboża.
Celem usunięcia zbytniego podnos zenia cen za środki spoży:wcze
przez pośredników, daje nąd silna
pomoc i inicjatywę :w organizowaniu zaró:wno :wytwórców jak kommmentów oraz :w moderniu.cj1 i me·
chanizacji przedsiębiorstw produkujących. W ten s poEób po:w atało flZereg organizacji spółdzielczych a kilka gmin otrzymało no:woc1eśnie
urządzone piekarnie, rzeźnie i t. ·P~
Odpowiednie w końcu kredyty,
pozwal11ją takjm prz~di:dębiorst:w<.1 m
przetrwać niejeden kryzys i niejedną złą konjunkturę .
Działalność apru:wh·ac·yjnQ Minii::terstwa Spraw W ewnętrznyeh
st.y ka się bez pośrednio ze z~iązkami
komunalnemi i eamor:ządami, :w których ręku leży najwięeej możności
współrzędnej pracy z działalnością
rza.du. Ostatnie lata przyniosły po:w ustosunko:wanin
się rządu do samonądów. Da:wnemu
narzucaniu samorządom i z:wjązkom
komunalnym pe:wnych ograniczeń­
szczególnie w zakresie oszczędno·
ściowym,-przeciwsta:wiono pozostawfonie szerokiego pola d~dałania.
Dawny system o ozczędnościo:wy doprowadzH do 2upelnego zastoju prac
jnwestycyjnych i koloealnego ;wiros tu bezrobocja. No:wa polityka yrydii ł a odraz.u o~oce J•H.€d~~s2yst­
ld c m :w nkJesie beuobocfa, a nast~pnie dała możności zrealizo:wanja
całego suregu zamiu:zo1;ych i koniecznych poczynań.
)fadej~ki.
~a.żne zmjany
~
Rzeźba: Edward Wittig.
POLSKA SZTUKA WSPÓŁCZESNA.
Do największych współczesnych
rzeźbiarzy polskich mlleży Edward
Wittig. W roku zeszłyr.i rząd francuski zakupił jedną z jego świe­
tniejf.:zych 1 zeźb „Ewę" i oddał ją.
Pary:i.'owi, celem ustnwfonia jej w
parku Trocadero w najbliższym są.­
siedl<t wie Place de Varsovie.
· W związu z ustawieniem pol. skiego dzieła sztuki w stolicy świa­
t!:, dzienniki francuskie, polskie i
międzynarodowe pii:;ały wiele o twórczości znakomitego rzeźbiarza..
Z dłuższej pracy o sztuce Wittiga wybieramy ciekawsze szczegółr, charakteryzującą jęgo twórczość.
Rzeźby WitUga wykazują bliskie duchowe pokre;vieńi:ltwo z da-
zycznej siły, zarazem ducho:yrej mocy i potęgi, aniżeli ruchu. Jego
wną rzeźbą monumentalną staroży­
„Walka", uplastyczniająća w przetnej epoki, przed Fidjaszowych PY sznie zwartej kompozycji tragiczasów.
czne ~apasy 3-ch :wojo:wnikó:w z
Je 1 hais le movement, qui de- mieczami w ręku jest przedewszyplace les lignes mógłby za Ch. Rtkiem jak- gdyby ucieleśnieniem
Baudelair'em powiedzieć i Wittig, greckiej Ananke; jest to potężna,
jako rzeźbiarz, o sobie. Bardzo architektonicznie modelo:wana. bryła,
niewiele bowiem stworzył dzieł o mająca w swej surowej i twardej
jakim zdecydowanym, ~yraźniej­ rytmice coś z mocy skalnego zło­
szym geście czy ruchu.
mu;~ to nie obraz surowej uch:wycoJego ,,Nike Polska" (rzeźba w ny w błyskawicznem r.a nieniu oka,
bronzie, zakupiona dla muzeum w to walka, zmaganie się, które trwa
Grenobli), grupa trzech figur daje niejako wiecznie :w najwy źsz~m na.
m!mo :wszY.stkQ racz~j :wrażęn!e fi- pięciu en~rgij.
Kr. 35
~·--
Monumentalność,
to najwznioślejsza zaleta wielkiej sżtuki .rzeźbiarski6j wszystkich ćzasów i narodó\'t oto--charakterystyczna rzeczywiście cecha najznakomitszych
dotychczasowych dzieł E. Wittiga.
Nie liryzm i dramatyczność wyrazu, os'ągana nieraz przez innych
rzeźbiarzy
drogą silnych kontrastów lub brutalnych nawet efektów,
nie finezyjna gracja, lubująca się w
pieszczotliwem traktowaniu szczegółów- lecz epika, szerokie architektoniczne ujęcie, synteza na. wielką
skalę, a ruwnocześnie silna zwartość
i wewnętrzne skupienie, podkreśle­
nie ciężaru gatunkowego materjału,
z jakiego zbudowana ~jest bryła­
oto znamiona jego rzeźb,
Ekspresja gestu, twarzy, czy
poszczególnych jej rysów, zdaje się
u Wittiga nie odgrywać najmniej~zej nawet roli; jeśli nawet artysta
obiera sobie czasem za motyw pewne określone stany ucżucfowe czy
nastrojowe, jak np. w szere&u rzeźb
p. t. „Lęk, Wyzwanie, Spleen, Przebudzenie, Zadumana, Rozpacz itp."
to wyraża je układem form (pła­
RZczyzn i linij) całego ciiła, a nie
charakterystyką samej tylko twarzy.
Z tego powodu kompozycje rzeźbiarskie Wittiga dopraszają się
wyraźnie wielkich przestrzeni, dużych miejskich placów, tła architektury, rozległych parków i ogrodów.
Architektonika tych rzeźb, pozbawiona wszelkich jaskrawych kontrastów, niespokojnych dziur i „ażu­
rów'' sprawia, że światło rozkłada
się miękko po ksdałtach, uwypukla
je, podkreśla charakter ciężkiej, maElywnej, silnie i zwarcie skomponowanej bryły.
Przygotowany już zupełnie do
odlewu Ył. bronzje, giga9tycznych
iście rozmiarów pomnik ku czci poległych polskich lotników,, który.~
przyszłym roku ma stanąc na J~·
dn:,·m z pła.ców Warszawy, zdaJe
się posia<' ać wszystkie w~l~ry W,,Y:
żej wymienione, czysto rzezb1ars~1~J
natury. Będzie to monument w sc1słem tego słowa znaczeniu, klasycznie dost ojny, a zarazem par excellence nowoczesny w charakterze,
temacie i w orygiualnfin ujęciu.
Syntetyczne zdolności Wittiga, zasadzające się na konstruowaniu bryrły w schemacie jednej zasadniczej,
szeroko zakreślonej linji, na ograniczaniu się do jednego za11wyczaj
planu, na wypełnieniu zajętej przez
bryłę pr~e--trzeni w sposób najbardziej ekonomiczny, minimalną ilo-
ścią łagodnie spływających płasz­
czyzn-święcą w pomniku ku czci
lotników prawdzhvy trjumf.
„Naukowy" atak na Kościół katolicki w Ameryce.
Odbyty niedawno w New Jorku zjazd amery- ·
stowarzyszenia dla spraw postępu nauki
wywołał o2ływioną dyskusję. Dr. Barnes, profesor socjologji historycznej w Smith College, zaznaczył, iż
człowiek doszedł już dziś do takiego mistrzostwa, że
nowa definićja Boga staje się koniecznością i że Jekalog musi być poddany objektywnemu barlaniu naukowemu ( !). Odpowiedział na to kardynał Hayes, arcybiskup N.-J orku, w kazaniu, wygłoszonem wobec
czterech tysięcy wiernych w katedrze św. Patryka.
KardyIJą.ł wskazał na to, że w ciągu wszystkich wieków, właśnie kierownicy Kościoła byli luminarzami nauki. Albert Wielki był ojcem botaniki. Biskup Teodoryk był wybitnym lek~rzem, książka jego zajęła poczytne miejsce w tej gałęzi wiedzy. Kardynałowi Mikołajowi z cuzy zawdzięczamy liczenie pulsu i umiejętność rozróżniAnia poszczególnych chorób. Mikołaj
kańskiego
Z
zawsze kolor biały jest
niewinności kolorem" śpiewał ongiś
pan Byron; akkomodują.c do naszych warunków pozwalamy sobie
na trowersację: \,Nie zawsze kolor
czerwony jest komunizmu kolorem".
Gdy u schyłku ubiegłego roku pięknego poranku wykwitły flagi „Gomindanu" flagi czerwone w połączeniu z czerwienią sówiecką., obiegała Charbin „bon-mot", że w 95 pr.
zapanował kolor czerwony i cieszono się bardzo. Prawda, wąziutka
niteczka dzieląca oba pola psuła
harmonję lecz nikt nie przypuszczał,
że wąziutka wypustka moie wyrość
'YY. chiński mur. Podobno niema takiego muru przez który nie mogłby
przeleść obładowany złotem osioł, w
naszym jednakże wypadku trudno
będzie znaleść takiego osła, musiałby to być kapitalny osioł. Ale nie
uprzedzajmy wypadkó~, dość, że
czerwienie jakoś dopasować się nie
mogą i różne kolizyj!.d p.mją. miły
jak dotąd i spokojny nastrój. Całe
szczęście, że Polacy na miejscowym
gr1:1ncie zupełnie nie są intercsowani w tym dysonansie, siedzą sobie
jak .w: loży, WP.ra~dzje jak na dgść
hNie
Kopernik, ojciec nowoczesnej astronomji, był kanonikiem. Ks, Kircher T.J. pierwszy dojrzał pod mikroskopem najdrobniejsze ustroje, które uważał za przyc1.yny chorób. Biskup Stonson, był twórcą geologji.
N aj większe imiona, związane z historją nauki, należą
właśnie do lekarzy papieskich. Morgani, którego nawet Virchow sławi. jest twórcą nowoczesnej patologji.
Opat .Mendel odkrył prawa dziedziczenia. Teod. Schwan,
ojciec nauki o komórkach, trzykrot.nie odrzucał zaproszenie uniwersytetów niemieck., by móc nadal wykła­
dać na uniwersytecie katolickim w Lowanjum~ Przewodniczący brytyjskiego stowarzyszenia dla spraw postępu nauki nazwał Fr. Ja11a Mac Enery'ego twórcą
nowoczesnej antropologji. A nie można zapominać. o
Paster'ze, ojcu medycyny zapobiegawczej, ani o Laennec'u największym lekatrzu wszystkich czasów, twórcy naszej nowoczesnej nauki o chorobach płucnych.
„ OKIENKA"·
nudnej sztuce i myślą tylko o swo- może wreszcie i słusznie tak się
jem „Business 'ię ".
dzieje, utarła się bowiem w PolA jest o czem myśleć. Powsta- sce objnja i mniemanie to podtrzyło naprzykład towarzystwo Polsko- mują korrespondencje z Charbina,
Ohińskie lub jak kto chce Chińsko­ że .w szystko co tęitsze i lepsze wróPolskie i w W arsza;wie i w Charbi- ciło do Kraju, a pozastały, no naznie gwoli zbliżenia i business'u, lju- wijmy to delikatnie wartości „miżo i ładnie nam o tem pisał pan norum gentium" alias po ,polsku
Szukiewicz, ale tak naprawdę nic hołota; trudno więc by tra.ktowano
się nie dzieje, przynajmniej, jak u taką kategorję poważnie. Całe szczę­
nas, konkretnego i zbliżenie jest ście, że wybitne jednostki z miej
:właściwie dość odległe jeżeli nie scowej kolonji polskiej od czasu do
astronomiczne. Gwoli
business~u czasu splendorem swich zalet i zaśpiewamy w słowiczych nutach o sług poprawiają zepsutą reputację.
perspektywach rozwoju handlu z. I t.k grzmiała w Polsce i szumu
Chinami i jak syreny zwabić usi- narobiła jedyna w swojem rodzaju
łujemy polskich eksp.o rterów, tym- książka:
,,Polacy na Dalekim
czasem nawet na określone zapotrze- W schodzie'' p. inż. Grocho-yrskiego,
bowanie otrzymujemy miłą stereo- to znowuż na szczęście dla honoru
typową odpowiedź-,,to nas nie inte- naszej kolonji wysokie odznaczenie
resuje' '. Wobec tego powstaje oba- spadło na p. W. Kowalskiego, któwa o los wysłanych do Polski na- remu w nagrodę za liczne i szlachetsion bobowych dla przeprowadzienia ne ofiary przesłano krzyż „Polonia
prób..Jeżeli w sferach agronomi- restituta'' i mianowano Go Kawacznych tak zaciekawią się bobami lerem. To nas ratuje, głównie pojak bandlowey, to drogocenne boby prawiając reputację daje pewne szamają szansę w najlepszym wypadku nse choćuy ~ dalekiej przyszłości
! być przetarte na „pure'' i zjedzone lla renomę.
Spectator.
I z chrzanem jako przyprawa do
l SZY.nki (poleca się na gor~co). A I
Prez
dlowej
· przemówi
spodarcze
mówienia
ustępy.
Po ro
1926 rok
leniu po]
niemal o
go kraj
niezawod
dals1.ym
8twi
li rozmia
jako jedn
szych u
rczej, to
naszej I
dukcji os
całym
w
Tak
, dukcji g
w pierw
ku 1928
kcji mie
kich że
Również
ostatnie
nych na
zuje na
Opierają
wanych
dzin, st
dzie1·nik1
stosunk
przedsta
do ~3,20
Przy
przecięt
przetvvó
odnośne
b.
r.
paździ~r
w prze
",,
"„
""
"„
ogólnie
ze 126
Ogó
okres
jest o 1
:wiedniru
Szc
gospoda
nej pro
wzrostu
było sil
produ kc
liśmy p
okres in
w
wzroste
sze zmie,
drugiej
zanotowa
jestrowa·
:wysokośi
bezroboc.
sze niż l
.....----
Nr. 355.
TYGODP.!::::: POLSKI.
~··~~-""'!----!""":!"'-~-------....:..:~;.;;;;.;;~~~~~----------,-~ik ku czci po-
ków, który yv,
nnąć na jeszawy, zdaje
walory wyo rzeźbiarskiej
ument w ścizeniu, klasyzem par excharakterze,
Imin
ujęciu.
Wittiga, zauowaniu bry„
j zasadniczej,
inji, na ograo za~wyczaj
zajętej przez
osób najbar.niwalną. iloących
płasz­
niku ku
jumf.
czci
i, był kanonipod mikroażał za przyrcą geologji.
nauki, należą
, którego nanej patologji.
eod. Schwan,
łrzucał zapronadal wykła­
anjum~ Przedla spra w poy 'ego twórcą
zapominać o
j, ani o Laenzasów, twórpłucnych.
nie tak się
wiem w Pole to podtrzyz Charbin&,
i lepsze wrótały, no nazNVartości „mis po ,polsku
f tra.ktowano
·e. Całe szczę­
ostki z miej
· od czasu do
eh zalet i zatą
reputację.
lsce i szumu
jem rodzaju
na Dalekim
ochowskiego,
dla honoru
odznaczenie
lskiego, k tóne i szl&chetzyż „Polonia
o Go Kawagłównie po.e pewne szaj przyszłości
Spectator.
DZiAt
HANDLOWO-PRZEMYSŁOWY.
Sytuacja gospodarcza w Polsce w roku 1928.
P1·ezes Izby Przemysłowo-Han­
dlowej wypowiedział interesujące
· przemówienie na temat sytuacji gospodarczej w Polsce. Z tego przemówienia wyjmujemy najciekawsze
wynosi na 8 grudnia niecaJe 104,0CO istyturjach kredytowyeL w ciągu
bezrobotnych. •
trzeciego kwartału b. r., a nawet
Również w produkcji rolnej, spodziewane
cofnięcie
się
stanu
zwła wzcza w odniesieniu do czterech tych wkładów w ciągu październi·
zbórz głównych stwierdzić należy ka i listopada b. r.
ustępy.
wzrost zbiorów w stornnku do ub.
W przeciwstawieniu do tej syPo rozpoczęciu okresu poprawy roku o 4 p1-. w żych', 8 pr. w tuacji na rynku pien1ężnym bilanse
1926 roku, po "zoecydowanym utrwa- owsie, j ows 17 pr. w jęczmieniu, Banku Polskiego kształtują się poleniu poprawy tej na wszystkich przy obniżeniu zbiorów pszenicy o myślnie. zwlaszcza w odniesieniu do
niemal odcinkach życia ~ospcdarcze­ 1 pr. Ta . pomyśln:' ::;ytuacja szcze- rezerw ' kruszcowo-walutowy(h, któgo kraju w r. 1927, rok bieżący ~ólnie odbiega od pesymistycznycll re w stosunku do optymalnego staniezawodnie
charakteryzował się ocen w okresie przednówkowym, a nu w grrdniu ub. r. (l.414 miljon.
dals1,ym ożywieniem.
nawet w okresi~ żniw.
złotych) zmniejszyły si~ maksymalW
obliczu
tych
pomyślnych
nie
we wrześniu b. r. o zł. 145 mil8twierdzić więc 1rzeha, że jeże··
li rozmiary produkcji uznać można cyfr, doty~z<}Cych całej produkcji w jonów, poczem nastąpiła ponowna
jako jedną z najeharakteryBtycznjej- b. r. stwierdzić należy, iż niePpo- poprawa o 4'.Z miljony złotych weszych uznak pumyślności goi::pcda- sób z cał~ pewnością określić, czy dług stanu z 30 listopada ub. r.
Tak więc traktowana z przerczej, to w cl.Jili konstytuowania si~ rozmiary tej produkcji mają zdrową.
sadnemi
obawamj pasywność nasze.
podstawę
w
obecnej
zdolności
konnaszej Izby, ogólne rozmiary produkcji osiągały niezawodnie rekord sumpcyjnej ryżu oraz w jakim stop- go bilansu handlowego w b. r. w
w całym okresie powojennym.
niu produkcja odhywa 1:się na skład wyso.kości 825 milj. złotych w tem
6 milj. złot. za listopad ub. r ., a łą­
Tak więc wszystkie gałęzie pro- u producenta i kupca.
cznie z r. ub.-w wysokości 1.142
Niezawodnie
obroty
gospodarcze
' dukcji górniczo- hutniczej wykazują
w pierwszych trzec·h kwiutałach ro- w b. r. vvzrosły dość poważnie na miłCony nie odbiła się na rezerwach
ku 1928 wzrost przeciętnej produ- co wskazuje zwłaszcza wzrost prze- kru.szcowo-walutowych Banku Polkcji miesięcznej w stosunku do ta- wo~ów z l'l,7 tysięcy wagonów w skiego.
Również stan Skarbu Państwa
kichże
przeciętnych za rok 1927. listopadzie ub. roku na 20 tysięcy
stanowi
przykład pomyślnej sytuacji,
w
listopadzie
b.r.,
a
'\"\\ięc
o
eałe
15
Również przemysł przetwórczy .\\g.
ostatnich danych, je8zcze niezgłoszo­ pr. Mniej miarodajny jest wzrost wykazując w ciągu 11 miesięcy b.r.
nych na początek listopada wska- obrotów izlJ rozrachun)rnwyczz 284 poważną (152 milj. złot.), choć
zuje :na rekordowy stan produkcji. miljon. złotych w październiku ub. mniejszq, niż w tym czasie r. ub.
(225 milj.) nadwyżkę dochodów nad
Opierrijąc się na liczbje przepraco- roku na 458 miljon. złotych w paź­
rozchodami.
wanych tygodniowo robotniko-go- dzierniku r. p.
Stwierdzić prócz tego należy
dzin, stwierdzić należy, iż w p.aź­
Natomiast sądząc z kwot oblidzierniku b. r. odnośne liczby w czonych na podstawie wpływów z wzrost dochodów w ciągu 11 miestosunku do pazdziernika ub. i oku god. wekslowego, na jakie wysta- sięcy b. r. w stosuuku do takiego
przedstawiają się jako ea ~5,300,000 wiono
weksle w poszczególnych okresu r. ub. z ~.573 miljonów na
2.748 miljonów złotych.
do ~3,200,000.
miesiącach b. r. stwierdzić należy,
Przyjmując za 100 wskaznik dla iż po okresie wzrostu ty(h kwot do
Zakończenie.
przeciętnej produkcj_i przemysłów sierpnia, już we wrześniu zaa kcenJeżeli najcharakterystyczniejszą
przetwórczy w latach 1925 do 1927, towało się większe załamanie ogólcecbą
rozwoju Rytuacji gospcdarodnośne wskazniki za październik nej
kwoty na jak~ wystawiono
b. r. wzros1y
w stosunku do weksle w stosunku do kwot ub. roku, czej w roku 1927 było pewnego rodzaju sztuczne ożywienie, wywołane
października ub. roku
Zacią.zenie ua rynku pieniężnym
w przemyśle budowlan. ze 163 na 224 t. zw. weksli dłaższoterminowych w postępującą zwyżką cen, co zresztą
„
„ mineralnym ,, 133 „ 158 poważnym stopniu przyczyniło się gospodarstwu narodowemu pozwoli,, „ metalowym „ 125 „ 149 do niepokojących objawów napję<!ja ło złapać oddech dla rozpoczęcia
„
„ chemicznym „ 104 „ 18 na rynku pieniężnym, któ„e w du· właściwej naprawy procesu gospo„
„ spożywczym „ 13 „ 130 żej mierze ma swe zródło równjeż w darczego, tj. zmniejszenia nadmiarogólnie \~ przemyśle przetwórczym zapotrzebowaniu na. środki obroto- nych koszt.ów produkcji i :wymianyze 126 na 139.
we ze strony rozszerzającego swe o tyle jstotną cechą. roku, u schył­
Ogólny wskaznik produkcji za obroty przemysłu, jakoteż prolongu- ku którego stojmy, była, nieakcen·
okres pierwszych 9 miesięcy b. r. jącego swe zobowiązania rolnictwa. tująca się większym nasHeniem, konjunktura inwebtycyjn:i w przemeśle,
jest o 13 proc wyższy, niż w odpoZapotrzebowanie
na
środki
jakoteż
ogólna stabilizacja :wewnę­
wiednim okresie ub. roku.
obrotowe rosło niez1.wodnie szybciej,
trznego
rynku towarowego zwłaszcza
Szczególn:i. oznaką ożywienia od zdolno„ci krP.dytowej banków,
gospodar~zego by1o to, iż w ogól- mimo, iż stan udzwlonyeh kredytów na tle stabilizacji cen i zmniejszenej prof}ukcji przemysłowej tempo bankowych wszystkich typów wzrósł nia tempa rozwoju zdolności konwzrostu produkcji dóbr wytwórczych z 2, 136 miljon. złotych na ultimo sumpcyjnej. Osiągnięty okres stabibyło silniejsze, niż tempo wzrostu września 1927. r. na 3. 229 miljon. Jizacji cen i zmniejszenia tempa
rozwoju zdolności konsumpcyjnej.
produkcji dóbr spożycia. Przezywa- złoty~h w tymże czasie b. r.
liśmy przeto w r. 1928 niezawcdnie
Na tym tle stwierdzić należy Osiągnięty okres stabilizacji rynku
okres inwestowania się.
szkodliwy wzrost rozpięcia między wykazał wzg. jeszcze wysoki pcziol'.D>
W związku z intensywnym oficjalną i niezmienioną w ciągu na jakim zo~tały ustabiUzo:wane cewzrostem produkcJi, nastąpiło dal- roku stopą Banku Polskiego, a sto- ny zwłaszcza arty ku łów przemysłu
sze zmiejszE!nie sie bezrobocia. W pą prywatnych dyskonterów, jako- przetwórcz€go.
drugiej dekadzie października r. b. też wzrost wskaznika protestowaTe11 wysoki poziom ' ćen jest
zanotowano najniższą. :dotychczas re nych weksli w Banku Polskim z najlepsz) m oo~ o dem, iż stoi przed
jestrowaną liczbę
bezrobotnych w 2,47 pr. w listopadzie b. r. w sto- nami dalszy ciężki wysiłek w kiewysokości 76,300. W chwili obecnej sunku do ub. r.
runku sanacji procesu produkcji i
bezrobocie jest· około 30 proc mniejrazie
Poważny objaw stanowi
po- wymiany. W przeciwnym
sze niż !f t.rm okresie ub. roku i wstrzymanie :wzrostu yvkładó:w yv ·utrzymany będzie musiał być t~n
TYGODNIK
Nr. 355
POLSKI.
Nr. 355.
Etan. w którJ m produkcja narodo- zywanie czynnikom kompete:nln~ m
niet) lko ni• ugrun1u,ie swego ua przeszkody jakie należy u~UlHJĆ
stanowiskn na rynknch śwjatowych, ce1em zabeipieczenia ryIJku wewu~­
ale nie będzie mogła być nadnl pe- trznC'go tlla krajowej produkcji,
wna ~awet swego wewnętr1nego orar. wzmaganie naszej eksp:msji
.i.la rvnki obce.
rynku ?.bytu.
Z t· m pr 1 tŚ
dr•7Pniem pr1y··
W pierwszym kiPrunku podkrestą.piła. do p1·acy Izba Przemysłowo­
ślić
należy, że IJajdonioślejsz.ym
Handlowa w Warflzaw;e, uważając czynnikiem sanawania procesu proza swój naczelny obowiązek wska- duktcji i wymiany okała się koniewa
f:•mo~ć
reformy systemu podatkowe-
go dln odciążenia miast, czemu Izba
poświęciła najwyższą uwagę. Dlate·
~o te~ i::;prawę ustosunkowani.a się
do zamierzonej częściowej reformy
Prasa
W osta
prasa chińs
kułów w sp
sy.stemu podatkowego z natury rzeczy należało po okresie wstępnych
prac Izby postawić na porządku
ostatniego zebrania plenarnego w·
roku 1928.
z
Wykaz cen artykułów pier~szej potrzeby, notowanych na rynku cbarbińskim
(Dane
zaczerpnięte
z tygodniowych biuletynów
giełdy charbiński~j
Zboże:
Cukier:
Pszenica 1 pud dol. meks. 1.94, zł. Rafinada japońi::ka (w paczkach)
poi. 5.70, jęczmień (wyższy gat.) pud 1 skrzynka 6.80 dol. meks .. złot. p.
dol. mek~. 1.80, zł. pol. 5 30, owies 19.80, rafinada japońsks (układana)
~ pud 1.13 dol. m., zł. p J.30, pro- 1 skrz 6.25 d. m., zł. p. 18. t5, rafi·
so 1 pudl.10, d. m., zł. p. 3.20, &!roch nada polska (w paczkach) 50 kg.
zielony z (workiem) 1 pud 2 dol. m„ 33.40, zł p 97.!lO, rafinada polska
zł. p. 5.80, groch biały (z workiem) układaua 50 kg 3~.60 dm, zł p94.80,
1 pud 1.90 dol. mek~„ zt. pol. 5 06. kryształ kubańbki 1 pud 5.45 d m,
.
Mąka:
d p 16; kryształ chiński: Igłit. 1 worek 80 kg 22 dol. m, zł. p. 64, 2-gi
Pszenna Nr. O 5 pud. 20 35 dol. m~, gat. 1 worek 80 kg 21.15, ił p. 61.35,
zł. p. 60, Nr. 2 5 pud. 19.75 d. m., 3-ci gatunek. 1 worek 80 kg 20.75,
zł p 58.50, Nr. 3 5 pudów
17.75 d.
d zł. p. 60.25.
.1
ł
52
50
N
4
5
m., z P
· , r
puu. 16 ·75 ·
m., zł. p. 49.50, otręby pszenne 3 puMięso:
dy L75 m d, zł. p. 5.20, ryż miej- Mięso żywej
wagi
1 pud 5 dol. m.,
,
1
scowy obrobiony 1 pud 4.15 d. m., 2.ł. p. 4.50; mięso świeże 1 pud 8 d.
zł p 12.30, ryż miejscowy polero- m, zł p 23.20; mięso wieprzowe 1 pud
wany 1 pud 4.30 dol m, zł p. 12.65. 13 dol m, zł p 37.70; sadło w 8tanie
Mas Io·.
surowym wieprzowe 1 pud 20-28
Przetopione 1 pud. 47 dol m., zł p. do~. m, zł P 60--80; Łój w stanie
138, eksportowe 1 pud 48 dol m., oczyszczonym (krow.) l pud 9 dm,
zł p 141., śmietankowe 1 pud 50 d. zł p. 26.10, Łój przetopiony do pom., zł p 147.
traw 1 pud 11 dol. m., złot. I'· 32.
sonału tejże
kuł ~jest
w lutym 1929 r.)
Poznaniu i
jaznyeh sto
między nar
zachęca mie
22 30; benzyna ameryk. I gat. skrz.
2 bl. 12.50 d. m., zł. p. 36.50, benzyna rosyjska I gat. skrz. 2 hl. 12
dol. m„ zł. p 35; benzyna rosyjska
II ~at. skrz. 2 bł. 11 d. m., zł. p. 32.
Węgiel fuszuński I gat. Fr. wag. 1 p.
0.46 d. m., ił. pol. l .33; II gatunek
Fr. wag. 1 pud 0.38 d. m., zł. po!.
1.10; III gat. :Fr. wag. 1 pud 0.37
d. m., zł. poi. 1.07. Jaja setka 6 d.
m., zł. p. 17.40. Mydło zwyczajne
1 sk rz. 120 k aw. 15 ,25 d . m., zł . pol .
44.20. Herbata: prasow. (Ohankow)
1 s k rz. (5 .20 pu d) 95 - 100 d oI . m.,
zł. poI. 275-290; herbata prasowana miejscowa 1 skrz. (5.10 pud) 7590 d o1. m., zł . p. 21r:1 -261 ; h erba t a
· l ona pras. l s k rz. (45 k aw. 4. 20 p. )
zie
5 _ (35 dol. m„ zł. p. 160--190; berbata zielona prasowana miejscowa
1 s k rz. (4 pu d)
. 42- 50 d oJ. m., z ł .
pol. 122--145; herbata ważona 1 pud
24--120 dol. meks., zł. pol. 72-348;
herbata !lieważona (Chankow) 1 pud.
20-120 dol. meks., zł. p. 50-348.
mysłowców
Spr
Dnia 2
'W Waszyn
cyj zawart
mi umowy
kańskiej.
Przed
azyngtonie
posła chiń
tat przyjaź
Chinami i
tem Minis
cznycb w
skiemu Ch
ndji udać
Różne:
Oleje roślinne:
Kurs dol. amer. w stosunku do doBobowy filtrowany 1 pud 5. 75, zł. Nafta rosyjska I gat. skrzynka 2 lara meks.-3.07; kurs 1 funta szt.
pol 16.80, bobowy niefiltr. 1 pud- blaszanki 7.45 dol m, złot. p. 21.GO, w stosunku do dolara meks.=14.88;
5.75 d m, zł p lG.10, Acetko (rafi- nafta amerykańska i angielska 2 b1a- kurs 1 franka w stosunku do dolanowany) 1 pud 8 dolm., zł p 23.30. szai;iki 7.30-7.70 dolm, zł p 2115- ra mekE..-8.30; 1 pud.=16.20 kg.
Przyjazd
Prasa
nowisko
nu celem
traktatu
tualnego
jaka ta
trzony j
Weydent
Dr.
za sobą
tyczną. B
Nowym
cago, wre
General n
Józef F. Zubrzycki.
Rzut oka na rolnictwo w Polsce.*)
Cyfry statystyczne z 1927 r0ku
na przy~złość-i
tak w prudukcji światowej ziemniaków zajmowaliśmy drugie miejsce,
żyta--·ósme, owsa-szóste, jęczmie­
nia-trzecie, pszeu;cy-piętnaste.
Z powyższych ziemiopłodó.w eksportowaliśmy ziemniaki, jęczmień
i owies żyta nam prawie wystarczało, a tylko pszenitę musieliśmy sprowadzać. Powinniśmy i musimy w
ciągu najbliższych lat dojść do tego
aby i pszenicy nam nie brakło.
dają dużą otuchę
A jeżeli uprzytomnimy sobie,
że, jak już wspomniałem, dziewiąta
część naszych gruntów to nieużytki,
wapna i błota Polesia i Pińszczyzny,
które muszą być i będą zmeljorowane i zamienione na urodzajne
grunta, bo już w tyl.D kierunku
Państwo poczyniło poważne k1·oki,
to z ufoością patrzeć możemy w
przvszłość rolniczą naszego k:..·aju.
Parę słów jeszcze o reformte rolnej.
Umniejszanie się areału większej
własnoś~i, a powiększanie ilości go-
*) Patrz Nr 354 'l,ygodn. 'Polski.
spodarstw włościańskich ma poza
innemi skutkami gospodarczem],
przedewszystkiem ten wynik, że
zmniejsza.· się produkcja zbóż i roślin okopowych, które w znaczneJ
mierze są podstawą bytu przemysłu
rolnego, a zwiększa się produkcja
mięsa i nabiału. • W pierwszych latach istnienia Pol1Ski, kiedy przeprowadzano reformę odobną. bezplanowo i chaotycznie kierując się demagogicznem hasłem „byle prędzej!"
popełniono olbrzymi błąd i skutki
tej akcjj odbiły się fatalnie na produkcji rolnej. Przez szereg lat musieliśmy ogromne ilości zboża sprowadzać z zagra.nicy za drogą obcą
walutę. Obecnie tempo przeprowadzan!a reformy rolnej osłabło i dostosowac się musiało do warunków
ekonomicznych i finansowych Pań·
stwa, bo niedość jest obdzielić małorolnych i bezrolnych ziemią-trzeba im dać nadto odpowiedni kapitał
do uruchomienia gospodarstwa, a
chłopu dać niezbędną oświatę rolniczą. Dzisiaj i te stosunki mieniają,
się na lepsze przedewszystkiem dzięI
artykułó
Delegata Rz
kinu, o dzia
w Charbinie
ki powstaniu banków państwowych
popierających finansowo swych osadników oraz dzięki
działalności
oświatowej naszych Izb i
Towarzystw rolniczych. O roli jaką ode·
grały w ostatnich latach wyżej
wspomniane czynniki społeczne powiem w jednym z następnych arty-
sławji.
RA
kułów.
Aby wyczerpać omówienie wszys~kich faktów najważnieJszych mającycb wpływ na rozwój rolnictwa
naszego-należy wspomnieć o wojnie ćelnej z Niemcami. Nieuregu1owaue stmmnki gospodarcze z Niem„
cami zmusiły nas do samowyetarczalności w wielu dziedzinach ściśle
złącz<'nych z rolnictwem. I tak: musieliśmy stworzy<! własna fabryki
nawozów azotowych i fosforowych,
bo bez użycjn nawozów sztucznych
jest nowoczerne rolntctwo nie do
· pomyślenia. Z olbrzymhJ. pomocą
przyszła nam sama przyroda, która
nam daje złoża soli potasowych w
Małopolsce Wschodniej yv Kałuszu
i Srebniku. W ostatnich latach Pań(Dokończenie na str~ 4-ej)
\
Sej
zagrani cz
jektem i
Pogl
pujących
sujących
go,
I) p
cob
ogranićz
samo o
twierdze
z d~ 23
łączne
o
państwa.
chwili i
dzenie tr:
nia swe
kiem, czJ
j~s~ kQm
Nr. 355. Str. 3.
podatkowet, czemu Izba
agę. Dlatekowanj.a się
ej reformy
natury rzewstępnych
porządku
lenarnego w·
bińskim
I gat. skrz.
. 36.5G, benrz. 2 hl. 12
na rosyjska
m., zł. p. 32.
Fr. wag. 1 p.
; II gatunek
m., zł. pol.
1 pud 0.37
setka 6 d.
zwyczajne
. m., zł . po].
(Ohankow)
-100 dol. m.,
. ta prasowa10 pud) 751!61; herbata
kaw. 4.20 p.)
0--190; heril. miejscowa
doJ. m., zł.
ażona 1 pud
ol. 72..._348;
nkow) l pud.
p. 50-348.
nku do dol funta szt.
ekR.= 14.88;
uku do dola6.20 kg.
państwowy eh
o swych osadziałalności
b i
Towa-
~li jaką ode·
~tach wyżej
1połeczne
pofpnych arty-
wienie wszyieJszych
maf
ó~ :oinictw.a
mec o WoJNieuregulorcze z Niem...
samowyi,tarzinach śnśle
n. I tak: mu·
sna fabryki
fosforowych.
sztucznych
wo nie do
l
l
1
~
ią
pomocą.
roda, która
tasowych w
[j w Kałuszu
łl latach Pań­
h~ 4-ej)
TYGODNIK POLSKI
KRONIKA
Prasa
chińska
o Polsce.
W ostatnich dniach miejscowa
prasa chińska umieściła kilka artykułów w sprawach polskich. Jeden
z artykułów mówi o przyjeździe
Delegata Rządu Polskiego do N ankinu, o działalności Delegocji R. p.
w Charbinie oraz podaje skład personału tejże Delegacji. Drugi artykuł ~jest poświęcany wystawie w
Poznaniu i po podkreśleniu przyjaznych stosunków istniejących pomiędzy narodem chińskim a polskim
zachęca miejscowych kupców i przemysłowców do zwiedzenia :wystawy.
-~
Sprawy traktatowe.
Dnia 20 lutego miała miejsce
Waszyngtonie wymiana ratyfikacyj zawartej przed kilku miesiąca­
mi umowy taryfowej sino-amerykańskiej .
Przed kilku dniami w Waszyngtonie zastał podpisany przez
posła chińskiego i tureckiego traktat przyjaźni i handlowy pomiędzy
Chinami i Turcją. W związ.Ku 1.
tem Ministerstwo Spraw Zagranicznycb w Nankinie rozkazało chiń­
skiemu Charge d, '.A.ffaires w Finlandji udać się do Angc·ry celem po'W
-
3 marca 1929 roku.
±±&
CHIŃSKA~
czynienia krokó:w przygotowawczych
do otwarcia poselstwa chińskiego w
Turcji. Prasa chińska udziela temu
faktowi dużo uwagi i uważa, że
dwa te fakty przyczynią się znacznie do wzmocniP.nia i rozwoju
przyjaznych stosunków pomiędzy
obydwoma narodami.
'/.J Szanghaju donoszą o przyjeździe do Nankinu przedstawiciela
rządu ćzeskosłowackiego p. Hnizdo
celem :wznowienia pertraktacji o
traktat chińsko-czeski. Pertraktacje
te toczyły się ad kilku lat w Pekinie jednakże przerwała je wojna
domowa chińska. Rząd nankiński w
osobie Ministra Spraw Zagranicznych zaznaczył, iż wobec przyjaźni
łączącej naród chiński z czeskim
podpisanie umowy nie napotyka ua
trudności.
Wypadki w Szantudng1u.
P·owstanie w prowincji Szantung•skiej, które zdawało się już
zlikwidowane,
obecnie
przyjęło
większe rozmiary i na czele jego
stoi już sam marszałek Vżang­
dzung-czang (Chang-Tsung-chang),
który wylądowył w porcie Lungkou
i z oddziałami oddanych mu wojsk
zbliża się ku portowi Czi-fu. W
niektórych miastach pro:win~ji Szantung'skiej :wywieszoną dawno pię·
ciokolorową chorągie:w :w innych zaś
chorągwie Dżang-dzung-czang.
Wo-
bec nastrojów panujących obecnie
w całych Chinach a :wrogich :wszelkim zakusom mającym na celu ponowne
rozczłonkowanie
państwa
wątpliwem
jest, aby awantura
Dżang-Dzung-Czang'a
liczyć mogła
na trwalszy sukces bez pokaźniejszej
pomocy obcej.
Rozwój lotnictwa w Chinach
Za t ówno rząd centralny w N ankinie, jak i rz!id Mukdeński zwracają pilną uwagę na rozwój lotnictwa i asygnują. znaczne sumy na
zakupienie aeroplanó:w :w Europie, a zwłaszcza :w Anglji .Pierwsze
próby lotu na daleki dystaus z Kantonu do Mukdenu udały się doskonale i dały pochop do stworzenia
linji lotniczych pomiędzy :więk~zemi
miastami chińskiemi. Linje takie już
istnieją pomiędzy Hankou a Kantonem, Hankou a Yczang'em etc. Po
nadejściu obstalowanych :w '.A.nglji
samolotów ma być uruchomiona najdłuższa linja Mukden-Nankjng.
WI A D OMOś C1„ Z ·POLSKI.
Przyjazd De legata Rządu Pólskiego czy
do Nankinu.
nia
I
Prasa Polska podaje, że nastanowisko Delegata Rządu do Nankinu celem sfinalizowania sprawy
traktatu chinsko-polskiego i ewentualnego objęcia przyszłej placówki.
jaka tam ma bye stworzona, upatrzony jest dr. Jerzy Barthel de
Weydenthal.
Dr. Barthel de Weydenthal ma
za sobą wybitną karjerę dyplomatyczną. Był on kolejno Konsulem w
N owym Yorku w Detroit, w Chicago, wresz~ie ostatnio Konsulem
Generalnym w Zagrzebiµ w Jugosławji.
RATYFIKACJA PAKTU
KELLOGA.
Sejmowa KomisJa do spraw
zagranicznych obradowała nad projektem ratyfikacji paktu Kelloga.
Poglądy uzgodniono ·w nastę­
pujących specjalnie l?olskę interesują('ych warunkach:
I) Pakt nie zawiera nic takiego, coby w jakiwolwiek sposób
ogranićzało, lub naruszało. p r a w os am o obr o ny. ,,Prawo to wedle
twierdzenia ogólneJ noty Kallogga
z d. 23 czerwca 1928 r. jest nieodłączne od każdego zwierzchniczego
państwa. Każdy naród ma w każdej
chwili i bez względu na i·ozporzą­
dzenie traktatowe, swobodę bronienia .swego tel'ytorjum przed atakiem, czy inwazją., i on sam tylko
jęs~ }fQmpetentnY. qo d~cY.do:w:anja,
okoliczności wymagają zwrócesię do
wojny dla własnej
obrony".
2) Pogwałcenie paktu przez
.wszczęcie · .wojny przez jedną. ze
stron, tem samem zwalnia automatycznie pozostałe strony z ich za:wartych w tym pa.keje zubowiązań
:w kierunku do państwa łamjącego
traktat. Postanowienie to znalazło
wyraz :we watępie do paktu.
3) Nie istnieje żadna sprzecz·
ność międz;r.
paktem Kelloga a
paktem Ligi narodów; pakt Kelloga uzupełnia go, ,wyłączając i pię­
tnując uciekanie się do wojny także
w licznych :wypadkach, y; których
pakt Ligi narodów uznaje :wojnę,
jako „legalną ", nie wyłącza jednak
akcji kolektywnej państw, należą­
cych do Ligi narodów, jako sankcji
przeciwko państwu, łamiącemu pakt.
4) Pakt nie podważa :w niczem
innych traktatów, zawartych w celach obronnych, albowiem traktaty
te dotyczą :wzajemnej pomocy :w razie napadu ze strony innego pań­
stwa, a to ostatnie zostałoby :w. razie napadu ze swej stroDy automatycznie pozbawione korzyści; płyną­
cych z paktu.
Jakkolwiek pakt nie · zawiera
gwarancji ani sankcji i przez to
nie zapewnia bezpieczeństwa i nie
wyłącza pogwałcenia go przez stronę niesumienną., to jeduak mimo to
uważać go należy: za doniosłY. dokument prawny o znaczeniu moral!l~m, alę ·zarazęm ~ Q gQps~kw_ęn-
cjach praktycznych za jedno z naj...
ważniejszych .w historji s:wiata yvydarzeń :w kierunku realizo:wania d~­
żeń ludzkości do pokoju.
Wobec tego komisja spraw za •
granicznych wniosła, ażeby Wysoki
sejm raczył uchwalić: załącząnY.
projakt ustawy i w ten sposób YIYrazić zgodę na dokonanie przez P.
Prezydenta Rzeczypospolitej ratY.fy kacji mię<lzynarodo:wego Traktatu Przeciw wojennego, podpisanego
w Paryżu d. 27 sierpnia 1928 r9k:u.
Pd2naczenie Marji Ro'd2iewiczo:wny.
Dnia 80 stycznia r. b. biskup
ks. Zygmunt Łoziński,
w Warflza:wie p. Marję
Rodziewiczównę krzyżem „Pro Ecclesia et Pcntifice'' :w do:wód :uznania jej zasług dla sprawy katolickiej, położonych szczególnie na Polesiu, na terenie djecezji Pińskiej,
przede:wszystkiem w działalności pi·
sarskiej, gdzie czcigodna autorka
tak :wyraźnie zaznacza siłę i :wpły~
:w. odrodzeniu Narodu czynnikó:w.
relegijno·moralnych, reprezento:wanych przez Kościół katolicki. Oprócz
tego p. Rodziewiczówna z rp~zin­
nej Hruszowej na Polei:du, koło
Kobrynia, uczynHa ośrodek pracy:,
społecznej, podtrzymując ducha narodowego w czasje uie:woli, organizująć oświatę tajną :wśród ludu, a
od czasóW, ,w ojny świato:wej pro:wapjński J.E.
udekorował
dząe akcję ratownfozą.
--
_lf_r._3_5_5~
• .;,;,S.;.;;tr.•:...,4_ _ _ _ _ _ _ _ _""!!""!_ _..;TY:.:.;G:,:O;,;:D;;P.!::.;.·-:.:::....:,P~O;:L:S:~;:;I·:.,.._ __:.____
-
KRONIKA MIEJSCOWA.
W dniu 24 lutego w sali «Go- śmierci ś. p. Walentyny Władysławy
spody Polskiej» odbyło się nadzwy·· Bułujew z domu Kaun, wybitnej piaczajne walne zgromadzenie członków nistki i dzjałaczki społecznej w wierzeczonego Stowarzyszenia, poświę­ lu środowiskach polskich w Rosji
cone sprawie poży<'żki udz;elonej ostatnio zaś we Włady,wotitoku, skąd
«Gospodzie» przez Rząd polski. Po przed półtora ~aledwie rokiem Jłrzy­
wysłu<'haniu w1runków pożyczki od- była do Cbarbina i tutaj życie zaczytanych przez przedstawiciela De- Rończyła dnia 25 lutego rb. Wl<::lkie
legacji R. P. w Ubarbinie walne zalety towarzyskie i serdeczność z
zgromadzenie postanowiło podzięko­ jaką odnosiła się do otoczenia, jewać Rządowi
polskiemu za przyJ- dnały jej serca wszystkich w tern
Śl.!ie
z pomocą
Stowarzyszeniu, otoczeniu przebywnjących. Zawsze
przyjąć
warunki zaproponowane chętna do ofiar na polskie cele, nie
prze Mjnisterstwo Spraw Zagrani- szczędziła również :wfolkich swych
cznych i upoważnić zarząd »Gospo- zuolności muzykalnych, by przyczy·
dy» do poczynienia wszelkich kro- nić się do zwiększenia funduszu ja.ków mających na celu zrealizowa- kiejś społe~znej akcjL Umarła prawie nagle, bo kilka dni temu jesznie i amorf yzację poży<'zki.
cze czarowała nas :wszystkich swoim
NEKROLOG.
talentem.
t
„R.equieEcat in pace:"
Kolonja poleka w Charbjnie ma
świeżo do zanotowania smutny fakt
Rzut oka na rolnictwo w Polsce.
na str. 2-ej działu handl.
Poćzątek
stwo rozbudowało eksploatację tych
soli do takich rozmiarów, że p<;>krywać one będą w zupełności zapotrzeb?wanie. u~szych zie,m_, a nawet w
me<;Iale,~IeJ przyszłosci dad~ą nam
~oznosc ~k.sportu _n& wsch?d. !Jalszym wymkiem WOJDY ceJneJ z N:i.em-
cami było powstanie fabryk narzędzi i maszyn rolnkzych i obecnie
mamy nieomal wszystkie typy narzędzi rolniczych, które dawniej szły
do nas głó..vnie z Niemiec, wyrabiane w kraju. Wresz~ie z tej samej
pnyczyny rozwinęło się w kraju
na.aiennictwo i hodowla, nby dostaiI czyć ogół.owi rolniczemu wyboroI wych nasion i rozpłodowych miengt
3 marea. 1009 ro&.
-~
hodowlanych, co także ~v ~ysokim
stopniu I :zyczynfo się do powię­
kszenia. IJ"odukcji i polepszenia jej
jakośGi. 'Vvskutek wojny celnej z
Niemcam i unieźaleiniło się nasze
rolnictw< w dużym e:topniu od importu i dzisiaj możemy śmi~ło po·
wiedzieć, że mamy silną pozycję w,
ukłndach z naszym zachodnim są­
siadem i nie potrzebujemy się spieszyć do zawarcia bylejakiej umowy.
vV dużym stopniu przyczyniły się
nasze zakłady naukowe i szkoły;
rolnicze do poprawy i rozwoju rolnictwa :przez kształcenie fachowych
rolników na polu naukowem i praktycznem. Reasumując powyższe
uwagi należy stwierdzić, że kraj
nasz powstały z trzech zaborów odgraniczonych nietylko barjerą innych poglądów i innej ideologji ale
także djametralnie różnych wpły­
wów gospodarczych-potrafił w cią­
gu dziesięciolecia swej niepodległo­
ści dźwignąć się z upadku, a rolnictwo nie pozostało w tyle za innemi dziedzinami życia gospodarczego, lecz zanadto poważny krok
naprzód.
Obok fabryki związków azotowych w Chorzowie i stworzonej
przez Niemców a udoskonalonej
przez profesora Mościckiego obecnego Prezydenta Rzeczypospolitej, pozostaje i)becnie druga olbrzymia
fabryka w Tarnowie.
Dział
•
.
Józef F. Zubrzycki.
Handlowo-Przemysłowy.
Sk~ót wiadomości
Nowa era na Dalekjm Wschodzie. \
Równocześnie z zakończeniem
wojny domqwej, która trapiła Chiny przez cały szereg ostatnich lat
zaczyna sję nowa era nje tylko budowania państwa nowoebjńskiego
administra~yjua lecz i ekonomiczna.
Południowe Chiny, gdzie rozwój
~a~dlu i ~rzemysłu znacznie dalej
JUZ posumęty niż u nas w Mandżurji, dały dowody, że aczkolwiek
często z trudem wielkim lecz żadną.
przeszkodą nieustiaszeni 'i nie znie.:
chęceni niejednokrotnie po kiku na;wet nieudany<'h próbach z zaciekłą
stanowczością potrafili w;eszcie dojść
do postanowionego celu. Praca odbudowy Kraju, zagarnienia coraz
w_iększych terenów ziemi dotąd
meuprawian·ych znamionuje silny
pęd :n;tło.dego i zdrowego życia którym zyJą dziś całe Chiny.
Rozmach jest wielki jak gdyby
naród po wiPkowym śnie chciał z
dwojoną. energją wyuełnić braki i
za]e~łości minionych~ i przeszłych
czasow. Wszystkie wysiłki w jakimkolwiek kierunku owiane naturalnie
silnym du<!hem nacjonalistycznym i
dlatego czynią je uszanowania. godnymi. Zycie· młode więc kiełkuje i
rostkuje energicznie. Przykładem
tego klasyćznym i dla na.s w Mandżurji najoczywistszym to z roku na
o Mandżurji Północnej.
rok ro~nąca kolonizacja na dziewi- \
c~yc~. Jeszcze dotąd obszaraeb Mandzurp .. Rok 1927 ~~dle stat.yst!. ki
powiększył
Judposc Mandzur;1i o
300,00G w!~hodzców z prowincji
Sz~ndu~sk1 eJ. Rok.} ?28--rok wojny
zaJadł~J oraz przeJsc rozegrywających się na .te1.~naC'h trz.~ch Północnych ~r~wn~cJi sparal1zo'W'.ał ruc·h
wychodzcow .i dnł frekwencJę tylko
190,000 ludzi nowo osiadłych, gdy
wedle. przypuszczalnych danych
oczekiwano do 500,000 wychodźców.
Fal~ W!cho_dźców w roku obecnym
~da~e się m~wątpliwie przyjąć szerokie rozmiary i ~~pełnić . lukę
~es,złor~czną. ~skazmk1em moze słuzyc obJaW, ze ruc:h ~ycbodźcó:w
zwykle ro~poc~ynał się po Now.ym
Roku ch1~sk1m, Y'Y tym roku pier~s~e. partJe osiedleńcó.w zaw~tały
JUZ pr_zed now_ym roki~m .. Sp1ęszą
P.raco~1te s'zyki dla obJęcia w posiadame nowych obszarów. A z fal~ t~ nowych pracownjków zjawia
się I _wzrasta J?Otrzeba ,mnóstwn narzę~zi pracy i towarow, wzrasta
oqrot handlowy.
W pierwszym rzędzie zapotrzebowanie narzędzi rolniczych. W
okresie .25-27 roku zapotrzebowanie
to było tak znaczne, że nie nadą.żano naprzykład dostarczać pługów,
trzy tylko firmy cbarbińskie sprze-
3,264 pługów
Także rozcbwycone kosiarki siana
W o~óle cbińczycy, _któryc_h szkal?wano z u p e ł n ie mesłuszme
iż jgnorują europejskie narzędzia
pracy, wykazują wielki pochop do
nabywania narzędzi pomocniczych
europejskich, naturalnie tylko wted!, gdy stoso~ai;ii~ ich w~pada dla
mch korzystme i tam gdzie one da„
ją się zastosować. Siewniki, żni­
wiarki, młocarnie i głównie młocar­
nie skombinowane a raczej złożone,
dające oczyszczone ziarno zachwycają chińskich rolników, budzą ży­
we zaintere~~w':nie się ~imi-nie­
stety typ chmskiego rolwka to małorolni, którzy nie mogą sobie pozwolić na IJabycie drogich i koszto:wnych maszyn. Do koeperatyw Jes~cze nie d~ro~li, l~cz sukcesy _wszel-
PRE NUMER
mozna pr
R. P. W. OSTRO
1/2 strony: 15 d
1/16 str.: 4 dol. m
meratę
------""'"
Rzym.
g. 12-ej nastą
dów zawarty·
nem a Kwiry
pieża układ
kretarz stauu
rządu włoski
Porozum
ka.nem a rzą
trzy układy:
który ro~ wią
2) konkordat
guluje sporn
na:osowe.
Główne
ciały w 1927 roku
~ich J?rze~~iębiorcow młocarmany~h
Jak rowmez traktorowych wykazuJą
najwyraźniej że chińczycy umieją
należycie doceniać użyteczność maszynow~j uprawy i _pracy. Głównje
mecbamczna, a więc traktorowa
orka ich pociąga tem bardziej, że
pociągowego i roboczego inwentarza
posiadają chińczycy nie wiele.
Przed~iębiorstwa, które E'wojemi
traktorami orzą ziemię <:hiL ą. za
umowioną opłatę mają powodzenie
niezwjkłe.
(D.c.n.)
Czcio11kami wtasno1ci ~dawcr: „'Tygodnika PolsTdegoii.
'}'
10 marca
Rzym.
.P
porozumienia
tykanem.
kościołów
Papież
suwerenn
reguluje sto
mi, które pr
ną
Wojewó
ski e wy brze·
cy uporczy
rzem polski
Frydryka I
rzenia kor
szcze przed
Polski (177
(Traktat W
ołównych pr
1) tery
twa zamiesz
bezsprzeczni
2) tery
sce wolny
rzając tym
baię tej ek
ści, o której